Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 grudnia 2019 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Monika Rosłan-Karasińska

Protokolant: st. sekr. sądowy Maria Nalewczyńska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 2 grudnia 2019 r. w Warszawie

sprawy M. R.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych(...)Oddział w W.

o wcześniejszą emeryturę (z warunków szczególnych)

na skutek odwołania M. R.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych(...)Oddział w W.

z dnia 17 września 2018 r. znak: (...)

1. zmienia zaskarżoną decyzję z dnia 17 września 2018 r. znak: (...)w ten sposób, że przyznaje odwołującemu się M. R. prawo do wcześniejszej emerytury od dnia 23 sierpnia 2018 r., (tj. daty ukończenia 60-ego roku życia);

2. zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. na rzecz odwołującego się M. R. kwotę 180 zł (sto osiemdziesiąt) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt VII U 1324/18

UZASADNIENIE

M. R. w dniu 10 października 2018 r. złożył do Sądu Okręgowego Warszawa – Praga w Warszawie odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 17 września 2018 r., znak: (...), na mocy której organ rentowy odmówił mu prawa do wcześniejszej emerytury – z warunków szczególnych.

W uzasadnieniu odwołania ubezpieczony podkreślił, że legitymuje się wymaganym 15-letnim okresem zatrudnienia w warunkach szczególnych oraz 25-letnim ogólnym stażem pracy. Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie uwzględnił, jako wykonywanej w warunkach szczególnych pracy od dnia 5 września 1984 r. do dnia 30 stycznia 1988 r. w Spółdzielni (...) w C. Oddział w P. na stanowisku operatora koparki. Organ rentowy zakwestionował powyższy okres zatrudnienia z uwagi na brak świadectwa pracy w warunkach szczególnych wskazując jednocześnie, że zeznania świadków nie są wymienione w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, jako środki dowodowe wykonywania prac w szczególnych warunkach. Ponadto organ rentowy nie zaliczył do ogólnego stażu pracy ubezpieczonego okresów zatrudnienia od dnia 1 października 1983 r. do dnia 14 października 1983 r., od dnia 1 stycznia 1984 r. do dnia 15 kwietnia 1984 r. i od dnia 14 sierpnia 1984 r. do dnia 31 sierpnia 1984 r., tj. łącznie 4 miesiące i 16 dni na stanowisku operatora koparki w firmie (...) przy ul. (...) w N.. Ubezpieczony podkreślił, że w przypadku tego okresu zatrudnienia, pracodawca nie odprowadzał za niego należnych składek na ubezpieczenia społeczne, dodał jednak, że zaliczenie poszczególnych okresów zatrudnienia do uprawnień emerytalnych i rentowych nie jest uzależnione od zgłoszenia pracownika do ubezpieczeń społecznych. Wskazał także, że w tym czasie świadczył pracę stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Ponadto spełnił pozostałe przesłanki wymagane do nabycia prawa do emerytury, gdyż osiągnął wiek emerytalny wynoszący 65 lat dla mężczyzn, a także złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym na dochody budżetu państwa. Z tego też względu, w ocenie ubezpieczonego, organ rentowy zaskarżoną decyzją niezasadnie odmówił mu prawa do wnioskowanego świadczenia przyjmując, że na dzień 1 stycznia 1999 r. udowodnił on łączny staż pracy w wymiarze wyłącznie 24 lat, 10 miesięcy i 26 dni. W związku z tym ubezpieczony wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji i przyznanie na jego rzecz prawa do dochodzonego świadczenia. Na okoliczność zatrudnienia w szczególnych warunkach bądź w szczególnym charakterze, ubezpieczony zawnioskował o przeprowadzenie dowodu z całej dokumentacji dołączonej do akt organu rentowego, jak również o przeprowadzenie dowodu z zeznań wskazanych przez niego świadków. W końcowej części odwołania, wskazał również, że domaga się zasądzenia od organu rentowego na swoją rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych (odwołanie z dnia 10 października 2018 r., k. 3-6 a.s.).

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 5 listopada 2018 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych(...)Oddział w W. wniósł o oddalenie odwołania na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. Uzasadniając swe stanowisko organ rentowy zacytował art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 39 ze zm.) oraz odwołał się do przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983r., nr 8, poz. 43 ze zm.). Następnie wskazał, że M. R. nie udokumentował 15 lat pracy w szczególnych warunkach na dzień 1 stycznia 1999 r. oraz nie wykazał 25-letniego ogólnego stażu pracy. Organ rentowy nie uwzględnił ubezpieczonemu okresu zatrudnienia od dnia 5 września 1984 r. do dnia 30 stycznia 1988 r. w Spółdzielni (...) w C. Oddział w P. na stanowisku operatora koparki, albowiem za ten okres czasu ubezpieczony nie przedłożył świadectwa pracy w warunkach szczególnych, natomiast zeznania świadków nie zostały wymienione w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, jako środki dowodowe wykonywania prac w szczególnych warunkach. Ponadto organ rentowy nie zaliczył do ogólnego stażu pracy ubezpieczonego okresów zatrudnienia od dnia 1 października 1983 r. do dnia 14 października 1983 r., od dnia 1 stycznia 1984 r. do dnia 15 kwietnia 1984 r. i od dnia 14 sierpnia 1984 r. do dnia 31 sierpnia 1984 r., tj. łącznie 4 miesiące i 16 dni na stanowisku operatora koparki w firmie (...) przy ul. (...) w N., gdyż za w/w okresy czasu pracodawca nie odprowadzał za pracownika składek na ubezpieczenia społeczne. Z tytułu zatrudnienia w powyższym zakładzie pracy, ubezpieczony był zgłoszony do ubezpieczeń społecznych wyłącznie w okresach od dnia 15 października 1983 r. do dnia 31 grudnia 1983 r. oraz od dnia 16 kwietnia 1984 r. do dnia 13 sierpnia 1984 r. Na podstawie przedłożonych dokumentów organ rentowy uznał za udowodniony staż pracy ubezpieczonego w wymiarze 24 lat, 10 miesięcy i 26 dni, w tym staż pracy w warunkach szczególnych w wymiarze 14 lat, 2 miesięcy i 11 dni. W związku z tym, w dniu 17 września 2018 r. wydał decyzję o odmowie prawa do emerytury z uwagi na niespełnienie na dzień 1 stycznia 1999 r. warunku legitymowania się, co najmniej 15-letnim stażem pracy w warunkach szczególnych oraz posiadania 25-letniego stażu pracy (odpowiedź na odwołanie z dnia 5 listopada 2018 r., k. 8-9 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

M. R., ur. w dniu (...), jest z zawodu maszynistą koparki. W okresie od dnia 1 września 1973 r. do dnia 25 kwietnia 1980 r. ubezpieczony był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) w W. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku ucznia praktycznej nauki zawodu – maszynisty koparki. W dniu 29 września 2009 r. w/w zakład pracy wystawił ubezpieczonemu świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach, w którym potwierdził, że ubezpieczony był zatrudniony u w/w pracodawcy w okresie od dnia 1 września 1973 r. do dnia 25 kwietnia 1980 r. i w trakcie tego zatrudnienia stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace maszynisty ciężkich maszyn budowlanych, które są wymienione w Wykazie A, Dział V pkt. 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. (Dz. U. z 1983 r., Nr 8, poz. 43 ze zm.) na stanowisku maszynisty koparki wymienionym w Wykazie A, Dział V pkt. 3 ppkt. 1 zarządzenia Nr 9 Ministra Budownictwa z dnia 1 sierpnia 1983 r. W okresie od dnia 26 kwietnia 1980 r. do dnia 8 lipca 1982 r. M. R. odbywał zasadniczą służbę wojskową, a po jej zakończeniu w okresie od dnia 3 sierpnia 1982 r. do dnia 30 września 1983 r. był zatrudniony w (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) z siedzibą w W. na stanowisku operatora (informacja o okresach składkowych i nieskładkowych k. 7-8, świadectwo pracy z dnia 10 września 2001 r. k. 9, świadectwo pracy z dnia 29 września 2009 r. k. 11, książeczka wojskowa, świadectwo pracy z dnia 30 września 1983 r. k. 13 tom I a.r.).

