Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 lipca 2018 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie XXVII Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodnicząca:	SSO Ada Sędrowska
Protokolant:	sekr. sądowy Agnieszka Gromek

po rozpoznaniu w dniu 17 lipca 2018 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa N. P.

przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W.

o zapłatę

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy w Warszawie

z dnia 7 kwietnia 2017 r., sygn. akt II C 2932/16

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od N. P. na rzecz (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. kwotę 450 (czterysta pięćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego w instancji odwoławczej.

Sygn. akt XXVII Ca 2140/17

UZASADNIENIE

Z uwagi na to, że niniejsza sprawa podlega rozpoznaniu według przepisów o postępowaniu uproszczonym, stosownie do art. 505 ¹³ § 2 k.p.c., ograniczono uzasadnienie wyroku do wyjaśnienia jego podstawy prawnej z przytoczeniem przepisów prawa.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powoda jest niezasadna.

Nie było podstaw do przedstawienia Trybunałowi Sprawiedliwości Unii Europejskiej pytania prejudycjalnego o treści jak sformułowane w apelacji. Dla zwrócenia się z takim pytaniem koniczne jest powstanie takiego zagadnienia dotyczącego wykładni przepisów wspólnotowych, którego rozstrzygnięcie jest niezbędne dla wyrokowania przez Sąd II instancji. W niniejszej sprawie nie występują poważne i istotne wątpliwość co do wykładni prawa – co istotne – mającego kluczowe znaczenie dla rozstrzygnięcia sporu stron. Kwestia terminu przedawnienia roszczenia z art. 7 Rozporządzenia (WE)nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 roku ustanawiającego wspólne zasady odszkodowania i pomocy pasażerom w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów, uchylającego rozporządzenie (EWG) ner 295/91 była przedmiotem rozstrzygnięcia Sądu Najwyższego w uchwale z dnia 17 marca 2017 roku, sygn.. akt III CZP 111/16. Z treści tej uchwały wynika również odpowiedź na zagadnienie poruszone w przedmiotowym pytaniu. W zakresie objętym treścią pytania wypowiadał się także Trybunał Sprawiedliwości.

Odszkodowanie przysługujące na podstawie art. 7 ust.1 rozporządzenia stanowi cywilnoprawną kompensację szkód materialnych i niematerialnych, związanych z nienależytym wykonaniem przez przewoźnika zobowiązania wynikającego z zawartej umowy przewozu. Jak podkreślił Sądu Najwyższy umowny charakter odpowiedzialności przewoźnika na podstawie powołanego rozporządzenia został wyraźnie przyjęty także w orzecznictwie TSUE (wyrok z dnia 9 lipca 2009 r. w sprawie C-204/08; wyrok z dnia 23 października 2012 r. w połączonych sprawach C-581/10 i C-629). Tym samym przesądzając o umownym charakterze roszczeń wykluczono tezę o przedawnieniu roszczeń pasażerów na podstawie art. 442 ¹ k.c.

Przepisy powołanego rozporządzenia mają zastosowanie również wówczas, gdy podróżny wykonuje lot na podstawie umowy, która nie jest zawarta bezpośrednio z przewoźnikiem (w przedmiotowej sprawie przelot był częścią usługi wykupionej przez powoda w biurze podróży) .

Jak wskazał Trybunał Sprawiedliwości w wyroku z dnia 11 maja 2017 roku C- 302/16 Rozporządzenie nr 261/2004 obejmuje zarówno przewoźników lotniczych wykonujących lub zamierzających wykonać lot zgodnie z umową zawartą z pasażerem lub działającej w jego imieniu innej osoby prawnej lub fizycznej, mającej umowę z tym pasażerem. Celem rozporządzenia jest bowiem zapewnienie wysokiego poziomu ochrony pasażerów poprzez ustanawianie wspólnych zasad systemu należnych im odszkodowań w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lotu lub jego dużego opóźnienia dla pasażerów lotów regularnych, ale również pasażerów lotów nieregularnych, w tym także stanowiących część zorganizowanych wycieczek (motyw 1,4,5 Rozporządzenia). Przepisy te ustanawiają jednakowe dla wszystkich pasażerów zryczałtowane odszkodowanie za lot opóźniony, różnicowane wyłączenie długością lotu, bez względu na to czy pasażer miał umowę zwartą bezpośrednio z przewoźnikiem, czy za pośrednictwem osób trzecich, czy była ona częścią imprezy turystycznej, w której pasażer brał udział.

Jak podkreślał Trybunał Sprawiedliwości w swoich orzeczeniach (m.in. w sprawie C-344/04 ) szkody powstałe na skutek odwołania, czy opóźnienia lotu lub nie przyjęcia pasażera na pokład są niemal identyczne dla wszystkich tych podróżnych i przez to mogą być naprawione poprzez ujednolicone i zryczałtowane odszkodowanie, które ma zadośćuczynić starcie czasu. Zgodnie z powołanym rozporządzeniem uprawnienia pasażerów, bez względu na sposób zawarcia umowy z przewoźnikiem, są równe i jednakowe, podobnie jak obowiązki wykonującego lot przewoźnika wobec tych osób. Zasady te nakazują również zapewnić pasażerom opóźnionego lotu jednakowy sposób dochodzenia do wypłaty odszkodowania. Jeśli tak, to powinni być oni również zrównani w niekorzystnych skutkach prawnych spowodowanych z jednej strony upływem czasu, z drugiej niewykonywaniem przez uprawnionego przysługujących mu uprawnień (uprawniony nie ma obowiązku korzystania ze swego prawa, wykonywania go, jednak musi liczyć się w takim wypadku z powstaniem niekorzystnych dla siebie skutków prawnych, łącznie z utratą prawa).

Tak więc wychodząc od celu przepisów rozporządzenia i zasad stanowiących jego podstawę przyjąć należy, że pozostawiając każdemu z państw członkowskich ustalenie przepisów regulujących przedawnienie roszczeń (wyrok TSUE z dnia 22 listopada 2012 roku w sprawie C-139/11) przy ich stosowaniu uwzględniać należy nie tylko zasady równoważności i skuteczności ale także jednolitości i równości w dochodzeniu odszkodowania bez względu na sposób zawarcia umowy z przewoźnikiem.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy uznał, że termin przedawnienia roszczeń o odszkodowanie przewidziany w art. 7 powołanego rozporządzenia winien być stosowny jednakowo w stosunku do wszystkich pasażerów spełniających przesłanki wskazane w rozporządzaniu, bez względu na rodzaj stosunku umownego łączącego strony tj. czy przewóz odbywał się na podstawie samodzielnej umowy przewozu zawartej pomiędzy pasażerem i przewoźnikiem, czy na podstawie umowy mieszanej o usługę turystyczną w ramach lotu czarterowego.

Powódka dochodziła odszkodowania za opóźnienie lotu, który miał miejsce w dniu 3 sierpnia 2013 roku. Natomiast z powództwem o jego zasądzenie wystąpiła dopiero w dniu 26 października 2016 r. Skoro roszczenie o odszkodowanie przewidziane w art. 7 rozporządzenia (WE) nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. ustanawiającego wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów, uchylającego rozporządzenie (EWG) nr 295/91, przedawnia się w terminie rocznym na podstawie art. 778 k.c., to wobec podniesienia tego zarzutu przez pozwanego, żądania pozwu nie mogły zostać uwzględnione.

Zgodnie z art. 117 § 2 k.c. ustawowym skutkiem przedawnienia jest powstanie po upływie terminu przedawnienia po stronie tego przeciw komu przysługuje roszczenie, uprawnienie do uchylenia się od jego zaspokojenia. Jest to przysługujące dłużnikowi prawo podmiotowe kształtujące, a oświadczenie w tym przedmiocie ma charakter swoistej jednostronnej czynności prawnokształtującej (por. wyrok SN z 19.3.1997r. II CKN 46/97).

Zaznaczyć przy tym należy, że nie było zastosowania art. 5 k.c. i uznania podniesionego zarzutu przedawnienia za nadużycia prawa przez przeciwnika procesowego powoda. Z twierdzeń pozwu nie wynika, by zaistniały wyjątkowe okoliczności, które niweczyłyby skutki zgłoszonego zarzutu przedawnienia, takie jak charakter uszczerbku jakiego doznała powódka, przyczyna opóźnienia i czas trwania tego opóźnienia. Ocena, czy doszło do nadużycia prawa przy podniesieniu zarzutu przedawnienia, powinna być dokonywana w oparciu o obiektywne kryteria. W przedmiotowej sprawie istotną okolicznością jest fakt, że postępowanie o odszkodowania za opóźniony lot dochodzone na podstawie wskazanego rozporządzenia jest odformalizowane dowodowo. Strona dochodząca zryczałtowanego odszkodowania nie musi wykazywać przesłanek jakie konieczne są do dochodzenia odszkodowania na podstawie art. 471 k.c. Nie bez znaczenia jest też charakter roszczenia, w rozważanym wypadku mającego postać swoistej kary ustawowej, przysługującej w ściśle określonej kwocie i jak wskazano nieobciążającej uprawnionego poważnymi obowiązkami dowodowymi. W tym stanie rzeczy wniesienie pozwu z dokumentami potwierdzającymi lot i jego opóźnienie nie nastręcza trudności i możliwe jest do wykonania w terminie jednego roku. Okoliczności związane z brakiem wykonania po stronie pozwanej obowiązku informacyjnego nałożonego powołanym rozporządzeniem także nie uzasadniają nieuwzględnienia podniesionego zarzutu przedawnienia. Od opóźnionego lotu do dnia złożenia pozwu minęło 3 lata.

Z tych tez powodów, nie znajdując podstaw dla uwzględnienia zarzutów apelacji Sąd Okręgowy orzekł o jej oddaleniu mając za podstawę art. 385 k.p.c. Jednocześnie Sąd Okręgowy uznał powoda za przegrywającego sprawę i na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw.z art. 99 k.p.c. zasądził kwotę 450 złotych tytułem wynagrodzenia pełnomocnika pozwanego, które ustalone zostało na podstawie § 10 ust 1 pkt 1 w zw. z § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku z sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015 r. poz. 1804 w brzemieniu na datę złożenia apelacji).