Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK CZĘŚCIOWY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 grudnia 2024 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie XXV Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Paweł Duda

Protokolant: protokolant sądowy Urszula Flaga

po rozpoznaniu w dniu 27 listopada 2024 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa z siedzibą w W.

przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą
w W.

o zapłatę

I.  zasądza od Rezydencje Serwis PL (...) z ograniczoną odpowiedzialnością
z siedzibą w W. na rzecz Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa
z siedzibą w W. kwotę 7.190,19 zł (siedem tysięcy sto dziewięćdziesiąt złotych dziewiętnaście groszy) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 6 kwietnia 2024 r. do dnia zapłaty;

II.  oddala powództwo w zakresie kwoty 28.449,54 zł (dwadzieścia osiem tysięcy czterysta czterdzieści dziewięć złotych pięćdziesiąt cztery grosze) i odsetek ustawowych: od kwoty 23.643,89 zł (dwadzieścia trzy tysiące sześćset czterdzieści trzy złote osiemdziesiąt dziewięć groszy) za okres od 20 września 2023 r. do dnia zapłaty, od kwoty 7.894,54 zł (siedem tysięcy osiemset dziewięćdziesiąt cztery złote pięćdziesiąt cztery grosze) za okres od dnia
14 września 2023 r. do dnia zapłaty i od kwoty 12.214,72 zł (dwanaście tysięcy dwieście czternaście złotych siedemdziesiąt dwa grosze) za okres od dnia
1 kwietnia 2017 r. do dnia 5 kwietnia 2024 r.

Sygn. akt XXV C 689/20

UZASADNIENIE

wyroku częściowego z dnia 11 grudnia 2024 r.

Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa z siedzibą w W. pozwem z dnia
2 marca 2020 r., uzupełnionym pismem procesowym z 8 lipca 2020 r., wniósł o zasądzenie od (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. kwoty 106.302,74 zł tytułem opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste nieruchomości położonej
w W., stanowiącej działki nr (...), za 2017 r., w tym:

1a. kwoty 32.896,65 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 kwietnia
2017 r. do dnia zapłaty (opłata dotychczasowa za 2017 r. za działkę nr (...)),

1b.kwoty 30.606,59 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 kwietnia
2017 r. do dnia zapłaty (opłata dotychczasowa za 2017 r. za działkę nr (...)),

1c.kwoty 22.171,48 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 kwietnia
2017 r. do dnia zapłaty, ewentualnie kwoty w innej wysokości, ustalonej w sprawie XVI C 62/18 Sądu Okręgowego dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie
z należnymi odsetkami (nadwyżka nad opłatą dotychczasową za 2017 r. za działkę (...)),

1d.kwoty 20.628,02 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 kwietnia
2017 r. do dnia zapłaty, ewentualnie kwoty w innej wysokości, ustalonej w sprawie XVI C 62/18 Sądu Okręgowego dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie
z należnymi odsetkami (nadwyżka nad opłatą dotychczasową za 2017 r. za działkę (...)).

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że sprawa dotyczy dwóch dotychczasowych opłat rocznych za 2017 r. oraz dwóch nadwyżek za 2017 r. z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości położonej w W., oznaczonej jako działki nr (...), której pozwany jest użytkownikiem wieczystym. Działki nr (...) powstały z podziału działki nr (...), a ta z działki nr (...), powstałej z podziału działki nr (...) na działki nr (...), a działka nr (...) z podziału działki nr (...) na działki nr (...). Opłata dotychczasowa została wyliczona według niespornej wartości gruntu 542,67 zł/m ²
i dotychczasowej stawki 3%, ustalonej wypowiedzeniem z dnia 19 grudnia 2003 r.
i potwierdzonej prawomocnym wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 8 kwietnia 2019 r. o sygn. VI ACa 244/15 dla działki nr (...), z której podziału powstały działki nr (...). Dochodzone pozwem nadwyżki zostały wyliczone według wartości gruntu 786,50 zł/m ² na podstawie dwóch zawiadomień z 8 grudnia 2015 r., którymi powód ustalił dla działek nr (...) począwszy od 1 stycznia 2016 r. opłaty roczne według wartości gruntu 786,50 zł/m ² przy dotychczasowej stawce 3%. Pozwany zakwestionował oba parametry opłaty rocznej, tj. wartość i stawkę 3%, a postępowania w tych sprawach toczą się przed Sądem Rejonowym dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie pod sygn. akt XVI C 62/18 i XVI C 3713/17. Wbrew obowiązkowi wynikającemu z art. 78 ust. 4 ustawy o gospodarce nieruchomościami pozwany nie płaci opłaty dotychczasowej wyliczonej według stawki 3%, pomimo jej potwierdzenia prawomocnym wyrokiem.

Pismem procesowym z dnia 8 lutego 2024 r. (k. 389) powód cofnął pozew w części co do kwoty 23.530,50 zł, na którą składają się:

a)  część roszczenia dochodzonego w punkcie 1a pozwu, w zakresie kwoty 9.253,56 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwoty 32.896,65 zł za okres od dnia 1 kwietnia 2017 r. do dnia 19 września 2023 r. – w związku z dokonaną w trakcie procesu wpłatą pozwanego z dnia 19 września 2023 r. w kwocie 85.708,55 zł tytułem opłat za lata 2016-2018 za działkę nr (...), z której 9.253,56 zł zostało zaliczone na poczet opłaty rocznej za 2017 r., natomiast kwotą 16.673,06 zł rozliczono zaległe odsetki ustawowe za opóźnienie liczone od kwoty 32.896,65 zł za okres od
1 kwietnia 2017 r do 19 września 2023 r.,

b)  część roszczenia dochodzonego w punkcie 1c pozwu, w zakresie kwoty 14.276,94 zł wraz z żądanymi odsetkami ustawowymi za opóźnienie – w związku z prawomocnym ustaleniem opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste działki nr (...) za rok 2017
w wysokości 57.239,52 zł, na mocy wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie
z 13 września 2023 r. sygn. akt V Ca 1077/22 oddalającego apelację od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie z 27 października 2021 r. sygn. akt XVI C 62/18.

W kolejnym piśmie procesowym z dnia 15 maja 2024 r. (k. 508) powód, modyfikując stanowisko wyrażone we wcześniejszym piśmie procesowym z 8 lutego 2024 r., ostatecznie wskazał, że cofa pozew w części łącznie co do kwoty 25.466,46 zł, na którą składają się:

a)  część roszczenia dochodzonego w punkcie 1a pozwu, w zakresie kwoty 9.253,56 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwoty 32.896,65 zł za okres od dnia 1 kwietnia 2017 r. do dnia 19 września 2023 r. – w związku z dokonaną w trakcie procesu wpłatą pozwanego z dnia 19 września 2023 r.,

b)  część roszczenia dochodzonego w punkcie 1c pozwu, w zakresie kwoty 14.276,94 zł wraz z żądanymi odsetkami ustawowymi za opóźnienie – w związku z prawomocnym ustaleniem opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste działki nr (...) za rok 2017
w wysokości 57.239,52 zł,

c)  część roszczenia dochodzonego w pkt. 1b pozwu, w zakresie kwoty 1.935,96 zł
z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 kwietnia 2017 r. do dnia zapłaty –
w związku z zakończeniem postępowania aktualizacyjnego prowadzonego przez Sąd Apelacyjny w Warszawie w sprawie sygn. akt VI ACa 244/15 w zakresie opłaty obowiązującej od dnia 1 stycznia 2004 r. dla udziału w nieruchomości z podziału której powstały nieruchomości objęte niniejszym postępowaniem i skutkującego zmniejszeniem obowiązku pozwanego w zakresie terminowej zapłaty dotychczasowej opłaty za 2017 r. za działkę nr (...) o kwotę 1.935,96 zł.

W związku z powyższym powód wniósł o wydanie wyroku częściowego i zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty w łącznej wysokości 38.727,82 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi: a) od kwoty 23.643,09 zł od dnia 20 września
2023 r. do dnia zapłaty (zmodyfikowany punkt la pozwu), b) od kwoty 12.214,72 zł od dnia
1 kwietnia 2017 r. do dnia 5 kwietnia 2024 r. a następnie od kwoty 7.190,19 zł od dnia
6 kwietnia 2024 r. do dnia zapłaty (zmodyfikowany punkt l b pozwu), c) od kwoty 7.894,54 zł od dnia 14 września 2023 r. do dnia zapłaty (zmodyfikowany punkt 1c pozwu). Jednocześnie powód wniósł o zawieszenie postępowania w części: a) w odniesieniu do kwoty 21.480,44 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 kwietnia 2017 r. do dnia zapłaty (pozostała część roszczenia dochodzonego w pkt. 1b pozwu) do czasu prawomocnego zakończenia postępowania przed Sądem Apelacyjnym w Warszawie w sprawie sygn. akt VI ACa 1953/16, b) w odniesieniu do kwoty 20.628,02 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia
1 kwietnia 2017 r. do dnia zapłaty (roszczenie dochodzone w pkt. 1d pozwu) do czasu prawomocnego zakończenia postępowania przed Sądem Rejonowym dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie w sprawie sygn. akt XVI C 3713/17.

Powód wskazał, że postępowanie aktualizacyjne w sprawie wysokości opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego działki nr (...) obowiązującej od 1 stycznia 2016 r. zostało prawomocnie zakończone wyrokiem Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia
13 września 2013 r. sygn. akt V Ca 1077/22, oddalającym apelację powoda od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie z dnia 27 października 2021 r. sygn. akt XVI C 62/18. Opłata roczna z tytułu użytkowania wieczystego działki nr (...) od dnia
1 stycznia 2016 r. wynosi 57.239,52 zł i do jej wyliczenia stosowana jest stawka 3% wartości gruntu. Żądanie pierwotne oparto na treści wypowiedzenia z dnia 8 grudnia 2015 r. ustalającego opłatę roczna w wysokości 71.516,46 zł. Skoro zatem postępowanie aktualizacyjne zakończyło się ustaleniem opłaty w wysokości niższej o kwotę 14.276,94 zł, to o taką samą kwotę należało ograniczyć żądanie nadwyżki dochodzonej w pkt. 1c pozwu. Ponadto pozwany wpłatą z dnia 19 września 2023 r. uiścił kolejną część należności dochodzonej w pkt. 1a pozwu. Wpłacona przez pozwanego kwota 85.708,55 zł została zarachowana w ten sposób, że kwota 9.253,56 zł zaliczona została na poczet opłaty rocznej za rok 2017 obliczonej wg. parametrów 542,67 zł za m ² x 3%, natomiast kwotą 16.573,06 zł rozliczono zaległe odsetki ustawowe za późnienie liczone od kwoty 32.896,65 zł za okres od dnia 1 kwietnia 2017 r. do dnia 19 września 2017 r. Pozostała część dotychczasowej opłaty za działkę nr (...) wymagalnej w dniu 1 kwietnia 2017 r. stanowi opłata obliczona przy zastosowaniu nadwyżki stawki procentowej wynoszącej 2%, która została prawomocnie ustalona wyłącznie w stosunku do udziału w powierzchni działki wynoszącego (...) i tak obliczona część wymagalnej opłaty dotychczasowej wynosi 12.214,72 zł.

Pozwany (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą
w W. (który w toku dalszego postępowania zmienił nazwę na (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością) w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa.

Pozwany wskazał, że powództwo nie jest uzasadnione ani co do zasady, ani co do wysokości. W sprawie prowadzonej przed Sądem Okręgowym w Warszawie pod sygn. akt
III C 158/05, a następnie w postępowaniu apelacyjnym przed Sądem Apelacyjnym
w W. pod sygn. akt VI ACa 244/15, po stronie powodowej (jako użytkownicy wieczyści) występowały cztery podmioty – (...) S.A. (poprzednio (...) S.A.), Osiedle (...). z o.o., (...) Sp. z o.o. i R. K.. W pierwszej instancji Sąd Okręgowy w Warszawie wyrokiem z dnia 15 października 2014 r. ustalił, że dokonane dnia 19 grudnia 2003 r. wypowiedzenie obowiązującej opłaty rocznej jest bezskuteczne względem powodów. Po wniesieniu apelacji przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa, sprawa ta toczyła się w Sądzie Apelacyjnym w Warszawie pod sygn. akt VI ACa 244/15 i zapadł w niej wyrok częściowy z dnia 8 kwietnia 2019 r., ustalający stawkę opłaty rocznej na poziomie 3% jedynie w stosunku do udziałów (...) S.A. (dawniej (...) S.A) w wysokości (...) i R. K. w wysokości (...), czyli łącznie dla udziałów (...). Sąd Apelacyjny wyłączył natomiast do odrębnego rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawy z powództwa Osiedla (...). z o.o. i (...) Sp. z o.o. Sprawa ta została zarejestrowana w Sądzie Apelacyjnym w Warszawie pod sygn. akt VI ACa 1953/16 i nie została do tej pory zakończona. Nie zostało zakończone również postępowanie przed Sądem Najwyższym pod sygn. I CSK 445/22 w związku z wniesionymi skargami kasacyjnymi od wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 8 kwietnia 2019 r. sygn. akt VI ACa 244/15. W związku
z powyższym kwestia stawki procentowej nie została ostatecznie przesądzona a opłata roczna za dany rok kalendarzowy wiąże strony w wysokości dotychczasowej. W zależności od wyniku postępowania aktualizacyjnego użytkownik wieczysty może zostać zobowiązany do zapłaty brakującej części opłaty rocznej, o ile dojdzie do jej ukształtowania w wysokości wyższej niż dotychczasowa. Dopiero z tą chwilą może dojść do zmiany stosunku prawnego łączącego strony. Powód niezasadnie dochodzi zatem kwoty, którą określa mianem nadwyżki, a powództwo w części dotyczącej zapłaty kwoty 42.799,50 zł jest przedwczesne.

W piśmie procesowym z 25 marca 2024 r. (k. 412) pozwany wniósł o oddalenie zmodyfikowanego powództw w całości. Pozwany zakwestionował w całości wyliczenia powoda dokonane w piśmie procesowym z 8 lutego 2024 r., a także sposób zapłaty kwoty uiszczonej przez pozwanego w dniu 20 września 2024 r. w związku z wydanie wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z 13 września 2023 r. sygn. akt V Ca 1077/22. Według pozwanego, sąd rozpoznający sprawę aktualizacyjną uznał, że podstawą ustalenia stawki procentowej w wysokości 3% był aktualny sposób wykorzystania nieruchomości, wobec czego brak jest podstaw do twierdzenia, że zmiana stawki procentowej była następstwem zmiany ustawowej stawek. Pozwany wskazał, ustalona opłata roczna z tytułu użytkowania wieczystego staje się wymagalna w części przewyższającej dotychczasową opłatę dopiero po uprawomocnieniu się wyroku (aktualizacyjnego). Po wydaniu w/w wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie, pozwany uiścił brakujące różnice w opłatach za lata 2016-2018 r. w kwocie 85.708,55 zł, w tym: 1) 40.791,19 zł za 2016 r., 2) 40.791,19 zł za 2017 r., 3) 3.964,46 zł za 2018 r. (przy uwzględnieniu, że pozwany posiadał wówczas udział (...)),
4) 161,71 zł – odsetki liczone od wyroku Sądu Okręgowego, tj. od 13 września 2023 r. od powyższych kwot. Powód nie był władny zarachować dokonanej przez pozwanego wpłaty na odsetki ustawowe za opóźnienie.

W piśmie procesowym z 10 października 2024 r. (k. 521) pozwany wniósł o oddalenie powództwa, w tym również w brzmieniu nadanym w pismach procesowych powoda
z 8 lutego 2024 r., 10 kwietnia 2024 r. i 15 maja 2024 r. i wyraził zgodę na cofnięcie przez powoda pozwu w części zgodnie z pismem procesowym z 15 maja 2024 r. Pozwany podtrzymał zajmowane wcześniej stanowisko procesowe oraz zakwestionował w całości wyliczenia dokonane przez powoda w piśmie z 10 czerwca 2024 r. wskazując, że są całkowicie niezrozumiałe, nie uwzględniają ustalenia ze skutkiem od dnia 1 stycznia 2004 r. wartości nieruchomości w kwocie 485,39 zł/m ². W tym stanie rzecz powód wadliwie dokonał rozliczenia wpłat dokonanych przez pozwanego na poczet opłat rocznych.

Postanowieniem z dnia 29 października 2024 r. Sąd postanowił:

1.  podjąć zawieszone postępowanie w całości (zawieszone wcześniej w części);

2.  umorzyć postępowanie w części dotyczącej:

a)  roszczenia dochodzonego w punkcie 1a pozwu w zakresie kwoty 9.253,56 zł (dziewięć tysięcy dwieście pięćdziesiąt trzy złote pięćdziesiąt sześć groszy)
i odsetek ustawowych za opóźnienie liczonych od kwoty 32.896,65 zł (trzydzieści dwa tysiące osiemset dziewięćdziesiąt sześć złotych sześćdziesiąt pięć groszy za okres od 1 kwietnia 2017 r. do dnia 19 września 2023 r.,

b)  roszczenia dochodzonego w punkcie 1c pozwu w zakresie kwoty 14.276,94 zł (czternaście tysięcy dwieście siedemdziesiąt sześć złotych dziewięćdziesiąt cztery grosze) i żądanych odsetek ustawowych za opóźnienie od tej kwoty,

c)  roszczenia dochodzonej w punkcie 1b pozwu w zakresie kwoty 1.935,96 zł
z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 kwietnia 2017 r. do dnia zapłaty;

3.  zawiesić postępowanie na podstawie art. 177 § 1 pkt 1 k.p.c.:

1.  w odniesieniu do kwoty 21.480,44 zł, tytułem pozostałej części roszczenia dochodzonego w punkcie 1b pozwu, wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 kwietnia 2017 r. do dnia zapłaty, do czasu prawomocnego zakończenia postępowania w sprawie toczącej się przed Sądem Apelacyjnym w Warszawie pod sygn. akt VI ACa 1953/16, dotyczącego wysokości opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości położonej w W. o powierzchni 78,9664 ha, dla udziału wynoszącego (...) w prawie użytkowania wieczystego i wynikającej z tego wysokości dotychczasowej opłaty za 2017 r.
w działce nr (...),

2.  w odniesieniu do kwoty 20.628,02 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 kwietnia 2017 r. do dnia zapłaty, żądanej w punkcie 1d pozwu, do czasu prawomocnego zakończenie postępowania w sprawie toczącej się przed Sądem Rejonowym dla Warszawy-Mokotowa w W. pod sygn. akt
XVI C 3713/17.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

(...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. (wcześniej: (...) Sp. z o.o., (...) Sp. z o.o.) w 2017 r. był użytkownikiem wieczystym nieruchomości gruntowych: 1) oznaczonej jako działka ewidencyjna nr (...) o powierzchni 3031 m ^{( 2)}, w W. przy ul. (...)) oznaczonej jako działka ewidencyjna nr (...) o powierzchni 2820 m ^{( 2)}, w W. przy ul. (...). Właścicielem tych nieruchomości jest Skarb Państwa, a jego prawa
w odniesieniu do nieruchomości wykonuje Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa (wcześniej Agencja Nieruchomości Rolnych) ( informacja odpowiadająca odpisowi pełnemu z rejestru przedsiębiorców KRS nr (...) – k. 20-28v. i 414-416v., odpis zwykły księgi wieczystej (...) – k. 29-86, odpis zwykły księgi wieczystej (...) – k. 87-91, wgląd do odpisów zupełnych w/w ksiąg wieczystych na portalu ekw.ms.gov.pl).

(...) stanowiące działki ewidencyjne nr (...) powstały
z podziału działki nr (...), działka nr (...) powstała z podziału działki nr (...), która powstała z podziału działki nr (...) na działki nr (...), a działka nr (...) powstała
z podziału działki nr (...) na działki nr (...), w następujący sposób:

Decyzją nr (...) z dnia 21 grudnia 2004 r. Prezydent (...) W. zatwierdził projekt podziału działki nr (...) z obrębu (...) o powierzchni 64 ha 2264 m ^{( 2)}, w ten sposób, że w wyniku podziału powstaną następujące działki gruntu:

-

działka nr (...) o powierzchni 4 ha 5269 m ²,

-

działka nr (...) o powierzchni 6 ha 2398 m ²,

-

działka nr (...) o powierzchni 6 ha 5235 m ²,

-

działka nr (...) o powierzchni 46 ha 9362 m ².

Decyzją nr (...) z dnia 10 stycznia 2007 r. Prezydent (...) W. zatwierdził projekt podziału działki nr (...) z obrębu (...) o powierzchni 46 ha 9362 m ^{( 2)}, w ten sposób, że w wyniku podziału powstaną następujące działki gruntu:

-

działka nr (...) o powierzchni 217 m ²,

-

działka nr (...) o powierzchni 46 ha 9145 m ².

Decyzją nr (...) z dnia 4 grudnia 2008 r. Prezydent (...) W. zatwierdził projekt podziału działki nr (...) o powierzchni 46,9145 ha, w ten sposób, że w wyniku podziału powstaną następujące działki:

-

działka nr (...) o powierzchni 0,2666 ha,

-

działka nr (...) o powierzchni 0,2000 ha,

-

działka nr (...) o powierzchni 0,9050 ha,

-

działka nr (...) o powierzchni 7,2421 ha,

-

działka nr (...) o powierzchni 0,0515 ha,

-

działka nr (...) o powierzchni 0,6895 ha,

-

działka nr (...) o powierzchni 0,8834 ha,

-

działka nr (...) o powierzchni 0,4253 ha,

-

działka nr (...) o powierzchni 7,0731 ha,

-

działka nr (...) o powierzchni 0,2308 ha,

-

działka nr (...) o powierzchni 0,2213 ha,

-

działka nr (...) o powierzchni 2,9291 ha,

-

działka nr (...) o powierzchni 0,2253 ha,

-

działka nr (...) o powierzchni 5,5584 ha,

-

działka nr (...) o powierzchni 1,2337 ha,

-

działka nr (...) o powierzchni 0,1586 ha,

-

działka nr (...) o powierzchni 0,2524 ha,

-

działka nr (...) o powierzchni 0,1364 ha,

-

działka nr (...) o powierzchni 0,1376 ha,

-

działka nr (...) o powierzchni 1,1094 ha,

-

działka nr (...) o powierzchni 9,3581 ha,

-

działka nr (...) o powierzchni 4,5700 ha,

-

działka nr (...) o powierzchni 2,9023 ha,

-

działka nr (...) o powierzchni 0,1587 ha.

Decyzją nr (...) z dnia 26 marca 2014 r. Prezydent (...) W. zatwierdził projekt podziału działki nr (...) o powierzchni 2,9023 ha, w ten sposób, że w wyniku podziału powstaną następujące działki:

-

działka nr (...) o powierzchni 1,8264 ha,

-

działka nr (...) o powierzchni 0,3031 ha,

-

działka nr (...) o powierzchni 0,2820 ha,

-

działka nr (...) o powierzchni 0,1537 ha,

-

działka nr (...) o powierzchni 0,3371 ha.

( fakty ustalone na podstawie art. 230 k.p.c. – podane przez powoda w pozwie
i niekwestionowane przez pozwanego, potwierdzone następującymi dokumentami – decyzjami podziałowymi Prezydenta (...) W.: nr (...) z 21.12.2004 r. – k. 92-92v., nr (...) z 10.11.2006 r. – k. 93-93v. i nr (...) z 26.03.2014 r. – k. 96-96v., a także znanymi Sądowi z urzędu w związku z toczącym się w tutejszym Sądzie pomiędzy tymi samymi stronami postępowaniem w sprawie sygn. akt XXV C 1100/24: nr (...) z 10.01.2007 r. wraz z postanowieniem o sprostowaniu – k. 33-33v. i 34 w/w akt i nr (...) z 04.12.2008 r. –
k. 35-36 w/w akt, ).

W 2004 r. użytkownikami wieczystymi w/w nieruchomości gruntowych, w tym oznaczonych obecnie jako działki ewidencyjne nr (...), byli: (...) S.A. w udziale (...) części, R. K. w udziale (...) części, (...) Sp. z o.o. w udziale (...) części, (...) Sp. z o.o.
w udziale (...) (fakty ustalone na podstawie art. 230 k.p.c. – podane przez powoda w pozwie i niekwestionowane przez pozwanego).

Pismem z dnia 19 grudnia 2003 r. Agencja Nieruchomości Rolnych wypowiedziała ówczesnym użytkownikom wieczystym opłatę z tytułu użytkowania wieczystego gruntu
i ustaliła opłatę za rok 2004 z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości Skarbu Państwa, położonej w W., dzielnica W., o pow. 78,9664 ha oznaczonej
w ewidencji gruntów jako działki nr (...), w której udziały posiadali (...) SA (udział (...)), R. K. (udział (...)), (...) Sp. z o.o. (udział (...)), (...) Sp. z o.o. (udział (...)) w wysokości 14.386,177,71 zł, tj. 3% ceny gruntu, przyjętej na podstawie wyceny rzeczoznawcy majątkowego na kwotę 479.539.257 (wypowiedzenie opłat z tytułu użytkowania wieczystego – k. 97-97v.).

Pismami z dnia 8 grudnia 2015 r. Agencja Nieruchomości Rolnych wypowiedziała ze skutkiem na dzień 31 grudnia 2015 r. ówczesnemu użytkownikowi wieczystemu (...) Sp. z o.o. dotychczasową opłatę roczną z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości Skarbu Państwa położonych w m. st. W., dzielnica W., obręb
(...): 1) stanowiącej działkę (...) o powierzchni 0,3031 ha i zaoferowała, począwszy od
1 stycznia 2016 r. nowa opłatę roczną z tytułu użytkowania wieczystego ww. nieruchomości w wysokości 71.516,46 zł w związku z jej aktualizacją przy dotychczasowej stawce 3% wartości nieruchomości; 2) stanowiącej działkę nr (...) o powierzchni 0,2820 ha
i zaoferowała, począwszy od 1 stycznia 2016 r. nową opłatę roczną z tytułu użytkowania wieczystego ww. nieruchomości w wysokości 66.537,90 zł w związku z jej aktualizacją przy dotychczasowej stawce 3% wartości nieruchomości (zawiadomienia o ustaleniu opłaty
z tytułu użytkowania wieczystego gruntu – dla działek (...) – k. 109-109v. i 110-110v.).

Sąd Okręgowy w Warszawie wyrokiem z dnia 15 października 2014 r. sygn. akt
III C 158/05 ustalił, że dokonane dnia 19 grudnia 2003 r. wypowiedzenie obowiązującej wysokości opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowej położonej
w W., dzielnica W. w obrębie (...), oznaczonej w ewidencji gruntów jako działki nr (...), jest bezskuteczne względem (...) S.A., (...) Sp. z o.o., (...) Sp. z o.o.
i R. K. (odpis wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 15.10.2014 r. sygn. akt III C 158/05 wraz z uzasadnieniem – k. 98-98v. i 252-257v.).

Na skutek apelacji pozwanego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa od powyższego wyroku, Sąd Apelacyjny w Warszawie, po rozpoznaniu sprawy z powództwa (...) S.A. w W. (dawniej (...) S.A. w W.) i R. K., wyrokiem częściowym z dnia 8 kwietnia 2019 r. sygn. akt VI ACa 244/15 zmienił zaskarżony wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 15 października 2014 r. sygn. akt III C 158/05 częściowo w ten sposób, że ustalił, że od dnia 1 stycznia 2004 r. do ustalenia wysokości opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego dla nieruchomości położonej W. o powierzchni 78,9664 ha, oznaczonej w ewidencji gruntów jako działki
o numerach (...) z obrębu (...) znajduje zastosowanie stawka 3% wartości tej nieruchomości. W uzasadnieniu wyroku częściowego Sąd Apelacyjny wskazał, że nieruchomość będąca przedmiotem sporu była wykorzystywana na „inne cele” w rozumieniu art. 17b ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia
19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa,
w brzmieniu obowiązującym od dnia 6 lutego 2003 r. i określonym przez art. 1 pkt 6 lit. a) ustawy nowelizującej z dnia 20 grudnia 2002 r. Tym samym prawidłowo stawka opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste tej nieruchomości ustalona została na poziomie 3%,
a dokonana w wypowiedzeniu zmiana stawki procentowej z 1% na 3% wynikała ze zmiany regulacji ustawowej dokonane ustawą z 20 grudnia 2002 r., a nie ze zmiany sposobu korzystania z nieruchomości przez użytkowników wieczystych. Sąd Apelacyjny wyłączył natomiast do odrębnego rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawy z powództwa (...) Sp. z o.o. i (...) Sp. z o.o. Sprawa ta została zarejestrowana w Sądzie Apelacyjnym w Warszawie pod sygn. akt VI ACa 1953/16 i nie została do tej pory zakończona, lecz pozostaje zawieszona ( wyrok częściowy Sądu Apelacyjnego w Warszawie
z dnia 08.04.2019 r. sygn. akt VI ACA 244/15 wraz z uzasadnieniem – k. 99-108, protokół rozprawy apelacyjnej z dnia 29.11.2016 r. – k. 258-261).

Sąd Najwyższy postanowieniem z dnia 27 kwietnia 2022 r. sygn. akt I CSK 445/22 odmówił przyjęcia do rozpoznania skargi kasacyjnej od wyroku częściowego Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia z dnia 8 kwietnia 2019 r. sygn. akt VI ACa 244/15 ( odpis postanowienia SN z dnia 27.04.2022 r. sygn. akt I CSK 445/22 wraz z uzasadnieniem –
k. 502-505).

Następnie Sąd Apelacyjny w Warszawie, po rozpoznaniu sprawy z powództwa (...) S.A. w W. (dawniej (...) S.A. w G.) i R. K., wyrokiem końcowym z dnia 5 kwietnia 2024 r. sygn. akt VI ACa 244/15 zmienił wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie sygn. akt III C 158/05 w ten sposób, że ustalił, że od dnia 1 stycznia 2004 r. wysokość opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości położonej W. o powierzchni 78,9664 ha, oznaczonej w ewidencji gruntów jako działki o numerach (...) z obrębu (...) wynosi: w stosunku do (...) S.A. w W. 4.402.792,96 zł,
w stosunku do R. K. 185.686,16 zł. W celu ustalenia wysokości opłaty rocznej Sąd Apelacyjny w Warszawie przyjął wartość rynkową w/w nieruchomości gruntowej
o łącznej powierzchni 789664 m ² w kwocie 383.247.049 zł, czyli 485,33 zł za m ², na podstawie opinii biegłego sądowego z zakresu wyceny nieruchomości ( wyrok końcowy Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 05.04.2024 r. sygn. akt VI ACa 244/15 - k. 445-445v., opinia biegłego sądowego A. Z. – k. 446-490).

(...) Sp. z o.o. (obecnie (...) Sp. z o.o.) wnioskiem z dnia
8 stycznia 2016 r. (zastępującym pozew) wniosła o ustalenie, że aktualizacja opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste nieruchomości położonej w W., oznaczonej numerem ewidencyjnym (...) z obrębu (...) o powierzchni 0,3031 ha, dokonana w piśmie z dnia
8 grudnia 2015 r. jest nieuzasadniona i wniosła o ustalenie, że opłata ta od 1 stycznia 2016 r. wynosić powinna 16.448,33 zł, przy dotychczasowej wartości nieruchomości oraz stawce 1%. Po rozpoznaniu sprawy wywołanej powyższym pozwem przeciwko Krajowemu Ośrodkowi Wsparcia Rolnictwa w W., Sąd Rejonowy dla Warszawy-Mokotowa w W. wyrokiem z dnia 27 października 2021 r. sygn. akt XVI C 62/18 ustalił, iż od 1 stycznia
2016 r. wysokość opłaty rocznej dotyczącej prawa użytkowania wieczystego nieruchomości położonej w W., dzielnicy W., obręb (...), oznaczonej numerem ewidencyjnym (...), o powierzchni 0,3031 ha, dla której Sąd Rejonowy dla Warszawy - Mokotowa w Warszawie prowadzi księgę wieczystą (...), wynosi 57.239,52 zł. Rozstrzygając powyższą sprawę Sąd uznał, że w wypowiedzeniu wysokości opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego w stosunku do nieruchomości stanowiącej działkę ewidencyjną nr (...) prawidłowo ustalono wysokość stawki na poziomie 3% na podstawie art. 17 ust. 1 pkt. 3 ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa, oraz że wartość nieruchomości na dzień 1 stycznia 2016 r. wynosiła 1.907.984 zł (odpis wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie z 27.10.2021 r. sygn. akt XVI C 62/18 wraz z uzasadnieniem – k. 397-405).

Apelacja (...) Sp. z o.o. od powyższego wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy-Mokotowa w W. została oddalona wyrokiem Sądu Okręgowego
w W. z dnia 13 września 2023 r. sygn. akt V Ca 1077/22 ( odpis wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z 13.09.2023 r. sygn. akt V Ca 1077/22 – k. 396).

Nie zostało zakończone postępowanie aktualizacyjne dotyczące opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego działki nr (...) wszczęte na skutek zawiadomienia o ustaleniu opłaty dokonane przez Agencję Nieruchomości Rolnych pismem z dnia 8 grudnia 2015 r., które toczy się przed Sądem Rejonowym dla Warszawy-Mokotowa w W. w sprawie sygn. akt XVI C 3713/17 ( odpis postanowienia Sądu Rejonowego dla Warszawy-Mokotowa
w W. z 15.05.2019 r. sygn. akt XVI C 3713/17 – k. 499, uzasadnienie postanowienia Sądu Rejonowego dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie z 20.01.2022 r. sygn. akt XVI
C 3713/17 – k. 501-501v., pismo Sądu Rejonowego dla Warszawy-Mokotowa w W.
z 09.05.2024 r. – k. 490-501).

Pozwany zapłacił w dniu 31 marca 2017 r. kwotę 16.448,33 zł tytułem opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste działki nr (...) za 2017 r. oraz kwotę 15.303,29 zł tytułem opłaty za użytkowanie wieczyste działki nr (...) za 2017 r., według dotychczasowej stawki procentowej 1% i wartości gruntu 542,67 zł/m ² (fakty ustalone na podstawie art. 230 k.p.c. – podane przez powoda w pozwie – k. 8, niekwestionowane przez pozwanego).

Po wydaniu przez Sąd Okręgowy w Warszawie wyroku z 13 września 2023 r. sygn. akt V Ca 1077/22, oddalającego apelację od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy-Mokotowa w W. z dnia 27 października 2021 r. sygn. akt XVI C 62/18, pozwany zapłacił na rzecz Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa kwotę 85.708,55 zł tytułem dopłat opłat rocznych za lata 2016-2018 r. za działkę nr (...) ( potwierdzenie przelewu z dnia 20.09.2023 r. – k. 406).

Wpłacając powyższą kwotę 85.708,55 zł pozwany uznawał, że na skutek powyższych orzeczeń sądowych zobowiązany jest do zapłaty na rzecz powoda tytułem opłat rocznych za działkę nr (...) dodatkowo: 1) 40.791,19 zł za 2016 r., 2) 40.791,19 zł za 2017 r.,
3) 3.964,46 zł za 2018 r. przy uwzględnieniu, że w 2018 r. pozwany posiadał udział
w użytkowaniu wieczystym wynoszący (...) części), 4) 161,71 zł – tytułem odsetek liczonych od wyroku Sądu Okręgowego, tj. od 13 września 2023 r., od powyższych kwot ( wyjaśnienia pozwanego w piśmie procesowym z 25.03.2024 r. – k. 412-413).

Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa w piśmie z 29 września 2023 r. poinformował (...) Sp. z o.o., że wpłata w kwocie 85.708,55 zł z dnia 19 września 2023 r. została rozliczona w następujący sposób:

1.  na opłatę roczną za 2016 r., w tym

-

kwota 32.896,65 zł rozliczona na część opłaty rocznej – wg. parametrów: 542,67 zł * 3% * 0,3031 ha,

-

kwota 18.975,82 zł rozliczona na odsetki ustawowe za opóźnienie naliczone od w/w kwoty za okres 01.04.2016 – 19.09.2023 r.,

-

kwota 7.894,54 zł rozliczona na pozostałą część opłaty rocznej – wg parametrów: (629,49 zł minus 542,67 zł) * 3% * 0.3031 ha,

-

kwota 14,92 zł rozliczona na odsetki ustawowe za opóźnienie naliczone od w/w kwoty za okres 14.09.2023-19.09.2023 r.;

1.  na opłatę roczną za 2017 r., w tym:

-

kwota 9.253,56 zł rozliczona na część opłaty rocznej – wg parametrów: 542,67 zł * 3% * 0,3031 ha,

-

kwota 16.673,06 zł rozliczona na odsetki ustawowe za opóźnienie naliczone od kwoty 32.896,65 zł za okres 01.04.2017 – 19.09.2023 r.

W wymienionym piśmie Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa wskazał, że
w związku z powyższym saldo zadłużenia za lata 2017-2018 na dzień 29 września 2023 r. wynosi 37.027 zł i że należność tą, powiększoną odpowiednio o odsetki ustawowe, należy przekazać w terminie 7 dni od dnia otrzymania pisma na wskazany w piśmie rachunek ( pismo KOWR z 29.09.2023 r. – k. 407).

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie przywołanych dowodów
z dokumentów, które nie były kwestionowane przez strony postępowania i nie budziły wątpliwości co do ich autentyczności i zgodności stwierdzonych nimi faktów z rzeczywistym stanem rzeczy.

Sąd zważył, co następuje:

W sprawie niniejszej zachodziły podstawy do wydania wyroku częściowego na podstawie art. 317 § 1 k.p.c., zgodnie z wnioskiem powoda sformułowanym w piśmie procesowym z dnia 15 maja 2024 r., w zakresie żądania powoda o zasądzenie łącznej kwoty 38.727,82 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi: a) od kwoty 23.643,09 zł od dnia 20 września 2023 r. do dnia zapłaty (zmodyfikowany punkt la pozwu – opłata dotychczasowa za 2017 r. działkę nr (...)), b) od kwoty 12.214,72 zł od dnia 1 kwietnia 2017 r. do dnia 5 kwietnia 2024 r. a następnie od kwoty 7.190,19 zł od dnia 6 kwietnia 2024 r. do dnia zapłaty (zmodyfikowany punkt l b pozwu – opłata dotychczasowa za 2017 r. za działkę nr (...)), c) od kwoty 7.894,54 zł od dnia 14 września 2023 r. do dnia zapłaty (zmodyfikowany punkt 1c pozwu – nadwyżka nad opłatą dotychczasową za 2017 r. za działkę nr (...)) – ze względu na prawomocne zakończenie postępowania aktualizacyjnego
w sprawie wysokości opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego działki nr (...) obowiązującej od 1 stycznia 2016 r. wyrokiem Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia
13 września 2013 r. sygn. akt V Ca 1077/22, oddalającym apelację od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie z dnia 27 października 2021 r. sygn. akt XVI C 62/18 oraz z uwagi na prawomocne zakończenie przez Sąd Apelacyjny w Warszawie postępowania aktualizacyjnego w sprawie wysokości opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego m.in. działek nr (...)/ i nr (...) obowiązującej od 1 stycznia 2004 r.,
w odniesieniu do udziałów przysługujących uprzednio (...) S.A. (dawniej (...) S.A.) i R. K. w wysokości łącznej (...), wyrokiem końcowym z dnia 5 kwietnia 2024 r. sygn. akt VI ACa 244/15.

W rozpatrywanej sprawie poza sporem pozostawało, że (...)
Sp. z o.o. z siedzibą w W. (wcześniej: (...) Sp. z o.o., (...) Sp. z o.o.) w 2017 r. była użytkownikiem wieczystym nieruchomości gruntowych: 1) oznaczonej jako działka ewidencyjna nr (...) o powierzchni 3031 m ^{( 2)},
położonej w W. przy ul. (...)) oznaczonej jako działka ewidencyjna nr (...) o powierzchni 2820 m ^{( 2)}, położonej w W. przy ul. (...). Właścicielem tych nieruchomości jest Skarb Państwa, a jego prawa
w odniesieniu do nieruchomości wykonuje Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa (wcześniej Agencja Nieruchomości Rolnych). Wobec tego pozwana spółka, zgodnie z art. 238 k.c. i art. 71 ust. 1 i 4 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn.: Dz. U. z 2024 r. poz. 1145), zwanej dalej również „u.g.n.” zobowiązana była do wniesienia opłat rocznych za oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste, w terminie do dnia 31 marca
z góry za dany rok. Obowiązek wnoszenia ustalonej opłaty nałożony jest na każdorazowego użytkownika wieczystego bez konieczności informowania go o tym (w przypadku nabycia prawa) lub też osobnego wezwania. Jedynie w razie wypowiedzenia wysokości opłaty przewidziana w przepisach procedura nakazuje doręczyć użytkownikowi wieczystemu informację o wypowiedzeniu.

Przedmiotem sporu pomiędzy stronami były kwestie dotyczące wysokości i terminów wymagalności opłat rocznych z tytułu użytkowania wieczystego działek gruntu nr (...), w związku z wypowiedzeniami użytkownikowi wieczystemu wysokości tych opłat, dokonanymi przez (wykonującą prawa właściciela) Agencję Nieruchomości Rolnych pismami z 19 grudnia 2003 r. co do opłaty od 2004 r. i z 8 grudnia 2015 r. co do opłat od 2016 r.

Odnosząc się do powyższych kwestii wskazać trzeba w pierwszym rzędzie, że w dniu 6 lutego 2003 r. nastąpiła zmiana przepisu art. 17b ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa (tekst jedn.: Dz. U.
z 2024 r., poz. 589), zwanej dalej również „u.g.n.r.”, zgodnie z którą opłata roczna z tytułu użytkowania wieczystego w odniesieniu do nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa wykorzystywanych na „inne cele” wynosi 3% wartości nieruchomości ustalonej
w sposób określony w art. 30 ust. 1 tej ustawy (Dz. U. z 2006 r., nr 6, poz. 64).

Przepis art. 17b ust. 2 u.g.n.r. przewidywał, że o ustaleniu nowej lub zmianie dotychczasowej wysokości opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego, Prezes Agencji Nieruchomości Rolnych (obecnie Dyrektor Generalny Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa) zawiadamia na piśmie użytkownika wieczystego. Do obu rodzajów zawiadomień stosuje się odpowiednio przepisy o gospodarce nieruchomościami, dotyczące postępowania
w razie wypowiedzenia opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej. W powołanym przepisie nastąpiło zatem odesłanie do art. 78-81 ustawy z dnia
23 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami w zakresie procedury aktualizacji wysokości opłaty rocznej należnej od użytkownika wieczystego. Oznacza to, że właściwy organ – w tym wypadku Agencja Nieruchomości Rolnych, zamierzająca dokonać ustalenia nowej lub zmiany wysokości opłaty rocznej, powinna skierować do użytkownika wieczystego odpowiednie zawiadomienie (czy wypowiedzenie) na piśmie, do dnia 31 grudnia roku poprzedzającego, przesyłając równocześnie ofertę przyjęcia nowej wysokości opłaty rocznej (art. 78 ust. 1 u.g.n. w zw. z 17b ust. 2 u.g.n.r.), które jest niezbędnym instrumentem otwierającym postępowanie aktualizacyjne. Nie można zatem zgodzić się ze stanowiskiem powoda, że ustawowa zmiana stawki procentowej opłaty rocznej z 1% na 3% (jak było
w analizowanym przypadku) oznacza sytuację związania tą opłatą użytkownika wieczystego z mocy samego prawa już z chwilą wejścia w życie znowelizowanego przepisu ustawy
o gospodarce nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa ( tak też SN w orz. z 28.01.2011 r.,
I CSK 130/10).

O ostatecznej wysokości opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego decydują dwa kryteria: wysokość stawki procentowej (ustalonej na podstawie art. 17b ust. 1 u.g.n.r.)
i wartość nieruchomości obciążonej użytkowaniem wieczystym Podkreślić trzeba przy tym, że w rozpatrywanej sprawie Agencja Nieruchomości Rolnych dokonała wypowiedzenia opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego gruntu, tak w piśmie z 19 grudnia 2004 r. jak i w pismach z 8 grudnia 2015 r., powołując się nie tylko na zmienioną stawkę opłaty wynoszącą 3% wartości gruntu, ale i na zmienioną wartość nieruchomości gruntowej oszacowaną na podstawie wyceny rzeczy rzeczoznawcy majątkowego. Nowa wysokość opłaty rocznej za okres objęty pozwem (czyli za 2017 r.) spowodowana została zatem wzrostem wartości nieruchomości i zmianą wysokości stawki procentowej określonej w art. 17b ust. 1 pkt 3 u.g.n.r. Procedurą aktualizacyjną objęte zostały obydwa wskazane kryteria wyznaczające ostateczny rozmiar opłaty rocznej. Przedmiotem sporu przed sądem może być zarówno sama zasadność zmiany opłaty rocznej, jak i jej wysokość i wysokość stawki procentowej, a także okres obowiązywania nowej stawki lub opłaty, ponieważ chodzi tu
o zasadniczy element umowy o użytkowanie wieczyste. Bez przeprowadzenia przewidzianej w art. 17b ust. 2a u.g.n.r. i art. 78-81 u.g.n. procedury aktualizacyjnej użytkownika wieczystego nie może zatem wiązać wysokość opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nawet wówczas, gdy ex lege zmianie uległa stawka procentowa tej opłaty
w okresie trwania prawa użytkowania wieczystego ( tak również SN w orz. z 28.01.2011 r.,
I CSK 130/10).

Z treści art. 78 ust. 4 w zw. z ust. 2 i ust. 1 u.g.n. oraz w zw. z art. 17b ust. 2a u.g.n.r. wynika, że jeżeli użytkownik wieczysty w terminie 30 dni od otrzymania wypowiedzenia złożył do samorządowego kolegium odwoławczego wniosek o ustalenie, że aktualizacja opłaty rocznej jest nieuzasadniona albo jest uzasadniona w innej wysokości, to zobowiązany jest uiszczać opłatę w dotychczasowej wysokości. Wobec braku podstaw normatywnych nie można uznać, że jednostronne oświadczenie woli organu przewidziane w art. art. 78 ust. 1 u.g.n. w zw. z 17b ust. 2 u.g.n.r. wywołuje skutek w postaci zmiany treści umowy użytkowania wieczystego w zakresie wysokości opłaty rocznej; do jego zaistnienia wymagane jest przyjęcie oferty przez użytkownika wieczystego (wyraźne lub milczące), albo w razie wniesienia sprzeciwu od orzeczenia kolegium – wyrok sądu. Ustalając nową wysokość opłaty rocznej, sąd swoim orzeczeniem zastępuje odpowiednie oświadczenie woli użytkownika wieczystego. Orzeczenie sądu ustalające nową opłatę roczną z tytułu użytkowania wieczystego ma charakter prawokoształtujący ( vide: orz. SN z 26.10.2005 r.,
V CK 276/05). Gdyby przyjąć, że aktualizacja podwyższająca wywołuje skutek w postaci obowiązywania nowej wysokości opłaty już od chwili wypowiedzenia, a orzeczenie sądu ma charakter deklaratoryjny, to trzeba by stwierdzić, że pod względem prawa odsetek z tytułu opóźnienia ustawodawca zróżnicował sytuacje stron stosunku użytkowania wieczystego
w zależności od tego, czy opłata podlega podwyższeniu czy obniżeniu, z wyraźnym uprzywilejowaniem organu państwowego lub samorządowego. Konstytutywny charakter orzeczenie sądowego ustalającego podwyższoną opłatę roczną prowadzi do wniosku, że nieprzysługiwaniu odsetek z tytułu opóźnienia za okres przed uprawomocnieniu się wyroku obniżającego dotychczasową wysokość opłaty odpowiada nieprzysługiwanie odsetek z tytułu opóźnienia za okres przed uprawomocnieniem się wyroku podwyższającego dotychczasową wysokość opłaty. Nawet gdyby odsetki zostały naliczone i zapłacone, spełnione z tego tytułu świadczenie musiałoby zostać uznane za nienależne, jeżeli późniejszym wyrokiem przesądzone zostałoby nieistnienie należności głównej. Bez należności głównej naliczenie odsetek jest niezasadne, co wynika z istoty oraz funkcji odsetek i znajduje potwierdzenie
w art. 481 § 1 k.c. ( zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 02.10.2012 r., I ACa 300/12).

Na gruncie opisanych zasad stwierdzić trzeba, że do czasu rozstrzygnięcia
w orzeczeniach sądowych sporów pomiędzy stronami co do zasadności aktualizacji opłat rocznych, zainicjowanych pismami Agencję Nieruchomości Rolnych z 19 grudnia 2003 r.
i z 8 grudnia 2015 r., pozwany i jego poprzednicy prawni powinni płacić opłaty roczne
z tytułu użytkowania wieczystego działek gruntu nr (...) w dotychczasowej wysokości (tj. liczone według stawki 1% od dotychczasowej wartości gruntu).

W 2017 r. opłata roczna za użytkowanie wieczyste działki nr (...) wynosiła 16.448,33 zł, zaś za użytkowanie wieczyste działki nr (...) wynosiła 15.303,29 zł (według dotychczasowej stawki procentowej 1% i dotychczasowej wartości gruntu 542,67 zł/m ²). Opłaty w tych kwotach zostały zapłacone przez pozwanego 31 marca 2017 r., wobec czego pozwany nie pozostawał w opóźnieniu w zapłacie opłat w dotychczasowej wysokości (sprzed aktualizacji).

Wysokość opłaty z tytułu użytkowania wieczystego działki nr (...), obowiązująca od
1 stycznia 2016 r., została ustalona na kwotę 57.239,52 zł wyrokiem Sądu Rejonowego dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie z dnia 27 października 2021 r. sygn. akt XVI C 62/18, który uprawomocnił się w dniu 13 września 2023 r. (tj. w dacie wyroku Sądu Okręgowego
w Warszawie oddalającego apelację od powyższego wyroku Sądu Rejonowego). Z chwilą uprawomocnienia się przywołanego wyroku, kończącego procedurę aktualizacji opłaty co do działki nr (...), pozwany powinien dopłacić tytułem uzupełnienia opłaty za 2017 r. 40.791,19 zł (57.239,52 zł minus 16.448,33 zł). Tę brakującą opłatę pozwany zapłacił
20 września 2023 r. Pozwany zapłacił również odsetki za opóźnienie za okres od 13 września do 20 września 2023 r. od wskazanej wyżej kwoty. Powodowi nie należą się natomiast odsetki ustawowe za opóźnienie od uzupełniającej opłaty za okres sprzed 13 września 2023 r., bowiem wysokość opłaty za działkę nr (...) (począwszy od stycznia 2016 r.) została ustalona prawomocnym orzeczeniem sądowym 13 września 2023 r. i dopiero w tym dniu stało się wymagalne roszczenie powoda o zapłatę wskazanej kwoty nadwyżki, wobec zakończenia procedury aktualizacji opłaty rocznej. W konsekwencji powód nie był uprawniony do rozliczenia wpłaty pozwanego w kwocie 85.708,55 zł w taki sposób, jak uczynił to w piśmie z 29 września 2023 r., bowiem pozwany przed 13 września 2023 r. nie pozostawał w opóźnieniu w zapłacie opłat rocznych za użytkowanie wieczyste dotyczących działki nr (...) za lata 2016, 2017 i 2018.

W tej sytuacji niezasadne jest żądanie powoda od zasądzenie od pozwanego tytułem opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste działki nr (...) za 2017 r. kwot 23.643,09 zł (zmodyfikowany pkt 1a pozwu) i 7.894.54 zł (zmodyfikowany pkt 1c pozwu), czyli łącznie 31.537,63 zł.

Natomiast wysokość opłaty z tytułu użytkowania wieczystego działki nr (...), obowiązująca od 1 stycznia 2004 r., została ustalona wyrokiem końcowym Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 5 kwietnia 2024 r. sygn. akt VI ACa 244/15, w zakresie udziału użytkownika wieczystego wynoszącego łącznie (...) (przysługującego uprzednio (...) S.A. w wysokości (...) i R. K. w wysokości (...), od których nabył je pozwany), przy czym w celu ustalenia wysokości opłaty rocznej Sąd Apelacyjny w Warszawie przyjął stawkę procentową opłaty wynoszącą 3% oraz wartość rynkową nieruchomości gruntowej o łącznej powierzchni 789664 m ² (obejmującej m.in. aktualną działkę nr (...)) w kwocie 383.247.049 zł, czyli 485,33 zł za m ². Oznacza to, że ustalona tym wyrokiem wysokość opłaty rocznej od udziałów w/w podmiotów w działce nr (...) wynoszących w sumie (...), powierzchni działki nr (...) wynoszącej 2820 m ², wartości 1 m ² gruntu w wysokości 485,33 zł oraz stawki procentowej 3% – winna być ustalona na 16.386,12 zł (w tym opłata obowiązującej za 2017 r.).

Ponadto pozwany zobowiązany był do uiszczenia opłaty za działkę nr (...) za
2017 r., w zakresie udziałów w tej działce pozostałych jego poprzedników prawnych ( (...) Sp. z o.o. i (...) Sp. z o.o.) wynoszących w sumie (...), przy zastosowaniu stawki procentowej wynoszącej 1% i wartości gruntu w wysokości 542,67 zł za m ^{( 2)}, co przy powierzchni działki nr (...) wynoszącej 2820 m ^{( 2)} daje opłatę w kwocie 6.107,36 zł, bowiem postępowanie aktualizacyjne toczące się przed Sądem Apelacyjnym w Warszawie nie zostało w tym zakresie zakończone.

Obliczona we wskazany wyżej sposób cała opłata z tytułu użytkowania wieczystego za działkę nr (...) za 2017 r., obciążająca pozwanego w chwili obecnej (w dacie wyrokowania) wynosi 22.493,48 zł (16.386,12 zł + 6.107,36 zł). Skoro zapłacono tytułem opłaty za użytkowanie wieczyste za działkę nr (...).246 za 2017 r. 15.303,29 zł (31 marca
2017 r.), to do dopłaty przez pozwanego pozostaje obecnie jeszcze kwota 7.190,19 zł (22.492,48 zł minus 15.303,29 zł).

Powodowi, zgodnie z art. 481 § 1 i 2 k.c. należą się odsetki za opóźnienie w zapłacie powyższej kwoty od dnia 6 kwietnia 2024 r., zgodnie z żądaniem sformułowanym w piśmie procesowym z 15 maja 2024 r. Roszczenie o zapłatę nadwyżki ponad dotychczasową opłatę
z tytułu użytkowania wieczystego w kwocie 7.190,19 zł stało się wymagalne 5 kwietnia
2024 r., skoro w tym dniu zakończyło się postępowanie aktualizacyjne przed Sądem Apelacyjnym w Warszawie w zakresie udziału w prawie użytkowania wieczystego wynoszącego łącznie (...). Powodowi nie należą się natomiast odsetki ustawowe za opóźnienie od kwoty 12.214,72 zł za okres od 1 kwietnia 2017 r. do 5 kwietnia 2024 r. (żądane w piśmie procesowym z 15 maja 2024 r.), bowiem przed 5 kwietnia 2024 r. nie zakończyło się postępowanie w przedmiocie aktualizacji opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego za działkę nr (...), które – trzeba przypomnieć – dotyczyło wypowiedzenia wysokości tej opłaty zarówno w wyniku zmiany stawki procentowej jak i wartości nieruchomości gruntowej. Opłata zaktualizowana za 2017 r. kształtowana jest zatem
w oparciu o obydwa powyższe czynniki i ustalenie jej wysokości, wiążącej użytkownika wieczystego, wymaga przesądzenia w konstytutywnym orzeczeniu sądowym zasadności zmiany przez właściciela gruntu obydwu czynników kształtujących wysokość opłaty.

Dalej idące żądania powoda, które zostały objęte wnioskiem o wydanie wyroku częściowego, nie zasługiwały na uwzględnienie.

Mając to wszystko na uwadze, Sąd na podstawie powołanych przepisów w pkt I sentencji wyroku częściowego zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 7.190,19 zł tytułem uzupełniającej opłaty rocznej za użytkowanie wieczystego działki nr (...) za 2017 r. (w części dotyczącej udziału użytkownika wieczystego wynoszącego (...)) wraz
z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 6 kwietnia 2024 r. do dnia zapłaty, zaś w pkt. II sentencji wyroku oddalił powództwo w zakresie pozostałej żądanej przez powoda kwoty 31.537,63 zł (objętej wnioskiem o wydanie wyroku częściowego) oraz odsetek ustawowych od kwot: 23.643,89 zł za okres od 20 września 2023 r. do dnia zapłaty, 7.894,54 zł za okres od dnia 14 września 2023 r. do dnia zapłaty, 12.214,72 zł za okres od dnia 1 kwietnia 2017 r. do dnia 5 kwietnia 2024 r.