Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 listopada 2021 roku

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie I Wydział Cywilny
w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Eliza Nowicka-Skowrońska

Protokolant: Karolina Konopka

po rozpoznaniu w dniu 16 listopada 2021 roku w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa Bank (...) S.A. z siedzibą w W.

przeciwko O. I.

o zapłatę

I.  zasądza od O. I. na rzecz Bank (...) S.A. z siedzibą w W. kwotę 79.728,69 zł (siedemdziesiąt dziewięć tysięcy siedemset dwadzieścia osiem złotych i sześćdziesiąt dziewięć groszy) wraz z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy procentowej kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego w stosunku rocznym, nie wyższymi niż wysokość odsetek maksymalnych za opóźnienie, liczonymi od dnia 3 października 2018 roku do dnia zapłaty,

II.  zasądza od O. I. na rzecz Bank (...) S.A. z siedzibą w W. kwotę 4.031,46 zł (cztery tysiące trzydzieści jeden złotych i czterdzieści sześć groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu.

SSO Eliza Nowicka-Skowrońska

Sygn. akt I C 1347/19

UZASADNIENIE

W dniu 3 października 2018 r. powodowy Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. wniósł pozew w elektronicznym postępowaniu upominawczym (k. 2). Postanowieniem z dnia 30 listopada 2018 roku starszy referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym Lublin-Zachód w Lublinie, VI Wydziale Cywilnym, przekazał sprawę do rozpoznania do tutejszego Sądu, wobec stwierdzenia braku podstaw do wydania nakazu zapłaty (k. 5).

W ostatecznie sprecyzowanym stanowisku powód wniósł o orzeczenie nakazem zapłaty, że pozwany O. I. ma zapłacić na rzecz powoda kwotę 79.728,69 zł, z odsetkami umownymi według zmiennej stopy procentowej dla zadłużenia przeterminowanego w wysokości 4-krotności stopy procentowej kredytu lombardowego NBP nie wyższej niż odsetki maksymalne za opóźnienie, liczonymi od kwoty 79.728,69 zł od dnia 3 października 2018 r. do dnia zapłaty, jak również o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania sądowego, w tym kosztów z tytułu: wpisu sądowego, opłaty skarbowej od pełnomocnictwa procesowego w wysokości 17 zł, kosztów notarialnego uwierzytelnienia pełnomocnictw: procesowego i rodzajowego w kwocie 18,46 zł (k. 14).

W uzasadnieniu powód wskazał, że w dniu 27 czerwca 2014 roku zawarł z pozwanym umowę pożyczki nr (...) na kwotę 148.743,71 zł. Pozwany zobowiązany był do zwrotu pożyczki wraz z należnymi odsetkami oraz zapłacenia opłat i prowizji przynależnych powodowi zgodnie z umową najpóźniej do dnia 30 czerwca 2020 r., czego nie uczynił. Bank ostatecznie wypowiedział umowę, a zobowiązanie pozwanego stało się wymagalne w dniu 27 maja 2018 r. Powód, powołując się na wyciąg z ksiąg banku, wskazał, że na dochodzoną pozwem kwotę 79.728,69 zł składają się m.in. następujące kwoty: zaległy kapitał w kwocie 74.078,30 zł, odsetki umowne w kwocie 3.272,43 zł – naliczone za okres od 30 listopada 2017 r. do 24 czerwca 2018 r. według stopy procentowej 8,98% per annum, odsetki z tytułu zadłużenia przeterminowanego w kwocie 2.377,96 zł – naliczone za okres od 30 grudnia 2017 r. do 2 października 2018 r. według stopy procentowej w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP aktualnie 10% per annum. Powód domagał się zasądzenia powyższego roszczenia wraz z odsetkami umownymi od zadłużenia przeterminowanego w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP, ale nie więcej niż w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie, to jest aktualnie 10% per annum, liczonymi od całości zadłużenia od dnia wniesienia powództwa, to jest od dnia 3 października 2018 r. do dnia zapłaty zgodnie z § 26 ust. 2-4 umowy pożyczki ( pozew wniesiony w EPU k. 2-4, postanowienie z dnia 30 listopada 2018 r. k. 8v, pismo procesowe powoda k. 13-14).

W dniu 4 kwietnia 2019 r. referendarz sądowy w tutejszym Sądzie wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, następnie uchylony postanowieniem z dnia 20 listopada 2019 r. Na wniosek powoda zarządzeniem z dnia 16 grudnia 2020 r. Przewodniczący ustanowił dla nieznanego z miejsca pobytu pozwanego O. I. kuratora w osobie adwokata ( nakaz zapłaty k. 44, postanowienie z dnia 20 listopada 2019 r. k. 61).

