Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 października 2021 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie XXV Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia (del.) Adam Mitkiewicz

Protokolant: stażysta Natalia Żur

po rozpoznaniu w dniu 12 października 2021 roku w Warszawie

na rozprawie sprawy z powództwa J. K. (1)

przeciwko (...) S.A. z siedzibą w W., (...) (...) z siedzibą w W.

o zapłatę

1.  oddala powództwo w zakresie roszczenia głównego i ewentualnego,

2.  zasądza od J. K. (1) na rzecz(...) S.A. z siedzibą w W. kwotę 5.417 zł (pięć tysięcy czterysta siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego,

3.  zasądza od J. K. (1) na rzecz (...) z siedzibą w W. kwotę 5.417 zł (pięć tysięcy czterysta siedemnaście złotych) zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

Sygn. akt XXV C 2966/19

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 19 listopada 2019 r. (data prezentaty sądowej – k. 3), skierowanym przeciwko pozwanym (...) S.A. z siedzibą w W. (dalej jako: (...)) oraz (...) z siedzibą w W. (poprzednio pod nazwą (...) z siedzibą w W.; dalej jako: (...)), powódka J. K. (1) wniosła o:

1.  zasądzenie od pozwanych solidarnie na rzecz powódki kwoty 155.985 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 28 października 2019 r. do dnia zapłaty, wobec uchylenia się powódki od skutków prawnych oświadczenia woli złożonego 17 października 2019 r., polegającego na objęciu certyfikatów inwestycyjnych (...)

ewentualnie o:

2.  zasądzenie od (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz powódki kwoty 120.440 zł, tytułem naprawienia szkody.

W każdym przypadku powódka wniosła o zasądzenie od pozwanych solidarnie na jej rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powódka podała, że będąc klientką (...) Bank S.A., za namową opiekuna bankowego, w lutym 2017 r. dokonała zapisu na inwestycję środków w postaci zakupu certyfikatów inwestycyjnych funduszu (...) (obecnie jako (...) z siedzibą w W.) oraz w dniu 15 lutego 2017 r. powódka opłaciła zapis w wysokości 193.800 zł. Podała ona, że z ustnego przekazu uzyskanego od pracownicy banku wynikało, że inwestycja jest bezpieczna i gwarantować miał minimalną stopę zwrotu na poziomie 5% w stosunku rocznym. O bezpieczeństwie tym decydować miał wieloetapowy system gwarancji, w ramach którego w przypadku nieuzyskania gwarantowanej 5% stopy zwrotu (...) S.A. miał dopłacić do Funduszu ze środków własnych brakującą kwotę, zaś w przypadku upadłości (...) S.A., (...) dopłacić miał brakującą kwotę do Funduszu ze środków własnych. Powódka podała, że w dniu 6 lutego 2018 r. i 5 marca 2018 r. (...), działając w imieniu Funduszu poinformował powódkę o wykupieniu odpowiednio 10 i 9 certyfikatów Funduszu, z których powódka otrzymała na swój rachunek bankowy 19.859,90 zł i 17.955,68 zł. Pismem z 20 grudnia 2018 r. powódka została zaś poinformowana, że obligatoryjny wykup certyfikatów przez (...) nie odbędzie się, co oznaczało, że powódka nie odzyska części zainwestowanych środków. Powódka podniosła, iż wówczas zdała sobie sprawę z faktu wprowadzenia jej w błąd przez pracownika (...), za pośrednictwem którego złożyła zapisy na certyfikaty. Tym samym, pismem z 17 października 2019 r. złożyła ona oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych złożonego oświadczenia woli i wezwała do zapłaty kwoty 155.984,42 zł. Wobec braku spełnienia ww. żądania, pismem z 28 października 2019 r. ostatecznie wezwała zaś (...) do zapłaty.

Powódka podniosła, że dokonując zapisów na certyfikaty Funduszu działała pod wpływem błędu istotnego, polegającego na tym, że zysk na poziomie 5% miał być gwarantowany zarówno przez (...) S.A., jak również przez (...) S.A., a wywołanego przez pracownika (...) Bank S.A. Pozwana (...) ponosi w ocenie powódki winę za wprowadzenie jej w błąd, ponieważ podczas szkoleń pracowników banków prowadzonych przez Dyrektora Rozwoju w (...) padały ww. zapewnienia, co skutkowało, że następnie podawali oni nieprawdziwe informacje klientom. Jednocześnie, powódka powzięła informację o błędzie nie wcześniej niż 20 grudnia 2018 r., wobec czego oświadczenie o uchylenie się o skutków prawnych oświadczenia woli z 17 października 2019 r. zostało złożone w terminie.

Odpowiedzialności odszkodowawczej (...) powódka upatrywała w regulacji art. 45a ust. 6 ustawy o funduszach inwestycyjnych, w związku z tym, że pozwana ta powierzyła bezpośrednio lub pośrednio (...) Bank S.A. (niemającemu zezwolenia KNF na oferowanie instrumentów finansowych) wykonywanie czynności polegających na pośrednictwie w zbywaniu certyfikatów funduszu.

Ponadto, powódka wywodziła odpowiedzialność (...) z art. 64 ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych wskazując, że pozwana jako organ Funduszu niewłaściwie nim zarządzała.

W związku z powyższym, powódka dochodzi roszczenia głównego w związku ze skutecznym uchyleniem się przez nią od skutków prawnych złożonego oświadczenia woli, solidarnie od Towarzystwa i Funduszu.

Alternatywnie zaś, na wypadek stwierdzenia przez Sąd, że nie doszło do skutecznego uchylenia się przez powódkę od skutków prawnych złożonego oświadczenia woli, wniosła ona o zasadzenie na jej rzecz odszkodowania w kwocie 120.440 zł za szkody związane z niedochowaniem przez (...) jako organu zarządzającego Funduszem, należytej staranności polegającej na naruszeniu zasad prowadzenia działalności w zakresie: działania wbrew interesom uczestników Funduszu i niewłaściwego zarządzania konfliktami interesów oraz niewłaściwej strukturze organizacyjnej skutkującej niesprawowaniem należytego nadzoru i kontroli nad zarządzanymi funduszami. W tym zakresie powódka powołała się na art. 48 ust. 2a, 2b i 2c ustawy o funduszach inwestycyjnych.

Uzasadniając wysokość dochodzonego roszczenia powódka podała, że zgodnie z wyceną certyfikatów (...) dokonaną 31 lipca 2019 r., wartość księgowa jednego certyfikatu wynosiła 902,18 zł. W związku z tym, że powódka posiada 81 certyfikatów, jej strata w ujęciu księgowym wynosi 83.901,41 zł. W ocenie powódki, aktualna wartość rynkowa certyfikatów nie powinna być wyższa niż 50% jej ostatniej wartości księgowej, czyli 36.538,29 zł, co oznacza, że szkoda powódki w związku z dokonaną inwestycją wynosi 120.440 zł. (pozew – k. 3-14)

W odpowiedzi na pozew pozwany (...) wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powódki na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwany wskazał, że powódka nie mogła skutecznie uchylić się od oświadczenia woli o objęciu Certyfikatów, gdyż zgodnie z art. 26 ust. 3 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi zapis na certyfikaty inwestycyjne jest nieodwołalny. W razie przyjęcia możliwości uchylenia się przez powódkę od skutków prawnych oświadczenia woli o objęciu certyfikatu inwestycyjnego Funduszu, to oświadczenie Powódki nie zostało złożone do podmiotu, który powinien być adresatem oświadczenia woli, tj. do Funduszu, ale do Towarzystwa, co powoduje bezskuteczność uchylenia się od skutków prawnych oświadczenie woli złożonego pod wpływem rzekomego błędu względem Funduszu. Ponadto, oświadczenie powódki złożone do podmiotu, który powinien być adresatem takiego oświadczenia woli, tj. do Funduszu, wywarłoby skutek jedynie wobec Funduszu, który byłby wówczas zobowiązany do zwrotu otrzymanego świadczenia (wpłaty na objęcie certyfikatów inwestycyjnych). W takim przypadku Towarzystwo nie miałoby obowiązku zwrotu świadczenia, co do którego nie było odbiorcą. Tym samym na gruncie prawa materialnego Towarzystwo nie byłoby obciążone zobowiązaniem wobec powódki, jak również nie powinno zostać pozwane o zapłatę zwrotnego świadczenia na rzecz powódki (brak legitymacji procesowej biernej Towarzystwa).

Ponadto, pozwany podniósł, że powódka nie wykazała spełnienia przesłanek, od których uzależniona jest możliwość skutecznego uchylenia się od skutków prawnych oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu , a mianowicie: powódka nie wykazała, aby działała w błędzie co do treści dokonywanej czynności prawnej zapisu na certyfikaty inwestycyjne Funduszu; nie wykazała, aby rzekomy błąd miał charakter istotny w rozumieniu art. 84 § 2 k.c.; a nadto, jeżeli błąd, na który powołuje się powódka faktycznie wystąpił, to jest wynikiem wyłącznie rażącego niedbalstwa powódki, która przed dokonaniem zapisu na certyfikat inwestycyjny Funduszu nie zapoznała się z dokumentami informującymi o ryzykach związanych z tą inwestycją – co wyklucza możliwość powołania się na błąd. Nadto pozwany wskazał, że rzekomy błąd po stronie powódki nie został wywołany przez Towarzystwo, Towarzystwo nie wiedziało o rzekomym błędzie powódki, ani nie mogło się o nim z łatwością dowiedzieć, jak również, że powódka nie dochowała terminu z art. 88 § 2 k.c. na uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia woli.

W ocenie pozwanego powódka nie wykazała nadto spełnienia przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej Towarzystwa. Podniósł, że Towarzystwo nie ponosi odpowiedzialności za rzekome nieprawidłowości przy oferowaniu Certyfikatów, jak również, że Towarzystwo nie naruszyło obowiązków wynikających z ustawy o funduszach inwestycyjnych w zakresie zarzucanym przez powódkę, a zatemnie wystąpiło zdarzenie, z którym powódka wiąże rzekomą odpowiedzialność odszkodowawczą Towarzystwa. Co więcej, powódka nie poniosła szkody, gdyż z uwagi na aktualne na dzień składania odpowiedzi na pozew i nieprzerwane posiadanie przez powódkę certyfikatów inwestycyjnych Funduszu nie można mówić o powstaniu jakiejkolwiek szkody po stronie powódki, skoro nie jest znany ostateczny wynik inwestycyjny Funduszu.

