Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 28 sierpnia 2015 roku

Powód J. K. wniósł przeciwko K. K. (1) pozew o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego jaki jest postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie VI Wydział Cywilny Rodzinny Odwoławczy z dnia 13 stycznia 2015 r. sygn. akt VI C 222/13, zaopatrzonego w klauzulę wykonalności postanowieniem z dnia 16 stycznia 2015 r., oraz zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powód wskazał, że w dniu 23 lutego 2015 r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym dla m. st. Warszawy w W. B. K., w sprawie Kmp 2/15 wszczął egzekucję oraz dokonał zajęcia rachunków bankowych i wierzytelności powoda z tytułu umowy o pracę i zasiłku, na wniosek pozwanej na podstawie postanowienia Sądu Okręgowego w Warszawie VI Wydział Cywilny Rodzinny Odwoławczy z dnia 13 stycznia 2015 r. o sygn. akt VI C 222/13. Powód podniósł, że pozwana bezzasadnie złożyła wniosek o wszczęcie egzekucji, ponieważ w dacie złożenia wniosku powód spełnił w całości należne świadczenia tytułem zabezpieczenia potrzeb rodziny i miał z tego tytułu nadpłatę. Powód wskazał, że w powołanych okolicznościach, działania pozwanej są bezzasadne i niezgodne z zasadami współżycia społecznego oraz prowadzą do uzyskania nienależnych środków, ponad kwotę zabezpieczenia potrzeb rodziny (pozew k. 2-3).

Na rozprawie w dniu 19 sierpnia 2015 r. pełnomocnik powoda sprecyzował powództwo, wskazując że wnosi o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności co do kwoty 5.800 zł, uiszczonej w dniu 12 stycznia 2015 r., w celu zaspokojenia potrzeb rodziny. Pozwana wniosła o oddalenie powództwa, wskazując, że wszczęcie egzekucji było zasadne, ponieważ powód wpłacił kwotę 5.800 zł bezpośrednio na konto szkoły, zamiast do rąk pozwanej oraz wskazała, że w dniu 27 marca 2015 r. cofnęła wniosek egzekucyjny (protokół z rozprawy k. 74-75).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 12 stycznia 2015 r. J. K. uiścił na rachunek bankowy (...) kwotę 5.800 zł, tytułem czesnego za styczeń 2015 r. za K., J., F. i K. K. (3) (okoliczność niesporna; dowód: potwierdzenie przelewu k. 16).

Sąd Okręgowy w Warszawie VI Wydział Cywilny Rodzinny Odwoławczy w dniu 13 stycznia 2015 r. w sprawie o sygn. akt VI C 222/13 z powództwa K. K. (1) przeciwko J. K. o rozwód, w przedmiocie wniosku powódki z dnia 31 października 2013 r., o zabezpieczenie alimentów na potrzeby rodziny oraz wniosku pozwanego z dnia 17 grudnia 2013 r. o zmianę postanowienia, o zabezpieczenie alimentów na rzecz dzieci, udzielił zabezpieczenia roszczenia powódki K. K. (1) przez zobowiązanie J. K., do płacenia tytułem zabezpieczenia potrzeb rodziny łącznej kwoty 13.000 zł miesięcznie do rąk K. K. (1) do 10. dnia każdego miesiąca, z góry z ustawowymi odsetkami w przypadku zwłoki w płatności którejkolwiek z rat (okoliczności niesporne; dowód: postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 13.01.2015 r. k. 10).

W dniu 15 stycznia 2015 r. J. K. uiścił na rachunek bankowy K. K. (1) kwotę 1.400 zł tytułem alimentów wyrównanie grudzień i styczeń, a w dniu 9 lutego 2015 r. kwotę 13.000 zł tytułem alimentów na K., K., J., F. i K. K. (3) (okoliczność niesporne; dowody: potwierdzenia przelewów k. 17-18).

W dniu 4 lutego 2015 r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym dla m.st. Warszawy w W. B. K. wszczął egzekucję na wniosek wierzyciela K. K. (1), w oparciu o tytuł zabezpieczenia w postaci postanowienia Sądu Okręgowego w Warszawie VI Wydział Cywilny Rodzinny Odwoławczy z dnia 13 stycznia 2015 r. o sygn. VI C 222/13, zaopatrzony w klauzulę wykonalności z dnia 16 stycznia 2015 r., przeciwko J. K.. Tego samego dnia Komornik Sądowy dokonał także zajęcia wierzytelności dłużnika z tytułu umowy o pracę oraz wierzytelności zasiłku chorobowego i zajęcia rachunku bankowego dłużnika (okoliczności niesporne; dowody: zajęcie wierzytelności k. 5, zawiadomienie o zajęciu rachunku bankowego k. 6, zawiadomienie o wszczęciu postępowania w celu wykonania postanowienia o zabezpieczeniu k. 7, zawiadomienie o zajęciu wynagrodzenia za pracę oraz wierzytelności zasiłku chorobowego i wezwanie do dokonywania potrąceń k. 9).

Postanowieniem z dnia 2 kwietnia 2015 r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym dla m.st. Warszawy w W. w sprawie o sygn. Kmp 2/15, na wniosek wierzyciela K. K. (1) umorzył postępowanie egzekucyjne oraz ustalił koszty postępowania egzekucyjnego w wysokości 1.491,46 zł i w całości obciążył nimi dłużnika (dowód: postanowienie Komornika k. 90).

J. K. uiścił na rachunek bankowy K. K. (1) następujące kwoty:

1.  w dniu 1 kwietnia 2015 r. kwotę 13.000 zł tytułem alimentów za luty i 13.000 zł tytułem alimentów za marzec (k. 60-61).

2.  w dniu 7 maja 2015 r. kwotę 13.000 zł tytułem alimentów (k. 59);

3.  w dniu 9 czerwca 2015 r. kwotę 13.000 zł tytułem alimentów (k. 58);

4.  w dniu 6 lipca 2015 r. kwotę 13.000 zł tytułem alimentów (k. 57);

Postanowieniem z dnia 20 sierpnia 2015 r. Sąd Apelacyjny w Warszawie VI Wydział Cywilny w sprawie o sygn. VI ACz 999/15 po rozpoznaniu sprawy z powództwa K. K. (1) przeciwko J. K. o rozwód na skutek zażaleń obydwu stron na postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 13 stycznia 2015 r. o sygn. VI C 222/13, oddalił obydwa zażalenia (dowód: postanowienie k. 96).

Powyższy stan faktyczny nie był sporny między stronami, Sąd ustalił go na podstawie powołanych wyżej dowodów z dokumentów, które nie budziły wątpliwości Sądu co do ich autentyczności i nie były kwestionowane przez żadną ze stron niniejszego postępowania oraz na podstawie twierdzeń stron przyznanych wprost i niezaprzeczonych przez stronę przeciwną, na podstawie art. 229 i 230 k.p.c.

Sąd zważył co następuje:

Powództwo nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgłoszone w niniejszej sprawie żądanie pozbawienia wykonalności tytułu wykonawczego tj. postanowienia Sądu Okręgowego w Warszawie, VI Wydział Cywilny Rodzinny Odwoławczy z dnia 13 stycznia 2015 r. o sygn. akt VI C 222/13, zaopatrzonego w klauzulę wykonalności postanowieniem z dnia 16 stycznia 2015 r., w części co do kwoty 5.800 zł, znajduje swą podstawa prawną w treści art. art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c., w myśl którego dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub części albo ograniczenia, jeżeli po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane; gdy tytułem jest orzeczenie sądowe, dłużnik może powództwo oprzeć także na zdarzeniach, które nastąpiły po zamknięciu rozprawy, a także zarzucie spełnienia świadczenia, jeżeli zarzut ten nie był przedmiotem rozpoznania w sprawie.

Do zdarzeń w rozumieniu art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c. zalicza się zjawiska i stany świata zewnętrznego oraz objawy wewnętrznego życia stron, z którymi przepisy prawa materialnego łączą wygaśnięcie zobowiązań, albo które powodują niemożność egzekwowania świadczeń wynikających z tytułu egzekucyjnego. Do zdarzeń takich zalicza się między innymi wykonanie zobowiązania, odnowienie, niemożliwość świadczenia, a także przedawnienie. Wskazać należy, że z reguły organ egzekucyjny nie może brać pod uwagę przedawnienia, a upływ czasu jako okoliczność wpływająca na wygaśnięcie zobowiązania może być rozpatrywana jedynie w postępowaniu wszczętym na postawie art. 840 k.p.c . (wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 14 lipca 2014 r., IACa 163/14, LEX nr 1527209).

Na gruncie niniejszej sprawy sporny pomiędzy stronami był charakter spełnionego przez powoda roszczenia w dniu 12 stycznia 2015 r., w kwocie 5.800 zł na rachunek bankowy (...), tytułem czesnych za styczeń 2015 r. za K., J., F. i K. K. (3).

Powód wskazywał, że okolicznością, na której opiera swoje roszczenie jest fakt, że przed wydaniem przez Sąd Okręgowy w Warszawie VI Wydział Cywilny Rodzinny Odwoławczy postanowienia z dnia 13 stycznia 2015 r. o sygn. akt VI C 222/13, w przedmiocie udzielenia zabezpieczenia pozwanej K. K. (1) oraz wszczęciem egzekucji w dniu 4 lutego 2015 r., uiścił na rachunek bankowy (...) kwotę 5.800 zł, tytułem czesnych za styczeń 2015 r. za K., J., F. i K. K. (3). Powód wskazywał, że zapłata tej kwoty nastąpiła dobrowolnie w okresie, gdy nie był związany żadnym tytułem wykonawczym, zatem pozwana bezzasadnie wszczęła egzekucję. Natomiast strona pozwana wskazywała, że uiszczoną przez powoda bezpośrednio na rachunek bankowy szkoły kwotę 5.800 zł, zamiast do rąk pozwanej nie można uznać za spełnienie świadczenia wynikającego z tytułu wykonawczego.

Podstawą powództwa opozycyjnego z art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c. mogą być jedynie takie zarzuty, których powołanie nie było możliwe w postępowaniu, w którym doszło do wydania tytułu egzekucyjnego ( por. wyrok S.A. w Krakowie z 18 grudnia 2012 roku, I ACa 1215/12) Inaczej rzecz ujmując oparcie powództwa przeciwegzekucyjnego na zarzucie spełnienia świadczenia jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy zarzut ten - ze względu na ustanowiony ustawą zakaz - nie mógł być rozpoznany w sprawie, w której wydano tytuł egzekucyjny ( uchwała SN z 23 maja 2012 roku, III CZP 16/12).

Ze względu na to, że art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c. odnosi się tylko do zdarzeń powstałych po powstaniu tytułu egzekucyjnego, zarzut wykonania zobowiązania może dotyczyć tylko okresu po powstaniu tego tytułu, a gdy tytuł egzekucyjny stanowi orzeczenie sądowe - okresu po zamknięciu rozprawy (wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 22 maja 2014 r., V ACa 218/14, LEX nr 1515182).

W ocenie Sądu świadczenie uiszczone w kwocie 5.800 zł w dniu 12 stycznia 2015 r. na rachunek bankowy szkoły nie było związane z wykonaniem zobowiązania wynikającego z jakiegokolwiek tytułu wykonawczego, w szczególności postanowienia Sądu Okręgowego w Warszawie, VI Wydział Cywilny Rodzinny Odwoławczy, które zapadło w dniu 13 stycznia 2015r. tj. następnego dnia po spełnieniu świadczenia. Z twierdzeń samego powoda wynika, że świadczenie to było dokonane dobrowolnie i nie wynikało z żadnego tytułu wykonawczego, skierowanego przeciwko niemu.

Należy zauważyć, że powództwo o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego (art. 840 k.p.c.) jest sposobem obrony merytorycznej przed prowadzoną egzekucją, pozwalającym na pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego, jeżeli prowadzenie egzekucji na podstawie tego tytułu narusza prawa podmiotowe dłużnika wynikające z prawa materialnego. Zmierza ono do odmiennego, niż to wynika z tytułu wykonawczego, ukształtowania prawa. Jest to zatem powództwo niezależne od podstawy roszczenia i rozstrzygnięcia objętego tytułem wykonawczym, zmierza, bowiem do pozbawienia wykonalności tego tytułu nie dlatego, że tytuł egzekucyjny nie odpowiadał prawu w dacie jego powstania (wydania orzeczenia), lecz dlatego, że bądź nie było podstaw do nadania klauzuli wykonalności, bądź też nastąpiły - po powstaniu tytułu - zdarzenia, które wyłączają dopuszczalność egzekucji.

Wobec powyższych rozważań tak ukształtowane powództwo opozycyjne nie mogło zostać uwzględnione, ponieważ powództwo opozycyjne służy do merytorycznej obrony przed konkretną egzekucją, a nie przed jakąkolwiek egzekucją. Z uwagi na fakt, że nie można było powiązać powództwa z konkretnym postępowaniem egzekucyjnym prowadzonym na podstawie wskazanego tytułu wykonawczego, powództwo podlegało oddaleniu.

O kosztach procesu Sąd orzekł w pkt II wyroku na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. Zgodnie z zasadą wyrażoną w tym przepisie, strona przegrywająca spór jest zobowiązana do zwrotu na żądanie przeciwnika kosztów procesu. Do niezbędnych kosztów procesu zaliczamy poniesione przez stronę opłaty sądowe oraz w sytuacji, gdy była reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika – jego wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat wskazane w odrębnych przepisach i wydatki. Powód, będący stroną przegrywającą sprawę, obowiązany jest zwrócić na rzecz pozwanej poniesione przez nią koszty postępowania w wysokości 2.417 zł. Obejmujące wynagrodzenie pełnomocnika procesowego w wysokości 2.400 zł, ustalone na podstawie § 6 pkt. 5 w zw. z § 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 ze zm.) oraz koszt opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł.

Wobec powyższego Sąd orzekł jak w sentencji.

SSR Paweł Szymański

Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi powoda.