Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 października 2024 roku

Sąd Okręgowy w Warszawie XX Wydział Gospodarczy w składzie:

Przewodniczący: Protokolant:

SSO Monika Chmielewska sekr. sądowy Aleksandra Radzikowska

po rozpoznaniu w dniu 24 września 2024 roku w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa Ł. P.

przeciwko Przewodniczącemu Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji

w przedmiocie odwołania od decyzji Przewodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji z dnia 23 czerwca 2023 r., nr (...)

I.  oddala odwołanie;

II.  zasądza od Ł. P. na rzecz Przewodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji kwotę 5.417 zł (pięć tysięcy czterysta siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu w tym kwotę 5.400 zł (pięć tysięcy czterysta złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

SSO Monika Chmielewska

Sygn. akt XX GC 1113/23

Uzasadnienie
wyroku z dnia 22 października 2024 roku

Decyzją nr (...) z dnia 23 czerwca 2023 r. Przewodniczący Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji nałożył karę pieniężną w wysokości 10.000 złotych na dostawcę Ł. P. prowadzącego działalność gospodarczą (...), podmiotu dostarczającego audiowizualne usługi medialne na żądanie w katalogu pn. (...) –kanale na platformie (...), w udostępnionej tam audycji pn. „(...)” wobec stwierdzenia naruszenia:

1.  art. 16b ust. 1 pkt 6 w zw. z art. 47k ustawy z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji (t.j. Dz.U. 2022, poz. 1722, dalej: u.r.t.) oraz art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (t.j. Dz.U. 2023, poz. 176, dalej: u.p.n.), poprzez promowanie w przedmiotowej audycji środków odurzających oraz substancji psychotropowych;

2.  art. 16b ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 47k u.r.t. oraz art. 13 ¹ ust. 1 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (t.j. Dz.U. 2023, poz. 165, dalej: u.w.t.p.a.), poprzez ekspozycję w treści tej audycji spożywania napojów alkoholowych;

3.  art. 47e ust. 1 w zw. z art. 18 ust. 4 u.r.t., z uwagi na zamieszczenie w audycji treści zagrażających fizycznemu, psychicznemu lub moralnemu rozwojowi małoletnich;

4.  art. 16 ust. 1 w zw. z art. 47 u.r.t., ze względu na brak oznaczenia w treści audycji przekazu handlowego.

W uzasadnieniu decyzji Przewodniczący KRRiT wskazał, że audycja stanowi teledysk utworu muzycznego, w którym od początku jego odtwarzania pojawiają się znaki towarowe (loga): stylizowany adres internetowy (...) (od ok. 00:08 min.) - widoczny również w trakcie teledysku na wizytówce (od ok. 01:53 min.), ulokowany wysokoprocentowy napój alkoholowy whisky (...) (od ok. 01:47 min.), kilkukrotnie lokowany napój (...) . Pojawiające się znaki towarowe nie zostały oznaczone jako reklama.

Teledysk ukazuje kilka sekwencji, w których pojawiały się drastyczne i brutalne akty przemocy, przejawiające się skrajnym okrucieństwem poprzez tortury i zabójstwo, w tym zakopanie żywego człowieka w grobie lub spalenie żywej osoby, a także przedstawienie skrajnej relacji o charakterze seksualnym nieletniej uczennicy i starszego nauczyciela.
W ocenie Organu okrucieństwo zostało przedstawione jako atrybut warty do osiągnięcia, a jej stosowanie jako satysfakcję i sposób na osiągnięcie celów życiowych. W audycji promowane były substancje psychotropowe, środki odurzające i napoje alkoholowe poprzez ich wyraźne wyeksponowanie oraz zażywanie przez jednego z wykonawców.

Zdaniem Organu, dostawca naruszył przepisy art. 16b ust. 1 pkt 6 w zw. z art. 47k u.r.t. oraz art. 20 ust. 1 u.p.n., poprzez promowanie w przedmiotowej audycji środków odurzających oraz substancji psychotropowych; art. 16b ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 47k u.r.t. oraz art. 13 ¹ ust. 1 u.w.t.p.a., poprzez ekspozycję w treści tej audycji spożywania napojów alkoholowych; art. 47e ust. 1 w zw. z art. 18 ust. 4 u.r.t., z uwagi na zamieszczenie w audycji treści zagrażających fizycznemu, psychicznemu lub moralnemu rozwojowi małoletnich, art. 16 ust. 1 w zw. z art. 47 u.r.t., ze względu na brak oznaczenia w treści audycji przekazu handlowego, które zostały naruszone w stopniu szkodliwości znacznie wyższym niż znikomy, z uwagi zawierającą w treści teledysku emisję przekazu handlowego alkoholu, substancji psychotropowych lub środków odurzających oraz rozpowszechnianiu treści zagrażających fizycznemu, psychicznemu lub moralnemu rozwojowi nieletnich. Organ podkreślił, że audiowizualne środki przekazu mogą oddziaływać na poziomie emocjonalnym i podświadomym. Mają także największy zakres oddziaływania na osoby z grupy wiekowej najbardziej podatnej na wszelkiego rodzaju wpływy, gdyż nie mają one jeszcze wyrobionego własnego stosunku do norm społecznych ani mechanizmów obrony przed presją otoczenia bądź przekazywanych im wzorów zachowań lub emocji, nadto w poszukiwaniu własnej drogi życiowej lub w celu podkreślenia swojej indywidualności mogą być skłonne do podejmowania ryzykownych dla siebie lub innych decyzji (decyzja nr (...) k. 35-42).

