Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 lutego 2020 r.

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie II Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	Sędzia SO Piotr Rempoła
Protokolant:	Marlena Łukanowska

po rozpoznaniu w dniu 14 lutego 2020 r. w Warszawie na rozprawie

sprawy z powództwa J. K.

przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej (...) z siedzibą w N.

o stwierdzenie nieważności uchwały rady nadzorczej albo o uchylenie uchwały rady nadzorczej

I.  oddala powództwo o stwierdzenie nieważności uchwały;

II.  oddala powództwo o uchylenie uchwały;

III.  zasądza od J. K. na rzecz Spółdzielni Mieszkaniowej (...) z siedzibą w N. kwotę 377 (trzysta siedemdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sędzia SO Piotr Rempoła

Sygn. akt II C 1323/18

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 14 lutego 2020 roku

Pozwem z 8 marca 2017 roku J. K. wniósł o stwierdzenie nieważności lub uchylenie w całości uchwały nr (...) Rady Nadzorczej Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w N. z dnia 31 stycznia 2017 roku o odwołaniu powoda z funkcji Zastępcy Prezesa Zarządu ds. Inwestycji i Remontów oraz o zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda zwrotu kosztów procesu (k.2).

Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w N. wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych (k.25).

Do zamknięcia przewodu sądowego na rozprawie przeprowadzonej w dniu 14 lutego 2020 roku, stanowiska stron pozostały niezmienione. (k.153)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

J. K. pełnił w Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w N. funkcję Zastępcy Prezesa Zarządu ds. Inwestycji i Remontów na podstawie umowy o pracę.

Zgodnie z §21 ust. 1 statutu Spółdzielni Rada Nadzorcza składa się z 11 członków. Zgodnie §22 (1) ust. 4 i ust. 5 statutu, Rada Nadzorcza może podejmować uchwały jedynie w sprawach objętych porządkiem obrad podanym do wiadomości członkom Rady w formie pisemnej na 5 dni przed posiedzeniem Rady. Rada Nadzorcza może podejmować uchwały jedynie w obecności co najmniej połowy składu (...) określonej statutem Spółdzielni. Zgodnie z §23 statutu szczegółowy zakres i sposób działania Rady określa regulamin (statut k. 46verte i k.47verte).

Tryb obradowania i podejmowania uchwał przez Radę Nadzorczą Spółdzielni został określony w Regulaminie Rady Nadzorczej podjętym uchwałą nr (...) z 28 czerwca 2014 roku Walnego Zgromadzenia.

Zgodnie z Regulaminem Rady Nadzorczej Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w N., składa się ona z 11 członków. O czasie miejscu i porządku obrad Rady, jej członkowie, Zarząd oraz osoby zaproszone powinny być zawiadomione na piśmie co najmniej na 5 dni przez terminem posiedzenia (§7 ust. 4 Regulaminu). Rada jest zdolna do podejmowania uchwał przy obecności co najmniej połowy składu Rady, w tym Przewodniczącego lub jego Zastępcy (§8 ust.1). Rada może podejmować uchwały jedynie w sprawach objętych porządkiem obrad przyjętym przez członków Rady Nadzorczej na posiedzeniu (§8 ust. 2). Z obrad Rady spisuje się protokół, który po przyjęciu na kolejnym posiedzeniu Rady podpisuje przewodniczący posiedzenia i sekretarz, a w razie nieobecności sekretarza, protokół podpisuje zastępca przewodniczącego lub przewodniczący komisji rewizyjnej. Rada Nadzorcza wybiera i odwołuje członków Zarządu w głosowaniu tajnym, kwalifikowaną większością 2/3 głosów obecnych na posiedzeniu członków Rady Nadzorczej (§13 ust. 1). Odwołanie członka Zarządu nie narusza jego uprawnień wynikających ze stosunku pracy (§13 ust. 3) (Regulamin Rady Nadzorczej Spółdzielni k.61-64 verte).

W dniu 24 stycznia 2017 roku Prezydium Rady Nadzorczej ustaliło termin i porządek obrad posiedzenia Rady Nadzorczej na dzień 31 stycznia 2017 roku (protokół nr (...) z posiedzenia Prezydium Rady Nadzorczej w dniu 24.01.2017 r. k.66).

O terminie posiedzenia Rady Nadzorczej na dzień 31 stycznia 2017r. zostało zawiadomionych w dniu 25 stycznia 2017r. 9 członków spośród 11 osobowej Rady Nadzorczej. Dziewięć członków Rady Nadzorczej podpisało odbiór zawiadomienia o posiedzeniu Rady Nadzorczej, tylko dwóch członków Rady Nadzorczej – C. J. i M. M. nie odebrały zawiadomienia o posiedzeniu Rady Nadzorczej.

W dniu 31 stycznia 2017 roku odbyło się posiedzenie Rady Nadzorczej, w którym uczestniczyło dziewięciu z jedenastu członków Rady, w tym M. M., która nie została wcześniej pisemnie powiadomiona o terminie, lecz stawiła się na posiedzeniu Rady Nadzorczej. Na posiedzeniu nie stawiła się, prawidłowo zawiadomiona o terminie posiedzenia Rady Nadzorczej J. D.. Jedynym członkiem Rady Nadzorczej która nie stawiła się i której nie powiadomiono o terminie była C. J. (pokwitowania odbioru zawiadomienia o posiedzeniu Rady Nadzorczej - k.88-90; lista obecności członków Rady Nadzorczej na posiedzeniu w dniu 31.01.2017 r. k.91),

Porządek obrad obejmował dziewięć punktów: odczytanie i zatwierdzenie protokołu z posiedzenia Rady Nadzorczej w dniu 24.01.2017 r., rozpatrzenie wniosku zarządu o uchwalenie planu rzeczowo-finansowego robót remontowych na 2017 rok i podjęcie uchwały, wybór komisji skrutacyjnej, podjęcie uchwały o odwołaniu J. K. z funkcji Zastępcy Prezesa ds. Inwestycji i Remontów, podjęcie uchwały o zobowiązaniu zarządu do dokonania wypowiedzenia umowy o pracę J. K. oraz skierowanie pracownika na urlop wypoczynkowy w okresie wypowiedzenia, podjęcie uchwały o oddelegowaniu członka Rady Nadzorczej do czasowego pełnienia funkcji członka zarządu, ustalenie warunków pracy i płacy dla oddelegowanego członka Rady Nadzorczej, upoważnienie dwóch członków Rady Nadzorczej do podpisania umowy o pracę z oddelegowanym członkiem Rady Nadzorczej i sprawy różne.

Obrady Rady Nadzorczej w sprawie odwołania J. K. z funkcji Zastępcy Prezesa ds. Inwestycji i Remontów zakończyły się podjęciem uchwały nr (...) i odwołaniem powoda z dniem 31 stycznia 2017 roku z rzeczonej funkcji. Na obecnych 9 członków Rady Nadzorczej, w głosowaniu tajnym za odwołaniem powoda głosowało 7 osób, 1 osoba głosowała przeciw odwołaniu, 1 osoba wstrzymała się od głosu.

Podstawy odwołania J. K. z funkcji Zastępcy Prezesa ds. Inwestycji i Remontów Spółdzielni zostały wskazane w załączniku do uchwały: utrata wobec niego zaufania (Spółdzielnia poniosła stratę 6000 zł brutto), brak dbałości o dobro Spółdzielni w planowaniu robót (najpierw wykonano generalny remont klatek schodowych, a następnie powód zaplanował wymianę instalacji gazowej, co skutkowało koniecznością ponownego malowania klatek schodowych), brak skutecznego egzekwowania od wykonawców robót wykonywanych na rzecz Spółdzielni i ich zobowiązań określonych w umowach oraz niedostateczny nadzór merytoryczny nad wykonywaniem obowiązków przez podległych pracowników.

Uchwała nr (...) z 31 stycznia 2017 roku wraz podstawą odwołania powoda zostały podpisane przez sekretarza Rady Nadzorczej i Przewodniczącego Rady Nadzorczej.

Pismem z 3 lutego 2017 roku, Rada Nadzorcza Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w N. poinformowała powoda o podjęciu w dniu 31 stycznia 2017 roku uchwały nr (...) o odwołaniu J. K. z funkcji Zastępcy Prezesa ds. Inwestycji i Remontów.

Dowód: jednolity tekst statutu Spółdzielni (k.37), pismo Rady Nadzorczej z 03.02.2017 r. (k.14), uchwała nr (...) z 31.01.2017 r. z uzasadnieniem podstaw odwołania powoda z funkcji Zastępcy Prezesa ds. Inwestycji i Remontów Spółdzielni (k.15-16), protokół nr (...) z posiedzenia Rady Nadzorczej w dniu 31.01.2017 r. (k.67-70)

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie przedłożonych i niekwestionowanych przez strony dokumentów.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo podlega oddaleniu w całości.

W rozpoznawanej sprawie powód domagał się stwierdzenia bezwzględnej nieważności lub uchylenia uchwały nr (...) podjętej przez Radę Nadzorczą Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w N. w dniu 31 stycznia 2017 roku o odwołaniu go z funkcji Zastępcy Prezesa ds. Inwestycji i Remontów.

Powód nie udowodnił, iż zaskarżona uchwała o odwołaniu go z funkcji Zastępcy Prezesa ds. Inwestycji i Remontów jest sprzeczna z ustawą (art. 58§1 k.c. art. 42 §2 ustawy Prawo spółdzielcze). Ustawa Prawo spółdzielcze nie zabrania odwołania członka zarządu z pełnionej funkcji, a zwłaszcza w sytuacji utraty zaufania do powoda jako pracownika Spółdzielni. Ustawa Prawo spółdzielcze przewiduje w art.49 §2 możliwość odwołania członka zarządu Spółdzielni przez radę nadzorczą albo walne zgromadzenie – w zależności od postanowień statutu. Nie zachodziła zatem sprzeczność uchwały z normą o charakterze bezwzględnie obowiązującym – art. 58§1 k.c., w związku z tym powództwo w tym zakresie podlegało oddaleniu.

Także kolejna wskazana przez powoda przyczyna nieważności uchwały – art. 58§2 k.c. tj. sprzeczność uchwały z zasadami współżycia społecznego nie może stanowić podstawy uwzględnienia powództwa. Zostało to już wyjaśnione w orzecznictwie Sądu Najwyższego, w tym m. in. w uzasadnieniu wyroku SN z dnia 16 marca 2018r. IV CSK 302/17, w którym wskazano: „odwołanie członka zarządu jest jednostronną czynnością prawną, pozostawioną swobodnej decyzji spółdzielni, ustawa bowiem nie uzależnia jej dokonania od jakiejkolwiek przyczyny, a merytoryczna kontrola odwołania uchyla się spod kompetencji sądu. (..). Odwołanie członka organu spółdzielni następuje w głosowaniu tajnym (art. 35 § 2 zdanie drugie ustawy z dnia 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze - t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1560 ze zm.). Jeżeli zatem, według statutu spółdzielni wybór i odwołanie członków zarządu należą do kompetencji rady nadzorczej, każdy z jej członków w głosowaniu wyraża swoje stanowisko, zaś o tym, jakie zarzuty stawiane prezesowi zarządu spowodowały jego odwołanie, może świadczyć w szczególności treść wniosku o odwołanie oraz ewentualnie również dyskusja przeprowadzona na posiedzeniu rady przed podjęciem uchwały. Podjęcie uchwały o odwołaniu oznacza wyrażenie braku zaufania członków rady nadzorczej do prezesa zarządu. Takie zaś stanowisko nie podlega ocenie z punktu widzenia reguł słuszności, uczciwości czy etycznego postępowania, które wyrażają zasady współżycia społecznego. W konsekwencji należy zatem przyjąć, że również w sytuacji, gdy statut spółdzielni dopuszcza odwołanie członka zarządu z ważnych przyczyn, uchwała rady nadzorczej podjęta w tym zakresie nie podlega kontroli merytorycznej. (..). Uchwała rady nadzorczej spółdzielni, wydana na podstawie statutu przewidującego możliwość odwołania członka zarządu z ważnych przyczyn, nie podlega merytorycznej kontroli sądu.”

Powyższą argumentację Sądu Najwyższego, podziela Sąd Okręgowy rozpoznający niniejszą sprawę. Dodatkowo należy zaznaczyć, iż w statucie pozwanej Spółdzielni w §25 ust. 2 przewidziano kompetencję Rady Nadzorczej do odwołania członków zarządu i to bez podania jakiejkolwiek przyczyny. W niniejszej sprawie, gdzie Rada Nadzorcza, nie mając takiego obowiązku, wskazała przyczyny odwołania członka zarządu, skutkuje tym, iż nie ma potrzeby badać przyczyn odwołania członka zarządu, bowiem Rada Nadzorcza mogła odwołać członka zarządu bez podania przyczyny.

