Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 sierpnia 2025 r.

Sąd Okręgowy Warszawa – Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący Sędzia SO Renata Gąsior

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 25 sierpnia 2025 r. w W.

sprawy D. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

o prawo do renty rodzinnej

na skutek odwołania D. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 8 grudnia 2023 roku, znak: (...)

zmienia zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 8 grudnia 2023 roku, znak: (...) w ten sposób, że przyznaje D. K. prawo do renty rodzinnej na okres od 23.10.2023 r. do 01.01.2028 r.

Sędzia SO Renata Gąsior

UZASADNIENIE

D. K. odwołał się od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 8 grudnia 2023 r. znak: (...), którą organ rentowy odmówił mu prawa do renty rodzinnej, wnosząc o jej zmianę poprzez przyznanie prawa do wnioskowanego świadczenia i zarzucając jej:



naruszenie art. 68 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, poprzez nieuznanie, że jego całkowita niezdolność do pracy powstała przed 25 rokiem życia, w trakcie nauki w szkole;



niezgodność stanowiska organu rentowego ze zgromadzonym materiałem dowodowym dostępnym w aktach ZUS, polegającą na nieuznaniu dwóch orzeczeń Lekarzy Orzeczników ZUS z dnia 9 listopada 2021 oraz z dnia 4 października 2023 r. oraz nieuznaniu opinii lekarza psychiatry z dnia 9 września 2021 r., a w szczególności nieuznania, że naruszenie sprawności jego organizmu będące przyczyną późniejszej całkowitej niezdolności do pracy nastąpiło przed ukończeniem 18 roku życia, w trakcie nauki szkolnej;



wydanie decyzji na podstawie nieprawidłowego orzeczenia komisji lekarskiej, która pominęła istotną dokumentację medyczną i orzeczniczą.

W uzasadnieniu odwołania D. K. wskazał, że uprzednio pobierał rentę socjalną, przyznaną mu przez ZUS w oparciu o orzeczenia organów orzeczniczych Zakładu, które uznały go za osobę całkowicie niezdolną do pracy w wyniku naruszeniem sprawności organizmu powstałego przed 18 rokiem życia, lub w takcie nauki w szkole, tj. zgodnie z art. 4 ustawy o rencie socjalnej . Odwołujący się podkreślił, że Komisja Lekarska ZUS orzekając o jego niezdolności do pracy na potrzeby przyznania renty rodzinnej nie uwzględniła poprzednio wydanych orzeczeń organów orzeczniczych ZUS oraz istotnej dokumentacji medycznej w postaci opinii lekarza specjalisty prof. J. W. z dnia 9 września 2021 r., potwierdzającej przebywanie odwołującego się pod opieką lekarza psychiatry w związku z problemami zdrowia psychicznego powodującymi trudności w nauce w latach 2008-2009, a więc przed ukończeniem 18 roku życia i w trakcie nauki szkolnej (odwołanie D. K. – k. 3-4 a.s.).

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wniósł o oddalenie odwołania na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., uzasadniając, że odwołujący się nie spełnia ustawowej przesłanki do nabycia prawa do renty rodzinnej określonej w art. 68 ust. 1 pkt 3 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Organ rentowy podkreślił, że chociaż odwołujący się został uznany za całkowicie niezdolnego do pracy do 31 października 2024 r. to niezdolność ta nie powstała w okresie, o którym mowa w ww. przepisie (odpowiedź organu rentowego na odwołanie – k. 7 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

D. K. urodził się (...)

W 2006 r. został zgłoszony do poradni psychologiczno-pedagogicznej na badanie z powodu niskich osiągnięć w nauce. W opinii psychologicznej z dnia 14 lipca 2006 r. stwierdzono u niego symptomy charakterystyczne dla dysleksji związane z zaburzeniami percepcji i określono go jako osobę bardzo wrażliwą o niskiej odporności na czynniki stresujące (opinia psychologiczno-pedagogiczne – k. 35 a.r.). W aneksie do ww. opinii uzupełniono informacje o D. K., wskazując, że z obserwacji oraz rozmów na temat funkcjonowania ucznia w czasie nauki w gimnazjum wynika, że problem związany z trudnościami grafomotorycznymi dominuje i znacząco utrudnia chłopcu przyswajanie wiedzy i umiejętności szkolnych. Wysoki poziom możliwości intelektualnych chłopca, przy przeciętnych wynikach w skalach niewerbalnych jest przyczyną dysharmonii rozwojowych, które znacząco wpływają również na poziom funkcjonowania emocjonalnego ucznia. W opinii zawarto zalecenie, do wykonania kontrolnego badania psychologicznego w okresie nauki w liceum ( opinia psychologiczno-pedagogiczne – akta rentowe dokumentacja orzeczniczo-lekarska k. 18, 19).

Od 2014 r. D. K. był wielokrotnie, okresowo hospitalizowany z powodów psychiatrycznych w (...) Szpitalu Wojewódzkim (...) w Z. z rozpoznaniem schizofrenii jako choroby podstawowej, a następnie także z zaburzeniami psychicznymi i zaburzeniami zachowania spowodowanymi przyjmowaniem substancji nasennych i uspakajających (akta rentowe dokumentacja orzeczniczo-lekarska k. 1-13, 30-33).

D. K. od 1 października 2010 r. do 17 marca 2011 r. był studentem (...) na Wydziale Fizyki, został skreślony z listy studentów. Od 28 marca 2011 r. do 11 września 2013 r. był studentem (...) Wyższej Szkoły (...) w W. ( akta rentowe dokumentacja orzeczniczo-lekarska – zaświadczenia k. 17, 20).

Orzeczeniem z dnia 2 lutego 2024 r. stwierdzono u D. K. niepełnosprawność w stopniu umiarkowanym, okresowo do dnia 15 lutego 2027 r. ze wskazaniem, że nie da się ustalić od kiedy istnieje niepełnosprawność (bezsporne.).

W dniu 26 października 2023 r. D. K. złożył do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wniosek o rentę rodzinną po zmarłym w dniu 31 sierpnia 2023 r. ojcu A. K., który decyzją z dnia 10 czerwca 2019 r. miał przyznaną emeryturę (bezsporne). W toku postępowania przed organem rentowym odwołujący się został skierowany do Lekarza Orzecznika ZUS, który orzeczeniem z dnia 9 listopada 2023 r. stwierdził, że D. K. jest całkowicie niezdolny do pracy do 30 listopada 2026 r. W zakresie daty powstania niezdolności lekarz orzecznik stwierdził, że zgromadzona dokumentacja medyczna nie daje podstaw do stwierdzenia, że powstała ona przed ukończeniem 16 roku życia, tj. przed 25 listopada 2007 r. Następnie Komisja Lekarska ZUS, orzeczeniem z dnia 4 grudnia 2023 r. stwierdziła, że D. K. jest całkowicie niezdolny do pracy do 31 października 2024 r., a niezdolność ta powstała 15 lutego 2018 r. (orzeczenia organów orzeczniczych ZUS- nienumerowane karty akt rentowych).

W oparciu o ww. orzeczenie Komisji Lekarskiej, Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. w dniu 8 grudnia 2023 r. wydał decyzję znak (...), którą odmówił D. K. prawa do renty rodzinnej.

D. K. wniósł odwołanie od ww. decyzji, co zainicjowało przedmiotowe postępowanie sądowe.

W dniu 29 lutego 2024 r. Sąd postanowił dopuścić dowód z opinii biegłego sądowego lekarza psychiatry celem ustalenia, czy odwołujący się jest całkowicie niezdolny do pracy oraz czy jest to niezdolność trwała czy okresowa, a jeżeli okresowa, to na jaki okres oraz czy naruszenie sprawności organizmu powstało:

1) do ukończenia 16 lat;

2) do ukończenia nauki w szkole, nie dłużej jednak niż do osiągnięcia 25 lat życia, albo

3) bez względu na wiek, jeżeli stał się całkowicie niezdolny do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolny do pracy w okresie, o którym mowa w pkt 1 lub 2.

oraz zajęcia stanowiska czy jest konieczne wydanie opinii przez biegłego sądowego innej specjalności (postanowienie Sądu – k. 9 a.s.).

Biegły sądowy, psychiatra M. B. w sporządzonej opinii psychiatrycznej stwierdził, że D. K. jest osobą całkowicie niezdolną do pracy, okresowo do 30 czerwca 2027 r. Po tym okresie biegły wskazał na konieczność weryfikacji stanu psychicznego. W ocenie biegłego naruszenie sprawności organizmu nastąpiło w trakcie nauki szkolnej, przed 16 rokiem życia. Biegły wskazał, że opisywane w opinii psychologiczno-pedagogicznej z dnia 14 lipca 2006 r. zaburzenia rozwoju emocjonalnego D. K. należy traktować jako objawy zwiastunowe schizofrenii (opinia biegłego sądowego M. B. – k. 19-32 a.s.).