Od powyższej decyzji Ł. P. złożył odwołanie z dnia 18 lipca 2023 r. zaskarżając ją w całości oraz wnosząc o jej uchylenie w całości i zmianę zaskarżonej decyzji w całości i orzeczenie co do istoty sprawy w zakresie punktu 1-3 sentencji zaskarżonej decyzji, w taki sposób, że Sąd na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego stwierdzi brak naruszenia odwołującego się przepisów wskazanych w punkcie 1 tiret od 1 do 4 i w związku z brakiem naruszeń uchyli punkty 2-3 zaskarżonej decyzji albo umorzy postępowanie w sprawie ze względu na jego bezprzedmiotowość albo zmianę decyzji w części odnoszącej się do punktów 2 polegającą na zastąpieniu jego aktualnej treści orzeczeniem „na podstawie art. 189f § 1 pkt 1 k.p.a. odstępuje się od nałożenia na Dostawcę kary pieniężnej”, albo wydanie każdego innego możliwego w sprawie orzeczenia, w związku z którym odwołujący się nie będzie zobowiązany do zapłaty jakiejkolwiek kary pieniężnej. Ponadto wniósł o zasądzenie od Organu na rzecz odwołującego zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego w wysokości sześciokrotności stawki minimalnej, a także opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

Skarżący zarzucił naruszenie prawa materialnego:

1.  art. 53c ust. 4 u.r.t. w zw. z art. 16b ust. 1 pkt 6 w zw. z art. 47k u.r.t. oraz art. 20 ust. 1 u.p.n.;

2.  art. 16b ust. 1 pkt 6 w zw. z art. 47k u.r.t. oraz art. 20 ust. 1 u.p.n.;

3.  art. 16b ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 47k u.r.t. oraz art. 13 ¹ ust. 1 u.w.t.p.a.;

4.  art. 53c ust. 4 u.r.t. w zw. z art. 16b ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 47k u.r.t. oraz art. 13 ¹ ust. 1 u.w.t.p.a. w zw. z art. 189g § 1 k.p.a.;

5.  art. 47e ust. 1 w zw. z art. 18 ust. 4 u.r.t.;

6.  art. 53c ust. 4 u.r.t. w zw. z art. 47e ust. 1 w zw. z art. 18 ust. 4 u.r.t. w zw. z art. 189g § 1 k.p.a.;

7.  art. 16 ust. 1 w zw. z art. 47k u.r.t.;

8.  art.53c ust. 4 u.r.t. w zw. z art. 16 ust. 1 w zw. z art. 47k u.r.t. w zw. z art. 189g § 1 k.p.a.;

9.  art. 189c k.p.a.;

10.  art. 189f § 1 pkt 1 k.p.a.

Odwołujący zaskarżonej decyzji zarzucił m.in. błędne ustalenia faktyczne, jakoby emisja teledysku miała miejsce w dacie innej niż w dniu 26 maja 2009 r. oraz uznanie teledysku, który nie był już udostępniany przez odwołującego na kanale w serwisie (...), za „audycję” w rozumieniu art. 4 pkt 2 u.r.t., skoro ciąg ruchomych obrazów z dźwiękiem stanowiący odrębną całość i odpowiadający teledyskowi zamieszczonemu na kanale (...) w serwisie (...) w dniu 26 maja 2009 r. nie znajdował się w trakcie prowadzonego przez organ postępowania w przedmiocie nałożenia kary pieniężnej w katalogu audycji oraz miało miejsce „publiczne udostępnianie audycji audiowizualnej” w chwili wszczęcia postępowania. Podniósł, że teledysk nie był udostępniany osobom małoletnim, a do czasu wyłączenia teledysku na terenie Polski, w sposób ciągły były zaznaczone opcje: „ nieprzeznaczony dla dzieci” oraz „ tak, ogranicz wyświetlanie filmu dla widzów poniżej 18 lat” Ponadto wskazał, że oznaczenie (...) nie stanowiło przekazu handlowego ani promowania środków odurzających lub środków psychotropowych, gdyż od kilkunastu lat jest adresem nieaktywnej strony internetowej.

Dodatkowo podniósł, że Organ nałożył karę, pomimo że w okresie 14 lat od daty zamieszczenia teledysku, nie skorzystał z uprawnień art. 44b u.r.t., gdy teledysk był jeszcze dostępny na przedmiotowym kanale. Dostawca nie uzyskał jakiegokolwiek wynagrodzenia z tytułu zamieszczenia znaków towarowych, a w 2009 r. nie było obowiązku oznaczana treści sponsorowanych, a inne niż miało miejsce w teledysku oznaczenie jako „lokowanie produktu” lub „reklama’ wiązałoby się z koniecznością usunięcia teledysku, który był zamieszczony 26 maja 2009 r. Powód zaznaczył także, że w dacie zamieszczenia teledysku nie istniały przepisy art. 16, 16a, 16b, 18 ust. 4, 47e, 47k oraz 53c ust. 3 u.r.t. (odwołanie k. 13-32).

W odpowiedzi na odwołanie Przewodniczący KRRiT wniósł o oddalenie odwołania w całości oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Organ podtrzymał dotychczasowe stanowisko zawarte w decyzji z dnia 23 czerwca 2023 r. o numerze (...) (odpowiedź na odwołanie k. 3-12).

W toku dalszego postępowania stanowiska stron nie uległy zmianie.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Ł. P. prowadzi działalność gospodarczą pod firmą (...), polegającą na dostarczaniu audiowizualnej usługi medialnej na żądanie w kanale (...) w serwisie (...), dostępnym na stronie internetowej (...) .

W dniu 26 maja 2009 r. Ł. P. jako dostawca usług zamieścił na powyższym kanale nagranie audycji pt. „(...)”, który stanowi teledysk, nagranie wideo do utworu muzycznego wykonywanego przez kilku raperów. Piosenka była skorelowana z filmem. Na załączonym do akt sprawy nagraniu brak jest widocznych ograniczeń, dla jakiej kategorii wiekowej przeznaczona jest audycja. Teledysk jest podzielony na kilka sekwencji, akcje których znajdowały się w innym miejscu.

Od pierwszej sekundy nagrania pojawiają się w zbliżeniu poszczególne znaki towarowe. Około 8 sekundy przedstawiony został adres internetowy (...) wraz z podanym adresem: O. (...), C. (...)

Pierwsza scena (00:00:40-00:01:25) stylizowana jest na ubojnię, w której występują dwie osoby: pierwszą z nich jest mężczyzna (wykonawca pierwszej części utworu) przybierający postać rzeźnika – kata, który ubrany jest w biały, zakrwawiony w kilku miejscach kitel, trzymający w prawej ręce siekierę. Przez około sekundę (00:00:45) widać jak ten mężczyzna trzyma w drugiej ręce tasak. Druga osoba przedstawiona jest jako ofiara tortur. Mężczyzna ma zakrwawiony tors, ręce oraz spodnie. Na głowie ma założony czarny worek i opleciony wokół szyi łańcuch, którym też ma przykute ręce. Ofiara w trakcie filmu wykonuje ruchy, jakby próbowała się uwolnić. Następnie wykonawca przechodzi do stołu, na którym znajdują się zwłoki przykryte białą zakrwawioną na środku płachtą, z której wystają ręce i stopy denata. Kat okrąża stół trzymając siekierę w ręku, przygląda się głowie zmarłego ukazanej w zbliżeniu, po czym zakrywa ją materiałem i następuje zamachnięcie siekierą w szyję denata. Obraz wygląda bardzo naturalistycznie, a tekst pierwszej zwrotki jest wkomponowany w przedstawione sceny i odwzorowuje to, co dzieje się na nagraniu:

To jest jak nocny, nocny pociąg z mięsem,

patrzysz mi w oczy, wiesz już kim dokładnie jestem.

Najlepsi w Polsce, postaw ostatnią forsę,

brutalny język, setki uszu są go głodne.

Kiedy widzę surowe mięso wrzucam je na grill,

rap, muzyka nienawiści, kij w gniazdo żmij.

katusze, haki, na stołach flaki, dłoń daj mi,

chodź oprowadzę Cię po mojej prywatnej masarni.

Tu spada temperatura, milczy ciśnienie,

sześć stóp pod ziemią, masz swoje podziemie.

Czujesz mdłości, nie mam litości,

diabeł szepcze mi na ucho, serce odcisk miłości.

Oklepane wersy, śmieszą dziś, sięgają dna,

MC's to na zawsze utknęli w obrotowych drzwiach.

Zostanie po nich to co po ich klipie, weź przestań,

poskładane krzesła, basen bez powietrza.

W trakcie wyśpiewanego refrenu (od 00:01:29, 00:04:08-00:04:18, 00:06:12-00:06:029), przedstawiona jest grupa młodych ludzi siedzących przy stole, na którym znajduje się substancja przedstawiona jako alkohol. Kamera najeżdża w zbliżeniu na dwóch mężczyzn: pierwszy przesuwa po stole kieliszek napełniony substancją przedstawioną jako alkohol do drugiego mężczyzny, który go odbiera i spożywa.

Druga scena teledysku rozpoczyna drugą zwrotkę piosenki (od 00:01:46), w której mężczyzna (drugi wykonawca utworu) siedzi sam w pokoju i nalewa do szklanki substancję przedstawioną whisky (...) , a następnie ujęcie przedstawione jest od spodu szklanego stołu, na którym widać mężczyznę spożywającego nalany trunek oraz ulotkę z adresem (...) (00:01:53). Na stole znajdują się także dwie czarne puszki z napisem (...) . W trakcie tych czynności pojawia się następujący tekst: Te bębny walą w sagan, kopią jak piguła, stanowią jedność pod wokal jak pigmal na T-shirtach, farba na murach. to czysta koka natural.

Od ok. 00:01:59 odtwórca roli wciąga do nosa biały proszek, a następnie zabiera ze sobą szklankę whisky i udaje się do łazienki, gdzie na umywalce odkłada pistolet, obmywa twarz, ponownie spożywa substancję przedstawioną jako trunek, ładuje magazynek pistoletu i wychodzi z domu. Akcja przenosi się do innego budynku, gdzie bohater po raz kolejny ładuje magazynek pistoletu na klatce schodowej i wchodzi do czyjegoś mieszkania, i celuje pistoletem w chłopaka siedzącego przed komputerem w szarej bluzie z kapturem założonym na głowę. W tym momencie (00:02:30) pojawia się kolejny wykonawca utworu rapującego z pistoletem maszynowym w ręku, przechodzi do ofiary i przystawia do jej głowy, na której założony jest czarny worek wspomnianą broń. Ofiara ubrana jest jasną bluzę z widocznymi plamami krwi, przyklejonej taśmą całym ciałem do metalowej rury. Wykonawca podnosi z podłogi czerwony kanister, podchodzi do ofiary, którą oblewa cieczą z kanistra, spokojnie zaciąga się papierosem i rzuca go na podłogę przy ofierze.

Piąta zwrotka odśpiewana jest przez kolejnego wykonawcę podczas sceny nagranej w lesie nad wykopanym dołem (00:04:19-00:05:12). Fragment nagrania przedstawia, jak samochód osobowy marki (...) parkuje tyłem w stronę kamery, wysiada z niego dwóch mężczyzn. Pierwszy mężczyzna ma założone czarne okulary przeciwsłoneczne, trzyma w ustach papierosa, idzie z łopatą w stronę pojazdu, otwiera bagażnik, a następnie wraz z drugim mężczyzną, który jednocześnie jest wykonawcą utworu, wyciąga z bagażnika żyjącego, zakrwawionego na głowie i torsie mężczyznę ze związanymi rękami i nogami oraz zaklejonymi taśmą ustami. Ofiara jest wrzucona do wykopanego dołu i zasypywana piachem. Na koniec samochód bardzo szybko odjeżdża z miejsca zdarzenia. W omawianym fragmencie widać również jak raper wykonując utwór stoi w dole i jednocześnie trzyma głowę ofiary, którą zakopuje drugi mężczyzna.

Ostatnia scena (00:05:14) ma miejsce w klasie szkolnej, w której rolę nauczyciela odgrywa kolejny wykonawca utworu. Klasę opuszczają trzy uczennice. Czwarta z uczennic, siedząca w pierwszej ławce, ubrana w krótką, ciemną sukienkę, podchodzi do nauczyciela, tak jakby szła do odpowiedzi, pisze coś na tablicy. Nauczyciel napisał w dzienniku „PAŁA”, co zostało ukazane w zbliżeniu. Następnie dziewczyna przedstawiona jest w pozycji półleżącej na biurku nauczyciela, który przy nim siedzi, dziewczyna przytula się do niego oraz w drugim fragmencie nauczyciel siedzi na biurku opierając się o nogi uczennicy.

Tekst utworu zawiera wulgaryzmy oraz groźby kierowane do adresata teledysku.

dowód: nagranie na płycie CD k. 12

Teledysk był udostępniany przez Ł. P. od 26 maja 2009 r. do co najmniej 16 lutego 2023 r., kiedy to teledysk został udostępniony przez Ł. P. pracownikowi Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.

(okoliczność bezsporna, wiadomość e-mail k. 69)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów z dokumentów znajdujących się w aktach sprawy oraz załączonego do akt nagrania na płycie CD, na której znajdują się cztery zrzuty ekranu przedstawiające logo (...) oraz alkohol (...) , a także dwa filmy teledysku: pierwszy przesłany jako plik od skarżącego, drugi natomiast stanowi nagranie ekranu komputera z dnia 9 stycznia 2023 r., na którym widoczne jest bezpośrednie odtwarzanie teledysku z kanału (...) na stronie internetowej (...) . Prawdziwości i wiarygodności powyższych dowodów nie kwestionowała żadna ze stron – wywodziły z nich jedynie odmienne skutki prawne.

Przy ustalaniu tego stanu faktycznego, Sąd oparł się o twierdzenia stanowiące fakty przyznane przez strony, w myśl art. 229 k.p.c. oraz twierdzenia, co do których strona się nie wypowiedziała, stosownie do art. 230 k.p.c.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie Ł. P. od decyzji Przewodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji nr (...) z dnia 23 czerwca 2023 r. podlegało oddaleniu w całości.

Odwołanie od decyzji Organu, tj. Przewodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji jest odpowiednikiem pozwu i pełni funkcję zbliżoną do powództwa. W związku
z tym wniesienie odwołania od decyzji wyżej wymienionego organu administracji publicznej, wszczyna cywilne postępowanie sądowe wchodzące w skład systemu postępowania cywilnego, do którego z mocy art. 56 ust. 2 u.r.t. stosuje się odpowiednio przepisy art. 479 ²⁸ – 479 ³⁵ k.p.c., dotyczące odrębnego postępowania procesowego w sprawach z zakresu przeciwdziałania praktykom monopolistycznym. Celem wszczętego w powyższy sposób postępowania jest rozstrzygnięcie o istnieniu normy przytoczonej w decyzji organu administracji publicznej. Odwołanie skarżącego od decyzji Organu jest rozpoznawane przez Sąd na nowo co do zasadności wymierzonej kary pieniężnej oraz co do jej wysokości w granicach zaskarżenia. Rozpoznanie sprawy na nowo następuje zgodnie z zasadą kontradyktoryjności. Podkreślić należy, iż celem tego postępowania sądowego jest merytoryczne rozstrzygnięcie sprawy będącej przedmiotem sporu pomiędzy stronami po wydaniu decyzji przez Przewodniczącego KRRiT, a nie przeprowadzenie kontroli postępowania administracyjnego. Dlatego też niedopuszczalne jest oparcie orzeczenia sądu gospodarczego na podstawie ustaleń organu administracyjnego. Bez znaczenia też są zarzuty stawiane odnośnie do przebiegu postepowania administracyjnego, co miało miejsce w przedmiotowej sprawie.

W zakresie rozstrzygnięcia sprawy, Sąd wydaje orzeczenie w oparciu o przepis uregulowany w art. 479 ^1a k.p.c.

Przewodniczący KRRiT nałożył karę na Ł. P. w oparciu o przepisy art. 16b, 47k, oraz 18 ust. 4 u.r.t. W odwołaniu od decyzji skarżący podniósł, że w momencie emisji, czyli zamieszczenia filmu w serwisie (...) w dniu 26 maja 2009 r. nie istniały przepisy:

1)  art. 47k u.r.t., na podstawie którego do dostawców audiowizualnych usług medialnych na żądanie stosuje się odpowiednio przepisy art. 16, 16a, 16b u.r.t.;

2)  47e u.r.t., na podstawie którego do dostawców audiowizualnych usług medialnych na żądanie stosuje się odpowiednio art. 18 ust. 4 u.r.t.

W przypadku, gdy należałoby przyjąć koncepcję czynu ciągłego, to zdaniem odwołującego, organ nie ustalił daty zamieszczenia teledysku, gdyż został on usunięty z kanału powoda.

Zarzut przedawnienia.

Sąd przyznaje, że w ustawie z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji według stanu na dzień 26 maja 2009 r. (t.j. Dz.U. 2004, nr 253, poz. 2531 ze zm.) nie istniały przepisy art. 16b ust. 1 pkt 6 u.r.t., art. 47e u.r.t. oraz 47k u.r.t. Przepis art. 18 ust. 4 u.r.t., 16b ust.1 pkt 2 u.r.t. oraz art. 13 ¹ u.w.t.p.a. istniał w niezmienionej treści. Art. 20 u.p.n. na przestrzeni lat został rozbudowany. Na dzień zamieszczenia teledysku w serwisie (...), przepis ten zabraniał reklamy i promocji substancji psychotropowych lub środków odurzających. Niezależnie od powyższego, trzeba podkreślić, że naruszenie przepisów, w oparciu o które została wydana przedmiotowa decyzja, miało charakter ciągły. Od zamieszczenia teledysku na kanale P. na stronie internetowej(...) w dniu 26 maja 2009 r., był on nieprzerwanie, co najmniej do czasu udostępnienia do przez powoda pozwanemu na początku 2023 r., dostępny dla wszystkich użytkowników Internetu. Świadczy o tym chociażby nagranie ekranu użytkownika włączającego omawiany film z dnia 9 stycznia 2023 r. (data widoczna jest w prawym dolnym rogu paska narzędzi komputera) znajdujące się na płycie CD. Okoliczność, że teledysk został usunięty z kanału po udostępnieniu go pozwanemu w dniu 16 lutego 2023 r. nie była kwestionowana przez strony. Potwierdzeniem okoliczność jest wiadomość przesłana przez powoda organowi w dniu 16 lutego 2023 r. (k.69).

W świetle art. 53c ust. 4 u.r.t. decyzja nakładająca karę nie może być wydana, jeżeli od naruszenia obowiązków, o których mowa w ust. 1, upłynęły dwa lata. W oparciu o powyższe rozważanie, Organ mógł nałożyć karę na dostawcę w ciągu dwóch lat od ostatniego dnia emisji filmu na jego kanale. W toku niniejszego postępowania nie udało się ustalić dokładnej daty usunięcia teledysku z sieci internetowej, lecz można przyjąć, że miało to miejsce w okresie pomiędzy 16 lutego 2023 r., kiedy został nagrany ekran z odtwarzaną audycją, a dniem 12 lipca 2023 r., zgodnie z przedstawionym przez powoda zrzutem ekranu, gdy wideo zostało zablokowane na terenie Polski (k. 29). Biorąc pod uwagę, że bezspornie teledysk był dostępny na kanale w dniu 16 lutego 2023 r. dopuszczalne było nałożenie kary decyzją z dnia 23 czerwca 2023 r. Bez znaczenia jest dla powyższego, czy nagranie zostało usunięte przed wszczęciem postępowania administracyjnego, czy po jego wszczęciu. Istotne z punktu widzenia art. 53c ust 4 u.r.t. jest, że było ono udostępniane nie wcześniej niż dwa lata przed wydaniem decyzji nakładającej karę.

Zarzut braku podleganiu jurysdykcji polskiej.

Parlament Unii Europejskiej uchwalił dyrektywę audiowizualną, do której swoje prawa dostosować muszą państwa członkowskie. W konsekwencji tych zmian znowelizowano ustawę o radiofonii i telewizji. Zgodnie nowelizacją w Polsce od listopada 2021 istnieje obowiązek wpisu do rejestru wszystkich nadawców treści audiowizualnych na życzenie. Obecnie zgodnie z art. 1a ust. 1 u.r.t. ustawę stosuję się do dostawców usług medialnych oraz platform udostępniania wideo. Zgodnie z art. z art. 1a ust. 2 pkt 1a) u.r.t. dostawcę usługi medialnej uważa się za ustanowionego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli ma swoją siedzibę w Rzeczypospolitej Polskiej oraz decyzje podejmowane regularnie w ramach sprawowania odpowiedzialności redakcyjnej, związane z codziennym funkcjonowaniem usługi medialnej (decyzje redakcyjne) są podejmowane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Powód prowadzi działalność gospodarczą w Polsce i w Polsce są podejmowane decyzje redakcyjne dotyczące jego kanału. Z powyższych przepisów wynika, że działalność powoda podlega regulacji wskazanym w ustawie o radiofonii i telewizji. Wbrew twierdzeniom powoda okoliczność, że kanał (...) jest platformą udostępniania wideo będącą własnością amerykańskiego koncertu, nie ma znaczenia dla odpowiedzialności powoda.

Ponadto zgodnie z art. 47ca u.r.t. podmiot dostarczający audiowizualną usługę medialną na żądanie dokonuje zgłoszenia o wpis do wykazu prowadzonego w systemie teleinformatycznym zapewniającym bezpieczeństwo danych osobowych w nim przetwarzanych zgodnie z zasadą integralności i poufności przez Przewodniczącego Krajowej Rady nie później niż 14 dni przed dniem rozpoczęcia jej udostępniania publicznego. Bezsporne było w sprawie, że powód w związku z wejściem w życie art. 47 ca u.r.t., będącym częścią implementacji dyrektywy audiowizualnej, jest wpisany na dostawców audiowizualnych usług medialnych na żądanie.

Z powyższego wynika, że do powoda stosuje się przepisy ustawy o radiofonii i telewizji, zaś okoliczność, że kanał (...) jest platformą udostępniania wideo będącą własnością amerykańskiego koncertu, nie ma znaczenia dla odpowiedzialności powoda za treści udostępniane na kanale.

Zakaz nadawania przekazu handlowego substancji psychotropowych lub środków odurzających oraz środków spożywczych i innych produktów w zakresie uregulowanym ustawą o przeciwdziałaniu narkomanii i ustawą o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.

Stosownie do art. 16b ust. 1 u.r.t. zakazane jest nadawanie przekazu handlowego:

1.  wyrobów tytoniowych, rekwizytów tytoniowych, produktów imitujących wyroby tytoniowe lub rekwizyty tytoniowe oraz symboli związanych z używaniem tytoniu, papierosów elektronicznych i pojemników zapasowych, w zakresie regulowanym przez ustawę z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych;

2.  napojów alkoholowych, w zakresie regulowanym przez ustawę z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi;

3.  świadczeń zdrowotnych w rozumieniu przepisów o działalności leczniczej udzielanych wyłącznie na podstawie skierowania lekarza;

4.  produktów leczniczych, w zakresie regulowanym przez ustawę z dnia 6 września 2001 r. - Prawo farmaceutyczne;

5.  gier cylindrycznych, gier w karty, gier w kości, zakładów wzajemnych, gier na automatach, w zakresie regulowanym ustawą z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych;

6.  substancji psychotropowych lub środków odurzających oraz środków spożywczych lub innych produktów, w zakresie uregulowanym ustawą z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii;

7.  usług w zakresie udostępniania solarium, w zakresie uregulowanym ustawą z dnia
15 września 2017 r. o ochronie zdrowia przed następstwami korzystania z solarium.

Zgodnie z art., 47k u.r.t. do audiowizualnych usług medialnych na żądanie stosuje się przepisy art. 16 ust. 1, art. 16b ust. 1-3a, art. 16c, art. 17 ust. 1-2, 4, 5, 6a i 7, art. 17a ust. 1-3, 5 i 6 oraz przepisy wydane na podstawie art. 16b ust. 3b, art. 17 ust. 8 z wyłączeniem przepisów dotyczących ewidencji sponsorowanych audycji lub innych przekazów, a także przepisy wydane na podstawie art. 17a ust. 9 w zakresie szczegółowych warunków oznaczania przez nadawcę audycji, w których zastosowano lokowanie produktu, znakiem graficznym.

Zgodnie z art. 20 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii zabrania się reklamy i promocji substancji psychotropowych, środków odurzających, środków zastępczych lub nowych substancji psychoaktywnych. Zgodnie z art. 13 ^{( 1)} ust 1 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, zabrania się na obszarze kraju reklamy i promocji napojów alkoholowych, z wyjątkiem piwa, którego reklama i promocja jest dozwolona, pod określonymi w ustawie warunkami. Zgodnie ustępem 3 powyższego artykułu, zabrania się reklamy, promocji produktów i usług, których nazwa, znak towarowy, kształt graficzny lub opakowanie wykorzystuje podobieństwo lub jest tożsame z oznaczeniem napoju alkoholowego lub innym symbolem obiektywnie odnoszącym się do napoju alkoholowego. Zgodzić się należy z organem, że powyższe zakazy zostały załamane przez powoda poprzez zamieszenie i udostępnianie na swoim kanale teledysku „(...)”. Jak wynika z obrazów przedstawionych w teledysku, opisanych powyżej, w teledysku kilkakrotnie doszło do przedstawienia spożywania alkoholu lub produktów imitujących alkohol. Przedstawiona została scena zażywania kokainy lub imitująca zażywanie kokainy. Sceny te przedstawione są w pozytywnym świetle i dlatego uznać je należy za promocje alkoholu i narkotyków. W teledysku przedstawiony został adres internetowy dopalacze.com wraz z podanym adresem: O. (...), C. (...). Wszystko to, w powiązaniu z tekstem utworu, przesądza, że twórcy w pozytywnie przedstawili spożywanie substancji, których reklama i promocja jest zabroniona. Pomimo, że powód, nie jest twórcą teledysku, zamieścił go na swoim kanale w celach zarobkowych. Sam powód wskazał, że na przestrzeni 11 lat uzyskał dochód w wysokości (...) zł (k. 19v. i 31). Okoliczność, że jest to niska kwota, nie ma znaczenia. Samo zamieszczenie teledysku na kanale miało zarobowy cel. To, że nie został on osiągnięty nie ma znaczenia. Dlatego bez znaczenia są argumenty powoda, że nie uzyskał korzyści materialnych w wyniku udostępniania teledysku na swoim kanale. 2

Wobec treści z art. 13 ¹ ust 3 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, bez znaczenia są twierdzenia powoda, jakoby w teledysku pokazane zostało spożywanie herbaty, a nie whisky. Z art. 13 ¹ ust 3 wynika bowiem, że zabrania się reklamy, promocji produktów, których nazwa, znak towarowy, kształt graficzny lub opakowanie wykorzystuje podobieństwo lub jest tożsame z oznaczeniem napoju alkoholowego lub innym symbolem obiektywnie odnoszącym się do napoju alkoholowego. Nawet gdyby spożywana była herbata, to w kontekście obrazów teledysku i treści piosenki, wykorzystano podobieństwo rzekomej herbaty do whisky.

Zasadniczo z przyczyn dla których nie został uwzględniony zarzut przedawnienia, sformułowany jako brak możliwości nałożenia kary po upływie 14 lat od daty umieszczenia kanału teledysku na kanale powoda, brak jest podstaw do uwzględnienia zarzutów związanych z tym, że w momencie zamieszczenia teledysku na kanale powoda, nie obowiązywała część przepisów, których naruszanie zarzucił organ lub obowiązywała w innym kształcie. Istotny jest bowiem cały okres, w którym możliwe było zapoznanie się na kanale powoda z teledyskiem. Jak zostało podkreślone powyżej, teledysk bezspornie był udostępniany na kanale powoda na początku 2023 roku. W tym czasie obowiązywały przepisy przewidujące zakazy, których naruszenia dopuścił się powód.

Z uwagi na powyższe, w ocenie Sądu zasadne było uznanie przez pozwanego, że doszło do naruszenia przez powoda art. 16b ust. 1 punkt 6 związku z artykułem 47k u.r.t. oraz artykułu 20 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz artykułu art. 16b ust. 1 punkt 6 związku z artykułem 47k u.r.t. i artykułu 13 ¹ ust. 1 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.

Przekaz zagrażający fizycznemu, psychicznemu lub moralnemu rozwojowi małoletnich.

Zgodnie z art. 18 ust. 4 u.r.t. zabronione jest rozpowszechnianie audycji lub innych przekazów zagrażających fizycznemu, psychicznemu lub moralnemu rozwojowi małoletnich, w szczególności zawierających treści pornograficzne lub w sposób nieuzasadniony eksponujących przemoc. Art. 18 ust. 5 i 5a u.r.t. natomiast stanowi obowiązek kwalifikowania i oznaczania audycji lub innych przekazów zawierających sceny lub treści mogących mieć negatywny wpływ na prawidłowy fizyczny, psychiczny lub moralny rozwój małoletnich, innych niż w ust. 4, które mogą być rozpowszechniane wyłącznie w godzinach od 23 do 6, oznaczanie: odpowiednim symbolem graficznym wskazującym, że treści mogą mieć negatywny wpływ na prawidłowy fizyczny, psychiczny lub moralny rozwój małoletnich przez cały czas ich emisji telewizyjnej oraz odpowiednim symbolem graficznym wskazującym rodzaj treści mogących mieć negatywny wpływ na prawidłowy fizyczny, psychiczny lub moralny rozwój małoletnich przed ich emisją telewizyjną oraz na jej początku albo zapowiedzią słowną informującą o zagrożeniach wynikających z treści emisji radiowej.

Przepis art. 18 ust. 6 u.r.t. odsyła do Rozporządzenia Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji z dnia 13 kwietnia 2022 r. w sprawie kwalifikowania, rozpowszechniania i sposobu zapowiadania audycji lub innych przekazów mogących mieć negatywny wpływ na rozwój małoletnich.

Zgodnie z art. 47e ust 1 i 2 u.r.t. zabronione jest publiczne udostępnianie audiowizualnej usługi medialnej na żądanie, w ramach której są dostępne w katalogu audycje lub inne przekazy, o których mowa w art. 18 ust. 4, bez stosowania skutecznych zabezpieczeń technicznych lub innych odpowiednich środków, mających na celu ochronę małoletnich przed ich odbiorem; 2. Podmiot dostarczający audiowizualną usługę medialną na żądanie, uwzględniając rodzaj treści mogących mieć negatywny wpływ na prawidłowy rozwój fizyczny, psychiczny lub moralny oraz stopień szkodliwości audycji lub innego przekazu dla małoletnich w poszczególnych kategoriach wiekowych, jest obowiązany do odpowiedniego kwalifikowania i oznaczania audycji i innych przekazów:

1) odpowiednim symbolem graficznym wskazującym, że treści mogą mieć negatywny wpływ na prawidłowy fizyczny, psychiczny lub moralny rozwój małoletnich, oraz

2) odpowiednim symbolem graficznym wskazującym rodzaj treści mogących mieć negatywny wpływ na prawidłowy fizyczny, psychiczny lub moralny rozwój małoletnich

Z teledysku oraz opisanego powyżej stanu faktycznego wynika, że w przedmiotowym teledysku zostały zaprezentowane sceny naruszające obowiązki wynikające z art. 18 ust 4-6 u.r.t. Pierwsza scena dotyczy miejsca stylizowanego jest na ubojnię, w której występują dwie osoby: pierwszą z nich jest mężczyzna (wykonawca pierwszej części utworu) przybierający postać rzeźnika – kata, który ubrany jest w biały, zakrwawiony w kilku miejscach kitel, trzymający w prawej ręce siekierę. Przez około sekundę (00:00:45) widać jak ten mężczyzna trzyma w drugiej ręce tasak. Druga osoba przedstawiona jest jako ofiara tortur. Mężczyzna ma zakrwawiony tors, ręce oraz spodnie. Na głowie ma założony czarny worek i opleciony wokół szyi łańcuch, którym też ma przykute ręce. Ofiara w trakcie filmu wykonuje ruchy, jakby próbowała się uwolnić. Następnie wykonawca przechodzi do stołu, na którym znajdują się zwłoki przykryte białą zakrwawioną na środku płachtą, z której wystają ręce i stopy denata. Kat okrąża stół trzymając siekierę w ręku, przygląda się głowie zmarłego ukazanej w zbliżeniu, po czym zakrywa ją materiałem i następuje zamachnięcie siekierą w szyję denata.

Kolejna scena przedstawia się na następująco: odtwórca roli wciąga do nosa biały proszek, a następnie zabiera ze sobą szklankę whisky i udaje się do łazienki, gdzie na umywalce odkłada pistolet, obmywa twarz, ponownie spożywa substancję przedstawioną jako trunek, ładuje magazynek pistoletu i wychodzi z domu. Akcja przenosi się do innego budynku, gdzie bohater po raz kolejny ładuje magazynek pistoletu na klatce schodowej i wchodzi do czyjegoś mieszkania, i celuje pistoletem w chłopaka siedzącego przed komputerem w szarej bluzie z kapturem założonym na głowę. W tym momencie (00:02:30) pojawia się kolejny wykonawca utworu rapującego z pistoletem maszynowym w ręku, przechodzi do ofiary i przystawia do jej głowy, na której założony jest czarny worek wspomnianą broń. Ofiara ubrana jest jasną bluzę z widocznymi plamami krwi, przyklejonej taśmą całym ciałem do metalowej rury. Wykonawca podnosi z podłogi czerwony kanister, podchodzi do ofiary, którą oblewa cieczą z kanistra, spokojnie zaciąga się papierosem i rzuca go na podłogę przy ofierze.

Kolejna scena przedstawia, jak samochód osobowy marki (...) parkuje tyłem w stronę kamery, wysiada z niego dwóch mężczyzn. Pierwszy mężczyzna ma założone czarne okulary przeciwsłoneczne, trzyma w ustach papierosa, idzie z łopatą w stronę pojazdu, otwiera bagażnik, a następnie wraz z drugim mężczyzną, który jednocześnie jest wykonawcą utworu, wyciąga z bagażnika żyjącego, zakrwawionego na głowie i torsie mężczyznę ze związanymi rękami i nogami oraz zaklejonymi taśmą ustami. Ofiara jest wrzucona do wykopanego dołu i zasypywana piachem. Na koniec samochód bardzo szybko odjeżdża z miejsca zdarzenia. W omawianym fragmencie widać również jak raper wykonując utwór stoi w dole i jednocześnie trzyma głowę ofiary, którą zakopuje drugi mężczyzna.

Ostatnia scena ma miejsce w klasie szkolnej, w której rolę nauczyciela odgrywa kolejny wykonawca utworu. Klasę opuszczają trzy uczennice. Czwarta z uczennic, siedząca w pierwszej ławce, ubrana w krótką, ciemną sukienkę, podchodzi do nauczyciela, tak jakby szła do odpowiedzi, pisze coś na tablicy. Nauczyciel napisał w dzienniku „PAŁA”, co zostało ukazane w zbliżeniu. Następnie dziewczyna przedstawiona jest w pozycji półleżącej na biurku nauczyciela, który przy nim siedzi, dziewczyna przytula się do niego oraz w drugim fragmencie nauczyciel siedzi na biurku opierając się o nogi uczennicy.

Tekst utworu zawiera wulgaryzmy oraz groźby kierowane do adresata teledysku.

Opisane powyżej sceny w sposób jednoznaczny i bezpośredni obrazują przemoc. W kontekście tekstu utworu, który obrazuje teledysk, nie sposób inaczej odczytać opisanych powyżej trzech scen. Nie jest to kwestia artystycznej interpretacji, tylko jasnego, prostego i czytelnego przekazu obrazującego przemoc w pozytywnym świetle. Z perspektywy widza przemoc jest ukazana jako dająca satysfakcję i gloryfikująca zachowanie sprawców przemocy.

Jednocześnie powód nie wykazał skutecznie, że stosował jakiekolwiek z wymienionych powyżej oznaczeń, że treść teledysku może wywierać negatywny wpływ na prawidłowy fizyczny, psychiczny lub moralny rozwój małoletnich. Nie wykazał, że stosował jakiekolwiek zabezpieczenia, żeby teledysk nie był udostępniany osobom małoletnim. Nawet z załączonego przez powoda wydruku dotyczącego wyświetleń teledysku (k.31) wynika, że teledysk był oglądany przez osoby w przedziale wiekowym 13-17 lat.

Sąd nie podziela jedynie stanowiska pozwanego dotyczącego naruszenia art. 18 ust 4 u.r.t. w kontekście opisanej powyżej sceny z nauczycielem i uczennicą. W ocenie Sądu osoba, która odgrywa uczennicę wygląda na pełnoletnią. Scena w pośredni sposób wskazuje na sexualną relację pomiędzy nauczycielem a uczennicą. W związku z tym, co do zasady brak jest podstaw do przyjęcia, że opisana powyżej scena obrazująca zachowanie uczennicy i nauczyciela narusza treść art. 18 ust 4 u.r.t.

Zgodnie z art. 16 ust 1 u.r.t., który ma zastosowanie w przedmiotowej sprawie na podstawie art. 47k u.r.t., przekazy handlowe powinny być łatwo rozpoznawalne. W przedmiotowej sprawie zgodzić się należy, że znaki handlowe pokazane na początku teledysku oraz napój (...) nie zostały wcale oznaczone.

Wysokość kary.

W ocenie sądu nie sposób zgodzić się z powodem że nałożona kara w wysokości 10000 złotych jest wygórowana. Kara ma pełnić funkcję prewencyjną i ma wymusić na powodzie lepszą kontrolę prezentowanych przez niego w Internecie treści. Jak zostało wskazane powyżej powód dopuścił się wszystkich zarzucanych mu przez organ naruszeń. W teledysku nie jest zaprezentowane jedno naruszenie przepisów. Teledysk praktycznie w całości przepełniony jest scenami, które naruszają przepisy ustaw o radiofonii i telewizji, o przeciwdziałaniu narkomanii, o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Z powyższych względów kara nie mogła mieć symbolicznego wymiaru. W ocenie sądu jest adekwatna do stopnia naruszeń, których dopuścił się powód, udostępniając teledysk na swoim kanale.

O kosztach postępowania procesowego Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. obciążając nimi stronę powodową, jako przegrywającą postępowanie. Na koszty te w wysokości 5.417 zł złożyły się: opłata skarbowa od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł oraz koszty zastępstwa procesowego w wysokości 5.400 zł, na podstawie § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. 2015, poz. 1804 ze zm.).

SSO Monika Chmielewska

ZARZĄDZENIE

(...)

(...)

SSO Monika Chmielewska