W odpowiedzi na pozew, działający w interesie pozwanego kurator dla nieznanego z miejsca pobytu pozwanego wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od strony powodowej na rzecz pozwanego kosztów postępowania, kwestionując powództwo tak co do zasady jak i co do wysokości ( odpowiedź na pozew k. 122, stanowisko kuratora z rozprawy z dnia 16 listopada 2021 r. protokół k. 130).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

Pozwany O. I. zawarł w dniu 27 czerwca 2014 roku z Bankiem (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. umowę pożyczki nr (...). Całkowita kwota pożyczki wynosiła 148.743,71 zł, z czego 148.000 zł przeznaczone było na cele konsumpcyjne a 743,71 zł przeznaczone na prowizję banku za udzielenie pożyczki. Pożyczka została udzielona do dnia 30 czerwca 2020 r. (§ 1 ust. 1-4).

Pożyczka była oprocentowana, w zakresie spłaty całkowitej kwoty pożyczki według zmiennej stopy procentowej, ustalanej na bazie zmiennej stopy bazowej banku oraz marży banku wynoszącej 1,30%. W dniu zawarcia umowy stopa bazowa Banku wynosiła 8,70% w stosunku rocznym, oprocentowanie pożyczki wynosiło 10% w stosunku rocznym. Wysokość oprocentowania nie mogła przekroczyć wysokości odsetek maksymalnych według art. 359 § 2 ¹ k.c.. Jeżeli wysokość oprocentowania pożyczki przekroczyłaby wysokość odsetek maksymalnych, stopa oprocentowania pożyczki była równa wysokości odsetek maksymalnych, określonej w § 26 ust. 2 (§ 2 ust. 1-2 umowy). Wysokość stopy oprocentowania zadłużenia przeterminowanego pożyczki była równa stopie odsetek maksymalnych. Na dzień zawarcia umowy maksymalna wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej, w tym wysokość stopy oprocentowania zadłużenia przeterminowanego pożyczki, była równa czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP i wynosiła 16%. W przypadku zmiany stopy kredytu lombardowego NBP wysokość stopy oprocentowania zadłużenia przeterminowanego zmieniała się o tyle punktów procentowych, o ile zmieniała się wysokość czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP. Zmiana wysokości stopy oprocentowania zadłużenia przeterminowanego następowała z dniem zmiany wysokości stopy kredytu lombardowego NBP (§ 26 ust. 2).

Od kapitału przeterminowanego Bank pobierał odsetki w wysokości, o której mowa w § 26 ust. 2. Stosownie do treści § 26 ust. 3 umowy, odsetki były naliczane od dnia powstania zadłużenia przeterminowanego do dnia poprzedzającego jego spłatę, z zastrzeżeniem § 26 ust. 4, zgodnie z którym w przypadku złożenia w sądzie wniosku o nadanie klauzuli wykonalności wystawionemu przez bank tytułowi egzekucyjnemu lub wytoczenia powództwa o zapłatę wierzytelności banku z tytułu umowy, bank pobierał odsetki w wysokości określonej w § 26 ust. 2 od całości zadłużenia przeterminowanego (to jest kapitału przeterminowanego, odsetek i należności prowizji i opłat bankowych), zgodnie z uzyskanym tytułem wykonawczym.

Całkowita kwota pożyczki, równa kwocie pożyczki o której mowa w § 1 ust. 1, pomniejszonej o kwotę prowizji za udzielenie pożyczki, była spłacana wraz z odsetkami w równych ratach kapitałowo-odsetkowych (§ 7 ust. 1), co miesiąc w 30 dniu miesiąca, z uwzględnieniem postanowień § 10 ust. 2 pkt 2. Całkowita kwota do zapłaty przez pożyczkobiorcę na dzień zawarcia umowy wynosiła 198.307,24 zł (§ 5 ust. 4).

Stosownie do treści § 24 ust. 1 pkt 2 umowy, bank miał prawo wypowiedzenia umowy w całości lub w części jeśli pożyczkobiorca nie zapłacił w terminie określonym w umowie pełnych rat pożyczki za co najmniej dwa okresy płatności, po uprzednim poinformowaniu pożyczkobiorcy o konieczności spłaty zaległych rat w terminie 7 dni od dnia otrzymania informacji o braku spłaty wymagalnej części zadłużenia i pomimo wezwania banku, nie ustanowił prawnego zabezpieczenia spłaty pożyczki, o którym mowa w § 23 ust. 2, w terminie 30 dni od daty wezwania. Okres wypowiedzenia wynosił 30 dni. Pożyczkobiorca zobowiązany był do spłaty całości zadłużenia do końca ostatniego dnia okresu wypowiedzenia, zgodnie z treścią § 24 ust. 2 umowy.

Każda strona umowy pożyczki była parafowana przez strony zawierające ją w imieniu banku na podstawie udzielonego im przez bank pełnomocnictwa, jak i przez pozwanego. Pod umową pożyczki widnieją własnoręczne podpisy zawierających ją w imieniu banku pełnomocników oraz własnoręczny podpis pozwanego, jak również widnieje pieczęć banku. Pod oświadczeniem pozwanego, iż otrzymał on wyciąg z „Taryfy prowizji i opłat bankowych dla klientów detalicznych” oraz wzór oświadczenia o odstąpieniu od umowy, widnieje podpis pozwanego. Pozwany zawierając umowę wylegitymował się dokumentem - kartą pobytu nr (...) ( umowa pożyczki ekspresowej nr (...) k. 21-32, kopia umowy k. 33-38, ksero karty pobytu k. 39).

Przedmiot pożyczki został pozwanemu wydany, pozwany początkowo dokonywał spłat rat pożyczki ( bezsporne).

Pozwany ostatecznie zaprzestał spłat wynikających z umowy rat. Pismem datowanym na dzień 1 marca 2018 r. Bank wystosował w stosunku do pozwanego wezwanie do spłaty przeterminowanego zadłużenia w wysokości 7.937,11 zł w terminie 14 dni roboczych od otrzymania pisma. Wezwanie zawierało informację o możliwości restrukturyzacji zadłużenia. Operator pocztowy w dniu 4 września 2018 r. zwrócił niepodjęte wezwanie do nadawcy po awizacji ( wezwanie k. 42, awizacja k. 43).

Pismem datowanym na dzień 3 kwietnia 2018 r. bank wypowiedział pozwanemu umowę pożyczki z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia, wskazując, iż według stanu na dzień sporządzenia pisma kwota zadłużenia przeterminowanego wynosiła 10.682,15 zł w tym kapitał w wysokości 8.629,48 zł oraz odsetki w wysokości 2.052,67 zł, a saldo zadłużenia całkowitego 76.196 zł. Operator pocztowy w dniu 27 kwietnia 2018 r. zwrócił niepodjęte pismo do nadawcy po awizacji ( wypowiedzenie k. 40, awizacja k. 40v).

Pozwany nie dokonał spłaty zadłużenia w terminie wskazanym w wypowiedzeniu, jego zobowiązanie względem banku stało się wymagalne w dniu 27 maja 2018 r.

Powód pismem datowanym na dzień 14 sierpnia 2018 r. wystosował w stosunku do pozwanego ostateczne przedsądowe wezwanie do zapłaty w terminie 7 dni od daty otrzymania wezwania zadłużenia w wysokości 78.720,41 zł w tym 74.078,30 zł tytułem kapitału, 3.272,43 zł tytułem odsetek umownych, 1.369,68 zł tytułem odsetek karnych, informując równocześnie pozwanego o możliwości spłaty zadłużenia w trybie polubownym. Operator pocztowy w dniu 27 marca 2018 r. zwrócił niepodjęte wezwanie do nadawcy po awizacji ( wezwanie k. 41, awizacja k. 41v).

