Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie :

Przewodniczący: SSO Remigiusz Pawłowski (spr.)

Sędziowie: SO Maciej Schulz

SO Zenon Stankiewicz

protokolant st.sekr.sądowy Aneta Dubicka

przy udziale prokuratora Józefa Gacka

po rozpoznaniu dnia 1 kwietnia 2019 r. w Warszawie

sprawy K. B., syna R. i E., ur. (...) w W.

oskarżony o przestępstwa z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 197 § 1 kk i art. 157 § 2 kk

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi - Południe w Warszawie

z dnia 24 lipca 2018 r. sygn. akt III K 126/16

zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy; zasądza od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi- Południe w Warszawie na rzecz adw. B. T. kwotę 516,60 zł, obejmującą wynagrodzenie za obronę z urzędu w II instancji oraz podatek VAT; zwalnia oskarżonego od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze obciążając wydatkami Skarb Państwa;

SSO Remigiusz Pawłowski SSO Maciej Schulz SSO Zenon Stankiewicz

VI Ka 1454/18

UZASADNIENIE

Apelacja obrońcy nie jest zasadna i nie zasługuje na uwzględnienie, bowiem nie zawiera takich argumentów, które winny skutkować zmianą zaskarżonego orzeczenia lub też jego uchyleniem. Obrońca w istocie prowadzi w niej polemikę z prawidłowo poczynionymi ustaleniami Sądu pierwszej instancji konstruując zarzuty w znacznej części oparte na błędnej analizie zgromadzonego materiału dowodowego, który został przez Sąd Rejonowy prawidłowo oceniony, zgodnie z regułą wyrażoną w art. 7 kpk. Nie sposób podzielić również zawartej w apelacji oceny prawnej zachowania oskarżonego, jak również brak takich wątpliwości, które zostały rozstrzygnięte na niekorzyść oskarżonego nie dlatego, że tak nakazywały zasady logicznego rozumowania i życiowego doświadczenia, lecz wobec ich nieusuwalności. Choć z oczywistych powodów materiał dowodowy podsuwał dwie alternatywne wersje zdarzeń Sąd Rejonowy wybrał jedną z nich, co jednak rzeczowo i wyczerpująco uzasadnił. W takim wypadku nie sposób skutecznie powoływać się na obrazę art. 5§2 kpk, bowiem proces myślowy, jakiego dopuścił się Sąd pierwszej instancji nie jest uchybieniem, a istotą każdego postępowania karnego, w którym ścierają się przeciwstawne wersje.

Przede wszystkim nie można się zgodzić, że Sąd Rejonowy w zasadniczych kwestiach dokonywał dowolnych ustaleń faktycznych, które nie odpowiadały treściom prezentowanym przez samą pokrzywdzoną. I tak, autor zarzucił, że w jej zeznaniach nie ma mowy o zdjęciu majtek, a jedynie spodni, co w zasadniczy sposób zmienia ocenę zamiaru oskarżonego. Autor cytuje kilka mających o tym świadczyć zeznań pokrzywdzonej pomijając te złożone bezpośrednio po zdarzeniu – 10.11.2015r., gdzie świadek zeznała, że „ściągnął jej majtki razem ze spodniami” (k 12 załącznika). Warto pamiętać, że świadek na rozprawie podtrzymała treść odczytanych zeznań (k 112). Również na rozprawie (k 113) świadek zeznała, że „jeśli ktoś chciał jej zdjąć spodnie i majtki, to nie przychodzi jej nic innego do głowy, jak to żeby zrobić jej krzywdę”. Trudno zdanie to odczytywać w innym kontekście, niż w takim, że oskarżony zdjął pokrzywdzonej również majtki, nie tylko spodnie, co w stopniu oczywistym świadczy nie tylko o seksualnych zamiarach, co również oznacza, że bezpośrednio zmierzał do ich realizacji.

Kolejna kwestia poruszona w apelacji dotyczyła błędnego ustalenia, że oskarżony stosował przemoc w rozumieniu prawnokarnym, gdy z zeznań pokrzywdzonej miał wynikać jedynie brak zgody na zbliżenie z oskarżonym. Tymczasem analiza jej depozycji wskazuje, że „jak próbowała się podnieść, to oskarżony pchnął ją łokciem, tak że by się nie podniosła. On był górą, ona go kopnęła gdzieś w okolice twarzy, ale to nic nie dało. Ona próbowała się podnieść, ale on ją siłowo z powrotem pchał na łóżko. Ona wtedy krzyczała.” (k 113), „rzucił ją na łóżko i zaczął ściągać spodnie” (k 112), „on ją przewrócił na kanapę, ona nie mogła wstać, bo był silny, on jej nie przytrzymywał, ale jego kolano było na kanapie” (k 226), „oskarżony nie zaprzestał czynności, jak powiedziała żeby ją zostawił” (k 227), „podszedł do niej i ją przewrócił na kanapę, na plecy. (...) Ona krzyczała i się szarpała, parę razy próbowała go uderzyć nogami, bo miała nogi do góry, a on ściągał spodnie. (...) Zaczęła krzyczeć, ale to nic nie dało” (k 11 załącznika). W ocenie Sądu nie można z tych cytatów wnioskować, że wydarzenia stanowiły „niewinne igraszki , stanowiące przedłużenie udanego wieczoru”, jak na stronie 6 apelacji wskazał jej autor. Z relacji pokrzywdzonej wynika jednoznacznie, że oskarżony stosował wobec niej przemoc fizyczną, mającą przełamać jej opór i doprowadzić do seksualnego stosunku. Zachowanie to wyczerpało bez cienia wątpliwości znamiona występku z art. 197§1 kk w fazie stadialnej usiłowania. Sąd Rejonowy właściwie ustalił stan faktyczny i dokonał prawidłowej subsumpcji. Zdaniem Sądu odwoławczegoprzy tak ustalonym stanie faktycznym nie może być mowy o obrazie prawa materialnego.

Sąd Okręgowy nie podzielił również wyrażonych w apelacji zapatrywań prawnych, traktujących zachowanie oskarżonego w kategoriach czynnego żalu. Konstrukcja opisana w art. 15§1 kk polega na dobrowolnym odstąpieniu sprawcy od dokonania czynu zabronionego, gdy w przedmiotowej sprawie do przejścia z formy stadialnej usiłowania do formy dokonania nie doszło z uwagi na postawę pokrzywdzonej. Należy pamiętać, że pokrzywdzona broniła się przed atakiem oskarżonego nie tylko krzykiem, lecz również fizycznie, próbując go kopnąć. Przyjęte środki obronne odnosiły swój skutek, bowiem do samego stosunku nie doszło. Pokrzywdzona nie była jednak pewna, jak długo będzie w stanie opierać się napastnikowi, stąd zmieniła taktykę i zastosowała fortel, pozorując uległość. Zdaniem Sądu był to czynnik zewnętrzny, niezależny od oskarżonego, który sprawił, że w ocenie sprawcy mógł on osiągnąć zamierzony cel w prostszy sposób. Nadal jednak zaprzestanie stosowania przemocy było wynikiem postawy pokrzywdzonej. Sąd Okręgowy ma świadomość nietypowości omawianej sytuacji, jednak podziela stanowisko Sądu Apelacyjnego w Łodzi w sprawie II AKa 60/15, gdzie stwierdzono, że „dobrowolne odstąpienie od wykonania podjętego zamiaru nie może wynikać z czynników zewnętrznych, którymi były działania obronne pokrzywdzonego”. Podjęte przez M. K. starania niewątpliwie mieściły się w kategoriach działań obronnych i ich skuteczność nie może prowadzić do bezkarności oskarżonego.

Nie można również podzielić argumentu, iż brak orzeczenia wydanego w trybie art. 60 §1 kpk przez prokuratora oznacza brak skargi uprawnionego oskarżyciela w zakresie przestępstwa z art. 157§2 kk – występku co do zasady ściganego z oskarżenia prywatnego. W ocenie Sądu Okręgowego żaden przepis wydania takiego postanowienia nie wymaga. Konieczne jest jedynie kategoryczne zajęcie w tej materii stanowiska, choćby w formie dorozumianej. Powołanie art. 60§1 kpk na jakimkolwiek etapie postępowania nie jest warunkiem koniecznym. Trudno o bardziej jednoznaczne okazanie woli oskarżyciela publicznego ścigania przestępstwa prywatnoskargowego, niż przez postawienie zarzutu, sporządzenie i wniesienie do sądu aktu oskarżenia, a następnie popieranie go, aż do złożenia wniosku w mowie końcowej o uznanie winy i wymierzenie kary, co właśnie w niniejszej sprawie miało miejsce. Sąd Okręgowy zgadza się z poglądem Sądu Najwyższego, wyrażonym w postanowieniu z dnia 6 listopada 2013r. w sprawie V KK 326/13, gdzie uznano za wciąż aktualne analogiczne stanowisko Sądu Najwyższego w wyroku z dnia 16 listopada 1987r. w sprawie II KR 254/87. Konkludentne objęcie ściganiem z urzędu występku z art. 157§2 kk nie może w ocenie Sądu Okręgowego budzić wątpliwości i zastrzeżeń, tym bardziej że takie stanowisko Prokurator potwierdził w toku postepowania odwoławczego.

Mając na uwadze powyższe, nie znajdując podstaw do uwzględnienia apelacji, nie widząc również innych uchybień, które winien Sąd wziąć pod uwagę z urzędu, orzeczono jak w sentencji.