Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 czerwca 2015 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Zbigniew Szczuka

Protokolant: Łukasz Jóźwiak

po rozpoznaniu w dniu 30 czerwca 2015 r. w Warszawie

sprawy M. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W.

o świadczenie przedemerytalne

na skutek odwołania M. P.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W.

z dnia 17 marca 2015 r. znak: (...)

1.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje M. P. prawo do świadczenia przedemerytalnego od dnia 16 lutego 2015 r.;

2.  stwierdza, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. nie ponosi odpowiedzialności w opóźnieniu wypłaty świadczenia.

UZASADNIENIE

W dniu 31 marca 2014 r. ubezpieczona M. P. złożyła do Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie, za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W., odwołanie od decyzji ww. organu rentowego z dnia 17 marca 2015 r. znak: (...) odmawiającej jej prawa do świadczenie przedemerytalnego.

W uzasadnieniu odwołania, ubezpieczona podniosła, iż w 1974 r. pracowała na umowę zlecenie przez okres 6 miesięcy w (...) i (...) w W., co potwierdzić mogą zeznania świadka B. K. (1) tj. bezpośredniej przełożonej odwołującej. Odwołująca wniosła o zaliczenie ww. okresu zatrudnienia na podstawie umowy zlecenia do stażu jej pracy oraz o zmianę zaskarżonej decyzji poprzez przyznanie jej prawa do świadczenia przedemerytalnego (odwołanie k. 2 a.s).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. (zwany dalej organem rentowym) w odpowiedzi na odwołanie z dnia 30 kwietnia 2015 r. wnosił o jego oddalenie na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c.

W uzasadnieniu swojego stanowiska organ rentowy wskazał, iż wnioskodawczyni nie spełniła przesłanek wymaganych przez art. 2 ust 1 pkt. 2 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych, albowiem na dzień rozwiązania stosunku pracy tj.
7 grudnia 2013 r., ukończyła wiek 55 lat, jednakże nie udokumentowała wymaganego ustawą 30 letniego stażu pracy, a jedynie staż pracy w wymiarze 29 lat, 10 miesięcy i 20 dni okresów składkowych i nieskładkowych. Organ rentowy podkreślił nadto, iż obowiązek ubezpieczenia osób, które wykonywały stale i odpłatnie pracę na podstawie umowy zlecenia zawartej z jednostkami gospodarki uspołecznionej obowiązywał od dnia 1 stycznia 1976 r. oraz, że okresy pracy na podstawie umowy zlecenia przypadające przed dniem objęcia ubezpieczeniem podlegają zaliczeniu do okresów składkowych, jeżeli umowa odpowiadała warunkom ubezpieczenia obowiązującym w dniu 1 stycznia 1976 r. W odpowiedzi na odwołanie, organ rentowy podkreślił także, iż ustalenie okresów pracy w oparciu o inne dowody (np. zeznania świadków) jest dopuszczalne jedynie w postępowaniu odwoławczym W konkluzji swojego stanowiska organ rentowy stwierdził, iż decyzja wydana została prawidłowo, zaś odwołanie jako bezzasadne powinno zostać oddalone (k. 4-5 a.s).

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni M. P., urodzona (...), złożyła w dniu 16 lutego 2015 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. wniosek o świadczenie przedemerytalne. Do wniosku dołączyła informację dotyczącą okresów składkowych i nieskładkowych wraz z oświadczeniem Wicedyrektora (...) i (...) w W. mgr P. M. z dnia 13 lutego 2015 r., z treści którego wynika, iż pracownik B. K. (1) pracowała w ww. (...) w okresie od 19 września 1973 r. do 31 grudnia 1997 r. oraz od dnia 2 stycznia 1998 r. do dnia 31 lipca 2014 r. Dodatkowo do wniosku, ubezpieczona dołączyła oświadczenie ww. B. K. (1), stwierdzające, iż wnioskodawczyni pracowała w (...) na podstawie umowy zlecenia w okresie od czerwca 1974 r. do listopada 1974 r. oraz zaświadczenie Urzędu Pracy m.st. W. z dnia 5 lutego 2015 r., z którego wynika, iż ubezpieczona jest zarejestrowana w urzędzie pracy jako osoba bezrobotna od dnia 23 grudnia 2013 r. Wnioskodawczyni podkreśliła w treści wniosku, iż pozostała dokumentacja okresu jej zatrudnienia znajduje się w dokumentacji akt rentowych (k. 1-19 a.r)

