VI Ka 1092/24 - wyrok Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie z 2025-02-25

Warszawa, dnia 4 lutego 2025 r.

Sygn. akt VI Ka 1092/24

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: SSA (del.) Anna Kalbarczyk

protokolant: protokolant sądowy Aneta Dygas

przy udziale prokuratora Marzeny Szerszeń- Pietrak

po rozpoznaniu dnia 4 lutego 2025 r.

sprawy P. G., syna J. i T., ur. (...) w R.

oskarżonego o przestępstwo z art. 209 § 1 kk

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Wołominie

z dnia 26 kwietnia 2024 r. sygn. akt II K 1232/21

1.  utrzymuje zaskarżony wyrok w mocy;

2.  zwalnia oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, wydatki przejmując na rachunek Skarbu Państwa.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 1092/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Wołominie

z dnia 26 kwietnia 2024 r., sygn. akt II K 1232/21 przeciwko P. G..

Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

Lp.

Wskazać fakt.

Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód.

1.

karalność oskarżonego

karta karna k. 291

2.

stan majątkowy oskarżonego

E (...) k. 280

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Wskazać fakt

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu.

1, 2

Karta karna, E (...)

Dokumenty urzędowe zostały sporządzone w przepisanej prawem formie przez organ do tego uprawniony. Stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo poświadczone. Strony nie kwestionowały autentyczności dokumentów.

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

1.  naruszenie przez sąd przepisów postępowania, tj. art. 7 k.p.k. poprzez błędną ocenę zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, tj. wyjaśnień oskarżonego, jak również zeznań świadków J. G., Z. G. oraz B. C., w zakresie ich twierdzeń, iż oskarżony w okresie od 1 lipca 2020 r. do dnia 26 sierpnia 2021 r. uiszczał na rzecz dzieci alimenty w symbolicznej wysokości ponieważ był chory i niezdolny do pracy, podczas gdy z materiału dowodowego wynika, iż oskarżony podjął leczenie, jest osobą niezdolną do pracy, co doprowadziło do błędu w ustaleniach faktycznych polegający na tym, iż oskarżony od dnia 7 stycznia 2020 r. był zatrudniony przez J. K., a po tej dacie mimo, że był zdrowy i zdolny do pracy nigdzie nie pracował, podczas gdy z wyjaśnień oskarżonego, jak również przesłuchanych świadków w sprawie, wprost wynika, iż tym czasie oskarżony był niezdolny do pracy, co miało wpływ na wynik rozstrzygnięcia w zakresie uznania winy oskarżonego za zarzucany czyn;

2.  naruszenie przez sąd przepisów postępowania, tj. art. 7 k.p.k., poprzez błędną ocenę zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, i zupełne pominięcie w toku analizy materiału dowodowego dokumentacji medycznej oskarżonego z której wynika, oskarżony jest osobą niezdolną do pracy, jak również dokumentacji komorniczej, z której wynikają wątpliwości, który należy poczytywać na korzyść oskarżonego, co miało wpływ na wynik rozstrzygnięcia w zakresie uznania winy oskarżonego za zarzucany czyn;

3.  naruszenie przez sąd przepisów postępowania, tj. art. 7 k.p.k. Poprzez błędną ocenę zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego w zakresie oceny społecznej szkodliwości czynu zarzucanego oskarżonemu i nie zastosowanie względem oskarżonego warunkowego umorzenia postępowania karnego, co miało wpływ na wynik rozstrzygnięcia w zakresie wymiaru oskarżonemu kary oraz środków karnych;

4.  rażącą niewspółmierność kary wymierzonej oskarżonemu w stosunku do stopnia społecznej szkodliwości czynu oraz winy, wynikającą z orzeczenia zbyt wysokiego wymiaru kary, co powoduje, że kara ta nie spełnia swej funkcji w zakresie prewencji ogólnej i szczególnej, przez co nie zaspakaja społecznego poczucia sprawiedliwości.

☐ zasadne

☐ częściowo zasadne

☒ niezasadne

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny lub niezasadny.

1.  Apelacja obrońcy oskarżonego nie zawiera argumentacji, która mogłaby podważyć prawidłowość rozstrzygnięcia sądu pierwszej instancji. Wbrew stanowisku skarżącego, sąd rejonowy zgromadzone dowody ocenił z uwzględnieniem wskazań wiedzy, logiki i doświadczenia życiowego a w następstwie dokonanej oceny prawidłowo ustalił stan faktyczny. Argumentacja sądu, rzeczowa i logiczna, zasługuje na pełną aprobatę.

2.  W pierwszej kolejności wskazać należy, że przedmiotem oceny sądu rejonowego było tylko to, czy oskarżony w okresie od lipca 2020 roku do dnia 26 sierpnia 2021 roku uporczywie uchylał się od wykonywania obowiązku alimentacyjnego na rzecz małoletnich dzieci W. i O. G.. Nie był badany żaden inny okres ewentualnej nie alimentacji, gdyż takie działanie byłoby wyjściem poza granice skargi.

3.  Obrońca powołując się na zły stan zdrowia oskarżonego i starając się wykazać, że z tego powodu nie był w stanie podjąć zatrudnienia opiera się na dokumentacji lekarskiej z 2023 roku, czyli poza czasem przypisanym wyrokiem sądu. Obrońca podaje również, że problemy z kręgosłupem oskarżonego zaczęły się już w okresie dzieciństwa.

4.  Zgromadzona w sprawie dokumentacja lekarska z 2023 roku nie wskazuje, że oskarżony nie mógł podjąć zatrudnienia w okresie od lipca 2020 roku do 26 sierpnia 2021 roku. Wręcz przeciwnie dokumentacja ta pokazuje, że oskarżony przed 2023 rokiem mógł pracować i pracował. Dokumenty medyczne świadczą, że oskarżony podjął leczenie w kwietniu 2023 roku, gdy rozpoznano u niego dyskopatię, przepisano leki przeciwbólowe i zlecono rehabilitację.

5.  Jak wynika z karty wizyty ambulatoryjnej z dnia 14 kwietnia 2023 roku oskarżony podał, że ma bóle kręgosłupa L/S, zgłaszał drętwienie kończyn dolnych, zanegował uraz kręgosłupa. W rezonansie magnetycznym kręgosłupa stwierdzono zmiany zwyrodnieniowe dyskopatyczne. Nie stwierdzono chorób przewlekłych, P. G. nie był leczony neurologicznie, negował uraz głowy, zapalenie mózgu, zapalenie opon mózgowordzeniowych, samoistne utraty przytomności, napady drgawkowe, padaczkę, bóle głowy, zawroty głowy, nudności, wymioty (k. 148). W karcie wizyty ambulatoryjnej z czerwca 2023 roku wynika, że odczuwał „od około 23 miesięcy uczucie drętwienia podudzi obu kończyn.” (k. 123). Żaden z zapisów nie wskazuje, by dolegliwości pojawiły się w latach 20202021 roku.

6.  Faktem jest, że oskarżony podał lekarzom, że „na dolegliwości bólowe cierpiał już jako dziecko” (dokumentacja z dnia 31 października 2023 roku, 2 listopada 2023 roku, 6 listopada 2023 roku, 10 listopada 2023 roku  k. 173, k. 176, k. 178), niemniej jednak żaden zapis nie wskazuje na chorobę przewlekłą wrodzoną, bądź nabytą w okresie dziecięcym. Wiązanie obecnych dolegliwości bólowych z tymi dziecięcymi nie znajduje żadnego odzwierciedlenia w dokumentacji lekarskiej.

7.  Istotne z punktu widzenia czasu pojawienia się choroby i możliwości wykonywania pracy przez oskarżonego mają zapisy w kartach wizyt ambulatoryjnych z dnia 10 listopada 2023 roku, 13 listopada 2023 roku. W tych dniach oskarżony podał lekarzom, że „pracuje w ruchu (na budowie), dużo dźwigania, podnoszenia” (k. 180, k. 183). To wskazuje, że oskarżony jeszcze w 2023 roku pracował, a jego dolegliwości mogły być związane z charakterem wykonywanej pracy, aczkolwiek stwierdzenie przyczyn jego dolegliwości zdrowotnych w 2023 roku wykracza poza zakres rozpoznania sprawy i nie leży w kompetencjach sądu.

8.  Pozostała dokumentacja lekarska wskazuje na to, że oskarżony jest alergikiem, gdyż zawiera wyniki testów skórnych, a także podsumowania z wizyt lekarskich z powodu bólu gardła, nawracającego kaszlu, czy bólu oka. Jej obszerność wynika również z tego, że zawiera wielokrotne kopie tych samych badań, czy wyników konsultacji lekarskich.

9.  Reasumując analiza całości dokumentacji medycznej wskazuje, że oskarżony cierpi z powodu schorzeń kręgosłupa od 2023 roku. Żadne dokumenty nie wskazują na schorzenia w okresie od 1 lipca 2020 roku do 26 sierpnia 2021 roku, czyli w okresie objętym aktem oskarżenia. Co więcej sama obrońca wskazuje, że oskarżony od sierpnia 2021 roku płaci zasądzone alimenty, czyli nie przeszkadzają mu w tym problemy ze zdrowiem, udokumentowane od 2023 roku. Tym samym nie powinny mu przeszkadzać dwa/trzy lata wcześniej.

