VI Ka 1138/24 - uzasadnienie Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie z 2025-07-04
Warszawa, dnia 17 czerwca 2025 r.
Sygn. akt VI Ka 1138/24
1
2WYROK
2.1W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
3Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie:
5 Przewodniczący: SSO Tomasz Morycz
7protokolant: protokolant sądowy Justyna Kutnikowska
8przy udziale prokuratora Agaty Stawiarz
9po rozpoznaniu dnia 13 czerwca 2025 r.
10sprawy P. S. syna S. i A., ur. (...) w W.
11oskarżonego o przestępstwo z art. 286 § 1 kk
12na skutek apelacji wniesionej przez prokuratora
13od wyroku Sądu Rejonowego w Nowym Dworze Mazowieckim
14z dnia 22 lipca 2024 r. sygn. akt II K 38/24
16uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Rejonowemu w Nowym Dworze Mazowieckim do ponownego rozpoznania.
UZASADNIENIE |
||||||||||||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
VI Ka 1138/24 |
||||||||||
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
1 |
|||||||||||
1. CZĘŚĆ WSTĘPNA |
||||||||||||
1.1 Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||
Wyrok Sądu Rejonowego w Nowym Dworze Mazowieckim z dnia 22 lipca 2024 r. w sprawie o sygn. akt II K 38/24 |
||||||||||||
1.2 Podmiot wnoszący apelację |
||||||||||||
☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
||||||||||||
☐ oskarżyciel posiłkowy |
||||||||||||
☐ oskarżyciel prywatny |
||||||||||||
☐ obrońca |
||||||||||||
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
||||||||||||
☐ inny |
||||||||||||
0.11.3. Granice zaskarżenia |
||||||||||||
0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||||||||||
☐ na korzyść ☒ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||||||||||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||||||||||
☐ |
co do kary |
|||||||||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||||||||||
0.11.3.2. Podniesione zarzuty |
||||||||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji. |
||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||||||||||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||||||||||
☐ |
||||||||||||
☐ |
brak zarzutów |
|||||||||||
0.11.4. Wnioski |
||||||||||||
☒ |
uchylenie |
☐ |
zmiana |
|||||||||
2. Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy |
||||||||||||
0.12.1. Ustalenie faktów |
||||||||||||
0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione |
||||||||||||
Lp. |
Wskazać oskarżonego. |
Wskazać fakt. |
Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód. |
|||||||||
0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione |
||||||||||||
Lp. |
Wskazać oskarżonego. |
Wskazać fakt. |
Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód. |
|||||||||
0.12.2. Ocena dowodów |
||||||||||||
0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||||||||||||
Wskazać fakt |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu. |
||||||||||
0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||||||||||||
Wskazać fakt |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu. |
||||||||||
. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
||||||||||||
Lp. |
Zarzut |
|||||||||||
Prokurator zaskarżonemu wyrokowi zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, który miał wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia, wyrażający się w błędnym ustaleniu, że oskarżony P. S. i nieustalony mężczyzna używający konta na komunikatorze M. o nazwie W. N. nie działali wspólnie i w porozumieniu w celu doprowadzenia B. K. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem, poprzez zbycie na jego rzecz bonifikart (...) po uprzednim wprowadzeniu B. K. w błąd co do autentyczności sprzedawanych bonifikart, co skutkowało niezasadnym uniewinnieniem P. S. od popełnienia zarzucanego mu czynu, w sytuacji kiedy oskarżony P. S. w swoich wyjaśnieniach przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu dokonanego w warunkach istniejącego porozumienia z drugą osobą, a ponadto w sytuacji, w której w korespondencji elektronicznej użytkownik konta na komunikatorze M. o nazwie W. N. odpisywał B. K. używając liczby mnogiej potwierdzając tym samym dokonanie wspólnej sprzedaży bonifikart razem z P. S. na rzecz B. K.. |