Przedmiotowy wniosek skutkował wszczęciem przez organ rentowy postępowania wyjaśniającego, w toku którego Zakład Ubezpieczeń Społecznych dokonał analizy dokumentacji złożonej przez wnioskodawczynię. Organ rentowy stwierdził, iż wnioskodawczyni legitymuje się łącznym stażem pracy w wymiarze 29 lat 10 miesięcy i 20 dni. Do stażu pracy ZUS nie zaliczył okresu pracy ubezpieczonej na podstawie umowy zlecenia wykonywanej przed 1976 r., albowiem obowiązek ubezpieczenia osób, które wykonywały stale i odpłatnie prace na podstawie umowy zlecenia zawartej z jednostkami gospodarki uspołecznionej obowiązywał od dnia 1 stycznia 1976 r.

W oparciu o powyższe ustalenia, decyzją z dnia 17 marca 2015r. organ rentowy odmówił wnioskodawczyni prawa do świadczenia przedemerytalnego (k. 23 a.r).

Ubezpieczona M. P. odwołała się od powyższej decyzji organu rentowego, inicjując w ten sposób niniejsze postępowanie sądowe (k. 2 a.s).

W toku postępowania Sąd Okręgowy ustalił, iż świadek B. K. (1) – bezpośrednia przełożona odwołującej z okresu pracy w (...), poznała odwołującą dzięki znajomości z J. P.- ojcem odwołującej, który pracował w (...) w 1973 roku, B. K. (1) szukała pracownika na zastępstwo do kancelarii muzeum. Odwołująca jako osoba spełniająca kryteria doboru pracownika rozpoczęła pracę na podstawie comiesięcznych zleceń w (...) od początku czerwca 1974 r. Odwołująca pracowała po 8 godzin dziennie, a w okresie wyjazdów przełożonych w zwiększonym wymiarze czasu pracy. Do obowiązków ubezpieczonej należało przynoszenie i rozdawanie korespondencji. Odwołująca została zatrudniona w dziale ewidencji. Odwołująca pracowała w (...) do końca listopada 1974 r. (...) nie mogło zatrudnić odwołującej na stale na podstawie umowy o pracę, albowiem jednostka ta nie miała wolnych etatów pracowniczych (na podstawie dowodu z zeznań świadka B. K. (1) z dnia 30 czerwca 2015 r. oraz zeznań odwołującej k. 18-19 a.s).

Sąd Okręgowy w oparciu o analizę akt rentowych ustalił, że od dnia 23 grudnia 2013 r., odwołująca jest zarejestrowana jako osoba bezrobotna. W okresie od dnia 31 grudnia 2013 r. do dnia 30 grudnia 2014 r. odwołująca pobierała zasiłek dla bezrobotnych. W okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych odwołująca nie odmówiła bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych (k. 11-13 a.r t. III, k 15 a.r t. IV).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dokumenty zawarte w aktach rentowych, aktach sprawy niniejszej, zeznania świadka oraz wyjaśnienia i zeznania składane przez wnioskodawczynię (k. 18-19 a.s). Zdaniem Sądu Okręgowego zeznania świadka w zakresie wykonywania przez ubezpieczoną pracy w (...) w wymiarze 8 godzin dziennie nie budzą żadnych wątpliwości, pozostają one w zgodności z wyjaśnieniami przesłuchanej w sprawie w charakterze strony wnioskodawczyni. Dokumenty, na których Sąd oparł swoje ustalenia są wiarygodne oraz tworzą spójny stan faktyczny. Zdaniem Sądu materiał dowodowy, jaki zgromadzono w niniejszym postępowaniu stanowi wystarczającą podstawę do wydania orzeczenia kończącego sprawę.

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie zważył, co następuje:

Odwołanie M. P. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. z dnia 17 marca 2015 r. znak: (...) jest zasadne i skutkuje zmianą zaskarżonej decyzji.

Na wstępie rozważań prawnych Sąd Okręgowy wskazuje, iż na gruncie niniejszej sprawy dokonano szczegółowego ustalenia czy wnioskodawczyni przysługuje uprawnienie do świadczenia przedemerytalnego zarówno w oparciu o dyspozycję wynikającą z art. 2 ust. 1 pkt. 2 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych (Dz. U. z Dz.U.2013.170 j.t.) , jak też w myśl regulacji art. 2 ust. 3 wyżej wymienionej ustawy.

Zgodnie z przepisem art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy prawo do świadczenia przedemerytalnego przysługuje osobie, która do dnia rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415, z późn. zm.), zwanej dalej "ustawą o promocji zatrudnienia", w którym była zatrudniona przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, ukończyła co najmniej 55 lat - kobieta oraz 60 lat - mężczyzna oraz posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 30 lat dla kobiet i 35 lat dla mężczyzn.

Ponadto, w myśl ustępu 3 art. 2 świadczenie przedemerytalne przysługuje osobie określonej w ust. 1 po upływie co najmniej 6 miesięcy pobierania zasiłku dla bezrobotnych , o którym mowa w ustawie o promocji zatrudnienia, jeżeli osoba ta spełnia łącznie następujące warunki:

1.  nadal jest zarejestrowana jako bezrobotna;

2.  w okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych nie odmówiła bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, w rozumieniu ustawy o promocji zatrudnienia, albo zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych;

3.  złoży wniosek o przyznanie świadczenia przedemerytalnego w terminie nieprzekraczającym 30 dni od dnia wydania przez powiatowy urząd pracy dokumentu poświadczającego 6-miesięczny okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych.

Z postępowania dowodowego przeprowadzonego przez Sąd jednoznacznie wynika, iż wnioskodawczyni była zatrudniona w (...) i (...) w (...) przy. Placu (...) w W. w okresie od czerwca do 30 listopada 1974 r. na podstawie comiesięcznych umów zlecenia.

Zauważyć należy, iż między stronami postępowania bezspornym pozostaje okoliczność, iż ubezpieczona legitymuje się stażem pracy w wymiarze 29 lat, 10 miesięcy oraz 20 dni okresów składkowych. Kwestią sporną było ustalenie czy wnioskodawczyni M. P. pracowała nadto na podstawie umów zlecenia w okresie od czerwca do 30 listopada 1974r., a zatem czy legitymuje się łącznym stażem pracy w wymiarze 30 lat- uprawniającym do świadczenia przedemerytalnego stosownie do cyt. art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o świadczeniach emerytalnych. Pozostałe warunki przyznania prawa do świadczenia przedemerytalnego takie jak wymóg posiadania statusu osoby bezrobotnej, brak odmowy przyjęcia propozycji zatrudnienia Urzędu Pracy, czy też złożenie wniosku o przedemerytalne w terminie nieprzekraczającym 30 dni od dnia wydania przez powiatowy urząd pracy dokumentu poświadczającego 6-miesięczny okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych – nie zostały zakwestionowane przez organ rentowy na etapie postępowania administracyjnego. Sąd Okręgowy rozpoznający odwołanie od decyzji ZUS z dnia 17 marca 2015 r. znak: (...) również zważył, w oparciu o załączoną dokumentację Urzędu Pracy z dnia 5 lutego 2015 r. (k. 15 a.r t. IV), iż warunki wynikające z cyt. art. 2 ust 3 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych, zostały na gruncie niniejszej sprawy spełnione przez odwołującą.

W związku z tym Sąd ograniczył więc zakres rozpoznania sprawy do ustalenia czy praca wykonywana przez wnioskodawczynię w (...) i (...) w W. w okresie czerwca 1974 do 30 listopada 1974 była wykonywana w wymiarze co najmniej 8 godzin dziennie . W tym względzie, postępowanie dowodowe przeprowadzone przez Sąd w postaci zeznań świadka B. K. (1) oraz zeznań i wyjaśnień wnioskodawczyni stanowi podstawę do stwierdzenia, iż M. P. pracowała w (...) i (...) w W. w wymiarze, który uprawnia ją do uzyskania prawa do świadczenia.

