Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Warszawa, dnia 26 marca 2024r.

Sąd Okręgowy w Warszawie XXVI Wydział Gospodarczy w następującym składzie:

Przewodniczący: Karolina Toczyńska

Protokolant: Jakub Studnicki

po rozpoznaniu w dniu 29 lutego 2024 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P.

przeciwko (...) W.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego (...) W. na rzecz powódki (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. kwotę 189.084.00 zł (sto osiemdziesiąt dziewięć tysięcy osiemdziesiąt cztery złote) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 07 lipca 2015r. do dnia zapłaty,

II.  oddala powództwo w pozostałym zakresie,

III.  ustala, iż powódka (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą P. wygrała sprawę w 29 %, natomiast pozwane (...) W. wygrało sprawę w 71 % i w takim stosunku rozdziela koszty między stronami, przy czym ich szczegółowe wyliczenie pozostawia referendarzowi sądowemu po uprawomocnieniu się orzeczenia.

sędzia Karolina Toczyńska

Sygn. akt XXVI GC 926/21

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 28 kwietnia 2021r. powódka (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. wniosła o zasądzenie od pozwanego (...) W. kwoty 656.327,00 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 07 lipca 2015r. do dnia zapłaty oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych z ustawowymi odsetkami od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, że powódka wykonywała na rzecz pozwanego inwestycję budowlaną w postaci rozbudowy i budowy budynku Urzędu Dzielnicy wraz z dobudową wewnętrznego dźwigu osobowego, remontem pomieszczeń, a także w zakresie termomodernizacji całego obiektu. Inwestycja realizowana była na podstawie umowy z dnia 14 sierpnia 2013r., zmienionej aneksami nr 1 i 2. Terminem realizacji inwestycji wynikającym z § 3 ust. 4 pkt c) umowy w brzemieniu zmienionym aneksem nr 2 był dzień 29 listopada 2014r. Inwestycja została zrealizowana z opóźnieniem, a jej odbiór nastąpił w dniu 27 lutego 2015r. Faktura końcowa została złożona pozwanemu w dniu 16 czerwca 2015r. i obejmowała wynagrodzenie końcowe w kwocie 879.450,00 zł. Terminem jej płatności był 06 lipca 2015r. Pozwany naliczył powódce karę umowną za opóźnienie na podstawie § 10 ust. 1 pkt 1 umowy w kwocie 756.327,00 zł i potrącił tę karę z wierzytelności powódki o zapłatę wynagrodzenia z faktury końcowej.

Powódka wskazała, że przedmiotem niniejszego powództwa jest ta część faktury końcowej objęta oświadczeniem o potrąceniu. Podstawą roszczenia jest art. 484 § 2 k.c.

Zdaniem powódki przesłanki zmniejszenia kary umownej, tj. wykonanie zobowiązania w znacznej części oraz rażąco wygórowana kwota zastrzeżonej kary. Zobowiązanie zostało wykonane przez powódkę w całości tylko z opóźnieniem. Przyczynami tego opóźnienia były okoliczności niezawinione przez powódkę, tj. rażąco nienależyte wykonanie umowy przez podwykonawcę powódki, czyli spółkę (...) sp. z o.o. w Ł.. Jednakże powódka podjęła wszelkie możliwe czynności by doprowadzić do zakończenia prac.

Zdaniem powódki kara jest rażąco wygórowana bowiem pozwany nie poniósł żadnej szkody w związku z opóźnieniem, ani opóźnienie to nie było uciążliwe dla pozwanego.

W ocenie powódki kara jest rażąco wygórowana ponieważ stanowi zbyt dużą część wynagrodzenia powódki (całość wynagrodzenia – 4.397.250,00 zł, kara umowna – 756.327,00 zł, czyli 17,2 % całości wynagrodzenia powódki). Zakładany zysk powódki z inwestycji wynosił ok. 3% wynagrodzenia, zatem kara nie tylko konsumuje ten zysk, ale przysporzyła powódce znacznej szkody wpływającej na jego funkcjonowanie. Zdaniem powódki zmiarkowana, prawidłowa i adekwatna do okoliczności i stopnia winy powódki wysokość kary powinna wynosić 100.000,00 zł. Pozostała potrącona należność stanowi przedmiot sporu w niniejszej sprawie (pozew k. 3).

W odpowiedzi na pozew z dnia 12 maja 2022r. pozwany (...) W.wniosło o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazano, iż pozwany kwestionuje dochodzone roszczenie co do zasady jak i co do wysokości. Zdaniem pozwanego brak jest podstaw umożliwiających zmniejszenie naliczonych zgodnie z zawartą umową kar umownych.

Pozwana zarzuciła, iż w trakcie wykonywania prac przez podwykonawcę powódki, podwykonawca powódki nie prowadził nadzoru nad postępem prac objętych zakresem umowy, jak również jakością wykonawstwa swoich pracowników.

Pozwany wskazał, że rozliczył wierzytelność powódki do wysokości 80% wynagrodzenia. Do każdej faktury przedstawionej przez powódkę dołączone było oświadczenie podwykonawcy, że jego roszczenia zostały przez powódkę zaspokojone. Tym samym nieprawdziwe są twierdzenia powódki, że wypłata wynagrodzenia na rzecz wykonawcy odbywała się bez kontroli roszczeń podwykonawców.

Z uwagi na duże opóźnienia wykonawcy w stosunku do terminów wynikających z umowy z inwestorem, powódce naliczono i potrącono z wynagrodzenia kary umowne w wysokości 756.327,00 zł (odpowiedź na pozew k. 151).

Strony postępowania podtrzymały swoje stanowiska w dalszych pismach przygotowawczych oraz na rozprawie w dniu 29 czerwca 2023r. (pismo przygotowawcze powódki z dnia 14 lipca 2022r. k. 168, pismo przygotowawcze pozwanego z dnia 05 sierpnia 2022r. k. 171, protokół rozprawy z dnia 29 czerwca 2023r. k. 342)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. (dalej: „spółka”) wykonywała na rzecz (...) W. inwestycję budowlaną w postaci rozbudowy i budowy budynku Urzędu Dzielnicy (...) wraz z dobudową wewnętrznego dźwigu osobowego, remontem pomieszczeń, a także w zakresie termomodernizacji całego obiektu. Inwestycja realizowana była na podstawie umowy z dnia 14 sierpnia 2013r., zmienionej aneksami nr 1 i 2.

Wynagrodzenie ustalone zostało na łączną kwotę 4.397.250,00 zł (§ 7 ust. 1 umowy).

Terminem realizacji inwestycji wynikającym z § 3 ust. 4 pkt c) umowy w brzmieniu zmienionym aneksem nr 2 był dzień 29 listopada 2014r.

W § 10 ust. 1 umowy ustalono, że wykonawca zapłaci zamawiającemu kary umowne za niewykonanie lub nienależyte wykonanie przedmiotu umowy w następujących wypadkach i wysokościach:

a)  za zwłokę w wykonaniu przedmiotu umowy w wysokości 0,2 % wynagrodzenia umownego brutto, o którym mowa w § 7 ust. 1, za każdy dzień zwłoki liczony od dnia, w którym miało nastąpić wykonanie przedmiotu umowy do dnia jego wykonania,

b)  za zwłokę w usunięciu wad stwierdzonych podczas odbiorów, w okresie gwarancji lub rękojmi w wysokości 0,2% wynagrodzenia umownego brutto, o którym mowa w § 7 ust. 1, za każdy dzień zwłoki, liczony od dnia wyznaczonego przez zamawiającego na ich usunięcie do dnia ich usunięcia,

c)  z tytułu odstąpienia od umowy przez zamawiającego z przyczyn dotyczących wykonawcy, w tym z przyczyn o których mowa w § 11 umowy, w wysokości 20% wartości wynagrodzenia umownego brutto, o którym mowa w § 7 ust. 1,

d)  z tytułu odstąpienia od umowy przez wykonawcę z przyczyn nie zawinionych przez zamawiającego w wysokości 20% wartości wynagrodzenia umownego brutto, o którym mowa w § 7 ust. 1

W § 19 ust. 2 wykonawca upoważnił zamawiającego do potrącenia kar umownych z wynagrodzenia umownego należnego wykonawcy bez wezwań do zapłaty kar umownych.

Wykonawca prace swoje realizował korzystając z pomocy podwykonawcy – spółki (...) spółki z ograniczona odpowiedzialnością.

(dowód: umowa wraz z aneksami k. 10-18)

Inwestycja została zrealizowana z opóźnieniem, a jej odbiór nastąpił w dniu 27 lutego 2015r. Faktura końcowa została złożona (...) W.w dniu 16 czerwca 2015r. i obejmowała wynagrodzenie końcowe w kwocie 879.450,00 zł. Terminem jej płatności był 06 lipca 2015r.

Zobowiązanie zostało wykonane w całości tylko z opóźnieniem. Przyczynami tego opóźnienia były m.in. okoliczności niezawinione przez spółkę, tj. nienależyte wykonanie umowy przez podwykonawcę spółki, czyli spółkę (...) sp. z o.o. w Ł.. Jednakże zaistniały również inne przyczyny opóźnienia w wykonaniu przedmiotu umowy, które nie zostały niezawinione przez (...) sp. z o.o. i obciążały (...) sp. z o.o.

Spółka podjęła wszelkie możliwe czynności by doprowadzić do zakończenia prac.

(dowód: protokół odbioru końcowego k. 19, faktura VAT wraz z zestawieniem wartości k. 20-21, opinia – praca badawcza k. 23-64, kopia dziennika budowy k. 65-71, zeznania świadków: W. A. k. 201, K. W. (1) k.205, K. K. k. 198, M. D. k. 210 oraz dowód z przesłuchania stron postępowania – reprezentanta strony powodowej w osobie R. F. k. 342, kopia dokumentów akt sprawy o sygn. akt XXVI GC 519/22 k. 228-340)

Na podstawie § 10 ust. 1 pkt 1 umowy (...) W. naliczyło spółce (...) sp. z o.o. karę umowną w kwocie 756.327,00 zł i potrąciło tę karę z wierzytelności spółki o zapłatę wynagrodzenia z faktury końcowej.

(dowód: okoliczność bezsporna, pismo z dnia 22 czerwca 2015r. k. 22)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów dołączonych do pozwu, odpowiedzi na pozew, dalszych pism procesowych, zeznań świadków: W. A., K. W. (1), K. K., M. D. oraz dowodu z przesłuchania stron postępowania – reprezentanta strony powodowej w osobie R. F., w zakresie w jakim były one przydatne dla ustalenia stanu faktycznego w niniejszej sprawie.

Dowody z dokumentów nie były kwestionowane przez strony ani pod kątem ich autentyczności, ani zgodności z prawdą (art. 230 k.p.c. w zw. z art. 229 k.p.c.).

Sąd, co do zasady uznał za wiarygodne wszystkie dowody z dokumentów stanowiących podstawę ustalenia stanu faktycznego. Ich treść nie była kwestionowana przez strony, również i Sąd nie widział podstaw, by czynić to z urzędu. Dokumenty te korelowały bowiem ze sobą pozwalając stworzyć spójny i logiczny obraz stanu faktycznego.

Ustalenia faktyczne Sąd poczynił także w oparciu o okoliczności bezsporne, które na mocy art. 230 k.p.c. w zw. z art. 229 k.p.c. zostały przyjęte za udowodnione.

Strony nie kwestionowały autentyczności przedstawionych dokumentów, ani ich treści, zaś sąd również nie miał wątpliwości, co do ich wartości dowodowej, stąd były one przydatne dla ustalenia stanu faktycznego, zwracając jednakże uwagę, że część z nich stanowiły jedynie dokumenty prywatne w rozumieniu art. 245 k.p.c., które nie korzystają z domniemań zawartych w treści art. 244 k.p.c. (domniemania zgodności z prawdą oświadczeń w nich zawartych), jak ma to miejsce w przypadku dokumentów urzędowych a jedynie – poza domniemaniem autentyczności – korzystają z domniemania wyłączającego potrzebę dowodu, że osoba, która dokument podpisała, złożyła zawarte w nim oświadczenie (post. Sądu Najwyższego z dnia 15 kwietnia 1982 roku, III CRN 65/82). Materialna moc dowodowa dokumentu prywatnego zależy od jego treści merytorycznej, o czym rozstrzyga sąd zgodnie z zasadą swobodnej oceny dowodów (art. 233; też K. Knoppek: Glosa do wyroku SN z 25 września 1985 roku, IV PR 200/85, PiP 1988, nr 5).

Jednocześnie zauważyć trzeba, że wszystkie zgromadzone w sprawie dokumenty sąd uznał za prawdziwe i wiarygodne.

Sąd dał wiarę zeznaniom przedstawiciela powódki oraz wszystkim świadkom, dowód z zeznań których przeprowadzony został w niniejszej sprawie, gdyż były one spójne, logiczne, racjonalne i zbieżne ze zgromadzonym w sprawie innym materiałem dowodowym, w tym dowodami z dokumentów.

Świadek K. K. zeznała, że opóźnienia w pracy wynikały z opóźnień jakich dopuścił się podwykonawca (...) sp. z o.o. W trakcie prac remontowych budynek Urzędu Dzielnicy funkcjonował normalnie. Świadek nie wiedziała czy pozwany poniósł szkodę w związku z opóźnieniem w wykonaniu prac, a także czy dokonano wyliczenia takiej szkody (k. 198).

Świadek W. A. potwierdził, iż wszystkie prace wykonywane przez powódkę zostały wykonane, a także że w ich wykonaniu były opóźnienia, które wynikało z pracy spółki (...) sp. z o.o. Zdaniem świadka do opóźnienia doszło z tego powodu, że podwykonawca nie miał wystarczającej liczby pracowników, brak ekip montażowych, zwłoki w zamawianiu i dostawach towaru, a także brak odpowiedniej kadry zarządzającej po stronie (...) sp. z o.o.

Zdaniem świadka pozwany nie poniósł żadnej szkody w związku z powstałym opóźnieniem w wykonaniu prac (k. 203).

Świadek K. W. (2) potwierdził, że prace wykonane zostały w całości, lecz nie były one wykonane w terminie. Opóźnienie spowodowane było przez spółkę (...) sp. z o.o. Zdaniem świadka w wyniku powstałych opóźnień pozwany nie poniósł żadnej szkody (k. 207).

Świadek M. D. potwierdziła, że prace budowlane wykonane zostały w całości, jednak nie została zrealizowana w terminie. Świadek nie wiedziała, czy opóźnienie w wykonaniu prac spowodowało jakąkolwiek szkodę po stronie pozwanego (k. 211).

Reprezentant strony powodowej – R. F. zeznał, że wina w opóźnieniu wykonania prac leżała po stronie podwykonawcy, a nie powódki. Pomimo zaistnienia opóźnień pozwany nie odniósł szkody z tego powodu (k. 342).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo zasługuje na uwzględnienie jedynie w części.

W ocenie sądu nałożenie przez pozwaną kary umownej na powódkę było zasadne i skuteczne, natomiast podlegała miarkowaniu jej wysokość.

W świetle k.c. sąd jest zawsze uprawniony do miarkowania kary umownej, a strony nie mogą wyłączyć w umowie możliwości zmniejszenia kary umownej w drodze jej miarkowania. Przesłankami miarkowania są wykonanie zobowiązania przez dłużnika w znacznej części oraz rażące wygórowanie kary umownej. Obie przesłanki miarkowania są równorzędne i rozłączne.

Miarkowanie może być uznane za prawo sędziowskie (por. wyr. SA w Poznaniu z 21.10.2009 r., I ACa 604/09, Legalis oraz wyr. SA w Lublinie z 15.1.2013 r., I ACa 655/12, Legalis). Sąd jest uprawniony do redukcji kary umownej występującej w każdego rodzaju stosunkach zobowiązaniowych. W szczególności brak obecnie normatywnego wyłączenia instytucji miarkowania kary umownej w stosunkach między przedsiębiorcami (por. np. wyr. SN z 19.4.2006 r., V CSK 34/06, Legalis oraz wyr. SN z 27.2.2009 r., II CSK 511/08, Legalis).

Z faktu, że miarkowanie ma charakter prawa sędziowskiego i w kontekście charakteru art. 484 k.c., można wyprowadzić wniosek, że nie jest dopuszczalne jednostronne lub umowne zrzeczenie się przez dłużnika prawa do żądania miarkowania kary umownej, w sposób wykluczający zastosowanie instytucji miarkowania do stosunku łączącego go z wierzycielem. Przesłankami miarkowania są znaczne wykonanie zobowiązania przez dłużnika oraz rażące wygórowanie kary umownej. Obie przesłanki miarkowania są równorzędne i rozłączne. Wystarczy wystąpienie jednej z nich, aby dłużnik mógł żądać redukcji kary umownej. W przypadku wystąpienia jednocześnie obu przesłanek miarkowania mogą być one stosowane jednocześnie i stąd niejako "podwójnie" mogą wpływać na zakres redukcji należnej wierzycielowi kary (por. wyr. SN z 19.4.2006 r., V CSK 34/06, Legalis oraz wyr. SN z 13.2.2014 r., V CSK 45/13, OSP 2015, Nr 6, poz. 56 z aprobującymi w tym zakresie uwagami w glosie A. Orzeł, tamże, s. 862; tak też B. Trętowski, Miarkowanie, s. 42).

Pierwszą przesłanką miarkowania kary umownej jest to, że zobowiązanie zostało przez dłużnika w znacznej części wykonane. Punktem odniesienia dla sądu oceniającego wystąpienie tej przesłanki miarkowania jest sytuacja pełnego wykonania zobowiązania przez dłużnika. Zwrot "w znacznej części" ma charakter zwrotu niedookreślonego, ale uznać należy, że oznacza on, iż interes wierzyciela, jaki miał on w wykonaniu zobowiązania, został zaspokojony w części zbliżającej się do pełnego jego zaspokojenia.

Pojęcie rażącego wygórowania kary umownej jest zwrotem niedookreślonym wskazującym na fakt ewidentnej niewspółmiernej wysokości (nieadekwatności) kary umownej do tej, która powinna być należna w danej sytuacji. Jeżeli bowiem już prima facie dostrzec można, że uszczerbki w dobrach chronionych wierzyciela są nieznaczne, sąd powinien wyeliminować wygórowanie kary umownej w zakresie, w jakim dysproporcja jest rażąca.

Kara umowna może być "rażąco wygórowana" już w momencie jej zastrzegania, np. gdy znacznie przekracza nawet maksymalnie możliwy do wyobrażenia uszczerbek, który mógłby ponieść wierzyciel w danej sytuacji. Może też zostać uznana za taką w następstwie wystąpienia późniejszych okoliczności.

Ocena tego, czy kara umowna jest rażąco wygórowana, powinna być dokonywana na chwilę zamknięcia rozprawy (art. 316 § 1 k.p.c.).

Pierwszym z kryteriów stwierdzenia rażącego wygórowania kary umownej jest uwzględnianie jej stosunku do szkody powstałej po stronie wierzyciela wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania. Szkodę tę należy rozumieć szeroko, jako całość uszczerbków majątkowych i niemajątkowych poniesionych przez wierzyciela.

Pogląd, że przy badaniu rażącego wygórowania kary umownej powinno uwzględniać się stosunek jej wysokości do wysokości odszkodowania, jakie należałoby się wierzycielowi, gdyby dochodził go na zasadach ogólnych, nie pozwala jednak uwzględniać na etapie miarkowania mogących obiektywnie podlegać ochronie niemajątkowych interesów wierzyciela (por. szeroko na ten temat J. Jastrzębski, Kara umowna a ochrona interesów, s. 992–997; W. Borysiak, Zastrzeżenie kary umownej, s. 25–26). Sprzeczny jest też zazwyczaj z wolą stron, które zastrzegając karę umowną, chciały uczynić prawnie irrelewantną wysokość odszkodowania w sprawie.

W doktrynie wskazano także, że ponieważ szkoda utraciła charakter przesłanki zapłaty kary umownej, miarkowanie odszkodowania w oparciu o przesłankę rażącego wygórowania musi być łączone z porównaniem wartości kary umownej do wartości zobowiązania przy uwzględnieniu słusznego interesu wierzyciela (tak P. Granecki, Glosa do wyr. SN z 8.7.2004 r., IV CK 522/03, OSP 2006, Nr 1, poz. 2, s. 13–14; w tym też kierunku J. Szewczyk, O kryteriach miarkowania, s. 304). Pogląd taki nie wydaje się trafny przez wzgląd na brak wskazania co należy rozumieć pod pojęciem "wartość zobowiązania brana pod uwagę przy uwzględnieniu słusznego interesu wierzyciela". Wydaje się, że do podobnych wniosków można dojść na tle wskazanej już koncepcji porównywania kary umownej do szkody, rozumianej jako ogół uszczerbków majątkowych i niemajątkowych poniesionych przez wierzyciela.

W przypadkach, w których dłużnik za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania ponosi odpowiedzialność na zasadzie winy, kryterium, do którego sąd może się w określonym wypadku odwołać przy dokonywaniu miarkowania, jest niski stopień winy dłużnika. Możliwość dochodzenia przez wierzyciela kary umownej w pełnej wysokości uzależniona powinna być bowiem choć w minimalnym zakresie od stopnia naruszenia przez dłużnika stosunku zobowiązaniowego.

W doktrynie wskazuje się, że przy ocenie potencjalnego rażącego wygórowania kary umownej należy brać pod uwagę także takie elementy, jak zakres i czas trwania naruszenia przez dłużnika powinności kontraktowych, wagę naruszonych postanowień kontraktowych z punktu widzenia interesów wierzyciela (np. ze względu na charakter spoczywających na dłużniku obowiązków), a także zagrożenie dalszymi naruszeniami powinności kontraktowych w przyszłości (w sytuacji powiązania kary umownej z obowiązkiem zaniechania określonych działań przez dłużnika) – tak P. Drapała, w: System PrPryw, t. 5, 2013, s. 1164, Nb 166. Pod uwagę powinno się brać również częściowe lub całkowite naprawienie przez dłużnika szkody in natura (por. uwagi, które czyni M. Lemkowski, w: Gutowski, Komentarz, t. II, art. 483, Nb 13).

Przenosząc te rozważania na grunt niniejszej sprawy wskazać należy, iż pozwana słusznie wskazuje, że umowa została wykonana z zawinionym opóźnieniem (zwłoką) przez pozwaną. Słusznie również podnosi, że za działania swojego podwykonawcy, czyli spółki (...) odpowiada powódka i nie zdołała się ekskulpować. Materiał dowodowy zebrany w niniejszej sprawie oraz w postępowaniu XXVI GC 519/22 wskazuje, że w 90% winą za opóźnienie obarczyć należy (...), jednak istnieją także zakresy prac, za opóźnienie w wykonaniu których wyłączną winę ponosi (...) sp. z o.o. Z opinii (...) wynika, że rzeczywiście główną przyczyną opóźnień było wykonawstwo (...), jednak odpowiedzialność za podwykonawcę obciąża powoda, stąd stwierdzając zasadność obciążenia karą umowną co do zasady, sąd sprawdził podstawy do ewentualnego obniżenia jej wysokości kierując się zaprezentowanymi powyżej zasadami miarkowania.

Sąd miał na względzie, że zobowiązanie zostało wykonane przez powódkę, jednak ze znaczącym 86-dniowym zawinionym opóźnieniem (zwłoką). Sąd miał również na względzie proporcje wynagrodzenia umownego i nałożonej kary umownej oraz współczynniki zawarte w umowie, które ostatecznie o wysokości nałożonej kary zdecydowały i porównał je z innymi możliwymi do nałożenia karami zastrzeżonymi w umowie. Doprowadziło to do zmniejszenia % kary umownej nakładanej za każdy dzień a w rezultacie do zmiarkowania nałożonej kary umownej.

W umowie przewidziana została stawka 0,2% wynagrodzenia brutto za każdy dzień zwłoki w wykonaniu umowy. Przy 86 dniach opóźnienia dało to karę w wysokości 756.327,00 zł, co stanowi 17% wartości wynagrodzenia. Jednocześnie wskazać należy, że w §10 ust 1 pkt. c) z tytułu odstąpienia od umowy zastrzeżona została kara rzędu 20% wartości wynagrodzenia brutto. Już zatem z zestawienia tych dwóch wielkości widać że, mimo iż zobowiązanie została przez powoda wykonane to efekt nałożonej kary umownej jest zbliżone do tego jakby powód w ogóle zobowiązania nie wykonał. Musiało się to porównanie wiązać z urealnieniem nałożonej kary umownej i jej zmniejszeniem, w ten sposób że sąd przyjął (zgodnie z najczęstszą praktyką w kontraktach budowlanych), iż zasadne będzie przeliczenie nałożonej kary umownej przy zastosowania niższej wartości za dzień opóźnienia. Sąd przyjął do obliczeń 0,15% wynagrodzenia brutto, czyli kwotę 6.595,85 zł. Za 86 dni zwłoki kwota należna pozwanemu powinna wynieść 567.243 zł (0,15% x 6.595,85 zł). Do zwrotu pozostaje zatem różnica między nałożoną karą umowną a należną (756.327 zł – 567.243 zł = 189.084 zł).

Tożsamy efekt uzyskamy prowadząc wyliczenia wg następującej metody.

Nałożona została kara umowna w wysokości 756.327,00 zł. Ponieważ (...) uznał za zasadne nałożenia na niego kwotowo kary w wysokości 100.000 zł, określił wartość przedmiotu sporu w niniejszej sprawie na 656.327,00 zł. Według wyliczeń sądu kara należna powinna wynosić 567.243 zł, zatem prawidłowo określony wps powinien wynosić 467.243 zł. Zatem kwotę 189.084 zł (656.327 zł – 467.243 zł) można uznać (po opisanych wyżej przeliczeniach) za zasadnie żądaną do zwrotu przez powoda sumę.

O odsetkach sąd orzekł zgodnie z żądaniem pozwu na podstawie art. 481 k.c. określając termin na dzień 7 lipca 2015r., czyli następny po upływie terminu płatności faktury, z której pozwany dokonał potrącenia.

O kosztach sąd orzekł na podstawie art. 100 kpc w zw. z art. 108 kpc pozostawiając referendarzowi sądowemu ich wyliczenie po uprawomocnieniu się orzeczenia.

sędzia Karolina Toczyńska

Z/

(...)