Wymagalne zadłużenie pozwanego względem powoda z tytułu umowy pożyczki nr (...) w dniu 8 lutego 2019 r. stanowiła należność główna – niespłacony kapitał w kwocie 74.078,30 zł, odsetki umowne w kwocie 3.272,43 zł – naliczone za okres od 30 listopada 2017 r. do 24 czerwca 2018 r. według stopy procentowej 8,98% per annum, odsetki z tytułu zadłużenia przeterminowanego w kwocie 2.377,96 zł – naliczone za okres od 30 grudnia 2017 r. do 2 października 2018 r. według zmiennej stopy procentowej dla zadłużenia przeterminowanego w wysokości 4-krotności stopy procentowej kredytu lombardowego NBP nie wyższej niż odsetki maksymalne za opóźnienie, jak również odsetki od całości zadłużenia przeterminowanego naliczone od dnia 3 października 2018 r. do 7 lutego 2019 r. w wysokości 2.768,35 zł ( wyciąg z ksiąg banku k. 15).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wszystkich dowodów z dokumentów, zgromadzonych w niniejszej sprawie, uznając, że stanowią one pełnowartościowy materiał dowodowy. Autentyczność i wiarygodność tych dokumentów nie została przez stronę pozwaną skutecznie zakwestionowana. Strona pozwana nie przedstawiła w tym zakresie żadnego przeciwdowodu, a Sąd nie widział powodów aby dokonać ich kontestacji z urzędu. Sąd uznał za w pełni wartościowy dowód dokument w postaci wyciągu z ksiąg banku, datowany na dzień 8 lutego 2019 r., bowiem opatrzony był on podpisami osób upoważnionych do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych banku, co wykazano pełnomocnictwami (k. 19-20) i opatrzony pieczęcią banku, przez co spełniał wymogi art. 95 ust. 1 Prawa bankowego. Fakt, iż przedmiot pożyczki został pozwanemu wydany, a pozwany początkowo realizował umowę, nie był przy tym między stronami sporny, co Sąd ocenił mając na uwadze treść art. 230 k.p.c.

Sąd zważył co następuje.

Przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się umowę o kredyt w wysokości nie większej niż 255 550 zł albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska, który kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi, umowę tę reguluje ustawa z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (tj. Dz.U. z 2016 r. poz. 1528). Za umowę o kredyt konsumencki uważa się w szczególności umowę pożyczki (art. 3 ust. 1 oraz art. 3 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim). Biorąc pod uwagę konsumpcyjny cel pożyczki, jak i jej wysokość nie ulega wątpliwości, iż pozwany zawierał ją w charakterze konsumenta, a umowa ta stanowi umowę o kredyt konsumencki w rozumieniu ustawy.

W ocenie Sądu, powód wykazał dochodzone roszczenie tak co do zasady jak i co do wysokości, wskazując na relewantne postanowienia umowy oraz powołując się na dokumenty, w tym wyciąg z ksiąg banku, bowiem kredyt istotnie został niespłacony.

W szczególności powód w sposób przejrzysty wskazał sposób, w jaki wyliczył dochodzoną kwotę należności głównej, jak również w jaki sposób, według jakiej stopy procentowej i za jakie okresy wyliczył dochodzone odsetki, przedstawiając przy tym stosowną dokumentację bankową w postaci wyciągu z ksiąg powoda.

Sąd, analizując dokumenty zgromadzone w aktach sprawy, po dokonaniu ich oceny z uwzględnieniem treści art. 233 § 1 k.p.c., nie miał wątpliwości co do ich waloru dowodowego, zarówno jeśli chodzi o wyciąg z ksiąg banku, jak i wystosowywane przez powoda wezwania oraz dokument z oświadczeniem o wypowiedzeniu umowy. Prawdziwość tych dokumentów nie została w żadnej mierze podważona przez stronę pozwaną. Odnośnie wyciągu z ksiąg banku, jest on środkiem dowodowym, który podobnie jak każdy inny dokument, może wykazać fakty na które został zgłoszony. Jeżeli strona pozwana kwestionowała fakt istnienia wymagalnego zadłużenia pozwanego względem banku, w wysokości ujętej w tym wyciągu, to na stronie pozwanej ciążył ciężar wykazania i udowodnienia faktu spłaty pożyczki a przez to braku podstaw do wypowiedzenia umowy i postawienia należności w stan wymagalności, jako że to strona pozwana z tych okoliczności chciała wyprowadzić korzystne dla siebie skutki prawne (art. 6 k.c.). Konsekwencją unormowania art. 6 k.c. i art. 233 k.p.c. jest nie tylko obowiązek popierania wysuwanych twierdzeń stosownymi dowodami, ale również ryzyko niekorzystnego rozstrzygnięcia dla strony, która nie przytoczyła wystarczających dowodów na poparcie swych twierdzeń, o ile ciężar dowodu co do tych okoliczności na niej spoczywał, a podnieść należy, iż strona pozwana nie wykazała w niniejszej sprawie żadnej aktywności dowodowej.

Nie było wystarczające w tym zakresie ogólne zakwestionowanie twierdzeń powoda, do czego faktycznie ograniczyła się aktywność procesowa strony pozwanej. Należy również zaznaczyć, iż w postępowaniu cywilnym obowiązuje zasada kontradyktoryjności, a Sąd nie ma obowiązku zarządzania dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie, ani też Sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzania z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (patrz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 grudnia 1996 r. sygn. I CKU 45/96, dostępny w Lex). Wobec powyższego, w ocenie Sądu pozwany ciężarowi dowodzenia podnoszonych przez siebie twierdzeń nie podołał.

W załączonym do akt wyciągu wskazana jest kwota niespłaconego kapitału w wysokości 74.078,30 zł, taka sama też kwota niespłaconego kapitału widnieje w przedłożonym przez powoda ostatecznym przedsądowym wezwaniu do zapłaty. Powód więc wykazał, iż taka z tytułu kapitału jest zaległość. Z uwagi na fakt, że wyciąg z ksiąg banku sporządzony był w innej dacie niż ostateczne przedsądowe wezwanie do zapłaty, w dokumentach tych wystąpiła różnica w przypadku kwot należnych odsetek karnych, niemniej powód w sposób wyraźny i jasny w wyciągu wskazał, w jaki sposób naliczane były odsetki. Sposób ten znalazł potwierdzenie w stosownych postanowieniach umowy.

Bank zasadnie dochodził zwrotu należności kapitału głównego i przysługujących mu zgodnie z umową odsetek umownych od 30 listopada 2017 r. do 24 czerwca 2018 r., jak również odsetek karnych od zadłużenia przeterminowanego naliczonych od dnia 30 grudnia 2017 r. do 2 października 2018 r. – czyli dzień przed wniesieniem pozwu w niniejszej sprawie w postępowaniu elektronicznym, co łącznie dało zasądzoną na rzecz powoda kwotę należności głównej w wysokości 79.728,69 zł. Zasadnym było również żądanie powoda w zakresie odsetek od całej kwoty objętej pozwem naliczanych za okres od dnia 3 października 2018 r., co znajduje uzasadnienie w treści § 26 ust. 2-4 umowy pożyczki, a szczególnie z treści § 26 ust. 4, z którego wynika uprawnienie do dochodzenia odsetek określonych w wysokości jak w § 26 ust. 2 od całości zadłużenia przeterminowanego w wypadku wytoczenia powództwa. Zrozumiałe jest przy tym nie doliczenie przez powoda w ostatecznym żądaniu pozwu ujawnionych w wyciągu z ksiąg powoda odsetek od całości zadłużenia przeterminowanego objętego pozwem za okres od dnia 3 października 2018 r. do dnia 7 lutego 2019 r., czyli do daty wystawienia wyciągu z ksiąg bankowych, bowiem powód dochodzi tych odsetek również za okresy następne.

Powód również wykazał fakt kierowania do pozwanego wezwań do zapłaty, zawierających informację o możliwości restrukturyzacji zadłużenia, jak również fakt złożenia oświadczenia o wypowiedzeniu umowy, wobec braku jej realizacji przez pozwanego, a co za tym idzie postawienia całości pożyczki w stan wymagalności.

Równocześnie, biorąc pod uwagę datę wniesienia pozwu (dzień 3 października 2018 r.), wątpliwości Sądu nie wzbudza okoliczność, iż w stosunku do dochodzonych roszczeń w żadnym zakresie nie upłynął trzyletni termin przedawnienia.

Żądanie było więc zasadnie wywiedzione i udowodnione, czego strona pozwana w żaden sposób skutecznie nie zakwestionowała.

Mając na uwadze powyższe, Sąd orzekł jak w punkcie 1. sentencji wyroku

O obowiązku zwrotu kosztów sądowych od strony pozwanej na rzecz powoda Sąd orzekł w punkcie II sentencji na zasadzie art. 98 § 1 k.p.c., bowiem strona pozwana przegrała sprawę w całości, przy czym na koszty te składały się kwota 997 zł uiszczonych przez powoda tytułem opłaty od pozwu w elektronicznym postępowaniu upominawczym, kwota 2.990 zł uiszczona tytułem opłaty uzupełniającej od pozwu ( vide k. 2-2v), 17 zł opłaty skarbowej od pełnomocnictwa ( vide k. 17), jak również koszt notarialnych poświadczeń za zgodność z oryginałem przedłożonych do akt kopii pełnomocnictw, w tym pełnomocnictwa procesowego dla ustanowionego w sprawie pracownika powoda, jak i pełnomocnictw materialnoprawnych (vide k. 18-20).

Mając powyższe na względzie, na podstawie powołanych przepisów, Sąd orzekł jak w sentencji.

SSO Eliza Nowicka-Skowrońska

ZARZĄDZENIE

(...)

SSO Eliza Nowicka-Skowrońska