Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 834/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi – Południe w Warszawie z dnia 25 maja 2023r. , sygn. akt III K 868/22

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

K. D.

Oskarżona nie była karana sądownie

Oskarżona nie figuruje w ewidencji kierowców naruszających przepisy prawa o ruchu drogowym

Karta karna

Dane z ewidencji

205

207

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1

Karta karna

Dane z ewidencji kierowców

Dokumenty o charakterze urzędowym, sporządzone przez powołane do tego organy, których treść nie była podważana

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

L§ 1 k.k. p.

Zarzuty

1) obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonej, to jest art. 11 § 1k.k. poprzez błędne odniesienie się do kwestii możliwości zakwalifikowania czynu oskarżonej K. D. – w świetle ustalonego stanu faktycznego – jedynie jako czynu wyczerpującego znamiona art. 177 § 1 k.k. w zw. z art. 178 § 1 k.k. i dokonanie redukcji oceny prawnokarnej przy przyjęciu, że występek z art. 178 a § 1 k.k. stanowi współukarane przestępstwo uprzednie, podczas gdy dokonane ustalenia faktyczne uzasadniają przyjęcie, że doszło do popełnienia dwóch czynów zabronionych z art. 178 a § 1 k.k. oraz z art. 177 § 1 k.k. w zw. z art. 178 § 1 k.k.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut był chybiony.

Na wstępie trzeba od razu stwierdzić, że argumentacja przedstawiona na jego poparcie w środku odwoławczym wniesionym przecież – w tym zakresie - na niekorzyść oskarżonej i przez podmiot kwalifikowany, a sprowadzająca się do przywołania stosownego judykatu Sądu Najwyższego w formie zwartej w apelacji, jest wyrazem skrajnej nielojalności procesowej. Próbując bowiem, poprzez odwołanie się do postanowienia SN z dnia 28 marca 2002 r. ( sygn. I KZP 4/02), uzasadnić prezentowany w apelacji pogląd prawny, jej autorka przytoczyła jedynie fragment cytowanego orzeczenia( jego tezy) pomijając tę część, której treść nakazuje uznać zaskarżony wyrok w pełni prawidłowym. W tymże postanowieniu Sąd Najwyższy wprawdzie istotnie stwierdził, że: „zachowanie sprawcy, kierującego pojazdem w stanie nietrzeźwości lub po użyciu środka odurzającego, który w następstwie naruszenia zasad bezpieczeństwa w ruchu powoduje wypadek komunikacyjny, stanowi dwa odrębne czyny zabronione - jeden określony w art. 178a § 1 lub 2 k.k., drugi zaś - w art. 177 § 1 lub 2 k.k. w związku z art. 178 § 1 k.k.”, by jednocześnie wskazać, że ewentualna redukcja ocen prawnokarnych powinna zostać dokonana - z uwzględnieniem okoliczności konkretnego przypadku - przy przyjęciu, iż występek zakwalifikowany z art. 178a § 1 lub 2 k.k. stanowi współukarane przestępstwo uprzednie. Myśl tę rozwinął Sąd Najwyższy w uzasadnieniu postanowienia, jest ona zbieżna z poglądem wyrażonym przez sąd meriti.

Lektura motywacyjnej części orzeczenia poddanego kontroli instancyjnej wskazuje, że Sąd Rejonowy taką właśnie redukcję ocen przeprowadził uznając, że w rozpoznawanej sprawie i przy układzie konkretnych okoliczności, zachowanie oskarżonej ujęte w akcie oskarżenia jako zarzut z punktu 2), traktować należy jako współukarany czyn uprzedni względem czynu kwalifikowanego z art. 177 § 1 k.k. w zw. z art. 178 § 1 k.k. Sąd powołał się przy tym na prowadzenie pojazdu przez K. D. „w granicach miasta, w stosunkowo krótkim czasie”, które to kwestie całkowicie zostały pominięte przez skarżącą.