Odnosząc się do podniesionej przez organ rentowy kwestii obowiązku ubezpieczenia osób, które wykonywały stale i odpłatnie pracę na podstawie umowy zlecenia zawartej z jednostkami gospodarki uspołecznionej obowiązywał od dnia 1 stycznia 1976 r., Sąd Okręgowy zważył, że okresy pracy na podstawie umowy zlecenia przypadające przed dniem objęcia ubezpieczeniem podlegają zaliczeniu do okresów składkowych, jeżeli umowa odpowiadała warunkom ubezpieczenia obowiązującym w dniu 1 stycznia 1976 r. Sąd Okręgowy, podkreśla w tym miejscu, iż zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego, w postępowaniu sądowym w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych obowiązują odstępstwa od ogólnych zasad dowodzenia podyktowane dążeniem do pełnego i wszechstronnego rozstrzygnięcia wszystkich kwestii spornych. W praktyce oznacza to, że w postępowaniu tym dopuszczalne jest wykazanie wszelkimi dowodami (w tym dowodami z zeznań świadków), okoliczności, od których zależą uprawnienia dla świadczeń z ubezpieczenia społecznego, także wówczas gdy z dokumentów wynika co innego (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 września 1995 roku II URN 23/95). Przeprowadzone postępowanie dowodowe w niniejszym postepowaniu odwoławczym (w tym dowód z zeznań świadka B. K. (1)), doprowadziło Sąd Okręgowy do przekonania, iż, odwołująca w okresie od czerwca do 30 listopada 1974 r. faktycznie wykonywała comiesięczne umowy zlecenia w wymiarze 8 godzin dziennie, w charakterze pomocy obsługi korespondenci, a tym samym ów okres zatrudnienia podlega zaliczeniu do okresów składkowych, podlegający ochronie ubezpieczeniowej w myśl przepisów ustawy z dnia 19 grudnia 1975 r. o ubezpieczeniu społecznym osób wykonujących pracę na rzecz jednostek gospodarki uspołecznionej na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia (Dz.U. Nr 45, poz. 232)

Mając na uwadze powyższe w myśl powołanego wcześniej art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. Sąd orzekł jak w sentencji w punkcie 1 wyroku.

Na podstawie art. 85 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 121 j.t.) w zw. z art. 118 ust. 1 i 1a ustawy

o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych Sąd Okręgowy uznał, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie ponosi odpowiedzialności za opóźnienie w przyznaniu świadczenia, albowiem niezbędne okoliczności faktyczne uzasadniające nabycie prawa do wcześniejszej emerytury ubezpieczonego zostały ustalone dopiero w postępowaniu przed Sądem, a sama odmowa przyznania świadczenia nie była również wynikiem błędu w wykładni lub zastosowaniu prawa materialnego przez organ rentowy. Opóźnienie w wypłacie świadczenia było następstwem okoliczności, za które organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności. Wskazać bowiem należy, że pomimo podjęcia przez organ rentowy – w ramach posiadanych kompetencji i nałożonych obowiązków – wszystkich niezbędnych czynności, organ ten nie dysponował materiałem dowodowym pozwalającym na dokonanie ustaleń faktycznych umożliwiających wydanie decyzji zgodnej z treścią wniosku ubezpieczonej . Organ rentowy wydał zatem zaskarżoną decyzję w oparciu o przeprowadzoną weryfikację złożonych przez odwołującego dokumentów zatrudnienia. Organ rentowy nie miał przy tym możliwości przeprowadzenia pełnego postępowania dowodowego (na podstawie zeznań świadka zgłoszonego w toku postępowania odwoławczego). Było to prawnie możliwe dopiero przed Sądem. Wobec powyższego Sąd Okręgowy w punkcie 2 ustalił na podstawie wyżej wymienionych przepisów, że organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za opóźnienie w wypłacie świadczenia.