Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 września 2014 roku

Sąd Okręgowy w Warszawie Wydział XXVI Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący SSO Łukasz Klimowicz

Protokolant Marta Jaroch

po rozpoznaniu w dniu 19 września 2014 roku w Warszawie

sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W.

przeciwko J. Ś. i B. Ś.

w sprawach połączonych - II C 709/10, II C 711/10, II C 713/10, II C 718/10

o zapłatę

1.  utrzymuje w mocy nakaz zapłaty z dnia 14 lipca 2009 roku, wydany w postępowaniu nakazowym – sygnatura akt II Nc 53/09 - przez Sąd Okręgowy w Warszawa – Praga w Warszawie II Wydział Cywilny - w części - co do kwoty 473 726,89 zł (czterysta siedemdziesiąt trzy tysiące siedemset dwadzieścia sześć złotych i osiemdziesiąt dziewięć groszy) wraz z odsetkami liczonymi od dnia 17 czerwca 2009 roku uchylając nakaz zapłaty w pozostałej części i umarzając postępowanie – wobec cofnięcia pozwu w tej części;

2.  utrzymuje w mocy nakaz zapłaty z dnia 14 lipca 2009 roku, wydany w postępowaniu nakazowym – sygnatura akt II Nc 54/09 - przez Sąd Okręgowy w Warszawa – Praga w Warszawie II Wydział Cywilny - w części - co do kwoty 173 905,62 zł (sto siedemdziesiąt trzy tysiące dziewięćset pięć złotych i sześćdziesiąt dwa grosze) wraz z odsetkami liczonymi od dnia 17 czerwca 2009 roku uchylając nakaz zapłaty w pozostałej części i umarzając postępowanie – wobec cofnięcia pozwu w tej części;

3.  utrzymuje w mocy nakaz zapłaty z dnia 14 lipca 2009 roku, wydany w postępowaniu nakazowym – sygnatura akt II Nc 50/09 - przez Sąd Okręgowy w Warszawa – Praga w Warszawie II Wydział Cywilny - w części - co do kwoty 238 414,48 zł (dwieście trzydzieści osiem tysięcy czterysta czternaście złotych i czterdzieści osiem groszy) wraz z odsetkami liczonymi od dnia 17 czerwca 2009 roku uchylając nakaz zapłaty w pozostałej części i umarzając postępowanie – wobec cofnięcia pozwu w tej części;

4.  utrzymuje w mocy nakaz zapłaty z dnia 14 lipca 2009 roku, wydany w postępowaniu nakazowym – sygnatura akt II Nc 57/09 - przez Sąd Okręgowy w Warszawa – Praga w Warszawie II Wydział Cywilny - w części - co do kwoty 88 076,85 zł (osiemdziesiąt osiem tysięcy siedemdziesiąt sześć złotych i osiemdziesiąt pięć groszy) wraz z odsetkami liczonymi od dnia 17 czerwca 2009 roku uchylając nakaz zapłaty w pozostałej części i umarzając postępowanie – wobec cofnięcia pozwu w tej części;

5.  utrzymuje w mocy nakaz zapłaty z dnia 14 lipca 2009 roku, wydany w postępowaniu nakazowym – sygnatura akt II Nc 56/09 - przez Sąd Okręgowy w Warszawa – Praga w Warszawie II Wydział Cywilny - w części - co do kwoty 89 906,85 zł (osiemdziesiąt dziewięć tysięcy dziewięćset sześć złotych i osiemdziesiąt pięć groszy) wraz z odsetkami liczonymi od dnia 17 czerwca 2009 roku uchylając nakaz zapłaty w pozostałej części i umarzając postępowanie – wobec cofnięcia pozwu w tej części;

II.  przejmuje na rachunek Skarbu Państwa – nieopłacone koszty postępowania od uiszczenia, których pozwani J. Ś. i B. Ś. byli zwolnieni;

III.  ustala, że powód (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. ponosi koszty procesu w wysokości 62 %, a pozwani J. Ś. i B. Ś. solidarnie w wysokości 38 %, pozostawiając szczegółowe wyliczenie tych kosztów Referendarzowi sądowemu.

Sygn. akt. XXVI GC 448/12

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 22.06.2009r. (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. wniósł o orzeczenie nakazem zapłaty by pozwani J. S. i B. S. zapłacili solidarnie powodowi kwotę 737.726,89 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 17.06.2009r. do dnia zapłaty z tytułu wierzytelności wekslowej związanej z umową leasingu nr (...) przedmiotów wg załącznika nr 3 do umowy .

Nakazem zapłaty z dnia 14.07.2009r. wydanym w postępowaniu nakazowym z weksla Sąd Okręgowy Warszawa- Praga w sprawie II Nc 53/09 nakazał pozwanym J. Ś. i B. S., aby solidarnie zapłacili powódce kwotę 737.726,89 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 17.06.2009r. do dnia zapłaty wraz z kwotą 16.439 zł tytułem zwrotu kosztów sądowych w terminie dwóch tygodni od doręczenia nakazu albo wnieśli w tym terminie zarzuty (nakaz k 13).

W zarzutach od powyższego nakazu pozwani wnieśli o uchylenie nakazu w całości oraz oddalenie powództwa w całości (zarzuty k 18-23). W uzasadnieniu zarzutów zakwestionowano wpisaną do weksla sumę wekslową wskazując, iż w zakresie tej kwoty nie uwzględniono zagospodarowania przedmiotu leasingu oraz to, iż z uwagi na podpalenie zaistniały okoliczności skutkujące wygaśnięciem umowy. Ponadto wskazano, że z uwagi na ryzyko kursowe jena japońskiego zostali wprowadzeni w błąd. Sprawie nadano sygn. II C 708/10 - obecnie XXVI GC 448/12.

Pozwem z dnia 22.06.2009r. (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. wniósł o orzeczenie nakazem zapłaty by pozwani J. S. i B. S. zapłacili solidarnie powodowi kwotę 303.905,62 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 17.06.2009r. do dnia zapłaty z tytułu wierzytelności wekslowej związanej z umową leasingu nr (...) ładowarki teleskopowej N. H. (...) (k. 254 akt II C709/10).

Nakazem zapłaty z dnia 14.07.2009r. wydanym w postępowaniu nakazowym z weksla Sąd Okręgowy Warszawa- Praga w sprawie II Nc 54/09 nakazał pozwanym J. Ś. i B. S., aby solidarnie zapłacili powódce kwotę 303.905,62 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 17.06.2009r. do dnia zapłaty wraz z kwotą 11.016 zł tytułem zwrotu kosztów sądowych w terminie dwóch tygodni od doręczenia nakazu albo wnieśli w tym terminie zarzuty (nakaz k 13).

W zarzutach od powyższego nakazu pozwani wnieśli o uchylenie nakazu w całości oraz oddalenie powództwa w całości (zarzuty k 18 - 23). W uzasadnieniu zarzutów zostały podane te same okoliczności, co na kanwie sprawy II C 708/10. Sprawie nadano sygn. II C 709/10.

Postanowieniem z dnia 31 marca 2011r. Sąd Okręgowy Warszawa Praga w Warszawie postanowił połączyć sprawę do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia ze sprawą II C 708/10. (k. 322 akt IIC 709/10)

Pozwem z dnia 22.06.2009r. (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. wniósł o orzeczenie nakazem zapłaty by pozwani J. S. i B. S. zapłacili solidarnie powodowi kwotę 358.414,48 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 17.06.2009r. do dnia zapłaty z tytułu wierzytelności wekslowej związanej z umową leasingu nr (...) ładowarki teleskopowej N. H. (...).

Nakazem zapłaty z dnia 14.07.2009r. wydanym w postępowaniu nakazowym z weksla Sąd Okręgowy Warszawa- Praga w sprawie II Nc 50/09 nakazał pozwanym J. Ś. i B. S., aby solidarnie zapłacili powódce kwotę 358.414,48 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 17.06.2009r. do dnia zapłaty wraz z kwotą 11.698 zł tytułem zwrotu kosztów sądowych w terminie dwóch tygodni od doręczenia nakazu albo wnieśli w tym terminie zarzuty (nakaz k 13).

W zarzutach od powyższego nakazu pozwani wnieśli o uchylenie nakazu w całości oraz oddalenie powództwa w całości (zarzuty k 18 - 23). W uzasadnieniu zarzutów zostały podane te same okoliczności, co na kanwie sprawy II C 708/10. Sprawie nadano sygn. II C 709/10. Sprawie nadano sygn. II C 711/10.

Postanowieniem z dnia 6 kwietnia 2011r. Sąd Okręgowy Warszawa Praga w Warszawie postanowił połączyć sprawę do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia ze sprawą II C 708/10. (k. 298 akt II C 711/10)

Pozwem z dnia 22.06.2009r. (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. wniósł o orzeczenie nakazem zapłaty by pozwani J. S. i B. S. zapłacili solidarnie powodowi kwotę 153.076,85 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 17.06.2009r. do dnia zapłaty z tytułu wierzytelności wekslowej związanej z umową leasingu nr (...) przyczepy R. & S. T. (...) (k. 268 akt II C 713/10).

Nakazem zapłaty z dnia 14.07.2009r. wydanym w postępowaniu nakazowym z weksla Sąd Okręgowy Warszawa- Praga w sprawie II Nc 57/09 nakazał pozwanym J. Ś. i B. S. aby solidarnie zapłacili powódce kwotę 153.076,85 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 17.06.2009r. do dnia zapłaty wraz z kwotą 5.531 zł tytułem zwrotu kosztów sądowych w terminie dwóch tygodni od doręczenia nakazu albo wnieśli w tym terminie zarzuty (nakaz k 13).

W zarzutach od powyższego nakazu pozwani wnieśli o uchylenie nakazu w całości oraz oddalenie powództwa w całości (zarzuty k 18-23). W uzasadnieniu zarzutów zostały podane te same okoliczności, co na kanwie sprawy II C 708/10. Sprawie nadano sygn. II C 709/10. Sprawie nadano sygn. II C 713/10.

