VI Ka 555/25 - uzasadnienie Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie z 2025-10-21

Warszawa, dnia 24 września 2025 r.

Sygn. akt VI Ka 555/25

1

2WYROK

2.1W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

3Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

4 Przewodniczący: SSO Agnieszka Wojciechowska-Langda

5

6protokolant: protokolant sądowy Małgorzata Jaworska

7przy udziale prokuratora Anety Ostromeckiej

8po rozpoznaniu dnia 24 września 2025 r.

9sprawy P. B., syna L. i A., ur. (...) w S.

10oskarżonego o przestępstwo z art. 180a kk

11na skutek apelacji wniesionych przez obrońcę oskarżonego i prokuratora

12od wyroku Sądu Rejonowego w Legionowie

13z dnia 3 marca 2025 r. sygn. akt II K 96/23

15zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że w miejsce orzeczonej kary grzywny skazuje P. B. na karę 4 (czterech) miesięcy pozbawienia wolności; w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy; zwalnia oskarżonego od uiszczenia kosztów sądowych w sprawie przejmując wydatki na rachunek Skarbu Państwa.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 555/25

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Legionowie z dnia 3 marca 2025 roku, sygn. akt II K 96/23

1.2  Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Wskazać oskarżonego.

Wskazać fakt.

Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód.

P. B.

Karalność sądowa oskarżonego

Sytuacja majątkowa oskarżonego

Karalność za wykroczenia drogowe

Karta karna k. 145-148

Informacja e - (...) k. 144

Informacja o naruszeniach wpisanych do ewidencji kierujących pojazdami silnikowymi lub motorowerami naruszających przepisy ruchu drogowego k. 150

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Wskazać oskarżonego.

Wskazać fakt.

Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód.

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Wskazać fakt

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu.

Karalność sądowa oskarżonego

Oskarżony jest osobą karaną za wykroczenia drogowe

Sytuacja majątkowa

Karta karna

Informacja o naruszeniach wpisanych do ewidencji kierujących pojazdami silnikowymi lub motorowerami naruszających przepisy ruchu drogowego

Informacja e - (...)

Załączone dokumenty zostały sporządzone
w przepisanej prawem formie przez organy do tego uprawnione, stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo poświadczone. Strony nie kwestionowały autentyczności tych dokumentów.

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Wskazać fakt

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu.

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Prokurator zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

Rażącą niewspółmierność kary, środków karnych orzeczonych wobec oskarżonego P. B. za przypisane mu przestępstwo w stosunku do stopnia winy oskarżonego, stopnia społecznej szkodliwości popełnionego przez niego przestępstwa, jego właściwości i warunków osobistych, celów zapobiegawczych i wychowawczych jakie kara ma osiągnąć wobec oskarżonego oraz potrzeby kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa albowiem z zebranego i należycie ocenionego materiału dowodowego wynika, że ukształtowanie sankcji karnej przez Sąd nie jest wystarczające dla osiągnięcia wobec oskarżonego celów kary, w tym zapobieżenia jego powrotowi do przestępstwa.

Obrońca oskarżonego zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

-obrazę przepisu art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k. poprzez błędną ocenę całości zebranej w sprawie dokumentacji i przyjęcie, że wskazuje ona na to, że oskarżony miał świadomość, że wskazane w akcie oskarżenia decyzje Starosty (...) są prawomocne i mają taki skutek prawny, że jazda wbrew postanowieniom tych decyzji stanowi przestępstwo,

-obrazę art. 7 k.p.k. poprzez uznanie, że oskarżony jadąc pojazdem w dniu 25 października 2022 roku miał świadomość, że popełnia przestępstwo i tym samym działał z zamiarem bezpośrednim w sytuacji gdy oskarżony w przeszłości kilkukrotnie otrzymywał od Starosty (...) informacje o dacie początku i zakończeniu okresu obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów orzekanych przez Sąd w wyniku spraw karnych i w pouczeniach oraz informacjach zawsze wskazywane były daty zakończenia zakazów oraz warunki odzyskania prawa jazdy, a w dokumentach tych nigdzie nie było wskazane, że w obiegu prawnym osobno funkcjonują jeszcze zakazy wynikające z decyzji administracyjnych tego samego organu i w tych okolicznościach oskarżony mógł zakładać, że treść tych informacji i pouczeń jest pełna i co najwyżej popełnia wykroczenie. Dodatkowo w decyzjach Starosty (...) zabrakło pouczeń co do skutków prawnych ich nieprzestrzegania.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny lub niezasadny.

Apelacje w niniejszej sprawie zostały wniesione przez prokuratora oraz obrońcę oskarżonego. Dokonując analizy prawidłowości zaskarżonego wyroku przez pryzmat zarzutów apelacyjnych należało stwierdzić, że apelacja obrońcy nie zasługuje na uwzględnienie, a apelacja prokuratora była częściowo zasadna.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że Sąd Rejonowy prawidłowo przeprowadził postępowanie w niniejszej sprawie, a ustalenia faktyczne zostały poczynione na podstawie całokształtu materiału dowodowego ujawnionego w toku rozprawy głównej, ocenionego
w sposób wszechstronny z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania, wskazań wiedzy oraz doświadczenia życiowego. Nie zachodziły zatem podstawy do podważenia prawidłowości ustaleń faktycznych ani oceny dowodów dokonanej przez Sąd Rejonowy.

Obrońca oskarżonego w swojej apelacji zarzucił obrazę przepisów postępowania,
a w szczególności art. 7 i art. 410 k.p.k. wskazując, że Sąd błędnie przyjął, że oskarżony miał świadomość obowiązywania decyzji Starosty (...) o cofnięciu uprawnień do kierowania pojazdami i że działał z zamiarem bezpośrednim. Argumentacja obrony koncentrowała się na twierdzeniu, że oskarżony mógł pozostawać w przekonaniu, że decyzje te nie obowiązują, skoro wcześniej otrzymywał od tego samego organu informacje dotyczące okresów obowiązywania zakazów sądowych wraz ze wskazaniem dat ich zakończenia,
a w samych decyzjach administracyjnych brak było pouczeń o konsekwencjach karnych ich naruszenia. Stanowisko to nie znajduje jednak żadnego uzasadnienia w zgromadzonych dowodach, jak również w zasadach logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego. Decyzje Starosty (...) z dnia 29 listopada 2018 roku oraz 20 sierpnia 2019 roku, które stanowiły podstawę zarzutu, miały charakter decyzji o cofnięciu uprawnień do kierowania pojazdami kategorii B, a więc decyzji o skutku trwałym – obowiązującej do czasu jej uchylenia lub wydania nowej decyzji przywracającej uprawnienia. Jak wynika z akt sprawy oskarżony nigdy nie wystąpił o przywrócenie uprawnień, nie zdał również wymaganego egzaminu. P. B. nie mógł zatem w sposób racjonalny zakładać, że utracone decyzją uprawnienia odzyskał w sposób dorozumiany bądź automatyczny po upływie jakiegokolwiek terminu.

Oskarżony jest osobą wielokrotnie karaną, w tym za przestępstwa z art. 180a k.k., art. 244 k.k. oraz art. 178a § 1 k.k. – co świadczy o jego doświadczeniu w kontaktach z wymiarem sprawiedliwości i pełnej świadomości znaczenia cofnięcia uprawnień do kierowania pojazdami. W tych realiach trudno przyjąć, by działał w błędnym przekonaniu co do bezprawności swego zachowania, zwłaszcza że decyzje administracyjne cofające uprawnienia miały charakter jednoznaczny, a oskarżony przyznał się do kierowania pojazdem wbrew tym decyzjom, a w swoich wyjaśnieniach nie podnosił okoliczności wskazanych w apelacji obrońcy.

Sąd Okręgowy w pełni podziela ocenę Sądu meriti, że przyznanie się oskarżonego do winy było szczere i korelowało z pozostałym materiałem dowodowym, w tym zeznaniami świadka M. Ś., który jednoznacznie potwierdził fakt kierowania przez P. B. pojazdem w dniu 25 października 2022 r. Tym samym zarzuty apelacji obrońcy oskarżonego zmierzające do wykazania braku umyślności działania stanowią jedynie polemikę z prawidłową oceną dowodów dokonaną przez Sąd I instancji. W świetle art. 180a k.k. dla bytu przestępstwa konieczne jest działanie umyślne, jednak nie wymaga się zamiaru szczególnego – wystarczające jest, że sprawca ma świadomość cofnięcia mu uprawnień
i mimo to prowadzi pojazd mechaniczny. Oskarżony tę świadomość miał i nie może się skutecznie ,,zasłaniać” własnym lekceważeniem obowiązków administracyjnych.

Z tych względów apelacja obrońcy została oceniona jako całkowici bezzasadna i nie mogła doprowadzić do wnioskowanej przez niego zmiany orzeczenia.

Przechodząc do zarzutu apelacji oskarżyciela publicznego należy wskazać, że Sąd Okręgowy uznał go za trafny w zakresie kwestionowania rodzaju i wymiaru kary. Wymierzona przez Sąd Rejonowy kara grzywny w wysokości 150 stawek dziennych, ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 10 złotych, była w oczywisty sposób niewspółmierna do stopnia winy oskarżonego
i społecznej szkodliwości czynu. Sąd I instancji sam stwierdził, że w sprawie nie występują żadne okoliczności łagodzące, a po stronie oskarżonego istnieje szereg okoliczności obciążających – w szczególności wielokrotna karalność, w tym za czyny tożsame, trwałe lekceważenie decyzji administracyjnych oraz brak jakichkolwiek starań o przywrócenie uprawnień. Pomimo tego oskarżonemu wymierzono karę najłagodniejszego rodzaju, co czyni orzeczenie rażąco łagodnym. Sąd Rejonowy w niewłaściwy sposób zastosował dyrektywy wymiaru kary wynikające z art. 53 k.k., w szczególności nie uwzględnił należycie celów prewencji indywidualnej i generalnej. Oskarżony, mimo wcześniejszych kar za podobne przestępstwa, ponownie dopuścił się prowadzenia pojazdu bez uprawnień, co wskazuje na trwałą demoralizację i całkowity brak respektu wobec obowiązującego porządku prawnego. Kara grzywny, nawet w znacznym wymiarze, nie ma wobec takiej osoby żadnych szans spełnienia funkcji wychowawczej ani zapobiegawczej.

W świetle powyższego Sąd Okręgowy uznał, że jedynie kara pozbawienia wolności, choć krótka, może w niniejszej sprawie spełnić swe cele i stanowić adekwatną reakcję karną. Kara 4 miesięcy pozbawienia wolności jest współmierna do stopnia winy i społecznej szkodliwości czynu, a przy tym nie jest karą nadmiernie surową. Uwzględnia zarówno potrzebę oddziaływania wychowawczego na oskarżonego, jak i konieczność kształtowania
w społeczeństwie przekonania o nieuchronności reakcji karnej wobec sprawców notorycznie łamiących przepisy dotyczące bezpieczeństwa w ruchu drogowym.

Nie zostały natomiast uwzględnione argumenty prokuratora dotyczące potrzeby zaostrzenia środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych. Sąd Rejonowy prawidłowo określił jego długość na okres 3 lat. Okres ten, niewątpliwie dolegliwy, pozostaje wystarczający dla osiągnięcia celów prewencji indywidualnej, jak i ogólnej. Wydłużenie tego zakazu do 6 lat, jak postulował prokurator, należałoby uznać za sankcję niewspółmiernie surową w stosunku do stopnia zawinienia i realiów czynu.

Uwzględniając powyższe Sąd Okręgowy na podstawie art. 437 § 2 k.p.k. zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że za czyn z art. 180a k.k. wymierzył oskarżonemu karę 4 miesięcy pozbawienia wolności, utrzymując w mocy pozostałe rozstrzygnięcia, w tym o środku karnym w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 3 lat. Tak ukształtowana kara odpowiada w pełni dyrektywom art. 53 k.k. i stanowi adekwatną reakcję wobec wielokrotnie karanego sprawcy, który pomimo dotychczasowych doświadczeń nie wyciągnął żadnych wniosków i w dalszym ciągu lekceważy obowiązujące normy prawne.

Wniosek

Wniosek prokuratora

Zmiana zaskarżonego wyroku w części dotyczącej orzeczenia o karze i środkach karnych wobec P. B. poprzez wymierzenie oskarżonemu kary 4 miesięcy pozbawienia wolności oraz orzeczenie zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 6 lat.

Wniosek obrońcy oskarżonego

Zmiana zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego P. B. od całości zarzucanego mu czynu.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny lub niezasadny.

Wniosek prokuratora jako częściowo zasadny zasługiwał na uwzględnienie w części dotyczącej wymierzenia oskarżonemu kary 4 miesięcy pozbawienia wolności. Natomiast wniosek obrońcy oskarżonego o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzuconego mu czynu jest niezasadny z przyczyn wskazanych powyżej.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Wskazać wszystkie okoliczności, które sąd uwzględnił z urzędu, niezależnie od granic zaskarżenia
i podniesionych zarzutów (art. 439 k.p.k., art. 440 k.p.k.).

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.3  1

Przedmiot utrzymania w mocy

0.1Wyrok utrzymany w mocy w części co do winy oraz środka karnego.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy.

Zarzuty zawarte w apelacji obrońcy i prokuratora z przyczyn wskazanych wyżej nie mogły wpłynąć na zmianę rozstrzygnięcia Sądu Rejonowego w powyższym zakresie.

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.3.1  1.

Przedmiot i zakres zmiany

0.0.1Zaskarżony wyrok został zmieniony przez Sąd Odwoławczy w ten sposób, że w miejsce orzeczonej kary grzywny skazano P. B. na karę 4 miesięcy pozbawienia wolności.

Zwięźle o powodach zmiany.

Konsekwencją podzielenia zrzutu sformułowanego przez prokuratora było dokonanie zmiany zaskarżonego wyroku. Zakres uwzględnienia poszczególnych apelacji i przyczyny tego stanu rzeczy zostały omówione powyżej.

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia.

4.

Konieczność warunkowego umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i warunkowego umorzenia ze wskazaniem podstawy prawnej warunkowego umorzenia postępowania.

5.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia z wyroku

Lp.

Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku.

Przytoczyć okoliczności.

6.  Koszty Procesu

Wskazać oskarżonego.

Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku.

Przytoczyć okoliczności.

P. B.

-

O zwolnieniu oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych w postępowaniu odwoławczym rozstrzygnięto w oparciu o treść art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k.

7.  PODPIS

0.11.3 Granice zaskarżenia

Wpisać kolejny numer załącznika 1

Podmiot wnoszący apelację

Prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

W zakresie orzeczenia o karze i środkach karnych

0.11.3.1 Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2 Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

Uchylenie

zmiana

0.11.3 Granice zaskarżenia

Wpisać kolejny numer załącznika 2

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Rejonowego w Legionowie z dnia 3 marca 2025 r., sygn. akt II K 96/23 w całości

0.11.3.1 Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2 Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

Uchylenie

zmiana

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Rafał Kwaśniak
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie
Data wytworzenia informacji: