Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

Sygnatura akt

V K 363/21

1.  USTALENIE FAKTÓW

1.1.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn zarzucany oskarżonemu

1.1.1.

T. S.

Działając czynem ciągłym w okresie od 18 października 2019 r. do 24 czerwca 2024 r. w K., za pośrednictwem środków masowego komunikowania w sieci (...) na portalu(...) pod adresem (...), (...) w publikowanym od 18 października 2019 r. artykule (...) pomówił pokrzywdzonego M. N. o takie postępowanie, które mogło poniżyć go w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla wykonywania zawodu sędziego i nauczyciela akademickiego, wykonywania funkcji członka (...)poprzez przypisanie mu przynależności na komunikatorze (...) do grupy (...) A. zajmującej się zgodnie z opisem zawartym w artykule działalnością hejterską i przypisanie mu przyznania się „na piśmie (…) do umieszczenia paremii w swoich wpisach” – we wskazanej grupie na komunikatorze, to jest przestępstwo z art. 212§2 kk w zw. z art. 12 kk.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

Opublikowanie przez T. S. 18 października 2019 roku na portalu(...)w sieci Internet artykułu jego autorstwa zatytułowanego (...), w którym m. in. zapisał „Sędzia N. (bo to on na piśmie przyznał się do umieszczenia paremii w swoich wpisach) nie napisał „nemo iudex in causa sua” po prostu".

wyjaśnienia oskarżonego T. S.

102v.-104

wydruk artykułu oskarżonego T. S.

36-38

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu

1.1.2.

T. S.

29 listopada 2019 roku za pośrednictwem środków masowego komunikowania w sieci (...), na portalu społecznościowym (...) pod (...) (...), znieważył M. N. określając go mianem „(...), to jest przestępstwo z art. 216§2 kk.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

1. Podjęcie 29 listopada 2019 roku przez M. N., pełniącego funkcję prezesa (...) decyzji o odsunięciu od orzekania sędziego (...) i wydanie zarządzenie o przerwie sędziego w czynnościach.

wyjaśnienia oskarżonego T. S.

102v.-104

zeznania oskarżyciela prywatnego M. N.

104-105v.

2. Umieszczenie przez T. S., tego samego dnia o godzinie 21:16, na portalu społecznościowym(...) w (...) wpisu, w którym określił oskarżyciela prywatnego M. N. mianem (...). Pomimo braku wskazania przez T. S. imienia i nazwiska sędziego, któremu „nadał tytuły i obdarzył laurem”, użytkownicy - członkowie grup internetowych jednoznacznie zidentyfikowali osobę, której wpis dotyczył - nie mieli wątpliwości, że odnosi się on do M. N..

wyjaśnienia oskarżonego T. S.

102v.-104

zeznania oskarżyciela prywatnego M. N.

104-105v.

wydruk wpisu oskarżonego T. S.

39

wydruki wpisów pod wyżej wymienionym

108-110

1.2.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn zarzucany oskarżonemu

1.2.1.

T. S.

jak w pkt 1.1.1.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

Pomówienie M. N. przez T. S. za pośrednictwem środków masowego komunikowania poprzez przypisanie mu przynależności na komunikatorze (...) do grupy (...) A. zajmującej się zgodnie z opisem zawartym w artykule działalnością hejterską i przypisanie mu przyznania się „na piśmie (…) do umieszczenia paremii w swoich wpisach”

wydruk wywiadu z L. M.

35-38

2.  OCena DOWOdów

2.1.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.1

wyjaśnienia oskarżonego T. S.

- oskarżony potwierdził sporządzenie artykułu, a jego wydruk znajduje się w aktach,

wydruk artykułu oskarżonego T. S.

- niekwestionowany przez strony,

1.1.2

wyjaśnienia oskarżonego T. S.

- oskarżony potwierdził sporządzenie wpisu, a jego wydruk znajduje się w aktach,

- notorium,

zeznania oskarżyciela prywatnego M. N.

- znajdujące potwierdzenie w nieosobowych źródłach dowodowych,

- notorium,

wydruk wpisu oskarżonego T. S.

- niekwestionowane przez strony,

wydruki wpisów pod wyżej wymienionym

- niekwestionowane przez strony,

- w sposób jednoznaczny wskazują, że wpis oskarżonego, który wywołał aktywność innych użytkowników T., dotyczył M. N. - żaden z użytkowników nie miał wątpliwości kogo dotyczył wpis,

2.2.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

1.1.2

częściowo wyjaśnienia oskarżonego T. S.

- w zakresie twierdzeń, że wpis mógł dotyczyć także innych sędziów nie znajdujące potwierdzenia w zasadach doświadczenia życiowego i logicznego myślenia w związku z działaniami podjętymi przez oskarżyciela prywatnego wobec P. J. i zaangażowaniem oskarżonego jako dziennikarza w kwestie dotyczące sędziów,

3.  PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

☒

3.2. Podstawa prawna skazania niezgodna z zarzutem

II

T. S.

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

Przestępstwo zniewagi polega m. in. na użyciu słów obelżywych. Termin „znieważa” występujący w art. 216 kk to zwrot ogólny o bardzo ocennym charakterze. W języku ogólnym „znieważać” lub „ubliżyć komuś, to „zachować się względem kogoś w sposób obraźliwy, zelżyć kogoś". Określenie „zniewaga” oznacza „ubliżenie komuś słowem lub czynem” zgodnie ze słownikiem języka polskiego. Należy przyjąć, że chodzi o rozmaitego rodzaju zachowania, których wspólną cechą jest to, że wyrażają pogardę dla godności drugiego człowieka. Istotą znieważenia jest okazanie pogardy, która głębiej wyraża ujemny stosunek do wartości, jaka reprezentuje sobą człowiek, aniżeli zlekceważenie. Znieważające zachowanie może przybrać formę słowną, kiedy sprawca posługuje się wulgaryzmami, słowami powszechnie uznanymi za obelżywe w formie ustnej. Użyte przez oskarżonego we wpisie określenia w sposób oczywisty były słowami pogardliwymi, obraźliwymi i ubliżającymi. Oskarżony działał w tym zakresie umyślnie, albowiem formułując taki wpis wiedział, że w okolicznościach sprawy słowa te będą miały dla pokrzywdzonego obraźliwy charakter. Dokonując zaś wpisu na portalu społecznościowym (...) dopuścił się znieważenia za pomocą środków masowego komunikowania.

Oskarżony umieścił wpis w środkach masowego komunikowania się 29 listopada 2019 roku, a zatem w tym czasie popełnił przestępstwo. Okoliczność, że wpis ten znajduje się w dalszym ciągu na jego koncie w(...) nie może stanowić podstawy do uznania, że przestępstwo popełniane jest ciągle. Jego zachowanie było jedno, podjęte jednorazowo, w dacie umieszczenia wpisu, a zatem nie wyczerpywało dyspozycji art. 12§1 kk.

☒

3.5. Uniewinnienie

I

T. S.

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

Zgodnie ze stanowiskiem wyrażonym przez Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 24 października 2017 r., sygn. akt V KK 278/17 (Legalis 1695951), ocena charakteru wypowiedzi jako wypełniającej znamiona przestępstwa zniewagi lub zniesławienia, może być dokonana wyłącznie w drodze dokładnej analizy treści tej wypowiedzi. Nie tylko dosłowna treść wypowiedzi wpływa na jej ocenę karno-prawną, ale w równym stopniu znaczenie mają okoliczności i miejsce jej sformułowania, jak również wcześniejsze zachowanie pokrzywdzonego tą wypowiedzią oraz treść i sposób wyrażenia przez niego określonych opinii. Nie jest przy tym możliwe ustalenie z góry, jaki konkretnie rodzaj wypowiedzi może zostać zakwalifikowany, jako wypowiedź zniesławiająca lub znieważająca. Oceny takiej musi dokonać każdorazowo sąd orzekający w sprawie - przy uwzględnieniu specyficznych i wyjątkowych okoliczności faktycznych występujących w realiach takiej sprawy. Natomiast w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 17 maja 2017 r., sygn. akt III KK 477/16 (Legalis 1617884) wskazano, że przedmiotem ochrony przepisu art. 212§1 kk jest cześć i godność osoby pomawianej o takie postępowanie lub właściwości, które mogą poniżyć ją w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności. Z drugiej strony niewątpliwą jest konieczność ochrony takich wartości, jak swoboda wypowiedzi, wolność wyrażania opinii czy też realizacja prawa do sądu poprzez podnoszenie w pismach procesowych określonych argumentów, w tym dotyczących sposobu postępowania innej osoby, czy jej właściwości. Powyższe prawa i wolności nie są jednak nieograniczone, co oznacza, że niedopuszczalne jest przekraczanie pewnych granic, zwłaszcza w zakresie ochrony czci i godności innych osób oraz poszanowania ich praw. Pozaustawowy kontratyp prawa do dozwolonej krytyki odnosi się wyłącznie do takich sytuacji, w których krytyka ta jest konieczna, tj. dla obrony uzasadnionego interesu konieczne jest naruszenie dobrego imienia innej osoby lub podmiotu zbiorowego. Wykroczenie poza ramy konieczności skutkuje odpowiedzialnością za zniesławienie. Z kolei realizowanie funkcji ochronnej przepisu art. 212§1 kk nie może prowadzić do kryminalizacji życia społecznego, którego nieodłączną cechą jest występowanie sytuacji konfliktowych, wzbudzających emocje i powodujących wyrażanie ocen zachowania. Ich negatywny odbiór przez innych uczestników życia społecznego nie zawsze musi być oceniany w kategoriach przestępstwa. Odmienne zapatrywanie na tę kwestię paraliżowałoby przecież funkcjonowanie instytucji publicznych i prywatnych, uniemożliwiając skuteczne kierowanie zespołami ludzi, swobodne wyrażanie krytyki, składanie skarg, inicjowanie i prowadzenie postępowań kontrolnych (tak Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 5 czerwca 2019 r. sygn. akt V KK 215/19 (LEX nr 3216831).

Klasyfikacja słów w artykule z 18 października 2019 r. umieszczonym na portalu internetowym www.rmf24.pl jako zniesławienia stanowi daleko idącą nadinterpretację słów przez oskarżyciela prywatnego. Autor artykułu działał w ramach przysługującej wolności wypowiedzi, wyrażenia swoich poglądów, która nie przekraczała granic wyznaczonych przez prawo i zasady współżycia społecznego. Informacje przekazywane przez T. S. stanowiły przejaw wykonywania obowiązków służbowych i obywatelskich. Wypowiedzi oskarżonego, w których oskarżyciel upatruje penalizowanych treści, sformułowane zostały w sposób wyważony i zgodny z rzeczywistością, ponadto znajdowały oparcie w stanowisku (...) w sprawie tzw. afery hejterskiej w środowisku sędziowskim, w tym przede wszystkim w wypowiedziach (...) zawartych m. in. w wywiadzie z 22 września 2019 roku. Z całą pewnością mogły być zatem uznane za wiarygodne i rzetelne źródło informacji. Treści zawarte w artykule opierały się nie tylko na obserwacji obrad(...) z 17 października 2019 roku przez oskarżonego, stanowiąc wyrażenie dezaprobaty wobec działań tego podmiotu w zakresie wyjaśnienia udziału niektórych sędziów, w tym także członków (...) w ataku na innych sędziów, ale także odnosiły się wprost do przedstawionych na tymże posiedzeniu ustaleń. Ze stanowiska prezentowanego przez(...) L. M. jasno wynikało, że badając przynależność do grupy hejterskiej w przypadku innych były screeny, zrzuty z ekranu. Co się tyczyło sędziego (...) dotarto tylko do jednej jego wypowiedzi o treści: nikt nie jest sędzią w swojej sprawie. Padła ona w kontekście (...). Stąd też w odniesieniu do słów autora artykułu – oskarżonego nie sposób uznać ich w żaden sposób za pomawiające jak i niegodne z prawdą. Zamieszczona w tym zakresie treść nie stanowiła samoistnego wyrażenia zawierającego nieuzasadniony atak na osobę oskarżyciela prywatnego. Informacje dotyczące oskarżyciela prywatnego zostały bowiem uprzednio przedstawione przez odpowiedni organ, funkcjonowały w przestrzeni publicznej, były powszechnie znane, niewątpliwie dyskutowane i interpretowane. Nie bez znaczenia pozostaje, że wielowątkowy i rozległy charakter afery hejerskiej był szeroko komentowany, temat był podejmowany przez wielu dziennikarzy, dokonano szeregu publikacji dotyczących różnych aspektów sprawy, opartych na rozmaitych źródłach. Wobec tego nie sposób uznać, że to właśnie wypowiedź oskarżonego mogłaby poniżyć lub poniżyła oskarżyciela prywatnego w opinii publicznej lub naraziła na utratę zaufania. Co więcej oskarżony nie formułował oskarżeń o przynależność M. N. do którejś z grup (...) czy (...), ani nie oceniał i nie analizował jego aktywności w mediach społecznościowych. Z faktu zaś komentowania działalności (...)i czynionych przez jej członków ustaleń nie można czynić zarzutu z punktu widzenia społecznego interesu. Zdaniem sądu wypowiedź oskarżonego stanowiła przejaw wyrażenia własnego toku rozumowania odnośnie wątpliwości w zakresie stanowiska (...) dotyczącego oceny wypowiedzi sędziów-członków (...)niepozwalających na kierowanie wobec nich zarzutów naruszenia prawa czy zasad etyki zawodowej. Jej celem było spowodowanie reakcji zmierzającej do wyjaśnienia pojawiających się w tym zakresie, i to nie tylko u oskarżonego, wątpliwości. Użyte przez niego sformułowania były charakterystyczne dla tego typu działań i nie przekraczały społecznie akceptowalnych norm.

4.  KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i
środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

T. S.

II

II

Uwzględniono prymat i gradację kar, wyższy niż znikomy stopień społecznej szkodliwości czynu, motywację i sposób zachowania się sprawcy, oddziaływanie oskarżonego z uwagi na wykonywanie zawodu dziennikarza, godzenie w chronione dobra prawne pokrzywdzonego, sytuację osobistą i majątkową oskarżonego, jego uprzednią niekaralność. Zdaniem sądu w przypadku oskarżonego nie była konieczna szczególnie surowa kara, gdyż samo skazanie odniesie skutek w zakresie prewencji indywidulanej, a orzeczona kara powinna pozytywnie wpłynąć na jego osobowość. Skłoni oskarżonego do zmiany postępowania i przestrzegania porządku prawnego w przyszłości, a jednocześnie zaspokoi oczekiwania społeczne.

T. S.

III

II

Uwzględniono wiosek oskarżyciela prywatnego, jednocześnie uznając środek karny jako adekwatną dolegliwość dla oskarżonego i wystarczającą przestrogę przed wchodzeniem w konflikt z prawem. Ponadto uznano, że będzie koniecznym ostrzeżeniem dla innych, aby z większą refleksją dokonywali oceny podawanych przekazów i umieszczanych przez siebie treści.

5.  inne zagadnienia

Nie znaleziono podstawy prawnej do rozstrzygnięcia o przepadku materiału – nakazania usunięcia wpisu z 29 listopada 2019 roku, o co wnioskował oskarżyciel prywatny.

6.  KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

IV

Zastosowano art. 632 pkt 1 kpk oraz art. 13 ust. 1 ustawy o opłatach w sprawach karnych z dnia 23 czerwca 1973 r. (Dz.U. Nr 27, poz. 152 z późn. zm.).

V

Zastosowano art. 628 pkt 1 kpk zasądzając połowę uiszczonych zryczałtowanych wydatków postępowania przez oskarżyciela prywatnego – akt oskarżenia obejmował dwa czyny, zaś skazanie objęło jeden czyn – oraz art. 3 ust. 1 ustawy o opłatach w sprawach karnych z dnia 23 czerwca 1973 r. (Dz.U. Nr 27, poz. 152 z późn. zm.).

7.  Podpis