VI Ka 355/24 - uzasadnienie Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie z 2025-05-12
Warszawa, dnia 14 kwietnia 2025 r.
Sygn. akt VI Ka 355/24
1
2WYROK
2.1W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
3Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie:
4 Przewodniczący: SSO Tomasz Morycz
5 Sędziowie: SO Anita Jarząbek-Bocian,
6 SO Agnieszka Wojciechowska-Langda
8protokolant sądowy – stażysta Jacek Kuźnicki
9przy udziale prokuratora Wojciecha Groszyka
10po rozpoznaniu dnia 14 kwietnia 2025 r.
11sprawy W. M. syna S. i H., ur. (...) w K.
12oskarżonego o przestępstwo z art. art. 207 § 1 kk w zb. z art. 197 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk
13na skutek apelacji wniesionych przez pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej i obrońcę oskarżonego
14od wyroku Sądu Rejonowego w Otwocku
15z dnia 29 listopada 2023 r. sygn. akt II K 682/21
I. zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że przyjmuje, iż orzeczony wobec oskarżonego w punkcie IV środek karny stanowi nakaz okresowego opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonymi E. M. oraz M. M. (1) oraz zakaz celowego zbliżania się do pokrzywdzonych na odległość mniejszą niż 50 metrów na okres 5 lat, a za jego podstawę prawną przyjmuje art. 41a § 1, 3a - 5 kk;
II. w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;
III. zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 180 (sto osiemdziesiąt) złotych tytułem opłaty w postępowaniu odwoławczym i obciąża go wydatkami tego postępowania w części na niego przypadającej;
IV. zwalnia oskarżycielkę posiłkową od kosztów postępowania odwoławczego, przejmując wydatki tego postępowania w części na nią przypadającą na rachunek Skarbu Państwa.
19SSO Tomasz Morycz SSO Anita Jarząbek-Bocian SSO Agnieszka Wojciechowska-Langda
UZASADNIENIE |
||||||||||||
|
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
VI Ka 355/24 |
||||||||||
|
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
||||||||||||
|
1. CZĘŚĆ WSTĘPNA |
||||||||||||
|
1.1 Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||
|
Wyrok Sądu Rejonowego w Otwocku z dnia 29 listopada 2023 r. w sprawie o sygn. akt II K 682/21 |
||||||||||||
|
1.2 Podmiot wnoszący apelację |
||||||||||||
|
☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
||||||||||||
|
☐ oskarżyciel posiłkowy |
||||||||||||
|
☐ oskarżyciel prywatny |
||||||||||||
|
☒ obrońca |
||||||||||||
|
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
||||||||||||
|
☐ inny |
||||||||||||
|
0.11.3. Granice zaskarżenia |
||||||||||||
|
0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||||||||||
|
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||||||||||
|
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||||||||||
|
☐ |
co do kary |
|||||||||||
|
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||||||||||
|
0.11.3.2. Podniesione zarzuty |
||||||||||||
|
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji. |
||||||||||||
|
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||||||||||
|
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||||||||||
|
☐ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||||||||||
|
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||||||||||
|
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||||||||||
|
☐ |
||||||||||||
|
☐ |
brak zarzutów |
|||||||||||
|
0.11.4. Wnioski |
||||||||||||
|
☒ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
|||||||||
|
2. Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy |
||||||||||||
|
0.12.1. Ustalenie faktów |
||||||||||||
|
0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione |
||||||||||||
|
Lp. |
Wskazać oskarżonego. |
Wskazać fakt. |
Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód. |
|||||||||
|
W. M. |
Sytuacja majątkowa Dotychczasowa niekaralność Problemy zdrowotne |
Informacja e-PUAP - k.674 Karta karna - k.676 Dokumentacja medyczna - k.680 |
||||||||||
|
0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione |
||||||||||||
|
Lp. |
Wskazać oskarżonego. |
Wskazać fakt. |
Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód. |
|||||||||
|
0.12.2. Ocena dowodów |
||||||||||||
|
0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||||||||||||
|
Wskazać fakt |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu. |
||||||||||
|
Sytuacja majątkowa Dotychczasowa niekaralność Problemy zdrowotne |
Informacja e-PUAP Karta karna Dokumentacja medyczna |
Dokumenty sporządzone przez uprawnione osoby lub podmioty, nie kwestionowane i nie budzące żadnych wątpliwości. |
||||||||||
|
0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||||||||||||
|
Wskazać fakt |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu. |
||||||||||
|
. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
||||||||||||
|
Lp. |
Zarzut |
|||||||||||
|
Obrońca oskarżonego zaskarżonemu wyrokowi zarzucił: 1. błąd w ustaleniach faktycznych będący wynikiem naruszenia art. 7 k.p.k. poprzez dokonanie w sposób rażąco dowolny i wybiórczy oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego z naruszeniem zasady obiektywizmu i wbrew zasadom prawidłowego rozumowania, wskazaniom wiedzy i doświadczenia życiowego, co przejawiało się w: a) a) nieznajdującym oparcia w materiale dowodowym ustaleniu, iż oskarżony dopuścił się czynu przypisanego przez Sąd w pkt 1 wyroku, podczas gdy materiał dowodowy zebrany w niniejszej sprawie, nie pozwala na przypisanie oskarżonemu winy za ten czyn albowiem brak jest wiarygodnych dowodów na to, że oskarżony dopuścił się przypisanego czynu; b) b) uznaniu za wiarygodne zeznań oskarżycieli posiłkowych E. M. i M. M. (2), podczas gdy zeznania te zawierają sprzeczności polegające na tym, że z jednej strony żona oskarżonego twierdzi, że oskarżony od wielu lat znęcał się nad nią oraz nad wspólnymi dziećmi, a jednocześnie rodzina wyjeżdżała na wspólne wakacje i spędzała razem czas, co jest nielogiczne i sprzeczne z zasadami doświadczenia życiowego; c) c) uznaniu za wiarygodne zeznań oskarżycielki posiłkowej E. M., podczas gdy zeznania te są nielogiczne z uwagi na to, że oskarżycielka zeznawała, że oskarżony znęcał się nad nią od 2014 r., a jednocześnie nie podejmowała żadnych działań celem ,,uwolnienia” siebie i rodziny od zachowań oskarżonego, mimo że była osobą niezależną finansowo od oskarżonego i posiadającego możliwości wyprowadzenia się i uzyskania wsparcia; d) d) pominięciu okoliczności, że oskarżycielka posiłkowa rzekomo skasowała nagrania stanowiące dowody zachowania oskarżonego, podczas gdy należy przyjąć, że skoro oskarżony miał znęcać się nad rodziną przez wiele lat, a rodzina nagrywała zachowanie oskarżonego, to logicznym jest, że nagrania te powinny zostać przedstawione w niniejszym postępowaniu, a ich brak prowadzi do wniosku, że zeznania oskarżycieli są wykreowane na potrzeby postępowania; e) e) uznaniu za wiarygodne zeznań oskarżycieli posiłkowych i świadków I. M. i A. M. (1), w sytuacji gdy stoją one w sprzeczności z zeznaniami bezstronnego świadka S. J., który jako sąsiad rodziny oskarżonego nie słyszał, aby w domu oskarżonego dochodziło do licznych awantur pomiędzy oskarżonym, a E. M., a jako bliski sąsiad z pewnością słyszałby lub widział jakiekolwiek niewłaściwe zachowania oskarżonego, gdyby występowały; f) f) pominięciu przez Sąd, przy ustaleniu i ocenie stanu faktycznego istotnych okoliczności, a w szczególności zeznań świadka K. F. w zakresie, którym wskazują, że świadek pomimo wielokrotnych spotkań i spędzania czasu z oskarżonym i jego rodziną, stwierdził, że oskarżony ,,nigdy nie krzyknął na żonę”, a należy uznać, że wobec licznych spotkań świadka z rodziną oskarżonego z pewnością zaobserwowałby on jakiekolwiek niewłaściwe zachowanie oskarżonego; g) g) pominięciu przez Sąd, przy ustaleniu i ocenie stanu faktycznego, istotnej okoliczności tj. niewłaściwego zachowania oskarżycielki posiłkowej E. M. i jej aktywnego udziału podczas kłótni i awantur małżonków; h) h) pominięciu przez Sąd, przy ustalaniu i ocenie stanu faktycznego, istotnego dokumentu w postaci sprawozdania z wywiadu środowiskowego i wniosku z niego wynikającego, że w domu oskarżycielki posiłkowej i oskarżonego nie ujawniono żadnych zachowań oskarżonego świadczących o znęcaniu się przez niego nad rodziną; i) i) pominięciu przez Sąd w znacznej części zezań bezstronnych świadków – K. F. i M. K. z których jednoznacznie wynika, że w domu stron nie dochodziło do przemocy ze strony oskarżonego; j) j) przyznanie wiarygodności zeznaniom świadków A. J. i D. R. pomimo ich ścisłego powiązania z oskarżycielami posiłkowymi, a ponadto świadkowie nie byli bezpośrednimi obserwatorami wydarzeń w domu oskarżycielki i oskarżonego, a jedynie posiadają wiedzę z rozmów z oskarżycielką; k) k) bezpodstawnym przyjęciu, że oskarżony będąc w stanie nietrzeźwości wywoływał awantury domowe, podczas których wyzywał małżonkę słowami wulgarnymi, stosował w stosunku do niej oraz syna przemoc fizyczną przy braku jakichkolwiek dowodów potwierdzających istnienie takich zdarzeń poza niewiarygodnymi zeznaniami oskarżycieli posiłkowych oraz świadków I. M. i A. M. (1); l) l) uznaniu za niewiarygodne wyjaśnień oskarżonego, mimo że są one logiczne i spójne wewnętrznie oraz zgodne z zeznaniami świadków potwierdzających brak negatywnych zachowań oskarżonego wobec oskarżycieli posiłkowych; 2. niesłuszne zastosowanie nakazu okresowego opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonymi oraz zakazu zbliżania się do oskarżycieli posiłkowych, a nadto rażąca niewspółmierność tego środka karnego, podczas gdy nie zostało udowodnione, że oskarżony okazał, że jego zachowanie w stosunku do pokrzywdzonych zagraża istotnym dobrom chronionym prawem, a nadto w toku postępowania był stosowany środek zapobiegawczy w postaci nakazu opuszczenia lokalu i zakazu zbliżania się do pokrzywdzonych już przez okres 3 lat, co powoduje, że orzeczenie środka karnego w wymiarze w jakim orzeczono w wyroku Sądu I instancji jest nieadekwatne do wagi zarzutów i winy oskarżonego; 3. rażącą niewspółmierność kary poprzez wymierzenie oskarżonemu kary pozbawienia wolności w wymiarze 1 roku z jednoczesnym warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby wynoszący 5 lat, podczas gdy oskarżony jest osobą niekaraną, która nigdy nie wchodziła w konflikty z prawem. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|||||||||||
|
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny lub niezasadny. |
||||||||||||
|
Ilość, rodzaj i wzajemne powiązanie zarzutów przemawiały za ich zbiorczym omówieniem. Tym bardziej, że wszystkie były niezasadne. Na wstępie przypomnieć należy, że by ocena dowodów przeprowadzona przez organ postępowania dokonana została zgodnie z regułami art. 7 kpk konieczne jest: 1) oparcie jej na wszystkich przeprowadzonych dowodach, mając na względzie, że podstawę orzeczenia może stanowić tylko całokształt okoliczności ujawnionych w toku postępowania, mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia danej kwestii; 2) uwzględnienie zasad prawidłowego rozumowania; 3) uwzględnienie wskazań wiedzy; 4) uwzględnienie doświadczenia życiowego. Zasada swobodnej oceny dowodów jest zasadą kontrolowanej oceny dowodów, która wyraża się w dwóch aspektach. Po pierwsze, organ procesowy musi uzasadnić, dlaczego oparł się na jednych, a nie na innych dowodach oraz dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych. Po drugie, organ odwoławczy kontroluje swobodną ocenę dowodów dokonaną przez organ pierwszej instancji. Przy czym zarzut naruszenia art. 7 kpk nie może ograniczać się do wskazania wadliwości sędziowskiego przekonania o wiarygodności jednych, a niewiarygodności innych źródeł czy środków dowodowych, lecz powinien wykazać konkretne błędy w samym sposobie dochodzenia do określonych ocen, przemawiające w zasadniczy sposób przeciwko dokonanemu rozstrzygnięciu. W grę może wchodzić np. pominięcie istotnych środków dowodowych, niedostrzeżenie ważnych rozbieżności, uchylenie się od oceny wewnętrznych czy wzajemnych sprzeczności. Jak słusznie wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15 kwietnia 2021 r. w sprawie o sygn. akt III KK 78/21, prezentowanie własnej - możliwej w realiach konkretnej sprawy - oceny dowodów, bez wykazania błędności tej, której dokonał sąd pierwszej instancji, nie upoważnia jeszcze sądu odwoławczego do zajęcia w tej materii stanowiska odmiennego. Sąd odwoławczy, zwłaszcza w sytuacji, gdy nie prowadzi samodzielnie postępowania dowodowego co do istoty sprawy, jest bowiem głównie sądem kontrolującym procedowanie przed sądem pierwszej instancji i stanowisko tego sądu może zakwestionować jedynie wówczas, gdy wykaże, że to postępowanie i jego wynik obrażają prawo. Sąd Okręgowy podziela również pogląd zawarty w wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 7 listopada 2019 r. w sprawie o sygn. akt II AKa 173/19. Wskazano w nim, że na uzasadnienie błędu ustaleń faktycznych lub naruszenie standardów swobodnej oceny bądź interpretacji dowodów nie wystarczy subiektywne przekonanie skarżącego o niesprawiedliwości orzeczenia, a konieczne jest wykazanie, że w zaskarżonym wyroku poczyniono ustalenie faktycznie nie mające oparcia w przeprowadzonych dowodach, albo że takiego ustalenia nie poczyniono mimo, że z przeprowadzonych dowodów określony fakt jednoznacznie wynikał, względnie wykazanie, iż tok rozumowania sądu I instancji był sprzeczny ze wskazaniami doświadczenia życiowego, prawidłami logiki, czy zasadami wiedzy. Przechodząc na grunt niniejszej sprawy, apelacja obrońcy oskarżonego stanowiła jedynie subiektywną ocenę zaistniałych okoliczności i gołosłowną polemikę z zaskarżonym wyrokiem. Wbrew jego twierdzeniom Sąd Rejonowy prawidłowo, zgodne z regułami wynikającymi z art. 7 kpk, ocenił cały zgromadzony materiał dowodowy i poczynił trafne ustalenia faktyczne, słusznie uznając oskarżonego za winnego popełnienia przypisanego mu czynu z art. 207 § 1 kk. Po pierwsze, osobami mającymi największą, w dodatku pełną i bezpośrednią, wiedzę w niniejszej sprawie byli nie rodzina oskarżonego, znajomi i sąsiad, ale pokrzywdzeni oraz córki oskarżonego i pokrzywdzonej. To oni zamieszkiwali z oskarżonym i to oni doświadczali jego zachowań lub je obserwowali. Zarówno pokrzywdzeni, jak i świadkowie I. M. i A. M. (1) w sposób wyjątkowo spójny, logiczny i wyczerpujący, ale też spontaniczny, wyważony i nie budzący żadnych wątpliwości opisali postępowanie oskarżonego. Zważywszy na to, że skupiało się ono przede wszystkim na pokrzywdzonych, z czego pokrzywdzona E. M. doświadczała najwięcej negatywnych skutków działań oskarżonego, a pokrzywdzony M. M. (1) stawał w jej obronie i przeważnie wówczas był obiektem agresji ze strony ojca, to świadkowie I. M. i A. M. (1) byli obserwatorami tych wydarzeń. Nie zmienia to jednak faktu, że bardzo przeżywali to, co widzieli lub słyszeli. Zeznając na rozprawie świadek I. M. nie potrafiła powstrzymać płaczu. Co więcej, wiarygodność zeznań świadka A. M. (2) potwierdziła opinia sądowo - psychologiczna. Podobnie było w odniesieniu do pokrzywdzonej. Po drugie, fakt nie podjęcia przez pokrzywdzoną działań zmierzających do wcześniejszego powstrzymania oskarżonego, w tym w szczególności rozstania się z nim, wyprowadzenia się z domu czy zainicjowania postępowania rozwodowego lub karnego, nie oznacza, że nie dochodziło do psychicznego i fizycznego znęcania się. To samo tyczyło się wspólnych wyjazdów i spędzania razem czasu. Niejednokrotnie zdarza się, że pokrzywdzeni latami funkcjonują w takich realiach, chcąc mimo wszystko tworzyć rodzinę, wierząc że może kiedyś coś się zmieni i bojąc się organizowania swojego życia na nowo. Zwłaszcza mając dzieci, w tym małoletnie. Tak też było z pokrzywdzoną, albowiem dopiero sytuacja z dnia 19 stycznia 2021 r. przelała przysłowiową czarę goryczy, uświadamiając że tak dłużej być nie może. Poza tym zachowanie oskarżonego wobec pokrzywdzonych nie było cały czas takie same. Problemy pojawiały się przede wszystkim wtedy, kiedy sięgał po alkohol, od którego niewątpliwie jest uzależniony. Wbrew twierdzeniom skarżącego wywiad środowiskowy sporządzony na etapie postępowania przygotowawczego, który jest tylko dokumentem zawierającym ogólnikowe oświadczenia osób, z którymi rozmawiano i pobieżne spostrzeżenia kuratora sądowego, który go sporządzał, nie mogąc zastępować zeznań i wyjaśnień, nie świadczył o niewinności oskarżonego. Wręcz przeciwnie, albowiem stwierdzono w nim, że relacje pomiędzy oskarżonym a pokrzywdzoną i dziećmi są nieprawidłowe. Po trzecie, zachowania oskarżonego były nagrywane nie dlatego, żeby je wykorzystać jako dowód w późniejszych postępowaniach, ale dlatego, żeby pokazać mu je, kiedy wytrzeźwieje i spowodować zmianę jego postępowania. Ich skasowanie było spowodowane niechęcią do przechowywania czegoś, co było przykre, bolesne i wstydliwe, jedynie przypominając o znęcaniu się psychicznym i fizycznym przez mimo wszystko bliską dla nich osobę. Po czwarte, świadek S. J. jest sąsiadem rodziny i zaprzeczył, żeby coś wiedział o nieprawidłowych zachowania oskarżonego. Tyle, że miały one miejsce w domu, a nie na zewnątrz. Ponadto ich uczestnikami byli oskarżeni, pokrzywdzeni oraz świadkowie I. M. i A. M. (1). Ze zgromadzonego materiału dowodowego nie wynikało, żeby w/w mógł je słyszeć i widzieć. Ponadto do jego depozycji należało podejść z dużą ostrożnością, albowiem sąsiedzi częstokroć nie chcą się angażować w czyjeś sprawy. Pragną też utrzymać poprawne relacje ze wszystkimi, nie sprzyjając żadnej ze stron, co było w tym przypadku widoczne. Podobnie rzecz się miała odnośnie zeznań świadków K. F. i M. K.. Kiedy w/w spotykali się z rodziną, to mogło nie dochodzić do żadnych nieprawidłowości. Te mogły zaistnieć, i faktycznie zaistniały, kiedy ich przy tym nie było. W szczególności w domu. Omawiane przestępstwo najczęściej realizuje się w tak zwanych czterech ścianach i wiele osób z otoczenia rodziny, nawet bliskich, nie jest tego świadomych. Ponadto w/w są kolegami oskarżonego i tym samym subiektywnie oceniali to, co widzieli i co im mówił. Niemniej, świadek K. F. wskazał, że oskarżony i pokrzywdzona nie zachowywali się jak małżeństwo, traktując się w sposób chłodny. Odnośnie postawy pokrzywdzonej, to fakt, że nie była całkowicie bierna podczas kłótni z oskarżonym nie oznacza, że nie mogła być ofiarą. Pokrzywdzona nie akceptowała zachowań oskarżonego, w tym nadużywania przez niego alkoholu, nie godząc się na takie traktowanie. Nie sposób mieć o to do niej pretensje. Tymczasem to oskarżony reagował agresją, w tym w szczególności fizyczną, szarpiąc, popychając, wykręcając ręce i palce u stóp, dusząc za szyję, czego skutkiem były zadrapania na szyi, bijąc rękoma i kopiąc po ciele, czego skutkiem było między innymi pęknięcie żebra. Co do zeznań świadków A. J. i D. R., to choć nie posiadały one bezpośredniej wiedzy w niniejszej sprawie, to rozmawiały z pokrzywdzoną i słyszały od niej, co dzieje się w jej domu. Zważywszy na to, że ich relacje nie budziły żadnych wątpliwości, korespondując z depozycjami pokrzywdzonego oraz świadków I. M. i A. M. (1), to brak było podstaw, żeby je zakwestionować. W konsekwencji słusznie nie dano wiary wyjaśnieniom oskarżonego, który zaprzeczał swojemu postępowaniu, ewidentnie składającemu się na psychiczne i fizyczne znęcanie się nad pokrzywdzonymi. W/w starał się zbagatelizować to, do czego dochodziło, uczynić pokrzywdzoną współodpowiedzialną, a wręcz obarczyć winą za zaistniałą sytuację. Tymczasem to on, jego uzależnienie od alkoholu i agresywne zachowanie, przede wszystkim pod jego wpływem, doprowadziły do popełnienia przestępstwa. Odnośnie rażącej niewspółmierności kary, to oznacza ona znaczną dysproporcję pomiędzy wymierzoną karą, środkiem karnym lub nawiązką a taką represją, która powinna być wymierzona, aby w odczuciu społecznym uznana została za sprawiedliwą. Nie każda więc nietrafność wymiaru środka represji karnej uzasadnia zmianę orzeczenia. Zarzut rażącej niewspółmierności jest zasadny wtedy, gdy kara, środek karny lub nawiązka wprawdzie mieści się w granicach ustawowego zagrożenia, ale nie uwzględnia w sposób właściwy okoliczności dotyczących sądowego ich wymiaru (art. 53–56 kk). Zarzut ten może dotyczyć wyboru rodzaju kary, środka karnego, nawiązki lub innego środka albo ich wysokości, czy też niezastosowania np. instytucji warunkowego zawieszenia wykonania kary. Jak słusznie wskazał Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 29 stycznia 2021 r. w sprawie o sygn. akt II AKa 143/20, rażąca niewspółmierność, zachodzi tylko wówczas, gdy na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary, można było przyjąć, iż zachodziłaby wyraźna różnica pomiędzy karą wymierzoną przez sąd pierwszej instancji a karą, jaką należałoby wymierzyć w instancji odwoławczej w następstwie prawidłowego zastosowania w sprawie dyrektyw wymiaru kary. Sąd Okręgowy podziela również pogląd Sądu Apelacyjnego w Poznaniu zawarty w wyroku z dnia 3 marca 2021 r. w sprawie o sygn. akt II AKa 211/20. Wskazano w nim, że zarzut niewspółmierności kary, jako zarzut z kategorii ocen, można zasadnie podnosić, gdy kara jakkolwiek mieści się w granicach ustawowego zagrożenia, nie uwzględnia w sposób właściwy zarówno okoliczności popełnienia przestępstwa, jak i osobowości sprawcy, innymi słowy - gdy w społecznym odczuciu jest karą niesprawiedliwą. Niewspółmierność więc zachodzi wówczas, gdy suma zastosowanych kar i innych środków, wymierzona za przypisane przestępstwa, nie odzwierciedla należycie stopnia szkodliwości społecznej czynu i nie uwzględnia w wystarczającej mierze celów kary. Trzeba pamiętać, że zgodnie z art. 438 pkt 4 kpk ta niewspółmierność kary musi być „rażąca”. Chodzi tu więc przy wykazaniu tego zarzutu nie o każdą różnicę co do wymiaru kary, ale o różnicę ocen tak zasadniczej natury, iż karę dotychczas wymierzoną nazwać można byłoby - również w potocznym znaczeniu tego słowa - rażąco niewspółmierną, to jest niewspółmierną w stopniu nie dającym się wręcz zaakceptować. Tym samym dopiero wykazanie rażącej niewspółmierności kary, a więc istnienia wyraźnej dysproporcji między karą wymierzoną przez sąd pierwszej instancji a karą, jaką należałoby wymierzyć w następstwie prawidłowego zastosowania w sprawie dyrektyw wymiaru kary, uzasadnia korektę zaskarżonego wyroku przez sąd odwoławczy. Przechodząc na grunt niniejszej sprawy, wymierzonej oskarżonemu kary 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 5 lat próby nie sposób uznać za niewspółmierną. W dodatku rażąco. Tym bardziej, że czyn z art. 207 § 1 kk jest zagrożony karą pozbawienia wolności, której górna granica wynosi 5 lat. Orzeczona kara jest więc zbliżona