Pismem procesowym z dnia 19 sierpnia 2024 r. organ rentowy zgłosił zastrzeżenia do opinii biegłego sądowego psychiatry M. B. wskazując, że z opinii biegłego nie wynika, czy w okresach, o których mowa w art. 68 ust. 1 pkt 1 i 2 D. K. stał się całkowicie niezdolny do pracy. Wobec tego organ rentowy wniósł o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego sądowego psychiatry celem ustalenia czy odwołujący się stał się całkowicie niezdolny do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolny do pracy w okresie, o którym mowa w pkt. 1, tj. do ukończenia 16 roku życia (zastrzeżenia organu rentowego – k. 42 a.s.).

Postanowieniem z dnia 27 września 2024 r. Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego lekarza psychiatry (z pominięciem biegłego M. B.) celem ustalenia, czy odwołujący się jest całkowicie niezdolny do pracy oraz czy jest to niezdolność trwała czy okresowa, a jeżeli okresowa, to na jaki okres oraz czy naruszenie sprawności organizmu powstało:

1) do ukończenia 16 lat;

2) do ukończenia nauki w szkole, nie dłużej jednak niż do osiągnięcia 25 lat życia, albo

3) bez względu na wiek, jeżeli stał się całkowicie niezdolny do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolny do pracy w okresie, o którym mowa w pkt 1 lub 2;

oraz do zajęcia stanowiska czy jest konieczne wydanie opinii przez biegłego sądowego innej specjalności (postanowienie Sądu – k. 49 a.s.).

Biegła sądowa M. L. w opinii z dnia 17 lutego 2025 r. rozpoznała u D. K. całościowe zaburzenia rozwoju i schizofrenię. Biegła wskazał, że początek naruszenia sprawności organizmu miał miejsce przed ukończeniem 16 roku życia, na co wskazuje opinia psychologiczna z 2006 r., jak również problemy z funkcjonowaniem społecznym opiniowanego. Zdaniem biegłej D. K. wymaga poszerzenia diagnostyki, a dane z wywiadu jak i przeprowadzone badanie sądowo-psychiatryczne wskazują, że opiniowany ma całościowe zaburzenia rozwoju. W ocenie biegłej całkowita niezdolność do pracy jest okresowa, do 1 stycznia 2028 r., jednocześnie, zdaniem biegłej, konieczne jest systematyczne leczenie oraz specjalistyczna terapia odwołującego się (opinia biegłej M. L. – k. 89-95 a.s.).

Pismem procesowym z dnia 1 lipca 2025 r. organ rentowy wniósł o dopuszczenie dowodu z opinii uzupełniającej biegłej sądowej psychiatry M. L. celem wskazania dokładnej daty powstania całkowitej niezdolności do pracy. Organ rentowy uzasadniając wniosek wskazał, że opinia biegłej nie zawiera wyczerpującej odpowiedzi na pytania zadane przez Sąd w zakresie daty powstania niezdolności do pracy u odwołującego się (pismo procesowe – k. 103-104 a.s.).

Postanowieniem z dnia 5 sierpnia 2025 r. Sąd na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 5 k.p.c. pominął wniosek organu rentowego o dopuszczenie dowodu z uzupełniającej opinii biegłej sądowej psychiatry M. L. (postanowienie Sądu – k. 108 a.s.).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w aktach sprawy, w tym w aktach rentowych, dokumentacji medycznej, a także w oparciu o treść opinii sporządzonych przez biegłych sądowych z zakresu psychiatrii – M. B. i M. L.. Sąd, z uwagi na zastrzeżenia organu rentowego do opinii biegłego sądowego M. B., dopuścił dowód z opinii innego biegłego w zakresie psychiatrii. Kolejna opinia zgromadzona w sprawie – opinia biegłej M. L. – potwierdziła stan rzeczy stwierdzony przez biegłego M. B. w zakresie okresu powstania całkowitej niezdolności do pracy, której początek datować należy przed ukończeniem 16 roku życia. W ocenie Sądu wnioski obu opinii w zakresie istotnym dla rozstrzygnięcia sprawy są spójne, korespondują ze sobą, wskazując zgodnie, że w przypadku D. K. naruszenie sprawności jego organizmu wystąpiło przed ukończeniem przez niego 16 roku życia, co można łączyć z ujawnionymi wówczas zaburzeniami – będącymi zwiastunami schizofrenii – a opisanymi w opinii psychologicznej z 2006 r. W ocenie Sądu obie opinie biegłych zostały sporządzone w sposób rzetelny i fachowy, na podstawie udostępnionej w sprawie dokumentacji medycznej odwołującego oraz wszystkich danych o jego hospitalizacjach, a sposób przedstawienia przez biegłego historii choroby oraz przebieg jej leczenia cechowała dostateczna szczegółowość, która dowodzi rzetelności obu opinii. Jedyna różnica w opiniach biegłych dotyczyła daty, do której biegli przyjęli istnienie całkowitej niezdolności do pracy u odwołującego się, jednak rozbieżność ta nie miała znaczenia dla rozstrzygnięcia czy przysługuje mu prawo do świadczenia, a ewentualnie determinować mogła jedynie czasookres, na jaki świadczenie powinno być przyznane.