10.  Nie ma żadnych podstaw, by nawet przypuszczać, że oskarżony reprezentowany przez obrońcę, o ile posiadałby jakąkolwiek dokumentację z 2021, czy 2020 roku nie przekazałby jej sądowi, skoro złożył dokumenty za późniejszy okres nieobjęty zarzutem. Również dokumentacja fotograficzna złożona przez pokrzywdzoną wskazuje, że w okresie zarzucanego czynu oskarżony prowadził zwyczajne życie (k. 209215).

11.  Nie są również zasadne zarzuty obrazy art. 7 k.p.k., gdyż wbrew zarzutom obrońcy ocena wyjaśnień oskarżonego, zeznań świadków J. G., Z. G. oraz B. C. nie nosi cech dowolności.

12.  Wyjaśnienia oskarżonego prawidłowo oceniono jako niewiarygodne w zakresie tego, iż w okresie objętym zarzutem chorował na kręgosłup i nie mógł podjąć żadnej pracy. Rację ma sąd rejonowy, że P. G. przesłuchiwany w toku postępowania przygotowawczego, w listopadzie 2021 roku, nic nie wspomniał o chorobie, która uniemożliwiałaby mu zarobkowanie. Co więcej stwierdził, że ma problem z pracą, co świadczy o tym, że jej podjęcia nie uniemożliwiał mu stan zdrowia. Słusznie jego wyjaśnienia zostały ocenione jako przyjęta linia obrony, ukierunkowana na uniknięcie odpowiedzialności karnej.

13.  Co do zeznań J. G. i Z. G. słusznie sąd podszedł do nich jako mających na celu poprawienie sytuacji prawnej brata i syna. Świadkowie w części spontanicznej wskazywali na niezdolność oskarżonego do pracy w okresie zarzutu, aczkolwiek odpowiadając na pytania wiele okoliczności podawali odmiennie aniżeli oskarżony, a ich relacja odbiegała od zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego. O wielu detalach z życia oskarżonego nie wiedzie, bądź mylili fakty.

14.  O ile z początku ojciec J. G. zeznał, że syn mieszka z nim, pozostaje na jego utrzymaniu, o tyle później po pytaniach o B. C. podał, że nie kontroluje syna i nie wie co on robi. Wiedza ojca na temat oskarżonego była pobieżna skoro podał, że P. G. leczy się w państwowej służbie zdrowia, co jest sprzeczne z załączoną dokumentacją lekarską, z której wynika, że oskarżony korzysta z prywatnej służby zdrowia. Co więcej ojciec stwierdził, że syn nie jeździł na żadne wakacje, bo był chory, czemu przeczą zdjęcia znajdujące się na kartach 209215.

15.  Podobnie zeznał Z. G., który podał, że brat nie jeździ na wakacje, czy wyjazdy weekendowe, bo go na to nie stać. Zeznał również, że pomaga bratu w płaceniu alimentów i przekazuje mu co miesiąc kwotę 1400 zł, czyli tyle ile wynoszą alimenty, a te w 20202021 roku wynosiły 900 zł. Świadek początkowo podał, że brat leczy się „na kasę chorych”, czyli korzysta w publicznej służby zdrowia, a odpowiadając na pytania stwierdził, że czasami finansował prywatne wizyty. Świadek potwierdził natomiast, że brat pracował na budowie, musiał coś dźwignąć i „siadł mu ten kręgosłup”. W tym zakresie świadek mylił się natomiast co do roku zdarzenia, gdyż dokumentacja wskazuje, że był to 2023 roku, a nie wcześniej.

16.  Poza tym sąd zauważa, że oskarżony od 2023 roku wielokrotnie korzystał ze zwolnień lekarskich, w dniu 17 kwietnia 2024 roku przyznano mu zasiłek rehabilitacyjny na okres 8 miesięcy, licząc od daty wyczerpania zasiłku chorobowego, w związku z rokowaniem odzyskania zdolności do pracy (k. 234).

Zasiłek chorobowy przysługuje za okres trwania niezdolności do pracy, nie dłużej jednak niż przez 182 dni, a potem ubezpieczony ma prawo do świadczenia rehabilitacyjnego w okresie do 12 miesięcy. Te uregulowania prawne i czas przebywania przez oskarżonego na zwolnieniach lekarskich dodatkowo wskazują na rozpoczęcie leczenia w 2023 roku.

17.  B. C. zeznała, że zna się z oskarżonym od 6 lat, czyli od 2018 roku. W początkowej relacji zaznała, że oskarżony w latach 20202021 nie pracował, ponieważ był chory na kręgosłup, miał jakiś wypadek i w tym czasie utrzymywał go tata. Odpowiadając na pytania pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej pamięć świadka uległa osłabieniu, gdyż zeznała „nie rozmawiamy o jego stanie zdrowia. Cieszymy się sobą. (…) i ja nie wiem z czego oskarżony się utrzymuje. (…) z tego co wiem to brat i tata pomagają mu w bieżącym utrzymaniu, ale nie wiem w jakich proporcjach oni mu pomagają. (…) ja nic nie wiem o wypadku oskarżonego w pracy” (k. 239240). Takie zeznania słusznie zostały uznane za mające wesprzeć wersję oskarżonego.

18.  Niezasadna jest wątpliwość obrońcy oskarżonego, że okres objęty niniejszym aktem oskarżenia mógł być już prawomocnie osądzony z uwagi na wcześniejszy wyrok skazujący za czyn z art. 209 k.k., który to wyrok uległ zatarciu. Faktycznie pokrzywdzona zeznała w dniu 30 lipca 2021 roku (k. 3), że w 2017 roku zgłosiła sprawę niealimentacji na policję i było postępowanie prowadzone postępowanie, które się zakończyło. Tym samym jeżeli zawiadomienie o przestępstwie zostało złożone w 2017 roku, nie mogło obejmować lat 20202021. Poza tym obrońca nie przestawiła jakichkolwiek dokumentów mających świadczyć o tym, że czasokres niealimentacji mógłby się jakkolwiek pokrywać.

19.  Brak jest jakichkolwiek podstaw, by postępowanie przeciwko P. G. mogło zostać warunkowo umorzone, gdyż nie zachodzą przesłanki ustawowe.

20.  Zgodnie z art. 66 § 1 k.k. sąd może warunkowo umorzyć postępowanie karne, jeżeli wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne, okoliczności jego popełnienia nie budzą wątpliwości, a postawa sprawcy niekaranego za przestępstwo umyślne, jego właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa.

21.  Jak wynika z wyjaśnień P. G. i zeznań jego ojca to nie oskarżony wpłacał symboliczne kwoty na poczet alimentów. Co więcej jak wynika z zeznań matki dzieci, co nie zostało zanegowane przez oskarżonego, od 2015 roku oskarżony nie chciał mieć i nie ma jakiegokolwiek kontaktu ze swoimi dziećmi. Nie partycypował w kosztach ich utrzymania, nie pomagał w wychowaniu. Świadczy to o tym, że oskarżony w pewnym momencie swojego życia postanowił przestać interesować się dzieci. Bo przecież gdyby hipotetycznie nie mógł łożyć finansowo na ich utrzymanie, istniało wiele sposobów by partycypować niematerialnie w ich wychowaniu. Również postawa oskarżonego w toku postępowania karnego nie wskazuje na zrozumienie naganności postępowania. O ile oskarżony może złożyć wyjaśnienia dowolnej treści i to jest jego niezaprzeczalne prawo, o tyle motywacja podejmowanych działań jest jednym elementów które sąd bada oceniając postawę sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste. A ta ocena nie wskazuje, by można przyjąć, że oskarżony zrozumiał wysoką społeczną szkodliwość swojego czynu.

22.  W tym kontekście znamiennym jest to, że oskarżony, jak twierdzi, będąc 44-letnim mężczyzną pozostawał na utrzymaniu swojego 82letniego ojca, którego jedynym źródeł dochodu była niewielka, jak na obecne czasy, emerytura. I nie widział w tym nic niestosownego, podczas gdy jego własne dzieci w żaden sposób, ani finansowy, ani niematerialny nie mogły liczyć na jego pomoc, w sytuacji gdy były małoletnie i z racji wieku nie mogą utrzymywać się same.

Wniosek

Obrońca wniósł o zmianę wyroku i o uniewinnienie oskarżonego.

Wniosek ewentualny  o warunkowe umorzenie postępowania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny lub niezasadny.

Niezasadność zarzutów apelacyjnych.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1

Przedmiot zmiany

W całości.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy.

Niezasadność zarzutów apelacyjnych. Wyrok sądu pierwszej instancji był prawidłowy.

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku.

Przytoczyć okoliczności.

3.

Zwolniono oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, wydatkami obciążając Skarb Państwa (art. 624 § 1 k.p.k.)

7.  PODPIS

Anna Kalbarczyk

7.1.1. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Rejonowego w Wołominie

z dnia 26 kwietnia 2024 r., sygn. akt II K 1232/21 przeciwko P. G..

7.1.2. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

7.1.3. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

7.1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Rafał Kwaśniak
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie
Osoba, która wytworzyła informację:  Anna Kalbarczyk
Data wytworzenia informacji: