Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 września 2014 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Agnieszka Stachurska

Protokolant: Paweł Gołaszewski

po rozpoznaniu w dniu 27 sierpnia 2014 r. w Warszawie

sprawy G. H.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W.

o świadczenie przedemerytalne

na skutek odwołania G. H.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W.

z dnia 19 grudnia 2013 r. znak: (...)

oddala odwołanie.

UZASADNIENIE

G. H. w dniu 29 stycznia 2014r. złożył za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. odwołanie od decyzji z dnia 19 grudnia 2013r., znak: (...), odmawiającej prawa do świadczenia przedemerytalnego i wniósł o jej zmianę.

W uzasadnieniu odwołania odwołujący podniósł, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie zaliczył wszystkich okresów wymaganych do uzyskania wnioskowanego świadczenia, tj. 6 miesięcy okresu pobierania zasiłku dla bezrobotnych, pracy w gospodarstwie rolnym mamy oraz okresu pracy w firmie (...), gdzie zatrudnienie odwołującego trwało od 16 listopada 2012r. do 20 maja 2013r. Gdyby Zakład Ubezpieczeń Społecznych uwzględnił te okresy wówczas łączny staż pracy wyniósłby 39 lat, 6 miesięcy i 17 dni. To zaś oznacza, że odwołujący spełnił wymogi zawarte w ustawie z dnia 30 kwietnia 2004r. o świadczeniach przedemerytalnych, stosowanie do treści art. 2 ust. 2 pkt 6 w zw. z art. 2 ust. 3, a nie w myśl art. 2 ust. 2 pkt 5 ustawy, jak wskazuje ZUS (odwołanie z dnia 28 stycznia 2014r., k. 2 – 5 a.s.)

Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. wniósł o oddalenie odwołania, na podstawie art. 477 ^{( 14)} § 1 k.p.c., z uwagi na fakt, iż odwołujący nie spełnił warunków wskazanych w art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy o świadczeniach emerytalnych, tj. udokumentował łącznie 36 lat, 11 miesięcy i 25 dni stażu zamiast wymaganych 40 lat. Jednocześnie organ rentowy podkreślił, że przedłożone świadectwa pracy zawierają błędną podstawę prawną, bowiem ze świadectwa pracy z dnia 20 maja 2013r. wystawionego przez firmę (...) wynika, że stosunek pracy ustał „za wypowiedzeniem, z powodu likwidacji pracodawcy”. Natomiast z dołączonej do odwołania kserokopii świadectwa pracy ze stycznia 2014r., poświadczonej za zgodność z oryginałem przez adwokata, wynika, że stosunek pracy ustał w wyniku: „likwidacji pracodawcy art.
32 § 1 pkt 3 w zw. z art. 41 kodeksu pracy”. Organ rentowy podniósł również, że G. H. domaga się zaliczenia do stażu pracy 6 miesięcznego okresu zasiłku dla bezrobotnych w 2013r., jednakże staż ten winien być wyliczony do dnia rozwiązania stosunku pracy, a zasiłek przypada po tym okresie. Natomiast doliczenie do w/w stażu okresu pracy w gospodarstwie rolnym matki, tj. okresu od dnia 18 maja 1973r. do dnia
11 listopada 1975r., nie spowoduje spełnienia warunku uzyskania łącznie 40 lat stażu pracy do dnia rozwiązania stosunku pracy. W tym przypadku, w ocenie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, odwołujący udowodniłby 39 lat, 5 miesięcy i 18 dni. Jednakże zdaniem organu rentowego nie można uwzględnić okresu pracy w gospodarstwie rolnym, ponieważ na podstawie przedłożonej dokumentacji nie da się jednoznacznie określić, w jakim okresie matka ubezpieczonego władała gospodarstwem rolnym (odpowiedź na odwołanie z dnia 21 lutego 2014r., k. 26 - 26v a.s.).

Na rozprawie w dniu 27 sierpnia 2014r. pełnomocnik G. H. podtrzymał dotychczasowe stanowisko w sprawie i wniósł o przyznanie świadczenia przedemerytalnego na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 6 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych (protokół rozprawy z dnia 27 sierpnia 2014r., k. 52 a.s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych wniósł o oddalenie odwołania wskazując, że do rozpoznawanego przypadku powinien mieć zastosowanie art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych, jednak odwołujący nie udokumentował 40 lat okresu uprawniającego do emerytury (protokół rozprawy z dnia 27 sierpnia 2014r., k. 53 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

G. H., ur. (...), w okresie od dnia 18 maja 1973r. do
11 listopada 1975r. pracował w gospodarstwie rolnym matki Z. H.. W tym samym czasie uczęszczał do szkoły zawodowej w W., do której codziennie dojeżdżał. Lekcje rozpoczynał i kończył o różnych porach. W niektórych okresach lekcje zaczynały się o godzinie 8.00, w innych później. Powrót ze szkoły następował około godziny 13.00, 14.00 bądź 15.00. W tym czasie rodzice odwołującego i dwaj bracia pracowali zawodowo. W gospodarstwie w tym czasie hodowano krowy, świnie, indyki, kury i gęsi, a uprawiano zboże, ziemniaki, buraki, ogórki.

Odwołujący przed wyjściem do szkoły oraz po powrocie do domu zajmował się obrządkiem, a w okresie od wiosny do jesieni również pracami polowymi. Rano wyprowadzał krowy na pastwisko, wypuszczał indyki, kury oraz karmił je. Ponadto ciął trawę dla zwierząt i zajmował się karmieniem świń. Podobne czynności wykonywał po powrocie ze szkoły. Dodatkowo, czasem w godzinach rannych, a najczęściej po skończeniu lekcji i powrocie do domu, pomagał w polu między innymi przy pieleniu, uprawie i zbiorze warzyw. Latem pomagał rodzicom również przy żniwach, przy młocce, przy zbiorze ogórków, a jesienią przy wykopkach i zbiorze buraków. Odwołujący pracował również przy przebudowie obory na garaże i wycince drzew, a także sortował warzywa uprawiane w gospodarstwie, zajmował się ich załadunkiem, transportem do miejsca skupu oraz rozładunkiem. Dodatkowo robił zakupy, ciął drzewo na opał, rozpalał w piecu. Lekcje odrabiał w godzinach wieczornych, po zakończeniu wszystkich prac w gospodarstwie (zeznania świadka D. S., k. 53-55 a.s., zeznania świadka A. S., k. 55-57 a.s., zeznania G. H., k. 57-59 a.s.)..

W latach 1961 – 1975 Z. H. była wpisana w operacie ewidencji gruntów obrębu S. (...) jako władająca gospodarstwem rolnym o powierzchni powyżej 5,09 ha (pismo ze Starostwa Powiatowego w S., k. 18 a.s., zaświadczenie z Urzędu Gminy, k. 19 a.s.).

Od dnia 12 listopada 1975r. do dnia 31 sierpnia 1979r. G. H. pracował jako ślusarz remontowy w Zakładach (...)
w B. (świadectwo pracy, t. I, a.r., t. II, k. 35-36 a.r., k. 6-6v a.s.). Następnie od dnia 1 lutego 1980r. do dnia 30 listopada 1983r. był zatrudniony jako szlifierz narzędziowy
w Przedsiębiorstwie (...) w P. (świadectwo pracy, t. I, a.r., t. II, k. 37-38 a.r., k. 7-7v a.s.). W okresie od dnia 2 grudnia 1983r. do dnia 31 maja 1992r. podjął pracę w Spółdzielni Pracy (...)
w W. jako ślusarz narzędziowy – szlifierz (świadectwo pracy, t. I, a.r., t. II, k. 39-40 a.r., k. 10-10v a.s.). Od dnia 16 czerwca 1992r. do dnia 28 lutego 1993r. G. H. zajmował stanowisko ślusarza narzędziowego – brygadzisty w Centrum Usług (...) sp. z o.o. w W. (świadectwo pracy, t. I, a.r., t. II, k. 41-42 a.r., k. 11 a.s.). W okresie od dnia 1 marca 1993r. do dnia 31 maja 1993r. był zatrudniony jako brygadzista - ślusarz narzędziowy w Przedsiębiorstwie Produkcyjno – Usługowo – Handlowym (...) s.c. w W. (świadectwo pracy, t. I, a.r., t. II,
k. 43-44 a.r., k. 13 a.s.), a od dnia 1 czerwca 1993r. do dnia 16 lipca 1993r. jako mistrz produkcji w Centrum Usług (...) sp. z o.o. w W. (świadectwo pracy, t. I, a.r., t. II, k. 45-46 a.r., k. 12 a.s.). Kolejne zatrudnienie G. H. podjął
od dnia 19 lipca 1993r. i pracował do dnia 31 stycznia 1994r. jako szef produkcji w Spółdzielni Pracy (...) w W. (świadectwo pracy, t. I, a.r., t. II, k. 17-18 a.r., k. 9-9v a.s.). Od dnia 10 lutego 1994r. do dnia 28 lutego 1994r. był zarejestrowany w Powiatowym Urzędzie Pracy jako bezrobotny i pobierał z tego tytułu zasiłek (zaświadczenie z Powiatowego Urzędu Pracy, t. I, a.r., t. II, k. 21 a.r., k. 14 a.s.). W okresie od dnia 1 marca 1994r. do dnia 31 grudnia 1995r. odwołujący został zatrudniony na stanowisku brygadzisty – ślusarza narzędziowego w (...) Spółdzielni Pracy w W. (świadectwo pracy, t. I, a.r., t. II, k. 19-20 a.r., k. 8-8v a.s.). Od dnia 2 stycznia 1996r. do dnia 31 października 1997r. był zatrudniony jako kierownik zakładu u S. J. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą (...) S. J. w W. (świadectwo pracy, t. I, a.r., t. II, k.25 a.r.,k. 15 a.s.), a od 3 listopada 1997r. do dnia 31 października 2012r. w Zakładach (...) sp. z o.o. w W. jako trawiacz chemigraficzny (książeczka ubezpieczeniowa, t. I, a.r., świadectwo pracy, t. II, k. 27-30 a.r., k. 16-17 a.s.). Z dniem 9 listopada 2012r. G. H. został uznany za osobę bezrobotną (decyzja Prezydenta m.st. W. z dnia 9 listopada 2012r., t. II, k. 31-32 a.r.). Następnie od dnia 16 listopada 2012r. do dnia 20 maja 2013r. odwołujący wykonywał pracę montażysty u M. P. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą (...) w P.. Ze świadectwa pracy z dnia 20 maja 2013r. wynika, że stosunek pracy G. H. ustał z powodu likwidacji pracodawcy (świadectwo pracy, t. III, k. 13-15 a.r., k. 20-20v a.s.). W dniu 23 stycznia 2014r. pracodawca wystawił jednak nowe świadectwo pracy, w którym podał inaczej określoną podstawę rozwiązania stosunku pracy, tj. likwidację pracodawcy, na podstawie art. 32 § 1 pkt. 3 w zw. z art. 41 k.p. (świadectwo pracy, k. 21-21v a.s.).

Na dzień rozwiązania stosunku pracy u M. P. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą (...) w P., pracodawca zatrudniał dwie osoby (deklaracja rozliczeniowa, t. III, k. 49-50 a.r.).

Od dnia 21 maja 2013r. G. H. jest zarejestrowany w Urzędzie Pracy m. st. W. jako osoba bezrobotna (zaświadczenie z Urzędu Pracy m.st. W. z dnia 28 listopada 2013r., t. III, k. 17 a.r. oraz z dnia 27 stycznia 2014r., k. 22 a.s.).

W dniu 13 listopada 2012r. odwołujący wystąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z wnioskiem o świadczenie przedemerytalne wraz z informacją dotyczącą okresów składkowych i nieskładkowych oraz świadectwami pracy i zaświadczeniem
z Urzędu Gminy, Urzędu Pracy oraz Starostwa Powiatowego w S. ( wniosek wraz
z załącznikami, t. II, k.1-30, k. 45 a.r.). Następnie w dniu 20 listopada 2012r. wycofał powyższy wniosek (wniosek z dnia 20 listopada 2012r., t. II, k. 47 a.r.). W związku z tym, decyzją z dnia 22 listopada 2012r., znak: (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych umorzył postępowanie w sprawie wniosku z dnia 13 listopada 2012r. dotyczącego przyznania świadczenia przedemerytalnego (decyzja z dnia 22 listopada 2012r., znak: (...), t. II, k. 49 a.r.).

W dniu 29 listopada 2013r. G. H. złożył ponowny wniosek
o świadczenie przedemerytalne (wniosek o świadczenie przedemerytalne z załącznikami, t. III,
k. 1-20 a.r.). W oparciu o przedłożone przez odwołujacego dokumenty, Zakład Ubezpieczeń Społecznych w dniu 19 grudnia 2013r. wydał decyzję znak: (...),
w której uznał, że odwołujący nie spełnił warunków do przyznania wnioskowanego świadczenia przewidzianych w art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy o świadczeniach emerytalnych, tj. nie posiada okresu uprawniającego do emerytury wynoszącego co najmniej 40 lat dla mężczyzny, licząc do dnia rozwiązania stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w którym był zatrudniony przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy. Zdaniem organu rentowego G. H. udokumentował łącznie 36 lat, 11 miesięcy i 25 dni, tj. 36 lat,
9 miesięcy i 16 dni okresów składkowych oraz 2 miesiące i 9 dni okresów nieskładkowych. Jednocześnie Zakład Ubezpieczeń Społecznych podniósł, że świadectwo pracy z dnia
20 maja 2013r. nie zawiera podstawy prawnej rozwiązania stosunku pracy oraz, że przy wyliczeniu stażu pracy nie można uwzględnić okresu pracy w gospodarstwie rolnym matki odwołującego, tj. od dnia 18 maja 1973r. do dnia 11 listopada 1975r. (decyzja ZUS z dnia 19 grudnia 2013r., znak: (...), t. III, k. 43-44 a.r.).

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie dowodów
z dokumentów, które w zakresie w jakim Sąd oparł na nich swoje ustalenia, są wiarygodne, wzajemnie się uzupełniają i tworzą spójny stan faktyczny. Ponadto Sąd uwzględnił zeznania świadków: D. S. (k. 53-55 a.s.), A. S. (k. 55-57 a.s.) oraz odwołującego G. H. (k. 57-59 a.s.), ponieważ były spójne i w znaczącej części wskazywały na te same fakty i zdarzenia. Świadkowie i odwołujący w jednakowy sposób przedstawili rodzaj upraw i hodowli prowadzonej w gospodarstwie Z. H. oraz zgodnie wskazywali na udział odwołującego w tych pracach.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie G. H. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
II Oddział w W. z dnia 19 grudnia 2013r., znak: (...), jest niezasadne i nie zasługuje na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie spór między stronami postępowania dotyczy kwestii spełnienia przez odwołującego przesłanek uprawniających do nabycia prawa do świadczenia przedemerytalnego na podstawie ustawy z dnia 30 kwietnia 2004r. o świadczeniach przedemerytalnych (tekst jedn. Dz. U. z 2013r. poz.170). Określa ona m.in. zasady ustalania prawa do świadczeń przedemerytalnych przyznawanych przez ZUS, tryb postępowania
w sprawie przyznania tych świadczeń i ich wypłatę.

Art. 2 ust. 1 wskazanej ustawy, w sześciu punktach, zawiera enumeratywne wyliczenie kategorii osób, którym przysługuje prawo do świadczenia przedemerytalnego. Wskazuje on, że to prawo to przysługuje osobie, która:

1.  do dnia rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego z powodu likwidacji pracodawcy lub niewypłacalności pracodawcy, w rozumieniu przepisów o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy, u którego była zatrudniona lub pozostawała w stosunku służbowym przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, ukończyła co najmniej
56 lat — kobieta oraz 61 lat — mężczyzna i posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, lub

2.  do dnia rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego
z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy
z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, w którym była zatrudniona przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, ukończyła co najmniej 55 lat — kobieta oraz 60 lat — mężczyzna oraz posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 30 lat dla kobiet i 35 lat dla mężczyzn, lub

3.  do dnia ogłoszenia upadłości prowadziła nieprzerwanie i przez okres nie krótszy niż 24 miesiące pozarolniczą działalność, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych,
i za ten okres opłaciła składki na ubezpieczenia społeczne oraz do dnia ogłoszenia upadłości ukończyła co najmniej 56 lat — kobieta i 61 lat — mężczyzna i posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, lub

4.  zarejestrowała się we właściwym powiatowym urzędzie pracy w ciągu 30 dni od dnia ustania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, pobieranej nieprzerwanie przez okres co najmniej 5 lat, i do dnia, w którym ustało prawo do renty, ukończyła co najmniej 55 lat — kobieta oraz 60 lat — mężczyzna
i osiągnęła okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, lub

5.  do dnia rozwiązania stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy o promocji zatrudnienia, w którym była zatrudniona przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 35 lat dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn, lub

6.  do dnia 31 grudnia roku poprzedzającego rozwiązanie stosunku pracy lub stosunku służbowego, z powodu likwidacji pracodawcy lub niewypłacalności pracodawcy, w rozumieniu przepisów o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy, u którego była zatrudniona lub pozostawała w stosunku służbowym przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, posiadała okres uprawniający do emerytury wynoszący co najmniej 34 lata dla kobiet i 39 lat dla mężczyzn.

Zgodnie z art. 2 ust. 3 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych, świadczenie przedemerytalne przysługuje osobie, która spełnia szczególne warunki wymagane do przyznania tego świadczenia, jeżeli:

1.  przez okres co najmniej 6 miesięcy pobierała zasiłek dla bezrobotnych
i nadal jest zarejestrowana jako bezrobotna,

2.  w okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych nie odmówiła bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, w rozumieniu ustawy o promocji zatrudnienia, albo zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych,

3.  złoży wniosek o przyznanie świadczenia przedemerytalnego w terminie nieprzekraczającym 30 dni od dnia wydania przez powiatowy urząd pracy dokumentu poświadczającego 6–miesięczny okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych.

W rozpoznawanej sprawie nie było zgody stron co do tego, który z punktów art. 2 ust. 1 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych mógłby mieć zastosowanie, a wynikało to z tego, że wedle organu rentowego łączny staż ubezpieczeniowy odwołującego do dnia rozwiązania stosunku pracy wynosi 36 lat, 11 miesięcy i 25 dni, zaś wedle odwołującego 39 lat i 17 dni w jednym z wariantów, a 39 lat, 6 miesięcy i 17 dni w drugim z wariantów.

W związku z powyższym Sąd Okręgowy w pierwszej kolejności rozstrzygał, jaki staż uprawniający do emerytury posiada G. H. do dnia 20 maja 2013r., czyli do daty, w której ustał stosunek pracy u M. P. prowadzącego (...) w P., u którego stosunek pracy zakończył się w związku z likwidacją pracodawcy. Odwołujący wskazywał, że w jego ocenie ZUS powinien uwzględnić okres pracy w gospodarstwie matki oraz okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych w 2013r. Jeśli chodzi o drugi z w/w okresów, to zasadnie organ rentowy wskazał, że okres pobierania zasiłku przypada po 20 maja 2013r., a więc nie może zostać uwzględniony. Art. 2 ust. 1 ustawy wskazuje bowiem, że chodzi o staż do dnia rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego z przyczyn dotyczących zakładu pracy bądź do dnia rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego z powodu likwidacji pracodawcy lub niewypłacalności pracodawcy. Jeśli chodzi zaś o okres pracy w gospodarstwie matki, tj. od dnia 18 maja 1973r. do dnia 11 listopada 1975r., to Sąd Okręgowy zgodził się ze stanowiskiem odwołującego. Dla rozstrzygnięcia tej kwestii istotne znaczenie miało ustalenie rodzaju i rozmiaru pracy odwołującego w gospodarstwie rolnym matki oraz to, czy czynności przez niego wykonywane były pracą w gospodarstwie rolnym w rozumieniu art. 5 ustawy z dnia 17 października 1991 r. o rewaloryzacji emerytur i rent o zasadach ustalania emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 104, poz. 450 ze zm.). Przepis ten pozwala na uwzględnienie okresów ubezpieczenia społecznego rolników, obejmującego również domowników, a także okresów prowadzenia gospodarstwa rolnego i pracy w nim domowników rolnika, przypadających w czasie, kiedy nie funkcjonowało ubezpieczenie społeczne rolników. Przepis nie zawiera definicji prowadzenia gospodarstwa rolnego (na przykład w zakresie jego obszaru) ani definicji pracy w gospodarstwie rolnym. Jednakowe traktowanie okresów podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników z okresami, kiedy ubezpieczenie to nie funkcjonowało, oznacza, że przepis dotyczy prowadzenia gospodarstwa rolnego i pracy w nim na takich zasadach, na jakich zostało ono objęte ubezpieczeniem społecznym rolników. W przepisach regulujących ubezpieczenie społeczne rolników należy szukać definicji gospodarstwa rolnego, osoby prowadzącej gospodarstwo rolne i osoby wykonującej pracę w gospodarstwie rolnym. Definicja domownika zawarta w art. 6 pkt 2 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (jednolity tekst: Dz. U. z 1998 r. Nr 7, poz. 25 ze zm.) wymaga zamieszkiwania z rolnikiem lub w bliskim sąsiedztwie i stałej pracy w gospodarstwie rolnym.

W przypadku odwołującego, pomimo dojazdów do szkoły, praca w gospodarstwie rodziców trwała codziennie co najmniej 4 godziny. Odwołujący przed szkołą zajmował się obrządkiem, a ponadto pracował w polu, przy zbiorach, przy pieleniu i pomagał w domu. Lekcje odrabiał w późnych godzinach wieczornych, a wcześniej pracował w polu i przy inwentarzu, ponieważ w tym czasie jego rodzice i bracia pracowali. Odwołujący musiał więc część prac wykonać, albo zanim poszedł do szkoły, albo po powrocie do domu. Co trzeba pokreślić, częściowo pracował z innymi członkami rodziny (pielenie, zbiór warzyw), a częściowo sam (obrządek). W związku z powyższym można uznać, iż jego praca w tym czasie, do czasu podjęcia zatrudnienia, miała charakter stały i może być uwzględniona przy wyliczeniu stażu. W wyniku tego G. H. miałby staż wynoszący nieco ponad 39 lat. To nie zmienia jednak zasadności zaskarżonej decyzji. Nawet, jeśli prawo odwołującego rozpatrywać z punktu widzenia unormowania zawartego w art. 2 ust. 1 pkt 6 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych, to decyzja z dnia 19 grudnia 2013r. jest zasadna.

Zgodnie z treścią art. 2 ust. 1 pkt 6 w/w ustawy, prawo do świadczenia przedemerytalnego przysługuje osobie, która do dnia 31 grudnia roku poprzedzającego rozwiązanie stosunku pracy lub stosunku służbowego, z powodu likwidacji pracodawcy lub niewypłacalności pracodawcy, w rozumieniu przepisów o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy, u którego była zatrudniona lub pozostawała
w stosunku służbowym przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, posiadała okres uprawniający do emerytury wynoszący co najmniej 34 lata dla kobiet i 39 lat dla mężczyzn.

Wedle tego przepisu, przy spełnieniu innych warunków, świadczenie przedemerytalne będzie przysługiwało jeśli rozwiązanie stosunku pracy lub stosunku służbowego nastąpi z powodu likwidacji pracodawcy lub niewypłacalności pracodawcy, w rozumieniu przepisów o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy. Ustawa o świadczeniach emerytalnych nie definiuje jednak pojęcia „likwidacji pracodawcy”, nie wyjaśnia też kto jest pracodawcą. Definicję pracodawcy zawiera ustawa z dnia 26 czerwca 1974r., tj. Kodeks Pracy (Dz. U. z 1998r., Nr 21, poz. 94 ze zm.), ale żeby zdefiniować pojęcie prawne „likwidacji pracodawcy” należy sięgnąć do orzecznictwa i poglądów doktryny wypracowanych na tle art. 41 ¹ k.p., ale także i w odniesieniu do ustawy o świadczeniach przedemerytalnych.

W wyroku z dnia 25 września 2008r., II PK 44/08, OSNP 2010/5-6/58, Sąd Najwyższy wskazał, że skutkiem likwidacji pracodawcy w znaczeniu przedmiotowym jest jego unicestwienie, zaś w znaczeniu podmiotowym – zakończenie jego bytu prawnego, co oznacza, że przestaje istnieć podmiot, który mógłby dokonywać czynności prawnych wobec pracowników.

O likwidacji pracodawcy nie można mówić wówczas, gdy jest nim osoba fizyczna. Przedsiębiorca może bowiem zakończyć i wyrejestrować działalność gospodarczą, jednak nie oznacza to, że przestaje istnieć, jako podmiot zatrudniający pracowników. Osoby zatrudnione nie są pracownikami działalności gospodarczej, którą prowadzi osoba fizyczna, ale pracownikami tej osoby. Zakończenie działalności gospodarczej jest zatem z całą pewnością uzasadnioną przyczyną wypowiedzenia umowy o pracę i rozwiązanie stosunku pracy z tej przyczyny może uprawniać do świadczenia przedemerytalnego, o ile spełnione są przesłanki wymienione w ustawie o świadczeniach przedemerytalnych . Zakończenie działalności gospodarczej nie jest jednak likwidacją pracodawcy. Z takimi poglądami wyrażonymi przez Sąd Apelacyjny w Lublinie (wyrok z dnia 19 września 2012r., III AUa 720/1), a także przez Sąd Apelacyjny w Katowicach (wyrok z dnia 18 kwietnia 2013r., III AUa 73/13), Sąd Okręgowy w pełni się zgadza.

Sąd Okręgowy w pełni podziela również pogląd Sądu Najwyższego wyrażony
w uzasadnieniu wyroku z dnia 5 września 2001r., I PKN 830/00, że podmiotem zatrudniającym pracowników jest przedsiębiorca – osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą, nie zaś „działalność gospodarcza” lub miejsce jej prowadzenia – zakład pracy w znaczeniu przedmiotowym. Wykreślenie osoby fizycznej z ewidencji działalności gospodarczej nie jest likwidacją pracodawcy w rozumieniu art. 41 ¹ k.p. (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 września 2001r., I PKN 830/00).

W rozpoznawanej sprawie odwołujący do 20 maja 2013r. był zatrudniony przez osobę fizyczną M. P., to z nim bowiem została zawarta umowa o pracę i to on figuruje w świadectwie pracy jako pracodawca. Pracodawcą G. H. z całą pewnością nie był natomiast (...). Rozwiązanie stosunku pracy nastąpiło z powodu likwidacji. Likwidacji nie uległ jednak pracodawca, którym – jak zostało wskazane – był M. P. (osoba fizyczna). W związku z tym, art. 2 ust. 1 pkt 6 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych nie może mieć zastosowania, ponieważ warunek, aby nastąpiło rozwiązanie stosunku pracy z powodu likwidacji pracodawcy, nie został spełniony.

Gdyby odwołujący do dnia rozwiązania stosunku pracy legitymował się okresem uprawniającym do emerytury, wynoszącym co najmniej 35 lat i ukończyłby 60 lat, to wówczas nabyłby prawo do świadczenia przedemerytalnego, gdyż spełniałby przesłanki wymienione w treści art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych. Tymczasem odwołujący, choć posiada staż w w/w wymiarze, to nie ukończył 60 lat.

Podkreślić należy dodatkowo, że świadczenie przedemerytalne jest świadczeniem
o charakterze wyjątkowym, przysługującym ubezpieczonym o długim stażu ubezpieczeniowym, którzy z przyczyn od siebie niezależnych utracili źródło dochodu, a ze względu na wiek nie mogą jeszcze uzyskać prawa do emerytury. Zatem warunki do przyznania świadczenia winny być interpretowane ściśle, a dla uzyskania prawa do świadczenia konieczne jest łączne spełnienie wszystkich warunków wymienionych
w ustawie (vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 30 stycznia 2014r.
w sprawie o sygn. akt III AUa 1313/13).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy przyjąć należy, że stosunek pracy G. H. nie został rozwiązany z powodu likwidacji pracodawcy, co powoduje, że nie może mieć zastosowania art. 2 ust. 1 pkt 6 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych. Jeśli chodzi zaś o art. 2 ust. 1 pkt 1, 2, 5 ustawy, to i one nie mogą stanowić podstawy do przyznania odwołującemu wnioskowanego świadczenia. Odnośnie art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy powody zostały wyjaśnione wyżej. Jeśli chodzi o art. 2 ust. 1 pkt 1, to nie może mieć zastosowania w rozważanym przypadku, gdyż odwołujący musiałby ukończyć 61 lat, co nie ma miejsca. Jeśli chodzi zaś o art. 2 ust. 1 pkt 5, na który powoływał się organ rentowy, to jego zastosowanie nie jest możliwe, gdyż G. H. nie posiada 40 – letniego stażu ubezpieczeniowego, co nie było sporne w sprawie.

Reasumując, z uwagi na niespełnienie łącznie wszystkich warunków uprawniających do nabycia prawa do świadczenia przedemerytalnego, Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie G. H. uznając je za niezasadne.

ZARZĄDZENIE

(...)