Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 kwietnia 2015 r.

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie :

Przewodniczący: SSO Maciej Schulz

Protokolant: asyst. sędziego Agnieszka Lulkowska

przy udziale prokuratora Jerzego Kopcia

po rozpoznaniu w dniu 27 kwietnia 2015 r.

sprawy P. G.

oskarżonej o przestępstwo z art. 254 § 1 k.k. w zw. z art. 57a § 1 k.k.

na skutek apelacji wniesionej przez prokuratora

od wyroku Sądu Rejonowego w Legionowie

z dnia 18 marca 2015 r. sygn. akt II K 225/15

zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy; kosztami sądowymi w postępowaniu odwoławczym obciąża Skarb Państwa.

VI Ka 459/15

UZASADNIENIE

P. G. została oskarżona o to, że w dniu 16 marca 2015 r. w L. przed budynkiem Komendy Powiatowej Policji brała czynny udział w zbiegowisku wiedząc, że jego uczestnicy wspólnymi siłami dopuszczają się gwałtownego zamachu na osobę lub mienie, w ten sposób, że rzuciła szklaną butelką w kierunku funkcjonariuszy Policji zabezpieczających w/w zbiegowisko, przy czym działała w warunkach występku o charakterze chuligańskim, tj. o czyn z art. 254 § 1 kk w zw. z art. 57a § 1 kk.

Sąd Rejonowy w Legionowie, wyrokiem z dnia
18 marca 2015 r. (sygn. akt II K 225/15) oskarżoną P. G. uznał za winną popełnienia zarzucanego jej czynu, przy czym ustalił, że uczestnicy zbiegowiska wspólnymi siłami dopuszczali się gwałtownego zamachu na funkcjonariuszy Policji i mienie, poprzez rzucanie w ich kierunku butelkami i za to na podstawie art. 254 § 1 kk w zw. z art. 57a§1 kk skazał oskarżoną, a na podstawie art. 254 § 1 kk w zw. z art. 57a§1 kk wymierzył oskarżonej karę 5 (pięciu) miesięcy pozbawienia wolności; na podstawie art. 69 § 1,2 i 4 kk i art. 70 § 2 kk wykonanie orzeczonej wobec oskarżonej kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres 3 (trzech) lat próby; na podstawie art. 73 § 2 kk w okresie próby oddał oskarżoną pod dozór kuratora; na podstawie art. 624 § 1 kpk zwolnił oskarżoną od obowiązku ponoszenia kosztów sądowych i obciążył nimi Skarb Państwa.

Od powyższego wyroku apelację wniósł Prokurator Rejonowy w Legionowie, zaskarżając go w części dotyczącej rozstrzygnięcia o karze na niekorzyść oskarżonej P. G.. Na podstawie art. 427 § 2 kpk i 438 pkt 3 kpk wyrokowi temu zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia i mający wpływ na jego treść, polegający na błędnej ocenie materiału dowodowego, a w konsekwencji uznaniu, iż wobec P. G. oskarżonej o popełnienie występku o charakterze chuligańskim zachodzi szczególnie uzasadniony wypadek uzasadniający warunkowe zawieszenie wykonania kary 5 (pięciu) miesięcy pozbawienia wolności, w sytuacji gdy okoliczności takie nie istnieją.

W związku z tak postawionym zarzutem Prokurator wniósł o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w Legionowie II Wydział Karny do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył co następuje.

Apelacja Prokuratora okazała się niezasadna, a co za tym idzie zaskarżony wyrok należało utrzymać w mocy.

W ocenie Sądu Okręgowego zakwestionowanie przez Prokuratora zastosowania w niniejszej sprawie instytucji warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej wobec oskarżonej kary pozbawienia wolności nie zasługuje na uwzględnienie. Prokurator podniósł zarzut błędu w ustaleniach faktycznych, polegający na przyjęciu, że w realiach tej sprawy wystąpił szczególnie uzasadniony wypadek, którego stwierdzenie jest konieczne do zastosowania tego środka probacyjnego. W ocenie Sądu Okręgowego jest to zarzut niezasadny. Sąd I instancji prawidłowo ocenił zgromadzony materiał dowodowy i na tej podstawie właściwie ustalił okoliczności przywołane w uzasadnieniu orzeczenia. Sąd ustalił, że oskarżona jest osobą młodocianą, uczennicą, dotychczas nie była karana, prowadzi ustabilizowany tryb życia, a udział w zdarzeniu z 16 marca 2015 r. nosił cechy ekscesu w jej dotychczasowym życiu. Okoliczności powyższe nie budzą wątpliwości. Z treści wniesionego środka odwoławczego wywnioskować można, że Prokurator kwestionuje ocenę powyższych okoliczności, uznając, że nie stanowią one szczególnie uzasadnionego wypadku, w rozumieniu art. 69 § 4 kk, umożliwiającego zastosowanie w tym przypadku instytucji warunkowego zawieszenia kary. Zarzut Prokuratora odnosi się zatem w rzeczywistości do oceny ustalonych okoliczności, a nie błędnego ich ustalenia poprzez wadliwą ocenę zgromadzonego materiału dowodowego, jak to zostało literalnie ujęte w części wstępnej apelacji.

W ocenie Sądu Okręgowego, Sąd I instancji prawidłowo uznał, że wymienione w powyższym akapicie okoliczności stanowią wypadek w sposób szczególny uzasadniający zastosowanie wobec oskarżonej instytucji warunkowego zawieszenia kary pozbawienia wolności. W przypadku występku o charakterze chuligańskim, katalog przesłanek do zastosowania tej instytucji jest szczególnie rozbudowany. Muszą bowiem zostać łącznie spełnione wszystkie warunki wymienione w art. 69 § 1, 2 i 4 kk, a zatem wymierzona kara nie może przekraczać 2 lat pozbawienia wolności, musi wystąpić tzw. pozytywna prognoza kryminologiczna, uzasadniająca przekonanie, że sprawca nie popełni więcej przestępstwa, a także należy stwierdzić wystąpienie szczególnie uzasadnionego wypadku, o którym mowa w paragrafie 4 tego przepisu.

Sąd I instancji prawidłowo wskazał, że o wystąpieniu szczególnie uzasadnionego wypadku w realiach niniejszej sprawy świadczy wiek oskarżonej. P. G. ma 18 lat i jest uczennicą Centrum (...) w W.. W okolicznościach niniejszej sprawy wiek oskarżonej powinien być w sposób szczególny uwzględniony w orzeczeniu o karze. P. G. jest osobą młodocianą w rozumieniu art. 115 § 10 kk. Zgodnie z dyrektywą z art. 54 § 1 kk, przy wymierzaniu kary młodocianemu sąd powinien kierować się względami wychowawczymi. Podkreślić należy, że art. 60 § 1 kk pozwala nawet w przypadku osoby młodocianej na zastosowanie instytucji nadzwyczajnego złagodzenia kary, jeżeli przemawiają za tym względy wychowawcze. Nie sposób zgodzić się ze stanowiskiem Prokuratora, zgodnie z którym wiek nie może w tym przypadku stanowić okoliczności szczególnie uzasadniającej zastosowanie warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności. W ocenie Sądu Okręgowego, Sąd I instancji prawidłowo podniósł, że względy wychowawcze, które w przypadku osoby młodocianej sąd powinien obligatoryjnie uwzględnić, a wręcz nadać im znacznie pierwszorzędne, w niniejszej sprawie wskazywały na zasadność zastosowania środka probacyjnego. Wymierzenie bezwzględnej kary pozbawienia wolności oznaczałoby bowiem dla oskarżonej przerwanie nauki. Nie sposób uznać, że mogłoby to odnieść pozytywny wpływ na proces wychowania P. G. w tak wrażliwym okresie wejścia w dorosłość, w jakim oskarżona obecnie się znajduje.

W tym miejscu odnieść należałoby się do podniesionego w apelacji przez Prokuratora argumentu, dotyczącego potrzeby surowego ukarania oskarżonej. Prokurator wskazał, że oskarżona nie poprzestała jedynie na samym udziale w zbiegowisku, ale rzuciła w stronę funkcjonariuszy Policji butelkę. Prokurator uznał, że z uwagi na charakter dobra naruszonego czynem oskarżonej uznać należy, że popełniony przez nią występek cechuje wysoka społeczna szkodliwość, implikująca surowe ukaranie sprawcy i tym samym zastosowanie bezwzględnej kary pozbawienia wolności. Stanowisko to nie uwzględnia jednak poruszanej w poprzednim akapicie kwestii prymatu celu wychowawczego kary w przypadku, gdy oskarżoną jest osoba młodociana. To względy wychowawcze, a nie represyjne mają w tym wypadku podstawowe znaczenie. Oczywiście cele wychowawcze kary co do zasady same w sobie nie implikują łagodnego potraktowania sprawcy. Jednakże kara pozbawienia wolności, w tym przypadku przy zastosowaniu nadzwyczajnego jej obostrzenia zgodnie z art. 57a § 1 kk, nie jest karą łagodną, nawet przy zastosowaniu warunkowego zawieszenia jej wykonania. Orzeczenie Sądu Rejonowego uwzględnia zatem podnoszony przez Prokuratora, podwyższony z powodu rzucenia butelką w stronę funkcjonariuszy, poziom społecznej szkodliwości czynu, którego dopuściła się oskarżona. Wspomnieć wypada również w tym miejscu, że poziom społecznej szkodliwości czynu co do zasady nie ma bezpośredniego wpływu na możliwość zastosowania instytucji warunkowego zawieszenia kary. Społeczna szkodliwość czynu znajduje odzwierciedlenie w wymiarze kary, co pośrednio może rzutować na możliwość zastosowania tego środka probacyjnego, jeżeli wymierzona kara przekroczyłaby 2 lata pozbawienia wolności. W niniejszej sprawie Sąd Rejonowy wymierzył jednak karę 5 miesięcy pozbawienia wolności i to w tej części rozstrzygnięcia zawiera się ocena społecznej szkodliwości czynu, którego dopuściła się oskarżona.

Sąd Rejonowy, jako szczególną okoliczność umożliwiającą zastosowanie warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności słusznie wskazał również, że z uwagi na dotychczasowy sposób życia oskarżonej, czyn którego się dopuściła uznać należy za eksces w jej życiu. Oskarżona jest uczennicą, mieszka z matką, nie popadła do tej pory w konflikt z prawem, nie była karana. Sytuacja, w której się znalazła i czyn, którego się dopuściła mają charakter wyjątku. Sąd Rejonowy podkreślił ponadto, że udział w zbiegowisku w dniu 16 marca 2015 r. i zachowanie oskarżonej w trakcie jego trwania wynikały w dużej mierze z braku doświadczenia życiowego. Sąd I instancji trafnie wskazał, że okoliczności powyższe wskazują na wysokie prawdopodobieństwo, że sam fakt oskarżenia w postępowaniu karnym i skazania przez sąd, a także zagrożenie wykonaniem kary spełni cele kary w stosunku do oskarżonej i zapobiegnie jej powrotowi do przestępstwa. Celowi prewencyjnemu i wychowawczemu służy również instytucja oddania pod dozór kuratora w okresie próby, obligatoryjnie stosowana w przypadku zastosowania warunkowego zawieszenia wykonania kary w stosunku do osoby młodocianej.

Reasumując, zdaniem Sądu Okręgowego w stosunku do oskarżonej P. G. zasadnie została wymierzona kara z warunkowym zawieszeniem jej wykonania. Spełnione zostały wszystkie przesłanki jej zastosowania, a w sprawie wystąpił szczególnie uzasadniony wypadek w rozumieniu art. 69 § 4 kk. Wymierzona oskarżonej kara nie przekracza 2 lat pozbawienia wolności, dotychczasowy, ustabilizowany tryb życia oskarżonej oraz jej zachowanie po popełnieniu przestępstwa, czyli przyznanie się do winy i wyrażenie skruchy uzasadniają przekonanie, że kara z warunkowym zawieszeniem jej wykonania spełni swoje cele i zapobiegnie na przyszłość powrotowi oskarżonej do przestępstwa. Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił, na podstawie zgromadzonego i należycie ocenionego materiału dowodowego, że w niniejszej sprawie zachodzą wyjątkowe okoliczności, przemawiające za zastosowaniem instytucji warunkowego zawieszenia wykonania kary. W okolicznościach niniejszej sprawy są nimi młody wiek oskarżonej, względy wychowawcze, dotychczasowy ustabilizowany tryb życia oraz to, że w ocenie Sądu popełniony przez P. G. czyn ma charakter wyjątku w jej życiu, którego w dodatku dopuściła się z braku doświadczenia życiowego.

Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw do uchylenia wyroku Sądu I instancji, a co za tym idzie zaskarżony wyrok należało utrzymać w mocy. Koszty sądowe postępowania odwoławczego zostały przejęte na rachunek Skarbu Państwa.

Mając powyższe na uwadze, orzeczono jak w części dyspozytywnej wyroku.