W toku postępowania organ rentowy kwestionował opinie obu biegłych, ostatecznie wnosząc o opinię uzupełniającą biegłej M. L.. Wniosek ten został wsparty argumentacją, że opinia nie zawiera informacji o konkretnej dacie powstania całkowitej niezdolności do pracy, a odnosi się jedynie do okresu jej powstania, co zdaniem organu rentowego nie było wystarczające.

Sąd nie uznał zasadności tego zarzutu, mając na uwadze redakcję przepisów o rencie rodzinnej, które dla przyznania świadczenia nie wymagają sprecyzowania konkretnej daty powstania niezdolności, a jedynie ustalenia, że powstała ona w okresach w nich wskazanych. W ocenie Sądu informacje specjalne wynikające z opinii biegłej M. L. były wystarczające dla stwierdzenia czy odwołujący się spełnia warunki do przyznania mu prawa do świadczenia. Z tego powodu za zbędne uznał Sąd dalsze gromadzenie materiału dowodowego i oddalił wniosek o dopuszczenie opinii uzupełniającej.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie wniesione przez D. K. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 8 grudnia 2023 r. znak: (...) było zasadne.

Na wstępie należy zważyć, że zgodnie z art. 148 ¹ § 1 kodeksu postępowania rozpoznanie sprawy w analizowanym przypadku nastąpiło na posiedzeniu niejawnym. Taką możliwość daje ww. przepis, który przewiduje, że sąd może rozpoznać sprawę na posiedzeniu niejawnym, gdy pozwany uznał powództwo lub gdy po złożeniu przez strony pism procesowych i dokumentów, w tym również po wniesieniu zarzutów lub sprzeciwu od nakazu zapłaty albo sprzeciwu od wyroku zaocznego, Sąd uzna – mając na względzie całokształt przytoczonych twierdzeń i zgłoszonych wniosków dowodowych – że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne. Ponadto strony nie wniosły o przeprowadzenie rozprawy.

Przesłanki nabycia prawa do renty rodzinnej zostały określone w ustawie z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. Dz. U. z 2023 r. poz. 1251). Zgodnie z art. 65 ust. 1 i 2 ww. ustawy renta rodzinna przysługuje uprawnionym członkom rodziny osoby, która w chwili śmierci miała ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy lub spełniała warunki wymagane do uzyskania jednego z tych świadczeń; przy ocenie prawa do renty przyjmuje się, że osoba zmarła była całkowicie niezdolna do pracy. Z kolei w myśl art. 68 ust. 1 wskazanej ustawy prawo do renty rodzinnej mają dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione:

1) do ukończenia 16 lat,

2) do ukończenia nauki w szkole, jeżeli przekroczyły 16 lat życia, nie dłużej jednak niż do osiągnięcia 25 lat życia, albo

3) bez względu na wiek, jeżeli stały się całkowicie niezdolne do pracy oraz
do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolne do pracy w okresie, o którym mowa w pkt 1 lub 2.

Norma art. 68 ust. 1 pkt 3 ustawy emerytalnej ma na celu ochronę osób, które przed ukończeniem nauki lub osiągnięciem wieku uprawniającego do działalności zarobkowej stały się całkowicie niezdolne do pracy, wobec czego nie mają obiektywnej możliwości podlegania ubezpieczeniu społecznemu i związanej z tym możliwości uzyskania świadczeń z własnego ubezpieczenia. Natomiast istnieje taka możliwość w przypadku osoby, która po zakończeniu pobierania nauki jest zdolna do pracy. Osoba taka może skorzystać z objęcia jej ubezpieczeniem społecznym i w razie wystąpienia zdarzenia powodującego niezdolność do pracy, także całkowitą wraz z niezdolnością do samodzielnej egzystencji, nabywa prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy. Prawo do renty rodzinnej przysługuje tylko takiemu dziecku całkowicie niezdolnemu do pracy, a także niezdolnemu do samodzielnej egzystencji, które nie miało możliwości uzyskania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, a więc takiemu, które stało się niezdolne do pracy w czasie, gdy nie mogło podlegać ubezpieczeniu społecznemu z powodu wieku lub uczęszczania do szkoły. Posługując się tą logiką ustawodawca nie przyznał prawa do renty rodzinnej dzieciom zmarłego, które przed osiągnięciem wieku 16 lat lub przed ukończeniem szkoły stały się częściowo niezdolne do pracy, gdyż dzieci takie mogą korzystać, co prawda z ograniczonych, lecz istniejących możliwości zarobkowych. Ta sama logika przemawia za wyłączeniem prawa do renty rodzinnej dzieci, które stały się całkowicie niezdolne do pracy, w tym także niezdolne do samodzielnej egzystencji, po osiągnięciu tego wieku i ukończeniu nauki, gdyż w stosunku do nich nie było przeszkód do podjęcia pracy lub innej działalności łączącej się z obowiązkiem ubezpieczenia ( por. uchwała Sądu Najwyższego 7 Sędziów z 29 września 2006 r. II UZP 10/06 OSNP 2007/5-6/75).

Jak wynika z cytowanych wyżej przepisów, uprawnienie do renty rodzinnej określone w art. 68 ust. 1 pkt 3 ustawy emerytalnej jest ściśle związane z pojęciem niezdolności do pracy wnioskodawcy. Niezdolność do pracy jest kategorią ubezpieczenia społecznego łączącą się z całkowitą lub częściową utratą zdolności do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu bez rokowania jej odzyskania po przekwalifikowaniu (art. 12 ustawy emerytalnej). Dla przyznania spornego świadczenia, którego odwołujący się domaga, istotne jest jednak tylko pojęcie całkowitej niezdolności do pracy, która zgodnie z art. 12 ust. 3 ww. ustawy polega na utracie zdolności do wykonywania jakiejkolwiek pracy i odnosi się do każdego zatrudnienia w innych warunkach niż specjalnie stworzone na stanowiskach pracy odpowiednio przystosowanych do stopnia i charakteru naruszenia sprawności organizmu. Dokonując analizy pojęcia „całkowita niezdolność do pracy” należy brać pod uwagę zarówno kryterium biologiczne (stan organizmu dotkniętego schorzeniami naruszającymi jego sprawność w stopniu powodującym całkowitą niezdolność do jakiejkolwiek pracy), jak i ekonomiczne (całkowita utrata zdolności do zarobkowania wykonywaniem jakiejkolwiek pracy). Osobą całkowicie niezdolną do pracy w rozumieniu art. 12 ust. 2 ustawy emerytalnej jest więc osoba, która spełniła obydwa te kryteria, a więc jest dotknięta upośledzeniem zarówno biologicznym, jak i ekonomicznym (por. wyroki Sądu Najwyższego: z 24 stycznia 2018 r., I UK 524/16; z 8 grudnia 2000 r., II UKN 134/00; i z 7 września 1979 r., II URN 111/79). Przy ocenie stopnia i trwałości tej niezdolności oraz rokowania, co do jej odzyskania uwzględnia się zarówno stopień naruszenia sprawności organizmu, możliwość przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, jak i możliwość wykonywania pracy dotychczasowej lub podjęcia innej oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne ubezpieczonego (art. 13 ust. 1 ustawy emerytalnej) (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 28 stycznia 2004 r., II UK 222/03).

Ocena niezdolności do pracy w zakresie dotyczącym naruszenia sprawności organizmu i wynikających stąd ograniczeń możliwości wykonywania zatrudnienia wymaga z reguły wiadomości specjalnych. W sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych dotyczących prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, ale także prawa do renty rodzinnej w takim przypadku jak rozpatrywany, do dokonywania ustaleń w zakresie oceny stopnia zaawansowania chorób oraz ich wpływu na stan czynnościowy organizmu, uprawnione są osoby posiadające fachową wiedzę medyczną, a zatem okoliczności tych można dowodzić tylko przez dowód z opinii biegłych sądowych, zgodnie z treścią art. 278 k.p.c. Opinia biegłego ma na celu ułatwienie sądowi należytej oceny zebranego materiału dowodowego wtedy, gdy potrzebne są do tego wiadomości specjalne. Dlatego też opinie sądowo – lekarskie sporządzone przez lekarzy specjalistów, mają zasadniczy walor dowodowy dla oceny schorzeń ubezpieczonego (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 31 października 2018 r., III AUa 2439/16; wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 11 lutego 2016 r., III AUa 1609/15). Powyższe ma znaczenie zarówno dla ustalenia samego istnienia niezdolności do pracy i jej stopnia, jak też momentu jej powstania. Z tego względu i w rozpatrywanej sprawie skorzystanie z dowodu z opinii biegłego sądowego było konieczne. Zaakcentowania wymaga, że istotne było przede wszystkim ustalenie daty powstania u odwołującego całkowitej niezdolności do pracy. Nie chodziło przy tym o stwierdzenie, kiedy pojawiły się pierwsze objawy choroby, kiedy odwołujący stał się niezdolny do pracy, tylko w jakiej dacie stan chorobowy powodował u niego utratę zdolności do wykonywania jakiejkolwiek pracy, a więc całkowitą niezdolność do pracy. W świetle art. 68 ust. 1 pkt 3 ustawy emerytalnej, w okresach, które wskazuje art. 68 ust. 1 pkt 1 lub 2 ustawy emerytalnej powstać powinna bowiem właśnie całkowita niezdolność do pracy, a nie niezdolność do pracy w ogóle. Istota sporu koncentrowała się na ocenie, czy odwołujący stał się całkowicie niezdolny do pracy przed 16 rokiem życia lub w czasie uczęszczania odwołującego do szkoły ponadpodstawowej. Organ rentowy nie negował okoliczności, że odwołujący jest całkowicie niezdolny do pracy, a właśnie okoliczność, kiedy powstała ta niezdolność. Wydając skarżoną decyzję organ rentowy odwołał się do orzeczenia Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 4 grudnia 2023 r. którym stwierdzono, że całkowita niezdolność do pracy D. K. powstała 15 lutego 2018 r., zatem nie przed 16 rokiem życia odwołującego się. W konsekwencji, zdaniem organu rentowego odwołujący nie spełnia warunków określonych w art. 68 ustawy emerytalnej, pozwalających na przyznanie mu prawa do wnioskowanego świadczenia. Stanowisko to zostało zakwestionowane przez odwołującego, który wskazywał, że jego całkowita niezdolność do pracy powstała jeszcze w trakcie nauki szkolnej.

Rozstrzygnięcie kwestii spornej wymagało więc zasięgnięcia informacji z zakresu medycyny, w związku z czym Sąd Okręgowy w toku postępowania dopuścił dowody z dokumentacji medycznej oraz opinii biegłych sądowych zakresu psychiatrii w celu analizy stanu zdrowia ubezpieczonego pod kątem ustawowych przesłanek koniecznych do spełnienia dla uzyskania prawa do renty rodzinnej. W oparciu o tak przeprowadzone postępowanie dowodowe Sąd Okręgowy ustalił, że naruszenie sprawności organizmu D. K., powodujące całkowitą niezdolność do pracy powstało przed ukończeniem przez niego 16 roku życia z powodów zaburzenia rozwoju emocjonalnego, które należy traktować jako objawy zwiastunowe schizofrenii, rozpoznanej w czasie kolejnych hospitalizacji.

Mając powyższe na uwadze należało stwierdzić, że D. K. spełnia sporną w realiach sprawy przesłankę warunkującą prawo do renty rodzinnej, określoną w art. 68 ust. 1 pkt 3, ponieważ jest osobą całkowicie niezdolną do pracy a niezdolność ta powstała – co wynika ze zgodnych opinii biegłych – przed ukończeniem przez niego 16 roku życia.

W tym miejscy wskazać należy, że biegły M. B. stwierdził w opinii, że D. K. jest osobą całkowicie niezdolną do pracy okresowo do 30 czerwca 2027 r., zaś biegła M. L. wskazała na dzień 1 stycznia 2028 r. Sąd ustalając czas, na jaki sporne świadczenie winno być przyznane, przyjął datę późniejszą, zgodnie z opinią biegłej M. L., uznając, że wnioski w niej zawarte są bardziej aktualne z uwagi na późniejszą datę sporządzenia opinii względem opinii biegłego M. B..

Mając powyższe na uwadze, sąd na podstawie art. 477 ^{( 14 )}§ 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 8 grudnia 2023 roku, znak: (...) w ten sposób, że przyznał D. K. prawo do renty rodzinnej na okres od 23 października 2023 r. do 1 stycznia 2028 r.

Sędzia SO Renata Gąsior