Podkreślić zatem należy, że o ile sąd I instancji ma znaczną swobodę w orzekaniu względem skargi wniesionej przez oskarżyciela ( np. co do ustalenia miejsca i czasu popełnienia czynu, zmiany jego opisu czy proponowanej kwalifikacji prawnej), oczywiście o ile tylko pozostaje w jej granicach, o tyle swoboda sądu odwoławczego czy sądu rozpoznającego sprawę ponownie doznaje już poważnych ograniczeń, wynikających z treści art. 434 § 1 k.p.k. Dostrzec również trzeba, że zachowanie oskarżonej, kwalifikowane z art. 178 a § 1k.k., zostało w akcie oskarżenia ( punkt 2) opisane wprost poprzez odwołanie się do okoliczności modalnych zarzutu z punktu I, to jest „ tego samego miejsca i czasu”. Oznacza to, że sam oskarżyciel przyjął, iż prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości przez K. D. nastąpiło w miejscu spowodowania przez nią wypadku drogowego i w tym właśnie czasie, co wprost niemal nakazywało to uznać to zachowanie za czyn współukarany. Gdyby bowiem prokurator w postępowaniu przygotowawczym ustalił, w jakim czasie (np. dwie godziny przed tym zdarzeniem) i po jakich ulicach poruszała się K. D. przed spowodowaniem wypadku, a następnie dał temu wyraz w akcie oskarżenia, wówczas można by, teoretycznie, rozważać poniesienie przez nią odpowiedzialności za dwa odrębne występki. Tak się jednak nie stało, zaś wyrok zawierający określone ustalenia faktyczne dotyczące obu tych okoliczności nie został zakwestionowany ze względu na wystąpienie przesłanki z art. 438 pkt. 3 k.p.k. , lecz poprzez zarzut obrazy prawa materialnego. Kierując się choćby rozważaniami zawartymi w postanowieniu SN przytoczonym we wcześniejszej części rozważań należało stwierdzić, że taka obraza nie nastąpiła. Stad też apelacja w tej części nie mogła zostać uwzględniona.

2) obraza prawa materialnego w zakresie niedotyczącym kwalifikacji prawnej czynu, to jest art. 43 a § 2 k.k. poprzez jego zastosowanie i orzeczenie wobec oskarżonej K. D. świadczenia pieniężnego wysokości 5 000 złotych na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej, pomimo skazania oskarżonej za czyn z art. 177 § 1 k.k. w zw. z art. 178 § 1 k.k. , który to czyn nie jest wymieniony w katalogu przestępstw określonym w art. 43 a § 2 k.k.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut okazał się oczywiście zasadny.

Z treści art. 43 a § 2 k.k., zastosowanego przez sąd meriti wynika bowiem wprost, że wśród przestępstw, za których skazanie nakłada jednocześnie na sąd obowiązek orzeczenia od sprawcy na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej, świadczenia pieniężnego w kwocie 5 000 złotych nie został wymieniony występek z art. 177 § 1 k.k. , także popełniony w okolicznościach rzutujących na ustawowe podwyższenie kary, wymienionych w art. 178 § 1 k.k. Ma zatem rację prokurator twierdząc, że rozstrzygnięcie o zasadzeniu nawiązki od oskarżonej nastąpiło z obrazą owego przepisu, a tym samym – że wystąpiła względna przesłanka odwoławcza z art. 438 pkt. 1 a k.p.k.

Wniosek

Zmiana wyroku poprzez uznanie K. D. winną popełnienia czynu z art. 178a § 1 k.k. zarzucanego jej w akcie oskarżenia i wymierzenie jej kary 3 miesięcy pozbawienia wolnośc i i zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 3 lat oraz orzeczenie świadczenia pieniężnego w kwocie 5 000 złotych na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej, a w konsekwencji orzeczenie kary łącznej roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 3 lat i łącznego zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres lat 6 ; oddanie oskarżonej pod dozór kuratora, zobowiązanie oskarżonej do powstrzymania się od nadużywania alkoholu w okresie próby i utrzymanie w mocy wyroku w pozostałej części

