Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

wyroku z 9 maja 2022 roku

I. Stanowiska stron

P. P., K. M., K. O. i R. S. wnieśli o zasądzenie od (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. po 400 euro z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 9 maja 2021 r. do dnia zapłaty oraz zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych. Wskazali, że dochodzą odszkodowań za opóźnienie obsługiwanego przez pozwaną lotu (...) z 8 maja 2021 r. (pozew k. 2-3).

Pozwana wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie od powodów zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych. Podniosła zarzuty: niewykazania legitymacji czynnej oraz wystąpienia nadzwyczajnych okoliczności zwalniających z odpowiedzialności za opóźnienie w postaci zderzenia samolotu z ptakiem podczas wykonywania lotu poprzedzającego rejs powodów. Pozwana zakwestionowała również termin, od którego powodowie dochodzą odsetek (odpowiedź na pozew k. 41-43).

II. Ustalenia faktyczne

Powodowie mieli potwierdzoną rezerwację na obsługiwany przez pozwaną lot nr (...) 8 maja 2021 roku na trasie M. A. (Egipt) – W.. W wyznaczonym terminie stawili się do odprawy (karty pokładowe k. 5-6, 13-14).

Odległość między lotniskami w M. A. i we W. wynosi między 1 500 km a 3 500 km. Lot powodów uległ opóźnieniu w przylocie w wymiarze 9 godzin 40 minut (okoliczności bezsporne).

Podczas wykonywania poprzedniego lotu w rotacji pękła szyba samolotu. Załoga zauważyła to podczas kołowania po wylądowaniu. Podejrzewano zderzenie z ptakiem, bo widziano wokół lotniska ptaki, jednak nikt nie zauważył zderzenia i nie odnaleziono na samolocie dowodów na to zderzenie. Okno zdemontowano z innego samolotu z floty pozwanej, dostarczono do Egiptu i zamontowano w uszkodzonym samolocie. Następnie dopuszczono samolot do eksploatacji (raport k. 49, dziennik k. 48, email k. 44).

Wezwaniem do zapłaty z 13 maja 2021 roku powodowie wezwali pozwaną do zapłaty odszkodowań w terminie 30 dni. Pismo zostało pozwanej doręczone 21 maja 2021 r. (wezwanie z prezentatą k. 56).

III. Ocena dowod ów

Zgromadzone dokumenty sąd uznał za wiarygodne, tym niemniej nie dowodziły one, wbrew stanowisku pozwanego, zderzenia samolotu z ptakiem. W świetle przedstawionych przez pozwaną dokumentów sporządzonych bezpośrednio po zdarzeniu zderzenie z ptakiem stanowiło wyłącznie hipotezę pracowników. W sporządzonym raporcie (k. 49) wskazano bowiem, że „podejrzewa się”, że uszkodzenie szyby spowodowane było zderzeniem z ptakiem. Wskazano wprost, że „załoga widziała ptaki wokół lotniska, ale nie zauważyła zderzenia z ptakiem” ( A. landing during rollout phase crew noticed cracks in outer layer of L2 window. D. is suspected to be result of bird strike, crew has seen some birds around the airport but incident itself was not noticed ).

Inspekcję przeprowadzono zatem na skutek ww. hipotezy. Tym samym przeprowadzenie tej inspekcji nie może stanowić dowodu, że miało miejsce zderzenie z ptakiem tj. prawdziwości hipotezy (rozumowanie takie stanowiłoby typowy przykład błędu w rozumowaniu petitio principii).

Z kolei dokument prasowy dotyczył innego lotu (k. 55).

Wbrew stanowisku pozwanej karty pokładowe dowodzą faktu posiadania przez powodów potwierdzonych rezerwacji. Skoro bowiem dowodzą stawienia się przez powodów do odprawy i dopuszczenia ich do wejścia na pokład (co bezsporne), innymi słowy – że byli pasażerami spornego lotu – to musieli dysponować biletami. Pasażer otrzymuje bowiem kartę pokładową po weryfikacji jego biletu (ważnej rezerwacji) i znajdowania się na liście pasażerów. Gdyby powodowie nie dysponowali rezerwacjami (biletami) nie zostaliby odprawieni i nie uczestniczyli w locie (art. 231 k.p.c.). Stanowisko takie jest zgodne z pojęciem rezerwacji z art. 2 lit. g rozporządzenia nr 261/2004, który dopuszcza jej wykazanie „innym dowodem” niż bilet. Tym samym stanowisko pozwanej, w świetle którego nieprzedstawienie biletu przy przedstawieniu karty pokładowej skutkuje niewykazaniem legitymacji czynnej nie zasługują na uwzględnienie.

IV. Ocena prawna

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie, z wyjątkiem nadmiernie wygórowanego roszczenia odsetkowego.

Podstawą zasądzenia odszkodowań na rzecz powodów był art. 5 ust. 1 lit. c. rozporządzenia nr 261/2004 pasażerowie w razie odwołania lotu mają prawo do odszkodowania w wysokości określonej w art. 7 ust. 1 tego rozporządzenia tj. w przypadku powodów, którzy odbywali lot o długości między 1 500 km a 3 500 km – 400 euro. Zgodnie z wiążącym orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej odszkodowanie to należne jest również pasażerom rejsów opóźnionych o co najmniej 3 godziny, należy ich bowiem traktować tak samo jak pasażerów rejsów odwołanych (wyrok C-402/07).

Ponieważ lot powodów opóźnił się ponad 3 godziny (dokładnie o 9 godzin 40 minut) – należało się im odszkodowanie oraz odsetki ustawowe za opóźnienie od upływu 30-dniowego terminu na rozpatrzenie reklamacji z art. 205c pr. lotn. Ponieważ zgłosili roszczenie 21 maja 2021 r., termin do wypłaty odszkodowań upłynął 21 czerwca 2021 r., a od 22 czerwca 2021 r. pozwana była w opóźnieniu. Podstawę prawną zasądzonych odsetek stanowi art. 481 § 1 i 2 k.c.

Zarzut niewykazania legitymacji czynnej był niezasadny z przyczyn wyżej opisanych. Pozwani udowadniając, że odprawili się i byli pasażerami rejsu pozwanej, wykazali zarazem (art. 231 k.p.c.), że mieli potwierdzone rezerwacje, w przeciwnym bowiem razie by się nie odprawili.

Zarzut pozwanej z art. 5 ust. 3 rozporządzenia nr 261/2004 również był niezasadny z uwagi na jego nieudowodnienie. O ile w świetle wiążącego orzecznictwa (...) nie ulega wątpliwości, że zderzenie z ptakiem stanowi okoliczność nadzwyczajną zwalniającą przewoźnika z odpowiedzialności (wyrok w sprawie C-315/15), podobnie jak nie ulega wątpliwości, że usterki techniczne nie stanowią takich okoliczności (zob. np. wyrok w sprawie C-832/18), chyba że są skutkiem kontaktu z ciałem obcym (wyrok w sprawie C-501/17) – takie zderzenie z ptakiem trzeba udowodnić, przy czym ciężar dowodu spoczywa na przewoźniku (art. 6 k.c.). Przewoźnik nie udowodnił, że zderzenie takie miało miejsce, przedstawił wyłącznie hipotezy.

Niezależnie od powyższego wskazać należy, że pozwana nie wykazała podjęcia wszelkich racjonalnych środków celem minimalizacji niedogodności dla pasażerów (uniknięcia skutków nadzwyczajnej okoliczności). W szczególności nie wykazała, że nie posiadała we flocie wolnego samolotu tego dnia, przy użyciu którego mogłaby doprowadzić do zapewnienia dotarcia przez pasażerów do miejsca docelowego wcześniej niż prawie 10 godzin po planowanej godzinie. Jest to o tyle istotne, że pozwana o awarii wiedziała już po lądowaniu poprzedniego lotu w rotacji. Nie wykazała też, czy miała zawartą stosowną umowę mechanikami na lotnisku w Egipcie i że to nie brak możliwej do zawarcia umowy wygenerował tak znaczne opóźnienie.

V. Koszty procesu

O kosztach sąd orzekł na podstawie odpowiedzialności za wynik procesu stosownie do art. 98 § 1 i 3 k.c. Pozwana jako przegrywająca obowiązana jest zwrócić poniesione przez każdego z powodów koszty, na które złożyły się (w przypadku każdego z powodów): opłata od pozwu (200 zł), opłata skarbowa od złożonego dokumentu pełnomocnictwa (17 zł) i wynagrodzenie radcy prawnego stosownie do § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych (900 zł).

W., 6 czerwca 2022 roku asesor sądowy Mateusz Janicki

Z. ądzenia:

- odnotować uzasadnienie;

- odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pozwanej z pouczeniem, że w terminie 14 dni może wnieść apelację do Sądu Okręgowego w Warszawie za pośrednictwem tut. sądu.

W., 6 czerwca 2022 roku asesor sądowy Mateusz Janicki