☒ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
|||||||||||
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny lub niezasadny. |
||||||||||||
Zarzut był zasadny. Nie ulega bowiem wątpliwości, że Sąd Rejonowy zdecydowanie przedwcześnie, a co za tym idzie - przynajmniej na ten moment - błędnie ustalił, że oskarżony i nieustalony mężczyzna nie działali wspólnie i w porozumieniu, a co za tym idzie, że nie dopuścił się popełnienia zarzucanego mu czynu. Po pierwsze, będąc przesłuchiwany w postępowaniu przygotowawczym oskarżony jednoznacznie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu, w którego opisie wprost wskazano na współdziałającą z nim nieustaloną osobę. Co więcej, podano okoliczności zaistniałego oszustwa, dokładnie wskazując czas, sposób działania i łączną kwotę, za którą sprzedano bonifikarty. Oskarżony jest człowiekiem dorosłym i nieprawdopodobnym jest, żeby tego nie zarejestrował. Po drugie, nawet jeśli oskarżony miał je jedynie dostarczać w/w mężczyźnie, co tworzyło przedmiot oszustwa i było kluczowe dla powodzenia przestępczego procederu, to zdaniem Sądu Okręgowego musiał wiedzieć, że je potem sprzeda. Zwłaszcza przy tak dużej ilości, a co za tym idzie niemałej wartości. Ponadto z pewnością nie robił tego bezinteresownie, czerpiąc z tego korzyści. Po trzecie, jak słusznie zauważył prokurator, mężczyzna sprzedający bonifikarty, z którym korespondował i następnie spotkał się pokrzywdzony wypowiadał się o oskarżonym w sposób wskazujący nie tylko na znajomość jego osoby, ale też na stałą współpracę mogącą przemawiać za współsprawstwem. Jak wskazał w korespondencji z pokrzywdzonym „Zamiast i napisać ze dasz kartę na wymianę to im oddajesz kasę A potem do nas piszesz o kasę. Ten od kart mi powiedział ze nikt nie sprzedaje oryginalnych kart (…) Są lepsze albo gorsze podróby” (k.14), jak również „Bo jest osoba pracujaca I nie ma czasu Umowilisxie się To się spotkacie Koniec tematu” (k.17). Co więcej, kiedy pokrzywdzony zorientował się, że został oszukany i skontaktował się z w/w mężczyzną, to ten podał mu numer telefonu do oskarżonego, po czym go zablokował. Kiedy pokrzywdzony na niego zadzwonił, to usłyszał, że jest możliwość wymiany bonifikart, na co nie chciał się zgodzić, żądając zwrotu pieniędzy. Wówczas oskarżony miał być nieprzyjemny i wulgarny, a nawet mu grozić (k.1v-2). Powyższe mogłoby przeczyć tezie, że oskarżony nie brał udziału w procederze na szkodę pokrzywdzonego, co najwyżej oszukując w/w mężczyznę. Po czwarte, Sąd Rejonowy nie ustalił, co dokładnie oskarżony miał na myśli, wyjaśniając w postępowaniu przygotowawczym „Przyznaję, że sprzedałem bonifikarty do McDonald`s jakiemuś młodemu chłopakowi, nie pamiętam jego danych” (k.100v-101). W szczególności czy mówił o pokrzywdzonym, czy też - wbrew treści postawionego mu zarzutu - o w/w mężczyźnie. Niestety, oskarżony nie był już więcej przesłuchiwany, nie stawiając się na rozprawę. Po piąte, Sąd Rejonowy nie podjął żadnych czynności zmierzający do ustalenia i przesłuchania w/w mężczyzny. Wprawdzie nie wiadomo czy faktycznie był to W. N., którego fragment dowodu osobistego dołączono do prowadzonej korespondencji (k.19), jednak pokrzywdzony wskazał, że spotkał się z nim obok jego miejsca zamieszkania, to jest przy sklepie (...) na ul. (...) w W.. Podobnie było poprzednim razem. (k.1v). Nic nie stało zatem na przeszkodzie, żeby zweryfikować w/w osobę w bazie Pesel. Wprawdzie wstępnie uczynił to prokurator, uzyskując ponad 50 rekordów (k.30), jednak w ocenie Sądu Okręgowego ich zawężenie poprzez wykorzystanie danych dotyczących młodego wieku i miejsca zamieszkania może doprowadzić do pozyskania wartościowego materiału dowodowego. Jest to tym bardziej istotne, że pokrzywdzony widział w/w mężczyznę, dwukrotnie kupując od niego bonifikarty. Po szóste, przypomnieć należy, że osoby współdziałające w popełnieniu przestępstwa muszą łącznie, a nie osobno, wyczerpać wszystkie jego znamiona. Jak słusznie wskazał Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 31 maja 2023 r. w sprawie o sygn. akt IV KK 113/23, współsprawstwo sprowadza się do wspólnego wykonania czynu zabronionego przez kilku uczestników przestępczego porozumienia, obejmujących świadomością całość tego czynu. Działania poszczególnych współsprawców muszą mieć dopełniający się charakter wspólnej realizacji znamion przestępstwa, zgodnie z przyjętym podziałem ról, niekiedy opartym na porozumieniu milczącym, per facta concludentia. Istotne jest, aby każdy ze wspólników utożsamiał się z działaniami pozostałych, traktując ich zachowanie jako swoje, choćby osobiście nie wykonywał czynności czasownikowych przestępstwa. O wspólnym działaniu w takich warunkach stanowi brak sprzeciwu wobec przestępczych działań innych, wyrażający aprobatę dla ich zachowania, popełnianego na wspólny rachunek. Decydujące jest, aby wszyscy współdziałający dążyli do tego samego celu. Dlatego też do przyjęcia współsprawstwa wystarcza obiektywne współdziałanie sprawców w czynnościach wykonawczych przestępstwa, to jest porozumienie osiągnięte w czasie wykonywania przestępstwa wspólnymi siłami. Uprzednia zmowa nie stanowi koniecznego warunku przestępstwa, o ile każdy ze współsprawców zdaje sobie sprawę z celu wspólnego działania. Rolą oskarżonego mogło być dostarczanie podrobionych bonifikart, a rolą w/w mężczyzny zaoferowanie ich do sprzedaży, spotkanie z pokrzywdzonym i sfinalizowanie transakcji. Tym bardziej, że zważywszy na używane w korespondencji słownictwo wydaje się, że w/w był osobą z wieku zbliżonym do pokrzywdzonego. |
||||||||||||
Wniosek |
||||||||||||
Prokurator wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w Nowym Dworze Mazowieckim do ponownego rozpoznania. |
☒ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
|||||||||||
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny lub niezasadny. |
||||||||||||
Wniosek był zasadny. Jak już wyżej wskazano, Sąd Rejonowy zdecydowanie przedwcześnie uznał, że oskarżony i nieustalony mężczyzna nie działali wspólnie i w porozumieniu, a co za tym idzie, że nie dopuścił się popełnienia zarzucanego mu czynu. Tym bardziej, że zgromadzony materiał dowodowy jest niekompletny. Tyczy się to w szczególności nie ustalenia i nie przesłuchania w/w mężczyzny, nie przesłuchania oskarżonego w postępowaniu sądowym i nie skonfrontowaniu ich z pokrzywdzonym. Z tych względów zaistniała potrzeba przeprowadzenia na nowo przewodu sądowego w całości. Ewentualne czynności Sądu Okręgowego nie stanowiłyby uzupełnienia postępowania dowodowego, które nie powinno sprowadzać się do powtarzania czynności i skutkować utratą prawa do kontroli instancyjnej. Jak słusznie stwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 13 marca 2025 r. w sprawie o sygn. akt III KS 61/24, konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości, o której mowa w art. 437 § 2 zdanie drugie in fine KPK zachodzi wówczas, gdy orzekający sąd pierwszej instancji naruszył przepisy prawa procesowego, co skutkowało nierzetelnością prowadzonego postępowania sądowego uzasadniającą potrzebę powtórzenia (przeprowadzenia na nowo) wszystkich czynności procesowych składających się na przewód sądowy w sądzie pierwszej instancji. Rację miał więc prokurator, że zaskarżony wyrok należało uchylić i przekazać sprawę Sądowi Rejonowemu w Nowym Dworze Mazowieckim do ponownego rozpoznania. |
||||||||||||
4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
||||||||||||
Wskazać wszystkie okoliczności, które sąd uwzględnił z urzędu, niezależnie od granic zaskarżenia |
||||||||||||
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności. |
||||||||||||
5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
||||||||||||
0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||
1.3 1 |
Przedmiot utrzymania w mocy |
|||||||||||
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy. |
||||||||||||
