Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 05 listopada 2014 roku (data wpływu) powódka I. O. wniosła o ustanowienie z dniem wniesienia powództwa rozdzielności majątkowej małżeńskiej łączącej ją z pozwanym T. O. (k. 1).

W odpowiedzi na pozew z dnia 10 lutego 2014 roku (data wpływu) pozwany T. O. wniósł o ustanowienie rozdzielności majątkowej z dniem 01 maja 2014 roku (k. 13).

Wobec powyższego żądania, udział w sprawie zgłosił prokurator (k. 29).

Powódka podtrzymała swoje stanowisko, wnosząc ewentualnie o ustanowienie rozdzielności majątkowej z dniem wniesienia pozwu o rozwód – 30 września 2014 roku (k. 30).

Strony podtrzymały swoje stanowiska do końca postępowania, prokurator wniósł o nie ustanawianie rozdzielności z datą wsteczną (k. 64).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Strony postępowania I. O. i T. O. zawarły związek małżeński w dniu 21 lutego 1981 roku w W. (odpis skrócony aktu małżeństwa nr V/311/1981 k.2).

Małżeństwo stron od pewnego czasu przechodziło kryzys. Strony posiadały oddzielne rachunki bankowe, samodzielnie dysponowali swoimi zarobkami. W czasie wspólnego zamieszkiwania strony zaspokajały swoje potrzeby żywieniowe we własnym zakresie. Za 2012 roku małżonkowie rozliczyli się wspólnie przed Urzędem Skarbowym. Za 2013 roku rozliczyli się już oddzielnie (okoliczność bezsporna k. 61,63).

Pozwany wyprowadził się ze wspólnego mieszkania w dniu 27 kwietnia 2014 roku. W dniu 23 kwietnia 2014 roku zawarł umowę najmu mieszkania (k. 18). Strony po wyprowadzeniu się pozwanego uzgodniły, że pozwany będzie płacił po 500 zł miesięcznie na utrzymanie mieszkania. Pozwany przekazał powódce łącznie 1.000 zł za maj i czerwiec 2014 roku, później zaprzestał, gdyż powódka zabrała pieniądze ze wspólnego konta – w dniu 16 czerwca 2014 roku powódka wypłaciła ze wspólnego rachunku kwotę 55.000 zł pozostawiając na nim kwotę 10.000 zł (k. 21, 61-62). Powódka wskazała, że były to wspólne oszczędności a uczyniła to ze względu na obawę o roztrwonienie majątku przez pozwanego, który wydawał pieniądze na swoją partnerkę. Jak wskazała powódka, był z nią w Tajlandii (k. 30v, 61).

Powódka wskazała, że ze środków tych opłacała rachunki za mieszkanie, działkę (k. 61). Podniosła, że w dniu 29 sierpnia 2014 roku na prośbę pozwanego przekazała mu kwotę 3.600 zł z przeznaczeniem na leczenie pozwanego (k. 53). Pozwany wskazał, że przez poprzednie lata, do kwietnia 2014 roku to on uiszczał opłaty za mieszkanie. Pozwany wyjaśnił, że pieniądze jakie przelała powódka w kwocie 55.000 zł nie były jego - 49.000 zł było na rozpoczęcie biznesu. Pozwany wskazał, że w dniu 05 marca 2015 roku zaciągnął kredyt celem zwrócenia tych pieniędzy. Nie przedstawił jednak stosownej umowy kredytowej. Przyznał jednocześnie, że nie informował wcześniej żony o przeznaczeniu tych pieniędzy (k. 62-63).

Po wyprowadzeniu się pozwanego, powódka dwukrotnie wymieniła zamki do drzwi mieszkania, w ostateczności pozwany otrzymał klucze do nich. Po pobraniu pieniędzy ze wspólnego konta przez powódkę pozwany w przypływie złości zabrał wiele rzeczy ze wspólnego mieszkania. Jak wskazał pozwany była to karta przetargowa w rozmowach z powódką dotyczących zwrotu pobranych przez nią pieniędzy (k. 63). Po pewnym czasie pozwany zwrócił te rzeczy.

Obecnie przed Sądem Okręgowym w Warszawie toczy się postępowanie rozwodowe stron, VI C 1086/14. W toku postępowania Sąd Okręgowy udzielił zabezpieczenia alimentów na rzecz powódki w wysokości 500 zł (k. 62).

Powódka wskazała, że przed wszczęciem postępowania o rozwód proponowała pozwanemu ustanowienie rozdzielności w drodze umowy, lecz pozwany odmówił (k. 61). Pozwany wskazał, że po jego wyprowadzeniu się nie było między nim a powódką rozmów o ustanowieniu rozdzielności majątkowej (k. 62).

Powódka w odparciu żądania pozwanego o ustanowienie rozdzielności majątkowej z dniem 01 maja 2014 roku wskazała, że pomiędzy stronami nie występował wówczas problem z zarządem majątkiem wspólnym – powódka opłacała rachunki. Pozwany podniósł, że gdy chciał w 2014 roku skorzystać z przyczepy kampingowej to powódka mu odmówiła.

W skład majątku wspólnego stron wchodzi mieszkanie własnościowe położone na U.. Są również właścicielami przyczepy kampingowej znajdującej się nad morzem.

I. O. ma 60 lat. Jest księgową.

Pozwany T. O. ma 62 lata. Jest elektronikiem.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w aktach sprawy, w tym przede wszystkim wyjaśnień stron: powódki I. O. (k. 61-62), pozwanego T. O. (k. 62-64) oraz dokumentów zgromadzonych w aktach.

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 52 krio: „z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać ustanowienia przez Sąd rozdzielności majątkowej. Rozdzielność majątkowa powstaje z dniem oznaczonym w wyroku, który ją ustanawia. W wyjątkowych wypadkach Sąd może ustanowić rozdzielność majątkową z dniem wcześniejszym, niż dzień wytoczenia powództwa, w szczególności, jeśli małżonkowie żyli w rozłączeniu.”

Wspólność majątkowa między małżonkami powstaje z mocy samego prawa z chwilą zawarcia małżeństwa i co do zasady obejmuje przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (art. 31 §1 krio). Przyczyny ustania majątkowej wspólności małżeńskiej mogą być różne, jednak do najczęściej spotykanych należą rozwiązanie małżeństwa oraz zawarcie przez małżonków umowy w formie aktu notarialnego, ustanawiającej rozdzielność majątkową małżeńską.

Do ustanowienia rozdzielności majątkowej małżeńskiej art. 52 krio wymaga istnienia tzw. ważnych powodów. W literaturze podkreśla się, że owe ważne powody, o których mowa w powyższym przepisie, to istnienie takiej sytuacji, która w konkretnych okolicznościach faktycznych powoduje, że dalsze trwanie wspólności majątkowej między małżonkami pociąga za sobą naruszenie lub poważne zagrożenie interesu majątkowego jednego z małżonków lub także dobra rodziny. (M. Sychowicz [w:] K. Piasecki (red.), Kodeks rodzinny i opiekuńczy z komentarzem, Warszawa 2002, s. 277). Ważny powód uzasadniający ustanowienie rozdzielności majątkowej może również stanowić separacja faktyczna małżonków uniemożliwiająca im współdziałanie w zarządzie majątkiem wspólnym i najczęściej zarazem stwarzająca zagrożenie interesów majątkowych jednego lub nawet obojga małżonków. Obojętne jest przy tym, czy zachodzi trwały i zupełny rozkład pożycia małżonków.

Pojęcie „ważne powody” jest pojęciem niedookreślonym, w związku z czym zadaniem Sądu jest ustalenie, na czym one polegają, i czy zachodzą w konkretnej sprawie. W doktrynie i judykaturze przyjmuje się, że przesłankami do ustanowienia rozdzielności majątkowej małżeńskiej są: poważne zagrożenie lub naruszenie interesu majątkowego małżonka żądającego zniesienia wspólności, trwonienie majątku, alkoholizm, narkomania, hazard, rażąca niegospodarność, uporczywy brak przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny, uporczywe dokonywanie szczególnie ryzykownych operacji finansowych zagrażających materialnym podstawom bytu rodziny, separacja faktyczna, która uniemożliwia małżonkom współdziałanie w zarządzie majątkiem wspólnym.

Ważne powody w rozumieniu art. 52 § 1 krio, to nie tylko okoliczności natury majątkowej, jak trwonienie przez jednego z małżonków dochodów lub dokonywanie czynności powodujących uszczerbek we wspólnym majątku. Za ważne powody uznaje się również okoliczności, których źródła tkwią w rozdźwiękach między małżonkami natury osobistej, stwarzających taką sytuację, że wykonywanie przez każdego z małżonków zarządu nad ich wspólnym majątkiem jest niemożliwe lub w znacznym stopniu utrudnione, a wspólność majątkowa przestaje służyć dobru założonej przez małżeństwo rodziny.

W ocenie Sądu, w przedmiotowej sprawie okolicznością bezsporną jest istnienie separacji faktycznej pomiędzy stronami, gdyż strony nie zamieszkują razem od czasu wyprowadzenia się pozwanego w dniu 27 kwietnia 2014 roku. Od tego czasu strony zamieszkują oddzielnie i nie prowadzą wspólnego gospodarstwa domowego. Początkowo strony umówiły się w zakresie kosztów utrzymania wspólnego majątku – pozwany jednak od lipca 2014 roku odstąpił od poczynionych ustaleń w związku z podjęciem pieniędzy ze wspólnego konta przez powódkę.

Co do zasady strony od czasu zaistnienia separacji faktycznej nie podejmują żadnych wspólnych decyzji finansowych. Jest tak przede wszystkim z powodu, że w okresie separacji faktycznej nie zaszła taka potrzeb. Od czasu rozłąki małżonków, żadne z nich nie podejmowało działań wymagających współdziałania drugiej strony.

Pomiędzy małżonkami toczy się postępowanie rozwodowe.

W ocenie Sądu, wszystkie przytoczone wyżej okoliczności w sposób jednoznaczny świadczą o tym, że pomiędzy powódką, a pozwanym ustały więzi ekonomiczne, które w naturalny sposób powinny istnieć między małżonkami. Utrzymanie wspólności majątkowej byłoby działaniem sztucznym, sprzecznym z interesem stron, gdyż mogłoby doprowadzić do sytuacji, w której jeden z małżonków odpowiadałby za zobowiązania drugiego, pomimo braku faktycznego wpływu na ich powstanie.

Strony zgodnie wniosły o ustanowienie rozdzielności. Różniły się jedynie w zakresie daty z jaką powinna ona nastąpić. Powódka wniosła o ustanowienie rozdzielności z datą wniesienia powództwa, pozwany z kolei wniósł o ustanowienie rozdzielności z dniem 01 maja 2014 roku, który łączył z własną wyprowadzką ze wspólnego mieszkania.

Zasadą jest ustanowienie rozdzielności majątkowej przez Sąd z dniem mieszczącym się w przedziale czasowym między dniem wytoczenia powództwa a wydania wyroku. W szczególnie uzasadnionych wypadkach możliwe jest ustanowienie rozdzielności z datą wcześniejszą od wniesienia powództwa. Ma to zapewnić możliwość zabezpieczenia interesów majątkowych strony, zagrożonych negatywnymi działaniami drugiego małżonka, np. wynikającymi z zaciągniętych bez wiedzy drugiego małżonka długami.

Sąd na podstawie stanu faktycznego ustalonego w oparciu o zebrany materiał dowodowy nie znalazł powodów dla ustanowienia rozdzielności z datą wsteczną wskazaną przez pozwanego. Wskazać należy, że w trakcie trwania separacji faktycznej nie zaistniało żadne zagrożenie interesów majątkowych stron. Mało tego, pozwany sam nie wniósł pozwu o rozdzielność majątkową, tylko w odpowiedzi na pozew powódki wyraził zgodę na rozdzielność , tylko z datą wsteczną. Zatem zdaniem Sądu on sam również wcześniej nie dostrzegł zagrożenia własnych interesów faktem pozostawania we wspólności majątkowej z powódką.

Reasumując, w świetle powyższych rozważań powództwo było uzasadnione w całości, bowiem zostały spełnione przesłanki do ustanowienia rozdzielności majątkowej z datą wytoczenia powództwa. Z powyższych przyczyn Sąd ustanowił rozdzielność majątkową małżeńską pomiędzy stronami z dniem wniesienia powództwa, tj. z dniem 05 listopada 2014 roku.

Mając powyższe na uwadze Sąd na podstawie art. 52 kro orzekł, jak w sentencji.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 98 kpc. Na koszty niniejszego postępowania złożyły się opłata od pozwu w wysokości 200 zł oraz kwota 360 zł tytułem zwrotu kosztu zastępstwa procesowego, ustalona w oparciu o § 7 ust 1 pkt 9 rozporządzenia ministra sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powódce z urzędu.