do dolnej granicy ustawowego zagrożenia, która wynosi 3 miesiące. Zważywszy na to, że oskarżony znęcał się nad pokrzywdzonymi w okresie od stycznia 2014 r. do dnia 19 stycznia 2021 r., a więc przez 7 lat, czyniąc to zarówno psychicznie, jak i fizycznie, w dodatku w różny sposób, orzeczona kara nie mogła być niższa, a tym bardziej nie mogła być karą innego rodzaju. Wątpliwości nie budził też maksymalny okres próby. Tym bardziej, że oskarżony ewidentnie nie rozumiał i nadal nie rozumie naganności swojego postępowania, deklarując nie tylko chęć powrotu do domu, ale też naprawienia relacji rodzinnych, czym nikt poza nim nie jest zainteresowany. Z tych względów zasadnie orzeczono wobec niego nakaz okresowego opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonymi oraz zakaz celowego zbliżania się do nich na odległość mniejszą niż 50 metrów na okres 5 lat. Spowoduje to, że oskarżony nie będzie miał styczności z pokrzywdzonymi, a być może nie popełni też kolejnego przestępstwa na ich szkodę. W/w okres jest kompatybilny z okresem warunkowego zawieszenia kary, z pewnością nie będąc rażąco długi. Zarazem daje oskarżonemu i pokrzywdzonej możliwość uregulowania swoich spraw, w tym w szczególności związanych z rozwodem i podziałem majątku. Sytuacja, w której sprawca ma zamieszkiwać z ofiarami jest nie do zaakceptowania i nie sposób zgodzić się ze skarżącym, że w/w orzeczenie było niezasadne. Co więcej, we wniesionej przez pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej apelacji zażądano, żeby ten okres był jeszcze dłuższy, wynosząc 10 lat. Wprawdzie Sąd Okręgowy rozważał zmianę wyroku w tym zakresie, jednak doszedł do wniosku, że poprzestanie na 5 latach zmobilizuje ich do podjęcia takich działań, żeby w przyszłości nie mieli ze sobą styczności wykraczającej poza sprawy dotyczące wspólnego małoletniego dziecka, to jest świadka A. M. (1), z którą oskarżony ma kontakt. |
||||||||||||
|
Wniosek |
||||||||||||
|
Obrońca oskarżonego wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego, ewentualnie uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|||||||||||
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny lub niezasadny. |
||||||||||||
|
Z uwagi na niezasadność zarzutów, o czym mowa była powyżej, na uwzględnienie nie zasługiwały też związane z nimi wnioski. |
||||||||||||
|
4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
||||||||||||
|
Wskazać wszystkie okoliczności, które sąd uwzględnił z urzędu, niezależnie od granic zaskarżenia |
||||||||||||
|
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności. |
||||||||||||
|
5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
||||||||||||
|
0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||
|
1.3 1 |
Przedmiot utrzymania w mocy |
|||||||||||
|
Wyrok Sądu Rejonowego w Otwocku z dnia 29 listopada 2023 r. w sprawie o sygn. akt II K 682/21 |
||||||||||||
|
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy. |
||||||||||||
|
O powodach wskazano poniżej. |
||||||||||||
|
0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||
|
1.3.1 1. |
Przedmiot i zakres zmiany |
|||||||||||
|
Wyrok Sądu Rejonowego w Otwocku z dnia 29 listopada 2023 r. w sprawie o sygn. akt II K 682/21 |
||||||||||||
|
Zwięźle o powodach zmiany. |
||||||||||||
|
Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok jedynie w niewielkim zakresie, przyjmując że orzeczony wobec oskarżonego w punkcie IV środek karny stanowi nakaz okresowego opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonymi E. M. oraz M. M. (1) oraz zakaz celowego zbliżania do pokrzywdzonych na odległość mniejszą niż 50 metrów na okres 5 lat, a za jego podstawę prawną przyjmuje art. 41a § 1, 3a-5 kk. Ingerencja ta została wywołana apelacją pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej, zmierzającą do wydłużenia w/w środka karnego, niemniej miała charakter wyłącznie techniczny, precyzując użyte zwroty, w tym w szczególności dodając brakujące słowo „zakaz”, jak również poprawiając błędną kwalifikację prawną. W pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymano w mocy. Jak już wyżej wskazano, Sąd Rejonowy prawidłowo ocenił zgromadzony materiał dowodowy. Poczynił też trafne ustalenia faktyczne, słusznie przypisując oskarżonemu czyn z art. 207 § 1 kk. Jednocześnie nie dopuścił się innych uchybień, a wątpliwości nie budziły pozostałe rozstrzygnięcia, w tym w szczególności kara i środek karny. |
||||||||||||
|
0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||
|
0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
||||||||||||
|
Zwięźle o powodach uchylenia. |
||||||||||||
|
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
||||||||||||
|
Zwięźle o powodach uchylenia. |
||||||||||||
|
Konieczność umorzenia postępowania |
||||||||||||
|
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia. |
||||||||||||
|
4. |
Konieczność warunkowego umorzenia postępowania |
|||||||||||
|
Zwięźle o powodach uchylenia i warunkowego umorzenia ze wskazaniem podstawy prawnej warunkowego umorzenia postępowania. |
||||||||||||
|
5. |
||||||||||||
|
Zwięźle o powodach uchylenia. |
||||||||||||
|
0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
||||||||||||
|
0.15.4. Inne rozstrzygnięcia z wyroku |
||||||||||||
|
Lp. |
Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku. |
Przytoczyć okoliczności. |
||||||||||
|
6. Koszty Procesu |
||||||||||||
|
Wskazać oskarżonego. |
Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku. |
Przytoczyć okoliczności. |
||||||||||
|
W. M. |
III IV |
Z uwagi na niezasadność apelacji obrońcy oskarżonego Sąd Okręgowy zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 180 złotych tytułem opłaty w postępowaniu odwoławczym i obciążył go wydatkami tego postępowania w części na niego przypadającej. Powyższe wynikało z art. 627 kpk, art. 633 kpk, art. 634 kpk, art. 636 § 2 kpk, jak również art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych. Wprawdzie apelacja pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej także była niezasadna, jednak z uwagi na jej sytuację majątkową i rodzinną należało zwolnić ją od kosztów postępowania odwoławczego, przejmując wydatki tego postępowania w części na nią przypadającej na rachunek Skarbu Państwa. |
||||||||||
|
7. PODPIS |
||||||||||||
|
SSO Tomasz Morycz SSO Agnieszka Wojciechowska - Langda SSO Anita Jarząbek - Bocian |
||||||||||||
|
0.11.3 Granice zaskarżenia |
|||||||
|
Wpisać kolejny numer załącznika 1 |
|||||||
|
Podmiot wnoszący apelację |
Obrońca oskarżonego |
||||||
|
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
Wyrok Sądu Rejonowego w Otwocku z dnia 29 listopada 2023 r. w sprawie o sygn. akt II K 682/21 |
||||||
|
0.11.3.1 Kierunek i zakres zaskarżenia |
|||||||
|
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
||||||
|
☐ w części |
☐ |
co do winy |
|||||
|
☐ |
co do kary |
||||||
|
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
||||||
|
0.11.3.2 Podniesione zarzuty |
|||||||
|
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji. |
|||||||
|
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
||||||
|
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
||||||
|
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
||||||
|
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
||||||
|
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
||||||
|
☐ |
|||||||
|
☐ |
brak zarzutów |
||||||
|
0.11.4. Wnioski |
|||||||
|
☒ |
Uchylenie |
☒ |
zmiana |
||||
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie
Data wytworzenia informacji: