Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 maja 2023 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Małgorzata Jarząbek

Protokolant: st. sekr. sąd. Dominika Kołpa

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 23 maja 2023 r. w Warszawie

sprawy I. W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych(...) Oddział w W.

o kapitał początkowy i przeliczenie emerytury

na skutek odwołania I. W.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

z dnia 28 października 2021r. znak (...) (...)

z dnia 2 listopada 2021r. (...)

zmienia zaskarżone decyzje w ten sposób, że przy ustaleniu wartości kapitału początkowego uwzględnia do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne następujące kwoty z tytułu wynagrodzenia za pracę:

za listopad 1994r. w kwocie 8.400.000 (osiem milionów czterysta tysięcy) zł,

za grudzień 1994r. w kwocie 8.400.000 (osiem milionów czterysta tysięcy) zł i zobowiązuje organ rentowy do przeliczenia emerytury ubezpieczonej I. W. przy uwzględnieniu tych kwot,

oddala odwołanie w pozostałym zakresie.

Sygn. akt VII U 84/22

UZASADNIENIE

W dniu 29 grudnia 2021 r. I. W. złożyła odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 28 października 2021 r. znak: (...)-2020 w sprawie ponownego ustalenia wysokości kapitału początkowego oraz od decyzji z dnia 2 listopada 2021 r. znak (...) w przedmiocie przeliczenia emerytury z FUS i okresowej emerytury kapitałowej w kwocie zaliczkowej, wnosząc o zmianę zaskarżonej decyzji z dnia 28 października w ten sposób, by do ustalenia wartości kapitału początkowego na dzień 1 stycznia 1999 r. do okresów składkowych zaliczyć okres zatrudnienia w PPHU (...) (...) w W. od 1 maja 1993 r. do 31 października 1995 r. i przyjąć, że w PPHU (...) (...)w W. uzyskała wynagrodzenie w kwotach:

a) od 1 maja 1993 r. do 31 grudnia 1993 r. - 66.300.400,00 zł

b) od 1 stycznia 1994 r. do 31 grudnia 1994 r. - 100.923.300,00 zł

c) od 1 stycznia 1995 r. do 31 października 1995 r. -9.176,00 zł.

Ubezpieczona wniosła też o zmianę zaskarżonej decyzji z dnia 2 listopada 2021 r. poprzez uwzględnienie przy obliczaniu wysokości emerytury poprawnie wyliczonego kapitału początkowego.

Zaskarżonej decyzji odwołująca zarzuciła naruszenie:

art. 174 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przez jego niewłaściwe zastosowanie polegające na nieprawidłowym wyliczeniu kapitału początkowego i nieuwzględnienie rzeczywistego wynagrodzenia w okresie zatrudnienia od 1 maja 1993 r. do 31 października 1995 r., naruszenie przepisów postępowania, tj. naruszenie art. 7, art. 9, art. 77, art. 80, art. 107 § 3 kodeksu postępowania administracyjnego; poprzez zaniechanie zebrania i w sposób wyczerpujący rozpatrzenia całego materiału dowodowego;

art. 25 ust. 1 ustawy emerytalnej poprzez jego niewłaściwe zastosowanie oraz nieuwzględnienie do podstawy obliczenia emerytury prawidłowo wyliczonego kapitału początkowego;

§ 33 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe w zw. z art. 107 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego przez niesprecyzowane powołanie podstawy prawnej oraz nieskonkretyzowane uzasadnienie faktyczne i prawne;

art. 7 k.p.a. poprzez niepodjęcie wszelkich czynności niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz niewłaściwie ustalenie stanu faktycznego na podstawie dowodów przedstawionych przez ubezpieczoną oraz nieodniesienie się do nich.

W uzasadnieniu ubezpieczona wskazała, że z uwagi na to, że PPHU (...) (...) w W. uległ likwidacji, a właściciel zmarł podczas wypadku samochodowego i nie ma możliwości uzyskania zaświadczeń o zatrudnieniu i wynagrodzeniu na drukach Rp-7 za okres od 1 maja 1993 r. do 31 października 1995 r. Informacje zawarte w dokumentach PIT-11 oraz decyzja Urzędu Skarbowego o zaniechaniu poboru i przekazywania zaliczek na podatek dochodowy są jedynymi, niepodważalnymi dokumentami, świadczącymi o uzyskiwanych zarobkach, oprócz świadectw pracy. Informacje zawarte w PIT-11 z okresu zatrudnienia w tym przedsiębiorstwie, w ocenie odwołującej, potwierdzają faktyczne zarobki, które otrzymywała (odwołanie z dnia 22 grudnia 2021 r., k. 3-23 a.s.).

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wniósł o jego oddalenie na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. Uzasadniając swe stanowisko organ rentowy wskazał, że zgodnie z art. 116 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych do wniosku w sprawie przyznania świadczeń powinny być dołączone dowody uzasadniające prawo do świadczeń i ich wysokości, określone w drodze rozporządzenia przez ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego. Zgodnie z § 21 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11.10.2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno- rentowe środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu oraz uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty są zaświadczenia pracodawcy lub innego płatnika składek, legitymacja ubezpieczeniowa lub inny dokument, na podstawie którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu lub uposażenia. Wyjątek od tej zasady wskazuje § 28 ust 1 rozporządzenia, zgodnie z którym środkiem dowodowym w postępowaniu przed organem rentowym mogą być również poświadczone za zgodność z oryginałem kopie dokumentów stwierdzających stan zdrowia oraz dotyczących okresów składkowych i nieskładkowych, a także wysokości wynagrodzenia, przychodu, dochodu i uposażenia przyjmowanego do ustalania podstawy wymiaru świadczeń, wydawane przez jednostki upoważnione do przechowywania dokumentacji zlikwidowanych lub przekształconych zakładów pracy.

Organ rentowy przyjął za sporny okres od 01.05.1993 r. do 31.12.1993 r. i od 01.01.1994 r. do 31.12.1994 r. wynagrodzenie minimalne, natomiast za okres od 01.01.1995 r. do 31.10.1995 r. kwotę 9.231,00 zł. wynikającą z legitymacji ubezpieczeniowej. Zgodnie z art. 15 ust. 2a ustawy o emeryturach, jeżeli nie można ustalić podstawy wymiaru składek w okresie pozostawania w stosunku pracy wskazanym do ustalenia podstawy wymiaru emerytury i renty, za podstawę wymiaru składek przyjmuje się kwotę obowiązującego w tym okresie minimalnego wynagrodzenia pracowników, proporcjonalnie do okresu podlegania ubezpieczeniu i wymiaru czasu pracy. Zdaniem organu rentowego nie jest możliwe przyjęcie kwot wskazanych jako dochód w PIT 11. Zgodnie z § 7 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29.01.1990 r. w sprawie wysokości i podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne, zgłaszania do ubezpieczenia społecznego oraz rozliczania składek i świadczeń z ubezpieczenia społecznego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne pracowników stanowił dochód w gotówce i w naturze z tytułu wykonywania pracy w ramach stosunku pracy. Wskazany akt prawny przewidywał rozbudowaną listę wyjątków. Ponadto Instrukcja nr 1 Prezesa ZUS z dnia 11.03.1992 r. określająca szczegółowe zasady postępowania w sprawie zgłoszeń do ubezpieczenia społecznego, rozliczania i opłacania składek na ubezpieczenie społeczne przez zakłady zatrudniające ponad 20 pracowników i członków spółdzielni (Dz. Urz. ZUS nr 3, poz. 5) oraz Instrukcja nr 2 Prezesa ZUS z dnia 11.03.1992 r. dotycząca zakładów pracy zatrudniających nie więcej niż 20 pracowników (Dz. Urz. ZUS nr 4, poz. 7) wskazuje składniki wynagrodzenia, które nie były dochodem z tytułu wykonywania pracy. Na liście tej znajdują się również zasiłki chorobowe.

Organ rentowy podkreślił, że dochód wskazany w PIT 11 za rok 1993 został wykazany ze źródeł przychodu takich jak wynagrodzenia i inne przychody pracowników oraz zasiłki z ubezpieczenia społecznego, a także z umów zlecenia i o dzieło. Organ rentowy wskazał, że nie jest w stanie stwierdzić jednoznacznie, czy w kwocie dochodu nie znalazły się kwoty niepodlegające składkom na ubezpieczenie społeczne.

Analogicznie dochód wskazany w PIT 11 za rok 1994 został wyliczony ze źródeł przychodu takich jak wynagrodzenia i inne przychody pracowników oraz zasiłki z ubezpieczenia społecznego, przy czym nie jest pewne, czy ubezpieczona poza wynagrodzeniem nie uzyskała innych przychodów i czy podlegały one składce na ubezpieczenie społeczne. Ponadto zgodnie z wpisem w legitymacji ubezpieczeniowej w tym samym roku miała ona wykazany okres niezdolności do pracy od 4 do 6 maja, z tytułu którego prawdopodobnie przysługiwał zasiłek chorobowy, a ten nie był oskładkowany. Organ rentowy wskazał ponadto, że legitymacje ubezpieczeniowe w części porad ambulatoryjnych i wizyt domowych nie zawsze zawierały wszystkie wpisy potwierdzające niezdolność do pracy, a niezdolność do pracy, na podstawie której przysługiwał zasiłek chorobowy dokumentowana była zaświadczeniem lekarskim (L 4). Wobec tego wpisy w tej części legitymacji nie zawsze dokonywane były z należytą starannością.

Z wyroku Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 30.10.2013 r., sygn. akt III AUa 269/13, LEX nr 1403675 wynika, że wszystkie składniki wynagrodzenia, które mają być przyjęte do podstawy wymiaru świadczenia muszą być ustalone w sposób pewny i niebudzący wątpliwości. Dlatego też za sporne okresy przyjęte zostały kwoty minimalnych wynagrodzeń pracowników (odpowiedź na odwołanie z dnia 18 stycznia 2021 r. k.24-25 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

I. W. urodzona w dniu (...) z zawodu jest technikiem farmacji.

Od dnia 1 maja 1993 r. do 31 października 1995 r. ubezpieczona pracowała w PPHU (...) na stanowisku starszego technika farmacji.

W tym okresie ubezpieczona pracowała razem z K. T. w Aptece przy ulicy (...) w W.. Ubezpieczona zatrudniona była na stanowisku technika farmacji w pełnym wymiarze czasu pracy. W Aptece była możliwość pracy w godzinach nadliczbowych, jeśli zachodziła taka potrzeba i ubezpieczona pracowała w godzinach nadliczbowych, za co otrzymywała dodatkowe wynagrodzenie. Wynagrodzenie zmieniało się w czasie, a pracownikom przysługiwały także: dodatek za staż pracy i premie. (informacja z ZUS o okresach składkowych i nieskładkowych k.3 a.r., świadectwa pracy, decyzje o przyznaniu zasiłku dla bezrobotnych, zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu k.5-22 a.r., legitymacja ubezpieczeniowa, zeznania świadka K. T. k.80a.s., zeznania ubezpieczonej k. 80-81 a.s.).

W dniu 12 maja 2020 r. odwołująca złożyła w ZUS wniosek o ustalenie kapitału początkowego. Decyzją z dnia 31 sierpnia 2020 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych ustalił kapitał początkowy na dzień 1 stycznia 1999 r. w wysokości 73.986, 00 zł. Do ustalenia kapitału początkowego został uwzględniony okres składkowy w wymiarze 14 lat, 3 miesięcy i 27 dni. Do jego obliczenia organ przyjął podstawę wymiaru kapitału początkowego w kwocie 963, 40 zł. Do ustalenia wartości kapitału początkowego organ rentowy nie uwzględnił okresów: od 23.01.1991 r. do 22.04.1991 r. do czasu zakończenia postępowania wyjaśniającego z Urzędem Pracy, od 5.09.1991 r. do 20.09.1991 r. gdyż w tym okresie odwołująca przebywała na urlopie bezpłatnym, od 1 maja 1993 r. do 31.10.1995 r. do czasu zakończenia postępowania wyjaśniającego w zakresie potwierdzenia ww. okresu zatrudnienia (decyzja z dnia 31 sierpnia 2020 r. k.24 a.r.).

W dniu 27 sierpnia 2020 r. I. W. złożyła w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. wniosek o emeryturę. Organ rentowy w dniu 2 września 2020 r. wydał decyzję znak: (...) o ustaleniu okresowej emerytury kapitałowej od dnia 1 lipca 2020 r. (decyzja ZUS z 2 września 2020 r. – nienumerowane karty a.r.).

Ubezpieczona w dniu 12 lutego 2021 r. złożyła w organie rentowym wniosek o ponowne obliczenie świadczenia emerytalno-rentowego uwzględnieniem przedstawionych przez nią dokumentów potwierdzających wysokość wynagrodzeń z okresu zatrudnienia w PPHU (...) (wniosek z 12 lutego 2021r. – nienumerowane karty a.r.).

Decyzją z dnia 28 października 2021 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych ustalił ponownie kapitał początkowy na dzień 1 stycznia 1999 r. w wysokości 95.314,45 zł. Do ustalenia kapitału początkowego został uwzględniony okres składkowy w ilości 16 lat, 11 miesięcy i 3 dni. Do obliczenia przyjęto podstawę wymiaru kapitału początkowego w kwocie 1205,26 zł. (decyzja z dnia 28 października 2021 r. k.33 a.r.).

Organ rentowy decyzją z dnia 2 listopada 2021 r. znak: (...) przeliczył zaliczkę na poczet przysługującej emerytury od dnia 1 lipca 2020 r. i ustalił, że emerytura z FUS po waloryzacji od dnia 1 marca 2021 r., przysługuje w kwocie 2584, 62 zł. (decyzja z dnia 2 listopada 2021 r.- nienumerowana karta a.r.)

Od wymienionych decyzji ubezpieczona I. W. złożyła odwołanie, inicjując tym samym niniejsze postępowanie (odwołanie z dnia 22 grudnia 2021 r. k. 3-22 a.s.).

Decyzją z dnia 17 grudnia 2021 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych ustalił ponownie kapitał początkowy na dzień 1 stycznia 1999 r. w wysokości 96.094,02 zł. Do ustalenia kapitału początkowego został uwzględniony okres składkowy w ilości 16 lat, 11 miesięcy i 3 dni. Do obliczenia przyjął podstawę wymiaru kapitału początkowego w kwocie 1.222,23 zł. (decyzja z dnia 17 grudnia 2021 r. k.37 a.r.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych decyzją z dnia 21 grudnia 2021 r., w związku z decyzją o ponownym ustaleniu kapitału początkowego z 17 grudnia 2021 r., przyznał ubezpieczonej emeryturę z FUS i okresową emeryturę kapitałową. Wysokość emerytury z FUS po waloryzacji od 1 marca 2021r. została ustalona na kwotę 2.493,83 zł a okresowa emerytura kapitałowa została określona na kwotę 323, 37 zł. (Decyzja ZUS z dnia 21 grudnia 2021 r. k- nienumerowana karta a.r.)

Na rozprawie w dniu 26 lipca 2022 r. odwołująca wskazała, że odwołanie jest nieaktualne w zakresie, w którym ZUS uwzględnił lata pracy w DANA-POL. Odwołująca podkreśliła jednak, że ZUS nie uwzględnił jej przychodów, które uzyskiwała przez dwa lata, zatem w tym zakresie podtrzymała swoje odwołanie (zeznania ubezpieczonej k.50 a.s.).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy, w tym w aktach kapitałowych i emerytalnych oraz w aktach osobowych ubezpieczonej. Zdaniem Sądu dokumenty, w zakresie, w jakim Sąd oparł na nich swoje ustalenia, są wiarygodne. Nie były one kwestionowane przez strony w zakresie ich autentyczności i zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy, a zatem okoliczności wynikające z treści tych dokumentów stanowiły podstawę dokonanych ustaleń.

Ustalając stan faktyczny Sąd oparł się również na zeznaniach świadka K. T. oraz na zeznaniach ubezpieczonej, które ocenił jako wiarygodne. K. T. w spornym okresie współpracowała z ubezpieczoną i była zatrudniona w tej samej aptece, co I. W.. Miała wiedzę na temat zakresu obowiązków, jakie wykonywała odwołująca się. Potwierdziła, iż w spornym okresie I. W. pracowała z nią na stanowisku technika farmacji w pełnym wymiarze czasu pracy. K. T. nie miała jednak wiedzy na temat wysokości wynagrodzenia ubezpieczonej. Mając na uwadze również inne zgromadzone w sprawie dowody, Sąd nie miał podstaw, aby odmówić wiarygodności zeznaniom K. T. i I. W..

Sąd zatem, mając na uwadze powyższe nie znalazł podstaw do kwestionowania zebranych w sprawie dokumentów, zeznań świadka ani zeznań ubezpieczonej. Z uwagi na to, że są spójne, zostały ocenione jako wiarygodne.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie I. W. podlegało uwzględnieniu jedynie w części.

Spór w rozpatrywanej sprawie koncentrował się wokół dokonanego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyliczenia wartości kapitału początkowego I. W. oraz wysokości świadczenia emerytalnego przysługującego ubezpieczonej. Fakt i okres zatrudnienia odwołującej w PPHU (...) nie budziły wątpliwości. Wszystkie okresy pracy ubezpieczonej, zostały uwzględnione przez organ rentowy przy wyliczaniu kapitału początkowego. Organ rentowy w decyzji z dnia 17 grudnia 2021 r. uwzględnił okres zatrudnienia odwołującej w PPHU (...). Wobec powyższego sporna w przedmiotowej sprawie pozostawała kwota wynagrodzeń, uzyskiwanych przez ubezpieczoną u tego pracodawcy.

Zasady obliczania emerytury określają przepisy art. 25-26 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 1270), zwanej dalej ustawą emerytalną. W myśl art. 26 emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia ustalonej w sposób określony w art. 25 ustawy przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego, z uwzględnieniem ust. 5 i art. 183 ustawy. Z kolei z art. 25 ust. 1 wynika, że podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24 ustawy, stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, zwaloryzowanego kapitału początkowego określonego w art. 173-175 oraz kwot środków zaewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych, z zastrzeżeniem ust. 1a i 1b oraz art. 185.

Kapitał początkowy, zgodnie z treścią art. 173 ust. 1 ustawy emerytalnej, ustala się dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., którzy przed dniem wejścia w życie tej ustawy opłacali składki na ubezpieczenie społeczne lub, za których składki opłacali płatnicy składek. Kapitał początkowy stanowi równowartość kwoty obliczonej według zasad określonych w art. 174 ustawy, pomnożonej przez wyrażone w miesiącach średnie dalsze trwanie życia, ustalone zgodnie z art. 26 ust. 3 ustawy dla osób w wieku 62 lat (art. 173 ust. 2). Wartość kapitału początkowego ustala się na dzień wejścia w życie ustawy (art. 173 ust. 3). W myśl art. 174 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS kapitał początkowy ustala się na zasadach określonych w art. 53, z uwzględnieniem ust. 2-12. Przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy:

1) okresy składkowe, o których mowa w art. 6;

2) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 5;

3) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 1-3 i 6-12, w wymiarze nie większym niż określony w art. 5 ust. 2 (art. 174 ust. 2).

Podstawę wymiaru kapitału początkowego ustala się na zasadach określonych w art. 15, 16, 17 ust. 1 i 3 oraz art. 18, z tym, że okres kolejnych 10 lat kalendarzowych ustala się z okresu przed dniem 1 stycznia 1999 r. (art. 174 ust. 3). Jeżeli okres wskazany do ustalenia podstawy wymiaru kapitału początkowego obejmuje rok kalendarzowy, w którym ubezpieczony pozostawał w ubezpieczeniu społecznym na podstawie przepisów prawa polskiego jedynie przez część miesięcy tego roku, do obliczenia stosunku sumy kwot podstaw wymiaru składek i kwot, o których mowa w art. 15 ust. 3, w okresie tego roku do przeciętnego wynagrodzenia, przyjmuje się sumę kwot przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego za ten rok kalendarzowy odpowiednią do liczby miesięcy pozostawania w ubezpieczeniu (art. 174 ust. 3b).