Pozwany wskazał także, że niezależnie od niewykazania przez powódkę zaistnienia zdarzenia, za które odpowiedzialność ponosiłoby Towarzystwo oraz niewykazania przez powódkę poniesienia szkody, brak jest także związku przyczynowego między zarzucanymi Towarzystwu przez powódkę naruszeniami, a jej rzekomą szkodą. Podniósł także, że zaoferowane przez powódkę wnioski dowodowe nie prowadzą do miarodajnego ustalenia wysokości szkody. (odpowiedź na pozew (...) k. 196-211v)

W odpowiedzi na pozew pozwany (...) wniósł o oddalenie powództwa w stosunku do niego oraz o zasądzenie od powódki na jego rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa, według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwany podniósł zarzut niemożności skutecznego uchylenia się przez powódkę od skutków prawnych złożonego przez nią oświadczenia woli polegającego na złożeniu zapisu na certyfikaty inwestycyjne Funduszu z uwagi na to, że zapis na certyfikaty inwestycyjne funduszu inwestycyjnego zamkniętego jest nieodwołalny. Niezależnie od tego, pozwany wskazał, że powódka nie udowodniła, iż działała pod wpływem błędu prawnie doniosłego dotyczącego treści czynności prawnej. Nadto, zdaniem pozwanego złożone przez powódkę oświadczenie nie spełnia wymogów art. 88 k.c. Podniósł, że powódka nie skierowała ww. oświadczenia do Funduszu tylko do Towarzystwa oraz, że nie został zachowany roczny termin na złożenie oświadczenia Funduszowi.

Co więcej, pozwany podniósł, że nie został wzbogacony na skutek dokonania przez powódkę wpłaty środków pieniężnych. Nawet gdyby przyjąć, że w skutek tej wpłaty Fundusz został wzbogacony, to środki te zostały już skonsumowane i tym samym ewentualny obowiązek zwrotu wygasł. Pozwany nadmienił także, że nawet w razie uwzględnienia roszczenia powódki co do zasady, to Fundusz mógłby być jedynie zobowiązany do zwrotu kwoty stanowiącej równowartość aktualnie posiadanych przez powódkę certyfikatów inwestycyjnych, a nie kwoty wskazanej w pozwie. Wskazał także, że dotychczas powódce w związku z wykupem certyfikatów wypłacono łącznie 38.048,58 zł brutto, zaś wpłata powódki opiewała na 193.800 zł, w tym 190.000 zł na certyfikaty inwestycyjne, stąd roszczenie powódki o zapłatę 155.985 zł jest niezasadne. Pozwany zarzucił także stronie powodowej naruszenie art. 5 k.c. i art. 4 ¹ k.p.c. w związku z dochodzonym roszczeniem o zapłatę.

Ponadto, pozwany wskazał na brak legitymacji biernej po jego stronie w niniejszym postępowaniu. Podkreślił odrębność podmiotową Funduszu od Towarzystwa, które nim zarządza i podniósł niezasadność obarczania Funduszu odpowiedzialnością za działania innego podmiotu w procesie dystrybucyjnym.

Pozwany podniósł także, iż brak jest podstaw do ponoszenia odpowiedzialności solidarnej przez pozwanych, wskazując na brak zastosowania w stosunku do Funduszu art. 45a ust. 6 ustawy o funduszach. (odpowiedź na pozew (...)– k. 316-339)

Strony podtrzymały dotychczasowe stanowiska w dalszym toku postępowania i przed zamknięciem rozprawy.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka J. K. (1) była klientką (...) Bank S.A. z siedzibą w W.. Pracownikiem banku wyznaczonym na opiekuna bankowego powódki była K. S.. W styczniu 2017 r. ww. pracownik banku zwróciła się do powódki z propozycją zainwestowania środków w certyfikaty inwestycyjne funduszu (...). W przedmiocie tego produktu odbyło się spotkanie. K. S.przekazała powódce informacje dotyczące produktu, które posiadała od swoich przełożonych i z prowadzonych szkoleń. (zeznania świadka K. S. – k. 455v-456, przesłuchanie powódki J. K. (2) – k. 456-457)

W wiadomości e-mail z dnia 23 stycznia 2017 r., K. S.wskazała powódce, iż inwestycja w certyfikaty inwestycyjne funduszu (...) polega na ulokowaniu środków wpłatą jednorazową na okres 4 lat, które to środki będą uwalniane cyklicznie: po pierwszym roku uwolni się łącznie 15% wartości wpłaconych środków + wypracowany zysk, po drugim roku uwolnione będzie łącznie 25% kapitału + wypracowany zysk, , po trzecim roku uwolnione będzie łącznie 30% kapitału + wypracowany zysk, po czwartym roku uwolnione będzie łącznie 30% kapitału + wypracowany zysk. Jednocześnie wskazała, że minimalna kwota do ulokowania to 190.000 zł, zaś wypracowane zyski i część kapitału będą regularnie wypłacane na wskazany przez powódkę rachunek bankowy, które będą mogły być reinwestowane lub skonsumowane. W mailu tym, K. S.zawarła następujące zdanie: „Najważniejszą informacją jest to, że produkt będzie posiadał gwarancję 5,20% minimalnej stopy zwrotu w skali roku, czego zapis znajdzie Pani w dokumentach”. Do przedmiotowej wiadomości e-mail załączona została prezentacja funduszu. W prezentacji te również zawarta została informacja o gwarancji minimalnej stopy zwrotu na poziomie 5% rocznie po opłatach. (wiadomość e-mail z 23.01.2017 r. – k. 19; prezentacja dołączona do wiadomości e-mail – k. 20-25)

W dniu 10 lutego 2017 r. powódka J. K. (1) dokonała zapisu na certyfikaty inwestycyjne serii (...) emitowane przez (...). Zapis obejmował jeden certyfikat o cenie emisyjnej 190.000 zł. Opłata za wydanie certyfikatu wynosiła 3.800 zł. W nagłówku dokumentu zapisu wskazano, że zapis ten jest bezwarunkowy i nieodwołalny, a ponadto, że szczegółowe warunki emisji certyfikatów określają warunki emisji stanowiące załącznik do propozycji nabycia oraz statut funduszu ( (...)). Zapis dokonany został za pośrednictwem (...) S.A. W rubryce nr 7 dokumentu zapisu powódka oświadczyła, że otrzymała Propozycję nabycia oraz znana jest jej treść warunków emisji certyfikatów i statutu Funduszu oraz, że akceptuje ona warunki nabycia certyfikatów. Dokument zapisu na certyfikaty został własnoręcznie podpisany przez powódkę. (zapis na certyfikaty inwestycyjne – k. 27-29)

W wiadomości e-mail z dnia 13 lutego 2017 r., (...) S.A. w odpowiedzi na zainteresowanie ofertą nabycia certyfikatów inwestycyjnych przesłał powódce imienną Propozycję Nabycia oraz Formularz Nabycia Certyfikatów Inwestycyjnych serii(...) (...). Wskazano, że szczegółowe dane na temat funduszu – szczególnie przyjętej polityki inwestycyjnej, celu inwestycyjnego, praw i obowiązków uczestnika funduszu, ryzyk związanych z inwestycją – zawarte są w Statucie Funduszu oraz Warunkach Emisji. Wskazano także, że przed dokonaniem zapisu na certyfikaty inwestycyjne, inwestor zobowiązany jest zapoznać się ze Statutem Funduszu i Warunkami Emisji, które stanowią prawnie wiążące dokumenty oferty. (wiadomość e-mail z dnia 13.02.2017 r. – k. 397v-398)

W imiennej Propozycji Nabycia certyfikatów inwestycyjnych, skierowanej do powódki wskazano, że szczegółowe warunki emisji certyfikatów określają Warunki Emisji oraz Informacja dla klienta Alternatywnego Funduszu Inwestycyjnego, stanowiące załącznik do niniejszej propozycji nabycia. Podkreślono, że Warunki Emisji są jedynym prawnie wiążącym dokumentem zawierającym informacje o ofercie i Funduszu, jak również, że Statut Funduszu stanowi załącznik do Warunków Emisji i jest dostępny bezpłatnie u dystrybutora wskazanego w Warunkach Emisji. (imienna Propozycja Nabycia certyfikatów inwestycyjnych – k. 397)

W Warunkach Emisji Certyfikatów Inwestycyjnych serii(...) (...) wskazano, że Warunki Emisji są jedynym prawnie wiążącym dokumentem, zawierającym informacje o ofercie i Funduszu (Rozdział I – Wstęp k. 340v oraz Rozdział I.1.5 k. 342). W Rozdziale I pkt 1.5. Warunków Emisji wymieniono główne czynniki ryzyka: ryzyko branżowe, ryzyko konkurencji; ryzyko błędnego oszacowania wartości godziwej nabywanych pakietów wierzytelności; ryzyko inwestycyjne oraz wyceny portfeli wierzytelności; ryzyko związane ze zmiennością kursów walut; ryzyko nieefektywnego wykorzystania środków finansowych przeznaczonych na inwestycje; ryzyko pogorszenia sytuacji finansowej dłużników; ryzyko związane z rynkiem kredytów „chwilówek”; ryzyko utraty płynności przez fundusz; ryzyko konieczności ponoszenia znaczących kosztów związanych z odzyskiwaniem sekurytyzowanych wierzytelności; ryzyko związane z umową gwarancyjną; ryzyko związane z podmiotem zarządzającym portfelami wierzytelności emitenta; ryzyko zmiany statutu funduszu; ryzyko związane z wykupem certyfikatów inwestycyjnych; ryzyko płynności certyfikatów inwestycyjnych; ryzyko wyceny wartości aktywów netto na certyfikat inwestycyjny; ryzyko związane z niepoprawnym złożeniem zapisu na certyfikat inwestycyjny lub jego opłacaniem; ryzyko niedojścia do skutku emisji certyfikatów inwestycyjnych serii (...); ryzyko nieprzydzielenia certyfikatów inwestycyjnych serii (...); ryzyko nieosiągnięcia oczekiwanej stopy zwrotu z inwestycji w certyfikaty inwestycyjne serii (...); ryzyko wyboru funduszu niezgodnego z profilem inwestora; ryzyko związane z ograniczeniami zbywalności certyfikatów inwestycyjnych.

Szczegółowy opis ww. ryzyk zawarty został w Rozdziale II pt. „Czynniki ryzyka”. W pkt 2.1 „Czynniki ryzyka dla inwestora” wprost wskazano, że przed podjęciem decyzji inwestycyjnych dotyczących dokonania zapisu na certyfikaty inwestycyjne serii (...), inwestorzy powinni uważnie przeanalizować podane w niniejszym rozdziale czynniki ryzyka oraz pozostałe informacje zawarte w Warunkach Emisji. Wskazano, że możliwość osiągnięcia celów inwestycyjnych Funduszu i jego sytuacja finansowa mogą podlegać negatywnym zmianom w wyniku zaistnienia czynników ryzyka, przy czym nie jest możliwe zidentyfikowanie wszystkich takich okoliczności. Jeżeli któryś z tych czynników bądź kilka z nich wystąpi, wartość certyfikatów inwestycyjnych może spaść poniżej ich ceny emisyjnej. Podano, że Towarzystwo będzie się starało ograniczyć możliwość niezrealizowania celu inwestycyjnego Funduszu poprzez zawarcie przez Fundusz umowy gwarancyjnej z gwarantem, przy czym istnieje ryzyko niemożności wykonania zabezpieczeń gwarancyjnych, co zostało przedstawione w treści umowy gwarancyjnej.

W Rozdziale II pkt 2.1.20 Warunków Emisji uszczegółowiono ryzyko związane z umową gwarancyjną. Wskazano, że Fundusz zawarł umowę gwarancyjną, jednak pomimo jej zawarcia może się zdarzyć, że nie będzie ona gwarantować pewności osiągnięcia przez Fundusz celu inwestycyjnego, a tym samym oczekiwanego wzrostu wartości certyfikatów. Podano, że Fundusz w przypadku niezrealizowania gwarantowanej stopy zwrotu (w okresie obowiązywania umowy gwarancyjnej) podejmie kroki mające na celu uruchomienie procesów opisanych w przedmiotowej umowie, przy czym ich wykonanie zależy w głównej mierze od sytuacji finansowej gwaranta. W przypadku niewypłacalności gwaranta roszczenia określone umową gwarancyjną mogą nie zostać skutecznie wyegzekwowane. Również zaspokojenie roszczeń z Funduszu z certyfikatów inwestycyjnych serii (...), które będą stanowiły zabezpieczenie roszczeń Funduszu , z powodu braku możliwości ich zbycia lub spadku ich wartości może okazać się nieskuteczne.

W Rozdziale II pkt 2.2 Warunków Emisji (k 352) wskazano także, że inwestor powinien zapoznać się z treścią Statutu w celu oceny ryzyka związanego z nabywaniem certyfikatów.

W Rozdziale VI pkt 6.1. Warunków Emisji podano, że celem inwestycyjnym Funduszu jest osiąganie przychodów z lokat netto Funduszu, wzrost wartości aktywów Funduszu w wyniku wzrostu wartości lokat oraz osiąganie zysku ze zbywania lokat. Wskazano, że Fundusz nie gwarantuje osiągnięcia wskazanego powyżej celu inwestycyjnego. Tożsamy zapis zawarto w Rozdziale VII art. 24 Statutu Funduszu.

W Rozdziale X pkt 10.1. Warunków Emisji wskazano, że Fundusz zawarł z (...) S.A. z siedzibą we W. umowę gwarancyjną, która obejmie m.in. Certyfikaty serii (...), na podstawie której podmiot ten będzie gwarantował osiągnięcie rentowności Funduszu na zasadach określonych w Warunkach Emisji i umowie gwarancyjnej. (Warunki Emisji Certyfikatów Inwestycyjnych serii (...) (...)– k. 340-367)

Umowa Gwarancyjna zawarta przez (...) z (...) S.A. z siedzibą we W. w dniu 9 lutego 2017 r. stanowiła załącznik nr 3 do Warunków Emisji (Rozdział XI Warunków Emisji. (treść umowy gwarancyjnej – k. 387-394v)

Załącznik do Warunków Emisji (załącznik nr 1) stanowił także Statut Funduszu (...) (Rozdział XI Warunków Emisji).

W Rozdziale I art. 1 pkt 14 Statutu zdefiniowano „Gwaranta” jako (...) S.A. z siedzibą we W., z którym zostanie zawarta umowa gwarancyjna, zaś w pkt 15 „Gwarantowaną Stopę Zwrotu” zdefiniowano jako stopę zwrotu wynoszącą 5% rocznie z ceny emisyjnej certyfikatów inwestycyjnych m.in. serii (...), która będzie liczona od dnia wydania certyfikatów inwestycyjnych serii (...).

Zasady dokonywania wypłat z funduszu (wykupu certyfikatów) określone zostały w Rozdziale VI art. 22 Statutu. W pkt 1 wskazano, że wykup certyfikatów dokonywany jest w dniach wykupu, przypadających na każdy ostatni dzień roboczy miesiąca lutego, maja, sierpnia i listopada począwszy od ostatniego dnia roboczego sierpnia 2017 r., na ostatni dzień roboczy stycznia i grudnia 2018 r., grudnia 2019 r. i grudnia 2020 r., przy czym wykup certyfikatów serii (...) następuje na żądanie uczestnika (pkt 5). W pkt 11 podano zaś, że cena wykupu certyfikatu inwestycyjnego jest równa wartości aktywów netto na certyfikat inwestycyjny według ceny aktywów z dnia wykupu W przypadku gdy cena wykupu certyfikatu byłaby niższa niż cena emisyjna certyfikatu inwestycyjnego serii (...) powiększona o gwarantowaną stopę zwrotu, Fundusz nie wykupuje certyfikatów inwestycyjnych. (Statut – k. 367v-286v)

W związku z dokonanym ww. zapisem na certyfikaty inwestycyjne, powódka w dniu 15 lutego 2017 r. dokonała wpłaty na certyfikaty wraz z opłatą w łącznej wysokości 193.800 zł. (potwierdzenie przelewu – k. 26)

Pismem z dnia 10 marca 2017 r. powódka została poinformowana przez (...) o przydzieleniu jej certyfikatów inwestycyjnych serii (...) (...)w liczbie 1 za cenę 190.000 zł, wskazując, że wartość nabytych certyfikatów wynosi 193.800 zł, w tym wartość opłaty manipulacyjnej 3.800 zł. (informacja o przydzieleniu certyfikatów – k. 30)

W dniu 31 stycznia 2018 r. powódka złożyła żądanie wykupu certyfikatów inwestycyjnych. W piśmie z dnia 6 lutego 2018 r. (...) potwierdził powódce wykup certyfikatów. Z pisma tego wynikało, że liczba wykupionych certyfikatów wynosiła 10, cena wykupu jednego certyfikatu wynosiła 1.997,19 zł, a wartość wykupu po potrąceniu prowizji (0,00 zł) i podatku (112,00 zł) wyniosła 19.859,90 zł. W dniu 12 lutego 2018 r., ww. wartość wykupu w kwocie 19.859,90 zł została wypłacona powódce przez (...). (potwierdzenie wykupu certyfikatów – k. 31, potwierdzenie przelewu – k. 32)

Następnie, powódka złożyła żądanie wykupu certyfikatów inwestycyjnych w dniu 28 lutego 2018 r. W piśmie z dnia 5 lutego 2018 r. (...) potwierdził powódce wykup certyfikatów. Z pisma tego wynikało, że liczba wykupionych certyfikatów wynosiła 9, cena wykupu jednego certyfikatu wynosiła 2.008,52 zł, a wartość wykupu po potrąceniu prowizji (0,00 zł) i podatku (112,00 zł) wyniosła 17.955,68 zł. W dokumencie tym wskazano także, że liczba posiadanych przez powódkę certyfikatów inwestycyjnych po wykupie wynosi 81, a ich łączna wartość wg wyceny na dzień wykupu wynosi 162.690,12 zł. W dniu 6 marca 2018 r., ww. wartość wykupu w kwocie 17.955,68 zł została wypłacona powódce przez (...). (potwierdzenie wykupu certyfikatów – k. 33, potwierdzenie przelewu – k. 34)

Pismem datowanym na 20 grudnia 2018 r., (...) poinformował uczestników funduszu (...) o tym, że w związku z brakiem osiągnięcia rentowności funduszu, tj. nieuzyskaniem przez fundusz dochodów pozwalających na wykup certyfikatów inwestycyjnych po wartości aktywów netto na certyfikat inwestycyjny wynoszącej cenę emisyjną certyfikatów inwestycyjnych serii (...) powiększoną o naliczaną na dany dzień wykupu gwarantowaną stopę zwrotu, automatyczny wykup na ostatni dzień roboczy miesiąca grudnia 2018 r. nie odbędzie się. W piśmie tym wskazano także na nienależyte wykonanie zobowiązań gwarancyjnych przez (...) S.A. w restrukturyzacji. (pismo z dnia 20.12.2018 r. – k. 35-36)

(...) S.A. jest następcą prawnym (...) S.A. ( odpis z KRS – k. 148-164)

W piśmie datowanym na 17 października 2019 r., a skierowanym do (...) S.A. (dawniej (...) S.A.), powódka J. K. (1) wskazała, że działając na podstawie art. 84 § 1 k.c. uchyla się od skutków prawnych oświadczenia woli – zapisu na certyfikaty inwestycyjne serii (...) emitowane przez (...), złożonego w dniu 10 lutego 2017 r. Jednocześnie, wobec uchylenia się od skutków prawnych złożonego oświadczenia woli, powódka wezwała do zapłaty kwoty 155.984,42 zł w terminie siedmiu dni od otrzymania pisma.

W uzasadnieniu powódka wskazała, że w chwili składania ww. oświadczenia woli nabycia certyfikatów inwestycyjnych działała pod wpływem błędu co do treści czynności prawnej, wywołanego przez dystrybutora funduszu. Zgodnie z zapewnieniami pracownika (...) Banku S.A. – K. L., która zajmowała się akwizycją funduszu, inwestycja w certyfikaty miała charakteryzować się szeregiem zabezpieczeń i gwarancji, które miały polegać na gwarancji udzielonej przez (...) S.A. oraz gwarancji (...) S.A. Powódka podniosła, że przekaz budowany przez ww. pracownika opierał się na absolutnym bezpieczeństwie inwestycji, możliwym dzięki kilkustopniowym gwarancjom, w których na pierwszym miejscu wykup certyfikatów z minimalną 5% stopą zwrotu miał być kolejno gwarantowany przez (...) S.A., a następnie przez (...), aby w przypadku upadłości tych dwóch podmiotów pieniądze w funduszu pozostały bezpieczne. Tak zaprezentowane gwarancje miały dawać absolutną pewność inwestycji i zupełny brak ryzyka. Powódka wskazała, że została wprowadzona w błąd w zakresie informacji o wysokości stopy zwrotu z inwestycji, deklarowanym ryzyku inwestycji i zabezpieczeniach o charakterze gwarancyjnym, zaś powyższe gwarancje okazały się nieistniejące na gruncie statutu i przepisów prawa. Powódka wskazała, że powyższy błąd i nieprawidłowości zapewnień pani L. wykryła ona w dniu 21 grudnia 2008 r. po otrzymaniu wiadomości e-mail Towarzystwa datowanej na 20 grudnia 2018 r. (oświadczenie powódki o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia woli w postaci zapisu na certyfikaty inwestycyjne – k. 58-59, potwierdzenie nadania – k. 58)

Pismem datowanym na dzień 28 października 2019 r. powódka ostatecznie wezwała (...) S.A. do zapłaty na jej rzecz kwoty 155.984,42 zł w terminie 7 dni, w związku z uchyleniem się przez nią od skutków prawnych oświadczenia woli – zapisu na certyfikaty inwestycyjne. (wezwanie do zapłaty – k. 61, potwierdzenie nadania – k. 61)

W dniu 5 listopada 2019 r. Komisja Nadzoru Finansowego nałożyła na (...) S.A, (poprzednio (...) S.A.) sankcje administracyjne za naruszenia przepisów ustawy z 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi. Naruszenia te były związane z zarządzaniem m.in. (...). (komunikat KNF z 5.11.2019 r. – k. 78-80v)

W piśmie datowanym na 13 listopada 2019 r. (...) S.A. poinformowała powódkę o tym, ze 5 listopada 2019 r. KNF wydała decyzję w sprawie cofnięcia spółce zezwolenia na wykonywanie działalności towarzystwa funduszy inwestycyjnych, w związku z czym od dnia wydania decyzji spółka ta nie jest już towarzystwem funduszy inwestycyjnych, a zarządzanie wszystkimi funduszami inwestycyjnymi, których była ona organem z mocy prawa zostało przeniesione na depozytariuszy tych funduszy. Tym samym, zarządzanie funduszem (...) zostało przekazane do depozytariusza (...) Bank (...) S.A., który teraz reprezentuje fundusz. Tym samym, spółka nie może zająć stanowiska w sprawie w imieniu tego funduszu. Odnośnie złożonego przez powódkę oświadczenia i uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia woli pozwana wskazała, że K. L., na której zachowanie powódka się powołuje była pracownikiem (...) Bank S.A., zaś spółki nie łączyła żadna relacja z tym bankiem. Dystrybucja certyfikatów inwestycyjnych funduszu zlecona była (...) S.A. (pismo (...) S.A z 13 listopada 2019 r. – k. 250-250v)

W okresie od 5 listopada 2019 r. do 21 stycznia 2018 r. funkcję reprezentanta funduszu (...) (dawniej pod nazwą (...)) pełnił (...) Bank (...) S.A. Od dnia 21 stycznia 2020 r. nowym zarządzającym funduszu jest (...) S.A. Od 22 stycznia 2020 r. zmianie uległa również nazwa funduszu na(...). (komunikat dla uczestników LArtiq – k. 265-266, komunikat KNF z 23.01.2020 r. – k. 267-268, informacja o zmianie statutu – k. 269-270, wyciąg z rejestru funduszy inwestycyjnych – k. 287-291)

W dniu 13 listopada 2018 r. (...) Bank S.A. został wpisany przez Komisję Nadzoru Finansowanego na listę ostrzeżeń publicznych KNF w związku z czynnościami wykonywanymi przez ten bank w latach 2016-2018 w zakresie aktywności na rynku kapitałowym bez posiadania odpowiednich zezwoleń KNF, obejmującej proces oferowania instrumentów finansowych w okresie co najmniej od sierpnia 2016 r. do października 2017 r. oraz doradztwa inwestycyjnego – w okresie co najmniej od września 2016 r. do marca 2018r . (komunikat dotyczący zamieszczenia na liście ostrzeżeń publicznych KNF z 13.11.2018 r. – k. 62)

W wyniku porozumienia zawartego między zarządzającymi Funduszem a (...) S.A. doszło do wykupu certyfikatów inwestycyjnych i wypłat z Funduszu, w wyniku czego powódka z tytułu wykupu certyfikatów otrzymała około 20.000 zł. (przesłuchanie powódki J. K. (1) – k. 456-457)

Sąd dokonał następującej oceny dowodów:

Przedstawiony stan faktyczny Sąd ustalił przede wszystkim na podstawie wskazanego powyżej przedłożonego przez strony materiału dowodowego z dokumentów. Sąd dał wiarę powyższym dowodom, nie znajdując podstaw do zakwestionowania ich wiarygodności.

Sąd zasadniczo dał wiarę zeznaniom świadka K. S., jednak wskazać należy, że wobec tego, iż zeznania świadka były niezwykle ogólne i nie potrafiła ona przytoczyć jakich konkretnie informacji i zapewnień udzieliła powódce oferując jej zainwestowanie środków w certyfikaty inwestycyjne (...), zeznania te nie miały istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia.

Sąd nie dał wiary przesłuchaniu powódki J. K. (1) w zakresie w jakim wskazała, że oferując jej zainwestowanie środków pieniężnych w certyfikaty inwestycyjne (...), pracownica (...) Bank S.A. K. S. zapewniała ją o tym, że jest to w 100% bezpieczny produkt oraz gwarancji 100% kapitału i 5% gwarantowanego zysku, wskazując, że zwrot ww. wartości gwarantowany jest przez (...), który w razie potrzeby sam będzie dopłacał środki. Twierdzenia te nie znajdują bowiem żadnego potwierdzenia w zgromadzonym w niniejszej sprawie materiale dowodowym, w tym w zeznaniach świadka K. S., która w prawdzie w sposób niezwykle ogólnikowy zeznała, że przekazywała powódce informacje, które ona sama uzyskała uprzednio od przełożonych i na szkoleniach (nie pamiętając jednocześnie jakie konkretnie informacje podała powódce), ale jednocześnie podała, że uważa, iż nie składała zapewnienia, aby inwestycja ta była całkowicie bezpieczna, a w przypadku nieosiągnięcia 5% zwrotu, (...) dopłacać miał z własnych środków. Ponadto, informacja dotycząca 100% bezpieczeństwa inwestycji i gwarantowania wykupu certyfikatów z minimalną 5% stopą zwrotu nie tylko przez (...) S.A., ale także przez (...) nie znajduje żadnego potwierdzenia ani w Warunkach Emisji, Statucie (...), zapisie na certyfikat podpisanym przez powódkę, imiennej Propozycja Nabycia certyfikatów inwestycyjnych ani w potwierdzeniu wykupu certyfikatów – o czym szerzej w dalszej części uzasadnienia.

Postanowieniem wydanym na rozprawie w dniu 12 października 2021 r. Sąd w trybie art. 235 ² § 1 pkt 2 kpc pominął wnioski strony powodowej zawarte w pkt 8, 9, 10 i 14 pozwu (o zobowiązanie wskazanych podmiotów do przedłożenia dokumentacji wymienionej w tych punktach), uznając, iż dokumenty te są zbędne dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Co istotne, strona powodowa nie wskazała przy tym faktów, które na podstawie ww. dokumentów miałyby zostać wykazane. W przypadku wniosku powódki o zwrócenie się do Rzecznika Finansowego o przedstawienie istotnego poglądu w sprawie wskazać należy, że wniosek ten nie podlegał uwzględnieniu z uwagi na to, że Sąd rozpoznający sprawę nie jest związany poglądami podmiotów trzecich.

Sąd na podstawie art. 235 ^{( 2)} § 1 pkt 2 kpc pominął także wniosek o dopuszczenie dowodu z zeznań zawnioskowanych przez strony świadków (poza świadkiem K. S.), uznając, że okoliczności, na które zeznawać mieliby ci świadkowie nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia.

Sąd w trybie art. 235 ² § 1 pkt 2 kpc pominął również wniosek strony powodowej o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego sądowego, albowiem po pierwsze z uwagi na przyjęcie przez Sąd, że powództwo zarówno w zakresie roszczenia głównego jak i ewentualnego podlega oddaleniu co do zasady, przeprowadzenie ww. dowodu uznać należało za zbędne i zmierzające jedynie do nieuzasadnionego przeprowadzenia postępowania. Po drugie zaś, przeprowadzenie dowodu na okoliczności wskazne przez stronę powodową (ustalenie wartości rynkowej (zbywczej) certyfikatów inwestycyjnych pozwanego funduszu) było nieprzydatne dla rozstrzygnięcia. Słusznie zauważył bowiem pozwany fundusz, iż wartość certyfikatów inwestycyjnych jest zmienna w czasie. Co istotne powódka nie wskazała na jaką datę ta wycena miałaby nastąpić. Niemniej jednak z powyższych względów, wycena dokonana na datę sporządzenia opinii i tak byłaby nieaktualna i niemiarodajna na datę orzekania. Zauważyć także należy, że wbrew stanowisku strony powodowej, przeprowadzenie przez biegłego tego typu wyceny nie byłoby możliwe bez zapoznania się z dokumentacją oraz ze szczegółowymi informacjami o portfelu inwestycyjnym funduszu.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zarówno w zakresie roszczeń głównych jak i ewentualnego nie zasługiwało na uwzględnienie.

I.  Roszczenie główne o zapłatę:

W ocenie Sądu w okolicznościach niniejszej sprawy brak było podstaw do uwzględnienia wywiedzionego przez powódkę roszczenia w przedmiocie solidarnej zapłaty na jej rzecz przez pozwanych kwoty 155.985 zł w związku z uchyleniem się przez powódkę od skutków prawnych oświadczenia woli w przedmiocie zapisu na certyfikaty inwestycyjne pozwanego funduszu. Podstawę dla tak sformułowanego roszczenia stanowiły twierdzenia o wprowadzeniu powódki w błąd przez pracownika (...) Bank S.A., za pośrednictwem którego dokonała ona zapisu na certyfikaty inwestycyjne, w zakresie gwarantowania przez towarzystwo zarządzające funduszem - (...) (obecnie pod nazwą (...)) obok gwaranta (...) S.A. rentowności funduszu (na poziomie 5% rocznie) i wypłat na rzecz uczestników funduszu, co uzasadniało uchylenie się przez powódkę od skutków oświadczenia woli dotyczącego przedmiotowego zapisu.

W zakresie przedmiotowego roszczenia, podstawowe znaczenie miała ocena tego, czy powódka rzeczywiście skutecznie uchyliła się od skutków prawnych oświadczenia woli w postaci dokonania zapisu na certyfikaty inwestycyjne.

Zdaniem Sądu brak jest podstaw do podzielenia w tym zakresie twierdzeń pozwanych co do tego, że złożenie przez powódkę ww. oświadczenia było niedopuszczalne z uwagi na regulację art. 26 ust. 3 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (dalej jako: uofi). Istotnie, w myśl tego przepisu, zapis na jednostki uczestnictwa albo na certyfikaty inwestycyjne jest nieodwołalny i bezwarunkowy, jak również nie może być złożony z zastrzeżeniem terminu. Nie ulega także wątpliwości to, że zastrzeżenie o nieodwołalności i bezwarunkowości zapisu na certyfikaty inwestycyjne (...) (obecnie pod nazwą(...)) zawarte było również na dokumencie zapisu podpisanym własnoręcznie przez powódkę. Niemniej jednak, w ocenie Sądu konieczne jest rozróżnienie konstrukcji „odwołania zapisu” bądź „zapisu warunkowego” od konstrukcji „uchylenia się od skutków oświadczenia woli w przedmiocie zapisu złożonego pod wpływem błędu” dokonywanego na podstawie art. 84 k.c. Sąd stoi na stanowisku, że przepis art. 26 ust. 3 uofi nie odnosi się do ww. wady oświadczenia woli i nie może być traktowany jako lex specialis w stosunku do regulacji kodeksu cywilnego w tym zakresie. Twierdzenia strony pozwanej nie znajdują żadnego uzasadnienia ani w treści regulacji prawnej, na którą się ona powołuje. W ocenie Sądu art. 26 ust. 3 uofi nie można nadawać wykładni rozszerzającej, skoro wprost nie odnosi się ona do wyłączenia możliwości uchylenia się od skutków prawnych zapisu na certyfikaty inwestycyjne dokonanego pod wpływem wady tego oświadczenia woli. Niemożności uchylenia się przez uczestnika od wadliwie złożonego oświadczenia woli co do dokonanego zapisu na certyfikaty nie można uzasadniać koniecznością zapewnienia stabilności funkcjonowania funduszy inwestycyjnych czy stabilności struktury ich aktywów. Rozwiązanie takie traktować należałoby za sprzeczne z zasadami współżycia społecznego i nie znajdujące żadnego oparcia w obowiązujących przepisach.

Stąd, ww. zarzut pozwanych co do niemożności skutecznego uchylenia się przez powódkę od złożonego oświadczenia woli co do zasady, uznać należało za niezasadny.

Niemniej jednak, w ocenie Sądu złożonego przez powódkę oświadczenia woli o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia woli w przedmiocie zapisu na certyfikaty inwestycyjne funduszu uznać należy za nieskuteczne z innych powodów.

W tym miejscu wskazać należy, że zgodnie z art. 84 § 1 k.c., w razie błędu co do treści czynności prawnej można uchylić się od skutków prawnych swego oświadczenia woli. Jeżeli jednak oświadczenie woli było złożone innej osobie, uchylenie się od jego skutków prawnych dopuszczalne jest tylko wtedy, gdy błąd został wywołany przez tę osobę, chociażby bez jej winy, albo gdy wiedziała ona o błędzie lub mogła z łatwością błąd zauważyć; ograniczenie to nie dotyczy czynności prawnej nieodpłatnej. Co przy tym istotne, w myśl § 2 można powoływać się tylko na błąd uzasadniający przypuszczenie, że gdyby składający oświadczenie woli nie działał pod wpływem błędu i oceniał sprawę rozsądnie, nie złożyłby oświadczenia tej treści (błąd istotny). Ponadto, w myśl art. 88 § 1 i 2 k.c., uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia woli, które zostało złożone innej osobie pod wpływem błędu następuje przez oświadczenie złożone tej osobie na piśmie w okresie roku od wykrycia błędu.

Zgodnie z ww. regulacją art. 84 § 1 k.c. przesłankami uchylenia się od skutków prawnych oświadczenia woli jest wystąpienie błędu strony składającej oświadczenie woli co do treści czynności prawnej jak również istotność tego błędu, a w przypadku gdy oświadczenie woli zostało złożone innej osobie, wywołanie błędu przez tę osobę lub jej wiedza o błędzie. Podkreślić przy tym należy, że ciężar udowodnienia spełnienia ww. przesłanek, zgodnie z art. 6 k.c. obciążał stronę powodową.

W ocenie Sądu, zgromadzony w niniejszej sprawie materiał dowodowy nie pozwala na uznanie za udowodnione twierdzeń powódki co do tego, że składając oświadczenie woli w postaci zapisu na certyfikaty inwestycyjne pozwanego funduszu inwestycyjnego, została ona wprowadzona w błąd co do tego, że inwestycja w te certyfikaty jest w 100% pewna i bezpieczna, jak również, że towarzystwo zarządzające funduszem inwestycyjnym, którego certyfikaty nabyła jest współgwarantem rentowności funduszu i wypłat na rzecz uczestników funduszu. Okoliczności powyższe nie znajdują potwierdzenia w przedłożonym materiale dowodowym.

Po pierwsze, istotnie wskazać należy, że w wiadomości e-mail przesłanej do powódki w dniu 23 stycznia 2017 r. przez pracownika (...) Bank S.A. K. S. zawarte zostało następujące zdanie: „ Najważniejszą informacją jest to, że produkt będzie posiadał gwarancję 5,20% minimalnej stopy zwrotu w skali roku, czego zapis znajdzie Pani w dokumentach”, a twierdzenia o gwarancji minimalnej stopy zwrotu na poziomie 5% rocznie po opłatach znalazły się również w prezentacji funduszu dołączonej do ww. maila. Niemniej jednak, z powyższego w żadnej mierze nie wynika twierdzenie o tym, że inwestycja w certyfikaty funduszu jest w 100% bezpieczna, ani to, że gwarancja udzielona przez (...) S.A. jest nieograniczona, a dodatkowo, że towarzystwo funduszy inwestycyjnych zarządzające przedmiotowym funduszem również samoistnie gwarantuje jego rentowność. Podkreślenia wymaga to, że należytego dowodu na to, czy i jakie konkretnie informacje dotyczące tej inwestycji zostały przekazane powódce, nie stanowią zeznania świadka K. S. ani przesłuchanie powódki. Świadek ten w sposób bardzo ogólnikowy wskazała jedynie, że przekazała powódce takie informacje, jakie sama uprzednio otrzymała od swoich przełożonych i na szkoleniach dotyczących oferowanego produktu, jednak nie była ona w stanie przytoczyć żadnych konkretów w tym zakresie, zasłaniając się niepamięcią. Świadek wskazała jedynie, iż myśli, że nie składała zapewnienia, aby inwestycja ta była całkowicie bezpieczna, a w przypadku nieosiągnięcia 5% zwrotu, (...) dopłacać miał z własnych środków. Stąd, za nieznajdujące potwierdzenia w zeznaniach świadka, a tym samym niewiarygodne i przytoczone jedynie na potrzeby niniejszego postępowania uznać należało twierdzenia powódki, jakoby takie zapewnienia zostały jej złożone.

Abstrahując nawet jednak od rodzaju informacji przekazanych powódce ustnie czy mailowo przez ww. pracownika banku, podkreślić należy, że powyższe twierdzenia powódki nie znajdują także żadnego oparcia w przedłożonych dokumentach - Warunkach Emisji, Statucie (...), zapisie na certyfikat, imiennej Propozycji Nabycia certyfikatów inwestycyjnych czy w potwierdzeniu wykupu certyfikatów.

Podkreślić w tym miejscu należy, że jedynym prawnie wiążącym dokumentem zawierającym informacje o ofercie i Funduszu są „Warunki Emisji”. Co przy tym istotne, powódka podpisała dokument zapisu na certyfikaty inwestycyjne funduszu w dniu 10 lutego 2017 r. Już w samym dokumencie ww. zapisu (w jego nagłówku zawarta była zaś informacja o tym, że szczegółowe warunki emisji certyfikatów określają warunki emisji stanowiące załącznik do propozycji nabycia oraz statut funduszu („Warunki Emisji”). Jednocześnie, powódka złożyła własnoręczny podpis pod oświadczeniem zawartym w rubryce nr 7 ww. dokumentu zapisu co do tego, że otrzymała ona Propozycję nabycia oraz, że znana jest jej treść warunków emisji certyfikatów i statutu Funduszu jak również, że akceptuje ona warunki nabycia certyfikatów.

Sąd nie kwestionuje przy tym tego, że faktycznie powódka złożyła podpis pod ww. dokumentem zapisu przed otrzymaniem imiennej Propozycji nabycia oraz dołączonych do niej „Warunków Emisji”. Jak bowiem wynika z wiadomości e-mail skierowanej do powódki przez (...) S.A. z dnia 13 lutego 2017 r., dopiero wtedy podmiot ten przesłał powódce imienną Propozycję Nabycia oraz Formularz Nabycia Certyfikatów Inwestycyjnych serii (...) (...). Jednocześnie, zarówno w treści samej ww. wiadomości e-mail, jak również w treści imiennej Propozycji nabycia wprost i wyraźnie wskazano, że szczegółowe dane na temat funduszu – szczególnie przyjętej polityki inwestycyjnej, celu inwestycyjnego, praw i obowiązków uczestnika funduszu, ryzyk związanych z inwestycją – zawarte są w Statucie Funduszu oraz Warunkach Emisji, jak również podkreślono, że przed dokonaniem zapisu na certyfikaty inwestycyjne, inwestor zobowiązany jest zapoznać się ze Statutem Funduszu i Warunkami Emisji, które stanowią prawnie wiążące dokumenty oferty. Co przy tym istotne, „Warunki Emisji” stanowiły załącznik do ww. imiennej Propozycji nabycia. Niewątpliwie zatem, powódka przed dokonaniem wpłaty na certyfikaty (co nastąpiło 15 lutego 2017 r.) – a więc przed podjęciem ostatecznej i wiążącej decyzji o inwestycji - uzyskała jasną i przejrzystą informację co do tego, w jakich dokumentach znajdują się wiążące informacje dotyczące przedmiotowej inwestycji, z którymi obowiązana była ona się zapoznać przed podjęciem decyzji o inwestycji.

Stąd, za niewiarygodne i w żaden sposób nie udowodnione należy uznać twierdzenia powódki co do tego, że treść „Warunków Emisji” i Statutu funduszu została jej udostępniona przez stronę pozwaną dopiero wraz z otrzymaniem przez nią w formie papierowej potwierdzenia nabycia certyfikatów. Nadmienić przy tym należy, iż nawet gdyby faktycznie tak było, to powódka jeszcze przed sfinalizowaniem zapisu na certyfikaty (przed dokonaniem wpłaty na certyfikaty) otrzymała jasną i przejrzystą informację co do tego, z jakimi dokumentami zobowiązana jest się zapoznać przed podjęciem decyzji o zainwestowaniu swoich środków w przedmiotowy fundusz. Jeżeli powódka podjęła decyzję o inwestycji bez dopełnienia ww. obowiązku i bez zapoznania się z prawnie wiążącymi dokumentami dotyczącymi tej inwestycji, opierając się wyłącznie na tym, co jej się „wydawało” na podstawie informacji uzyskanych od pracownika banku, to uczyniła to na własne ryzyko, bez zachowania należytej staranności i dbałości o własne interesy. Tym samym nie sposób mówić o wprowadzeniu powódki w błąd przez osobę trzecią.

Co istotne, podkreślenia wymaga to, że w przedmiotowych „Warunkach Emisji” wyszczególnione zostały możliwe ryzyka związane z inwestycją w certyfikaty inwestycyjne pozwanego funduszu, wśród których wymieniono m.in. ryzyko inwestycyjne i ryzyko związane z umową gwarancyjną. Co więcej, kwestie ww. ryzyk zostały uszczegółowione w Rozdziale II pt. „Czynniki ryzyka”. W pkt 2.1 „Czynniki ryzyka dla inwestora” wprost wskazano, że przed podjęciem decyzji inwestycyjnych dotyczących dokonania zapisu na certyfikaty inwestycyjne serii (...), inwestorzy powinni uważnie przeanalizować podane w niniejszym rozdziale czynniki ryzyka oraz pozostałe informacje zawarte w Warunkach Emisji. Wskazano, że możliwość osiągnięcia celów inwestycyjnych Funduszu i jego sytuacja finansowa mogą podlegać negatywnym zmianom w wyniku zaistnienia czynników ryzyka, przy czym nie jest możliwe zidentyfikowanie wszystkich takich okoliczności. Jeżeli któryś z tych czynników bądź kilka z nich wystąpi, wartość certyfikatów inwestycyjnych może spaść poniżej ich ceny emisyjnej. W Rozdziale VI pkt 6.1. Warunków Emisji wprost podano przy tym, że Fundusz nie gwarantuje osiągnięcia wskazanego celu inwestycyjnego (a tożsamy zapis zawarto także w Rozdziale VII art. 24 Statutu Funduszu).

Ponadto, w Rozdziale II pt. „Czynniki ryzyka” w pkt 2.1 „Czynniki ryzyka dla inwestora” Warunków Emisji zawarto jednoznaczną informację co do tego, ze Towarzystwo będzie się starało ograniczyć możliwość niezrealizowania celu inwestycyjnego Funduszu poprzez zawarcie przez Fundusz umowy gwarancyjnej z gwarantem, przy czym podkreślono, że istnieje ryzyko niemożności wykonania zabezpieczeń gwarancyjnych, co zostało przedstawione w treści umowy gwarancyjnej. Jednocześnie, w Rozdziale II pkt 2.1.20 Warunków Emisji uszczegółowiono ryzyko związane z umową gwarancyjną. Wskazano, że Fundusz zawarł umowę gwarancyjną, jednak pomimo jej zawarcia może się zdarzyć, że nie będzie ona gwarantować pewności osiągnięcia przez Fundusz celu inwestycyjnego, a tym samym oczekiwanego wzrostu wartości certyfikatów. Podano, że Fundusz w przypadku niezrealizowania gwarantowanej stopy zwrotu (w okresie obowiązywania umowy gwarancyjnej) podejmie kroki mające na celu uruchomienie procesów opisanych w przedmiotowej umowie, przy czym ich wykonanie zależy w głównej mierze od sytuacji finansowej gwaranta. W przypadku niewypłacalności gwaranta roszczenia określone umową gwarancyjną mogą nie zostać skutecznie wyegzekwowane. Również zaspokojenie roszczeń z Funduszu z certyfikatów inwestycyjnych serii (...), które będą stanowiły zabezpieczenie roszczeń Funduszu, z powodu braku możliwości ich zbycia lub spadku ich wartości może okazać się nieskuteczne. Powódce udostępniona została również treść zawartej przez fundusz z (...) S.A. umowy gwarancyjnej, w związku z czym miała ona możliwość zapoznania się z nią.

Analizując treść ww. dokumentów wyprowadzić należy jednoznaczny wniosek, iż z inwestycją w certyfikaty inwestycyjne przedmiotowego funduszu wiązały się liczne ryzyka. W żadnym miejscu nie zawarto informacji, jakoby oferowany produkt był w pełni bezpieczny, bądź aby gwarancja udzielona prze (...) S.A. była nieograniczona i pewna, a tym bardziej aby samo towarzystwo funduszy inwestycyjnych (wówczas (...)) składało jakąkolwiek własną gwarancję rentowności funduszu.

Informacje, na które powołuje się powódka, które miały wywołać po jej stronie błąd przy zapisie na certyfikaty nie znajdują zatem potwierdzenia ani w zeznaniach pracownika banku, oferującego powódce udział w inwestycji, ani w treści maila skierowanego do powódki przez pracownika ani też przede wszystkim w treści dokumentów, z którymi powódka zobowiązana była zapoznać się przed podjęciem ostatecznej decyzji o zakupie certyfikatów. Nawet gdyby przyjąć, że z informacji przekazywanych powódce przez pracownika banku wynikał ww. przekaz, to po stronie powódki jako inwestorze należycie dbającym o własne interesy (a w szczególności kiedy powódka inwestowała w tego typu certyfikaty po raz pierwszy) leżał obowiązek podjęcia w tym zakresie racjonalnej decyzji po zapoznaniu się ze wszystkimi warunkami oferowanej jej inwestycji i przede wszystkim przeczytaniu udostępnionych jej dokumentów, stanowiących wyłączne wiążące źródło informacji w tym zakresie. Jeżeli powódka takiego obowiązku zaniechała, nie sposób mówić o tym, aby została ona wprowadzona w błąd. Jak słusznie wskazał bowiem Sąd Najwyższy m.in. w postanowieniu z dnia 22 sierpnia 2019 r., sygn. V CSK 469/18 : „ Jeżeli ktoś świadomie składa oświadczenie woli, nie znając jego treści, np. składa podpis na dokumencie, z którego treścią się nie zapoznał, jest to równoznaczne z zaakceptowaniem każdego postanowienia zawartego w dokumencie, niezależnie od jego treści, co nie tylko nie powoduje nieistnienia czynności prawnej, ale w zasadzie wyklucza nawet powołanie się na błąd co do jej treści.”. Podobnie Sąd Apelacyjny w Szczecinie w wyroku z dnia 7 maja 2015 r., sygn. I ACa 703/14 wskazał, że za błąd, o którym mowa w art. 84 k.c. nie może być uznane mylne wyobrażenie składającego oświadczenie powstałe wskutek jego niestaranności, w tym polegającej na nieprzeczytaniu podpisywanych dokumentów.

Racjonalnie przyjąć należy, że gdyby powódka zapoznała się z Warunkami Emisji (do czego była zobligowana przed podjęciem decyzji o inwestycji), wówczas uzyskałaby informację o ryzykach związanych z inwestycją jak również warunkach gwarancji – kto, kiedy i w jakim zakresie gwarantuje rentowność funduszu. Zaniechanie przez powódkę dopełnienia ww. czynności uniemożliwia powołanie się przez nią na to, że została wprowadzona w błąd co do treści czynności prawnej, na podjęcie której się zdecydowała, a w konsekwencji uchylenie się od złożonego przez nią oświadczenia woli w zakresie dokonanego zapisu na certyfikaty inwestycyjne funduszu. Jedynie na marginesie nadmienić przy tym należy, że stanowisko powódki o pozostawianiu przez nią w przekonaniu o braku ryzyka inwestycyjnego w przypadku certyfikatów inwestycyjnych funduszu inwestycyjnego uznać należy za sprzeczne z doświadczeniem życiowym i powszechnie dostępnymi informacjami na ten temat.

Podsumowując powyższe, w ocenie Sądu strona powodowa nie udowodniła, jakoby przy dokonywaniu zapisu na certyfikaty inwestycyjne pozwanego funduszu (w którym za moment ostatecznego dokonania takiego zapisu uznać należy datę dokonania przez powódkę wpłaty na certyfikaty, tj. 15 lutego 2017 r.) została wprowadzona przez pracownika (...) Banku S.A. w istotny błąd dotyczący treści dokonanej przez nią czynności prawnej.

Ponadto, niezależnie od powyższego, o braku skuteczności złożonego przez powódkę oświadczenia o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia woli stanowi również fakt nieprawidłowości formalnych w zakresie złożonego oświadczenia, a tym samym niedochowanie przez nią terminu, o którym mowa w art. 88 § 2 k.c.

Wskazania wymaga bowiem to, że nawet przy przyjęciu, że powódka została wprowadzona w błąd przy dokonywaniu zapisu na certyfikaty, a o błędzie tym dowiedziała się w związku z otrzymaniem wiadomości e-mail od (...) z dnia 20 grudnia 2018 r., to termin na złożenie przez nią przedmiotowego oświadczenia woli upływał 20 grudnia 2019 r. Powódka złożyła wprawdzie przedmiotowe oświadczenie w piśmie datowanym na 17 października 2019 r., niemniej jednak podstawowe znaczenie dla oceny skuteczności takiego oświadczenia ma to, wobec jakiego podmiotu powódka to oświadczenie skierowała.

Nie ulega wątpliwości, że zarówno ww. oświadczenie z dnia 17 października 2019 r., jak i następnie ostateczne wezwanie do zapłaty związane z ww. oświadczeniem z dnia 28 października 2019 r. powódka skierowała do towarzystwa zarządzającego funduszem, tj. (...) S.A. (dawniej (...) S.A.). Zdaniem Sądu zaś, postępowanie to było nieprawidłowe. Podkreślenia wymaga bowiem, że zgodnie z art. 3 ust. 1 uofi, fundusz inwestycyjny posiada osobowość prawną odrębną od towarzystwa funduszy inwestycyjnych, które to w myśl art. 4 ust. 1 i 2 uofi jest jedynie organem funduszu, którego rola ogranicza się do tworzenia, zarządzania funduszem i reprezentowania go w stosunkach z osobami trzecimi. Tym samym, Sąd stoi na stanowisku, że oświadczenie woli o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia woli w postaci zapisu na certyfikaty inwestycyjne dla swojej skuteczności winno zostać skierowane do funduszu inwestycyjnego, którego certyfikaty powódka objęła, a nie do towarzystwa funduszy inwestycyjnych, które działa jedynie jako jego organ, posiadający odrębną osobowość prawną. Złożenie przedmiotowego oświadczenia do pozwanego towarzystwa, bez jednoczesnego zastrzeżenia, iż składane jest ono względem funduszu inwestycyjnego a wyłącznie za pośrednictwem tego towarzystwa uznać należy zatem za nieprawidłowe i nieskuteczne wobec pozwanego towarzystwa pomimo złożenia oświadczenia w terminie, o którym mowa w art. 88 § 2 k.c. Nie ma przy tym znaczenia, że w myśl art. 45 ust. 6 uofi, towarzystwo ponosi odpowiedzialność za szkody spowodowane niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem umowy powierzającej innemu podmiotowi wykonywanie czynności związanych z działalnością prowadzoną przez to towarzystwo. Ponoszenie przez towarzystwo odpowiedzialności odszkodowawczej za szkodę uczestnika funduszu nie kreuje po jego stronie uprawnienia do przyjmowania oświadczeń o uchyleniu się przez uczestnika od złożonego przez niego względem funduszu inwestycyjnego oświadczenia woli, jeżeli oświadczenie to nie zostało skierowane do tego funduszu tylko do towarzystwa, bez jakiejkolwiek wzmianki, aby było ono kierowane do funduszu reprezentowanego przez to towarzystwo.

Jednocześnie, wskazać należy, iż nie sposób uznać przedmiotowego oświadczenia powódki za złożonego skutecznie względem pozwanego funduszu inwestycyjnego. Skoro powódka nie skierowała ww. oświadczenia z dnia 17 października 2019 r. do tego funduszu brak jest podstaw do stwierdzenia, aby zachowała ona względem tego pozwanego roczny termin od wykrycia błędu na uchylenie się od skutków prawnych dokonanego zapisu na certyfikaty inwestycyjne funduszu.

Mając na uwadze powyższe, wobec stwierdzonego przez Sąd braku skutecznego uchylenia się przez powódkę od złożonego przez nią oświadczenia woli w postaci zapisu na certyfikaty inwestycyjne pozwanego funduszu inwestycyjnego, wywiedzione przez powódkę roszczenie o zapłatę z tego tytułu uznać należy za nieudowodnione i nieuzasadnione co do samej zasady w stosunku do obydwu pozwanych.

Jedynie na marginesie wskazać przy tym należy, że w ocenie Sądu przedmiotowe roszczenie powódki nie zostało przez nią udowodnione także co do wysokości. Powódka w zakresie roszczenia głównego w związku z twierdzeniami o uchyleniu się przez nią od oświadczenia woli w postaci zapisu na certyfikaty inwestycyjne, dochodziła zapłaty kwoty 155.985 zł. Podkreślić przy tym należy, że powódka nie uzasadniła wysokości tej kwoty, niemniej jednak Sąd przyjął, że stanowi ona zaokrągloną w dół różnicę pomiędzy wysokością kwoty wpłaconej przez powódkę na objęcie certyfikatów (łącznie 193.800 zł) a kwotami wypłaconymi jej przez fundusz w dniu w kwocie 19.859,90 zł i w dniu w kwocie 17.955,38 zł (193.800 zł - 19.859,90 zł - 17.955,38 zł = 155.984,71 zł).

Podstawę ww. roszczenia powódki o zapłatę stanowi art.405 k.c., w myśl którego kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości.

Podkreślić jednak należy, że po pierwsze nie jest możliwie ustalenie przez Sąd jaką faktycznie kwotę powódka uzyskała z tytułu wykupu posiadanych przez nią certyfikatów inwestycyjnych, albowiem na rozprawie w dniu 12 października 2021 r. powódka przyznała, że ostatnio otrzymała kolejną wypłatę w kwocie „około 20.000 zł” w związku z porozumieniem zawartym między funduszem a gwarantem (...) S.A. Powódka nie sprecyzowała jednak, jaką konkretnie kwotę otrzymała z tytułu wykupu certyfikatów i nie przedłożyła na tę okoliczność żadnego dokumentu. Niewątpliwie zaś, otrzymane przez nią wypłaty mają znaczenie dla ustalenia wysokości potencjalnie przysługującego jej roszczenia (gdyby zasługiwało ono na uwzględnienie co do zasady).

Po drugie zaś, Sąd podziela stanowisko strony pozwanej co do tego, że powódka byłaby uprawniona wyłącznie do dochodzenia tytułem bezpodstawnego wzbogacenia strony pozwanej zwrotu kwoty, stanowiącej równowartość aktualnie posiadanych przez powódkę certyfikatów inwestycyjnych funduszu. Ustalenie tej wysokości w toku niniejszego postępowania, nawet w razie przeprowadzenia przez Sąd wnioskowanego przez powódkę dowodu z opinii biegłego sądowego, nie byłoby zaś możliwe. Nie ulega bowiem wątpliwości to, że wartość certyfikatów inwestycyjnych zmienia się w czasie (albowiem odpowiada ona realnej wartości aktywów funduszu) i nawet w przypadku dokonania wyceny przez biegłego na określoną datę, wycena ta w dacie orzekania pozostawałaby już nieaktualna.

W związku z powyższym, zdaniem Sądu roszczenie główne nie zasługiwałoby na uwzględnienie również z uwagi na niewykazanie przez powódkę jego wysokości.

W tym miejscu nadmienić także należy, że w ocenie Sądu w zakresie ww. roszczenia brak jest podstaw do przypisania pozwanym odpowiedzialności solidarnej. Zgodnie z art. 369 k.c. zobowiązanie jest solidarne, jeżeli to wynika z ustawy lub z czynności prawnej. Solidarności dłużników nie można zatem domniemywać. Powódka wywodziła solidarną odpowiedzialność pozwanych z regulacji art. 45a ust. 6 uoif, który stanowi, że za szkody spowodowane niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem umowy, na podstawie której towarzystwo powierzyło przedsiębiorcy lub przedsiębiorcy zagranicznemu wykonywanie czynności związanych z działalnością prowadzoną przez to towarzystwo, towarzystwo odpowiada wobec uczestników funduszu solidarnie z podmiotem, z którym zawarło umowę, a w przypadku przekazania lub dalszego przekazania wykonywania czynności związanych z działalnością prowadzoną przez towarzystwo innemu podmiotowi - również z tym podmiotem, chyba że szkoda jest wynikiem okoliczności, za które podmioty te nie ponoszą odpowiedzialności.

Wbrew stanowisku strony powodowej, powyższy przepis nie odnosi się do towarzystwa funduszy inwestycyjnych oraz tworzonego i zarządzanego przez to towarzystwo funduszu inwestycyjnego. Odnosi się zaś wyłącznie do odpowiedzialności towarzystwa funduszy inwestycyjnych i innego podmiotu – przedsiębiorcy, któremu towarzystwo to na podstawie zawartej umowy powierzyło wykonywanie czynności związanych z działalnością towarzystwa.

W ocenie Sądu, w okolicznościach niniejszej sprawy jedynym podmiotem, od którego powódka byłaby uprawniona dochodzenia zwrotu wartości aktywów pozostałych do wykupu w przypadku skutecznego uchylenia się przez nią od oświadczenia woli w postaci zapisu na certyfikaty, byłby pozwany fundusz inwestycyjny, albowiem to de facto to on (a nie zarządzające nim towarzystwo) jest emitentem posiadanych przez powódkę certyfikatów inwestycyjnych. Stąd, również w tym względzie roszczenie główne podlegałoby oddaleniu w stosunku do pozwanego (...).

Podstawę odpowiedzialności (...) stanowić mógłby art. 64 ust. 1 uoif, w myśl którego Towarzystwo odpowiada wobec uczestników zbiorczego portfela papierów wartościowych oraz uczestników funduszu inwestycyjnego za wszelkie szkody spowodowane niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem swoich obowiązków w zakresie zarządzania zbiorczym portfelem papierów wartościowych lub funduszem i jego reprezentacji, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie obowiązków jest spowodowane okolicznościami, za które towarzystwo odpowiedzialności nie ponosi, jednak wyłącznie w sytuacji, gdyby strona powodowa udowodniła (co w niniejszej sprawie nie wystąpiło), że powódka istotnie wprowadzona zostałaby w błąd przy dokonywaniu zapisu na certyfikaty inwestycyjne, a w błąd ten wprowadziłby powódkę podmiot zajmujący się oferowaniem czy dystrybuowaniem ww. produktów inwestycyjnych, zaś działanie to wynikałoby z nienależytego sprawowania nadzoru czy kontroli przez pozwane towarzystwo nad tym podmiotem (lub inne nienależyte wykonanie przez niego obowiązków związanych z zarządzeniem funduszem, które skutkowałoby podjęciem przez ten podmiot działania wprowadzającego powódkę w błąd). Niemniej jednak, w takiej sytuacji wyłączona byłaby odpowiedzialność funduszu inwestycyjnego w myśl art. 64 ust. 2 uoif.

Mając na uwadze całokształt poczynionych powyżej rozważań Sąd uznał, że roszczenie główne pozwu podlegało oddaleniu z uwagi na nieudowodnienie przez stronę powodową zarówno co do zasady, jak i co do wysokości.

II.  Roszczenie ewentualne o zapłatę:

Oddalenie powództwa w zakresie roszczenia głównego zaktualizowało obowiązek Sądu co do rozpoznania zgłoszonego przez powódkę roszczenia ewentualnego.

W tym zakresie powódka dochodziła zasądzenia na jej rzecz od pozwanego (...) kwoty 120.440 zł, tytułem naprawienia poniesionej przez nią szkody związanej z niedochowaniem przez (...) jako organu zarządzającego funduszem, należytej staranności polegającej na naruszeniu zasad prowadzenia działalności w zakresie: działania wbrew interesom uczestników Funduszu i niewłaściwego zarządzania konfliktami interesów oraz w niewłaściwej strukturze organizacyjnej skutkującej niesprawowaniem należytego nadzoru i kontroli nad zarządzanymi funduszami. Podstawy prawnej tak sformułowanego roszczenia upatrywać należy zatem w art. 64 ust. 1 uoif.

W ocenie Sądu, roszczenie to nie zasługiwało jednak na uwzględnienie z uwagi na jego niewykazanie przez powódkę zarówno co do zasady, jak i co do wysokości.

Wskazać należy, że Sąd nie kwestionuje tego, że faktycznie pozwane towarzystwo dopuściło się nieprawidłowości w zakresie zarządzania funduszem inwestycyjnym. Abstrahując bowiem od wywiedzionych przez powódkę twierdzeń dotyczących działania przez towarzystwo w konflikcie interesów w związku z umową gwarancyjną zawartą z (...) S.A. czy braku należytej struktury organizacyjnej i kontroli nad funduszem – które to okoliczności nie zostały przez powódkę w żaden sposób wykazane, okoliczność tę potwierdza fakt nałożenia na (...) przez Komisję Nadzoru Finansowego w dniu 5 listopada 2019 r. sankcji administracyjnych za naruszenia przepisów ustawy z 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, które to naruszenia były związane z zarządzeniem m.in. pozwanym funduszem inwestycyjnym.

Niemniej jednak, nawet przy przyjęciu, że (...) dopuściło się pewnego rodzaju nieprawidłowości przy zarządzaniu funduszem, którego certyfikaty nabyła powódka, to strona powodowa nie wykazała żadnej inicjatywy dowodowej w zakresie wykazania, aby faktycznie ww. naruszenia doprowadziły do powstania po jej stronie szkody majątkowej. Istnienie związku przyczynowego pomiędzy niewłaściwym działaniem pozwanego a powstałą po stronie powódki szkody jest bowiem podstawową przesłanką ponoszenia odpowiedzialności odszkodowawczej przez pozwanego (w myśl ogólnych reguł odpowiedzialności odszkodowawczej – art. 361 § 1 k.c.).

Nie sposób upatrywać powstania szkody po stronie powódki w związku z brakiem udzielenia przez towarzystwo gwarancji wyniku inwestycyjnego funduszu, skoro zarówno w Statucie funduszu (art. 24 ust. 2), jak również w Warunkach Emisji wprost zastrzeżono, że osiągnięcie celu inwestycyjnego nie jest przez fundusz gwarantowane. Nie istnieje przepis prawa, który zobowiązywałby towarzystwo zarządzające funduszem do udzielenia takiej gwarancji.

Nie ulega także wątpliwości to, że towarzystwo działając w imieniu funduszu zawarło umowę gwarancyjną z (...) S.A. W dacie zawarcia tej umowy nie występowały zaś formalne przesłanki wskazujące na otwarcie w przyszłości postępowania restrukturyzacyjnego tego podmiotu, w związku z czym wykonanie gwarancji zostało poddane w wątpliwość. Do momentu otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego GetBack S.. zabezpieczenia interesów uczestników funduszu na podstawie umowy gwarancyjnej funkcjonowało prawidłowo. Zagrożenie realizacji umowy gwarancyjnej nie wynikało z dostępnej wówczas dla towarzystwa dokumentacji, sprawozdań finansowych czy publicznych informacji udostępnianych gwaranta. Stąd, nie sposób postawić towarzystwu zarzutu niewłaściwego czy niedbałego wyboru gwaranta bądź nienależytego sprawowania nadzoru nad czynnościami podejmowanymi przez ten podmiot.

Brak jest także podstaw do stwierdzenia, aby pozwane towarzystwo i podejmowane przez nie działania miały jakikolwiek wpływ na spadek wartości wierzytelności w portfelu funduszu. Powódka w żaden sposób nie wykazała, aby spadek ten spowodowany był konkretnymi działaniami lub zaniechaniami towarzystwa i jakimi.

Ponadto, w ocenie Sądu powódka nie wykazała także kolejnej, jakże istotnej przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej pozwanego towarzystwa, a mianowicie wystąpienia po jej stronie szkody w związku z działaniem lub zaniechaniem towarzystwa, jak również jej wysokości.

Powódka upatrywała przedmiotowej szkody w potencjalnej stracie, którą mogłaby ona ponieść w wyniku sprzedaży lub umorzenia posiadanych przez nią certyfikatów inwestycyjnych funduszu. Niemniej jednak, podkreślenia wymaga to, że po pierwsze powódka cały czas pozostaje w posiadaniu certyfikatów inwestycyjnych funduszu i jest uczestnikiem funduszu. Posiadane przez nią certyfikaty posiadają zaś realną wartość majątkową, która odzwierciedla aktualną sytuacje finansową funduszu i która w związku z tym jest zmienna w czasie. Wycena wartości certyfikatów następuje w związku z każdorazową wyceną aktywów funduszu, przeprowadzaną w odstępach czasu określonych w statucie funduszu, tj. na koniec każdego miesiąca kalendarzowego. Wartości te są jak już wskazano powyżej zmienne i to, że w danym momencie wartość certyfikatów inwestycyjnych funduszu spada nie jest równoznaczne z powstaniem po stronie powódki szkody, albowiem w niedługim okresie czasu, wartość tych certyfikatów może wzrosnąć. Jak już wskazano w niniejszym uzasadnieniu, istotną produktu inwestycyjnego nabytego przez powódkę jest ryzyko inwestycyjne, którego powódka zachowując należytą dbałość o swoje interesy, w momencie dokonywania zapisu na certyfikaty winna być świadoma. Obecnie nie jest znany ani nie jest możliwy do przewidzenia ostateczny wynik funduszu, w związku z czym twierdzenia o powstałej po stronie powódki stracie są nieuzasadnione i co najmniej przedwczesne. Co więcej jak potwierdziła powódka w swoich zeznaniach umorzenia certyfikatów są realizowane, wskazała iż niedawno otrzymała na skutek wykupu certyfikatów środki na swój rachunek około 20000 złotych.

Z powyższych względów, aktualnie nie sposób jest także określić wysokości szkody (straty) powódki związanej ze zmiennością wartości posiadanych przez nią certyfikatów. Przedstawione przez powódkę w pozwie wyliczenia nie znajdują żadnego potwierdzenia w zgromadzonym materiale dowodowym. Do czasu umorzenia certyfikatów inwestycyjnych nie jest możliwe określenia ostatecznego wyniku inwestycyjnego funduszu, a w konsekwencji wysokości potencjalnie poniesionej przez powódkę straty. Z przyczyn wskazanych już w części niniejszego uzasadnienia dotyczącego oceny dowodów, za nieadekwatny środek dowodowy w zakresie wykazania ww. szkody powódki uznać należy także zawnioskowany przez powódkę dowód z opinii biegłego sądowego. Z uwagi na zmienną w czasie wartość aktywów funduszu i w konsekwencji wartość certyfikatów, niemożliwie jest ustalenie przez takiego biegłego wartości, która pozostawałaby pewna i aktualna nie tylko w dacie sporządzania opinii, ale przede wszystkim w dacie orzekania. Stąd, dowód taki uznać należałoby za nieprzydatny dla rozstrzygnięcia, na którym Sąd i tak nie mógłby się oprzeć.

Mając na uwadze powyższe, roszczenie ewentualne wywiedzione przez powódkę przeciwko (...) również podlegało oddaleniu tak co do zasady, jak i co do wysokości.

Tym samym, powództwo podlegało oddaleniu w całości, tak wobec roszczenia głównego, jak i wobec roszczenia ewentualnego.

O kosztach postępowania Sąd zarówno w zakresie roszczenia głównego, jak i roszczenia ewentualnego orzekł na podstawie art. 98 kpc, tj. zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Wobec oddalenia powództwa w całości, za stronę przegrywającą zobowiązaną do zwrotu kosztów przeciwnikowi uznać należało powódkę.

Na koszty procesu poniesione przez pozwanych złożyły się koszty zastępstwa procesowego każdego z pozwanych (5.400 zł - § 2 pkt 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie z dnia 22 października 2015 r.) oraz koszty opłaty skarbowej od pełnomocnictw (17 zł). Stąd, Sąd zasądził od powódki na rzecz pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W. kwotę 5.417 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania, jak również tożsamą kwotę z tego samego tytułu Sąd zasądził od powódki na rzecz (...) z siedzibą w W..