Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

W dniu 17 sierpnia 2010 roku Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej wydał decyzję znak (...). Decyzją tą na podstawie art. 28 ust. 1 w związku z art. 30 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacje (dalej Pt) oraz art. 104 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego (dalej kpa) w związku z art. 206 ust. 1 Pt. zmienił postanowienia umowy o połączeniu sieci stacjonarnej (...) sp. z o. o. (dalej (...)) z siecią (...) S.A. (dalej (...) zawartej w dniu 1 kwietnia 2008 roku w ten sposób, że wprowadził asymetrię stawek za zakończenie połączeń w sieci (...) oraz ustalił, że proces dojścia do symetrii będzie rozłożony w czasie i zakończy się z dniem 1 stycznia 2014 roku.

Od powyższej decyzji odwołanie wniosła (...) S. A. z siedzibą w W.. Odwołujący zaskarżając decyzję w całości wniósł o jej uchylenie w całości oraz zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania.

Zaskarżonej decyzji Prezesa UKE powód zarzucił:

1. naruszenie art. 18 w zw. z art. 15 pkt 3 Pt poprzez nieprzeprowadzenie obligatoryjnego postępowania konsolidacyjnego,

2. naruszenie przepisów postępowania tj. art. 8, 11 i 107 § 1 kpa w zw. z art. 206 ust. 1 Pt poprzez wprowadzenie przedmiotową decyzją asymetrii stawek za zakończenie połączeń w sieci (...), w sposób niezgodny ze „Stanowiskiem Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej w sprawie symetrii stawek na rynku zakańczania połączeń w sieciach stacjonarnych” z dnia 16 grudnia 2008 r. oraz z „Zaleceniami Komisji Europejskiej z dnia 7 maja 2009 r. w sprawie uregulowań dotyczących stawek za zakończanie połączeń w sieciach stacjonarnych i ruchomych”, jak również poprzez niewyjaśnienie w treści uzasadnienia decyzji podstaw i przesłanek wysokości faktycznie wprowadzonych stawek,

3. naruszenie art. 28 ust. 1 pkt 4 i 5c Pt poprzez nieuwzględnienie przy wydawaniu Decyzji charakteru zaistniałych kwestii spornych dotyczących ekonomicznych aspektów dostępu telekomunikacyjnego oraz przyjęcie przesłanki zapewnienia rozwoju komunikacyjnego rynku usług telekomunikacyjnych jako zasadniczej przesłanki wprowadzenia asymetrii stawek za zakańczanie połączeń w sieci (...). Uzasadniając zarzuty odwołania powód wskazał, że zaskarżona Decyzja Prezesa UKE obarczona jest istotną wadą prawną, ponieważ jej wydanie nie zostało poddane obligatoryjnemu postępowaniu konsolidacyjnemu mimo, że jako decyzja ustalająca stawki opłat za dostęp telekomunikacyjny, mogła mieć wpływ na stosunku handlowe pomiędzy Państwami Członkowskimi. W ocenie powoda, ustalone w decyzji ceny hurtowe mają wpływ na dostęp do rynku dla przedsiębiorców telekomunikacyjnych z pozostałych Państw Członkowskich Unii Europejskiej, ponieważ w istotny sposób determinują zdolność wejścia na rynek polski przedsiębiorców z innych Państw Członkowskich. Powód wskazał, że jednoznacznie za obowiązkiem notyfikowania Komisji Europejskiej projektów decyzji w sprawach obowiązku kontroli cen, które obejmowałyby metodologię ustalania stawek za zakańczanie połączeń oraz wynikających z niej stawek, przemawiają „Uwagi Komisji Europejskiej z dnia 15 maja 2009 r. w sprawie projektu decyzji notyfikowanej pod numerem (...)– hurtowe zakończenie połączenia głosowego w poszczególnych sieciach telefonii komórkowej w Polsce”, a także „Uwagi Komisji Europejskiej z dnia 24 kwietnia 2009 roku, w sprawie projektu decyzji notyfikowanej pod numerem(...)hurtowe usługi zakańczania połączeń w stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej (...)są na terenie Polski”.

Uzasadniając kolejny zarzut powód wskazał, że pozwany nie dopełnił obowiązku dokładnego wyjaśnienia sprawy i rozpatrzenia całości zebranego materiału dowodowego. Zdaniem powoda zaskarżoną decyzją Prezes UKE zlikwidował symetrię istniejącą w Umowie pomiędzy (...) i (...), wprowadzając model redukcji asymetrii oraz zastąpił trzy stawki za zakańczanie połączeń w sieci (...) w podziale na 3 okresy taryfikacyjne jedną stałą stawką niezależną od okresu taryfikacyjnego, co – w ocenie powoda – jest przejawem braku konsekwencji w działaniu pozwanego i naruszeniem zasady pogłębiania zaufania do organów Państwa. Zdaniem powoda, stoi to również w sprzeczności z przesłanką zapewnienia konkurencyjnego rozwoju rynku usług telekomunikacyjnych.

W odpowiedzi na odwołanie Prezes UKE wniósł o oddalenie odwołania w całości, zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów zastępstwa procesowego.

Pozwany odpowiadając na zarzut niedopełnienia przez Prezesa UKE obowiązku notyfikacji wskazał, że zgodnie z Prawem telekomunikacyjnym zasadą jest, że decyzje Prezesa UKE nie podlegają postępowaniu konsolidacyjnemu, natomiast konsolidacji podlegają jedynie te rozstrzygnięcia, które mogłyby mieć wpływ na wymianę handlową między Państwami Członkowskimi w taki sposób, że mogło to wywołać ograniczenia w funkcjonowaniu jednolitego rynku. Zdaniem pozwanego, wskazanie okoliczności, które uzasadniałyby przeprowadzenie postępowania konsolidacyjnego spoczywa na powodzie. W ocenie pozwanego, powód winien był już w odwołaniu przedstawić dowody na tę okoliczność. Z ostrożności procesowej pozwany wskazał natomiast, że przytoczone przez powoda poglądy Komisji Europejskiej przemawiające za obowiązkiem przeprowadzenia postępowania konsolidacyjnego dotyczyły ustalania zakańczania połączeń w sieciach ruchomych i nie mogą być brane pod uwagę przy ustalaniu opłaty za zakańczanie połączeń w sieciach stacjonarnych.

Odnosząc się do zarzutów naruszenia przepisów postępowania administracyjnego Prezes UKE wskazał, że z uwagi na charakter postępowania przed Sądem Ochrony Konkurencji i Konsumentów, nie mogą być one podstawą odwołania od decyzji Prezesa UKE. Z ostrożności pozwany zaznaczył, iż wprowadzona decyzja asymetria jest zgodna z celami polityki regulacyjnej określonymi w art. 189 Prawa telekomunikacyjnego, bowiem umożliwi operatorom alternatywnym zwrot inwestycji poniesionych w związku z budową punktów styku z siecią (...) oraz zapewni (...) możliwość rzeczywistego konkurowania z innymi uczestnikami rynku telekomunikacyjnego. Ponadto, pozwany wskazał, że asymetria wynikała wprost z umowy między powodem a (...) sp. z o. o., zaś Prezes UKE jedynie zmodyfikował wysokość stawek.

W piśmie procesowym z dnia 28 marca 2011 roku powód jako kontrargument tez stawianych przez pozwanego wskazał, iż Komisja Europejska w „Uwagach do projektu decyzji notyfikowanej pod numerem (...) – Rozstrzygnięcie sporu między (...)są a (...) spółką z o. o.dotyczącego zakańczania połączeń w sieciach stacjonarnych” z dnia 17 lutego 2011 roku wprost wskazała na obowiązek poddawania notyfikacji decyzji w sprawach tego rodzaju oraz brak możliwości stosowania asymetrii w zakresie cen za zakańczanie połączeń w odniesieniu do sieci stacjonarnych.

Stanowiska stron nie uległy zmianie do końca procesu.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 1 kwietnia 2008 roku (...) spółka z o. o. i (...) S. A. zawarły umowę o połączeniu sieci stacjonarnej (...) i (...). Pismem z dnia 10 sierpnia 2009 roku (...) zwróciła się z wnioskiem do (...) o rozpoczęcie negocjacji w sprawie podpisania Aneksu do umowy, który obejmowałby swoim zakresem zmianę wysokości stawek za zakańczanie połączeń w sieci stacjonarnej (...) (stawka (...)).

Wobec braku zgody ze strony (...) na wprowadzenie asymetrii w rozliczeniach (...) zwrócił się do Prezesa UKE o wydanie na podstawie art. 27 ust 1 PT postanowienia określającego termin zakończenia negocjacji zmiany umowy.

Postanowieniem z dnia 2 września Prezes UKE wyznaczył termin zakończenia negocjacji na dzień 10.09.2009r. Po bezskutecznym upływie terminu, wobec braku porozumienia, (...) pismem z dnia 3 grudnia 2009 roku wystąpiła z wnioskiem o wydanie decyzji zmieniającej łączącą strony umowę poprzez zmianę wysokości stawek za zakąńczanie połączeń w sieci (...). W dniu 4 grudnia 2009 roku Prezes UKE zawiadomił Strony o wszczęciu postępowania administracyjnego. W odpowiedzi, (...) pismem z dnia 21 grudnia 2009 roku wyraziła swój sprzeciw wobec wprowadzenia wysokości stawek wskazując, że zaproponowane stawki są zbyt wysokie i nie odzwierciedlają kierunku harmonizacji wysokości stawek na jednolitym rynku wspólnotowym.

W dniach od 1 marca 2010r do 30 marca 2010r Prezes UKE, zgodnie z treścią art. 15 pkt 3 Pt przeprowadził postępowanie konsultacyjne odnośnie projektu rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie. W ramach postępowania konsultacyjnego do Prezesa UKE wpłynęło stanowisko (...) z 29 marca 2010r.

Prezes UKE decyzją z dnia 17 sierpnia 2010 roku zmienił umowę w ten sposób, że w części (...)umowy – Część Finansowa, w art. 5 ust. 14 wykreślił tabelę nr (...)i wprowadził następującą wysokość opłaty za zakończenie połączenia w sieci (...)

a) do dnia 31 grudnia 2010 roku – 164% opłaty za zakończanie połączeń strefowych w sieci (...)w okresie taryfikacyjnym (...), o której mowa w Części (...)Umowy – Część Finansowa w art. 5 ust. 4 w Tabeli nr (...);

b) od dnia 1 stycznia 2011 roku – 155% opłaty za zakończanie połączeń strefowych w sieci (...)w okresie taryfikacyjnym (...), o której mowa w Części (...)Umowy – Część Finansowa w art. 5 ust. 4 w Tabeli nr (...);

c) od dnia 1 lipca 2011 roku – 146% opłaty za zakończanie połączeń strefowych w sieci (...)w okresie taryfikacyjnym (...), o której mowa w Części (...)Umowy – Część Finansowa w art. 5 ust. 4 w Tabeli nr (...);

d) od dnia 1 stycznia 2012 roku – 137% opłaty za zakończanie połączeń strefowych w sieci (...)w okresie taryfikacyjnym (...), o której mowa w Części (...)Umowy – Część Finansowa w art. 5 ust. 4 w Tabeli nr (...)

e) od dnia 1 lipca 2012 roku – 127% opłaty za zakończanie połączeń strefowych w sieci (...)w okresie taryfikacyjnym (...), o której mowa w Części (...)Umowy – Część Finansowa w art. 5 ust. 4 w Tabeli nr (...);

f) od dnia 1 stycznia 2013 roku – 118% opłaty za zakończanie połączeń strefowych w sieci (...)w okresie taryfikacyjnym (...), o której mowa w Części (...)Umowy – Część Finansowa w art. 5 ust. 4 w Tabeli nr (...);

g) od dnia 1 lipca 2013 roku – 109% opłaty za zakończanie połączeń strefowych w sieci (...)w okresie taryfikacyjnym (...), o której mowa w Części (...)Umowy – Część Finansowa w art. 5 ust. 4 w Tabeli nr (...);

h) od dnia 1 stycznia 2014 roku – 100% opłaty za zakończanie połączeń strefowych w sieci (...)w okresie taryfikacyjnym O1, o której mowa w Części (...)Umowy – Część Finansowa w art. 5 ust. 4 w Tabeli nr (...);

Powyższy stan faktyczny był niesporny między stronami postępowania i został ustalony przez Sąd w oparciu o zgodne oświadczenia stron oraz dowody z dokumentów zgromadzone w toku postępowania administracyjnego i sądowego.

Sąd zważył co następuje:

Odwołanie od decyzji Prezesa UKE z dnia 17 sierpnia 2010 roku znak (...)) zasługuje na uwzględnienie, choć nie wszystkie podniesione zarzuty są trafne.

Sąd podzielił stanowisko powoda zarzucające zaskarżonej decyzji nieprzeprowadzenie obowiązkowego postępowania konsolidacyjnego. W ocenie Sądu, przed wydaniem zaskarżonej decyzji Prezes UKE winien był przeprowadzić obligatoryjne postępowanie konsolidacyjne i treść zaproponowanego rozstrzygnięcia przedstawić Komisji Europejskiej oraz organom regulacyjnym z innych Państw Członkowskich celem konsultacji.

Obowiązek przeprowadzenia postępowania konsolidacyjnego wynika z art. 18 ustawy Prawo telekomunikacyjne, zgodnie z którym „jeżeli rozstrzygnięcia, o których mowa w art. 15, mogą mieć wpływ na stosunki handlowe między państwami członkowskimi, Prezes UKE równocześnie z postępowaniem konsultacyjnym rozpoczyna postępowanie konsolidacyjne, przesyłając Komisji Europejskiej i organom regulacyjnym innych państw członkowskich projekty rozstrzygnięć wraz z ich uzasadnieniem”.

Zdaniem Sądu nie może budzić wątpliwości okoliczność, że zaskarżona decyzja w świetle przepisów Prawa telekomunikacyjnego, w brzmieniu obowiązującym w dniu wydania zaskarżonej decyzji jest decyzją dotyczącą dostępu telekomunikacyjnego o których mowa w art. 28-30 Pt, a które z kolei przepis art. 15 pkt 4 Pt wskazuje jako poddane obligatoryjnemu postępowaniu konsultacyjnemu, co z kolei determinuje ją w myśl art. 18 Pt jako podlegającą postępowaniu konsolidacyjnemu.

Odnosząc się do drugiej z przesłanek, stanowiących podstawę obowiązku konsolidacyjnego, a więc wpływu decyzji na stosunku handlowe między państwami członkowskimi, to Sąd podziela argumentację przedstawioną przez powoda. Wprowadzony przez pozwanego obowiązek stosowania przez powoda określonych cen z tytułu dostępu telekomunikacyjnego, w tym przypadku zakańczania połączeń może oddziaływać na wymianę handlową pomiędzy państwami członkowskimi.

Zdaniem Sądu charakter współczesnych usług telekomunikacyjnych, jak i przywołane przez powoda usługi call-center, czy kwestia wejścia na polski rynek nowych operatorów telekomunikacyjnych z innych krajów członkowskich, korzystających ze swobody świadczenia usług, należy uznać są wystarczające przesłanki do stwierdzenie oddziaływania zaskarżonej decyzji na wymianę handlową pomiędzy państwami członkowskimi, która opiera w dużej mierze na wymianie towarów i usług, do prowadzenia której niezbędne jest korzystanie z usług telekomunikacyjnych. Należy wszak pamiętać, że ze względu na kryterium zapewnienia przez Prezesa URE w decyzjach o dostępie niedyskryminujących warunków dostępu telekomunikacyjnego (art. 28 ust 1 pkt 5b Pt) warunki na jakich zawarto umowę w przedmiotowej sprawie mogą mieć znaczenie dla potencjalnych operatorów z innych państw, którzy chcieliby wejść na krajowy rynek usług telekomunikacyjnych w sieci stacjonarnej.

Podkreślenia wymaga, na co zwrócił uwagę Sąd Apelacyjny w Warszawie w sprawie VI ACa 1146/11, że postępowanie konsolidacyjne jest prowadzone w tych przypadkach, w których rozstrzygnięcia, o których mowa w art. 15 Pt, mogą mieć wpływ na stosunku handlowe między państwami członkowskimi, a nie tylko w tych, w których może on mieć wpływ negatywny. Wyraźnie na konieczność szerokiego rozumienia klauzuli wpływu na handel międzypaństwowy wskazuje motyw 38 Dyrektywy, który odwołuje się do wpływu pośredniego lub bezpośredniego, rzeczywistego lub choćby potencjalnego na strukturę wymiany handlowej pomiędzy państwami członkowskimi w taki sposób, że będzie to za sobą pociągało bariery w funkcjonowaniu jednolitego rynku.

Zagadnieniom konsolidacji wewnętrznego rynku w zakresie łączności elektronicznej poświęcony jest art. 7 Dyrektywy 2002/21/WE, zgodnie z jego ustępem 1 krajowe organy regulacyjne w jak największym stopniu powinny uwzględniać cele określone w art. 8 dyrektywy 2002/21/WE w zakresie, w jakim dotyczą one funkcjonowania rynku wewnętrznego. Zgodnie z ustępem 2 powołanego postanowienia dyrektywy 2002/21/WE, krajowe organy regulacyjne będą przyczyniać się do rozwoju rynku wewnętrznego poprzez przejrzystą wzajemną współpracę oraz współpracę z Komisją celem zapewnienia jednolitego wdrażania we wszystkich Państwach Członkowskich postanowień przedmiotowej dyrektywy i dyrektyw szczegółowych. W tym celu krajowe organy regulacyjne będą w szczególności zmierzać do osiągnięcia porozumienia co do rodzajów instrumentów i środków naprawczych najlepiej nadających się do zastosowania w określonych sytuacjach rynkowych. Zgodnie natomiast z art. 7 ust. 3 dyrektywy 2002/21/WE, o ile zalecenia lub wytyczne, przyjęte zgodnie z art. 7b dyrektywy 2002/21/WE nie stanowią inaczej, z chwilą zakończenia konsultacji, o których mowa w art. 6 dyrektywy 2002/21/WE, w przypadku, jeżeli krajowy organ regulacyjny zamierza podjąć środek, który: a) objęty jest zakresem art. 15 lub 16 dyrektywy 2002/21/WE, art. 5 lub 8 dyrektywy 2002/19/WE (dyrektywy o dostępie) lub art. 16 dyrektywy 2002/22/WE (dyrektywy o usłudze powszechnej), oraz b) może oddziaływać na wymianę handlową pomiędzy Państwami Członkowskimi, udostępnia on projekt planowanego środka Komisji oraz krajowym organom regulacyjnym, wraz z uzasadnieniem zastosowania danego środka, zgodnie z art. 5 ust. 3 dyrektywy 2002/21/WE oraz informuje o tym Komisję i inne krajowe organy regulacyjne.

W świetle powyższych uwag wskazać należy, iż postępowanie konsolidacyjne powinno być przeprowadzone we wszystkich sprawach, w których decyzja może mieć wpływ na stosunki handlowe państw członkowskich, a wpływ decyzji na wymianę handlową między państwami członkowskimi powinien być oceniany przez organ mający podjąć decyzję w oparciu o określone w decyzji obowiązki lub uprawnienia nakładane na operatorów.

Zdaniem Sądu w sprawie niniejszej należało przyjąć, iż to na Prezesie UKE spoczywał obowiązek dokonania oceny jego rozstrzygnięcia z punktu widzenia przesłanek postępowania konsolidacyjnego określonych w art. 18 Prawa telekomunikacyjnego, a w razie ich zaistnienia, obowiązek wszczęcia postępowania konsolidacyjnego (por. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 20 marca 2012 roku, sygn. akt. VI ACa 1148/11).

Jeśli to bowiem Prezes UKE wydaną przez siebie decyzją kreuje obowiązki i uprawnienia operatorów, to niedopuszczalne jest wymaganie od strony postępowania przedstawiania dowodów w celu wykazania tej przesłanki. Wbrew twierdzeniom pozwanego, nie można oczekiwać od strony postępowania, aby przedstawiała konkretne okoliczności, które wskazywałyby na konieczność przeprowadzania postępowania konsolidacyjnego.

Niezależnie od powyższego należy wskazać, że zdaniem Sądu przedmiotowa decyzja ustalając asymetryczne stawki za zakańczanie połączeń, nakładała na operatorów obowiązki, które mogły mieć wpływ na stosunki handlowe między państwami członkowskimi. Poza wyżej przywołanymi za powodem argumentami, że ustalone mocą zaskarżonej decyzji ceny, wprost przekładają się na dostęp do rynku dla innych przedsiębiorców telekomunikacyjnych z innych państw członkowskich Unii Europejskiej, gdyż są czynnikiem determinującym zdolność wejścia na polski rynek usług telekomunikacyjnych zagranicznych przedsiębiorców należy także odwołać się do stanowiska Komisji Europejskiej.

Poglądem, który zdaniem Sądu jest potwierdzeniem tezy o znaczeniu tego typu rozstrzygnięć dla stosunków handlowych między państwami członkowskimi jest zapatrywanie wyrażone przez Komisje Europejską w „Zaleceniach w sprawie uregulowań dotyczących stawek za zakańczanie połączeń w sieciach stacjonarnych i ruchomych” opublikowanych w dniu 7 maja 2009r na stronie internetowej KE. Zdaniem Sądu Komisja Europejska odnosząc się w tym dokumencie do stawek połączeń w sieciach stacjonarnych niewątpliwie potwierdziła, że również sieci stacjonarne, wbrew stanowisku Prezesa UKE, pozostają w kręgu jej zainteresowań, co jest jednoznaczne z tym, że także stawki połączeń w tych sieciach mają znaczenie dla stosunków handlowych między państwami członkowskimi (m.in. w motywie 16 zaleceń KE stwierdza, że w sieciach stacjonarnych brak jest powodów do utrzymywania asymetrii). Także okoliczność, że w innej sprawie o dostępie w odniesieniu do sieci stacjonarnych (sprawa AmT 36?11 i AmT 37/11 dotycząca umowy między (...)a (...)) pozwany Prezes UKE notyfikował Komisji Europejskiej projekt rozstrzygnięcia, zaś Komisja Europejska przeprowadził postępowanie, świadczy o tym, że również te organy dostrzegają konieczność poddawania umów bilateralnych o dostępie postępowaniu konsolidacyjnemu, gdyż mogą one mieć wpływ na stosunki handlowe pomiędzy państwami członkowskimi.

Nieprzeprowadzenie w okolicznościach niniejszej sprawy postępowania konsolidacyjnego jest brakiem postępowania przed Prezesem UKE, który nie może być konwalidowany przez Sąd w ramach postępowania toczącego się na skutek odwołania od decyzji administracyjnej. Wszakże zasadą w sprawach dotyczących odwołań od decyzji regulatorów rynków jest, że Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów nie może ograniczyć rozpoznania sprawy tylko do funkcji sprawdzającej prawidłowość postępowania administracyjnego, które poprzedza postępowanie sądowe, niemniej jednak usunięcie wady tego etapu postępowania jaką jest brak postępowania konsolidacyjnego nie może nastąpić przed Sądem z uwagi na jego specyficzny charakter, którego istotą jest umożliwienie współpracy między krajowymi organami regulacyjnymi a Komisją w sposób jawny w celu zapewnienia jednolitego stosowania we wszystkich państwach członkowskich postanowień dyrektyw telekomunikacyjnych.

Powyższe ustalenia skutkują uchyleniem przez Sąd na podstawie art. 479 ⁶⁴§2 kpc decyzji z powodu jej istotnej wady, co z kolei implikuje brak konieczności odnoszenia się do pozostałych zarzutów odwołania jako nieistotnych dla rozstrzygnięcia sprawy.

O kosztach postępowania orzeczono w oparciu o art. 108 § 1 k.p.c. obciążając nimi w całości pozwanego stosownie do wyniku sporu na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. W myśl art. 98 § 3 w zw. z art 99 k.p.c. koszty te stanowiły koszty zastępstwa procesowego w wysokości 360 zł określone w § 14 ust. 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2002 r., nr 163, poz. 1349 ze zm.).