Dlatego powództwo o stwierdzenie nieważności uchwały na podstawie art. 58§2 k.c. podlega oddaleniu.

Powód podniósł również zarzut, iż zaskarżona uchwała jako czynność prawna sprzeczna z zasadami współżycia społecznego, stanowi nadużycie prawa podmiotowego – art. 5 k.c. w zakresie w jakim uzasadnienie uchwały bazuje na fałszywych i nieprawdziwych przesłankach, nie zawierało pouczenia o możliwości wniesienia powództwa z art. 189 k.p.c. oraz braku powołania przez Radę Nadzorczą komisji do wyjaśnienia czy powód działał nieprawidłowo jako członek zarządu.

Zgodnie z art. 5 k.c. Nie można czynić ze swego prawa użytku, który by był sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współżycia społecznego. Takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony. Spółdzielnia skorzystała z uprawnienia (kompetencji) do odwołania członka zarządu wynikającego z – art. 49 §2 Prawa spółdzielczego oraz §25 ust. 2 statutu spółdzielni. Skoro w ustawie i w statucie przewidziano, iż takie uprawnienie do odwołania członka zarządu może nastąpić bez podania jakiejkolwiek przyczyny, to takie uprawnie spółdzielni nie poddaje się kontroli co do zgodności z zasadami współżycia społecznego, słuszności, dobrych obyczajów, z tych samych powodów które wskazano co do art. 58§2 k.c. w cytowanym powyżej uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego w sprawie IV CSK 302/17.

Powództwo ewentualne powoda o uchylenie uchwały Rady Nadzorczej Spółdzielni jest bezpodstawne, bowiem z art. 42§1, art. 42§3 oraz art. 42§6 ustawy Prawo spółdzielcze wynika, iż tylko uchwały walnego zgromadzenia mogą być uchylone przez sąd. Uchwały rady nadzorczej nie mogą być uchylone przez sąd na podstawie art. 42§3 Prawa spółdzielczego, z wyjątkiem uchwał rady nadzorczej w przedmiocie wykluczenia albo wykreślenia z członkostwa spółdzielni. Natomiast uchwała rady nadzorczej o odwołaniu członka zarządu spółdzielni nie może być uchylona w trybie art. 42§3 ustawy Prawo spółdzielcze. Już tylko z tego powodu powództwo o uchylenie uchwały podlega oddaleniu.

Dodatkowo art. 42 § 4 ustawy z 1982 r. Prawo spółdzielcze określa wprost komu przysługuje legitymacja czynna (uprawnienie) do wytoczenia powództwa o uchylenie uchwały. Wbrew twierdzeniom powoda przepisy art. 42§3 i §4 ustawy nie przyznają legitymacji szerokiemu kręgowi podmiotów, których interesy zostały naruszone działaniem Spółdzielni do wytoczenia powództwa o uchylenie uchwały. Art. 42§4 w zw. z art. 42§3 ustawy, szczegółowo określa krąg osób legitymowanych do zaskarżenia uchwał, są to albo członek spółdzielni albo zarząd uprawniony do reprezentowania spółdzielni (reprezentacja łączna dwóch członków zarządu). Wśród osób legitymowanych nie ma członka zarządu, lecz zarząd uprawniony do reprezentowania spółdzielni. W pozwanej Spółdzielni występowała reprezentacja łączna albo dwóch członków zarządu albo jednego członka zarządu i pełnomocnika. Pozwany, po pierwsze nie jest zarządem, bo wymagana była łączna reprezentacja dwóch osób, po drugie pozwany po odwołaniu, jest tylko byłym członkiem zarządu, czyli osobą nieuprawnioną do podejmowania decyzji członka zarządu.

Powód nie przedstawił jakiegokolwiek dowodu, który potwierdzałby, że jest lub był on członkiem spółdzielni (art. 32§1 ustawy), był jej założycielem. J. K. nie negował też, że nie posiada statusu członka Spółdzielni.

Z powodu braku legitymacji do wytoczenia powództwa o uchylenie uchwały RN, powództwo powoda podlega oddaleniu.

Dodatkowo także z powodu braku wykazania przez powoda przesłanek z art. 42§3 ustawy nie można było uwzględnić powództwa o uchylenie uchwały RN. Zgodnie z art. 42§3 ustawy Prawo spółdzielcze przesłankami do uchylenia uchwały jest sprzeczność uchwały z postanowieniami statutu bądź dobrymi obyczajami lub uchwała ma godzić w interesy spółdzielni albo ma na celu pokrzywdzenie jej członka. Powód nie wykazał, ani nigdy nie twierdził, że jest członkiem spółdzielni. Powód nie wykazał, ani nie twierdził, że odwołanie go z funkcji członka zarządu godzi w interesy spółdzielni.

Uchwała nie jest sprzeczna z postanowieniami statutu, bowiem zgodnie z §25 ust. 2 statutu Rada Nadzorcza odwołuje członków Zarządu w głosowaniu tajnym kwalifikowaną większością 2/3 głosów członków obecnych na posiedzeniu Rady Nadzorczej.

W ocenie Sądu, w toku postępowania nie ustalono, aby również ewentualne uchybienia przy podejmowaniu uchwały numer (...) mogły mieć wpływ na wynik głosowania nad uchwałą. O terminie, czasie i porządku obrad posiedzenia na pięć dni przed posiedzeniem zostało powiadomionych 9 członków Rady Nadzorczej, a 9 osób (w tym Przewodniczący i jego Zastępca) byli obecni na posiedzeniu Rady Nadzorczej, przy czym z dwóch niepowiadomionych osób, jedna osoba i tak stawiała się na posiedzenie Rady. Natomiast nie stawiła się jedna osoba w ogóle nie powiadomiona oraz nie stawiła się druga osoba, która została prawidłowo powiadomiona o terminie posiedzenia Rady Nadzorczej. Co spełnia wymóg quorum określonego w §8 regulaminu Rady Nadzorczej oraz z §25 ust. 2 statutu. Z (...) osób obecnych na posiedzeniu Rady Nadzorczej, za odwołaniem członka zarządu było 7 głosów, 1 głos przeciw, 1 głos wstrzymał się. Zatem 7/9 to jest więcej niż wymagana statutem i regulaminem 2/3.

Nawet gdyby przyjąć, że osoba która nie została poinformowana o terminie posiedzenia, w razie prawidłowego wezwania zjawiłaby się i głosowała przeciwko odwołaniu powoda z funkcji Zastępcy Prezesa ds. Inwestycji i Remontów to w dalszym ciągu spośród 10 obecnych, 7 osób głosowałoby za odwołaniem powoda zaś tylko 2 byłyby przeciw, 1 wstrzymała się od głosu. Nadal 7/10 to byłoby więcej niż wymagana statutem 2/3. W rezultacie przebieg głosowania w każdej alternatywnej sytuacji zakończyłby się dla powoda identycznie tj. powzięciem uchwały o odwołaniu zgodnie ze statutem Spółdzielni oraz zgodnie z regulaminem Rady Nadzorczej.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, że uchwała nr (...) została prawidłowo podjęta i brak jest podstaw do jej uchylenia, a zwłaszcza stwierdzenia bezwzględnej nieważności.

W związku z podnoszonymi przez powoda zarzutami naruszenia jego praw pracowniczych związanych z jak twierdzi powód bezpodstawnym odwołaniem z funkcji prezesa, należy wskazać, iż zgodnie z art. 52§ 2 ustawy Prawo spółdzielcze Odwołanie członka zarządu lub zawieszenie go w czynnościach nie narusza jego uprawnień wynikających ze stosunku pracy lub innego stosunku prawnego, którego przedmiotem jest świadczenie pracy. Identycznie określił to statut spółdzielni w §13 ust. 3 – Odwołanie członka Zarządu nie narusza jego uprawnień wynikających ze stosunku pracy. Oznacza, to, że pomimo odwołania powoda z funkcji prezesa zarządu ds. Inwestycji i Remontów, nadal zachowuje on wszystkie swoje uprawnienia ze stosunku pracy łączącym go z pozwaną spółdzielnią.

O kosztach procesu zasądzonych od powoda na rzecz pozwanego orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. Na koszty te złożyły się kwota 360 zł odpowiadająca wysokości wynagrodzenia radcy prawnego ustalonego na podstawie § 8 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 roku oraz kwota 17 zł opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.