Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 grudnia 2024 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie XXI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Andrzej Lipiński

Protokolant: sekretarz sądowy Katarzyna Nowicka

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 grudnia 2024 r. w Warszawie

sprawy z powództwa A. P.

przeciwko Instytutowi (...) w W.

o odszkodowanie za naruszenie zasad równego traktowania w zatrudnieniu

na skutek apelacji wniesionej przez pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie

z dnia 25 czerwca 2024 roku sygn. akt VII P 764/23

1.oddala apelację;

2.zasądza od Instytutu (...) w W. na rzecz A. P. kwotę 1.350 (jeden tysiąc trzysta pięćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym wraz z odsetkami, w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas po upływie tygodnia od dnia jego ogłoszenia do dnia zapłaty.

Sędzia Andrzej Lipiński

Sygn. akt XXI Pa 277/24

UZASADNIENIE

Powódka A. P. pozwem z 24 lipca 2023 r. skierowanym przeciwko Instytutowi Hematologii i Transfuzjologii z siedzibą w W., wniosła o ustalenie treści umowy o pracę z 1 listopada 2009 r. zawartej pomiędzy nią a pozwanym na stanowisku pielęgniarki w pełnym wymiarze czasu pracy przez: 1) ustalenie wynagrodzenia zasadniczego na 7 304,66 zł, 2) ustalenie premii regulaminowej - 5 % wynagrodzenia zasadniczego - na 365,23 zł, 3) ustalenie dodatku za wysługę lat - 20 % wynagrodzenia zasadniczego - na 1 460,93 złotych. Powódka wniosła też o zasądzenie od pozwanego na jej rzecz 26 327,94 zł tytułem odszkodowania za naruszenie zasady równego traktowania w zatrudnieniu za okres od 1 lipca 2022 r. do 30 czerwca 2023 r. z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia doręczenia odpisu pozwu do dnia zapłaty. Powódka wniosła również o zasądzenie od pozwanego na jej rzecz zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono do dnia zapłaty.

Pismem z 1 sierpnia 2023 r. powódka cofnęła powództwo w zakresie roszczenia o ustalenie.

Pozwany Instytut (...)z siedzibą w W. w odpowiedzi na pozew z 10 listopada 2023 r. wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia.

Wyrokiem z 25 czerwca 2024 r. Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zasądził od pozwanego na rzecz powódki 26 327,94 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od 27 października 2023 r. do dnia zapłaty tytułem odszkodowania za naruszenie od 1 lipca 2022 r. do 30 czerwca 2023 r. zasady równego traktowania w zatrudnieniu w zakresie przyznania stawki wynagrodzenia zasadniczego oraz jego pochodnych(pkt I), umorzył postepowanie w pozostałej części (pkt II), zasądził od pozwanego na rzecz powódki 2700 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie licznymi od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego (pkt III), nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla miasta stołecznego Warszawy w Warszawie 1317 zł tytułem opłaty stosunkowej od pozwu (pkt IV), wyrokowi w pkt I nadał rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty 10 709,12 zł (pkt V)

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Instytut (...) w W. prowadzi działalność polegającą m.in. na prowadzeniu badań naukowych i działalności szpitali.

Powódka ukończyła Medyczne Studium Zawodowe w W. na Wydziale Pielęgniarstwa i uzyskała tytuł pielęgniarki 24 czerwca 1987 r. Następnie 23 lipca 2007 r. ukończyła studia na kierunku pielęgniarstwo w Akademii Medycznej w W., uzyskując tytuł licencjata pielęgniarstwa. 1 lipca 2019 r. powódka otrzymała prawo do wykonywania zawodu pielęgniarki.

Powódka A. P. została pracownikiem pozwanego Instytutu (...) z siedzibą w W. na podstawie umowy o pracę z 14 lipca 2008 r. początkowo na okres próbny od 14 lipca 2008 r. do 13 października 2008 r. Powódka została zatrudniona na stanowisku starszej pielęgniarki w pełnym wymiarze czasu pracy za wynagrodzeniem zasadniczym brutto wg VIII kat. zaszeregowania w wysokości 2 910 zł miesięcznie z dodatkiem za wysługę lat w wysokości 19 % wynagrodzenia zasadniczego brutto miesięcznie oraz premią regulaminową wg Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy.

Kolejno 14 października 2008 r. strony zawarły umowę o pracę na czas określony od 14 października 2008 r. do 31 października 2009 r. na dotychczasowych warunkach pracy. W dniach 18, 22, 25 kwietnia 2009 r. powódka ukończyła szkolenie „Bezpieczne przetaczanie krwi i jej składników” w zakresie podstawowym.

Następnie 1 listopada 2009 r. A. P. została zatrudniona u pozwanego na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony na stanowisku starszej pielęgniarki w pełnym wymiarze czasu pracy za wynagrodzeniem zasadniczym brutto wg VIII kat. zaszeregowania w wysokości 2 910 zł miesięcznie z dodatkiem za wysługę łat w wysokości 20 % wynagrodzenia zasadniczego brutto miesięcznie oraz premią regulaminową wg Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy.

Powódka świadczy pracę w Klinice (...) - Oddziale Chirurgii Ogólnej, Onkologicznej i Metabolicznej.

Od 19 września 2011 r. do 28 października 2011 r. A. P. odbyła kurs specjalistyczny w zakresie „Endoskopii dla pielęgniarek”. 3 lipca 2014 r. powódka brała udział w szkoleniu „Prawa pacjenta. Rzecznik praw pacjenta”. 7 czerwca 2016 r. powódka brała udział w szkoleniu „Prawa pacjenta. Rzecznik praw pacjenta”. Kolejno 16-17 października 2017 r. powódka odbyła uzupełniające szkolenie i uzyskała uprawnienia do przetaczania krwi i jej składników dla pielęgniarek i położnych. 22 listopada 2021 r. powódka odbyła uzupełniające szkolenie i uzyskała uprawnienia do przetaczania krwi i jej składników dla pielęgniarek i położnych.

14 lipca 2022 r. powódka zawarła z Instytutem (...)w W. porozumienie zmieniające umowę o pracę, na mocy którego strony postanowiły, że od 1 lipca 2022 roku powódkę będą obowiązywały następujące warunki:

1) Wynagrodzenie pracownika:

- stawka miesięczna wynagrodzenia zasadniczego: 5 323,00 zł

- premia regulaminowa 5% wynagrodzenia zasadniczego: 266,15 zł

- dodatek za wysługę lat 20% wynagrodzenia zasadniczego: 1 064,60 zł

- dodatek funkcyjny 0% wynagrodzenia zasadniczego: 0 zł

2) Stanowisko pracy pracownika zalicza się do 6 grupy zawodowej określonej w załączniku do ustawy z dnia 8 czerwca 2017 roku o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych.

W treści porozumienia wskazano, że porozumienie zawarto w celu wykonania obowiązku określonego w art. 5a ustawy z dnia 8 czerwca 2017 r. o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych (Dz. U.2021.1801 t.j. ze zm.).

20 lutego 2023 roku powódka zawarła z Instytutem (...) w W. porozumienie zmieniające umowę o pracę, na mocy którego strony postanowiły, że od 1 stycznia 2023 r. powódkę będą obowiązywały następujące warunki:

Wynagrodzenie pracownika:

- stawka miesięczna wynagrodzenia zasadniczego: 5 776 zł

- premia regulaminowa 5% wynagrodzenia zasadniczego: 288,80 zł

- dodatek za wysługę lat 20% wynagrodzenia zasadniczego: 1 155,20 zł

Stanowisko pracy pracownika zalicza się do 6 grupy zawodowej określonej w załączniku do ustawy z dnia 8 czerwca 2017 roku o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych.

19 lipca 2023 roku powódka zawarła z Instytutem (...)w W. porozumienie zmieniające umowę o pracę, na mocy którego strony postanowiły, że od 1 lipca 2023 r. powódkę będą obowiązywały następujące warunki:

Stanowisko: pielęgniarka. Wynagrodzenie pracownika:

- stawka miesięczna wynagrodzenia zasadniczego: 7 000 zł

- premia regulaminowa 5% wynagrodzenia zasadniczego: 350 zł

- dodatek za wysługę lat 20% wynagrodzenia zasadniczego: 1 400 zł

- dodatek funkcyjny 0% wynagrodzenia zasadniczego: 0 zł

Stanowisko pracy pracownika zalicza się do 6 grupy zawodowej określonej w załączniku do ustawy z dnia 8 czerwca 2017 roku o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych.

Do zadań powódki na stanowisku pielęgniarki należy: ustalanie rozpoznania pielęgniarskiego na podstawie zebranego wywiadu, obserwacji pacjenta oraz informacji uzyskanych od pozostałych członków zespołu terapeutycznego, planowanie opieki pielęgniarskiej stosownie do stanu zdrowia pacjenta, diagnozy pielęgniarskiej i lekarskiej oraz ustalonego postępowania diagnostycznego i leczniczo - rehabilitacyjnego, wykonywanie świadczeń pielęgniarskich u pacjentów leczonych w Instytucie, w tym u chorych, którzy są objęci badaniami klinicznymi i programami lekowymi, stała kontrola działań i ocena wyników postępowania pielęgnacyjnego, wykonywanie zleceń lekarskich i powierzonych zadań zgodnie z posiadanymi kompetencjami, z procedurami opieki ustalonymi w instytucie oraz z zasadami etyki zawodowej, współpraca z innymi członkami zespołu terapeutycznego w calu zapewnienia pacjentowi skutecznej opieki, aktywizowanie pacjenta do udziału w leczeniu i pielęgnowaniu poprzez informowanie o celowości wykonywanych zabiegów leczniczych i pielęgnacyjnych (dotyczy świadczeń pielęgniarskich), pouczenie i wskazanie sposobów zachowania podczas zabiegów, edukację i pomoc w nabywaniu wiedzy i umiejętności niezbędnych do utrzymania oraz przywracania zdrowia, natychmiastowe powiadomienie lekarza i pielęgniarki oddziałowej w razie nagłego pogorszenia się stanu zdrowia pacjenta, niemożności wykonania zleconego zabiegu, popełnienia pomyłki przy podawaniu leków, dokumentowanie przebiegu procesu pielęgnowania, wykonywanych zabiegów i wyników obserwacji, czytelne prowadzenie wymaganej dokumentacji medycznej, w tym dokumentacji zgodnie z obowiązującą procedurą PR-02, QP-O-001 „Dokumentacja medyczna” znajomość, przestrzeganie i propagowanie Karty Praw Pacjenta, udzielanie informacji pacjentowi / przedstawicielowi ustawowemu / osobie upoważnionej przez pacjenta o prowadzonym procesie pielęgnowania, zabezpieczenie i właściwe przechowywanie leków, materiałów sterylnych oraz środków dezynfekujących, zgodnie z obowiązującymi przepisami i aktualną wiedzą, utrzymanie sprawności technicznej narzędzi, sprzętu i aparatury, a o ich uszkodzeniu lub zaginięciu, natychmiastowe poinformowanie Pielęgniarki Oddziałowej, przestrzeganie dyscypliny pracy oraz przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, wykonywanie innych poleceń pielęgniarki oddziałowej nie objętych zakresem obowiązków, a nie wykraczającym poza zakres kompetencji pielęgniarki, przestrzeganie zasad współżycia społecznego, noszenia w godzinach pracy ubioru służbowego, identyfikatora osobistego oraz dbałość o wygląd zewnętrzny i estetykę w miejscu pracy, pełnienie zastępstw w innych komórkach organizacyjnych na terenie Instytutu zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami, znajomość przepisów bhp i przeciwpożarowych oraz przepisów regulujących obowiązki i zachowanie na danym stanowisku w sytuacjach awaryjnych, rejestrowanie karty identyfikacyjnej w czytniku „wejście i wyjście” (kontrola czasu pracy), wykonywanie zadań zgodnie z funkcjonującym w Instytucie Zintegrowanym Systemem Zarządzania, stałe podnoszenie kwalifikacji zawodowych poprzez uczestnictwo w szkoleniach wewnętrznych i zewnętrznych (w tym w procesie samokształcenia), aktualizowanie wiedzy w zakresie obowiązujących przepisów prawnych w obszarze działalności wdrażania stosownych działań wymaganymi przepisami, poddawanie się kontroli organów lub osób upoważnionych do sprawowania czynności kontrolnych, udział w działaniach dotyczących doskonalenia systemów zarządzania (w tym działań korygujących/korekcyjnych i zapobiegawczych), wprowadzanie nowych pracowników w zakres obowiązków.

W zakresie odpowiedzialności powódki zawarto: prawidłowe, terminowe, zgodne z prawem i etyką wykonywania zadań, przestrzeganie obowiązków wynikających z przepisów kodeksu pracy, regulaminu pracy oraz instrukcji wewnętrznych obowiązujących w Instytucie, zachowanie tajemnicy służbowej i ochrona przetwarzania danych osobowych przed niepowołanym dostępem, nieuzasadnioną modyfikacją lub zniszczeniem, nielegalnym ujawnieniem, odpowiedzialność służbowa i dyscyplinarna za skutki niewłaściwie podjętych decyzji w zakresie prowadzonej problematyki, prowadzenie dokumentacji medycznej zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, odpowiedzialność za utrzymanie pomieszczeń i sprzętu w prawidłowym stanie sanitarno - epidemiologicznym, zastępowanie współpracowników w zakresie realizacji ich obowiązków.

Na takim samym stanowisku jak powódki pozwany zatrudniał 16 osób.

U pozwanego pielęgniarki ze średnim wykształceniem lub licencjatem miały niższe wynagrodzenie niż pielęgniarki z tytułem magistra. Różnica w zarobkach wynosiła około 2 000 zł.

Na oddziale powódki około 40 % pielęgniarek posiada wykształcenie wyższe. Do lipca 2023 r. zakres obowiązków pielęgniarki z wykształceniem wyższym był podobny do zakresu obowiązków pielęgniarki z wykształceniem średnim. Co do zasady na dyżurach byli liderzy dyżurów, posiadający wykształcenie wyższe, lecz zdarza się, że liderem dyżuru jest pielęgniarka bez tytułu magistra.

Pielęgniarki z wykształceniem wyższym wykonywały te same obowiązki co pielęgniarki z wykształceniem średnim. Zakres odpowiedzialności powódki był taki sam, jak pielęgniarki z wykształceniem wyższym. Na oddziale powódki nie było liderów dyżuru.

Grafiki dyżurów nie były układane tak, aby były na nich obecne pielęgniarki z wykształceniem wyższym.

Miesięczne wynagrodzenie brutto powódki, obliczone wg zasad ustalania ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy wynosi 10 709,12 zł.

Pomiędzy stronami nie było sporu co faktów. Sąd ustalił je na podstawie przedstawionych przez strony dokumentów i kserokopii dokumentów złożonych w sprawie, w tym akt pracowniczych powódki, których prawdziwości i wiarygodności nie kwestionowała żadna ze stron, wobec powyższego Sąd również nie znalazł podstaw do ich podważania. Nadto Sąd oparł się na treści depozycji świadków: M. G. i B. W. a także zeznań powódki.

W ocenie Sądu Rejonowego powództwo A. P. o odszkodowanie za naruszenie zasady równego traktowania w zatrudnieniu zasługiwało na uwzględnienie.

Strona powodowa oparła roszczenia na twierdzeniu, że pozwany pracodawca naruszył zasadę równego traktowania w zatrudnieniu przez nieuzasadnione zróżnicowanie wynagrodzenia powódki względem pracowników wykonujących taką samą pracę.

Zgodnie z zasadą równego traktowania w zatrudnieniu wyrażoną w art. 11 ² k.p. pracownicy mają równe prawa z tytułu jednakowego wypełniania takich samych obowiązków; dotyczy to w szczególności równego traktowania mężczyzn i kobiet w zatrudnieniu. Do kategorii podmiotów objętych tym przepisem należą pracownicy charakteryzujący się wspólną cechą istotną (relewantną), jaką jest jednakowe pełnienie takich samych obowiązków. Nakaz równego traktowania pracowników odnosi się do pracowników pozostających w takiej samej sytuacji pracowniczej. Pracodawca narusza ten nakaz, jeżeli traktuje pracownika inaczej (gorzej), niż inną osobę znajdującą się w takiej sytuacji (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 22 lutego 2018 roku w sprawie II PK 112/17, LEX 2488060). Konkretyzację ogólnej zasady równego traktowania w zatrudnieniu z art. 11 ² k.p. stanowią normy uregulowane w art. 18 ^3a k.p. i następnych. W szczególności przywołać warto art. 18 ^3c k.p., który stanowi, że pracownicy mają prawo do jednakowego wynagrodzenia za jednakową pracę lub za pracę o jednakowej wartości. Pracami o jednakowej wartości są prace, których wykonywanie wymaga od pracowników porównywalnych kwalifikacji zawodowych, potwierdzonych dokumentami przewidzianymi w odrębnych przepisach lub praktyką i doświadczeniem zawodowym, a także porównywalnej odpowiedzialności i wysiłku. Prace tożsame pod względem rodzaju i kwalifikacji wymaganych do ich wykonywania na tych samych stanowiskach pracy funkcjonujących u danego pracodawcy mogą się różnić co do ilości i jakości i wówczas nie są już pracami jednakowymi w rozumieniu art. 18 ^3c § 1 k.p. Ilość i jakość świadczonej pracy są w świetle art. 78 § 1 k.p. podstawowymi kryteriami oceny pracy na potrzeby ustalania wysokości wynagrodzenia (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 7 marca 2012 r., II PK 161/11, OSNP 2013, Nr 3-4, poz. 33).

Pozwany pracodawca tłumaczył zróżnicowanie wynagrodzenia zasadniczego pracowników wykonujących taką samą pracę na tym samym stanowisku przepisami ustawy z 26 maja 2022 r. o zmianie ustawy o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U poz. 1352 z 28 czerwca 2022 r.).

Przepisy prawa pracy określają, że dopuszczalne jest różnicowanie praw pracowników, którzy pełnią inne obowiązki, bądź takie same, ale niejednakowo, a także ze względu na odmienności wynikające z ich cech osobistych (predyspozycji) i różnic w wykonywaniu pracy (dozwolona dyferencjacja). Innymi słowy prawo dopuszcza możliwość różnicowania praw pracowników, którzy pełnią inne obowiązki, bądź takie same obowiązki, jednak w sposób odmienny przez zastosowanie np. widełek płacowych dla określonego stanowiska pracy. Zatem nie narusza zasady równości wynagradzania usprawiedliwione i racjonalne zróżnicowanie sytuacji prawnej podmiotów ze względu na różniąca się cechę istotna relewantną). jednakże w takim przypadku pracodawca powinien zadbać, aby kryteria różnicujące wysokość wynagrodzenia były czytelne i zrozumiałe dla zatrudnionych pracowników jak np.: efektywność w pracy, kreatywność, kwalifikacje zawodowe, doświadczenie zawodowe.

W świetle ustalonych faktów, brak jest jakichkolwiek przesłanek dla przyjęcia, że jakość pracy powódki na stanowisku starszej pielęgniarki była gorsza od jakości pracy innych pracowników zatrudnionych na takim stanowisku, a posiadających tytułu zawodowy magistra pielęgniarstwa. Powódka pracuje na stanowisku starszej pielęgniarki od wielu lat, jest doświadczonym pracownikiem, ukończyła liczne kursy i szkolenia, a w swojej pracy wykonuje takie same obowiązki jak pozostali pracownicy, zatrudnieni na takim samym stanowisku bez względu na posiadany tytuł zawodowy. W tej sytuacji nie może być mowy o braku doświadczenia w wykonywanej przez nią pracy bądź gorszej jakości pracy w porównaniu do pracowników tytułujących się magistrami pielęgniarstwa i ukończoną specjalizacją. Obowiązek równego wynagradzania pracowników za pracę jednakową lub jednakowej jakości przewidziany art. 18 ^3c § 1 k.p. wyklucza jakiekolwiek różnicowanie bez uzasadnienia wysokości wynagrodzenia pracowników wykonujących taką samą pracę. Obowiązkiem pracodawcy jest zapewnienie identycznych wynagrodzeń osobom wykonującym taką samą pracę lub pracę o jednakowej wartości. Różnicowanie wynagrodzeń takich pracowników choćby obiektywnie nieznaczne musi bezwzględnie znajdować uzasadnienie na przykład w posiadanych przez nich kwalifikacjach zawodowych czy prezentowanym zaangażowaniu w pracę.

Sąd Rejonowy wskazał, że z postępowania dowodowego wynika, że pozwany naruszył ustaloną w art. 11 ² k.p. zasadę jednakowego wynagradzania za jednakową pracę, ponieważ pozostawało poza sporem, że od 1 lipca 2022 r. wypłacał pracownikom z grupy referencyjnej zatrudnionym na takim samym stanowisku, jak powódka i wykonującym w ten sam sposób taką samą pracę wynagrodzenie zasadnicze w kwocie wyższej niż ustalone dla powódki tylko dlatego, że pracownicy ci legitymowali się dyplomem magistra pielęgniarstwa ze specjalizacją.

Poza sporem pozostawał fakt różnego wynagradzania pracowników zatrudnionych przez pozwany Instytut na stanowiskach pielęgniarek. Pozwany w odniesieniu do pielęgniarek stosował wynagrodzenie zasadnicze w trzech stawkach:

1) 7 304,66 zł,

2) 5 775,78 zł,

3) 5 322,78 zł

Najniższe z wynagrodzeń zasadniczych przewidziane zostało dla pielęgniarek z wymaganym średnim wykształceniem, które nie posiadają tytułu specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa lub dziedzinie mającej zastosowanie w ochronie zdrowia.

Do wynagrodzenia wyższego o 453 zł uprawniało uzyskanie wyższego wykształcenia na poziomie magisterskim (studia I stopnia), pielęgniarek z wymaganym wyższym wykształceniem (studia I stopnia) i specjalizacją, a także pielęgniarek ze średnim wykształceniem i specjalizacją.

Z kolei najwyższe wynagrodzenie zasadnicze zarezerwowane zostało dla pielęgniarek z tytułem zawodowym magistra pielęgniarstwa z wymaganą specjalizacją w dziedzinie pielęgniarstwa lub w dziedzinie mającej zastosowanie w ochronie zdrowia.

O odmiennym wynagradzaniu, mogącym potencjalnie skutkować stwierdzeniem naruszenia zasady równego traktowania w zatrudnieniu, można mówić jedynie w zestawieniu dwóch pierwszych stawek wynagrodzenia z ostatnią. Zdaniem Sądu utrzymywanie różnic w wysokości wynagrodzenia rzędu 453,00 złotych miesięcznie nie mogłoby przemawiać za oceną naruszenia zasad z art. 11 ^{( 2)} k.p. i art. 18 ^{( 3c)} k.p., ponieważ pracodawca powinien dysponować pewną swobodą w kształtowaniu siatki płac pracowników, a sąd pracy nie jest umocowany, by go w tym zakresie zastępować. Zarzut naruszenia zasady równego traktowania w zatrudnieniu należy uznać za uzasadniony dopiero wówczas, gdy wynagrodzenie danej osoby dostrzegalnie odbiega od wynagrodzenia innych osób wykonujących pracę jednakową lub pracę o jednakowej wartości (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 9 maja 2014 r., IPK 276/13 L., wyrok Sądu Najwyższego z 12 stycznia 2010 r.; IPK 138/ 09, L.).

Od 1 lipca 2022 r. pracodawca przyznał powódce wynagrodzenie zasadnicze w wysokości 5 323 zł, zaś od 1 stycznia 2023 r. wynagrodzenie zasadnicze w wysokości 5 776 zł, natomiast pielęgniarkom, które posiadały tytuł zawodowy magistra pielęgniarstwa i specjalizację przyznał wynagrodzenie w wysokości 7 304,66 złotych. Różnice pomiędzy wynagrodzeniem (uwzględniającym wszystkie jego składniki - wynagrodzenie zasadnicze, premia regulaminowa i dodatek za wysługę lat) powódki a wynagrodzeniem, jakie powódka uzyskałaby, gdyby jej wynagrodzenie zasadnicze ukształtowano na poziomie pielęgniarek z tytułem zawodowym magister pielęgniarstwa i specjalizacją, zatrudnionych u pozwanego, w każdym miesiącu w okresie objętym pozwem wyniosły ponad 30 % na niekorzyść powódki.

Wartość wynagrodzenia powódki odbiegała od wartości wynagrodzenia porównywanych pracowników w sposób znaczny.

Ustaliwszy, że pielęgniarki zatrudnione na tym samym oddziale, co powódka, były wynagradzane odmiennie, Sąd dokonał oceny, czy powierzona im przez pracodawcę praca była jednakowa lub o jednakowej wartości w rozumieniu art. 18 ^3c k.p.

W przypadku pracy jednakowej wartości czynniki te muszą być w odniesieniu do określonych pracowników porównywalne, natomiast aby mówić o pracy jednakowej - każdy z nich musi być jednakowy (zob. szerzej: U. Jackowiak [w:] Kodeks pracy z komentarzem, red. U. Jackowiak, Gdańsk 2004, s. 63; wyrok SN z 18.09.2008 r., IIPK 27/08, OSP 2011/4, poz. 39).

W ocenie Sądu Rejonowego zgromadzony materiał dowodowy potwierdził, że w praktyce nie istniały jakiekolwiek różnice w zakresie czynności powierzonych każdej z pielęgniarek, bez względu na to, czy posiadała wykształcenie wyższe czy średnie i czy ukończyła specjalizację czy też nie. Zakres odpowiedzialności powódki i innych pielęgniarek niczym się nie różnił. Grafiki dyżurów w żaden sposób nie uwzględniały wykształcenia posiadanego przez pielęgniarki.

Poczynione w sprawie ustalenia faktyczne w ocenie Sądu I instancji dowodzą, że powódka w okresie objętym powództwem wykonywała te same czynności, co pozostałe pielęgniarki zatrudnione w pozwanym Instytucie. Nie istniały jakiekolwiek zadania, które pracodawca powierzał innym pielęgniarkom z pominięciem powódki, ani takie, które przewidziane byłyby wyłącznie dla powódki lub pewnej szerszej kategorii pielęgniarek z wyłączeniem innych. W rezultacie Sąd doszedł do przekonania, że analizowany personel medyczny wykonywał pracę jednakowego rodzaju. Praca świadczona przez powódkę i pozostałe pielęgniarki była świadczona w jednakowych warunkach.

Podstawowym argumentem strony pozwanej dla obrony zastosowania odmiennej wysokości wynagrodzenia zasadniczego powódki było brzmienie przepisów ustawy z 8 czerwca 2017 r. o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1801 ze zm.), po zmianach które weszły w życie od 1 lipca 2022 r. i ukształtowały najniższe wynagrodzenia zasadnicze w załączniku pt. „Współczynniki pracy”, jednak zastosowana przez pozwanego wykładnia przepisów tego aktu prawnego jest błędna. Ustawa kategoryzuje bowiem poszczególne grupy zawodowe według kwalifikacji wymaganych na zajmowanym stanowisku (załącznik do ustawy), a nie posiadanych. Jeżeli zatem do powierzenia pracy w pozwanym Instytucie na stanowisku starszej pielęgniarki nie jest wymagane posiadanie wykształcenia wyższego magisterskiego i specjalizacji, pracodawca nie naruszy przepisów tej ustawy, kształtując wynagrodzenie pielęgniarki z wyższymi kwalifikacjami (legitymującej się tytułem zawodowym w dziedzinie pielęgniarstwa), a zatrudnionej na tym stanowisku, na poziomie właściwym dla kwalifikacji minimalnych. Ponadto ustawa nie normuje w sposób imperatywny wynagrodzenia zasadniczego pielęgniarek i położnych, a jedynie wskazuje jego wartości minimalne, pozostawiając pracodawcom swobodę ich ustalania na poziomie wyższym. Zgodnie z art. 7 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 551; dalej: u.z.p.p.) zawód pielęgniarki i położnej może wykonywać osoba posiadająca prawo wykonywania zawodu stwierdzone albo przyznane przez właściwą okręgową radę pielęgniarek i położnych. Prawo do wykonywania zawodu jest zatem właściwością minimalną, jaką winien cechować się pracownik zatrudniony na stanowisku pielęgniarki lub położnej. W przypadku pracy na bloku operacyjnym poza prawem do wykonywania zawodu pielęgniarki i położnej wymagane jest dodatkowo uzyskanie dodatkowych kwalifikacji w postaci ukończenia właściwego kursu kwalifikacyjnego lub szkolenia specjalizacyjnego - w dziedzinie pielęgniarstwa operacyjnego.

Zgodnie z art. 66 u.z.p.p. szkolenie specjalizacyjne, zwane „specjalizacją” i kurs kwalifikacyjny stanowią formy kształcenia podyplomowego. Specjalizacja, ma na celu uzyskanie przez pielęgniarkę łub położną specjalistycznej wiedzy i umiejętności, w określonej dziedzinie pielęgniarstwa lub dziedzinie, mającej zastosowanie w ochronie zdrowia oraz tytułu specjalisty w tej dziedzinie (art. 67 ust. 1 u.z.p.p.). Do specjalizacji mogą przystąpić pielęgniarka lub położna, które:

1) posiadają prawo wykonywania zawodu;

2) pracowały w zawodzie co najmniej przez 2 lata w okresie ostatnich 5 lat;

3) zostały dopuszczone do specjalizacji po przeprowadzeniu postępowania kwalifikacyjnego za pośrednictwem (...), o którym mowa w art. 30 ust. 1 ustawy z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia (art. 67 ust. 4 u.z.p.p.).

Natomiast kurs kwalifikacyjny ma na celu uzyskanie przez pielęgniarkę lub położną wiedzy i umiejętności do udzielania określonych świadczeń zdrowotnych wchodzących w zakres danej dziedziny pielęgniarstwa lub dziedziny mającej zastosowanie w ochronie zdrowia (art. 71 ust. 1 u.z.p.p.). Do kształcenia w ramach kursu kwalifikacyjnego mogą przystąpić pielęgniarka lub położna, które: 1) posiadają prawo wykonywania zawodu; 2) posiadają co najmniej 6-miesięczny staż pracy w zawodzie; 3) zostały dopuszczone do kursu kwalifikacyjnego po przeprowadzeniu postępowania kwalifikacyjnego za pośrednictwem (...). Zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 12 grudnia 2013 r. w sprawie wykazu dziedzin pielęgniarstwa oraz dziedzin mających zastosowanie w ochronie zdrowia, w których może być prowadzona specjalizacja i kursy kwalifikacyjne (Dz. U. poz. 1562), specjalizacja w dziedzinie pielęgniarstwa operacyjnego skierowana jest wyłącznie do pielęgniarek (§ ust. 1 ust. 1 pkt 6), a kurs kwalifikacyjny w tej dziedzinie - zarówno do pielęgniarek, jak i położnych (§ 2 ust. 1 pkt 11 i § 2 ust. 3 pkt 2). Skoro ustawodawca nie przewidział dla położnych możliwości odbycia specjalizacji w dziedzinie związanej z pracą na bloku operacyjnym, położna, choćby posiadała specjalizację (w innej dziedzinie), nie może podjąć pracy na bloku operacyjnym bez uprzedniego ukończenia właściwego kursu kwalifikacyjnego.

Niektóre z pielęgniarek legitymują się wyższym wykształceniem oraz ukończyły specjalizacje, ale nie są to kwalifikacje wymagane do rodzaju pracy, na stanowisku, na które zostały zatrudnione, wobec tego sam fakt ich posiadania nie wpływa na ocenę, że każda z tych osób wykonuje pracę tego samego rodzaju w rozumieniu art. 18 ^3c k.p.

Powódka w toku procesu sprostała spoczywającemu na niej ciężarowi dowodu w zakresie wykazania, że pracodawca w różny sposób traktował ją i innych pracowników - pielęgniarki pracujące w Instytucie (...) wykonujące jednakową pracę. Pracodawca, by uwolnić się od odpowiedzialności za naruszenie zasady równego traktowania, winien podjąć skuteczną inicjatywę dowodową co do wykazania, że zastosowane przez niego kryterium dyferencjacji wynagrodzeń odnosiło się do cechy istotnej, relewantnej, usprawiedliwiającej racjonalne zróżnicowanie traktowania pracowników, co w szczególności wiązałoby się z powierzeniem pracy innego rodzaju, innego stopnia odpowiedzialności.

Zgodnie z art. 5 k.p., jeżeli stosunek pracy określonej kategorii pracowników regulują przepisy szczególne, przepisy Kodeksu pracy stosuje się w zakresie nieuregulowanym tymi przepisami. Przepisy ustawy o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych nie wyłączają zastosowania przepisów Kodeksu pracy, w tym zasady równego traktowania w zatrudnieniu.

Mając powyższe na względzie, w ocenie Sądu I instancji dodatkowe kwalifikacje formalne (wyższe wykształcenie w dziedzinie pielęgniarstwa i szkolenie podyplomowe niewymagane dla pracy na danym stanowisku) mogą wpływać na wysokość wynagrodzenia konkretnych pracowników jedynie wówczas, gdy ich uzyskanie przekłada się na różny sposób wykonywania przez nich pracy. O usprawiedliwionej dyferencjacji w zakresie wysokości wynagrodzenia ze względu na cechę relewantną mamy do czynienia wtedy, gdy pracownicy w związku z posiadaniem określonych kwalifikacji niejednakowo wypełniają takie same obowiązki, co przekłada się na szerszą odpowiedzialność oraz lepszą jakość wykonywanej przez nich pracy. Nie ulega bowiem wątpliwości, że w konkretnych zawodach oraz na konkretnych stanowiskach dodatkowe kwalifikacje zawodowe mogą mieć wymierny wpływ na ilość i jakość świadczonej pracy. Jeśli jednak efekt wykonywania takiej samej pracy przez porównywanych pracowników, pomimo posiadania przez część z nich dodatkowych kwalifikacji, jest taki sam, to zastosowanie z tego powodu pomiędzy nimi różnic w wynagrodzeniu narusza zasadę równych praw w zatrudnieniu. Zgromadzony materiał dowodowy uzasadnia twierdzenie, że właśnie taka sytuacja ma miejsce w przedmiotowej sprawie.

W ocenie Sądu Rejonowego należy dodać, że poza wykształceniem (rozumianym jako wykształcenie średnie lub wyższe) wynagrodzenie różnicował fakt ukończenia specjalizacji. Najwyższe wynagrodzenie występujące w siatce wynagrodzeń przysługiwało pielęgniarkom legitymującym się jednocześnie wyższym wykształceniem magisterskim i specjalizacją. Uzyskanie wyższego wykształcenia bez specjalizacji lub ukończenie specjalizacji z wykształceniem średnim lub wyższym licencjackim prowadziło do ustalenia niższego wynagrodzenia zasadniczego. Najniższe wynagrodzenie zasadnicze uzyskiwały pielęgniarki z wykształceniem średnim i bez specjalizacji.

Pozwany nie wykazał, aby praca świadczona przez powódkę była gorsza jakościowo lub ilościowo od pracy świadczonej przez pozostałe pielęgniarki, które za sprawą uzyskania wykształcenia wyższego magisterskiego i ukończenia specjalizacji uzyskiwały wynagrodzenie wyższe od wynagrodzenia powódki. W toku postępowania strona pozwana podnosiła, że pielęgniarki z wykształceniem magisterskim z pielęgniarstwa i specjalizacją teoretycznie mogły wykonywać czynności, których pielęgniarki z niższymi kwalifikacjami wykonywać nie mogły. Jednakże w przedstawionym materiale faktycznym twierdzenia te nie znalazły uzasadnienia.

Sąd podzielił ukształtowany w judykaturze Sądu Najwyższego pogląd, że przy powołaniu się pracodawcy na różne kwalifikacje zawodowe konieczne jest wykazanie, że miały one znaczenie przy wykonywaniu zadań powierzonych pracownikom (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 22.2.2007 r, I PK 242/06, OSNAPiUS 2008, Nr 7-8, poz. 98, s. 294; wyrok Sądu Najwyższego z 28.4.2010 r., II PK 324/09, L.; wyrok Sądu Najwyższego z 21.03.2019 r., II PK 314/17, LEX nr 2638613).

Rację ma zatem powódka, twierdząc, że pracodawca kształtując jej wynagrodzenie dopuścił się nierównego traktowania powódki w zatrudnieniu od 1 lipca 2022 r., różnicując wynagrodzenie zasadnicze powódki względem części pielęgniarek zatrudnionych w pozwanym Instytucie z powodu braku wyższego wykształcenia magisterskiego powódki w dziedzinie pielęgniarstwa w sytuacji, gdy ten poziom wykształcenia nie jest wymagany do zatrudnienia na stanowisku starszej pielęgniarki. W konsekwencji od 1 lipca 2022 r. do 31 grudnia 2022 r. powódka otrzymywała wynagrodzenie zasadnicze niższe o 2 477,17 zł, zaś od 1 stycznia 2023 r. do 30 czerwca 2023 r. niższe o 1 910,82 zł niż pracownicy świadczący jednakową pracę, a legitymujący się dodatkowo tytułem zawodowym magistra pielęgniarstwa i specjalizacją.

Powyższe skutkuje odpowiedzialnością odszkodowawczą pozwanego pracodawcy wobec powódki w wysokości wskazanej w ostatecznie sprecyzowanym powództwie jako różnicy pomiędzy wynagrodzeniem zasadniczym wypłaconym w maksymalnej wysokości pracownikowi zatrudnionemu w tej samej grupie zawodowej co powódka i wykonującemu jednakową pracę a wynagrodzeniem wypłaconym powódce za okres objęty roszczeniem pozwu zgodnie z żądaniem pozwu w łącznej wysokości 26 327,94 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od 27 października 2023 r. do dnia zapłaty tytułem odszkodowania za naruszenie od 1 lipca 2022 r. do 30 czerwca 2023 r. zasady równego traktowania w zatrudnieniu w zakresie przyznanej powódce stawki wynagrodzenia zasadniczego oraz jego pochodnych, o czym Sąd orzekł w punkcie I. wyroku.

Odsetki od roszczenia Sąd Rejonowy zasądził na podstawie art. 481 k.c. i 476 k.c. w zw. z art. 300 k.p. od dnia doręczenia odpisu pozwu, ponieważ dopiero od tej daty pozwany pozostawał w zwłoce. Norma art. 481 k.c. stosowana odpowiednio w związku z art. 300 k.p. stanowi, że jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Zgodnie z normą art. 455 k.c. w związku z art. 300 k.p. jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania.

W uzasadnieniu pozwu pełnomocnik powódki powoływał się m.in. na przepisy dotyczące zasady równego traktowania pracowników z tytułu jednakowego wypełniania takich samych obowiązków (art. 112 k.p.). W ocenie Sądu w okolicznościach sprawy nie miała miejsca dyskryminacja powódki ze względu na poziom wykształcenia, powódka nie była z tej przyczyny gorzej traktowana, pozwany pracodawca dokonując błędnej interpretacji obowiązujących przepisów dopuścił się jedynie nierównego potraktowania powódki w zakresie ukształtowania jej wynagrodzenia, bezpodstawnie kierując się w jego ustaleniu poziomem wykształcenia pracownika. Warto zauważyć, że warunkiem zastosowania normy art. 18 § 3 k.p. nie jest naruszenie zasady równego traktowania z przyczyn dyskryminacyjnych. Taka zawężająca wykładnia nie jest uprawniona, bo niezasadnie pomija naruszenie prawa wynikające z nieprzestrzegania zasady równego traktowania w zatrudnieniu określonej w art. 11 ² k.p. Dyskryminacja to szczególna forma nierównego traktowania ze względu na kwalifikowaną przyczynę, natomiast nierówne traktowanie w zatrudnieniu ma miejsce zawsze wtedy, gdy pracodawca bez uzasadnienia różnicuje sytuację pracowniczą pracowników jednakowo wypełniających takie same obowiązki. Na treść zobowiązania jakim jest stosunek pracy składa się treść norm z art. 78 § 1 k.p. i art. 18 ^3c k.p. a także art. 471 k.c. w granicach z art. 300 k.p. Naruszenie przez pracodawcę reguły równego traktowania w zakresie ukształtowania wysokości wynagrodzenia w sytuacji jednakowego wypełniania takich samych obowiązków uzasadnia stosowanie wyżej wymienionych przepisów szczególnych przepisów o kształtowaniu wynagrodzenia, a nie art. 18 ^3d k.p.

Dlatego podstawa rozstrzygnięcia w sprawie jest naruszenie zasady równego traktowania z art. 11 ²2 k.p. w związku z art. 18 § 3 k.p. a nie przepisy o dyskryminacyjnym nierównym traktowaniu, czyli z art. 11 ³ k.p., art. 18 ^3ak.p, art. 18 ^3c § 1 k.p.

Z uwagi na częściowe cofnięcie pozwu postępowanie co do roszczenia o ustalenie treści umowy o pracę Sąd Rejonowy umorzył postępowanie jak w punkcie II wyroku.

Zgodnie z brzmieniem art. 203 § 1 i 2 k.p.c. pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia - aż do wydania wyroku. Pozew cofnięty nie wywołuje żadnych skutków, jakie ustawa wiąże z wytoczeniem powództwa. W myśl art. 203 § 4 k.p.c. Sąd przy cofnięciu pozwu może uznać to za niedopuszczalne jak również zrzeczenie się lub ograniczenie roszczenia tylko wtedy, gdy okoliczności sprawy wskazują, że wymienione czynności są sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierzają do obejścia prawa.

Ponadto, w myśl art. 469 k.p.c. Sąd uzna zawarcie ugody, cofnięcie pozwu, sprzeciwu lub środka odwoławczego oraz zrzeczenie się lub ograniczenie roszczenia za niedopuszczalne także wówczas, gdyby czynność ta naruszała słuszny interes pracownika lub ubezpieczonego. W niniejszej sprawie okoliczności tego rodzaju nie zaistniały.

Jak stanowi art. 355 § 1 k.p.c. Sąd wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania, jeżeli powód cofnął ze skutkiem prawnym pozew lub jeżeli wydanie wyroku stało się z innych przyczyn zbędne lub niedopuszczalne. Postanowienie o umorzeniu postępowania może zapaść na posiedzeniu niejawnym, jeżeli powód cofnął ze skutkiem prawnym pozew w piśmie procesowym (§ 2).

Reasumując powyższe, na mocy art. 355 § 1 i 2 k.p.c. w zw. z art. 203 § 1, 2, 4 k.p.c. w zw. z art. 469 k.p.c. Sąd Rejonowy orzekł jak w punkcie II. wyroku.

O kosztach procesu Sąd I instancji orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. Powódka wygrała sprawę, dlatego Sąd zasądził od strony pozwanej na rzecz powódki koszty zastępstwa procesowego w wysokości 2 700 złotych ustalone na podstawie § 2 pkt 5 w zw. z § 9 ust. 1 pkt 2 (zgodnie ze wskazaną przez powódkę i niekwestionowaną przez pozwaną wartością przedmiotu sporu) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U.2018.265 t.j.) i stosownie do dyspozycji art. 98 §1 ¹ k.p.c. od kwoty zasądzonej tytułem zwrotu kosztów procesu zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Wartość przedmiotu sporu stanowi 26 328 zł po zaokrągleniu do pełnego złotego roszczenia o odszkodowanie 26 327,94 zł. O obowiązku uiszczenia kosztów opłaty od pozwu w wysokości 1 317 zł (26 328 zł x 5 %) Sąd Rejonowy orzekł w punkcie IV. wyroku na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2016 r. poz. 623 ze zm.).

Rygor natychmiastowej wykonalności Sad nadał na podstawie art. 477 ² § 1 k.p.c.

Apelację od powyższego wyroku złożył Instytut(...) w W., zaskarżając wyrok w części tj. w zakresie pkt. I. III. IV. V oraz wnosząc o: zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości, a co za tym idzie zmianę postanowienia w zakresie rozstrzygnięcia o kosztach procesu za postępowanie przed Sądem I instancji poprzez zasądzenie kosztów procesu od powódki na rzecz pozwanego; zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa prawnego według norm prawem przepisanych wraz z odsetkami ustawowymi za czas po upływie tygodnia od dnia ogłoszenia orzeczenia do dnia zapłaty. W przypadku rozstrzygnięcia na niekorzyść pozwanego, z ostrożności procesowej wniósł o nieobciążanie pozwanego kosztami postępowania apelacyjnego, w tym kosztami zastępstwa procesowego na zasadzie art. 102 k.p.c.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucono:

1. naruszenie przepisów prawa procesowego, które mogło mieć istotny wpływ na

wynik sprawy, tj.:

a) art. 233 § 1 k.p.c. poprzez brak wszechstronnej analizy zgromadzonego materiału dowodowego mającego istotne znaczenie w sprawie oraz wyprowadzenie wniosków sprzecznych z zasadami logiki i doświadczenia życiowego, w szczególności poprzez:

• błędne przyjęcie, że brak jest różnic w zakresach obowiązków pomiędzy pielęgniarkami z wykształceniem magisterskim i specjalizacją a pielęgniarkami z niższym poziomem wykształcenia podczas gdy zróżnicowanie tego rodzaju obowiązywało. Przytoczyć tu należy poszczególne zapisu z zakresu czynności: „wykonywanie zleceń lekarskich i powierzonych zadań zgodnie z posiadanymi kompetencjami”, „wykonywanie innych poleceń pielęgniarski oddziałowej nie objętych zakresem obowiązków, a nie wykraczającym poza zakres kompetencji pielęgniarki”, pełnienie zastępstw w innych komórkach organizacyjnych na terenie Instytutu zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami”. Pracodawca ma możliwość polecenia najlepiej wykształconym pielęgniarkom obowiązków, których realizacji nie może wykonać pracownik z niższym poziomem wykształcenia. Co doprowadziło do przyjęcia przez Sąd, że doszło do naruszenie zasady równego traktowania, podczas gdy świadczona praca świadczona przez pielęgniarki zakwalifikowane do różnych grup nie ma charakteru jednakowej lub jednakowej wartości.

• błędne przyjęcie, że specyfika oddziału na którym pracuje powódka wyłącza zakres uprawnień pielęgniarek posiadających wykształcenie na poziomie II grupy i podejmowanie przez nie samodzielnych decyzji jest niedopuszczalne.

• pominięcie zeznań świadka B. W. w zakresie w jakim świadek wyjaśniał preferencje i potrzeby pracodawcy w zakresie kwalifikacji personelu, co doprowadziło do przyjęcia, iż poziom kwalifikacji zawodowych nie jest cechą różnicującą status pielęgniarek.

2. naruszenie przepisów prawa materialnego, tj.:

a) art. 11 ² k.p. w zw. z art. art. 18§ 3 k.p. poprzez jego błędną wykładnię i uznanie, iż pracodawca naruszył zasadę równego traktowania pracowników poprzez przyznanie wyższego wynagrodzenia personelowi z wyższym poziomem kwalifikacji,

b) art. 18 ^3d k.p. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie przy rozstrzygnięciu przedmiotowego stanu faktycznego; pracodawca nie dopuścił się nierównego traktowania pracownika, ponieważ praca wykonywana przez pracowników z różnym poziomem wykształcenia nie była jednakowej wartości i zachodzą różnice w zakresach obowiązków.

W odpowiedzi na apelację powódka wniosła o jej oddalenie oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych w wysokości dwukrotnej stawki minimalnej.

Sąd Okręgowy w Warszawie XXI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zważył, co następuje: apelacja strony pozwanej nie jest zasadna.

Wyrok Sądu I instancji jest prawidłowy. Sąd Okręgowy podziela ustalenia faktyczne Sądu I instancji poczynione w toku postępowania i przyjmuje je za własne. Sąd II instancji, przyjmując ustalenia faktyczne Sądu Rejonowego jako własne, jednocześnie stwierdza, że nie zachodzi obecnie potrzeba powielania w tym miejscu tych ustaleń, czyniąc je integralną częścią niniejszego uzasadnienia (por. wyrok Sądu Najwyższego z 5.11.1998 r., I PKN 339/98, OSNAPiUS z 1999 r., z. 24, poz. 776).

Sąd Rejonowy w sposób wszechstronny rozważył wszystkie dowody i w sposób zgodny z zasadami oceny materiału dowodowego wynikającymi z art. 233 k.p.c. wyprowadził wnioski, stanowiące podstawę zapadłego rozstrzygnięcia. Zdaniem Sądu Okręgowego prawidłowo dokonano także ustaleń stanu prawnego, właściwego dla zawisłego sporu oraz jego wykładni. Dokonana subsumcja doprowadziła do prawidłowego rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Analiza zaskarżonego rozstrzygnięcia w oparciu o materiał dowodowy zebrany w sprawie i zarzuty apelacji prowadzi do wniosku, że Sąd I instancji nie dopuścił się zarzucanych mu uchybień.

Zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. jest nieuzasadniony. Zdaniem Sądu odwoławczego, Sąd I instancji dokonał prawidłowej oceny materiału dowodowego bez przekroczenia granicy swobodnej oceny dowodów. Ze zgromadzonego materiału dowodowego Sąd wyprowadził prawidłowe i logiczne wnioski zgodne z doświadczeniem życiowym, ocenił zebrany materiał dowodowy w granicach zasady swobodnej sędziowskiej oceny dowodów (art. 233 § 1 k.p.c.). Wskazać dalej należy, że tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w powiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo - skutkowych, to przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona (tak wypowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 27 września 2002 r. II CKN 817/00 LEX Nr 56906). Dla skuteczności zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. nie wystarcza stwierdzenie o wadliwości dokonanych ustaleń faktycznych, odwołujące się do stanu faktycznego, który w przekonaniu skarżącego odpowiada rzeczywistości. Konieczne jest tu wskazanie przyczyn dyskwalifikujących postępowanie sądu w tym zakresie. W szczególności skarżący powinien wskazać, jakie kryteria oceny naruszył sąd przy ocenie konkretnych dowodów, uznając brak ich wiarygodności i mocy dowodowej lub niesłusznie im je przyznając. Dla skuteczności zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. nie jest również wystarczające przekonanie strony o innej niż przyjął Sąd wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie niż ocena Sądu (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 06 listopada 1998 r. II CKN 4/98).

W przedmiotowej sprawie, zdaniem Sądu Okręgowego, strona pozwana w apelacji ograniczyła się głównie do polemiki z twierdzeniami Sądu Rejonowego i przedstawienia w istocie własnej wersji oceny zgromadzonego w sprawie materiału, nie odnosząc się do logicznej oceny tego materiału przez Sąd pierwszej instancji i w efekcie nie podważając skutecznie dokonanej przez tenże Sąd oceny dowodów, mieszczącej się w ramach zakreślonych przepisem art. 233 § 1 k.p.c.

Dowolny był przede wszystkim zarzut błędnego przyjęcia, że brak jest różnic w zakresach obowiązków pomiędzy pielęgniarkami z wykształceniem magisterskim i specjalizacją a pielęgniarkami z niższym poziomem wykształcenia, podczas gdy zróżnicowanie tego rodzaju obowiązywało. Na uzasadnienie tego zarzutu pozwany przytoczył poszczególne zapisy z zakresu czynności: „wykonywanie zleceń lekarskich i powierzonych zadań zgodnie z posiadanymi kompetencjami”, „wykonywanie innych poleceń pielęgniarski oddziałowej nie objętych zakresem obowiązków, a nie wykraczającym poza zakres kompetencji pielęgniarki”, „pełnienie zastępstw w innych komórkach organizacyjnych na terenie Instytutu zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami”. Rzecz jednak w tym, że dla oceny czy powódka i inne pielęgniarki wykonywały takie same obowiązki znaczenie miały obowiązki rzeczywiście wykonywane. To, że pozwany w pisemnym zakresie obowiązków nawiązywał do posiadanych kwalifikacji nie oznacza, że stosował w praktyce różnicowanie obowiązków pielęgniarek w zależności od posiadanego wykształcenia.

Podobnie należy odnieść się do zeznań świadka B. W., która wskazała, że pielęgniarki mogą brać udział w tworzeniu specyfikacji. Z dowodów zgromadzonych w sprawie nie wynika, aby pielęgniarki na oddziale powódki wykonywały takie czynności, po drugie – żaden inny dowód nie potwierdził ustaleń, o których mówiła świadek. Świadek zaznaczyła, że zakresy obowiązków od lipca 2023 r. zostały uszczegółowione i różnią się od siebie, ale zapisy takie funkcjonują u pozwanego od lipca 2023 r. , a zatem wykraczają czasowo poza zakres przedmiotu sporu, niezależnie od tego, że jak wskazano istotny jest nie tyle sam zakres obowiązków, ale rzeczywiste wykonywane obowiązki przez pracownika. Zeznania świadka we wskazanym zakresie były nieprzydatne dla rozstrzygnięcia sprawy - w zakresie w jakim świadek wskazywała na możliwości, a nie faktycznie wykonywane czynności oraz obowiązki pielęgniarek obowiązujące od lipca 2023 r. Co więcej świadek jednocześnie wskazała, że do lipca 2023 r. zakresy obowiązków pielęgniarek z wykształceniem wyższym był podobny do zakresu obowiązków pielęgniarek z wykształceniem niższym. Zatem w odniesieniu do faktycznie wykonywanych czynności pracowniczych, zeznania świadka nie potwierdzały różnicowania pielęgniarek. Podobnie z zeznań świadka M. G. nie wynikają konkretne różnice w sposobie wykonywania obowiązków przez pielęgniarki z wyższym wykształceniem. Zeznania świadka są wewnętrznie sprzeczne. Z jednej strony wskazywała, że zakres obowiązków różni się dla pielęgniarek z wyższym wykształceniem, ale jednocześnie wskazuje, że nie ma podziału, które czynności mogą wykonywać pielęgniarki z wyższym wykształceniem. Choć Sąd Rejonowy faktycznie nie przedstawił w uzasadnieniu oceny zeznań świadka B. W. czy M. G., uchybienie to nie miało znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. Zakres odpowiedzialności powódki był taki sam, jak pielęgniarki z wykształceniem wyższym. Na oddziale powódki nie było liderów dyżuru. Grafiki dyżurów nie były układane tak, aby były na nich obecne pielęgniarki z wykształceniem wyższym.

Wskazać należy, że przepis art. 11 ² k.p. wyraża zasadę równych praw pracowników z tytułu jednakowego wypełniania takich samych obowiązków, w tym prawa do równej płacy za równą pracę. Do kategorii podmiotów objętych tym przepisem należą więc pracownicy charakteryzujący się wspólną cechą istotną (relewantną), jaką jest jednakowe pełnienie takich samych obowiązków. Wynika z tego, że dopuszczalne jest różnicowanie praw pracowników, którzy bądź pełnią inne obowiązki, bądź takie same, ale niejednakowo.

Pracami o jednakowej wartości, są prace, których wykonywanie wymaga od pracowników porównywalnych kwalifikacji zawodowych, potwierdzonych dokumentami przewidzianymi w odrębnych przepisach lub praktyką i doświadczeniem zawodowym, a także porównywalnej odpowiedzialności i wysiłku. Nie można mówić o nierównym traktowaniu pracowników, gdy istniejące rozbieżności będą mogły być uzasadnione istniejącymi obiektywnie przyczynami.

Podkreślić należy, że jak wskazano wyżej, nierównym traktowaniem jest nieuzasadnione różnicowanie pracowników wykonujących takie same obowiązki, w taki sam sposób tj. wykonujących pracę o porównywalnej wartości. Takie nieuprawnione różnicowanie może mieć miejsce bez przyjęcia jakiegokolwiek kryterium, ale również gdy przyjęte kryterium jest nieobiektywne lub nieuzasadnione. Przyjęte przez pozwanego kryterium wykształcenia było właśnie kryterium nieuzasadnionym i dlatego doprowadziło do nierównego traktowania powódki. Po porównaniu obowiązków wykonywanych przez powódkę i inne pielęgniarki zatrudnione na tym samym oddziale i jakości ich pracy, Sąd Rejonowy trafnie ocenił że wykształcenie różniące porównywane osoby niema wpływu na porównane wartości. Skoro wszystkie pielęgniarki, bez względu na to czy miały wyższe wykształcenie, czy nie, wykonywały takie same obowiązki, a ich praca była pozytywnie oceniana, niezasadne było różnicowanie ich ze względu na wykształcenie.

Sąd Rejonowy szczegółowo przedstawił w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku dokonane przez siebie porównanie i jego wynik. Sąd Okręgowy w pełni podziela te rozważania jako zgodne z utrwaloną wykładnią przepisów mających w sprawie zastosowanie i logiczne. Z uwagi na to nie ma potrzeby ich powtarzania. Z przedstawionych wyżej rozważań wprost natomiast wynika, że zarzuty pozwanego dotyczące naruszenia prawa materialnego w postaci art. 11 ² w zw. z art. 18§ 3 k.p. oraz art. 18 ^3d były niezasadne.

Kierując się przedstawioną argumentacją, Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, że orzeczenie sądu pierwszej instancji odpowiada prawu, w związku z czym dokonanie jego zmiany byłoby bezpodstawne.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. apelację strony pozwanej oddalił.

O kosztach procesu Sąd Okręgowy orzekł w punkcie drugim wyroku zgodnie z dyspozycją art. 98 § 1 k.p.c., na podstawie którego strona przegrywająca sprawę zobowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Zgodnie z regulacją art. 98 § 3 k.p.c. do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez radcę prawnego/adwokata zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego radcy prawnego, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony. Na koszty celowego dochodzenia swoich praw przez powódkę składało się wynagrodzenie pełnomocnika procesowego będącego radcą prawnym ustalone zgodnie regulacją § 2 pkt 5 w zw. z § 9 ust. 1 pkt 2 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

Sędzia Andrzej Lipiński