0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||
1.3.1 1. |
Przedmiot i zakres zmiany |
|||||||||||
Zwięźle o powodach zmiany. |
||||||||||||
0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||
0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia. |
||||||||||||
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia. |
||||||||||||
Jak już wyżej wskazano Sąd Rejonowy przedwcześnie, nie podejmując wszystkich możliwych czynności i nie wyjaśniając wszystkich okoliczności niniejszej sprawy, uznał że oskarżony nie dopuścił się popełnienia zarzucanego mu czynu. Z uwagi na rodzaj i ilość działań, które musiałby podjąć Sąd Okręgowy, co nie stanowiłoby uzupełnienia postępowania dowodowego, ale jego powtórzenie, zaskarżony wyrok należało uchylić i przekazać sprawę do ponownego rozpoznania. Niezbędne jest bowiem przeprowadzenie na nowo przewodu sądowego w całości. |
||||||||||||
Konieczność umorzenia postępowania |
||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia. |
||||||||||||
4. |
Konieczność warunkowego umorzenia postępowania |
|||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia i warunkowego umorzenia ze wskazaniem podstawy prawnej warunkowego umorzenia postępowania. |
||||||||||||
5. |
||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia. |
||||||||||||
0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
||||||||||||
Ponownie rozpoznając niniejszą sprawę Sąd Rejonowy powinien w pierwszej kolejności ustalić i przesłuchać mężczyznę podającego się za W. N.. Powyższe możliwe będzie poprzez zweryfikowanie bazy Pesel przy wykorzystaniu danych dotyczących jego wieku (najprawdopodobniej zbliżony do pokrzywdzonego) i miejsca zamieszkania (ul. (...) w W.). Niezbędne wydaje się także ponowne przesłuchanie oskarżonego. Wykonanie tych czynności pozwoli ustalić rolę obu mężczyzn w tym procederze, w tym kwestię ich współdziałania. Zdaniem Sądu Okręgowego powinien w tym uczestniczyć pokrzywdzony, który nie tylko korespondował z w/w mężczyzną i dwukrotnie odebrał od niego bonifikarty, z pewnością mogąc go rozpoznać, ale też kontaktował się telefonicznie z oskarżonym. Zarazem zbyteczne wydaje się ponowne przesłuchanie świadka K. G., który nie posiada bezpośredniej wiedzy w niniejszej sprawie, czerpiąc ją od pokrzywdzonego. Tak zgromadzony materiał dowodowy powinien zostać poddany rzetelnej i wyczerpującej ocenie zmierzającej do stwierdzenia czy oskarżony popełnił przestępstwo, a jeśli tak, to jakie. Przy czym Sąd Rejonowy powinien rozważać zarówno współsprawstwo, jak i pomocnictwo. |
||||||||||||
0.15.4. Inne rozstrzygnięcia z wyroku |
||||||||||||
Lp. |
Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku. |
Przytoczyć okoliczności. |
||||||||||
6. Koszty Procesu |
||||||||||||
Wskazać oskarżonego. |
Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku. |
Przytoczyć okoliczności. |
||||||||||
7. PODPIS |
||||||||||||
0.11.3 Granice zaskarżenia |
|||||||
Wpisać kolejny numer załącznika 1 |
|||||||
Podmiot wnoszący apelację |
Prokurator |
||||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
Wyrok Sądu Rejonowego w Nowym Dworze Mazowieckim z dnia 22 lipca 2024 r. w sprawie o sygn. akt II K 38/24 |
||||||
0.11.3.1 Kierunek i zakres zaskarżenia |
|||||||
☐ na korzyść ☒ na niekorzyść |
☒ w całości |
||||||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
|||||
☐ |
co do kary |
||||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
||||||
0.11.3.2 Podniesione zarzuty |
|||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji. |
|||||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
||||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
||||||
☐ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
||||||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
||||||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
||||||
☐ |
|||||||
☐ |
brak zarzutów |
||||||
0.11.4. Wnioski |
|||||||
☒ |
Uchylenie |
☐ |
zmiana |
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie
Data wytworzenia informacji: