Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 24 lutego 2020 roku (data wpływu) powód J. K., wniósł o obniżenie alimentów na rzecz małoletniej Z. K., urodzonej (...), ustalonych wyrokiem Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 20 kwietnia 2011 roku, w sprawie o sygn. akt III C 406/09, z kwoty 800 zł miesięcznie do kwoty 400 zł miesięcznie oraz o zasądzenie od pozwanej, na rzecz powoda, kosztów zastępstwa procesowego /pozew k. 4 – 7/.

Powództwem wzajemnym z dnia 30 czerwca 2020 roku (data wpływu) małoletnia Z. K., reprezentowana przez przedstawicielkę ustawową M. G., wniosła o oddalenie powództwa głównego, wystąpiła o podwyższenie alimentów do kwoty 2 000 zł miesięcznie, o zasądzenie od J. K. kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych oraz opłaty od pełnomocnictwa /pozew wzajemny k. 74 – 85/.

J. K. wniósł o oddalenie powództwa wzajemnego /protokół k. 154/.

Sąd ustalił następujący stan fatyczny:

Obowiązek alimentacyjny J. K., na rzecz małoletniej Z. K., ustalony został wyrokiem Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 20 kwietnia 2011 roku, w sprawie o sygn. akt III C 406/09, na kwotę 800 zł miesięcznie. Powyższym orzeczeniem Sąd ustalił także kontakty powoda z córką, w każdy I i III weekend miesiąca, od piątku do poniedziałku, każdą II i IV środę po zajęciach w przedszkolu do czwartku rano, połowę Świąt Bożego Narodzenia i Wielkiej Nocy oraz wakacji i ferii oraz 2 godziny w dniu imienin i urodzin córki. Wyrok uprawomocnił się z dniem 30 września 2011 roku.

W dacie wyroku J. K. miał 31 lat. Pracował w Instytucie (...) jako inżynier konstruktor, zarabiał 4 800 zł netto. Mieszkał z partnerką w mieszkaniu o powierzchni 48 m ²; partnerzy spodziewali się narodzin dziecka. Powód utrzymywał bezrobotną partnerkę. Miesięczny koszt utrzymania mieszkania wynosił 830 zł. Spłacał kredyt hipoteczny w ratach po 1 300 zł miesięcznie.

Małoletnia Z. K. miała 4 lata. Uczęszczała do przedszkola. Cierpiała na astmę oskrzelową. Miesięczny koszt utrzymania dziecka wynosił około 1 200 zł, w tym: wyżywienie, obuwie, ubrania 500 – 600 zł, przedszkole (...) – 420 zł miesięcznie, zajęcia artystyczne 40 zł, leki na astmę około 90 zł

M. G. miała 28 lat. Zatrudniona była w Banku (...), na stanowisku asystenta. Zarabiała 1 800 zł netto. Mieszkała z córką oraz partnerem w mieszkaniu należącym do jej rodziców. Miesięczny koszt utrzymania mieszkania wynosił około 500 zł /wyrok k. 430 – 432, 447 – 467, 507 sygn. akt III C 406/09/.

Aktualnie sytuacja stron jest następująca:

Powód J. K. ma 41 lat. Od maja 2015 roku pracuje w Laboratorium (...) Sp. z o.o., jako konstruktor. Zarabia średnio około 5 500 zł netto miesięcznie. Nie rozważa zmiany pracy. W 2017 roku uzyskał dochód w kwocie 101 860,43 zł, w 2018 roku uzyskał dochód w kwocie 101 938,91 zł, a w 2019 roku w kwocie 101 347,11 zł /zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu k. 64, zeznania podatkowe k. 65 – 73, przesłuchanie J. K. k. 155 – 157/.

Na swoim utrzymaniu posiada dodatkowo dwoje małoletnich dzieci w wieku
9 i 8 lat. Partycypuje w kosztach utrzymania dzieci w kwocie około 800 zł miesięcznie. Mieszka z partnerką i dziećmi. Partnerka osiąga dochody rzędu około 2 000 zł miesięcznie. Nie posiada majątku, ani zobowiązań finansowych. Miesięczny czynsz za mieszkanie zajmowane przez rodzinę wynosi około 710 zł, a opłata za prąd około 70 zł miesięcznie. J. K. spłaca kredyt hipoteczny w ratach po 1 410 zł. Ponosi koszty eksploatacji samochodu ojca, który użytkuje, w kwocie około 400 zł miesięcznie. Nie posiada oszczędności.

Postanowieniem z dnia 29 kwietnia 2015 roku, Sąd dokonał podziału majątku wspólnego rodziców małoletniej Z. w ten sposób, że przyznał mieszkanie w całości J. K. i zasądził na rzecz M. G., od J. K., kwotę 159 507,50 zł tytułem spłaty, a od M. G., na rzecz J. K., kwotę 39 292,25 zł tytułem zwrotu wydatków. Orzeczenie uprawomocniło się z dniem 12 maja 2016 roku. Wstępne porozumienie z matką małoletniej, z sierpnia 2018 roku, co do przejęcia w całości kredytu przez powoda, oraz rezygnacji matki małoletniej z roszczenia wynikającego z w/w postanowienia Sądu, nie zostało sfinalizowane z uwagi na wycofanie się M. G.. Zaproponowała J. K. darowiznę mieszkania córce, wynajęcie mieszkania i spłatę kredytu z najmu. W zamian chciała zrzec się prawa do pieniędzy po podziale majątku. J. K. nie wyraził na to zgody. W stycznia 2020 roku M. G. wystąpiła o egzekucję należnego jej roszczenia od byłego męża. Komornik zajął połowę wynagrodzenia powoda głównego. M. G. nie przekazała dotychczas J. K. kwoty 39 292,25 zł, a ojciec małoletniej nie dochodzi jej egzekucji. Jest skłonna dokonać potrącenia wierzytelności. W październiku 2020 roku bank wypowiedział powodowi umowę kredytu z zachowaniem 30 dniowego okresu wypowiedzenia. Zaległość powoda głównego wynosiła 1 735,85 CHF.

J. K. leczy się na nadciśnienie i depresję. Przyjmuje leki za kwotę 100 zł miesięcznie. Korzysta z publicznej i prywatnej służby zdrowia /informacja o wysokości czynszu k. 10, zawiadomienie o zajęciu egzekucyjnym k. 11 – 12, porozumienie k. 13 – 14, kopia postanowienia k. 15, historia transakcji k. 16 – 19, odpisy skrócone aktu urodzenia k. 20 – 22, potwierdzenie transakcji k. 23 – 31, umowa kredytu k. 32 – 34, przesłuchanie J. K. k. 155 – 157, wypowiedzenie umowy k. 194, historia rachunku k. 195 – 198/.

Małoletnia Z. K. ma 14 lat. Jest uczennicą VIII klasy szkoły podstawowej. Od 8 roku życia trenuje, aktualnie kilka razy w tygodniu, gimnastykę artystyczną. Na treningi dojeżdża z M. na T.. Miesięczna składka za zajęcia gimnastyczne to 330 zł, a w lipcu 2021 roku jednorazowo 500 zł z uwagi na większą ilość treningów. Dodatkowy koszt generuje obóz sportowy małoletniej, średnio jeden w roku, zawody – średnio 20 w roku, strój sportowy (150 – 250 zł). Koszt dwutygodniowego obozu w sierpniu 2021 roku wyniesie 2 900 zł. Koszt jednych zawodów to 600 – 900 zł.

Usprawiedliwione potrzeby małoletniej Z. kształtują się na poziomie kwoty około 2 800 zł, w tym: wyżywienie około 700 zł, ubranie, obuwie 120 zł, kosmetyki 30 zł, wydatki szkolne 60 zł, rozrywka 100 zł, paliwo na dojazd na zajęcia 170 zł, leki, dentysta 45 zł, gimnastyka (składka) 330 zł, wyjazdy, obozy, stroje, ubezpieczenie itp. związane z gimnastyką około 900 – 1 000 zł, język angielski 262 zł (314 zł x 10 miesięcy), telefon 30 zł /zestawienie kosztów k. 88, potwierdzenie wykonania operacji k. 117, 120 – 127, 134 – 137, wniosek-polisa k. 129 – 131, zaświadczenie k. 132 – 133, przesłuchanie M. G. k. 210 – 213/.

M. G. ma 38 lat. Mieszka z córką i partnerem. Do lutego 2021 roku ponosiła koszty utrzymania mieszkania w kwocie około 720 zł, w tym czynsz około 637 zł i prąd około 80 zł. Od lutego 2021 roku mieszka z córką i partnerem w mieszkaniu wynajętym przez pracodawcę partnera. Nie partycypuje w kosztach najmu mieszkania. Własne mieszkanie chce przystosować do najmu biura. Ponosi koszty czynszu, aktualnie 720 zł miesięcznie. Jest właścicielką 2 – pokojowego mieszkania o powierzchni 46 m ² oraz 10 – 12 letniego samochodu. Spłaca kredyt zaciągnięty na remont mieszkania w ratach po 1 500 zł oraz ponosi koszty ubezpieczenia mieszkania w kwocie 200 zł rocznie. Innych zobowiązań finansowych nie posiada . Jest zdrowa /potwierdzenie wykonania operacji k. 117 – 119, wniosek-polisa k. 129 – 131, przesłuchanie M. G. k. 211 – 212/.

Od 1 marca 2019 roku zatrudniona była w (...) sp. z o.o. i (...) Sp. z o.o. z miesięcznym wynagrodzeniem w kwocie 7 120 zł netto. Od stycznia 2021 roku pracuje jako koordynator w dziale HR i zarabia około 8 000 zł netto miesięcznie /zaświadczenie k. 91 – 92, przesłuchanie M. G. k. 211/. W 2017 roku uzyskała dochód w kwocie 91 641,53 zł, w 2018 roku w kwocie 93 749,83 zł, a w 2019 roku w kwocie 127 870,31 zł /zeznania podatkowe k. 93 – 116/.

Pozwany realizował kontakty z córką ustalone orzeczeniem Sądu. Aktualnie, z uwagi na treningi i obozy małoletniej, które odbywają się w środy i weekendy, realizacja kontaktów w formie ustalonej orzeczeniem Sądu napotyka trudności. W ciągu kilku miesięcy małoletnia spędziła u ojca 3 – 4 weekendy, a w wakacje 2020 roku jedynie kilka dni. Rodzice małoletniej próbują na bieżąco ustalać inne dni kontaktów. J. K. chciałby spędzać z córką chociaż jeden weekend w miesiącu, ale nie porozumiał się w tym względzie z matką dziecka. M. G. nie utrudnia J. królowi kontaktów z córką.

Pozwany kwestionuje wskazany przez matkę koszt utrzymania córki. Kwestionuje obciążanie córki udziałem w racie kredytu oraz połowie kosztów utrzymania mieszkania. Nie kwestionuje zasadności gimnastyki córki, ale na koszt matki dziecka /przesłuchanie J. K. k. 155 – 156, przesłuchanie M. G. k. 211 – 212/.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie w/w materiału dowodowego.

Dokumenty zgromadzone w aktach sprawy Sąd uznał za wiarygodny materiał dowodowy. Nie były one kwestionowane przez żadną ze stron, zaś Sąd nie znalazł podstaw by czynić to z urzędu.

Miesięczny koszt utrzymania małoletniej Z. K. matka określiła na kwotę około 4 800 zł, w tym: 1/3 opłaty za czynsz około 319 zł, za prąd 40 zł, za Internet 50 zł, za ubezpieczenie mieszkania około 8,50 zł, za ubezpieczenie samochodu około 80,50 zł, 1/3 raty kredytu na remont mieszkania około 768 zł, kosmetyki 30 zł, leki, dentysta 45 zł, wydatki szkolne 60 zł, wyżywienie 900 zł, ubranie, obuwie 120 zł, kieszonkowe 100 zł, gimnastyka (składka) 330 zł, wyjazdy, obozy, stroje, ubezpieczenie itp. związane z gimnastyką 930 zł, język angielski 314 zł, polisa około 290 zł, telefon 30 zł, rozrywka 100 zł, chemia gospodarcza 100 zł, paliwo na dojazd na zajęcia 170 zł.

Sąd kwestionuje te koszty, jako niewykazane. Usprawiedliwionych potrzeb małoletniej Sąd dokonał nie tylko w oparciu o materiał dowodowy, ale także zasady logiki i doświadczenia życiowego.

W pierwszej kolejności podnieść należy, że bezpodstawnie matka zalicza do kosztów utrzymania dziecka udział w racie kredytu czy w kosztach ubezpieczenia mieszkania i samochodu. Te koszty obciążają właściciela, czyli matkę. Zatem do stycznia 2021 roku włącznie, udział małoletniej w kosztach utrzymania mieszkania wynosił łącznie około 400 zł. Od lutego 2021 roku ani matka małoletniej, ani tym bardziej małoletnia, nie partycypują w kosztach utrzymania mieszkania zajmowanego wspólnie z partnerem matki. Usprawiedliwioną potrzebą, w rozumieniu art. 135 § 1 kro, nie jest także polisa ubezpieczeniowa oraz kieszonkowe. Za zawyżony i niewykazany Sąd uznaje także koszt wyżywienia małoletniej, który stosownie do wieku i potrzeb dziecka, uwzględniając treningi sportowe małoletniej, Sąd ocenia na kwotę około 700 zł miesięcznie.

Usprawiedliwione potrzeby małoletniej Sąd ocenia zatem na kwotę około 2 800 zł miesięcznie, w tym: wyżywienie około 700 zł, ubranie, obuwie 120 zł, kosmetyki 30 zł, wydatki szkolne 60 zł, rozrywka 100 zł, paliwo na dojazd na zajęcia 170 zł, leki, dentysta 45 zł, gimnastyka (składka) 330 zł, wyjazdy, obozy, stroje, ubezpieczenie itp. związane z gimnastyką około 900 – 1 000 zł, język angielski 262 zł (314 zł x 10 miesięcy), telefon 30 zł.

Sąd nie kwestionuje zasadności zajęć gimnastycznych małoletniej oraz ich kosztów. Zasadności i kosztów nie zakwestionował także pozwany, domagając się jednak obciążenia matki małoletniej ciężarem ponoszenia tych kosztów.

W pozostałym zakresie Sąd nie kwestionuje zeznań stron.

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z treścią art. 133 § 1 kro rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

Jak stanowi natomiast treść art. 135 § 1 i 2 kro, zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub o wychowanie uprawnionego. W takim wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokrywaniu w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego.

Przyjmuje się, za uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 1987 roku
(III CZP 91/86), że „przez usprawiedliwione potrzeby uprawnionego rozumieć należy potrzeby, których zaspokojenie zapewni mu - odpowiedni do jego wieku i uzdolnień
- prawidłowy rozwój fizyczny i duchowy. Możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego określają zarobki i dochody, jakie uzyskiwałby przy pełnym wykorzystaniu swych sił fizycznych i zdolności umysłowych, nie zaś rzeczywiste zarobki i dochody”.

Zmiana obowiązku alimentacyjnego, zgodnie z art. 138 kro, możliwa jest
w razie zmiany stosunków tzn. wtedy, gdy zmianie ulegają uzasadnione potrzeby uprawnionego albo możliwości zarobkowe zobowiązanego. Zmiana taka musi jednak być istotna i musi ona nastąpić nie wcześniej, niż po uprawomocnieniu się wyroku zasądzającego alimenty, albowiem powództwo nie może zmierzać do weryfikacji prawomocnego orzeczenia sądu, dotyczącego obowiązku alimentacyjnego (wyrok SN z dnia 25 maja 1999 roku, sygn. akt I CKN 274/99, wyrok SN z dnia 27 maja 1999 roku, sygn. akt I CKN 687/98).

W ocenie Sądu, zarówno powództwo główne, jaki i powództwo wzajemne, nie zasługują na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności podnieść należy, że od daty poprzedniego orzeczenia alimentacyjnego nie zmniejszyły się koszty utrzymania dziecka. Przeciwnie – usprawiedliwione, miesięczne potrzeby małoletniej są aktualnie ponad trzykrotnie wyższe i wynoszą obecnie około 2 800 zł miesięcznie.

Zmniejszeniu nie uległy także możliwości zarobkowe rodziców małoletniej. Zmieniły się zarobki zarówno J. K., jak i M. G.. O ile zarobki ojca małoletniej wzrosły średnio o 700 złotych miesięcznie, to u M. G. zmiana ma charakter istotny, ponieważ matka małoletniej osiąga aktualnie dochody wyższe o około 6 200 zł miesięcznie. Podkreślić należy jednak, że zmiana ta jest wynikiem aktywności zawodowej M. G. mającej na celu poprawę jej sytuacji zawodowej i finansowej. J. K. nie jest zainteresowany aktualnie zmianą pracy.

Sąd dostrzega, że od daty poprzedniego orzeczenia alimentacyjnego zmianie uległa sytuacja rodzinna J. K., który aktualnie posiada na swoim utrzymaniu dodatkowo dwoje małoletnich dzieci z obecnego związku. Powyższa zmiana nie może jednak stanowić samodzielnej przesłanki do obniżenia alimentów. Ciężar utrzymania dzieci z obecnego związku spoczywa także na partnerce J. K., a decydując się na powiększenie rodziny, posiadając zobowiązanie kredytowe i alimentacyjne, ojciec małoletniej powinien realnie oceniać swoje możliwości finansowe i zdolność do wywiązywania się z dotychczasowych zobowiązań, w tym przede wszystkim alimentacyjnych. W ocenie Sądu zarobki partnerki J. K., w wysokości 2 000 zł miesięcznie, mając na uwadze możliwości zarobkowe na (...) rynku pracy i brak ograniczeń zdrowotnych partnerki powoda głównego, nie stanowią górnego pułapu jej możliwości zarobkowych. Także powód główny, w swojej obecnej sytuacji życiowej, powinien rozważyć zmianę pracy na lepiej płatną. Kwalifikacje i doświadczenie zawodowe powoda głównego z pewnością pozwalają powodowi na osiąganie wyższych zarobków.

W ocenie Sądu, nie stanowi zmiany w rozumieniu art. 138 kro, a zatem także nie uzasadnia żądania obniżenia alimentów, spłata kredytu hipotecznego przez powoda głównego, zainicjowana przez M. G. egzekucja roszczenia po podziale majątku wspólnego oraz brak porozumienia rodziców małoletniej w kwestii wzajemnego zrzeczenia roszczeń. J. K. spłacał samodzielnie kredyt hipoteczny już w trakcie postępowania rozwodowego. W dacie wyroku zarabiał około 700 zł miesięcznie mniej, utrzymywał bezrobotną partnerkę i spodziewał się narodzin pierwszego dziecka z obecnego związku. Rozliczenia majątkowe rodziców dziecka nie mają wpływu na wysokość obowiązku alimentacyjnego na rzecz dziecka. W tym miejscu zauważyć należy jedynie, że J. K. nie dochodzi, od M. G., egzekucji kwoty 39 292,25 zł, należnej mu w ramach podziału majątku wspólnego, a komornik egzekwuje od powoda głównego, na rzecz przedstawicielki ustawowej, pełną kwotę 159 507,50 zł.

Bezspornym jest, że powód główny nie realizuje aktualnie kontaktów z córką w formie ustalonej orzeczeniem Sądu, jednakże w ocenie Sądu nie można winić ojca małoletniej odpowiedzialnością za taki stan. Przy tak intensywnych treningach małoletniej
i licznych zawodach z udziałem małoletniej, powód główny nie jest w stanie ich realizować w takiej formie. Sąd nie kwestionuje, że J. K. wykorzystuje każdą okazję do kontaktów z córką.

Z powyższych względów, mając na uwadze aktualne usprawiedliwione potrzeby małoletniej Sąd uznał, że możliwości zarobkowe powoda głównego pozwalają nadal łożyć na utrzymanie córki kwotę 800 zł miesięcznie, także przy uwzględnieniu ciążących na powodzie głównym zobowiązań finansowych oraz partycypacji w kosztach utrzymania dzieci z obecnego związku. Alimenty w kwocie 800 zł miesięcznie pokrywają aktualnie około 30% miesięcznych kosztów utrzymania dziecka. Sąd nie znalazł zatem podstaw do obniżenia alimentów na rzecz małoletniej Z.. Pomimo istotnego wzrostu kosztów utrzymania dziecka, z uwagi na aktualne zarobki rodziców małoletniej oraz ich sytuację rodzinną, Sąd oddalił powództwo o podwyższenie alimentów uznają, że pozostałe usprawiedliwione potrzeby małoletniej powinna zaspokajać matka dziecka.

Reasumując, na mocy w/w przepisów, orzeczono jak w pkt 1 i 2 sentencji.

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c., zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik postępowania.

sędzia Marzena Rzońca