W okresie od dnia 1 października 1983 r. do dnia 31 sierpnia 1984 r. ubezpieczony był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy w Cegielni (...) k. M. na stanowisku operatora koparki za wynagrodzeniem określonym według stawki godzinowej, tj. 80,00 zł za godzinę pracy. Ubezpieczony był zgłoszony do ubezpieczeń społecznych z tytułu zatrudnienia w wyżej wymienionym zakładzie pracy w okresach od dnia 15 października 1983 r. do dnia 31 grudnia 1983 r. oraz od dnia 16 kwietnia 1984 r. do dnia 13 sierpnia 1984 r. Powyższy stosunek pracy został rozwiązany na mocy porozumienia stron. Następnie w okresie od dnia 5 września 1984 r. do dnia 30 stycznia 1988 r. ubezpieczony był zatrudniony w Spółdzielni (...) w C. Oddział w P. na stanowisku operatora – kierowcy za wynagrodzeniem określonym w systemie akordowym ze stawką godzinową w wysokości 60,00 zł za godzinę pracy plus premia regulaminowa. W tym okresie zatrudnienia do zadań ubezpieczonego należała obsługa koparki gąsienicowej typu K 606. Za pomocą w/w sprzętu ciężkiego, ubezpieczony rozładowywał wagony kolejowe, stacjonujące na stacjach kolejowych, w których przewożony był węgiel gruby i drobny, wapno palone i nawozowe, oraz inne substancje sypkie m.in. miał. Towar ten był następnie transportowany do gminnych spółdzielni (...). W trakcie wykonywania powyższych czynności ubezpieczony był narażony na duże zapylenie przede wszystkim w postaci kurzu i pyłu, który cały czas unosił się w trakcie rozładunku. Ubezpieczony nie wykonywał przy tym żadnych innych prac, poza kierowaniem w/w pojazdem ciężarowym, tj. koparką gąsienicową. W trakcie wykonywania w/w prac ubezpieczony nie był wyposażony w odzież ochronną, a przede wszystkim w maski chroniące przed zapyleniem. W tym okresie czasu bezpośrednim przełożonym ubezpieczonego był S. Z., który był dyspozytorem konkretnej stacji i rozdzielał poszczególnym osobom prace do wykonania oraz K. B., który był kierownikiem technicznym, nadzorował sprzęt, zlecał jego naprawy, a także nadzorował pracę poszczególnych osób, w tym ubezpieczonego. M. R. wszystkie powierzone obowiązki wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Powyższy stosunek pracy uległ rozwiązaniu z dniem 30 stycznia 1988 r. Z kolei w dniu 31 grudnia 1994 r. Spółdzielnia (...) z siedzibą w C. uległa likwidacji, natomiast dokumentacja osobowa z lat 1984-1994 została przekazana do Archiwum. Pismem z dnia 4 czerwca 2019 r. Archiwum Państwowe w P. poinformowało tut. Sąd, że nie może wydać dokumentów dotyczących okresu zatrudnienia ubezpieczonego od dnia 5 sierpnia 1984 r. do dnia 30 stycznia 1988 r. z uwagi na ich brak w posiadanym zasobie dokumentacji. Na rozprawie w dniu 17 czerwca 2019 r. pełnomocnik ubezpieczonego oświadczył, że dokumentacja osobowa w postaci zakresu obowiązków i umowy o pracę została załączona do akt niniejszej sprawy, a ubezpieczony nie posiada innych dokumentów potwierdzających jego zatrudnienie w w/w okresie czasu (zeznania świadka S. Z. k. 64, zeznania świadka K. B. k. 64, zeznania odwołującego k. 87-88, dokumentacja osobowa k. 80, pismo z dnia 4 czerwca 2019 r. k. 74, protokół rozprawy z dnia 17 czerwca 2019 r. k. 86 a.s., świadectwo pracy z dnia 29 stycznia 1988 r. k. 17, umowa o pracę z dnia 5 września 1984 r., k. 19-21, legitymacja ubezpieczeniowa tom II a.r.).

Od dnia 1 lutego 1988 r. ubezpieczony M. R. pozostaje zatrudniony w Miejskim Przedsiębiorstwie Wodociągów i Kanalizacji S.A. w W.. W dniu 31 lipca 2018 r. powyższy zakład pracy wystawił ubezpieczonemu świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach, w którym potwierdził, że w okresie od dnia 1 lutego 1988 r. do dnia 30 września 2004 r. ubezpieczony był zatrudniony na stanowisku ślusarza warsztatowego, a w okresie od dnia 1 października 2004 r. do dnia 31 grudnia 2008 r. na stanowisku ślusarza i w tym czasie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace polegające na bieżącej konserwacji agregatów i urządzeń oraz prace budowlano-montażowe i budowlano-remontowe na oddziałach będących w ruchu, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w Wykazie A, Dziale XIV pod poz. 25. W okresie powyższego zatrudnienia ubezpieczony przebywał na zwolnieniach lekarskich: od dnia 25 lipca 2017 r. do dnia 21 sierpnia 2017 r., od dnia 24 kwietnia 2013 r. do dnia 12 maja 2013 r. od dnia 23 marca 2012 r. do dnia 28 marca 2012 r., od dnia 21 czerwca 2010 r. do dnia 29 czerwca 2010 r., od dnia 22 kwietnia 2008 r. do dnia 11 maj 2008 r., od dnia 1 listopada 2005 r. do dnia 14 listopada 2005 r., od dnia 9 marca 2005 r. do dnia 22 marca 2005 r., od dnia 12 maja 2004 r. do dnia 18 maja 2004 r., od dnia 29 stycznia 2002 r. do dnia 7 lutego 2002 r., od dnia 4 czerwca 2001 r. do dnia 6 czerwca 2001 r., od dnia 23 sierpnia 2000 r. do dnia 28 sierpnia 2000 r., od dnia 29 stycznia 1999 r. do dnia 5 lutego 1999 r., od dnia 18 września 1998 r. do dnia 23 września 1998 r., od dnia 8 czerwca 1998 r. do dnia 19 czerwca 1998 r., od dnia 15 października 1997 r. do dnia 31 października 1997 r., od dnia 8 maja 1997 r. do dnia 22 maja 1997 r., od dnia 22 listopada 1996 r. do dnia 30 listopada 1996 r., od dnia 15 kwietnia 1996 r. do dnia 6 maja 1996 r., od dnia 12 marca 1996 r. do dnia 15 marca 1996 r., od dnia 22 lutego 1995 r. do dnia 25 lutego 1995 r., od dnia 2 grudnia 1994 r. do dnia 9 grudnia 1994 r., od dnia 17 października 1994 r. do dnia 26 października 1994 r., od dnia 15 marca 1994 r. do dnia 24 marca 1994 r., od dnia 16 września 1992 r. do dnia 23 września 1992 r. i od dnia 28 lipca 1992 r. do dnia 4 sierpnia 1992 r. (świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach z dnia 31 lipca 2018 r. k. 23, zaświadczenie z dnia 24 lipca 2018 r. k. 25 tom II a.r.).

W dniu 8 sierpnia 2018 r. ubezpieczony złożył w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. wniosek o wcześniejszą emeryturę wraz z informacją dotyczącą okresów składkowych i nieskładkowych (wniosek wraz z załącznikiem, k. 1-8 tom II a.r.).W rozpoznaniu powyższego wniosku, organ rentowy wydał w dniu 17 września 2018 r., decyzję, znak: (...) mocą, której odmówił M. R. prawa do emerytury. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że M. R. nie udokumentował 15 lat pracy w szczególnych warunkach na dzień 1 stycznia 1999 r. oraz nie wykazał 25-letniego ogólnego stażu pracy. Organ rentowy nie uwzględnił ubezpieczonemu okresu zatrudnienia od dnia 5 września 1984 r. do dnia 30 stycznia 1988 r. w Spółdzielni (...) w C. Oddział w P. na stanowisku operatora koparki, albowiem za ten okres czasu ubezpieczony nie przedłożył świadectwa pracy w warunkach szczególnych, natomiast zeznania świadków nie zostały wymienione w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, jako środki dowodowe wykonywania prac w szczególnych warunkach. Ponadto organ rentowy nie zaliczył do ogólnego stażu pracy ubezpieczonego okresów zatrudnienia od dnia 1 października 1983 r. do dnia 14 października 1983 r., od dnia 1 stycznia 1984 r. do dnia 15 kwietnia 1984 r. i od dnia 14 sierpnia 1984 r. do dnia 31 sierpnia 1984 r., tj. łącznie 4 miesiące i 16 dni na stanowisku operatora koparki w firmie (...) przy ul. (...) w N., gdyż za wyżej wskazane okresy czasu pracodawca nie odprowadzał za pracownika składek na ubezpieczenia społeczne. W związku z tym, organ rentowy odmówił M. R. prawa do wnioskowanego świadczenia ( decyzja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 17 września 2018 r., znak: (...), k. 33, tom II a.r.).

Od niekorzystnej dla siebie decyzji organu rentowego z dnia 17 września 2018 r., M. R. złożył odwołanie do tut. Sądu, inicjując tym samym niniejsze postępowanie (odwołanie z dnia 10 października 2018 r., k. 3-6 a.s.).

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie niekwestionowanych przez strony dowodów z dokumentów zawartych w aktach sprawy, w tym w aktach rentowych i aktach osobowych ubezpieczonego. Ponadto Sąd Okręgowy za podstawę ustaleń faktycznych przyjął wiarygodne zeznania ubezpieczonego M. R. oraz świadków S. Z. i K. B., którzy przez wiele lat pracowali w tym samym zakładzie pracy, tj. w Spółdzielni (...) w C. Oddział w P., w którym zatrudniony był M. R. i potwierdzili wynikające z akt osobowych okoliczności pracy odwołującego stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku operatora koparki gąsienicowej. Zeznania świadków były szczególnie istotne dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, albowiem wskazani wyżej świadkowie byli bezpośrednimi przełożonymi odwołującego, a zatem posiadali najbardziej miarodajną wiedzę w przedmiocie charakteru jego pracy w spornym okresie czasu. Zdaniem Sądu z uwagi na spójność zeznań ubezpieczonego, świadków i dokumentów, nie było zatem podstaw do kwestionowania ich wiarygodności w jakiejkolwiek części.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie M. R. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych(...) Oddział w W. z dnia 17 września 2018 r., znak: (...)jest zasadne i jako takie zasługuje na uwzględnienie.

Art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2019r., poz. 39 z późn. zm.) wskazuje, że ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1. okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymagany w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2. okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do Otwartego Funduszu Emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w Otwartym Funduszu Emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Przy określaniu prac w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze nie ma żadnej swobody. Prace te ściśle i jasno zostały określone w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 07 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983r., Nr 8, poz. 43) – zwanym dalej rozporządzeniem w sprawie wieku emerytalnego. Na wykazach prac zawartych w tym akcie prawnym, nie kończą się jednak ograniczenia dotyczące uprawnień z tytułu wykonywania prac w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Aby daną pracę uznać za wykonywaną w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, pracownik musi ją wykonywać stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, obowiązującym na danym stanowisku pracy. Dodatkowo, zgodnie z powołanym rozporządzeniem, aby mężczyzna mógł nabyć prawo do emerytury powinien:

1. posiadać 25-letni okres zatrudnienia, liczony łącznie z okresami równorzędnymi

i zaliczanymi do okresów zatrudnienia (§ 3 rozporządzenia);

2. wykonywać pracę wymienioną w Wykazie A (Prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego), będącym załącznikiem do rozporządzenia;

3. osiągnąć wiek emerytalny wynoszący 60 lat (§ 4 ust. 1 pkt. 1 rozporządzenia) oraz

4. być zatrudnionym przez co najmniej 15 lat w szczególnych warunkach (§ 4 ust. 1 pkt.

3 rozporządzenia).

Wykonywanie pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze powinno być stwierdzone przez pracodawcę w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze lub w świadectwie pracy ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 grudnia 1997 roku, II UKN 417/97 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 listopada 2001 roku, II UKN 598/00). Świadectwo pracy w warunkach szczególnych jest jednak dokumentem prywatnym w rozumieniu art. 245 k.p.c. i nie stanowi dowodu tego co zostało w nim odnotowane. Taki walor mają wyłącznie dokumenty urzędowe, do których w myśl stosowanego a contrario art. 244 § 1 k.p.c. nie zalicza się świadectwa pracy, skoro nie zostało sporządzone przez organy władzy publicznej ani inne organy państwowe (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 17 grudnia 2013r., III AUa 783/13, Lex nr 1409118). Dodatkowo należy podkreślić, że w razie wszczęcia postępowania sądowego, toczącego się wskutek odwołania ubezpieczonego od odmownej decyzji organu rentowego w sprawie przyznania uprawnień do emerytury w wieku obniżonym, dopuszczalne jest przeprowadzanie wszelkich dowodów dla wykazania okoliczności, mających wpływ na prawo do świadczenia. W postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość mogą być więc udowadniane wszelkimi środkami dowodowymi, przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego.

W rozpatrywanej sprawie jedyną okolicznością, co do której istniał spór pomiędzy stronami, było to, czy ubezpieczony legitymuje się co najmniej 15 – letnim okresem pracy
w warunkach szczególnych oraz czy posiada 25 – letni okres składkowy i nieskładkowy. Spełnienie innych warunków, od których zależy przyznanie prawa do wcześniejszej emerytury, nie było zaś sporne, ponieważ M. R. z dniem (...) ukończył 60 lat i złożył, za pośrednictwem organu rentowego, wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w OFE na dochody budżetu państwa.

Oceniając spełnienie spornych przesłanek zatrudnienia należy podnieść, że organ rentowy nie uwzględnił ubezpieczonemu do stażu pracy w warunkach szczególnych okresów jego zatrudnienia od dnia 1 października 1983 r. do dnia 14 października 1983 r., od dnia 1 stycznia 1984 r. do dnia 15 kwietnia 1984 r. i od dnia 14 sierpnia 1984 r. do dnia 31 sierpnia 1984 r., tj. łącznie 4 miesiące i 16 dni na stanowisku operatora koparki w firmie (...) przy ul. (...) w N. wskazując, że w tym czasie pracodawca nie zgłosił odwołującego do ubezpieczeń społecznych. W ocenie Sądu okoliczność, że ówczesny pracodawca nie zgłosił odwołującego do ubezpieczeń społecznych bądź też nie opłacił za te okresy składek na ubezpieczenia społeczne nie ma znaczenia z punktu widzenia spełniania przez odwołującego warunków stażowych. Zgodnie bowiem ze stanowiskiem judykatury, jeżeli fakt pozostawania w zatrudnieniu został udowodniony, okres tego zatrudnienia jest okresem składkowym nawet w przypadku, gdy pracodawca nie zgłosił pracownika do ubezpieczenia (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 23 października 2012 r., sygn. akt III AUa 598/12). Sąd Najwyższy wskazał również, że dla uznania okresu zatrudnienia wykonywanego przed wejściem w życie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych za okres składkowy w rozumieniu art. 6 ust. 1 pkt. 2 i art. 6 ust. 2 tej ustawy, nie jest wymagane wykazanie przez osobę ubiegającą się o emeryturę lub rentę opłacania przez pracodawcę składek na pracownicze ubezpieczenie społeczne (por. wyrok Sądu Najwyższego - Izba Pracy, (...) i Spraw Publicznych z dnia 6 kwietnia 2007 r., sygn. akt II UK 185/06). W konsekwencji zdaniem Sądu nie było podstaw do nieuwzględniania przez organ rentowy okresu zatrudnienia ubezpieczonego w firmie (...) we w/w okresach czasu. Ponadto dowody w postaci świadectwa pracy, karty przebiegu zatrudnienia i zeznań odwołującego wyraźnie wskazują, że od dnia 1 października 1983 r. do dnia 31 sierpnia 1984 r. nieprzerwanie był on zatrudniony na stanowisku operatora koparki za wynagrodzeniem określonym według stawki godzinowej w wysokości 80,00 zł za godzinę pracy. Postępowanie dowodowe w sposób bezsporny wykazało, że w tym okresie zatrudnienia ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy świadczył pracę na rzecz w/w pracodawcy i z tego też względu okres ten winien zostać zaliczony do jego ogólnego stażu pracy w zakresie okresów składkowych. Reasumując po doliczeniu wskazanego zatrudnienia odwołujący legitymuje się wymaganym 25-letnim ogólnym stażem pracy.

Jednocześnie przeprowadzona przez Sąd analiza zgromadzonych w sprawie dowodów prowadzi do wniosku, że ubezpieczony, będąc zatrudnionym w okresie od dnia 5 września 1984 r. do dnia 30 stycznia 1988 r. w Spółdzielni (...) w C. Oddział w P. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace operatora koparki gąsienicowej, za pomocą której rozładowywał wagony kolejowe, stacjonujące na stacji, które następnie służyły do przewozu węgla grubego i drobnego, wapna palonego i nawozowego, oraz innych substancji sypkich m.in. miału. W tym miejscu wskazać należy, że koparka gąsienicowa oraz spycharka gąsienicowa o masie całkowitej około 8 ton mieści się w definicji ciężkich maszyn budowlanych lub drogowych. Ustawodawca uznał zatem za pracę w szczególnych warunkach pracę maszynistów ciężkich maszyn budowlanych lub drogowych (Wykaz A, Dział V, poz. 3). W przypadku ubezpieczonego taki rodzaj pracy, realizowanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, potwierdzili świadkowie S. Z. i K. B., jak również zgromadzone w sprawie dokumenty. Świadkowie wskazali bowiem, że przez cały okres zatrudnienia ubezpieczony obsługiwał wyłącznie w/w ciężki sprzęt budowlany, a w trakcie wykonywania powyższych czynności był narażony na duże zapylenie przed wszystkim w postaci kurzu i pyłu, który cały czas unosił się w trakcie rozładunku. Wiadomym jest przy tym, że dla celów ustalenia pracy w warunkach szczególnych znaczenie ma nie nazewnictwo zajmowanych stanowisk, lecz faktyczne ich zajmowanie. Gdy więc z całokształtu ujawnionych w sprawie faktów wynika, że praca była świadczona w warunkach szkodliwych w okresie nie uwzględnionym w świadectwie pracy, uznać trzeba, iż treść z niego wynikająca została skutecznie podważona w tym zakresie. Sąd może bowiem zgodnie z utrwalonym już poglądem Sądu Najwyższego –ustalać okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze także innymi środkami dowodowymi niż dowód z zaświadczenia/świadectwa z zakładu pracy, a więc wszelkimi dopuszczalnymi przez prawo środkami dowodowymi. W rozpoznawanej sprawie zaś stanowisko ubezpieczonego – w zakresie opisanym powyżej, w jakim Sąd uznał je za udowodnione – potwierdzone zostało wyjaśnieniami odwołującego, a przede wszystkim zeznaniami powołanych przez niego świadków, współpracowników, a zarazem bezpośrednich przełożonych ze spornego okresu zatrudnienia. Ponadto jeszcze raz podkreślić należy, że sama treść świadectwa pracy nie stanowi dowodu tego, co zostało w nim odnotowane. Taki walor mają wyłącznie dokumenty urzędowe, do których w myśl stosowanego a contrario art. 244 § 1 k.p.c. nie zalicza się świadectwa pracy, skoro nie zostało sporządzone przez organy władzy publicznej oraz inne organy państwowe. Świadectwo pracy wystawione przez pracodawcę jest dokumentem prywatnym, zawiera jedynie oświadczenie wiedzy i nie tworzy praw podmiotowych (por. wyrok Sądu apelacyjnego w Katowicach z dnia 17 grudnia 2013 r., III AUa 690/13, wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 12 czerwca 2014 r., III AUa 1032/13). Brak takiego świadectwa lub jego zakwestionowanie przez organ rentowy nie wyklucza zatem dokonania ustalenia zatrudnienia w warunkach szczególnych innymi środkami dowodowymi w toku postępowania sądowego, m.in. za pomocą zeznań świadków i ubezpieczonego. Ograniczenia dowodowe zawarte w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. Nr 10, poz. 49 ze zm.) dotyczą wyłącznie postępowania przed tymi organami. Zaliczeniu przez Sąd podlegał zatem okres zatrudnienia odwołującego w w/wym. zakładzie pracy od dnia 5 września 1984 r. do dnia 30 stycznia 1988 r., kiedy to powierzono M. R. obowiązki operatora koparki gąsienicowej, które to czynności na ww. stanowisku pracy realizował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. W związku z tym nie było wątpliwości co do tego, że odwołanie ubezpieczonego było uzasadnione, gdyż M. R. ponad 15 lat pracował w warunkach szczególnych. Jednocześnie legitymuje się on 25-letnim stażem pracy w zakresie okresów składkowych i nieskładkowych, co zostało wskazane powyżej. Warunki, których dotyczył spór zostały więc spełnione i było możliwe przyznanie ubezpieczonemu prawa do wnioskowanego świadczenia.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ^{( 14)} § 2 k.p.c., zmienił zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych(...) Oddział w W. z dnia 17 września 2018 r., znak: (...)w ten sposób, że przyznał M. R. prawo do emerytury od dnia 23 sierpnia 2018 r.

W zakresie ustalenia terminu, od jakiego Sąd Okręgowy uznał za zasadne przyznanie ubezpieczonemu prawa do emerytury, zastosowanie znajduje art. 129 pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS . Stanowi on, że świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu. Ogólną zasadą prawa emerytalno-rentowego jest więc, że świadczenie wypłaca się na wniosek zainteresowanego, poczynając od dnia powstania prawa do emerytury (tj. spełnienia ustawowych warunków), lecz nie wcześniej niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o świadczenie. W rozważanym przypadku, ubezpieczony w dniu (...) ukończył 60 lat, a więc spełnił ostatni z wymaganych warunków. Wniosek o emeryturę złożył natomiast w dniu 8 sierpnia 2018 r. Z tego względu Sąd stosując art. 129 pkt. 1 ustawy emerytalnej, przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury od daty 23 sierpnia 2018 r., a więc od daty ukończenia 60 lat, a zarazem nie wcześniej niż od miesiąca, w którym został złożony wniosek.

O kosztach zastępstwa procesowego, Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. oraz art. 99 k.p.c. w zw. z § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 r. poz. 1804), zasądzając od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. na rzecz ubezpieczonego kwotę 180 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

ZARZĄDZENIE

(...).

M.St.