Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 23 maja 2024 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, XXIII Wydział Gospodarczy Odwoławczy i Zamówień Publicznych w składzie:

Przewodniczący: sędzia Anna Gałas

po rozpoznaniu w dniu 23 maja 2024 r. w Warszawie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W.

przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł.

o zapłatę

na skutek zażalenia kuratora pozwanego

na pkt. 2 postanowienia Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy w Warszawie

z dnia 14 listopada 2023 r., sygn. akt XV GC 1012/23

postanawia:

I.  uchylić zaskarżone postanowienie,

II.  rozstrzygnięcie o kosztach postępowania zażaleniowego pozostawić Sądowi Rejonowemu dla m. st. Warszawy w Warszawie.

sędzia Anna Gałas

Sygn. akt: XXIII Gz 82/24

UZASADNIENIE

postanowienia z dnia 23 maja 2024 r. w całości

Postanowieniem z dnia 14 listopada 2023 r. Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie oddalił wniosek kuratora pozwanej o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o uzasadnienie wyroku z dnia 17 października 2023 r. (pkt 1) i odrzucił wniosek kuratora pozwanej o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o uzasadnienie wyroku z dnia 17 października 2023 r. (pkt 2).

Kurator pozwanej wywiódł zażalenie zaskarżając postanowienie w części, w zakresie pkt 2. Zaskarżonemu postanowieniu zarzucił:

1.  naruszenie art. 168 § 1 k.p.c., poprzez jego niezastosowanie podczas gdy niezłożenie przez kuratora wniosku o uzasadnienie wyroku w terminie było niezawinione;

2.  naruszenie art. 328 § 4 k.p.c. poprzez jego błędne zastosowanie i uznanie wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku z dnia 17 października 2023 r. jako spóźnionego, podczas gdy kurator wskazał okoliczności uzasadniające wniosek o przywrócenie terminu do dokonania tej czynności i taki wniosek w ustawowym terminie złożył;

3.  błąd w ustaleniach faktycznych i błędną ocenę materiału dowodowego, polegające na przyjęciu, że nie zachodzą przesłanki uzasadniające zastosowanie przepisu art. 168 § 1 k.p.c. i w konsekwencji odrzucenie wniosku kuratora pozwanej o sporządzenie uzasadnienia wyroku z dnia 17 października 2023 r.

Powołując się na te zarzuty skarżący wniósł m. in. o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. Zażalenie zawiera też wniosek o zasądzenie kosztów postępowania zażaleniowego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie skutkowało uchyleniem zaskarżonego postanowienia.

Zarzuty zażalenia dotyczą wadliwego uznania przez Sąd Rejonowy, że skarżący nie uprawdopodobnił, że bez swojej winy uchybił terminowi do złożenia wniosku o uzasadnienie wyroku z dnia 17 października 2023 r.

Jak wynika z akt sprawy, to termin do złożenia wniosku o uzasadnienie wyroku z dnia 17 października 2023 r. upływał z dniem 24 października 2023 r. i do końca tego dnia nie wpłynął taki wniosek. W dniu 30 października 2023 r. kurator pozwanej spółki złożył wniosek o przywrócenie mu terminu do złożenia wniosku o uzasadnienie wyroku z dnia 17 października 2023 r. i też złożył wniosek o uzasadnienie wyroku z dnia 17 października 2023 r. W uzasadnieniu wniosku o przywrócenie terminu kurator wskazał na to, że w ostatnich dniach terminu 23-24 października 2023 r. pozostawał niezdolny do pracy z uwagi na opiekę nad małoletnią córką, która była chora i nie mogła chodzić do szkoły. Z uwagi na stan zdrowia dziecka, które było pod jego opieką w czasie choroby, kurator nie mógł wykonywać żadnych czynności zawodowych.

Poddając, zgodnie z uzasadnieniem zażalenia na podstawie art. 380 k.p.c. pod ocenę rozstrzygnięcie zawarte w pkt 1 postanowienia z dnia 14 listopada 2023 r. Sąd Okręgowy stwierdził, że błędna była analiza przesłanek uzasadniających zastosowanie przepisu art. 168 § 1 k.p.c. w zw. z art. 169 § 1 i 2 k.p.c. Otóż, strona, która domaga się przywrócenia terminu do dokonania czynności procesowej, ma obowiązek złożyć pismo zawierające wniosek o przywrócenie tego terminu, w którym uprawdopodobni okoliczności uzasadniające wniosek. Natomiast sąd postanowi przywrócenie terminu, jeżeli z uprawdopodobnionych okoliczności wynika, iż strona uchybiła czynności procesowej bez swojej winy (art. 168 § 1 k.p.c.).

Uczestnik wskazał, że w ostatnich dniach terminu był niezdolny do pracy z powodu choroby córki, nad którą sprawował opiekę. Okoliczności te nie budzą żadnych wątpliwości. Na potwierdzenie złożył zaświadczenie lekarskie, dodatkowo złożył zaświadczenie jako załącznik do zażalenia. Z całą pewnością podane okoliczności są wiarygodne wobec treści tego dokumentu i wyjaśnień kuratora w postępowaniu przed sądem I instancji oraz w zażaleniu odnośnie do czasu trwania choroby, który był dłuższy niż dwa dni, jak wadliwie ustalił Sąd Rejonowy i odnośnie do dodatkowej opieki nad drugim dzieckiem ledwie 3 latkiem. Według sądu II instancji argumentacja kuratora, co do braku możliwości w tym czasie jakiejkolwiek aktywności zawodowej zasługuje na akceptację. Wystarczające jest w okolicznościach sprawy powołanie się już tylko na rozsądek i doświadczenie życiowe, które w istocie nakazują ocenę, że opieka ojca nad jednym dzieckiem w chorobie ze stanem poważnej infekcji z dodatkową opieką nad drugim małym dzieckiem skarżącego z pewnością wyłączyły go z aktywności zawodowej i nie tylko. Godzi się też wskazać, że kurator, co prawda jest adwokatem ale w tej sprawie pełni inna rolę a zatem sąd I instancji nie był uprawniony do formułowania wobec niego wymogów jakich należy oczekiwać od zawodowych pełnomocników.

W ocenie Sądu Okręgowego stanowisko Sądu Rejonowego odnośnie spełnienia przesłanek do przywrócenia terminu było wadliwe, ponieważ nie odnosiło się do powoływanych okoliczności, bazując na obszernym orzecznictwie nie mającym zastosowania w stanie faktycznym tej sprawy. Sąd Rejonowy oparł swoje rozstrzygnięcie zasadniczo na tym, że skarżący mógł złożyć wniosek w terminie. Stanowisko to nie może być zaakceptowanie wobec przytoczonych wyżej racji. Skarżący bowiem uprawdopodobnił, że wówczas nie mógł wykonywać czynności zawodowych a do takich należą wnioski procesowe w sprawie, w której sąd I instancji ustanowił go kuratorem pozwanej. Bez znaczenia jest to, że przeszkoda trwała przez dwa ostatnie dni terminu, ponieważ ustawodawca założył termin tygodniowy, a strona ma prawo oczekiwać ze złożeniem wniosku do ostatniego dnia terminu. Czynności procesowe mogą być przecież dokonywane w ostatnim dniu biegnącego terminu.

Sąd II instancji zgadza się z ogólną tezą, którą wywodzi z szeregu orzeczeń powołanych przez sąd I instancji. Otóż, niezdolność do pracy nie wyłącza jednak a priori możliwości powierzenia czynności innej osobie, co prawidłowo uwypuklił Sąd Rejonowy w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia. Konieczność podjęcia takich działań przez kwalifikowanego pełnomocnika procesowego może być postrzegana jako mieszcząca się w wymaganiu należytej staranności (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 lutego 2013 r., II CZ 163/12). Jednak w okolicznościach rozpoznawanej sprawy występuje kurator, który owej sprawy nie prowadzi, jako zawodowy pełnomocnik oraz należało stwierdzić, że oddalenie wniosku o przywrócenie terminu do wniosku o uzasadnienie wyroku i doręczenie odpisu wyroku wraz z uzasadnieniem kwestii tych nie poruszało. Natomiast, sąd II instancji już wskazał, że w opisanych okolicznościach opieki ojca nad dwójką dzieci, w tym jednym chorym a drugim 3 letnim, nie istniało prawdopodobieństwo realnego starania się jeszcze o pomoc osób trzecich w sprawach wniosków kuratora, który przecież nie ma możliwości ustanowienia substytuta, jak adwokat czy radca prawny.

W konsekwencji nieprawidłowe było orzeczenie, którym rozstrzygano o przesłankach przywrócenia terminu, ponieważ kurator nie złożył wniosku w terminie bez swojej winy. To spowodowało konieczność uchylenia zaskarżalnego postanowienia o odrzuceniu wniosku kuratora o uzasadnienie wyroku z dnia 17 października 2023 r.

Obecnie Sąd Rejonowy powinien uznać wniosek kuratora za skuteczny i go rozpoznać.

Wobec powyższego Sąd Okręgowy uchylił zaskarżone postanowienie działając na podstawie art. 386 § 4 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. (pkt I.) i orzekając odnośnie kosztów zgodnie z art. 108 § 2 k.p.c. (pkt II.).

sędzia Anna Gałas