Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 maja 2016 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie XXV Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący:	SSO Janina Dąbrowiecka
Protokolant:	Stażysta Bożena Odrowąż

po rozpoznaniu w dniu 28 kwietnia 2016 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa M. Ł. (1)

przeciwko Towarzystwu (...) S.A. z siedzibą w W.

odszkodowania z tytułu wypad. komunikacyjnych

1.  zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz powoda M. Ł. (1) kwotę 90 000 zł ( dziewięćdziesiąt tysięcy złotych) tytułem zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 14 kwietnia 2015 r.;

2.  zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz powoda M. Ł. (1) kwotę 9 055 zł 50 gr (dziewięć tysięcy pięćdziesiąt pięć złotych pięćdziesiąt groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt XXV C 476/15

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 20 marca 2015 r. (data prezentaty) M. Ł. (1) wniósł przeciwko Towarzystwu (...) S.A. z siedzibą w W. o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty 90.000 zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdę doznaną wskutek wypadku, jaki miał miejsce w dniu 15 sierpnia 2012 r. w miejscowości L. na ul. (...), w wyniku którego śmierć poniósł ojciec powoda, J. Ł., wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 23 stycznia 2015 r. do dnia zapłaty. Powód wniósł również o zasądzenie od pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 15 sierpnia 2012 r. w obrębie przejścia dla pieszych przy ul. (...) w L. kierujący pojazdem marki R. (...), ubezpieczony w zakresie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w pozwanym Towarzystwie Ubezpieczeniowym – K. K.na przejściu dla pieszych potrącił pieszego J. L. (1), ojca powoda. J. Ł. nie przyczynił się do wypadku. W wyniku przedmiotowego zdarzenia drogowego J. Ł. doznał wielonarządowych obrażeń ciała, które skutkowały jego zgonem w dniu 31 sierpnia 2012 r. (notatka urzędowa wraz z szkicem miejsca wypadku drogowego, k. 121-126, protokół oględzin miejsca wypadku, k. 127-130, opinia wydana na podstawie ekspertyzy kryminalistycznej Laboratorium Kryminalistycznego Komendy Stołecznej Policji z dnia 18.04.2013 r., k. 135-145, kopia odpisu skróconego aktu zgonu – k. 81 v., informacja z Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego z dnia 10.03.2015 r., k. 31).

Wyrokiem z dnia 3 grudnia 2013 r., sygn. akt II K 609/13 Sąd Rejonowy w Legionowie uznał K. K. za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu z art. 177 § 2 k.k. Sąd Okręgowy Warszawa – Praga w Warszawie wyrokiem z dnia 29 września 2014 r., sygn. akt VI Ka 191/14, oddalił apelację oskarżonego K. K. (wyrok Sądu Rejonowego w Legionowie z dnia 3.12.2013 r., sygn. akt II K 609/13 wraz z uzasadnieniem, k. 151-159, wyrok Sądu Okręgowego Warszawa – Praga w Warszawie z dnia 29.09.2014 r., sygn. akt VI Ka 191/14, k. 160).

M. Ł. (1) był synem zmarłego J. Ł.. Relacje pomiędzy J. Ł. a jego synem były w pełni poprawne, silne, oparte na przyjaźni, miłości i zaufaniu. Powód traktował ojca jako doradcę życiowego, zawsze mógł liczyć na jego pomoc. J. Ł. mieszkający na stałe w L. odwiedzał swojego syna w W. średnio raz w tygodniu. Rodzina spotykała się również przy okazji świąt, przyjęć okolicznościowych, spędzała wspólnie kilka dni w okresie wakacyjnym. Po wypadku drogowym, powód odwiedzał ojca w szpitalu każdego dnia aż do chwili śmierci.

Wiadomość o wypadku J. Ł. poruszyła emocjonalnie M. Ł. (1). Powód w chwili wypadku przebywał wraz z żoną na urlopie, ok. 400 km od W.. Gdy tylko dowiedzieli się od zdarzeniu, natychmiast udali się do szpitala, w którym przebywał J. Ł.. Śmierć ojca miała znaczący wpływ na obecny stan psychiczny powoda. Spowodowała bowiem trwający kryzys psychiczny w postaci przedłużonej reakcji żałoby. Po śmierci ojca u powoda zaobserwowano m.in. obniżony nastrój, niepokój, utratę poczucia humoru, obniżone libido, naruszenie poczucia tożsamości, lęk przed nagłą śmiercią syna, problemy ze snem, osłabiony apetyt, poczucie winy, żal oraz osłabienie ogólnej aktywności psychospołecznej (pisemne oświadczenie G. R. z dnia 16.12.2014 r., k. 37, pisemne oświadczenie K. P. z dnia 19.12.2014 r., k. 38, dokumentacja zdjęciowa, k. 39-45, zeznania G. Ł., k. 173-174, zeznania M. Ł. (2), k. 174, zeznania J. L. (2), k. 174-175, zeznania K. P., k. 175, zeznania G. R., k. 175-176, opinia sądowa psychologiczno-psychiatryczna, k. 202-207).

Pismem z dnia 19 grudnia 2014 r., odebranym w dniu 22 grudnia 2014 r. powód zgłosił pozwanemu sporną szkodę określoną na kwotę 200.000 zł z tytułu doznanej krzywdy związanej ze śmiercią ojca oraz kwotę 6.945,85 zł tytułem zwrotu kosztów poniesionych przez powoda w związku z wypadkiem drogowym J. Ł. (pismo z 19.12.2014 r., k. 18-24, z.p.o., k. 26).

Decyzją z dnia 29 grudnia 2014 r., po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego, pozwany przyznał powodowi kwotę 10.000 zł tytułem zadośćuczynienia po śmierci ojca, zaś wniosek o zwrot kosztów pogrzebu uwzględnił co do kwoty 6.015,77 zł. Powód w dniu 15 stycznia 2015 r. wniósł do pozwanego odwołanie od w/w decyzji, jednakże pozwany nie znalazł podstaw do zmiany wydanej w sprawie decyzji (decyzja z dnia 29.12.2014 r., k. 92, odwołanie z dnia 15.01.2015 r., k. 28-29, pismo z dnia 23.01.2015 r., k. 101).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych dokumentów załączonych do akt niniejszej sprawy, które nie były kwestionowane przez żadną ze stron.

Czyniąc ustalenia faktyczne w niniejszym postępowaniu Sąd oparł się także na zeznaniach przesłuchanych w sprawie świadków G. Ł. (k. 173-174), M. Ł. (2) (k. 174), J. L. (2) (k. 174-175), K. P. (k. 175) oraz G. R. (k. 175-176). Powyżsi świadkowie jako osoby należące do grona najbliższych osób powoda posiadali niezbędną wiedzę w zakresie więzi łączących powoda ze zmarłym J. Ł.. Zeznania te należy uznać za wewnętrznie spójne, logiczne, wzajemnie się uzupełniające. Sąd nie dostrzegł w ich treści elementów mogących nasuwać uzasadnione wątpliwości, co do ich wiarygodności. Podobnie należy oceniać zeznania M. Ł. (1) w charakterze strony (k. 216-217). Znajdują one bowiem potwierdzenie w zeznaniach przesłuchanych w sprawie świadków, a także spostrzeżeń poczynionych przez biegłych sądowych z zakresu psychiatrii oraz psychologii.

W toku postępowania został dopuszczony dowód z łącznej opinii biegłych sądowych z zakresu psychiatrii i psychologii na okoliczność, czy i jaki wpływ na obecny stan psychiczny powoda miał wypadek komunikacyjny, w którym uczestniczył ojciec powoda J. Ł. dnia 15 sierpnia 2012 r., a następnie związana z tym wypadkiem śmierć ojca powoda.

Sąd dał wiarę w/w opinii, gdyż została sporządzona w sposób rzeczowy, rzetelny oraz przekonywujący w oparciu o wiedzę fachową, przez kompetentne osoby, posiadające odpowiednie w tym kierunku specjalistyczne wykształcenie i wieloletnie doświadczenie zawodowe. Opinia jest jasna i logiczna, poparta przekonującymi wyjaśnieniami biegłych, z wyczerpującym uzasadnieniem.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie między stronami bezsporne było samo istnienie odpowiedzialności pozwanego ubezpieczyciela za skutki zdarzenia drogowego z dnia 15 sierpnia 2012 r., w wyniku którego śmierć poniósł ojciec powoda – J. Ł.. Odpowiedzialność pozwanego Towarzystwa (...) wynika z treści art. 822 § 1 k.c., zgodnie z którym ubezpieczyciel przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może przy tym dochodzić roszczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela (art. 822 § 4). Nadto odpowiedzialność ubezpieczyciela została sprecyzowana w ustawie z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. 2013 r. poz. 392 j.t.), gdzie z treści art. 34 ust. 1 wynika, że odszkodowanie z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia.

Roszczenie powoda oparte zostało na dyspozycji art. 446 § 4 k.c., zgodnie z którym Sąd może przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Zakresem odszkodowania na podstawie art. 446 § 4 k.c. objęty jest uszczerbek niemajątkowy doznany przez najbliższych członków rodziny zmarłego, w następstwie jego śmierci, wskutek uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia. Krąg uprawnionych do domagania się kompensaty krzywdy odpowiada podmiotom, które mają prawo żądać naprawienia szkody majątkowej na podstawie art. 446 § 3 k.c. Kompensacie podlega doznana krzywda, a więc w szczególności cierpienie, ból i poczucie osamotnienia po śmierci najbliższego członka rodziny.

Postępowanie dowodowe, w szczególności zaś dowód z opinii psychiatryczno-psychologicznej, wykazało naruszenie dobra osobistego powoda, powodujące szkodę niemajątkową w postaci negatywnych odczuć i przeżyć psychicznych. Powstała po śmierci ojca przedłużona reakcja żałoby z utrwalaniem się kryzysu psychicznego wpłynęła upośledzająco na codzienne funkcjonowanie powoda oraz pełnienie roli męża, ojca i innych ról rodzinnych. Należy zatem stwierdzić, że istnieje związek przyczynowy między naruszeniem a szkodą niemajątkową, która spowodowana jest naruszeniem.

Na rozmiar krzywdy, o której mowa w art. 446 § 4 k.c. mają wpływ przede wszystkim: wstrząs psychiczny i cierpienia moralne wywołane śmiercią osoby bliskiej, poczucie osamotnienia i pustki po jej śmierci, rodzaj i intensywność więzi łączącej pokrzywdzonego ze zmarłym, rola w rodzinie pełniona przez osobę zmarłą, wystąpienie zaburzeń będących skutkiem śmierci osoby bliskiej, wiek pokrzywdzonego i jego zdolność do zaakceptowania nowej rzeczywistości oraz umiejętność odnalezienia się w niej (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 czerwca 2011 r. III CSK 279/10, niepubl.). Należy wskazać, że śmierć osoby bliskiej zawsze stanowi bolesne zdarzenie. Oczywiste jest też, że w sytuacji, gdy od lat kontakt powoda ze zmarłym ojcem był częsty i regularny, to rozmiar krzywdy zawsze będzie oceniany jako bardziej dotkliwy.

Zadośćuczynienie ma mieć przede wszystkim charakter kompensacyjny, wobec czego jego wysokość nie może stanowić zapłaty symbolicznej, lecz musi przedstawiać ekonomicznie odczuwalną wartość. Jednocześnie wysokość ta nie może być nadmierną w stosunku do doznanej krzywdy, ale musi być „odpowiednia” w tym znaczeniu, że powinna być – przy uwzględnieniu krzywdy poszkodowanego – utrzymana w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 września 2001 r., III CKN 427/00).

Powód i zmarły J. Ł. pozostawali w bardzo dobrych relacjach. Ojciec interesował się życiem swojego syna, z którym często wymieniał poglądy na różne tematy, służył pomocą przy wychowywaniu wnuka. Stosunki rodzinne łączące powoda z ojcem były na tyle zażyłe i trwałe, że zmarły odwiedzał swoją rodzinę w W. kilka razy w miesiącu. Intensywność tychże wizyt, które nasiliły się po śmierci drugiej żony J. Ł. w połączeniu z dodatkowym spędzaniem świąt, kilku dni wakacji na działce pod L. wskazuje, że więź ta była trwała i szczera. Dodatkowo J. Ł. wraz z powodem planował zakup działki i budowę domku. Okoliczności te wykazują wzajemną zażyłość M. i J. Ł.. Jak wynika z relacji przesłuchanych świadków, a także wniosków wywiedzionych przez biegłych sądowych powód odczuł emocjonalnie nagłą śmierć swojego ojca, z którą nie mógł się pogodzić. Reakcja powoda stanowiła odpowiedź na doświadczenie straty osoby znaczącej. Obniżenie nastroju, problemy ze snem, żal, poczucie winy i osłabienie ogólnej aktywności psychospołecznej uległy utrwaleniu. Aktualnie, większość objawów utrzymuje się u powoda w dalszym ciągu, w porównaniu z pierwszym okresem po śmierci ojca, jest spokojniejszy i lepiej śpi.

Podsumowując całokształt okoliczności sprawy, Sąd kierując się powołanymi wyżej kryteriami, uznał iż kwotą stanowiącą rekompensatę za zerwanie więzi rodzinnej ze zmarłym ojcem J. Ł. będzie kwota określona przez powoda, czyli 90.000 zł.

Należało mieć bowiem na uwadze, że powód po śmierci ojca doznał trwałych zaburzeń emocjonalnych. Po wypadku powód doprowadził nawet do zmiany zajmowanego stanowiska na takie, które łączyło się dla niego z większym bezpieczeństwem i mniejszą odpowiedzialnością. Powód bowiem przestał kierować grupą wykwalifikowanych pracowników. Stopień krzywdy powoda w związku ze śmiercią ojca należało zatem ocenić jako istotny.

Na uwzględnienie nie zasługiwały twierdzenia pozwanego w zakresie daty wymagalności odsetek od daty wyrokowania, o których Sąd orzekł od dnia 14 kwietnia 2015 r. do dnia zapłaty. Zważyć należy, iż odsetki należą się wierzycielowi za samo opóźnienie, choćby nie poniósł żadnej szkody i choćby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi; przysługują one przy tym w zasadzie według stopy ustawowej. Jeżeli dłużnik nie płaci odszkodowania w terminie, tj. w przypadku zobowiązania bezterminowego (tu deliktu) z reguły niezwłocznie po wezwaniu, o którym mowa w art. 14 u.u.o., wierzyciel nie ma możliwości czerpania korzyści z należnego mu świadczenia pieniężnego. Doznany przez niego z tego powodu uszczerbek powinien być pokryty przez przyznanie mu odsetek za opóźnienie w zapłacie wymaganej sumy.

Biorąc pod uwagę powyższe, orzeczono jak w wyroku.

O kosztach procesu Sąd orzekł na zasadzie odpowiedzialności za wynik procesu z art. 98 § 1 k.p.c. zasądzając od pozwanego na rzecz powoda kwotę 9.055,50 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.