Postanowieniem z dnia 31 marca 2011r. Sąd Okręgowy Warszawa Praga w Warszawie postanowił połączyć sprawę do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia ze sprawą II C 708/10. (k. 336 akt II C 713/10)

Pozwem z dnia 22.06.2009r. (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. wniósł o orzeczenie nakazem zapłaty by pozwani J. S. i B. S. zapłacili solidarnie powodowi kwotę 154.906,85 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 17.06.2009r. do dnia zapłaty z tytułu wierzytelności wekslowej związanej z umową leasingu nr (...) przyczepy R. & S. T. (k. 254 akt II C 718/10).

Nakazem zapłaty z dnia 14.07.2009r. wydanym w postępowaniu nakazowym z weksla Sąd Okręgowy Warszawa- Praga w sprawie II Nc 56/09 nakazał pozwanym J. Ś. i B. S. aby solidarnie zapłacili powódce kwotę 154.906,85 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 17.06.2009r. do dnia zapłaty wraz z kwotą 5.554 zł tytułem zwrotu kosztów sądowych w terminie dwóch tygodni od doręczenia nakazu albo wnieśli w tym terminie zarzuty (nakaz k 13).

W zarzutach od powyższego nakazu pozwani wnieśli o uchylenie nakazu w całości oraz oddalenie powództwa w całości (zarzuty k 18 - 23). W uzasadnieniu zarzutów zostały podane te same okoliczności, co na kanwie sprawy II C 708/10. Sprawie nadano sygn. II C 709/10. Sprawie nadano sygn. II C 718/10.

Postanowieniem z dnia 31 marca 2011r. Sąd Okręgowy Warszawa Praga w Warszawie postanowił połączyć sprawę do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia ze sprawą II C 708/10. (k. 323 akt II C 718/10)

Sprawy II C 709/10, II C 711/10, II C 713/10 i II C 718/10 – jako połączone ze sprawą II C 708/10 – rozpoznane zostały łącznie pod obecną sygnaturą XXVI GC 448/12. Ostateczna łączna kwota dochodzona w poszczególnych sprawach wyniosła łącznie 1 708 030,69 zł, co przedstawia poniższa tabela.

Sygnatura Akt	pierwotne nakaz
II C 708/10 (AKTA główne)	737 726,89 zł
II C 709/10	303 905,62 zł
II C 711/10	358 414,48 zł
II C 713/10	153 076,85 zł
II C 718/10	154 906,85 zł
suma	1 708 030,69 zł

Na rozprawie w dniu 16 lutego 2012 r. pełnomocnik powoda wniósł o zasądzenie łącznie kwoty 1.064030,69 złotych cofając pozew i zrzekając się roszczenia w pozostałym zakresie. (k. 338). W piśmie procesowym z 29 lutego 2012r. pełnomocnik powoda wskazał szczegółowo poszczególne kwoty których zasądzenia żąda:

a.  473.726,89 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 17 czerwca 2009 roku, w sprawie o sygn. akt II C 708/10,

b.  173.905,62 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 17 czerwca 2009 roku, w sprawie o sygn. akt II C 709/10,

c. 238.414,48 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 17 czerwca 2009 roku, w sprawie o sygn. akt II C 711/10,

d.  88.076,85 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 17 czerwca 2009 roku, w sprawie o sygn. akt II C 713/10,

e.  89.906,85 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 17 czerwca 2009 roku, w sprawie o sygn. akt II C 718/10,

W uzasadnieniu wskazano, iż modyfikacja roszczeń w przedmiotowej sprawie wyniknęła z dyspozycji przepisu art. 709 ¹⁵ k.c. w świetle, którego leasingodawca zobowiązany jest do pomniejszenia roszczenia względem korzystającego o korzyści uzyskane w skutek wcześniejszego rozwiązania umowy leasingu. Powód sprzedał maszyny będące przedmiotem zawartych z pozwanym umów leasingu już po wypełnieniu weksli, wobec zobowiązany był do zmniejszenia swego roszczenia o korzyść uzyskaną w związku ze sprzedażą.

W sprawie o sygn. akt II C 708/10 wartość przedmiotu sporu oznaczona w pozwie wynosiła 737.726,89 zł. Po wniesieniu pozwu powód sprzedał osiem maszyn, stanowiących przedmiot leasingu w umowie objętej postępowaniem, za co uzyskał korzyść w łącznej wysokości 264.000,00 zł. Wobec powyższego na rozprawie w dniu 16 lutego 2012 roku, powód cofnął pozew wraz ze zrzeczeniem się kwoty 264.000,00 zł, oraz wniósł o zasądzenie solidarnie od pozwanych J. Ś. i B. Ś. na rzecz (...) Sp. z o.o. kwoty 473.726,89 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 17 czerwca 2009 roku do dnia zapłaty, oraz kosztów procesu wraz z kosztami zastępstwa adwokackiego według norm prawem przepisanych.

W sprawie o sygn. akt II C 709/10 wartość przedmiotu sporu oznaczona w pozwie wynosiła 303.905,62 zł. Po wniesieniu pozwu powód sprzedał maszynę, stanowiącą przedmiot leasingu w umowie objętej postępowaniem, za co uzyskał korzyść w wysokości 130.000,00 zł. Wobec powyższego na rozprawie w dniu 16 lutego 2012 roku, powód cofnął pozew wraz ze zrzeczeniem się kwoty 130.000,00 zł, oraz wniósł o zasądzenie solidarnie od pozwanych J. Ś. i B. Ś. na rzecz (...) Sp. z o.o. kwoty 173.905,62 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 17 czerwca 2009 roku do dnia zapłaty, oraz kosztów procesu wraz z kosztami zastępstwa adwokackiego według norm prawem przepisanych.

W sprawie o sygn. akt II C 713/10 wartość przedmiotu sporu oznaczona w pozwie wynosiła 153.076,85 zł. Po wniesieniu pozwu powód sprzedał maszynę, stanowiącą przedmiot leasingu w umowie objętej postępowaniem, za co uzyskał korzyść w wysokości 65.000,00 zł. Wobec powyższego na rozprawie w dniu 16 lutego 2012 roku, powód cofnął pozew wraz ze zrzeczeniem się kwoty 65.000,00 zł, oraz wniósł o zasadzenie solidarnie od pozwanych J. Ś. i B. Ś. na rzecz (...) Sp. z o.a kwoty 88.076,85 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 17 czerwca 2009 roku do dnia zapłaty, oraz kosztów procesu wraz z kosztami zastępstwa adwokackiego według norm prawem przepisanych.

W sprawie o sygn. akt II C 718/10 wartość przedmiotu sporu oznaczona w pozwie wynosiła 154.906,85 zł. Po wniesieniu pozwu powód sprzedał maszynę, stanowiącą przedmiot leasingu w umowie objętej postępowaniem, za co uzyskał korzyść w wysokości 65.000,00 zł. Wobec powyższego na rozprawie w dniu 16 lutego 2012 roku, powód cofnął pozew wraz ze zrzeczeniem kwoty 65.000,00 zł, oraz wniósł o zasądzenie solidarnie od pozwanych J. Ś. i B. Ś. na rzecz (...) Sp. z (...) . kwoty 89.906,85 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 17 czerwca 2009 roku do dnia zapłaty, oraz kosztów procesu wraz z kosztami zastępstwa adwokackiego według norm prawem przepisanych.

W sprawie o sygn. akt II C 711/10 strona powodowa pismem z dnia 24 marca 2011r. ograniczyła powództwo o kwotę 120.000 zł wnosząc o zasądzenie solidarnie od pozwanych kwoty 238.414,48 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 17 czerwca 2009R. do dnia zapłaty oraz kosztów procesu wraz z kosztami zastępstwa adwokackiego. (k. 275-279 akt II C 711/10)

Na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie w postaci przedstawionych przez stronę powodową dokumentów, Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny przedmiotowej sprawy, istotny ze względu na zakres jej rozpoznania:

W dniu 11 września 2008r. pozwani działający jako wspólnicy spółki cywilnej Gospodarstwo Rolne (...) zawarli z (...) Sp. z o.o. umowę leasingu nr (...). Przedmiotem umowy były urządzenia określone wg załącznika nr 3 do umowy. Wartość początkowa sprzętu bez podatku VAT wynosiła 422.730,00 zł natomiast w walucie umowy stanowiło to 208.056,90 jenów japońskich zgodnie z kursem z dnia zawarcia umowy wynoszącym 0, (...).

Szacunkowa wartość przedmiotu leasingu wynosiła 208.056,90 jenów japońskich. Spłata miała nastąpić w 73 ratach miesięcznych z oprocentowaniem (...) wynoszącym 0,9025 % w dacie zawarcia umowy. Płatność ostatniej raty przypadała na 15.09.2014r. Korzystający wyrazili zgodę na włączenie Ogólnych Warunków do treści umowy jako jej integralną część oraz oświadczyli iż otrzymali ich egzemplarz i zapoznali się z ich treścią. Zabezpieczeniem wykonania umowy przez korzystających miał być weksel in blanco. Zasady jego wypełnienia regulowało porozumienie wekslowe, stanowiące załącznik do umowy leasingu.

Zgodnie z jego postanowieniami w razie gdyby korzystający nie wywiązali się ze zobowiązania w szczególności gdyby nie zapłacili w określonym w umowie terminie i trybie lub w pełnej wysokości należnej finansującemu kwoty pieniężnej wynikającej z zawartej umowy, finansujący był uprawniony do uzupełnienia weksla poprzez:

a)  wpisanie brakujących elementów wymaganych przez prawo wekslowe w szczególności odnoszących się do miejsca wystawienia weksla, daty wystawienia weksla, remitenta, miejsca i terminu płatności oraz sumy wekslowej wysokości pokrywającej całość roszczenia pieniężnego finansującego z tytułu nie wywiązywania się terminowego ze zobowiązań wynikających z umowy,

b)  umieszczenia na wekslu dodatkowych klauzul, w szczególności zastrzeżenia korzystającego „bez protestu"

Następnie do przedłożenia uzupełnionego weksla do zapłaty w uzupełnienia weksla będzie uważany dzień wysłania przez finansującego do korzystającego listu zawiadamiającego o takim uzupełnieniu i wzywającego korzystającego do zapłaty sumy wekslowej następnego dnia roboczego po upływie 7 dni kalendarzowych od daty uzupełnienia.

Pismem z dnia 6 maja 2009r. (...) sp. z .o.o. w W. w związku z nieuregulowaniem należności mimo wyznaczenia dodatkowego terminu wypowiedziało ze skutkiem natychmiastowym umowę nr (...) z 11 września 2008r. wzywając jednocześnie do wydani przedmiotu najmu.

W dniu 12 maja 2009r. powód wystawił notę rozliczeniową do umowy nr (...) żądając zapłaty przez pozwanych kwoty 737.726,89 zł (k. 280)

(umowa k 265, ogólne warunki k 256-264, załącznik nr 1 do umowy k 266, wypowiedzenie umowy k. 267, nota rozliczeniowa k. 280).

W dniu 13 sierpnia 2008r. pozwani działający, jako wspólnicy spółki cywilnej Gospodarstwo Rolne (...) zawarli z (...) Sp. z o.o. umowę leasingu nr (...). Przedmiotem umowy była ładowarka teleskopowa N. H. (...) o nr (...).

Wartość początkowa sprzętu bez podatku VAT wynosiła 203.500,00 zł natomiast w walucie umowy stanowiło to 10 015 749,58 jenów japońskich zgodnie z kursem z dnia zawarcia umowy wynoszącym 0, (...). Szacunkowa wartość przedmiotu leasingu wynosiła 100.157,50 jenów japońskich. Spłata miała nastąpić w 73 ratach miesięcznych z oprocentowaniem (...) (...), wynoszącym 0,9025 % w dacie zawarcia umowy. Płatność ostatniej raty przypadała na 15.08.2014r.

Korzystający wyrazili zgodę na włączenie Ogólnych Warunków do treści umowy jako jej integralną część oraz oświadczyli iż otrzymali ich egzemplarz i zapoznali się z ich treścią. Zabezpieczeniem wykonania umowy przez korzystających miał być weksel in blanco. Zasady jego wypełnienia regulowało porozumienie wekslowe, stanowiące załącznik do umowy leasingu.

Zgodnie z jego postanowieniami w razie gdyby korzystający nie wywiązali się ze zobowiązania w szczególności gdyby nie zapłacili w określonym w umowie terminie i trybie lub w pełnej wysokości należnej finansującemu kwoty pieniężnej wynikającej z zawartej umowy, finansujący był uprawniony do uzupełnienia weksla poprzez:

c)  wpisanie brakujących elementów wymaganych przez prawo wekslowe w szczególności odnoszących się do miejsca wystawienia weksla, daty wystawienia weksla, remitenta, miejsca i terminu płatności oraz sumy wekslowej wysokości pokrywającej całość roszczenia pieniężnego finansującego z tytułu nie wywiązywania się terminowego ze zobowiązań wynikających z umowy,

d)  umieszczenia na wekslu dodatkowych klauzul, w szczególności zastrzeżenia korzystającego „bez protestu"

Następnie do przedłożenia uzupełnionego weksla do zapłaty w uzupełnienia weksla będzie uważany dzień wysłania przez finansującego do korzystającego listu zawiadamiającego o takim uzupełnieniu i wzywającego korzystającego do zapłaty sumy wekslowej następnego dnia roboczego po upływie 7 dni kalendarzowych od daty uzupełnienia.

Pismem z dnia 6 maja 2009r. (...) sp. z .o.o. w W. w związku z nieuregulowaniem należności mimo wyznaczenia dodatkowego terminu wypowiedziało ze skutkiem natychmiastowym umowę nr (...) z 13 sierpnia 2008r. wzywając jednocześnie do wydania przedmiotu najmu. W dniu 12 maja 2009r. powód wystawił notę rozliczeniową do umowy nr (...) żądając zapłaty przez pozwanych kwoty 303.905,62 zł (k. 257)

Pismami doręczonymi pozwanym 10 czerwca 2009r. powód zawiadomił pozwanych o wypełnieniu weksla (akta sprawy II C 709/10 umowa k 254, ogólne warunki k 256-264, załącznik nr 1 do umowy k 255, wypowiedzenie umowy k. 256, nota rozliczeniowa k. 257 zawiadomienie o wypełnieniu weksla k. 268-270).

W dniu 13 sierpnia 2008r. pozwani działający, jako wspólnicy spółki cywilnej Gospodarstwo Rolne (...) zawarli z (...) Sp. z o.o. umowę leasingu nr (...). Przedmiotem umowy była ładowarka teleskopowa N. H. (...) o nr (...). Wartość początkowa sprzętu bez podatku VAT wynosiła 240.000,00 zł natomiast w walucie umowy stanowiło to 11 812 186,24 jenów japońskich zgodnie z kursem z dnia zawarcia umowy wynoszącym 0, (...). Szacunkowa wartość przedmiotu leasingu wynosiła 118.121,86 jenów japońskich. Spłata miała nastąpić w 73 ratach miesięcznych z oprocentowaniem (...) (...), wynoszącym 0,9025 % w dacie zawarcia umowy. Płatność ostatniej raty przypadała na 15.08.2014r. Korzystający wyrazili zgodę na włączenie Ogólnych Warunków do treści umowy jako jej integralną część oraz oświadczyli iż otrzymali ich egzemplarz i zapoznali się z ich treścią. Zabezpieczeniem wykonania umowy przez korzystających miał być weksel in blanco. Zasady jego wypełnienia regulowało porozumienie wekslowe, stanowiące załącznik do umowy leasingu.

Zgodnie z jego postanowieniami w razie gdyby korzystający nie wywiązali się ze zobowiązania w szczególności gdyby nie zapłacili w określonym w umowie terminie i trybie lub w pełnej wysokości należnej finansującemu kwoty pieniężnej wynikającej z zawartej umowy, finansujący był uprawniony do uzupełnienia weksla poprzez:

e)  wpisanie brakujących elementów wymaganych przez prawo wekslowe w szczególności odnoszących się do miejsca wystawienia weksla, daty wystawienia weksla, remitenta, miejsca i terminu płatności oraz sumy wekslowej wysokości pokrywającej całość roszczenia pieniężnego finansującego z tytułu nie wywiązywania się terminowego ze zobowiązań wynikających z umowy,

f)  umieszczenia na wekslu dodatkowych klauzul, w szczególności zastrzeżenia korzystającego „bez protestu"

Następnie do przedłożenia uzupełnionego weksla do zapłaty w uzupełnienia weksla będzie uważany dzień wysłania przez finansującego do korzystającego listu zawiadamiającego o takim uzupełnieniu i wzywającego korzystającego do zapłaty sumy wekslowej następnego dnia roboczego po upływie 7 dni kalendarzowych od daty uzupełnienia.

Pismem z dnia 6 maja 2009r. (...) sp. z .o.o. w W. w związku z nieuregulowaniem należności mimo wyznaczenia dodatkowego terminu wypowiedziało ze skutkiem natychmiastowym umowę nr (...) z 13 sierpnia 2008r. wzywając jednocześnie do wydania przedmiotu najmu.

W dniu 12 maja 2009r. powód wystawił notę rozliczeniową do umowy nr (...) żądając zapłaty przez pozwanych kwoty 358 414,48 zł (k. 295, akta sprawy II C 711/10 umowa k 280, ogólne warunki k 286-294, załącznik nr 1 do umowy k 281, wezwanie do zapłaty k. 283, nota rozliczeniowa k. 295).

W dniu 8 lipca 2008r. pozwani działający, jako wspólnicy spółki cywilnej Gospodarstwo Rolne (...) zawarli z (...) Sp. z o.o. umowę leasingu nr (...). Przedmiotem umowy była przyczepa R. & S. T. (...) o nr (...).

Wartość początkowa sprzętu bez podatku VAT wynosiła 82.561,42 zł natomiast w walucie umowy stanowiło to 4 050 901,33 jenów japońskich zgodnie z kursem z dnia zawarcia umowy wynoszącym 0, (...). Szacunkowa wartość przedmiotu leasingu wynosiła 40 509,01 jenów japońskich. Spłata miała nastąpić w 73 ratach miesięcznych z oprocentowaniem (...) wynoszącym 0,9188 % w dacie zawarcia umowy. Płatność ostatniej raty przypadała na 15.07.2014r.

Korzystający wyrazili zgodę na włączenie Ogólnych Warunków do treści umowy jako jej integralną część oraz oświadczyli iż otrzymali ich egzemplarz i zapoznali się z ich treścią. Zabezpieczeniem wykonania umowy przez korzystających miał być weksel in blanco. Zasady jego wypełnienia regulowało porozumienie wekslowe, stanowiące załącznik do umowy leasingu. Zgodnie z jego postanowieniami w razie gdyby korzystający nie wywiązali się ze zobowiązania w szczególności gdyby nie zapłacili w określonym w umowie terminie i trybie lub w pełnej wysokości należnej finansującemu kwoty pieniężnej wynikającej z zawartej umowy, finansujący był uprawniony do uzupełnienia weksla poprzez:

g)  wpisanie brakujących elementów wymaganych przez prawo wekslowe w szczególności odnoszących się do miejsca wystawienia weksla, daty wystawienia weksla, remitenta, miejsca i terminu płatności oraz sumy wekslowej wysokości pokrywającej całość roszczenia pieniężnego finansującego z tytułu nie wywiązywania się terminowego ze zobowiązań wynikających z umowy,

h)  umieszczenia na wekslu dodatkowych klauzul, w szczególności zastrzeżenia korzystającego „bez protestu"

Następnie do przedłożenia uzupełnionego weksla do zapłaty w uzupełnienia weksla będzie uważany dzień wysłania przez finansującego do korzystającego listu zawiadamiającego o takim uzupełnieniu i wzywającego korzystającego do zapłaty sumy wekslowej następnego dnia roboczego po upływie 7 dni kalendarzowych od daty uzupełnienia.

Pismem z dnia 6 maja 2009r. (...) sp. z .o.o. w W. w związku z nieuregulowaniem należności mimo wyznaczenia dodatkowego terminu wypowiedziało ze skutkiem natychmiastowym umowę nr (...) z 8 lipca 2008r. wzywając jednocześnie do wydania przedmiotu najmu.

W dniu 12 maja 2009r. powód wystawił notę rozliczeniową do umowy nr (...) żądając zapłaty przez pozwanych kwoty 153 076,85 zł (k. 271)

Pismami doręczonymi pozwanym w dniu 10 czerwca 2009r. powód zawiadomił pozwanych o uzupełnieniu weksla. (akta sprawy II C 713/10 umowa k 268, ogólne warunki k 273-281, załącznik nr 1 do umowy k 269, wypowiedzenie k. 270, nota rozliczeniowa k. 271m zawiadomienie o wypełnieniu weksla k. 282-284).

W dniu 8 lipca 2008r. pozwani działający jako wspólnicy spółki cywilnej Gospodarstwo Rolne (...) zawarli z (...) Sp. z o.o. umowę leasingu nr (...). Przedmiotem umowy była przyczepa R. & S. T. (...) o nr (...). Wartość początkowa sprzętu bez podatku VAT wynosiła 82.561,42 zł natomiast w walucie umowy stanowiło to 4 050 901,33 jenów japońskich zgodnie z kursem z dnia zawarcia umowy wynoszącym 0, (...). Szacunkowa wartość przedmiotu leasingu wynosiła 40 509,01 jenów japońskich. Spłata miała nastąpić w 73 ratach miesięcznych z oprocentowaniem (...), wynoszącym 0,9188 % w dacie zawarcia umowy. Płatność ostatniej raty przypadała na 15.07.2014r. Korzystający wyrazili zgodę na włączenie Ogólnych Warunków do treści umowy jako jej integralną część oraz oświadczyli iż otrzymali ich egzemplarz i zapoznali się z ich treścią.

Zabezpieczeniem wykonania umowy przez korzystających miał być weksel in blanco. Zasady jego wypełnienia regulowało porozumienie wekslowe, stanowiące załącznik do umowy leasingu.

Zgodnie z jego postanowieniami w razie gdyby korzystający nie wywiązali się ze zobowiązania w szczególności gdyby nie zapłacili w określonym w umowie terminie i trybie lub w pełnej wysokości należnej finansującemu kwoty pieniężnej wynikającej z zawartej umowy, finansujący był uprawniony do uzupełnienia weksla poprzez:

a)  wpisanie brakujących elementów wymaganych przez prawo wekslowe w szczególności odnoszących się do miejsca wystawienia weksla, daty wystawienia weksla, remitenta, miejsca i terminu płatności oraz sumy wekslowej wysokości pokrywającej całość roszczenia pieniężnego finansującego z tytułu nie wywiązywania się terminowego ze zobowiązań wynikających z umowy,

b)  umieszczenia na wekslu dodatkowych klauzul, w szczególności zastrzeżenia korzystającego „bez protestu"

Następnie do przedłożenia uzupełnionego weksla do zapłaty w uzupełnienia weksla będzie uważany dzień wysłania przez finansującego do korzystającego listu zawiadamiającego o takim uzupełnieniu i wzywającego korzystającego do zapłaty sumy wekslowej następnego dnia roboczego po upływie 7 dni kalendarzowych od daty uzupełnienia.

Pismem z dnia 6 maja 2009r. (...) sp. z .o.o. w W. w związku z nieuregulowaniem należności mimo wyznaczenia dodatkowego terminu wypowiedziało ze skutkiem natychmiastowym umowę nr (...) z 8 lipca 2008r. wzywając jednocześnie do wydania przedmiotu najmu.

W dniu 12 maja 2009r. powód wystawił notę rozliczeniową do umowy nr (...) żądając zapłaty przez pozwanych kwoty 154 906,85 zł (k. 257)

Pismami doręczonymi pozwanym w dniu 10 czerwca 2009r. powód zawiadomił pozwanych o uzupełnieniu weksla.

(akta sprawy II C 718/10 umowa k 254, ogólne warunki k 259-267, załącznik nr 1 do umowy k 255, wypowiedzenie k. 256, nota rozliczeniowa k. 257 zawiadomienie o wypełnieniu weksla k. 268-270).

Termin zapłaty sum wekslowych został określony na dzień 16 czerwca 2009 roku, w zakreślonym terminie pozwani nie dokonali zapłaty - okoliczność niesporna. Wszystkie maszyny będące przedmiotem umów leasingu zostały przez pozwanych zwrócone powodowi i podlegały tak zwanej sprzedaży wymuszonej. Urządzenia zostały wycenione przez powoda w oparciu o działania rzeczoznawców, a następnie sprzedane. Sortowniki G. zostały sprzedane za 25 010 zł każdy (faktury k. 349, 350), przenośniki taśmowe G. zostały sprzedane za kwoty 42 700 zł każdy (faktury k. 351, 352, 353) sortowniki G. zostały sprzedane za kwotę 27 450 zł każdy (faktury k. 354, 355) usypywacz pryzm G. został sprzedany za kwotę
89 060 zł (faktura k. 256), ładowarka teleskopowa N. H. została sprzedana na kwotę 158 600 zł (faktura k. 357), przyczepy R. & sohn zostały sprzedane za kwoty 79 300 zł każda. (k. 358, 359) ładowarka teleskopowa N. H. została sprzedana za kwotę 146 400 zł (akta II C 711/10 k. 282)

Postanowieniem z dnia 28 listopada 2012r. Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego na okoliczność ustalenia wartości rynkowej urządzeń stanowiących przedmiot leasingu na datę zwrotu przedmiotu leasingu stronie powodowej, wymienionych w umowach i załącznikach do umów leasingu nr (...) i w ilości wskazanej w tych dokumentach. (k. 386)

Biegły złożył opinie do akt sprawy (k. 576-589)

Biegły sądowy ustalił następujące ceny poszczególnych urządzeń wskazując jednocześnie, że oszacowanie wartości nie może być gwarancją ceny sprzedaży – k. 721, co przedstawia kompleksowo poniższa tabela:

NAZWA – maszyna / urządzenie	Numer Umowy leasingu	Biegły NETTO – k. 586 (metoda porównawcza – po zaokrągleniu)	Biegły NETTO k. 705 (metoda kosztowa)	Biegły NETTO k. 707 (sprzedaż wymuszona)	Biegły k. 719 NETTO – (podejście kosztowe z korektami)	Biegły NETTO – k. 720 metoda porównawcza – opinia uzupełniająca	Cena Faktura Netto (S. – sprzedaż wymuszona)	Faktura VAT (S. – sprzedaż wymuszona)	nr faktury	karta
Sterownik (...) 900 /nr fabryczny (...) z 2008 r./ - 4 sztuki – załącznik nr 3 – k. 679	(...)	23 500,00 zł	26 331,75 zł	22 381,99 zł	23 500,00 zł	24 700,00 zł	20 500,00 zł	25 010,00 zł 25 010,00 zł 25 010,00 zł 27 450,00 zł	(...), (...), (...), (...)	349, 350, 354, 355
U. pryzm (...) SI – 125 z 2008 r. /nr fabryczny (...)	(...)	54 930,00 zł	61 546,50 zł	52 314,53 zł	54 900,00 zł	76 200,00 zł	73 000,00 zł	89 060,00 zł	(...)	356
Przenośnik taśmowy (...) 80-13 /nr fabryczny (...) z 2008/ - 3 sztuki – załącznik nr 3 k. 679	(...)	31 150,00 zł	34 897,50 zł	29 662,88 zł	31 100,00 zł	37 900,00 zł	35 000,00 zł	42 700,00 zł	(...), (...), (...),	351, 352, 353
Ładowarka Teleskopowa C. (...) /nr fabryczny (...) - to samo co (...) k. 671 – wyjaśnienia biegłego	(...)	125 500,00 zł	140 616,00 zł	119 523,60 zł	125 500,00 zł	146 100,00 zł	130 000,00 zł	158 600,00 zł	(...)	357
Ładowarka Teleskopowa C. (...) (...)nr fabryczny (...) - - to samo co (...) k. 671 – wyjaśnienia biegłego	(...)	143 430,00 zł	160 704,00 zł	136 598,40 zł	143 400,00 zł	170 000,00 zł	120 000,00 zł	146 400,00 zł	BRAK FAKTURY – wycena sprzedażowa S. – k. 499	499
Przyczepa R. & S. T. (...) /nr fabryczny (...) z 2008 r./	(...)	54 200,00 zł	60 724,00 zł	51 615,40 zł	54 200,00 zł	67 000,00 zł	65 000,00 zł	79 300,00 zł	(...)	358
Przyczepa R. & S. T. (...) /nr fabryczny (...) z 2008 r./	(...)	54 200,00 zł	60 724,00 zł	51 615,40 zł	54 200,00 zł	67 000,00 zł	65 000,00 zł	79 300,00 zł	(...)	359

Sąd Okręgowy w pełni podzielił wywodu zawarte zarówno w opiniach pisemnych, uzupełniających jak i ustnych. Opinie te pozwoliły kompleksowo przyjrzeć się zmienności cen w zależności od sposobu przyjęcia wyceny na kanwie rzeczywistych kwot uzyskanych ze sprzedaży przez powoda, jakie uzyskał zagospodarowując przedmioty leasingu. Ceny uzyskane przez powoda odpowiadały zatem cenom rynkowym sprzętu (opinie biegłego sądowego ds. wyceny (...) k 575-587, 636-637696-721, 824-825). Różnice wynikające z obliczeń biegłego i cen netto sprzedaży wynikają z praw rynku, a opinie te, co w sposób kompleksowy przedstawia powyższa tabela nie wykazały, by powód zaniżył ceny uzyskane ze sprzedaży maszyn, czy też sprzedawał je z naruszeniem zasad rynkowych.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił przede wszystkim na podstawie zebranych w sprawie dokumentów w postaci weksli nakazów zapłaty umów leasingu załączników do umów leasingu ogólnych warunków leasingu, wypowiedzeń umów leasingu, not rozliczeniowych. Ponadto na ustalenie stanu faktycznego złożyły się opinie biegłego sporządzone w niniejszej sprawie.

Podsumowując wyniki postępowania dowodowego, którego przebieg znajduje odzwierciedlenie w protokołach posiedzeń Sąd zwraca uwagę, iż żadna ze stron nie żądała sprostowania lub uzupełnienia protokołu (art. 160 k.p.c.) Strony miały możliwość zgłaszania w toku postępowania wniosków dowodowych podnoszenia zarzutów oraz wskazywania faktów istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, jak również zgłaszania zastrzeżeń do protokołu, co skwapliwie czyniły. Nadto żadna ze stron nie zakwestionowała prawdziwości dokumentów, zarówno, co do pochodzenia od osób, które się pod nimi podpisały, jak i treści w nich zawartych. Również Sąd nie dopatrzył się żadnych okoliczności mogących wzbudzić wątpliwość, co do ich prawdziwości.

Pomiędzy stronami bezsporny był fakt wystawienia przez pozwanych weksli in blanco na zabezpieczenie wierzytelności z tytułu umów leasingu, oraz wystawienie deklaracji wekslowych jak i okoliczności zawarcia poszczególnych umów leasingowych. Istota sporu między stronami sprowadzała się w swej istocie do oceny skuteczności wypełnienia weksla in blanco z uwagi na podnoszone zarzuty nieprawidłowości kwoty, na jakie wypełniono weksle, a co za tym idzie prawidłowości zagospodarowania przedmiotu leasingu po jego zakończeniu przez powoda. Niespornym było również, że łączące strony umowy leasingu uległy rozwiązaniu. Ponadto Sąd dał wiarę obiektywnym dowodom z wyżej wymienionych dokumentów, które nie budzą wątpliwości i nie były kwestionowane przez żadną ze stron. W związku z tym okoliczności stwierdzone złożonymi do akt dokumentami Sąd mógłby uznać za przyznane już na podstawie art. 229 i 230 k.p.c.

Sąd oddalił wniosek o przesłuchania w sprawie H. M. tj. świadka zawnioskowanego przez pozwanych z uwagi na to, że świadek został zawnioskowany na okoliczności wykazane przedstawionymi Sądowi dokumentami oraz takie, które pozostają bez związku z przedmiotem niniejszego postępowania. (k. 825). Ponadto zeznania świadka zostały zdeterminowane opinią biegłego. Sąd oddalił też wiosek o dopuszczenie dowodu z opinii kolejnego biegłego innego, niż dopuszczony w sprawie biegły – poprzestając na dopuszczeniu opinii uzupełniających dotychczasowego biegłego w trybie art. 285 k.p.c. Postępując tak Sąd Okręgowy miał na względzie nie tylko czasookres toczącego się postępowania i zaznajomienie się z materiałem dowodowym przez biegłego, to również okoliczności, iż przedstawiona pierwotna pisemna opinia biegłego w aspekcie merytorycznym, dokonana została w oparciu o właściwe dla jej przedmiotu kryteria zgodności z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, przy uwzględnieniu poziomu wiedzy biegłego, podstaw teoretycznych zaprezentowanego stanowiska, a także sposobu motywowania oraz stopnia stanowczości wyrażonych w niej wniosków. Pozostała jedynie do wyjaśnienia okoliczność zmienności nazwy marki tego samego producenta firmy (...) w zestawieniu z (...) i kwestie przyjętych metod kosztorysowania na kanwie uzyskanej ceny sprzedaży przez powoda, o czym szerzej w dalszej części uzasadnienia.

Oddaleniu podlegał wniosek o dopuszczenie dowodu z przesłuchania stron, mając na względzie art. 217 §3 k.p.c. i art. 299 k.p.c. Należy podkreślić, że obowiązek Sądu wynikający z tego ostatniego przepisu nie ma charakteru bezwzględnego obowiązku, a aktualizuje się on wówczas, jeżeli Sąd uzna, że dotychczasowe rezultaty przeprowadzonego postępowania dowodowego nie świadczą o wyjaśnieniu faktów istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, a dotyczy takich faktów, które w ocenie Sądu są istotne dla rozstrzygnięcia sporu, a nie takich, które strony określają, jako istotne, w konsekwencji dowód z przesłuchania stron jest dowodem posiłkowym, dopuszczalnym jedynie wtedy, gdy nie można istotnych dla sprawy okoliczności wyjaśnić innymi dowodami. W sytuacji, gdy wszystkie istotne dla sprawy okoliczności zostały wyjaśnione dokumentami, to prowadzenie przez Sąd dowodu z zeznań stron jest zbędne, a nawet niedopuszczalne - porównaj wyrok SN z dnia 8 grudnia 2000r. I CKN 1129/99, wyrok S.A. z 28 listopada 1997r. II CKN 457/97. Okoliczności, na jakie miały by zeznawać strona były bezprzedmiotowe, nieprzydatne dla rozstrzygnięcia sprawy i wyjaśnione innymi dowodami, o czym szerzej w rozważaniach poniżej. Zatem brak było przesłanek do dopuszczenia takiego dowodu.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwa w połączonych sprawach zasługiwały na uwzględnienie, z jedyną zmianą w obrębie nakazów zapłaty z uwagi na cofnięcie pozwu w części omawianej we wstępie.

W pierwszej kolejności, dla porządku wywodu, należy zacząć rozważania od uwag natury ogólnej. Wskazać zatem należy, iż weksel jest papierem wartościowym. Zgodnie z dominującym w piśmiennictwie polskim poglądem przez papier wartościowy należy rozumieć dokument inkorporujący określone prawo majątkowe (tak M. B., W. C., J. M., A. S., K. Z.). Do realizacji tego prawa konieczne jest posiadanie dokumentu. Weksel ma przy tym szczególne cechy, które wiążą się ściśle z pełnionymi przez niego funkcjami. Zgodnie z definicją S. W. „weksel jest to dokument posiadający dokładnie przez prawo określoną formę i wyposażony przez prawo tą właściwością, że umieszczenie na nim podpisu stanowi podstawę i przyczynę (causa efficiens) zobowiązania osoby, od której pochodzi podpis” (vide: Prawo wekslowe i czekowe. Komentarz, Kraków 1936, s. 15). Weksel opiewa zawsze na określoną sumę pieniężną, przy wystawieniu weksla musi być zachowana forma ściśle określona przez ustawę. Należy on do grupy papierów wartościowych na zlecenie. Weksel pełni w obrocie gospodarczym wiele funkcji, przy czym z najważniejszych wskazać należy na funkcję kredytową (weksel jako środek kredytu), obiegową (wynikającą z nieograniczonej w zasadzie możliwości przenoszenia wierzytelności wekslowej przez indos z jednej osoby na drugą) oraz funkcję zabezpieczającą (która polega na możliwości użycia weksla jako środka zabezpieczającego określoną wierzytelność). Charakterystyczną cechą weksla jest to, że najczęściej występuje kilka zobowiązań wekslowych. Obok długu głównego, mogą występować zobowiązania uboczne, subsydiarne. Dłużnikiem głównym przy wekslu trasowanym jest akceptant. Natomiast wystawca oraz indosanci występują w charakterze dłużników subsydiarnych, ponieważ odpowiadają dopiero wówczas, gdy akceptant nie spełni dłużnego świadczenia. Jak już wskazano powyżej wykonywanie praw z weksla jest uzależnione od posiadania dokumentu. W tym miejscu wskazać należy na ogólną zasadę, którą wyraża przepis art. 921 ⁷ k.c., zgodnie, z którą: „spełnienie świadczenia do rąk posiadacza legitymowanego treścią papieru wartościowego zwalnia dłużnika, chyba że działał on w złej wierze”. Posiadacz weksla, który jest legitymowany treścią dokumentu, może dochodzić swych roszczeń przeciw dłużnikom wekslowym. Wystarczy przy tym, jeżeli powoła się na treść dokumentu. Każdy weksel można przenieść przez indos, chyba że wystawca zamieścił w dokumencie negatywne zastrzeżenie (por. objaśnienia do art. 11 pr. weksl.). Treść zobowiązania wekslowego ustala się na podstawie tekstu weksla. Z samego dokumentu powinno wynikać, kto i w jakim charakterze podpisał weksel. (por. uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 29 czerwca 1995 r., III CZP 66/95, OSNC 1995, nr 12, poz. 168). W uchwale tej Sąd Najwyższy podkreślił, iż nie jest dopuszczalne badanie na podstawie art. 65 § 2 k.c. rzeczywistej woli stron kreujących zobowiązanie wekslowe. Nie jest dopuszczalne ustalenie sensu wyrażonego w wekslu oświadczenia woli na podstawie przesłanek subiektywnych, czyli według rzeczywistej woli podmiotów zobowiązania wekslowego. Pewność i bezpieczeństwo obrotu wekslowego wymaga, aby ograniczyć się w tym zakresie do obiektywnej wykładni tekstu weksla. Zgodnie z jednolitym stanowiskiem prezentowanym w polskim piśmiennictwie, zobowiązanie wekslowe ma charakter samodzielny i abstrakcyjny, a zatem niezależny od podstawy prawnej, która spowodowała jego zaciągnięcie. Stanowisko takie zajmuje również ustalona judykatura (por. przykładowo orzeczenie SN z dnia 23 marca 1956 r., (...) 1957, nr 1, s. 34). Zatem samodzielność zobowiązania wekslowego, oznacza niezależność poszczególnych zobowiązań wekslowych. Każdy podpis na wekslu tworzy materialnie niezależne od siebie zobowiązanie wekslowe, co z kolei oznacza, że z jednego weksla mogą wynikać różne zobowiązania wekslowe poszczególnych osób. Ponadto samodzielność łączy się z bezwarunkowym charakterem zobowiązania danej osoby. Na podstawie samego weksla wierzyciel może domagać się od dłużnika zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej. Wyrażone w treści dokumentu polecenie zapłaty jest bezwarunkowe (por. art. 1 prawa wekslowego). Wystawienie weksla znajduje swą przyczynę w stosunkach kauzalnych zachodzących między stronami. Wynikające z podpisu na wekslu wierzytelności wekslowe są abstrakcyjne. Oznacza to, że nieprawidłowość przyczyny prawnej (causa) nie ma wpływu na ważność zobowiązań wekslowych. Innymi słowy, zobowiązanie wekslowe jest oderwane od swej podstawy prawnej, stanowiącej gospodarczą przyczynę wystawienia weksla. Jest ono także oderwane od typu stosunku podstawowego (umowa sprzedaży, pożyczki itd.).

Podkreślić w tym miejscu należy, iż podstawa prawna (causa) wierzytelności wekslowej, co nie budzi wątpliwości w doktrynie, nie może być wyrażona w treści dokumentu, w razie bowiem zamieszczenia wzmianki o podstawie prawnej weksel będzie nieważny. Zasada abstrakcyjności znajduje wyraz także w tym, że brak, nieważność lub inna wadliwość stosunku kauzalnego (podstawowego) nie mają wpływu na ważność zobowiązania wekslowego. Nie ma także wpływu okoliczność, że nie został osiągnięty cel, dla którego wystawiono weksel. W piśmiennictwie podkreśla się (tak m.in. A. Wolter, J. Ignatowicz, K. Stefaniuk: Prawo cywilne. Zarys części ogólnej, wyd. II, Warszawa 1998, s. 273), że mamy tu do czynienia z czynnościami prawnymi formalnie i materialnie oderwanymi. Nie ulega wątpliwości, że wymienione przepisy prawa wekslowego stanowią ius cogens. Abstrakcyjność zobowiązania wekslowego zostaje jednakże złagodzona we wzajemnych stosunkach między wystawcą a pierwszym wierzycielem wekslowym (remitentem). Ciężar dowodu, co do okoliczności wyłączających jego odpowiedzialność spoczywa na wystawcy, jednakże może on przeciwstawić zarzuty oparte na jego osobistych stosunkach z remitentem. Przykładem takim będzie zarzut, że czynność prawna zobowiązująca do świadczenia była nieważna ( vide: art. 58, 410 § 2 k.c.). Sytuacja ulega istotnej zmianie, jeżeli prawa z weksla zostały przeniesione przez indos. Wówczas zostaje silnie ograniczona dopuszczalność zarzutów przysługujących dłużnikom wobec kolejnych posiadaczy weksla. Abstrakcyjność zobowiązania wekslowego występuje tu szczególnie wyraźnie, ponieważ zostają wyłączone zarzuty opierające się na stosunkach osobistych z poprzednim wierzycielem, w szczególności wynikające z przepisów prawa cywilnego. Przechodząc w tym miejscu do analizy stosunku podstawowego (kauzalnego) wiążącego strony wskazać należy, w tej sytuacji, gdy weksel został wydany w celu umorzenia zobowiązania wystawcy wobec remitenta, wierzycielowi przysługują wówczas dwa roszczenia, mianowicie ze stosunku kauzalnego oraz z weksla. Wierzytelność ze stosunku podstawowego wygasa, jeżeli wierzyciel zostanie definitywnie zaspokojony na podstawie weksla, przy czym obojętne jest, kto spełnił dłużne świadczenie na podstawie weksla. Jeżeli natomiast wierzyciel nie został zaspokojony na podstawie weksla, może on dochodzić swej wierzytelności ze stosunku kauzalnego, przy czym ocena roszczenia ze stosunku kauzalnego powinna być dokonana na ogólnych zasadach prawa cywilnego. Bezspornym jest jednak, że wierzyciel nie może dochodzić jednocześnie obu swych roszczeń. I tak, zgodnie z treścią art. 10 Ustawy z dnia 28 kwietnia 1936 roku Prawo wekslowe (Dz.U. z 1936 r. Nr 37 poz. 282) jeżeli weksel, niezupełny w chwili wystawienia, uzupełniony został niezgodnie z zawartem porozumieniem, nie można wobec posiadacza zasłaniać się zarzutem, że nie zastosowano się do tego porozumienia, chyba że posiadacz nabył weksel w złej wierze albo przy nabyciu dopuścił się rażącego niedbalstwa. Weksel niezupełny (zwany także in blanco) może występować w obrocie, jako weksel kaucyjny lub – co się zdarza najczęściej - gwarancyjny. Z wekslem gwarancyjnym mamy do czynienia, gdy weksel in blanco został złożony na zabezpieczenie zachodzącego między wystawcą weksla, a osobą, której jest wręczany, stosunku podstawowego. Weksel ten może zostać wypełniony tylko wtedy, gdy nastąpi zdarzenie, od którego strony uzależniły możliwość jego wypełnienia. Natomiast weksel in blanco jako weksel kaucyjny, może występować wtedy, gdy został złożony na zabezpieczenie szkody wynikłej z ewentualnych czynów niedozwolonych wystawcy weksla.

Cechą charakterystyczną weksli in blanco jest najczęściej brak w ich treści oznaczenia kwoty weksla oraz terminu jego płatności, za wyjątkiem sytuacji, gdy jest to weksel płatny za okazaniem, bądź w pewien czas po okazaniu. Zasadą jest, że wraz z wekslem in blanco składana jest deklaracja wekslowa. Jest to porozumienie zawarte pomiędzy wystawcą weksla, a remitentem, w treści którego wystawca upoważnia remitenta do uzupełnienia weksla. Ponadto strony określają warunki, po zaistnieniu których weksel może zostać wypełniony. Ustawa nie wymaga dla zawarcia porozumienia określonej formy. Zatem, uważa się, że porozumienie takie może być zawarte w sposób dowolny. Dla jasności wywodu stwierdzić należy, że ważność weksla nie jest uzależniona od istnienia deklaracji (tak: SN w wyroku z dn. 28.10.1963 r., sygn. II CR 249/63, OSNCP 1964, nr 10, poz. 208). Zobowiązanie wekslowe wszystkich osób na wekslu podpisanych powstaje z chwilą wręczenia weksla in blanco remitentowi, ale jest to zobowiązanie warunkowe. Pełne skutki wywołuje weksel z mocą wsteczną dopiero w momencie jego uzupełnienia zgodnie z wymogami prawa wekslowego (patrz: Prawo wekslowe . Komentarz, A. S., str. 82). Mając na względzie stawiane zarzuty wskazać należy, iż wypełnienie weksla w sposób sprzeczny z warunkami zawartymi w deklaracji, nie powoduje, że jest on nieważny, nie wpływa również na zakres istnienia zobowiązania wekslowego. Weksel taki jest ważny, ale wystawca może podnieść zarzut wypełnienia go niezgodnie z deklaracją. Jeżeli posiadaczem weksla jest pierwszy wierzyciel (remitent), wiąże go porozumienie zawarte z dłużnikiem. Dlatego dłużnik może mu przeciwstawić także zarzuty subiektywne, a zatem wynikające ze stosunku podstawowego łączącego go z wierzycielem.

W przedmiotowej sprawie złożone do akt weksle in blanco stanowiły zabezpieczenie wykonania umów leasingu zawartej pomiędzy powodem, a pozwanymi. Umowa leasingu jest umową nazwaną, uregulowaną w art. 709 ¹ - 709 ¹⁹ k.c. Przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się do nabycia oznaczonej rzeczy od zbywcy na warunkach określonych w umowie i wydania jej korzystającemu, a korzystający zobowiązuje się do zapłaty na rzecz finansującego wynagrodzenia w umówionych ratach, równego co najmniej cenie z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego. W sytuacji zwłoki z zapłatą, co najmniej jednej raty, po uprzednim wezwaniu korzystającego do zapłaty zaległości w zakreślonym terminie, finansujący może umowę leasingu wypowiedzieć ze skutkiem natychmiastowym, chyba ze strony uzgodniły termin wypowiedzenia – art. 709 ¹³ § 2 k.c. Natomiast w sytuacji wypowiedzenia umowy przez finansującego z winy korzystającego, finansujący może żądać od korzystającego natychmiastowego zapłacenia wszystkich pozostałych, a niezapłaconych rat pomniejszonych o korzyści, jakie finansujący uzyskał na skutek ich zapłaty przez terminem i zwrotu przedmiotu leasingu (art. 709 ¹⁵ k.c.). Załączone do akt porozumienia wekslowe, jako załącznik do umów leasingowych szeroko ujęły dyspozycję praw pierwszego wierzyciela wekslowego do uzupełnienia weksla niezupełnego z chwilą zaistnienia przesłanek zabezpieczenia wobec nie wywiązania się z umów (k. 266 – i analogiczne w aktach dołączonych).

Bezspornym jest, iż na skutek kłopotów pozwanych z prowadzeniem działalności gospodarczej (w związku z pożarem magazynów i zbiorów pozwanych) zaprzestali oni wywiązywać się z zaciągniętego zobowiązania wnoszenia terminowego opłat leasingowych, a powód, zażądał zwrotu przedmiotu leasingu i spłacenia rat leasingowych z uwagi na wypowiedzenie pozwanym umowy leasingu i wezwał do zapłaty pozostałych niezapłaconych rat wraz z odsetkami. Bezspornym jest również, iż w dniu 11 września 2008 r. powód wypełnił weksle in blanco wystawiony przez pozwanych i wezwał pozwanych do wykupienia tych weksli. Spornym jest natomiast zasadność ich wypełnienia, z uwagi na początkowy brak pomniejszenia sumy wekslowej o zagospodarowane przedmioty, a później z uwagi na cofniecie – prawidłowość uzyskanych kwot z zagospodarowania.

Idąc dalej w rozważaniach, wskazać należy, co zostało zasygnalizowane w przytoczonych wyżej rozważaniach natury jurydycznej, iż w niniejszej sprawie weksle niezupełne stanowiły zabezpieczenie niewykonania przez pozwanych umów leasingu. Oznaczało to, że remitent, jako pierwszy wierzyciel nie mógł wypełnić tego weksla w zakresie wskazania sumy wekslowej w sposób dowolny, ale suma ta powinna odpowiadać rzeczywistemu zadłużeniu pozwanych, zarówno jeśli chodzi o kwotę główną, jak i odsetki oraz odszkodowanie, jakie było w umowie przewidziane. Ograniczenie to determinowane było zapisami deklaracji wekslowych. Zauważyć należy, iż powód jest posiadaczem weksli i jednocześnie pierwszym wierzycielem pozwanych, a zatem pozwani mogą podnosić w stosunku do niego wszelkie zarzuty mające swe podłoże w łączącym strony stosunku podstawowym. W tym wypadku mamy do czynienia ze złagodzeniem abstrakcyjności zobowiązania wekslowego. Nie mniej jednak, ciężar dowodu, że weksel in blanco został nieprawidłowo wypełniony ciąży na pozwanych. Z powyższego w ocenie Sądu pozwani nie wywiązali się należycie, albowiem zarzuty odnoszące się do sprzedaży przedmiotów leasingu poniżej wartości rynkowej tych urządzeń nie zostały przez pozwanych wykazane. Zauważyć należy, iż powód zanim dokonał sprzedaży poszczególnych maszyn zleciła wykonanie jej wyceny profesjonalnym rzeczoznawcom majątkowym i przeprowadził sprzedaż licytacyjną uzyskując wartość rynkową, jaką przy należytej staranności zdołano uzyskać. Wnioskowany przez pozwanych dowód z opinii biegłego nie potwierdzał twierdzeń pozwanych o nieprawidłowościach związanych ze sprzedażą maszyn. W tym miejscu zważyć należy, że w świetle art. 709 (15) k.c. finansujący może żądać od korzystającego natychmiastowego zapłacenia wszystkich przewidzianych w umowie a niezapłaconych rat, pomniejszonych o korzyści, jakie uzyskał wskutek ich zapłaty przed umówionym terminem i rozwiązania umowy leasingu. Korzyścią w tej sytuacji jest rzeczywista wartość rynkowa urządzenia. Podnieść należy, że powołany przepis konstytuuje kontraktową odpowiedzialność korzystającego na wypadek rozwiązania umowy leasingu na skutek okoliczności, za które korzystający ponosi odpowiedzialność, w związku z tym odpowiedzialność ta nie może przekraczać rzeczywistego uszczerbku finansującego, rozumianego w sposób określony w art. 361 § 2 k.c. i stanowić źródła nieuzasadnionego przysporzenia na rzecz finansującego. Wartość poszczególnych maszyn winna zatem odpowiadać rzeczywistemu jej stanowi, winna być to wartość rynkowa, tylko bowiem przyjęcie do rozliczenia wartości rynkowej pozwoliło na ustalenie wysokości uszczerbku powoda wynikającego z przedterminowego zakończenia umowy w granicach nieprzekraczających dopuszczalnej wysokości odszkodowania, zgodnie z art. 361 § 2 k.c. Na kanwie przedmiotowej sprawy, biegły wskazał wartości poszczególnych urządzeń stanowiące szacowaną wartość rynkową w różnym podejściu, co przedstawiono w we wcześniejszej tabeli, jak również zastrzegając jednocześnie, że wskazane kwoty nie mogą być gwarancją uzyskania ceny sprzedaży w wysokości oszacowanej. Analiza tabeli wskazuje, że powód uzyskał kwoty ze sprzedaży bardzo zbliżone do wyceny biegłego, tym samym trudno jest zarzucić powodowi nierzetelnego działania i zaniżenia wartości zagospodarowanych maszyn. W ocenie Sądu, zatem uzyskane kwoty odpowiadały cenom rynkowym w sytuacji wymuszonej sprzedaży. Jednocześnie Sąd Okręgowy wskazuje, że pozwani nie wykazaliby powód sprzedał przedmioty leasingu za rażąco niską cenę bądź też w sposób świadczący na działanie sprzeczne z przepisami prawa bądź dobrymi obyczajami.

Jak słusznie wskazuje powódka umowa leasingu została zawarta w walucie obce j – jenach japońskich – których kurs wpłynął na wysokość roszczenia. Należy zauważyć, iż zgodnie z art. 353 (1) k.c. strony stosunku zobowiązaniowego mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Tym samym stronom przysługuje prawo swobodnego wyboru waluty, w której będą dokonywać wzajemnych rozliczeń. Jak stanowi przepis art. 358 § 1 k.c., jeżeli przedmiotem zobowiązania jest suma pieniężna wyrażona w walucie obcej, dłużnik może spełnić świadczenie w walucie polskiej, chyba że ustawa, orzeczenie sądowe będące źródłem zobowiązania lub czynność prawna zastrzega spełnienie świadczenia w walucie obcej. Wartość waluty obcej określa się według kursu średniego ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski z dnia wymagalności roszczenia, chyba że ustawa, orzeczenie sądowe lub czynność prawna stanowi inaczej (art. 358 § 2 zd. 1 k.c.). Odnosząc się do wysokości sum wekslowych Sąd Okręgowy wskazuje, że kursem przeliczeniowym zastosowanym do rozliczenia umowy leasingu był kurs sprzedaży waluty obowiązujący w dniu jej wypowiedzenia tj. 6 maja 2009 r,. co było zgodne z pkt. 5.10.5 (k. 259) Ogólnych warunków umowy, zgodnie z którym w przypadku, w którym waluta umowy będzie inna niż złote polskie do wszystkich przeliczeń dokonywanych na podstawie umowy leasingu stosowany będzie kurs sprzedaży waluty umowy przez Narodowy Bank Polski z dnia wypowiedzenia umowy przez pozwanego. Ponadto obok niezapłaconych rat leasingowych roszczenie powódki obejmowało także dodatkowe koszty, do których ponoszenia pozwana była zobowiązana na podstawie Ogólnych Warunków Umowy Leasingu, stanowiących integralną część umowy, a z którymi pozwana się zapoznała. Ponadto wskazać należy, iż pozwani działając w formie spółki cywilnej jako rolnicy są w istocie przedsiębiorcami i trudno uznawać ich jako osoby niedoświadczone, niedołężne czy postawione w przymusowej sytuacji w dacie zawarcia szeregu umów leasingu. Okoliczności zawarcie szeregu umów leasingu, na pokaźnie sumy przekraczające ponad milion złotych opiewających na walutę obcą w krótkich odstępach czasu i brak rozważania przez pozwanych zarówno ryzyka kursowego jak i nieprzewidzianych wypadków losowych świadczy na ich niekorzyść, iż de facto nie analizowali zapisów OWU pod kontem ewentualnego popadnięcia w kłopoty. Istota zawarcia umów zarówno kredytowych jak i leasingowych w przeliczeniu na walutę obcą z samej zasady niesie owo ryzyko kursowe przy załamaniu poziomu złotego, jak również korzyść w zaoszczędzeniu przy dobrej kondycji złotówki. Nadto, co z całą stanowczością należy podkreślić, pozwani nie są konsumentami w myśl art. 22 ¹ k.c. bowiem zawierali umowy w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej, a co za tym idzie trudno stawiać w stosunku do nich wykorzystanie przez powoda ich przymusowego położenia, czy oceniać potencjał ryzyka kursowego w oparciu o dyspozycję art. 358 ¹ k.c. Wskazać bowiem należy, iż status osoby fizycznej, jako konsumenta, w rozumieniu art. 22 ¹ k.c. powinien być oceniany na chwilę dokonywania czynności prawnej. Zaprzestanie prowadzenia działalności gospodarczej lub zawodowej, nie oznacza, że osoba fizyczna – pozwani powinni być uważani za konsumenta, gdy w chwili dokonywania czynności prawnej statusu takiego nie mieli. Nadto idąc za stwierdzeniem Naczelnego Sądu Administracyjnego zawartym w Wyroku z dnia 29 sierpnia 2007 roku działalność wytwórcza w rolnictwie, czyli prowadzenie gospodarstwa rolnego - jest działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 2 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej.

Brak było tym samym podstaw do przyjęcia innej daty rozliczenia jak sugerują pozwani. Zgodnie z treścią art. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. Jak stwierdzi Naczelny Sąd Administracyjny w orzeczeniu z dnia 29.08.2007r. (II OSK 1618/06 Lex nr 364703) działalność wytwórcza w rolnictwie jest działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 2 Ustawy z dnia 2.07.2004r. o swobodzie działalności gospodarczej, jednakże do tej działalności nie stosuje się pozostałych jej przepisów. Zauważyć należy, że przyjęcie w umowie innej waluty aniżeli złoty polski z samego założenia niosło za sobą ryzyko zmiany kursu w okresie po zawarciu umowy, z czego pozwani, jako przedsiębiorcy winni sobie jednakowoż zdawać sprawę. Wynikało to z zasad doświadczenia życiowego i powinno być przewidziane przez pozwanych przy zachowaniu nawet zwykłej staranności. Nie jest więc przekonujące twierdzenie pozwanych, jakoby umowy zawarli na skutek zapewnień pracownika powoda o niezmienności kursu jena. Należy przyjąć, że pozwani w istocie liczyli na istnienie korzystnego kursu jena w przyszłości, lecz ich błąd w tym zakresie można rozpatrywać jedynie w kategoriach błędu, co do przewidywań a nie zaś błędu co do treści czynności prawnej, o którym mowa w art. 84 k.c. (por. wyrok Sadu Najwyższego z dnia 19.10.2000r. III CKN 963/98 OSNC 2002 nr 5 poz. 63).

Niezależnie od tego dodać należy, że oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych (aczkolwiek nieskuteczne zdaniem Sądu) dotarło do powoda dopiero wraz z doręczeniem odpisów zarzutów w rozpoznawanych wspólnie sprawach a zatem już po upływie 1 roku od powzięcia wiadomości o podstawie uchylenia - wzrost kursu jena nastąpił już na jesieni 2008 r., co czyniłoby oświadczenie nieskutecznym. W świetle powyższego zarzuty pozwanych, co do wprowadzenia ich w błąd przez powoda (a tym bardziej świadomego i podstępnego) Sąd Okręgowy uznał za nieudowodnione i nieprzekonujące, a zatem niewywołujące skutków prawnych. Sąd nie dopatrzył się także przesłanek do uznania, iż przy zawarciu którejkolwiek z umów objętych niniejszym sporem doszło do wyzysku w rozumieniu art. 388 k.c.

W ocenie Sadu Okręgowego nie można uznać, że powód wykorzystał niedołęstwo lub niedoświadczenie pozwanych lub też ich przymusowe położenie. Sąd wskazuje, że pozwani w ramach prowadzonej działalności gospodarczej podjęli ryzyko i zaciągnęli zobowiązania na kwoty przekraczające ponad milion złotych, dodatkowo obarczone ryzykiem kursowym. Jako osoby prowadzące działalność gospodarczą nie znajdowali się w położeniu przymusowym, (co do konieczności zawarcia umów leasingu) ani też zaliczali się do osób niedołężnych czy niedoświadczonych. Całkowicie chybione było także powoływanie się przez pozwanych na przepisy umożliwiające zmianę treści umowy w razie nadzwyczajnej zmiany stosunków (art. 357 ¹ k.c.) albowiem nie wytoczyli oni odrębnego powództwa lecz wskazali na powyższe okoliczności jedynie w zarzutach od nakazu zapłaty co było nieskuteczne (por. Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 2.03.2001r. III CZP 54/00 OSNC 2001/10/145). Odnosząc się zaś do stawianego li tylko zarzutu z art. 5 k.c. bez jednoznacznego wskazania przez pozwanych, jakich to norm owo działanie powoda miałoby dotyczyć, nadmienić należy, iż przyjęcie zwiększonego ryzyka prawnego przez powodów nie stanowi dostatecznej przesłanki uznania za sprzeczną z zasadami współżycia społecznego umowy zawartej na postawie przesłanek (w tym spodziewanych korzyści) kalkulowanych swobodnie przez obie strony. W przedmiotowej sprawie powód oczekiwał zysku z wdrożenia przedmiotów leasingu do obrotu, a pozwani korzyści płynących z pracy maszyn i ewentualnego wzmocnienia siły nabywczej pieniądza.

Nieskuteczny był również zarzut pozwanych opierający się na twierdzeniu o zwrocie sprzętu niezwłocznie po wezwaniu przez powoda, zważywszy na to, że zwrot przedmiotu leasingu nie zwalnia korzystającego z obowiązku zapłaty należności. Zgodnie zaś z art. 709 ¹⁵ k.c. w razie wypowiedzenia przez finansującego umowy leasingu na skutek okoliczności, za które korzystający ponosi odpowiedzialność, finansujący może żądać od korzystającego natychmiastowego zapłacenia wszystkich przewidzianych w umowie a niezapłaconych rat, pomniejszonych o korzyści, jakie finansujący uzyskał wskutek ich zapłaty przed umówionym terminem i rozwiązania umowy leasingu. Zgodnie z treścią wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 17.01.2013r. VI ACa 963/12 LEX nr 1314948) korzyść uzyskaną przez finansującego wskutek rozwiązania umowy leasingu należy wiązać przede wszystkim z odzyskaniem przez finansującego przedmiotu leasingu i wynikającą stąd możliwością decydowania o jego dalszych losach.

O wysokości tej korzyści rozstrzyga wartość odzyskanego przedmiotu. Wartość ta ze względu na charakter regulacji zawartej w art. 709 ¹⁵ k.c. powinna być określana na zasadach, na jakich określa się wartość dóbr przy ustalaniu odpowiedzialności odszkodowawczej. Należy przy tym mieć w szczególności na względzie, czy dany przedmiot może być jeszcze eksploatowany na podstawie nowej umowy leasingu. Jeżeli zaś zawarto już, co do niego nową umowę leasingu, za miarodajną należy uznać jego wartość określoną przez strony tej umowy. Uzyskanie w następstwie rozwiązania wcześniejszej umowy leasingu przez finansującego korzyści w tej wysokości jest tu bezsporne, a przy tym wynika ona z transakcji rynkowej.

Strony niniejszego postępowania zasady postępowania w tej sytuacji zostały uregulowane przez strony w pkt. 12.4 Ogólnych warunków umowy leasingu, zgodnie z którym w przypadku sprzedaży przez S. (...) przedmiotu leasingu, oddania innemu przedsiębiorcy w leasing, dzierżawę lub najem, suma należności leasingowych i i szacunkowej wartości przedmiotu leasingu do której zapłaty korzystający na podstawie par. 12.3.2 i 12.3.3 jest zobowiązany, zostanie pomniejszona o cenę sprzedaży przedmiotu leasingu be podatku VAT łub wartość początkowa w PLN określona w następnej umowie dzierżawy, najmu lub leasingu takiego przedmiotu (pomniejszone o koszty sprzedaży lub dzierżawy, najmu lub leasingu w tym, ale nie wyłącznie: opłaty od czynności cywilnoprawnej, koszty biegłego rzeczoznawcy, koszty pośrednictwa w sprzedaży, koszty przechowania, transportu i ubezpieczenia przedmiotu leasingu).

Biorąc zatem pod uwagę, że przedmioty objęte umowami leasingu zostały przez powoda sprzedane w warunkach sprzedaży wymuszonej, kwoty dochodzone poszczególnymi pozwami winny być ograniczone o kwoty netto uzyskane przez powoda z tytułu sprzedaży, co zresztą znalazło odzwierciedlenie w stanowisku procesowym powoda prezentowanym w piśmie procesowym z dnia 29 lutego 2012 r. (k. 343) oraz piśmie z dnia 23 marca 2011r. (k. 275 sprawy II C 711/10).

Powód z uwagi na dokonane sprzedaże, po wypełnieniu weksli, ograniczył powództwo w sprawie XXVI GC 448/12 o kwotę 264.000,00 zł. zaś w sprawach połączonych do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia o kwoty: w sprawie: II C 709/10 o kwotę 130.000,00 zł, w sprawie II C 711/10 o kwotę 120.000,00 zł, w sprawie IIC 713/10 o kwotę 65.000,00 zł., w sprawie IIC 718/10 o kwotę 65.000,00 zł.,

Kwoty uzyskane przez powoda z tytułu sprzedaży mieszczą się w cenach rynkowych, co wynikało z opinii biegłego sądowego ds. wyceny maszyn i urządzeń przedstawionej tabelarycznie powyżej a zatem nie zostały zaniżone jak to zarzucali pozwani. Wobec powyższego za zasadne należało uznać roszczenie strony powodowej w zakresie prezentowanym we wskazanych powyżej pismach procesowych, w pozostałej zaś części powód cofnął pozew ze zrzeczeniem się roszczenia w tym zakresie Sąd uznał powoda za przegrywającego proces. Sąd Okręgowy zatem utrzymał częściowo nakazy zapłaty w postępowaniu nakazowym z weksla. W części zaś objętej cofnięciem powództwa Sąd uchylił nakazy zapłaty umarzając jednocześnie postępowanie w tym zakresie i uchylając nakazy zapłaty w zakresie pierwotnie rozsądzonych kosztów postępowania, z uwagi na traktowanie cofnięcia powództwa w toku postępowania, jako przegranej powoda w tej części.

Kończąc wywód zarzut pozwany związany ze zwolnieniem się ze swej odpowiedzialności wobec nastąpienia okoliczności niezależnych od pozwanych z uwagi na zaistniały pożar i umorzenie śledztwa w tej materii uznać należy za chybiony. Zgodnie z art. 709 ⁵ § 1 k.c. umowa leasingu wprawdzie wygasa nie mniej jednak w myśl zapisów § 3 cytowanego przepisu finansujący może żądać od korzystającego natychmiastowego zapłacenia wszystkich przewidzianych w umowie a niezapłaconych rat, pomniejszonych o korzyści, jakie finansujący uzyskał wskutek ich zapłaty przed umówionym terminem i wygaśnięcia umowy leasingu oraz z tytułu ubezpieczenia rzeczy, a także naprawienia szkody. Tym samym sam fakt zaistnienia zdarzeń niezależnych związanych z utratą przedmiotu leasingu nie ma wpływu na zobowiązanie pozwanych, które może ulec zmniejszeniu o kwotę wypłaconych zobowiązań ubezpieczeniowych. W przedmiotowej sprawie, jak ustalono przedmiotowe maszyny – nie uległy zniszczeniu, a zostały sprzedane, o czym szeroko rozważano wyżej.

W przypadku, gdy nakaz zapłaty został wydany w postępowaniu nakazowym, zgodnie z art. 496 k.p.c., po przeprowadzeniu rozprawy sąd wydaje wyrok, w którym nakaz zapłaty w całości lub w części utrzymuje w mocy albo go uchyla i orzeka o żądaniu pozwu. W związku z powyższym na podstawie art. 496 k.p.c. Sąd orzekł jak w punkcie I Wyroku, odnosząc się z uwagi na połączenie spraw do poszczególnych nakazów zapłaty. Wobec powyższego Sąd uchylił nakazy zapłaty w wydanych w poszczególnych postępowaniach nakazowych w części w zakresie dokonanej modyfikacji – cofnięcia powództw i w tym zakresie umorzył postępowania, uchylając rozstrzygniecie o kosztach orzeczonych w nakazach zapłaty w całości i dokonując w Wyroku w punkcie III ich ponownego rozliczenia. W pozostałym zakresie, na podstawie art. 496 k.p.c. nakazy zapłaty wydane w postępowaniach nakazowych zostały utrzymane w mocy.

Z uwagi na zwolnienie pozwanych z kosztów sadowych we wszystkich postępowaniach połączonych do wspólnego rozpoznania Sad przejął te koszty na rachunek Skarbu Państwa orzekając jak w pkt. II wyroku.

O kosztach procesu Sąd orzekł całościowo na podstawie art. 100 i 108 k.p.c. wskazując, iż zgodnie z wynikiem procesu powód ponosi koszty w wysokości 62% zaś pozwani w wysokości 38 %. Sad Okręgowy ocenił jednocześnie, że cofnięcie powództwa powinno być ocenione, jako równoznaczne z przegraniem procesu w tej części. Zauważyć należy, iż w poszczególnych połączonych sprawach wygrana powoda oscylowała w granicach 58% do 66% przy średniej 61% (z zaokrągleniem), tym samym Sąd Okręgowy uznał, iż dla jasności należało kwoty te obliczyć globalnie korzystając ze stosunku matematycznego pierwotnie łącznie dochodzonej kwoty do faktycznie utrzymanej. Kwestie kształtowania się zakresu procentowego wygrania powoda i ostateczne przyjęcie zasady kosztów w Wyroku przedstawia poniższe tabele:

Sygnatura Akt	po cofnięciu	pierwotne nakaz	Weksle ksera nr karty z adnotacją sejf	Wygrana powoda w %	Kwota Cofnięcia
II C 708/10 (AKTA główne)	473 726,89 zł	737 726,89 zł	373	64, (...)	264 000,00 zł
II C 709/10	173 905,62 zł	303 905,62 zł	369	57, (...)	130 000,00 zł
II C 711/10	238 414,48 zł	358 414,48 zł	372	66, (...)	120 000,00 zł
II C 713/10	88 076,85 zł	153 076,85 zł	371	57, (...)	65 000,00 zł
II C 718/10	89 906,85 zł	154 906,85 zł	370	58, (...)	65 000,00 zł
suma	1 064 030,69 zł	1 708 030,69 zł		średnia wygranych 60, (...)

	1 708 030,69 zł	100,00%
	1 064 030,69 zł	X
wygrana	x=	62, (...)	%

Z tych wszystkich względów orzeczono jak w Wyroku.

ZARZĄDZENIE

(...)