Zasady określające sposób postępowania przed organem rentowym oraz dowody wymagane w tym postępowaniu określa rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz. U. z 2011 r. nr 237, poz. 1412). Zgodnie z § 21 ww. rozporządzenia środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu oraz uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty są zaświadczenia pracodawcy lub innego płatnika składek, legitymacja ubezpieczeniowa lub inny dokument, na podstawie którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu lub uposażenia. Z kolei zgodnie z § 22 ust. 1 rozporządzenia środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania oraz spółdzielczej umowy o pracę jest świadectwo pracy, zaświadczenie płatnika składek lub innego właściwego organu, wydane na podstawie posiadanych dokumentów lub inny dokument, w tym w szczególności:

1) legitymacja ubezpieczeniowa;

2) legitymacja służbowa, legitymacja związku zawodowego, umowa o pracę, wpis w dowodzie osobistym oraz pisma kierowane przez pracodawcę do pracownika w czasie trwania zatrudnienia.

Wymaga przy tym zaznaczenia, że w postępowaniu sądowym w sprawach o świadczenia emerytalno-rentowe sąd nie jest związany takimi ograniczeniami w dowodzeniu, jakie odnoszą się do organu rentowego w postępowaniu administracyjnym.

Według art. 473 § 1 k.p.c. w postępowaniu w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych nie stosuje się przed sądem przepisów ograniczających dopuszczalność dowodu z zeznań świadków i z przesłuchania stron. Ten wyjątek od ogólnych zasad, wynikających z art. 247 k.p.c., sprawia, że każdy istotny fakt, może być dowodzony wszelkimi środkami dowodowymi, które sąd uzna za pożądane, a ich dopuszczenie za celowe (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 4 października 2007 r., I UK 111/07). Pogląd wyrażony w cytowanym wyżej orzecznictwie jest uzasadniony tym, że z uwagi na upływ lat ubezpieczeni wnioskujący o przyznanie im prawa do świadczenia emerytalnego lub jego przeliczenie mogą napotkać pewne trudności w należytym udokumentowaniu nie tylko przebiegu zatrudnienia czy też faktu otrzymywania konkretnych składników wynagrodzeń bądź ich wysokości, lecz również samej okoliczności zatrudnienia w danym zakładzie pracy. Praktyka orzecznicza zna zresztą wiele przypadków, w których dostęp ubezpieczonych do pełnych akt osobowych jest problematyczny. Przyczyną tego stanu rzeczy najczęściej jest likwidacja zakładu pracy, w którym ubezpieczony przed laty pracował, zagubienie dokumentacji w związku z krótkim termin jej obowiązkowej archiwizacji czy przejęciem zakładu pracy przez inny podmiot, lecz również niestaranne prowadzenie dokumentacji kadrowo-płacowej przez byłego pracodawcę. Ujemne konsekwencje związane z trudnościami w dokumentowaniu okresów składkowych czy też wysokości wynagrodzeń z lat odległych nie powinny jednak obciążać wyłącznie ubezpieczonych, przy czym nie można również odpowiedzialności za taki stan rzeczy przenosić w całości na Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Oznacza to, że w postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość mogą być udowadniane wszelkimi środkami dowodowymi, przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego, z tym że zaliczenie nieudokumentowanych okresów składkowych do uprawnień oraz wzrostu świadczeń emerytalno-rentowych wymaga dowodów nie budzących wątpliwości, spójnych i precyzyjnych (zob. wyroki Sądu Najwyższego z 9 stycznia 1998r., II UKN 440/97 i z 4 lipca 2007r., I UK 36/07, wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 30 października 2013r., III AUa 269/13; wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 15 marca 2006r., III AUa 1096/05).

Wysokości wynagrodzenia lub danego składnika wynagrodzenia nie można ustalać w sposób przybliżony, ale pewny, na podstawie konkretnego dokumentu bądź jego kopii, który zachował się w dokumentacji osobowej ubezpieczonej. Chodzi tutaj o umowy pracę czy angaże, w których zawarte są dane dotyczące wynagrodzenia. W takim wypadku uwzględnić można składniki wynagrodzenia, które są pewne, wypłacane były w danym okresie, stałe i w określonej wysokości (por. wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z 18.01.2012 r., III AUa 1555/11, LEX nr 1113058). Przeprowadzone postępowanie dowodowe ma na celu ustalić taką wysokość wynagrodzenia, jaką wnioskodawczyni zatrudniona w pełnym wymiarze czasu pracy niewątpliwie otrzymywała.

Sąd ocenił, że zgromadzone w przedmiotowej sprawie dowody pozwalały na rozstrzygnięcie jedynie częściowo zgodnie z żądaniem ubezpieczonej. W ocenie Sądu z materiału dowodowego, obejmującego przede wszystkim dokumenty, a także zeznania świadka i ubezpieczonej, wynika fakt rzeczywistego zatrudnienia I. W. w aptece (...) w latach od 1993 r. do 1995 r. na stanowisku technika farmacji, co nie było kwestionowane przez organ rentowy. W rozważanym przypadku dowody potwierdzające zatrudnienie ubezpieczonej w aptece (...) to nie tylko wspomniane dokumenty stworzone przez strony stosunku pracy, legitymacja ubezpieczeniowa, ale także zeznania ubezpieczonej i świadka, które wraz z dokumentami dają spójny obraz przebiegu zatrudnienia ubezpieczonej, okresu trwania stosunku pracy, zajmowanego stanowiska czy też wysokości wynagrodzenia.

W ocenie Sądu, w świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego zachodzą podstawy do uwzględnienia przy ustalaniu podstawy wymiaru kapitału początkowego wynagrodzenia uzyskanego przez wnioskodawczynię jedynie w listopadzie i grudniu 1994 r.

I. W. w latach 1993-95 zatrudniona była w aptece PPHU (...). Jednak w dokumentach znajdujących się w aktach sprawy znajduje się wiele rozbieżności, co uniemożliwiło jednoznaczne ustalenie wynagrodzenia jakie otrzymywała odwołująca się w tymże okresie zatrudnienia.

Z załączonych przez odwołująca się informacji z PIT-11 odwołująca w okresie od 1 maja do 31 grudnia 1993 r. uzyskała dochód w wysokości 63.500.400 zł, kolejno od 1 stycznia do 31 grudnia 1994 r. jej dochód wyniósł 100.923.300 zł, a od 1 stycznia 1995 r. do 31 października 1995 r. wyniósł 9176,74 zł. Niemniej jednak dochody wskazane w deklaracjach PIT nie znalazły odzwierciedlenia w zebranych w sprawie dokumentach.

Z oryginałów poleceń przelewów znajdujących się w aktach sprawy wynika, że w listopadzie i grudniu 1994 r. odwołującej zostało wypłacone wynagrodzenie po 8.400.000 zł za każdy z tych miesięcy. Wynagrodzenie to znajduje również potwierdzenie w znajdującej się w aktach sprawy kserokopii umowy o pracę zawartej z I. W. w dniu 25 października 1994 r. Wynagrodzenie wskazane w tej umowie określone zostało na kwotę 8.400.000 zł. Wobec czego, kwota ta nie budzi wątpliwości Sądu i możliwe było ustalenie, że w wymienionych miesiącach odwołująca otrzymała wynagrodzenie w tej wysokości. Co do pozostałego okresu zatrudnienia odwołującej w PPHU (...) nie było możliwości ustalenia wynagrodzenia, jakie faktycznie otrzymywała odwołująca się.