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Choć wniosek, prima facie, mógłby sugerować, że oskarżyciel domagał się skazania K. D. wyłącznie za czyn z art. 178 a § 1 k.k. ( w petitum apelacji zawarto wszak zastrzeżenia co do prawidłowości kwalifikacji prawnej czynu zarzucanego w punkcie 1) i przypisanego oskarżonej), to dalsza jego część tycząca orzeczenia kary łącznej pozbawienia wolności i łącznego środka karnego – zakazu prowadzenia pojazdów wskazuje, że prokurator w istocie wnosił o uznanie oskarżonej za winną popełnienia OBU zarzucanych jej czynów. Niezasadność jednak pierwszego z podniesionych zarzutów, czyniła także bezzasadnym tak skonstruowany wniosek ( na marginesie wypada zauważyć, że wówczas koniecznym była by także ingerencja w wymiar kary orzeczonej za czyn przypisany K. D., jako że kara orzeczona w nieprawomocnym wyroku uwzględniała ona również współukarany czyn uprzedni, to jest zachowanie typizowane w art. 178 a § 1 k.k. ).

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Rozstrzygniecie o winie, karze i zakazie prowadzenia pojazdów

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Sąd Rejonowy przeprowadził prawidłowo postępowanie dowodowe i właściwie, zgodnie z regułami art. 7 k.p.k. ocenił jego wyniki, na podstawie której poczynił trafne ustalenia faktyczne, które stały się podstawą przypisania oskarżonej występku z art. 177 § 1 k.k. w zw. z art. 178 § 1 k.k.

W tej sytuacji, przy braku przesłanek z art. 439 § 1 k.p.k. lub z art. 440 k.p.k. wyrok w tej części należało utrzymać w mocy.

1.8.  Zmiana wyroku sądu I instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Uchylenie orzeczenia o świadczeniu pieniężnym z art. 43 a § 2 k.k.

Zwięźle o powodach zmiany

Co do meritum - wskazano w punkcie 3.2.

Dodać należy, że omawiana zmiana nie przełamuje kierunku apelacji i to niezależnie od treści art. 440 k.p.k. Wprawdzie bowiem w środku odwoławczym zawarto wniosek o odmienne orzeczenie w tym zakresie, ale – po pierwsze – wniosek, w odróżnieniu od granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów, nie wiąże sądu odwoławczego. Po wtóre zaś – tak sformułowany wniosek był w istocie pochodna zarzutu z punktu 1) co oznacza, że brak akceptacji dla wyrażonego tam zastrzeżenia ze strony skarżącego uniemożliwiał uwzględnienie wniosku w kształcie określonym apelacją. Jednocześnie przypomnieć trzeba, że o kierunku środka odwoławczego nie decyduje deklaracja skarżącego wyrażona w jego petitum, lecz rzeczywista treść sygnalizowanego uchybienia opisanego zarzutem, w aspekcie skutków, jakie on wywołuje dla sytuacji procesowej oskarżonego .

Jeśli więc prokurator w punkcie 2) apelacji podniósł zarzut obrazy prawa materialnego, to w realiach sprawy jego uwzględnienie musiało wywołać skutkować zmianą orzeczenia na korzyść K. D.. Zarzut nie miał przecież charakteru alternatywnego ( w tym znaczeniu, że nie podniesiono go na wypadek nie uwzględnienia uchybienia z punktu 1) ), lecz był równoważny z obrazą prawa materialnego dotyczącą art. 11 § 2 k.k.. Innymi słowy – naruszenie art. 43 a § 2 k.k. w kształcie opisanym tym zarzutem nie była związana z wadliwością ( zarzucaną) co do czynu z punktu 1), lecz miał samodzielny charakter. Podzielenie trafnej argumentacji prokuratora nakazywało więc zmianę wyroku w tym zakresie.

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Obciążenie wydatkami postępowania odwoławczego Skarbu Państwa

Na podstawie art. 636 § 1 k.p.k. koszty procesu ponosi Skarb Państwa bowiem apelacja pochodziła wyłącznie od oskarżyciela publicznego, zaś wyrok został zmieniony na korzyść oskarżonej.

7.  PODPIS

s. Beata Tymoszów

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Orzeczenie o winie i karze

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana