Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 czerwca 2021 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, XXI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: Protokolant:

Sędzia SO Grzegorz Kochan Agata Szymańska

po rozpoznaniu na rozprawie 20 maja 2021 r. w Warszawie

sprawy z powództwa W. P.

przeciwko Prokuraturze Krajowej w W.

o gratyfikację jubileuszową

I.  zasądza od Prokuratury Krajowej w W. na rzecz W. P. kwotę (...) (sześćdziesiąt dziewięć tysięcy sto dwadzieścia jeden, 90/100) złotych z odsetkami w wysokości ustawowej od 15 grudnia 2017 r. do dnia zapłaty, tytułem gratyfikacji jubileuszowej po 35 latach pracy;

II.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

III.  zasądza od Prokuratury Krajowej w W. na rzecz W. P. kwotę 5080,80 (pięć tysięcy osiemdziesiąt, 80/100) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 1620 (tysiąc sześćset dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

IV.  wyrokowi w punkcie I nadaje rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty 25.382,29 (dwadzieścia pięć tysięcy trzysta osiemdziesiąt dwa, 29/100) złotych.

Sygn. akt XXI P 88/20

UZASADNIENIE

stanowiska stron procesu

(1)  Pozwem z 30 września 2020 r. W. P. wstąpił przeciwko Skarbowi Państwa – Prokuraturze Krajowej o zasądzenie (...) zł z odsetkami od 1 października 2018 r. do dnia zapłaty tytułem nagrody jubileuszowej za (...) lat pracy ewentualnie o zasądzenie (...) zł z odsetkami od 1 października 2017 r. do dnia zapłaty tytułem nagrody jubileuszowej za(...) lat pracy.

(1)  W uzasadnieniu pozwu W. P. wskazał, że pracodawca odmówił wypłaty wskazanych świadczeń, a sporne pomiędzy stronami pozostawało zaliczenie wykonywanie zawodu adwokata w ramach indywidulanej kancelarii adwokackiej i zaliczenie tego okresu do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze.

(2)  Pozwany Skarb Państwa – Prokuratura Krajowa w odpowiedzi na odwołanie wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego.

(3)  W uzasadnieniu swojego stanowiska Prokuratura Krajowa wskazała, że staż zawodowy powoda to 38 lat, przy czym staż pracownicy to 14 lat. Podobnie jak powód wskazała, że spór sprowadza się do interpretacji pojęcia pracy i okresu zatrudnienia w rozumieniu art. 120 ustawy Prawo o prokuraturze. Pozwana stwierdziła, że w stosunku do działalności gospodarczej nie ma uregulowań, które pozwalałyby zaliczyć ten okres do uprawnień pracowniczych. Działalność gospodarcza nie stanowi wykonywania pracy i jako taka nie wlicza się do stażu pracy w zakresie nagrody jubileuszowej.

(4)  Na rozprawie 22 kwietnia 2021 r. pełnomocnik W. P. sprecyzował oznaczenie pozwanego stwierdzając, że powód pozywa Prokuraturę Krajową jako pracodawcę. Żądanie pozwu oraz jego podstawa faktyczna i prawna pozostały bez zmiany, a pełnomocnik dodatkowo wniosła o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego.

(5)  Pozwana Prokuratura Krajowa w odpowiedzi na odwołanie wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego. Stanowisko merytoryczne pozostało bez zmian w stosunku do wyrażonego jako statio fisci Skarbu Państwa.

stan faktyczny

(6)  W. P. w okresie od (...) do (...)wykonywał obowiązki prokuratora w Prokuraturze Rejonowej dla Dzielnicy Warszawa P., a następnie (...) do (...) był prokuratorem w Prokuraturze Wojewódzkiej w W..

(fakty niesporne, świadectwo pracy – k. 19-20 oraz w aktach osobowych)

(7)  (...) W. P. uchwałą Okręgowej Rady Adwokackiej w P. został wpisany na listę adwokatów Izby P.w siedzibą w P.. Od (...) W. P. wykonywał zawód adwokata w ramach Zespołu Adwokackiego Nr (...) w P., natomiast od(...) prowadził Indywidualną Kancelarię Adwokacką z siedzibą w W.. Od (...) W. P. nie wykonywał zawodu adwokata, a (...)został skreślony z listy adwokatów Izby Adwokackiej w W. na własny wniosek.

(fakty niesporne, zaświadczenie ORA – k. 21)

(8)  W. P. od (...). był zatrudniony w Ministerstwie Obrony Narodowej na stanowisku(...).

(świadectwo pracy – k. 22)

(9)  W. P. od (...) został powołany na stanowisko prokuratora Prokuratury Krajowej i obowiązki te wykonywał do dnia zamknięcia rozprawy.

(akt powołania - k. 15)

(10)  W okresie pracy w Prokuratorze Krajowej W. P. miał ustalone poszczególne składniki wynagrodzenia w kwotach:

a)  od 26 kwietnia 2016 r. do 9 maja 2016 r.:

⚫

wynagrodzenie zasadnicze – (...) zł

⚫

dodatek za długoletnią pracę 20% – (...) zł

b)  od 10 maja 2016 r. do 30 czerwca 2016 r.:

⚫

wynagrodzenie zasadnicze – (...) zł

⚫

dodatek za długoletnią pracę 20% – (...) zł

⚫

dodatek funkcyjny 1% – (...) zł

c)  od 1 lipca 2016 r. do 31 grudnia 2016 r.:

⚫

wynagrodzenie zasadnicze – (...) zł

⚫

dodatek za długoletnią pracę 20% – (...) zł

⚫

dodatek funkcyjny 1% – (...) zł

⚫

dodatek specjalny 15% – (...) zł

d)  od 1 stycznia 2017 r.:

⚫

wynagrodzenie zasadnicze – (...) zł

⚫

dodatek za długoletnią pracę 20% – (...) zł

⚫

dodatek funkcyjny 1% – (...) zł

⚫

dodatek specjalny 18% sumy wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego – (...) zł

(pismo z 9.05.2017 r. – k. 16-17, pismo z 28.07.2017 r. – k. 18)

(11)  Prokuratura Krajowa w opinii z 4 maja 2017 r. do okresu pracy W. P., od którego zależało nabycie prawa do dodatku za długoletnią pracę zaliczyła okresy zatrudnienia: w Prokuraturze Rejonowej dla Dzielnicy Warszawa P.(od (...)), Prokuraturze Wojewódzkiej w W. (od (...)) oraz w Prokuraturze Krajowej (od (...)) łącznie 10 lat i 6 miesięcy. Dodatkowo na podstawie udokumentowanych okresów pracy i wykonywania zawodów prawniczych, uwzględniono do stażu pracy prokuratora wykonywanie zawodu adwokata w wymiarze 21 lat i 4 miesięcy (od (...)).

(opinia z 4.05.2017 r. – k. 15-17 tom II akt osobowych)

(12)  Prokuratura Krajowa na dzień wniesienia pozwu przez W. P. (30 września 2020 r.) do okresu pracy, od którego zależy nabycie prawa do gratyfikacji jubileuszowej ustaliła staż pracowniczy na 14 lat. Okres ten objął okresy zatrudnienia: w Prokuraturze Rejonowej dla Dzielnicy Warszawa P. (od (...).), Prokuraturze Wojewódzkiej w W. (od(...)) oraz w Prokuraturze Krajowej (od (...)). Prokuratura nie uwzględnia do okresu pracy, od którego zależy nabycie prawa do gratyfikacji jubileuszowej W. P. okresu wykonywania zawodu adwokata, traktując go jako staż zawodowy, a nie staż pracowniczy. Jednocześnie tak określony staż zawodowy ustalono na (...) lat.

(fakty niesporne, odpowiedź na pozew – k. 60)

(13)  Uwzględniając okrasy pracy W. P. w: Prokuraturze Rejonowej dla Dzielnicy Warszawa P. (od(...)), Prokuraturze Wojewódzkiej w W. (od (...).), wykonywanie zawodu adwokata (od (...)), w Ministerstwie Obrony Narodowej ((...) oraz okres pracy w Prokuraturze Krajowej (od 26 kwietnia 2016 r. do nadal), to okres pracy, od którego zależy nabycie prawa do gratyfikacji jubileuszowej za (...) lat pracy W. P. uzyskał 14 grudnia 2017 r.

(14)  Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie dokumentów złożonych do akt sprawy i znajdujących się w aktach osobowych powoda, których prawdziwości i autentyczności strony procesy nie kwestionowały.

rozważania prawne

(15)  Powództwo W. P. co do zasady zasługiwało na uwzględnienie, przy czym ostatecznie zasądzono świadczenie stanowiące prawo do gratyfikacji jubileuszowej za 35 lat pracy.

(16)  Na wstępie rozważań należy zaznaczyć, że fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy pozostawały niesporne pomiędzy stronami. W istocie sprowadzały się one do interpretacji czy do staży pracy prokuratora, od które zależy prawo do gratyfikacji jubileuszowej należy zaliczyć okres wykonywania zawodu adwokata w ramach indywidualnej kancelarii prawnej. W sytuacji powoda zawód adwokata był wykonywany od 22 maja 1992 r. do 31 grudnia 2015 r., co także nie było kwestionowane przez pozwaną prokuraturę.

(17)  Zgodnie z art. 120 § 1 pkt 4 i 5 ustawy z dnia 26 stycznia 2016 r. Prawo o prokuraturze (Dz.U. z 2016, poz. 178 ze zm.), prokuratorowi przysługuje gratyfikacja jubileuszowa w wysokości: po 35 latach pracy - 250% wynagrodzenia miesięcznego, natomiast po 40 latach pracy - 350% wynagrodzenia miesięcznego. Do okresu pracy uprawniającego do gratyfikacji jubileuszowej wlicza się wszystkie poprzednie zakończone okresy zatrudnienia oraz inne okresy, jeżeli z mocy odrębnych przepisów podlegają one wliczeniu do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze (§ 2 art. 120).

(18)  Przepis art. 119 § 2 ustawy do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu dodatkowego, wlicza się wszystkie okresy zatrudnienia w prokuraturze lub sądzie na stanowiskach: prokuratorów i sędziów, asesorów i aplikantów, w Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej na stanowisku: Prezesa, wiceprezesa, radcy Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej, a także okresy wykonywania zawodu adwokata, radcy prawnego lub zajmowania samodzielnego stanowiska w organach władzy publicznej, z którym związana była praktyka prawnicza, oraz inne okresy pracy, jeżeli z tytułu tego zatrudnienia przysługiwał zwiększony wymiar urlopu.

(19)  Pozwany dokonując analizy obydwu przepisów prezentował stanowisko procesowe, że wykonywanie zawodu adwokata może zostać zaliczone do okresy pracy jedynie na potrzeby ustalenia wymiaru urlopu dodatkowego. Już na tym etapie interpretacji, Sąd Okręgowy nie podziela takiego stanowiska. Podkreślenia wymaga, że art. 119 ustawy dotyczy określenia prawa do ustalenia wymiaru urlopu dodatkowego. Instytucja urlopu dodatkowego nie ma przy tym charakteru powszechnego i regulowana jest jedynie przepisami szczególnymi. Urlop dodatkowy prokuratora jest ściśle powiązany z charakterem pracy prokuratora jako jednego z grupy zawodów prawniczych. Przepisy prawa gwarantują̨ w tej sytuacji pewnej grupie pracowników prawo do dodatkowego urlopu wypoczynkowego, ze względu na szczególny rodzaj wykonywanej pracy. Stąd do okresu pracy ustalanego na potrzeby wymiaru urlopu dodatkowego zaliczane są jedynie okresy pracy we wskazanych zawodach związanych ze stosowaniem prawa tj.: prokuratorów i sędziów, asesorów i aplikantów, radców Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej, adwokatów, radców prawnych lub samodzielne stanowiska w organach władzy publicznej, z którymi związana była praktyka prawnicza.

(20)  Zwracając uwagę na charakterystykę instytucji urlopu dodatkowego nie należy więc dowodzić, że okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu dodatkowego jest tożsamy z okresem pracy jako aktywności zawodowej, od której zależą inne uprawnienia pracownicze. Innymi słowy okresy pracy, o których mowa w art. 119 § 2 i art. 120 § 2 ustawy nie mogą być interpretowane przy zastosowaniu rozumowania a contrario, ale wykładni legalnej i celowościowej. Dyspozycja art. 120 § 2 nie specyfikuje natomiast pod względem rodzajowym okresów zatrudnienia oraz innych okresów, jeżeli z mocy odrębnych przepisów podlegają one wliczeniu do okresu pracy. Nakazuje więc zaliczenie do okresu pracy wszystkich poprzednich, zakończonych okresów zatrudnienia, a także okresów, które na mocy odrębnych przepisów podlegają wliczeniu do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze. Językowo i logicznie równie uzasadniona jest wykładnia, że w art. 120 § 2 ustawy Prawo o prokuraturze nie było potrzebne wymienianie wykonywania zawodu adwokata, gdyż jest ono objęte szerszym pojęciem „okresu pracy” w ramach innego okresu, jeżeli z mocy odrębnych przepisów podlega on wliczeniu do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze.

(21)  W przypadku powoda oczywistym jest, że okres wykonywania zawodu adwokata w ramach indywidualnej praktyki adwokackiej nie jest okresem zatrudnienia w rozumieniu przepisów Kodeksu pracy. Zatrudnienie jako termin prawa pracy interpretowany jest jednoznacznie jako okres związany z wykonywaniem pracy w ramach stosunku pracy, czy to umownego, czy też na podstawie powołania albo mianowania. Ponownie należy zaznaczyć, że dla spornej gratyfikacji jubileuszowej „okres pracy” definiowany jest nie tylko jako okres zatrudnienia, ale także jako inny okres, jeżeli z mocy odrębnych przepisów podlega on wliczeniu do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze.

(22)  Rozważając sporne świadczenie trzeba zwrócić uwagę, że gratyfikacja jubileuszowa należna prokuratorowi najogólniej rzecz ujmując, jest to składnik wynagrodzenia, który uzależniony jest od okresu pracy. Jednocześnie w ustawie Prawo o prokuraturze świadczenie to nie zostało ściśle powiązane jedynie z okresem wykonywania obowiązków prokuratora. Ustawodawca używa przy tym pojęcia „praca” albo „okres pracy” na określenie różnych form aktywności zawodowej, mających wpływ na uprawnienia prokuratorów. W samej ustawie Prawo o prokuraturze ustawodawca przyjął na potrzeby ustalenia dodatku za długoletnią pracę ogólne pojęcie „pracy”, gdyż dodatek ten przysługuje począwszy od 6. roku pracy (art. 124 § 11). Na potrzeby powołanego już urlopu dodatkowego jako „okres pracy” uwzględniane są okresy zatrudnienia oraz okresy wykonywania konkretnych zawodów prawniczych, w tym zawodu adwokata (art. 119 § 2). W przypadku „okresu pracy” na potrzeby gratyfikacji jubileuszowej uwzględnia się natomiast okres zatrudnienia oraz inne okresy, jeżeli z mocy odrębnych przepisów podlegają one wliczeniu do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze (art. 120 § 2). Zestawiając tylko wskazane przepisy wynika, że ustawodawca posługuje się wyrażeniem „praca” (dokładnie „okres pracy”) na określenie różnych form aktywności zawodowej, mających wpływ na uprawnienia prokuratorów.

(23)  W kontekście dyspozycji art. 120 § 2 okres wykonywania przez powoda zawodu adwokata podlegał wliczeniu do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze. Okres ten został bowiem bezspornie zaliczony przez pozwaną prokuraturę jako okres pracy do określenia dodatku za długoletnią pracę zgodnie z art. 124 § 11 ustawy (opinia – k. 15 tom II akt osobowych). Analogicznie okres wykonywania zawodu adwokata jest zaliczany powodowi do okresu pracy dla ustalenia corocznego prawa do dodatkowego urlopu wypoczynkowego, co wynika wprost z brzmienia art. 119 § 2 ustawy. Konsekwentnie więc okres ten, jest innym okresem, o którym mowa w art. 120 § 2, bowiem podlega on z mocy odrębnych przepisów (Prawa o prokuraturze) wliczeniu do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze (m.in. uprawnienie do dodatku za długoletnią pracę oraz prawa do urlopu dodatkowego). Sąd podziela przy tym taką interpretację prawną, która na skutek zaliczenia z mocy przepisu szczególnego danego okresu pracy na potrzeby uprawnień zawodowych zrównuje ten okres z okresem pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze.

(24)  Sąd Okręgowy chce także zaznaczyć, że interpretacja przepisu art. 120 § 2 ustawy nie może prowadzić do nieuzasadnionego nierównego traktowania prokuratorów wykonujących uprzednio inne zawody prawnicze. Wykluczając wliczanie do okresu pracy warunkującego nabycie prawa do gratyfikacji jubileuszowej wykonywania zawodu adwokata bądź w pewnych okolicznościach radcy prawnego, prowadziłoby do nieuzasadnionego (nieusprawiedliwionego) zróżnicowania sytuacji prawnej prokuratora wykazującego taki „okres pracy” względem prokuratorów legitymujących się identyczną cechą istotną z punktu widzenia zdolności (przydatności) do pełnienia służby prokuratorskiej. Nieuzasadnione zróżnicowanie wystąpiłoby w sytuacji, gdy stanowisko prokuratora obejmuje radca prawny, który uprzednio wykonywał zawód w ramach stosunku pracy, w stosunku do adwokata albo radcy prawnego, który wykonywał zawód radcy, prowadząc kancelarię lub jako wspólnik spółki osobowej. Radcy prawnemu, który przed powołaniem na stanowisko prokuratora pracował w ramach stosunku pracy okres tego zatrudnienia wliczałby się do gratyfikacji jubileuszowej, zaś adwokatowi oraz radcy prawnemu, który wykonywał zawód w innej formie niż stosunek pracy taki okres nie podlegałby w ogóle wliczeniu. Nie sposób przy tym jakkolwiek racjonalnie uzasadnić tego typu rozróżnienie na gruncie omawianego przepisu, skoro oba zawody prawnicze jako zawody zaufania publicznego cechuje analogiczny sposób udzielania porad prawnych.

(25)  W świetle dotychczasowych rozważań Sąd Okręgowy uznał, że powód nabył prawo do gratyfikacji jubileuszowej, a do okresu pracy uprawniającego do tego świadczenia należy zaliczyć okres wykonywania zawodu adwokata. Okres pracy dla ustalenia prawa do gratyfikacji jubileuszowej to nie tylko okresy wykonywania obowiązków prokuratora w ramach struktur prokuratury, ale również okres wykonywania pracy jako adwokat, będący innym okresem, który z mocy odrębnych przepisów podlega wliczeniu do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze.

(26)  Sąd Okręgowy podziela natomiast stanowisko pozwanego, że do okresu pracy dla ustalenia spornego świadczenia nie zalicza się okresów pobierania nauki w szkole. Okresy te podlegają zaliczeniu do okresu pracy jedynie na potrzeby ustalenia wymiaru urlopu pracowniczego. Okresy nauki nie są więc traktowane przez przepisy powszechnie obowiązujące co do zasady jako okres pracy. Dla okresu pracy okres nauki to okres wyjątkowy, zaliczany jedynie na potrzeby konkretnej instytucji praca pracy, a więc urlopu wypoczynkowego.

(27)  Konstatując Sąd Okręgowy stwierdził, że powód nabył prawo do gratyfikacji jubileuszowej za 35 lat pracy. Do okresy pracy dla ustalenia świadczenia Sąd zaliczył okresy pracy:

a)  od 1 października 1982 r. do 30 maja 1990 r w Prokuraturze Rejonowej dla Dzielnicy Warszawa P. oraz od (...)w Prokuraturze Wojewódzkiej w W. łącznie w wymiarze 9 lat i 5 miesięcy,

b)  od (...) wykonywanie zawodu adwokata w wymiarze 23 lat i 7 miesięcy i 10 dni,

c)  od (...) w Ministerstwie Obrony Narodowej w wymiarze 2 miesiące i 31 dni (okres od 26 kwietnia do 14 maja 2016 r. nie został zaliczony jako oddzielny, bowiem pokrywa się z powołaniem na stanowisko prokuratora w Prokuraturze Krajowej),

d)  od (...)w Prokuraturze Krajowej w wymiarze 1 roku 8 miesięcy i 19 dni.

Łącznie wskazane okresy stanowią okres 35 lat pracy, o którym mowa w art. 120 § 2 ustawy. Taki okres pracy powód uzyskał 14 grudnia 2017 r.

(28)  Gratyfikacja jubileuszowa za 35 lat pracy zgodnie z art. 120 § 1 pkt 4 to 250% wynagrodzenia miesięcznego. Wysokość świadczenia Sąd ustalił na podstawie wynagrodzenia otrzymywanego przez powoda w miesiącu wymagalności czyli w grudniu 2017 roku. Wysokość wynagrodzenia będąca sumą jego wszystkich składników to łącznie (...) zł. Odsetki za opóźnienie Sąd zasądził od dnia następnego po dniu wymagalności świadczenia zgodnie z dyspozycją art. 481 k.c. w zw. z art. 300 k.p.

(29)  Podstawową zasadą dotyczącą kosztów procesu jest zasada odpowiedzialności za wynik postępowania. Zgodnie z treścią art. 98 § 1 k.p.c. strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Natomiast stosownie do treści art. 100 zdanie 1 k.p.c. w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Strona powoda zasadniczo była wygraną w procesie, bowiem utrzymała się w swoich roszczeniach w 70% (zasądzono (...) zł z dochodzonej kwoty głównej (...) zł). W konsekwencji Sąd zastosował zasadę stosunkowego rozdzielenia kosztów.

(30)  Pozwany pozostał stroną przegrywającą sprawę w instancji, wobec czego został zobowiązany do zwrotu powodowi kosztów zastępstwa procesowego pełnomocnika oraz stosownej części opłaty od pozwu. Wysokość wynagrodzenia pełnomocnika powoda ustalono przyjmując za podstawę stawkę wynikającą § 2 pkt 6 w zw. z § 9 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015 r. poz. 1800 ze zm.). Zasądzone koszty procesu to wynagrodzenie pełnomocnika 1620 zł stanowiące 40% (70%-30%) z 75% stawki 5400 zł oraz kwota 3460,80 zł będąca 70% wartości uiszczonej opłaty od pozwu (4944 zł).

(31)  Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ² § 1 k.p.c. z urzędu nadał wyrokowi przy jego wydaniu rygor natychmiastowej wykonalności w części nie przekraczającej pełnego jednomiesięcznego wynagrodzenia powoda (zaświadczenie – k. 36).

(32)  Mając na uwadze całość powyższych rozważań Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji wyroku.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)