Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 29 października 2014 roku P. I. wniósł o ustanowienie, z dniem wniesiona pozwu, rozdzielności majątkowej łączącego go z pozwana K. I.. Wniósł także o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztu zastępstwa procesowego. W uzasadnieniu powód powołał się na okoliczność długotrwałej rozdzielności majątkowej oraz brak informowania go przez pozwaną o jej posunięciach finansowych (k. 2-5).

Pozwana w odpowiedzi ma pozew złożonej na rozprawie w dniu 10 kwietnia 2015 roku wniosła o oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztu zastępstwa procesowego. W uzasadnieniu powołała się na zasady współżycia społecznego – obciążyła powoda winą za rozpad związku oraz podniosła istnienie znaczących dysproporcji zarobkowych (k. 52-55).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny

Strony K. I. i P. I. są małżeństwem. Związek małżeński zawarli w dniu 20 sierpnia 2005 roku (k. 9). Z małżeństwa posiadają dwójkę dzieci J. urodzoną w dniu (...) i J. urodzonego w dniu (...) (k. 53).

Strony są współwłaścicielami dwóch mieszkań położonych w W.. W czasie wspólnego zamieszkiwania strony mieszkały w większym z tych lokali, mającym 134 mkw a mniejszy wynajmowały. Uzyskane w ten sposób pieniądze przeznaczali na spłatę kredytu (k. 53, 224). Strony żyły wówczas na wysokim poziomie. Kwestiami finansowymi stron zajmował się przede wszystkim powód, który osiągał znacząco wyższe zarobki od pozwanej. W 2013 roku powód osiągnął 500.236,50 zł przychodu a pozwana 83.157,79 zł (PIT-37 k. 57-60). Powód samodzielnie opłacał m.in. kredyty (k. 87, 89). Wynagrodzenie powoda nie wpływało w całości na wspólne konto stron. Strony miały, do marca 2014 roku, wspólne konto jedynie z funduszami na bieżące wydatki (k. 89).

Relacje pomiędzy małżonkami zaczęły się pogarszać w kwietniu 2013 roku Powód od dnia 01 czerwca 2014 roku nie zamieszkuje z pozwaną. Wyprowadził się do drugiego, mniejszego, mieszkania stron. Dzieci mieszkają z pozwaną (k. 3,89, 90).

Przed Sądem Okręgowym w Warszawie od dnia 15 lipca 2014 roku toczy się, z powództwa P. I., postępowanie o rozwód, III C 842/14 (k. 53). Od dnia 15 stycznia 2015 roku powód łoży zabezpieczone alimenty w wysokości łącznej 4.300 zł miesięcznie(k. 54, 63-68). Postępowanie rozwodowe jest nadal w toku (k. 219-220).

Po zaprzestaniu wspólnego zamieszkiwania pomiędzy małżonkami zaczęło dochodzić do konfliktów dotyczących finansów. Pozwana wskazała, że powód zażądał od niej zwrotu pieniędzy za darowany wcześniej samochód (k. 53, niewyraźna umowa w formie zwykłej pisemnej k. 56). Powód zabrał także klucze do mieszkania zajmowanego przez pozwaną z dziećmi. Ostatecznie zwrócił klucz do skrzynki i bramy, zostawiając sobie klucz do mieszkania (k. 53). Pozwana wskazała, że nie wyobraża sobie aby powód przychodził po jej nieobecność do zajmowanego przez nią mieszkania (k. 225). Podniosła także, że domagał się od niej przejęcia rat kredytu za zajmowane mieszkanie. Od czasu wyprowadzenia się powoda, strony nie informują się wzajemnie o swoich dochodach (k. 223).

Powód oszacował wartość majątku wspólnego stron na 1.540.000 zł (k. 41). Składają się na niego dwa mieszkania położone w W. w W. – jedno przy ul. (...) i drugie przy Al. (...) (k. 53). Obecnie każda ze stron zajmuje się opłacaniem bieżących rachunków za zajmowane przez siebie mieszkanie, zaś powód opłaca dodatkowo raty kredytów za wyżej wskazane lokale (k. 89). Pozwana nie partycypuje w spłatach rat kredytów (k. 226). Spłata raty następuje z danymi pozwanej, gdyż system baku rozpoznaje ją jako spłacającego (k. 179-185).

Kredyty mieszkaniowe stron denominowane są we franku szwajcarskim (k. 98-99). Pismem datowanym na dzień 28 października 2014 roku strony wspólnie wystąpiły do banku o zmianę umowy kredytowej w zakresie warunków finansowych (k. 101). Kolejny wniosek do banku strony sporządziły w dniu 27 stycznia 2015 roku (k. 106-107). Aneks do kredytu udzielonego przez D. Bank został podpisany w dniu 18 lutego 2015 roku (k. 160, 168-169). Aneks do kredytu w mBanku został zawarty w dniu 02 marca 2015 roku (k. 166-167). Po tej dacie strony nie podejmowały żadnych wspólnych decyzji odnośnie spraw majątkowych (k. 225). Strony ostatni raz rozliczały się wspólnie za 2013 rok (k. 90, 91).

Powód wskazał, że od czasu jego wyprowadzenia się ze wspólnego mieszkania , nie podejmowali razem z pozwaną żadnych wspólnych zobowiązań za wyjątkiem aneksowania kredytu mieszkaniowego na początku 2015 roku, co nastąpiło na skutek załamania kursu franka szwajcarskiego do złotego (k. 89). Strony posiadają obecnie jedno wspólne konto jedynie z uwagi na wymagania banku dotyczące kredytu, a wpływ na to konto to jedynie raty kredytu (k. 89, 90).

Powód wskazał, że w okresie poprzedzającym zawarcie aneksu do umowy kredytu płacił wyższe raty z uwagi na brak tego aneksu, w jego ocenie pozwana nie współdziała z nim, kontaktował się z nią kilkanaście razy (k. 89). Pozwana wyjaśniła, że potrzebowała czasu do namysłu, konsultacji prawnych (k. 91). Powód wskazał, że po utracie dostępu do jego wynagrodzenia pozwana zerwała lokatę na kwotę 83.000 zł, z czego kwotę 50.000 zł przelała na swój rachunek (bezsporne, k. 90, 91,224, potwierdzenia przelewów k. 115-117). Następnie pieniądze przelała na rachunek swojej matki pod tytułem przelewu zwrot pożyczki. Jak wyjaśniła, zrobiła to celem swojego zabezpieczenia (k. 91, e-maile k. 95-96, potwierdzenia k. 171). Pozwana wskazała ponadto, że powód przelał wcześniej podobną kwotę na swoje konto też bez konsultacji z nią. Powód natomiast podniósł, iż pieniądze były przeznaczone na spłatę podatku , pozwana natomiast wyjaśniła, że pozostawiła wystarczającą kwotę do spłaty tego zobowiązania (k. 224).

Powód P. I. ma 34 lata. Mieszka w drugim mieszkaniu stron, pomieszkuje z nim obecna partnerka. W 2013 roku osiągnął przychód w wysokości 500.000 zł (k. 57-60). Powód łoży zabezpieczone alimenty oraz kontaktuje się z dziećmi. Przez powoda prowadzony był do 2015 roku fundusz oszczędnościowy w A. (k. 223, 226).

Pozwana K. I. ma 34 lata. Mieszka razem z dziećmi. Pracuje w spółce (...) sp.z o.o. w W. na stanowisku kierowniczym (k. 61). Jej wynagrodzenie w 2014 roku wynosiło 8.250 zł brutto (k. 62). W 2013 roku osiągnęła 83.157,79 zł przychodu (k. 57-60). Pozwana wskazała, że nie ma innych długów niż wspólne z powodem (k. 223). Pozwana obawia się, że powód dąży do jej partycypacji w kosztach rat kredytów.

Powyższy stan faktyczny Sad ustalił na podstawie całości materiału dowodowego zebranego w aktach sprawy, w tym przede wszystkim zeznań powoda (k. 89-90, 172-174, 226), pozwanej (k.90-91, 222-226), świadka E. G. (k. 86-88).

Sąd zważył co następuje

Zgodnie z art. 52 krio: „z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać ustanowienia przez Sąd rozdzielności majątkowej. Rozdzielność majątkowa powstaje z dniem oznaczonym w wyroku, który ją ustanawia. W wyjątkowych wypadkach Sąd może ustanowić rozdzielność majątkową z dniem wcześniejszym, niż dzień wytoczenia powództwa, w szczególności, jeśli małżonkowie żyli w rozłączeniu.”

Wspólność majątkowa między małżonkami powstaje z mocy samego prawa z chwilą zawarcia małżeństwa i co do zasady obejmuje przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (art. 31 §1 krio). Przyczyny ustania majątkowej wspólności małżeńskiej mogą być różne, jednak do najczęściej spotykanych należą rozwiązanie małżeństwa oraz zawarcie przez małżonków umowy w formie aktu notarialnego, ustanawiającej rozdzielność majątkową małżeńską.

Do ustanowienia rozdzielności majątkowej małżeńskiej art. 52 krio wymaga istnienia tzw. ważnych powodów. W literaturze podkreśla się, że owe ważne powody, o których mowa w powyższym przepisie, to istnienie takiej sytuacji, która w konkretnych okolicznościach faktycznych powoduje, że dalsze trwanie wspólności majątkowej między małżonkami pociąga za sobą naruszenie lub poważne zagrożenie interesu majątkowego jednego z małżonków lub także dobra rodziny. (M. Sychowicz [w:] K. Piasecki (red.), Kodeks rodzinny i opiekuńczy z komentarzem, Warszawa 2002, s. 277). Ważny powód uzasadniający ustanowienie rozdzielności majątkowej może również stanowić separacja faktyczna małżonków uniemożliwiająca im współdziałanie w zarządzie majątkiem wspólnym i najczęściej zarazem stwarzająca zagrożenie interesów majątkowych jednego lub nawet obojga małżonków. Obojętne jest przy tym, czy zachodzi trwały i zupełny rozkład pożycia małżonków.

Pojęcie „ważne powody” jest pojęciem niedookreślonym, w związku z czym zadaniem Sądu jest ustalenie, na czym one polegają, i czy zachodzą w konkretnej sprawie. W doktrynie i judykaturze przyjmuje się, że przesłankami do ustanowienia rozdzielności majątkowej małżeńskiej są: poważne zagrożenie lub naruszenie interesu majątkowego małżonka żądającego zniesienia wspólności, trwonienie majątku, alkoholizm, narkomania, hazard, rażąca niegospodarność, uporczywy brak przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny, uporczywe dokonywanie szczególnie ryzykownych operacji finansowych zagrażających materialnym podstawom bytu rodziny, separacja faktyczna, która uniemożliwia małżonkom współdziałanie w zarządzie majątkiem wspólnym.

Ważne powody w rozumieniu art. 52 § 1 krio, to nie tylko okoliczności natury majątkowej, jak trwonienie przez jednego z małżonków dochodów lub dokonywanie czynności powodujących uszczerbek we wspólnym majątku. Za ważne powody uznaje się również okoliczności, których źródła tkwią w rozdźwiękach między małżonkami natury osobistej, stwarzających taką sytuację, że wykonywanie przez każdego z małżonków zarządu nad ich wspólnym majątkiem jest niemożliwe lub w znacznym stopniu utrudnione, a wspólność majątkowa przestaje służyć dobru założonej przez małżeństwo rodziny.

W okolicznościach niniejszej sprawy bezspornie separacja faktyczna istnieje nieprzerwanie od 01 czerwca 2014 roku. Jest ona trwała, o czym świadczy czas jej trwania, potwierdza ją toczące się postępowanie rozwodowe oraz złe stosunki między małżonkami. Od czasu powstania separacji faktycznej strony mieszkają w dwóch mieszkaniach do nich należących. Ponadto zauważyć należy, że pozwana wskazała, że nie wyobraża sobie aby powód korzystał pod jej nieobecność z mieszkania w którym ona mieszka, dlatego domagała się zwrotu przez niego kluczy.

Strony co do zasady nie współpracują w kwestiach finansowych. Wynika to z tego, że są w złych stosunkach , nie mają obecnie do siebie zaufania. Bezspornie jednak strony podjęły wspólne starania na rzecz zmiany warunków finansowych kredytów mieszkaniowych. Pierwsze pismo w tym przedmiocie datowane jest na 28 października 2014 roku a drugi z aneksów został podpisany w dniu 02 marca 2015 roku. W ocenie Sądu okoliczność ta przesądza o tym, że strony w rzeczywistości w okresie tym współdziałały w sprawach ich dotyczących. W ocenie Sądu brak jest podstaw do uznania, za stroną powodową, że pozwana działała opieszale, co zagrażało interesom majątkowym małżonków.

W ocenie Sądu okoliczność trwania postępowania rozwodowego od lipca 2014 roku i zgłaszanych tam roszczeń, nie uzasadnia ustalenia rozdzielności majątkowej z datą wszczęcia postępowania. Wniosek o zabezpieczenie alimentów w rozwodzie nie ma znaczenia, gdyż obowiązek alimentowania dzieci jest kwestią oddzielną od współdziałania stron w zakresie zarządu majątkiem wspólnym.

Zdaniem Sądu również kwestia przelewu 50.000 zł oszczędności z zerwanej lokaty nie jest istotna, gdyż pieniądze te stanowią skromny ułamek majątku wspólnego stron (1.500.000 zł), a także kwota ta nie jest wysoka w kontekście przychodu stron za 2013 roku (blisko 600.000 zł).

Nie zasługuje także na uwzględnienie argumentacja pozwanej o sprzeczności żądania orzeczenia rozdzielności z zasadami współżycia społecznego. Zauważyć należy, że w toku jest postępowanie rozwodowe, w którym udzielono zabezpieczenia alimentów na mieszkające z matką dzieci stron. Ponadto pozwana osiąga dobre dochody. Zauważyć także należy , że do czasu podziału majątku wspólnego i ewentualnej cesji kredytu ich spłata obciąża obie strony. Aktualna sytuacja, w której powód spłaca kredyty samodzielnie jest wynikiem ustaleń stron, a ewentualna zmiana w tym zakresie stanowić będzie zmianę okoliczności badanych przez Sąd Okręgowy w prowadzonym postępowaniu rozwodowym w zakresie alimentacji dzieci. Tym samym Sąd nie uznaje za przejaw współpracy majątkowej tego, ze powód spłaca oba kredyty samodzielnie. Niewątpliwym jest fakt , że gdyby tego nie czynił to miałoby to wpływ na m.in. wysokość zabezpieczenia alimentacyjnego w rozwodzie. W tym zakresie Sąd nie uważa, żeby orzeczenie rozdzielności majątkowej miało utrwalić przewagę majątkową powoda wobec pozwanej, co stanowiło argumentację pozwanej.

Odnośnie zarzutu pozwanej o sprzeczności działań powoda z zasadami współżycia społecznego, za słuszne Sąd uznaje stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone m.in. w wyroku z dnia 27 stycznia 2000 roku, sygn. akt III CKN 426/98, zgodnie z którym „wina małżonka żądającego zniesienia wspólności majątkowej małżeńskiej oraz wzgląd na dobro rodziny lub pozwanego małżonka powinny być brane pod uwagę jedynie przy ocenie żądania zniesienia wspólności z punktu widzenia zasad współżycia społecznego (art. 5 kc). Oddalenie powództwa z uwagi na wspomniane okoliczności może zatem nastąpić tylko zupełnie wyjątkowo, gdy wystąpienie z żądaniem zniesienia wspólności majątkowej małżeńskiej ma w danych okolicznościach znamiona nadużycia prawa”.

W ocenie Sądu separacja faktyczna pomiędzy małżonkami ma charakter trwały i bezspornie świadczy o tym, że ustały pomiędzy nimi więzi ich łączące a utrzymywanie wspólności majątkowej jest sztuczne i nie służy stronom. Wskazać należy, że strony od dnia 03 marca 2015 roku wcale nie porozumiewają się w kwestiach finansowych, są skonfliktowane, dlatego nie mają realnego wpływu na działania drugiej strony, które obciążają przecież ich oboje. W ocenie Sądu samo powstanie separacji faktycznej ani też wzajemne niekonsultowanie podejmowanych, lub potencjalnych, działań finansowych nie pozwala na orzeczenie rozdzielności z datą wniesienia powództwa, gdy powyższe okoliczności już istniały. Podobnie, wytoczenie powództwa o rozwód nie stanowi daty z jaką definitywnie ustała współpraca stron w zarządzie majątkiem wspólnym. Bezspornie bowiem strony współpracowały w kwestii wspólnych kredytów od 28 października 2014 roku do 02 marca 2015 roku, co zakończyło się zawarciem aneksów do kredytów hipotecznych. Podkreślenia wymaga jednak okoliczność, że poza kwestiami dotyczącymi kredytu strony nie współpracowały od czasu wyprowadzenia się przez powoda. Po podpisaniu aneksów strony nie podejmują żadnych wspólnych działań.

W ocenie Sądu, wszystkie przytoczone wyżej okoliczności w sposób jednoznaczny świadczą o tym, że pomiędzy powódką a pozwanym ustały więzi ekonomiczne, które w naturalny sposób powinny istnieć między małżonkami.

Ważąc powyższe Sąd doszedł do przekonania, że w sytuacji separacji faktycznej, skonfliktowania i braku współpracy zasadne jest orzeczenie rozdzielności majątkowej. Wskazać należy, że zasadą jest ustanowienie rozdzielności majątkowej z dniem mieszczącym się w przedziale czasowym między dniem wytoczenia powództwa a wydania wyroku.

W ocenie Sądu należało orzec o ustanowieniu rozdzielności z dniem wyrokowania w niniejszej sprawie. W dacie tej istnieją bezspornie wszystkie przesłanki do orzeczenia rozdzielności.

Mając na uwadze powyższe, Sąd orzekł jak w sentencji, oddalając powództwo w pozostałym zakresie.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 102 kpc, uznając że obciążenie pozwanej kosztami postępowania jest niezasadne, w szczególności mogłoby odbić się na możliwościach pozwanej do alimentowania małoletnich dzieci. Z tego samego względu zastępstwa procesowego stron Sąd rozdzielił wzajemnie między strony.