Jak już wskazano uprzednio, wysokość wynagrodzenia na potrzeby obliczenia wartości kapitału początkowego musi być precyzyjnie określona i wynikać z jednoznacznych w tym zakresie dowodów. Jeżeli zaś nie można ustalić podstawy wymiaru składek w okresie pozostawania w stosunku pracy wskazanym do ustalenia podstawy wymiaru emerytury i renty, za podstawę wymiaru składek przyjmuje się kwotę obowiązującego w tym okresie minimalnego wynagrodzenia pracowników, proporcjonalnie do okresu podlegania ubezpieczeniu i wymiaru czasu pracy (art. 15 ust. 2a ustawy emerytalnej). Wysokości wynagrodzenia odwołującej w poszczególnych miesiącach w okresie od 1 maja 1993 r. do 31 października 1995 r. nie dało się ustalić w oparciu o przedłożone dokumenty. Możliwe było jedynie ustalenie wynagrodzenia za dwa miesiące pracy tym okresie tj. listopad i grudzień 1994r. Należy zaznaczyć, że nie jest możliwe ustalenie wynagrodzenia jakie otrzymywała ubezpieczona jedynie na podstawie informacji PIT 11. Dochód wykazywany w PIT 11 pochodzi ze źródeł przychodu takich jak wynagrodzenia i inne przychody pracowników oraz z zasiłków z ubezpieczenia społecznego. Na podstawie informacji PIT za dany rok nie jest pewne czy odwołująca poza wynagrodzeniem nie uzyskała innych przychodów pracowniczych i czy podlegały one składce na ubezpieczenie społeczne.

Wprawdzie I. W. przedłożyła umowy o pracę zawarte z PPHU (...) oraz polecenia przelewów wypłat za niektóre miesiące w przedmiotowym okresie, jednak kwoty wskazane w umowach o pracę oraz na potwierdzeniach przelewu różnią się między sobą i nie było możliwe jednoznaczne ustalenie rzeczywistej kwoty jaką otrzymywała odwołująca się. Rozbieżności te mogły wynikać m.in. z nieobecności, za które nie było wypłacane odwołującej się wynagrodzenie, czy też dodatków lub ewentualnych premii, które nie stanowią podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie. Z tego względu Sąd uznał, że dla ustalenia wartości kapitału początkowego odwołującej należy przyjąć, zgodnie z dyspozycją art. 15 ust. 2a ustawy emerytalnej, wynagrodzenie minimalne przysługujące pracownikom.

W dokumentach przedstawionych przez odwołującą jest wiele rozbieżności, ponieważ nie ma dokładnej dokumentacji dotyczącej zatrudnienia odwołującej się. Niemniej jednak jak wynika z załączonej przez odwołującą umowy o pracę z dnia 25 października 1994 r. wynagrodzenie odwołującej wynosiło 8.400.000 zł miesięcznie brutto. Taka też kwota widnieje na poleceniach wypłaty z listopada i grudnia 1994 r. Zatem należało przyjąć, że faktycznie w tym okresie czasu odwołująca się dostawała wypłatę w takiej wysokości. Co do pozostałych okresów Sąd nie miał możliwości jednoznacznego ustalenia kwoty wynagrodzenia jaką otrzymywała odwołująca się. Kwoty znajdujące się w umowach o prace różnią się od kwot zawartych w poleceniach wypłat z danych okresów. Również zeznania świadka K. T. nie pozwoliły na ustalenie kwoty, jaką zarabiała odwołująca w czasie. Świadek zeznała, że nie ma wiedzy na temat zarobków odwołującej. K. T. była zatrudniona na wyższym stanowisku niż odwołująca, zatem nie sposób było przyjąć, że wynagrodzenie jej było takie samo jak I. W..

Wobec powyższego Sąd zmienił zaskarżone decyzje w ten sposób, że przy ustalaniu wartości kapitału początkowego uwzględnił do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne kwoty: za listopad 1994 r. kwotę 8.400.000 zł oraz za grudzień 1994 r. 8.400.000 zł.

Skutkiem zmiany tej decyzji była również zmiana decyzji z dnia 2 listopada 2021 r. Sąd działając na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., zobowiązał organ rentowy do przeliczenia emerytury I. W. przy uwzględnieniu kapitału początkowego obliczonego zgodnie z punktem 1 wyroku.

W tym zakresie, w którym argumentacja ubezpieczonej nie podlegała uwzględnieniu, Sąd oddalił odwołania, o czym na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzekł w punkcie 2 wyroku.

Mając na względzie powołaną argumentację Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.