Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 sierpnia 2024 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie – XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów

w składzie:

Przewodniczący – SSO Bogdan Gierzyński

Protokolant – sekretarz sądowy Joanna Nande

po rozpoznaniu w dniu 12 sierpnia 2024 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Sp. z o.o. z siedzibą w K.

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

z udziałem zainteresowanego (...) S.A. z siedzibą w W.

o ustalenie obowiązku zawarcia umowy o przyłączenie do sieci elektroenergetycznej

na skutek odwołania od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 28 kwietnia 2023 r., znak:(...)

1.  oddala odwołanie;

2.  zasądza od (...) Sp. z o.o. z siedzibą w K. na rzecz Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki kwotę 720 zł. (siedemset dwadzieścia złotych) tytułem zastępstwa procesowego, wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

Sędzia SO Bogdan Gierzyński

Sygn. akt XVII AmE 267/23

UZASADNIENIE

Prezes Urzędu Regulacji Energetyki decyzją z dnia 28 kwietnia 2023 r., znak: (...), na podstawie art. 8 ust. 1 oraz art. 30 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (Dz. U. z 2022 r., poz. 1385 z późn. zm.), w związku z art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2023 r. poz. 775), po rozpatrzeniu wniosku z dnia 29 listopada 2021 r. (...) Sp. z o.o. z siedzibą w K. w sprawie rozstrzygnięcia przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki w trybie art. 8 ust. 1 ustawy – Prawo energetyczne, sporu dotyczącego odmowy zawarcia przez (...) S.A. z siedzibą w W. umowy o przyłączenie do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej instalacji odnawialnego źródła energii –(...) o mocy 1 MW, zlokalizowanej w miejscowości S., gmina (...) (dz. nr (...)) stwierdził, iż ze względu na brak technicznych warunków przyłączenia do sieci elektroenergetycznej, o których mowa w art. 7 ust. 1 ustawy – Prawo energetyczne, na (...) S.A. z siedzibą w W. nie ciąży obowiązek zawarcia umowy o przyłączenie do sieci elektroenergetycznej instalacji odnawialnego źródła energii – (...)o mocy 1 MW, zlokalizowanej w miejscowości S., gmina(...) (dz. nr (...)).

Od powyższej decyzji odwołanie złożył (...) Sp. z o.o. z siedzibą w K. zaskarżając ją w całości.

Odwołujący zarzucił zaskarżonej decyzji naruszenie:

1) § 8 ust. 3a Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 04 maja 2007 r. w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu elektroenergetycznego (zwane dalej: „Rozporządzeniem") poprzez błędną wykładnię oraz w następstwie uznanie, że w realiach niniejszej sprawy (...) S.A. z siedzibą w W. oraz (...) i (...)" S.A. z siedzibą w G. nie były zobowiązane do uzgodnienia warunków przyłączenia instalacji odnawialnego źródła energii elektrowni fotowoltaicznej pn. (...) o mocy 1 MW zlokalizowanej na działce ewidencyjnej o numerze (...), położonej w miejscowości S., gmina(...), z uwagi na brak bezpośredniego połączenia infrastruktury (...) i (...)S.A. z siedzibą w G. z infrastrukturą operatora systemu przesyłowego, w sytuacji, kiedy dyspozycja przepisów Rozporządzenia, nakazuje zawsze dokonania uzgodnień treści warunków przyłączenia, pomiędzy „sąsiednimi" operatorami sieci.

2) art. 7 w zw. z art. art. 75 § 1, art. 77 § 1 oraz art. art. 78 § 1 k.p.a. poprzez naruszenie zasady dążenia przez organ administracji do ustalenia prawdy obiektywnej, dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego, nie zgromadzenie całości i wyczerpującego materiału dowodowego, oddalenie wniosków dowodowych Skarżącego, mających być przedmiotem dowodu istotnych dla sprawy okoliczności, co miało wpływ na wynik rozstrzygnięcia. W realiach niniejszej sprawy Prezes Urzędu Regulacji Energetyki zgromadził wybiórczy materiał dowodowy, w oparciu o którym niemożliwe było wydanie prawidłowego rozstrzygnięcia, w szczególności zgodnego z dyrektywą prawdy obiektywnej;

3) art. 7 ust. 1 w zw. z art. 8 ust. 1 Ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (zwane dalej: „Prawem Energetycznym") w zw. z § 8 ust 3a Rozporządzenia poprzez rozstrzygnięcie ustalające brak publicznoprawnego obowiązku ciążącego na (...) S.A. w przedmiocie zawarcia umowy przyłączeniowej ze Skarżącym, w sytuacji kiedy zgromadzony w toku sprawy materiał dowodowy oraz stan faktyczny, wskazują że w dniu złożenia przez Skarżącego wniosku o przyłączeni instalacji odnawialnego źródła energii w postaci elektrowni fotowoltaicznej (...) istniały techniczne i ekonomiczne warunki przyłączenia, zaś odmowa ustalenia warunków przyłączenia nastąpiła wyłącznie w oparciu i przez wzgląd na bezprawną odmowę oraz zaniechania leżące po stronie operatorów systemu dystrybucyjnego w postaci (...) S.A. oraz(...) i (...)S.A. Wobec powyższego rozstrzygnięcie Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki winno ukształtować stosunek pomiędzy Skarżącym a operatorem.

Wskazując na powyższe zarzuty Odwołujący wniósł o:

1) na podstawie art. 47953 § 2 k.p.c. uchylenie zaskarżonej decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 28 kwietnia 2023 r., znak sprawy: (...) w całości oraz przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez organ I instancji (Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki);

w razie nieuwzględnienia wniosku z punktu 1 powyżej, wnoszę o:

2) na podstawie art. 47953 § 2 k.p.c., zmianę zaskarżonej decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 28 kwietnia 2023 r., znak sprawy: (...) poprzez wydanie rozstrzygnięcia zobowiązującego (...) S.A. do zawarcia z (...) Sp. z o.o. umowy o przyłączenie do sieci dystrybucyjnej, tj. rozstrzygnięcia kształtującego taką umowę;

Odwołujący dodatkowo wniósł o:

3) zasądzenie na rzecz Skarżącego tj. (...) Sp. z o.o. z siedzibą w K. kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych;

4) przeprowadzenie dowodów wskazanych na łamach niniejszego odwołania na wykazanie faktów wskazanych w uzasadnieniu odwołania;

5) przeprowadzenie rozprawy także pod nieobecność Skarżącego;

6) na podstawie art. 248 § 1 k.p.c. wnoszę o zobowiązanie przez Wysoki Sąd spółki pod firmą: (...)i(...) Spółka Akcyjna z siedzibą (...) (...), (...)-(...) S., do przedłożenia znajdującego się w jej posiadaniu dokumentów w postaci wniosku (lub wniosków) wraz z dokumentem potwierdzającym datę wniesienia tego wniosku (wniosków) oraz datę kompletności tego wniosku (wniosków) o ustalenie warunków przyłączenia instalacji odnawialnego źródła energii w postaci elektrowni fotowoltaicznej (lub fotowoltaicznych) o łącznej mocy przyłączeniowej 15,7 MW, zaplanowanych do zrealizowania na terenie poeksploatacyjnym (...);

- oraz przeprowadzenie dowodu z wskazanych powyżej dokumentów - na okoliczność: treści, zaniechania wykonania ciążących na (...) oraz (...) ustawowych obowiązków operatora systemu dystrybucyjnego, nieuzasadnionej odmowy wydania warunków przyłączenia przez (...) oraz(...), nierzetelnego, nieprofesjonalnego, nietransparentnego prowadzenia działalności przez (...) jako operatora systemu dystrybucyjnego;

7) na podstawie art. 248 § 1 k.p.c. wnoszę o zobowiązanie przez Wysoki Sąd spółki pod firmą: (...) i (...)Spółka Akcyjna z siedzibą w G., (...), (...)-(...) S., do przedłożenia ekspertyz wpływu na przyłączenie na krajowy system elektroenergetyczny instalacji odnawialnego źródła energii w postaci elektrowni fotowoltaicznej (lub fotowoltaicznych) o łącznej mocy przyłączeniowej 15,7 MW, zaplanowanych do zrealizowania na terenie poeksploatacyjnym (...).

- oraz przeprowadzenie dowodu z wskazanych powyżej dokumentów - na okoliczność: treści, zaniechania wykonania ciążących na (...) oraz (...) ustawowych obowiązków operatora systemu dystrybucyjnego, nieuzasadnionej odmowy wydania warunków przyłączenia przez (...) oraz (...)", nierzetelnego, nieprofesjonalnego, nietransparentnego prowadzenia działalności przez (...) jako operatora systemu dystrybucyjnego;

z daleko posuniętej ostrożności procesowej, w razie nieuwzględnienia niniejszego odwołania, Odwołujący wniósł o:

8) na podstawie art. 102 k.p.c., wnoszę o nieobciążanie Skarżącego kosztami postępowania zgodnie z zasadą słusznością, z uwagi na okoliczności podnoszone na łamach niniejszego odwołania poniżej.

W odpowiedzi na odwołanie pozwany Prezes Urzędu Regulacji Energetyki wniósł o:

1. oddalenie odwołania,

2. nieuwzględnienie wniosku o zobowiązanie przedsiębiorcy: (...) i (...) S.A. w G. (dalej również jako: (...)S.A."] do przedłożenia wymienionych w pkt 6) i pkt 7) odwołania powoda dokumentów - jako niemającego związku z przedmiotowa sprawą a ponadto nie stanowiących dowodu faktów istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy,

3. pominięcie wniosku o przeprowadzenie dowodu z wymienionych przez powoda dokumentów przedsiębiorcy: (...) i (...) S.A. w G. - jako nieistotnych dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy oraz zmierzających do przedłużenia postępowania,

4. zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

W wykonaniu dyspozycji art. 127 k.p.c. pozwany zaprzeczył, że dokonał niepełnych ustaleń faktycznych w zakresie możliwości technicznych przyłączenia oraz, że zgromadził wybiórczy materiał dowodowy w tym zakresie.

W odpowiedzi na odwołanie zainteresowany (...) S.A. z siedzibą w W. (poprzednio(...) S,A, z siedzibą w W.) oświadczył m.in., że W przedmiotowej sprawie Zainteresowany funkcję Operatora Systemu Dystrybucyjnego Elektroenergetycznego, którego sieć dystrybucyjna nie posiada bezpośredniego połączenia z siecią przesyłową (...) (rola OSDn). Obciążenie sieci dystrybucyjnej Zainteresowanego jest zależne w głównej mierze od obciążenia obiektów zasilania trakcji elektrycznej spowodowanego ruchem pociągów. Dlatego też, gdy to obciążenie nie występuje lub jest znikome, znaczna część wytworzonej przez elektrownię fotowoltaiczną (...) ( (...)) energii elektrycznej przepłynie do sieci Operatora Systemu Dystrybucyjnego Elektroenergetycznego, z którym Zainteresowany jest połączony na danym obszarze. W przedmiotowej sprawie jest to (...)S.A. Zgodnie z wynikami ekspertyzy sieć dystrybucyjna Zainteresowanego jest w stanie skonsumować wyłącznie 320 kW wygenerowanej w elektrowniach fotowoltaicznych (...) (3000 kW), Nadwyżka zostałaby przesłana do sieci dystrybucyjnej (...)S.A. (w momencie szczytowej generacji wartość ta może sięgać 2680 kW). Powyższe skutkuje tym, że ewentualne przyłączenie (...) będzie wywierało wpływ na sieć innego Operatora Systemu Dystrybucyjnego Elektroenergetycznego i wydanie warunków przyłączenia dla(...) wymaga pozyskania zgody (...) S.A. na przesłanie nadwyżek energii do jego sieci. Zainteresowany oświadczył ponadto, że odmowa wydania warunków przyłączenia dla (...) nie była związana z ograniczeniami po stronie Zainteresowanego (co potwierdził wynik ekspertyzy dla sieci Zainteresowanego) lecz wynikała z przyczyn niezależnych od Zainteresowanego. Zainteresowany nie ponosi odpowiedzialności za działanie innego podmiotu prawnego i nie ma możliwości jego mobilizacji. Zainteresowany, jako OSDn, nie posiada skutecznych instrumentów prawnych, które pozwoliłyby na zmianę stanowiska (...) S.A. przy jednoczesnym dotrzymaniu ustawowego terminu na procedowanie sprawy przyłączeniowej dla (...). Zainteresowany nie podejmował żadnych działań na szkodę Skarżącego. Powodem dla odmowy wydania warunków przyłączenia dla (...) są tylko i wyłącznie ograniczenia ze strony pracy sieci dystrybucyjnej (...)S.A., a nie sieci dystrybucyjnej Zainteresowanego.

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca - (...)Sp. z o.o. z siedzibą w K. ubiega się o przyłączenie do sieci elektroenergetycznej (...) S.A. instalacji odnawialnego źródła – elektrowni fotowoltaicznej (...)o mocy 1 MW, zlokalizowanej w miejscowości S., gm.(...) (dz. nr (...)).

(...) S.A. jest przedsiębiorstwem energetycznym posiadającym koncesję na dystrybucję energii elektrycznej udzieloną decyzją Prezesa URE z dnia 25 lipca 2001 r. nr (...) z późn. zm., której przedmiotem jest dystrybucja energii elektrycznej między innymi na terenie, gdzie mieści się planowane do realizacji źródło (instalacja) Wnioskodawcy. Na mocy decyzji Prezesa URE z dnia 14 marca 2008 r. nr (...) została ona wyznaczona Operatorem Systemu Dystrybucyjnego Elektroenergetycznego (OSD) na okres od 17 marca 2008 r. do 31 grudnia 2030 r. m.in. w odniesieniu do sieci elektroenergetycznej, do której miałaby być przyłączona (...).

W odpowiedzi na złożony wniosek o określenie warunków przyłączenia do sieci elektroenergetycznej(...), po uznaniu jego kompletności oraz po dokonaniu stosownej analizy tego wniosku, (...) S.A. w piśmie z dnia 11 czerwca 2021 r. poinformowała Wnioskodawcę, iż „W odpowiedzi na wnioski o określenie warunków przyłączenia elektrowni fotowoltaicznych (...) oraz (...) […] informuję że przyłączenie ww. elektrowni do sieci dystrybucyjnej (...) nie jest możliwe do zrealizowania. Przyłączenie rozpatrywanych źródeł wytwórczych do sieci dystrybucyjnej (...) S.A. mogłoby zostać wykonane do (...) zasilanego z rozdzielni (...) w (...), która jest zasilana z (...) (majątek(...) S.A.).

Ze względu na fakt, że (...) podstawowo zasila sieć trakcyjną i charakteryzuje się zmiennym poborem mocy uzależnionym od prowadzonego ruchu kolejowego, często dochodzi do sytuacji, że w przypadku braku zapotrzebowania na energię trakcyjną obciążenie tej podstacji jest bardzo małe. W takich przypadkach cała energia wyprodukowana przez przyłączone do (...) elektrownie fotowoltaiczne zostałaby przesłana do (...) Ze względu na powyższe, (...) S.A. […] zleciła wykonanie ekspertyzy wpływu przyłączanych źródeł wytwórczych ma pracę systemu elektroenergetycznego […]. Zgodnie z wynikami ekspertyzy, w momencie szczytowej generacji cała wyprodukowana w ww. elektrowniach energia elektryczna zostałaby przesłana do sieci dystrybucyjnej (...) S.A. […]. (...) S.A. poinformowała naszą Spółkę o tym, że na dzień dzisiejszy nie posiada możliwości technicznych do absorbcji wygenerowanej w ww. elektrowni energii elektrycznej. Biorąc pod uwagę powyższe nasza odpowiedź na rozpatrywane wnioski o określenie warunków przyłączenia jest odmowna”.

Pismem z dnia 29 listopada 2021 r. Wnioskodawca wystąpił się do Prezesa URE z wnioskiem o rozstrzygnięcie, w trybie art. 8 ust. 1 ustawy – Prawo energetyczne, sporu dotyczącego odmowy zawarcia przez (...) S.A. umowy o przyłączenie do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej (...) co skutkowało wszczęciem postępowania administracyjnego w sprawie objętej tym wnioskiem. Powyższe znajdowało umocowanie w art. 8 ust. 1 ustawy – Prawo energetyczne, który stanowi, iż „W sprawach spornych dotyczących odmowy zawarcia umowy o przyłączenie do sieci, w tym dotyczących zwiększenia mocy przyłączeniowej, umowy sprzedaży, umowy o świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji paliw lub energii, umowy o świadczenie usług transportu gazu ziemnego, umowy o świadczenie usługi magazynowania paliw gazowych, umowy, o której mowa w art. 4c ust. 3, umowy o świadczenie usługi skraplania gazu ziemnego oraz umowy kompleksowej, oraz w przypadku nieuzasadnionego wstrzymania dostarczania paliw gazowych lub energii, odmowy przyłączenia w pierwszej kolejności instalacji odnawialnego źródła energii lub infrastruktury ładowania drogowego transportu publicznego, lub ogólnodostępnej stacji ładowania, o której mowa w art. 7 ust. 1a, a także odmowy przyłączenia mikroinstalacji, nieprzyłączenia mikroinstalacji pomimo upływu terminu, o którym mowa w art. 7 ust. 8d7 pkt 2, nieuzasadnionego ograniczenia pracy lub odłączenia od sieci mikroinstalacji, lub odmowy dokonania zmiany umowy, o której mowa w art. 7 ust. 2a, w zakresie terminu dostarczenia po raz pierwszy do sieci energii elektrycznej, rozstrzyga Prezes Urzędu Regulacji Energetyki, na wniosek strony”.

Pismem z dnia 29 listopada 2021 r. (...) Sp. z o.o. z siedzibą w K. (Wnioskodawca) zwróciła się do Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z wnioskiem o rozstrzygnięcie, w trybie art. 8 ust. 1 ustawy – Prawo energetyczne, sporu dotyczącego odmowy zawarcia przez (...) S.A. z siedzibą w W. (zwana dalej (...) S.A.” lub „OSD”) umowy o przyłączenie do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej instalacji odnawialnego źródła energii – Elektrowni Fotowoltaicznej (...) o mocy 1 MW, zlokalizowanej w miejscowości S., gmina (...) (dz. nr (...)) - dalej: (...).

W przedmiotowym piśmie Wnioskodawca podniósł iż: „[…] Spółka wystąpiła do (...) S.A. z wnioskami o przyłączenie do sieci dystrybucyjnej (...) trzech elektrowni fotowoltaicznych (...), (...) oraz (...) (dalej łącznie również: „elektrownie(...)”) o łącznej mocy 2 000 kW w miejscowości S., gmina (...) […].

Z przedstawionych informacji i wyjaśnień wynika przy tym, iż osią sporu istniejącego pomiędzy stronami jest kwestia istnienia w przedmiotowej sprawie technicznych warunków przyłączenia wskazanych w art. 7 ust. 1 ustawy – Prawo energetyczne.

Wnioskodawca w dniu 08 czerwca 2021 r. otrzymał kopię korespondencji wymienianej pomiędzy (...)i (...) S.A. (dalej „(...)S.A.”) i (...), z której wynikało, iż(...) odmawia wydania warunków przyłączenia z uwagi na realizację własnych zamierzeń związanych z potrzebami użytkowania czystej energii. Jednocześnie w treści ww. pisma nie było wskazane, by (...) S.A. wykonała ekspertyzę wpływu wnioskowanych o przyłączenie urządzeń na sieć […].

W dniu 11 czerwca 2021 r. (...) poinformowała wnioskodawcę o odmowie realizacji przyłączenia elektrowni fotowoltaicznych(...)oraz (...) do sieci dystrybucyjnej, jednocześnie proponując zmniejszenie mocy dla elektrowni fotowoltaicznej (...) […]. W uzasadnieniu ww. pisma wskazano powody odmowy zawarcia umowy o przyłączenie elektrowni fotowoltaicznych w miejscowości S.. Zainteresowany oparł swoją decyzję o informacje od (...) S.A. o braku warunków technicznych absorbcji wyprodukowanej energii przez Podmiot (...)S.A. […].

W związku ze stanowiskiem prezentowanym przez (...), wnioskodawca wystosował pismo z dnia 22 czerwca 2021 r. z prośbą o precyzyjne określenie przyczyn odmowy zawarcia umowy o przyłączenie dla farm fotowoltaicznych(...) oraz (...), jak również zmniejszenie wnioskowanej mocy dla farmy fotowoltaicznej(...). Jednocześnie wnioskodawca zwrócił uwagę zainteresowanemu na fakt, iż zgodnie z art. 7 ust. 8d2 Prawa energetycznego, przedsiębiorstwo energetyczne ma obowiązek określić planowany termin wraz z warunkami wykonania niezbędnej rozbudowy bądź modernizacji sieci, jak również określić termin przyłączenia w przypadku wcześniejszej odmowy przyłączenia do sieci instalacji odnawialnego źródła energii z powodu braku technicznych warunków przyłączenia wynikających z niezbędnych zdolności przesyłowych sieci.

W odpowiedzi na powyższe pismo, zainteresowany doprecyzował wnioskodawcy, iż wszelkie ograniczenia natury technicznej leżą po stronie innego operatora systemu dystrybucyjnego, który jednocześnie nie doprecyzował terminu ewentualnej rozbudowy bądź modernizacji swojej sieci dystrybucyjnej, co skutkuje brakiem możliwości określenia terminu przyłączenia przez zainteresowanego zespołu trzech elektrowni fotowoltaicznych (...)z wnioskowaną mocą 3 MW.

Wnioskodawca w piśmie z dnia 31 sierpnia 2021 r. zwrócił się z ponowną prośbą do zainteresowanego o zmianą stanowiska i dalsze procedowania wniosków o określenie warunków przyłączenia dla elektrowni (...) dowodząc, iż odmowa zawarcia umowy o przyłączenie do sieci jest przedwczesna i bezzasadna. Wnioskodawca zwrócił również uwagę na fakt, iż (...) S.A. nie wykonała stosownej ekspertyzy wpływu urządzeń na sieć a jedynie jej wynik mógłby określić negatywny wpływ urządzeń na sieć, co z kolei uzasadniałoby istnienie obiektywnej przesłanki do odmowy wydania przez (...) warunków przyłączenia w świetle art. 7 ust. 8e Prawa energetycznego.

Przedstawione przez zainteresowanego stanowisko odnośnie odmowy wydania warunków przyłączenia elektrowni (...) nie uzasadnia istnienia braku technicznych warunków przyłączenia wnioskowanych źródeł.

Pojęcie warunków technicznych nie zostało przez ustawodawcę zdefiniowane. Zgodnie z poglądem doktryny brak warunków technicznych przyłączenia należy rozumieć jako techniczną przeszkodę o charakterze trwałym, nie dającą się usunąć, pomimo podjęcia prób w tym celu. Muszą zatem istnieć obiektywne, nie dające się usunąć przeszkody uniemożliwiające realizację inwestycji mającej na celu przyłączenie nieruchomości, obiektu lub lokalu podmiotu ubiegającego się o zawarcie umowy, aby można było mówić o braku warunków technicznych przyłączenia. Każda indywidualna odmowa zawarcia umowy o przyłączenie do sieci z powołaniem się na brak warunków technicznych lub ekonomicznych powinna być szczegółowo uzasadniona.

Przedsiębiorstwo energetyczne ma publicznoprawny obowiązek realizacji zaopatrzenia w energię elektryczną nie tylko istniejącego, ale i przyszłego zapotrzebowania. Powinno zatem podejmować i realizować inwestycje związane z budową i rozbudową sieci, a wobec tego […] brak infrastruktury nie jest przesłanką decydującą o stwierdzeniu, iż warunki techniczne nie istnieją. Świadczy o tym również to, że funkcją i treścią umowy o przyłączenie jest określenie odpowiedzialności stron za realizację inwestycji, jakie są potrzebne do dokonania przyłączenia źródła wytwórczego do sieci (art. 7 ust. 2 w związku z art. 7 ust. 5 Prawa energetycznego). Jeżeli przyłączenie do sieci podmiotu wymaga rozwoju infrastruktury sieciowej przedsiębiorstwa energetycznego to właśnie ono jest obowiązane zapewnić realizację i finansowanie tej inwestycji, a podmiot występujący z wnioskiem o przyłączenie zobowiązany jest uiścić opłatę za przyłączenie.

(...) S.A., która zgodnie twierdzeniami wnioskodawcy nie posiada możliwości technicznych do absorpcji wygenerowanej w elektrowni (...) energii elektrycznej, w zakresie swoich ustaleń, nie wykonała ekspertyzy wpływu urządzeń na sieć. Wyłącznie taka ekspertyza, zgodnie z obowiązującymi przepisami, wskazująca negatywny wpływ urządzeń na sieć, uzasadniałaby istnienie obiektywnej przesłanki do odmowy wydania przez zainteresowanego warunków przyłączenia. Szczególnie mając na uwadze, jak wynika to z pisma (...)S.A., że (...)S.A. rozpatrywała pismo zainteresowanego w kontekście wniosku o przyłączenie elektrowni (...) do ich sieci dystrybucyjnej. Tym samym zobligowana była zastosować art. 7 ust. 8e Prawa energetycznego.

Bezwzględnie zatem (...) S.A., przed odmową wydania warunków przyłączenia i uznaniem braku możliwości technicznych do absorbcji wygenerowanej przez elektrownię (...) energii elektrycznej, winna wykonać taką ekspertyzę.

(...)S.A. tymczasem oparła swoją argumentację na stwierdzeniu, iż nie jest w stanie wydać warunków przyłączenia z uwagi na ich zamierzenia i ze względu na ich potrzeby użytkowania czystej energii (pismo z dnia 08 czerwca 2021 r.). Stwierdzenie to nie zostało w żadnej mierze poparte argumentacją osadzoną na odpowiednich analizach i dowodach.

Zainteresowany przyjął tą argumentację za zasadną, nie żądając od (...)S.A. przedłożenia takiej ekspertyzy, celem uwiarygodnienia odmowy wydania warunków. Takie działanie powoduje, że wskazane uzasadnienie odmowy wydania warunków przyłączenia czy też propozycja zmniejszenia wnioskowanej mocy przyłączeniowej, nie spełnia kryteriów odmowy regulowanej art. 7 ust. 1 Prawa energetycznego.

Ani zainteresowany, ani (...) S.A., nie określili planowanego terminu oraz warunków wykonania niezbędnej rozbudowy lub modernizacji sieci, a także nie określili terminu przyłączenia, w terminie proponowanym przez podmiot ubiegający się o przyłączenie instalacji odnawialnego źródła energii, wbrew obowiązkowi wynikającemu z art. 7 ust. 8d Prawa energetycznego. Brak określenia powyższych kwestii, w kontekście orzecznictwa sądowego powoduje, że odmowa wydania warunków przyłączenia z uwagi na brak technicznych warunków jest przedwczesna i bezzasadna.

Nie należy przyjmować, że warunki techniczne muszą istnieć w dniu złożenia wniosku, bez uwzględnienia dowodów w postaci planów rozwoju przedsiębiorstwa i możliwości rozwojowych sieci. Przesłanka istnienia warunków technicznych będących podstawą do określenia warunków przyłączenia jest spełniona, gdy warunki takie zaistnieją w planowanej dacie wykonania umowy przyłączeniowej w związku z prowadzonymi przez przedsiębiorstwo sieciowe pracami modernizacyjnymi. Analiza weryfikacji istnienia warunków technicznych powinna uwzględniać także konieczność ewentualnej budowy lub rozbudowy infrastruktury sieciowej. W judykaturze prezentowane jest stanowisko, że katalog przyczyn odmowy wydania warunków przyłączenia jest katalogiem zamkniętym. Oznacza to, że operatorzy systemów dystrybucyjnych nie mogą dokonywać rozszerzenia tego katalogu o nowe przesłanki.

W świetle powyższego, nie sposób nie odnieść się do zasady równości, uregulowanej w art. 4 ust. 2 i 7 Prawa energetycznego. Z przepisów tych wynika obowiązek równoprawnego traktowania podmiotów w ramach m.in. procedury przyłączeniowej. Zasada równości, ujmowana jako nakaz niedyskryminacji, jest przedmiotem orzecznictwa sądów europejskich w sprawach z zakresu energetyki. Nie ulega wątpliwości, że rozstrzygnięcie udzielone przez zainteresowanego narusza zasadę równoprawnego traktowania podmiotów w ramach m.in. procedury przyłączeniowej, mając świadomość, że odmowa została udzielona bez wykonania ekspertyzy wpływu na sieć”.

Pismem z dnia 22 marca 2022 r. Prezes URE zawiadomił strony o wszczęciu, na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy – Prawo energetyczne, postępowania administracyjnego w sprawie rozstrzygnięcia sporu dotyczącego odmowy zawarcia przez (...) S.A. umowy o przyłączenie do sieci elektroenergetycznej instalacji odnawialnego źródła energii –(...), wzywając strony do przedstawienia stosownych wyjaśnień i dokumentów odnoszących się do przedmiotu wszczętego postępowania.

W piśmie z dnia 14 kwietnia 2022 r. swoje stanowisko w sprawie przedstawiła (...) S.A. wskazując, iż „[…] Informacja o kompletności wniosku o określenie warunków przyłączenia została przesłana do Wnioskodawcy w dn. 01.03.2021 r. Odnośnie pisma Wnioskodawcy […] informujemy, że do przedstawionego opisu przebiegu sprawy nie wnosimy zasadniczych uwag. Jednakże, nasza spółka pragnie doprecyzować, że łączna wnioskowana moc elektrowni fotowoltaicznych (...), (...) oraz (...) wynosiła 3000 kW. Dla bardziej szczegółowego przedstawienia sprawy pragniemy dodatkowo poinformować, że w dniu 08.04.2021 r. (...) S.A. Oddział w W. - Dystrybucja Energii Elektrycznej wystąpił do(...) S.A. z zapytaniem o opinię w sprawie przyłączenia (...) oraz o możliwość udostepnienia przez ww. podmiot danych technicznych w celu poszerzenia zakresu ekspertyzy o sieć dystrybucyjną (...) S.A. Ww. zapytanie pozostało bez odpowiedzi. Powyższe skutkowało tym, że (...) S.A. wyłoniła wykonawcę ekspertyzy związanej podstawowo z własną siecią dystrybucyjną.

Zgodnie z wynikami otrzymanej ekspertyzy sieć dystrybucyjna naszej Spółki jest zdolna do absorbcji przepływu energii elektrycznej o maksymalnej mocy 320 kW, reszta wyprodukowanej w ww. elektrowni energii elektrycznej zostałaby przesłana do sieci dystrybucyjnej(...) S.A. W związku z powyższym (...) S.A. w dniu 25.05.2021 r. wystąpiła do (...)S.A. z zapytaniem o zdolność absorbcji tej energii przez sieć (...) S.A. W odpowiedzi na powyższe zapytanie(...)S.A poinformowała naszą Spółkę o tym, że nie posiada możliwości technicznych do absorpcji wygenerowanej przez (...)energii elektrycznej. Brak możliwości przesyłu wygenerowanej przez (...) energii elektrycznej skutkował tym, że (...) przesłała do Wnioskodawcy pismo z propozycję obniżenia mocy elektrowni fotowoltaicznej (...) do 320 kW (maksymalna wartość mocy elektrycznej, która może być absorbowana przez naszą sieć dystrybucyjną naszej Spółki bez przesyłu energii do sieci (...) S.A.) oraz poinformowała Wnioskodawcę o odmowie przyłączenia (...) […]. Wnioskodawca zażądał dodatkowych wyjaśnień dot. przyczyn odmowy przyłączenia (...). Dodatkowe informacje zostały przesłane do Wnioskodawcy za pismem nr (...) […]. Ustosunkowując się do wątpliwości Wnioskodawcy odnośnie procedur przeprowadzonych przez (...) S.A. i (...) S.A. należy stwierdzić, że dotyczą one działalności przyłączeniowej tylko jednego Operatora ((...) S.A.). (...) S.A. nie ponosi odpowiedzialności za działania innego podmiotu prawnego. Ponadto należy zaznaczyć, że nasza Spółka nie posiada skutecznych instrumentów prawnych, które pozwoliłyby na zmianę stanowiska OSD (...)S.A. przy jednoczesnym dotrzymaniu ustawowego terminu procedowania sprawy przyłączeniowej dot. (...).

Na obszarze przyłączenia ww. (...). (...) S.A. pełni funkcję Operatora Systemu Dystrybucyjnego Elektroenergetycznego, którego sieć dystrybucyjna nie posiada bezpośredniego połączenia z siecią przesyłową (...), ponadto obciążenie sieci dystrybucyjnej (...) S.A. jest zależne w głównej mierze od obciążenia obiektów zasilania trakcji elektrycznej spowodowanego ruchem pociągów. Dlatego w rozpatrywanym przypadku gdy obciążenie nie występuje lub jest znikome, znaczna część wytworzonej przez (...) energii elektrycznej przepłynie do sieci Operatora Systemu Dystrybucyjnego Elektroenergetycznego, z którym nasza Spółka jest połączona na tym obszarze (w przedmiotowym przypadku takim OSD jest (...) S.A.). Zgodnie z wynikami ekspertyzy sieć dystrybucyjna naszej Spółki jest w stanie skonsumować wyłącznie 320 kW wygenerowanej w elektrowniach fotowoltaicznych (...), (...)i (...) (o łącznej mocy 3000 kW) mocy, nadwyżka zostałaby przesłana do sieci (...)S.A. (w momencie szczytowej generacji wartość ta może sięgać 2680 kW). Powyższe skutkuje tym, że ewentualne przyłączenie (...) będzie wywierało wpływ na sieć innego Operatora systemu Dystrybucyjnego Elektroenergetycznego i wydanie warunków przyłączenia dla(...)wymaga pozyskania zgody(...) S.A. na przesłanie nadwyżek energii do sieci ww. OSD. W związku z powyższym nasza Spółka wysłała odpowiednie pismo do (...) S.A. […], negatywna odpowiedź ww. OSD na zapytanie dot. możliwości przesłania nadwyżek energii […] skutkowała brakiem możliwości przyłączenia(...)do (...) zgodnie z wnioskiem Wnioskodawcy. Z powyższego wynika, iż jedyną przeszkodą dla przyłączenia(...) z wnioskowaną mocą jest brak zgody OSD (...) S.A. na odbiór nadwyżek wygenerowanej w (...)energii elektrycznej.

W celu przyłączenia zespołu elektrowni (...) (...)i(...) planowano budowę nowego złącza kablowego(...), które byłoby wyprowadzone z Rozdzielni (...) (15 kV) Podstacji Trakcyjnej (...) (po dobudowie nowego pola w Sekcji i Rozdzielni (...)). Z powodu braku podpisanej umowy z Wnioskodawcą w obowiązującym Planie Rozwoju Przedsiębiorstwa na lata 2021-2025 nie został uwzględniony wymieniony zakres rozbudowy sieci dystrybucyjnej.

Informacja o dostępnych mocach przyłączeniowych dla źródeł wytwórczych w sieci dystrybucyjnej (...) S.A. zamieszczana na stronie internetowej Spółki jest weryfikowana co kwartał. Wartości dostępnych mocy przyłączeniowych dla źródeł zostały przedstawione w wersji tabelarycznej podanej dla każdej stacji elektroenergetycznej o napięciu powyżej 1 kV będącej własnością lub dzierżawionej przez (...) S.A. w stanie obecnym jak również w perspektywie 5 lat od dnia publikacji. Prognoza na kolejne lata uwzględnia planowaną modernizację i rozbudowę sieci dystrybucyjnej i będzie możliwa do wykonania tylko w przypadku realizacji w pełni założeń inwestycyjnych. Przy wykonywaniu analizy uwzględnione zostały dostępne moce przyłączeniowe dla źródeł innych operatorów systemów dystrybucyjnych (OSD), z którymi siec (...) S.A. jest połączona. Należy zauważyć, że wykonane obliczenia nie pozwalają dokładnie odwzorować przyłączonej i planowanej do przyłączenia generacji, dlatego wyznaczone wartości dostępnych mocy przyłączeniowych dla źródeł należy traktować jako szacunkowe.

W przypadku (...) zasilanej z (...), moc przyłączeniowa na rok 2022 i lata następne została określona na poziomie 0 kW. W tym miejscu należy zaznaczyć, iż wartość ta uwzględnia „zamrożoną” moc na poziomie 320 kW dla niniejszej (...) (zgodnie z wynikami ekspertyzy wpływu przyłączenia (...) na sieć dystrybucyjną (...) S.A.). Przyłączenie instalacji z większą mocą wymaga zgody OSD (...) S.A. na odbiór nadwyżek wygenerowanej w (...) energii elektrycznej. Nasza Spółka pragnie ponownie jednak podkreślić, że ww. informacje zamieszczane na stronie internetowej (...) oparte są o szacunkowe wewnętrzne analizy dotyczące własnej sieci dystrybucyjnej i analizy wykonane przez OSD, do którego sieci dystrybucyjnej jest przyłączona rozpatrywana podstacja trakcyjna. Nie mogą być one jednoznacznie podstawą do oceny rzeczywistych możliwości przyłączeniowych każdego obiektu, o tym powinna decydować szczegółowa analiza wpływu przyłączenia rozpatrywanego źródła wytwórczego na pracę systemu elektroenergetycznego. Ze względu na specyfikę głównych odbiorców w sieci dystrybucyjnej (...) S.A., obciążenie sieci jest zależne w głównej mierze od obciążenia obiektów zasilania trakcji elektrycznej spowodowanego ruchem pociągów i cechuje się dużą zmiennością. Na obszarze planowanego przyłączenia (...) (sieć dystrybucyjna zasilana z (...)) zapotrzebowanie na moc wynosi 2800 kW (moc zamówiona). W okresach maksymalnego poboru energii moc 15-min wynosi do 8160 kW, w okresach minimalnego poboru energii elektrycznej obciążenie 15-min ww. podstacji trakcyjnej wynosi 30 kW, średnia wartość obciążenia 15-min podstacji wynosi 1370 kW.

Aktualnie do systemu dystrybucyjnego (...) S.A. podłączono 15,455 MW mocy wytwórczej z odnawialnych źródeł energii. Sieć dystrybucyjna (...) S.A. jest projektowana i budowana podstawowo do zasilania sieci trakcyjnej nie była przystosowana do przyłączania źródeł wytwórczych. Podstacje trakcyjne są zasilane z sieci innych Operatorów Systemów Dystrybucyjnych Elektroenergetycznych napięciem 15, 20, 30 i 110 kV, głównie dwoma liniami zasilającymi (podstawową i rezerwową) często z dwóch różnych sekcji jednego (...) (z różnych transformatorów (...)) lub rzadziej z dwóch różnych (...). […] Specyfika odbiorów trakcyjnych, wymagająca dużej pewności zasilania, powoduje jednocześnie nierównomierne zapotrzebowanie na moc, co w znacznym stopniu utrudnia planowanie zapotrzebowanie na moc wytwórczą przyłączaną do sieci (w przypadku braku obciążenie trakcyjnego niemal cała moc wytworzona przepływa do sieci innego OSD)”.

Wraz z powyższym pismem (...) S.A. przedłożyła „Ekspertyzę wpływu planowanych (...) na istniejący system elektroenergetyczny w części podległej (...) S.A.”, oraz wyciąg z Planu rozwoju (...) S.A. na lata 2021-2025.

W piśmie z dnia 6 czerwca 2022 r. Wnioskodawca został wezwany do ustosunkowania się do treści pisma (...) S.A. z dnia 14 kwietnia 2022 r.

Wnioskodawca odpowiadając na powyższe wezwanie Prezesa URE, w piśmie z dnia 28 czerwca 2022 r. wskazał m.in., iż „Przede wszystkim należy zwrócić uwagę, że (...) potwierdziła w swoim piśmie, że dla przyłączenia do sieci (...) elektrowni fotowoltaicznej (...)( elektrownia (...)), nie jest wymagane dokonanie żadnych dodatkowych inwestycyjnych czynności poza zabudową standardowego złącza.

Jedyne, co zdaniem (...) stoi na przeszkodzie przyłączenia elektrowni (...) to stanowisko(...) i (...)S.A. (dalej: „(...)”).(...) wskazała w korespondencji prowadzonej z (...), że nie jest w stanie wydać warunków przyłączenia z uwagi na ich zamierzenia i ze względu na ich potrzeby użytkowania czystej energii.

(...)stwierdzając powyższe, nie przedstawiła żadnego dowodu potwierdzającego ich twierdzenia (takiego dowodu nie zażądała od (...) również (...)) jako operator systemu dystrybucyjnego nieprzyłączonego do sieci przesyłowej (...) S.A. (OSDn) posiadający zatwierdzoną Instrukcję Ruchu i Eksploatacji Sieci Dystrybucyjnej (IRiESD). (...) zobowiązana jest stosować się do zapisów IRiESD oraz ustawy – Prawo energetyczne. Tym samym(...) winna udowodnić w oparciu m.in. o treść przepisów art. 7 ust. 1 Prawa energetycznego , dlaczego nie jest w stanie wydać warunków przełączenia i dlaczego nie jest w stanie absorbować energii wyprodukowanej przez elektrownię (...), czego nie uczyniła.

(...) nie podała żadnego argumentu natury technicznej odmowy absorbcji energii elektrycznej z elektrowni (...). Takie stanowisko pozwala stwierdzić, że najprawdopodobniej (...) powinna mieć możliwość przyjęcia „nadwyżki” mocy elektrycznej (przekazanej przez infrastrukturę (...)). Wymaga podkreślenia, że (...) nie widzi żadnych przeciwwskazań technicznych do przekazania energii o mocy wnioskowanej przez wnioskodawcę do sieci (...). Jak wynika z treści pisma (...) – infrastruktura jest w stanie wytrzymać obciążenie związane z przyłączeniem elektrowni (...), ale nie jest w stanie go wchłonąć.

Jednocześnie skoro nie jest wymagana żadna inwestycja w remont sieci(...) to tym samym potwierdzone zostało istnienie również warunków ekonomicznych.

Jak wynika z pisma (...) sieć(...) powinna mieć możliwość przyjęcia mocy elektrowni (...). W czasie maksymalnego poboru przez (...) przez sieć (...) musi przepływać do 8,16 MW mocy „w kierunku (...)”.

W takim przypadku do (...) mogłaby być dostarczana (częściowo) z instalacji wnioskodawcy o mocy 3 MW (z trzech elektrowni fotowoltaicznych(...)).

W czasie minimalnego poboru przez (...) przez tą sieć może więc przepływać moc elektrowni (...) wnioskodawcy „w kierunku(...)”. Świadczy to też o niespełnieniu przesłanki braku warunków technicznych.

Mając powyższe na uwadze, w szczególności zważywszy na twierdzenia (...) potwierdzone w piśmie z dnia 14 kwietnia 2022 r. o braku skutecznych instrumentów prawnych po stronie (...), które pozwoliłyby na zmianę stanowiska(...), wnioskodawca wnosi o:

1. wezwanie(...)do złożenia wyjaśnień i wykazania (udowodnienia) braku możliwości technicznych do absorbcji wygenerowanej przez elektrownię (...) energii elektrycznej m.in. poprzez przedłożenie ekspertyzy wpływu przyłączanego źródła na sieć (...), ewentualnie innego dokumentu potwierdzającego tę okoliczność;

2. wezwanie (...) do określenia planowanego terminu oraz warunków wykonania niezbędnej rozbudowy lub modernizacji sieci niezbędnej do absorbcji wygenerowanej przez elektrownię (...) energii elektrycznej;

3. wezwanie (...) do wykazania (udowodnienia) istnienia trwałych, nie dających się usunąć braków warunków technicznych do wydania warunków przyłączenia elektrowni (...).

Wnioskodawca wskazuje, że od wyjaśnień i dowodów przedłożonych przez (...) zgodnie z ww. wnioskami zależeć będą dalsze wnioski dowodowe i twierdzenia wnioskodawcy, w tym odnośnie udziału (...)w niemniejszym postępowaniu”.

Mając powyższe na uwadze, pismem z dnia 9 sierpnia 2022 r. Prezes URE wezwał (...) S.A. do przedstawienia dowodów potwierdzających stanowisko (...) S.A. (wyrażone w piśmie z dnia 8 czerwca 2021 r.) w zakresie braku możliwości absorbcji energii elektrycznej wytworzonej w (...) przez sieć dystrybucyjną należącą do (...)S.A., w szczególności analizę dostępnych mocy przyłączeniowych, o której mowa w art. 7 ust. 8l ustawy – Prawo energetyczne (ze szczególnym uwzględnieniem (...)) oraz inne dokumenty potwierdzające istnienie lub brak warunków przyłączenia do wskazanej wyżej sieci dystrybucyjnej opracowanych w związku z procedowaniem projektu budowy należących do (...)S.A. elektrowni fotowoltaicznych, które mają być przyłączone do (...)

W piśmie z dnia 1 września 2022 r. (...) S.A. wskazała, iż „Całość korespondencji pomiędzy (...) S.A. a (...) S.A. została przekazana Urzędowi Regulacji Energetyki. Nasza Spółka nie otrzymała innych dokumentów do (...)S.A. poza przesłanymi do URE […]. Dodatkowo pragniemy zauważyć, że nasza Spółka nie może ponosić odpowiedzialności za ewentualne niedotrzymanie przez (...) S.A. wymogów prawnych wynikających z art. 7 ust. 8l ustawy – Prawo energetyczne. (...) została wybrana jako miejsce przyłączenia ( (...)) ze względu na odległość potencjalnego (...) od lokalizacji (...) (ok 1,1 km w linii prostej) oraz możliwość rozbudowy rozdzielni (...) o dodatkowe pole. Alternatywą mogłoby być przyłączenie do rozdzielni średniego napięcia w sąsiednich (...) (ok. 7,5 km w linii prostej), (...)(ok 20,0 km w linii prostej) lub (...) (ok 24,5 km w linii prostej). Należy zaznaczyć, że(...) i (...)nie ma możliwości rozbudowy rozdzielni (...) (brak miejsca w budynkach podstacji trakcyjnych)”.

Pismem z dnia 10 października 2022 r. Prezes URE wezwał strony do przedstawienia dodatkowych wyjaśnień w aspekcie informacji przedstawionych w piśmie, o którym mowa wyżej.

(...) S.A. w piśmie z dnia 19 października 2022 r. wskazała, iż „ obecnie nasza Spółka nie jest w stanie jednoznacznie wskazać, czy istnieją techniczne warunki do przyłączenia(...)do wskazanych w piśmie nr (...) podstacji trakcyjnych. Powyższe wynika z faktu, że (...) pełni rolę OSDn i obciążenie sieci dystrybucyjnej jest zależne w głównej mierze od obciążenia obiektów zasilania trakcji elektrycznej spowodowanego ruchem pociągów i cechuje się dużą zmiennością. W praktyce oznacza to, że w przypadku braku ruchu kolejowego na odcinkach zasilanych z poszczególnych podstacji trakcyjnych generowana w(...)energia elektryczna będzie przesyłana do sieci OSDn, z którego sieci dystrybucyjnej jest zasilana podstacja trakcyjna. Ze względu na to, że ewentualne przyłączenie źródła będzie miało wpływ na sieć dystrybucyjną kilku OSD, w celu oceny możliwości przyłączenia (...)konieczne jest wykonanie ekspertyzy wpływu przyłączenia ww. elektrowni na system elektroenergetyczny (w zakresie sieci (...)). Bez wykonania takiej ekspertyzy (...) S.A. nie ma możliwości sprawdzenia, czy w przypadku przyłączenia(...)zostaną spełnione wymogi zawarte w dokumencie „Kryteria oceny możliwości przyłączania jednostek wytwórczych do sieci dystrybucyjnej średniego napięcia” (w szczególności dotyczy to kryterium spełnienia warunków zwarciowych oraz kryterium spełnienia zapasu mocy w węźle (...))”.

W piśmie z dnia 27 października 2022 r. wyjaśnienia przedstawił Wnioskodawca, wskazując przy tym, m.in., iż „alternatywne miejsca przyłączenia nie mogą być rozpatrywane przy realizacji elektrowni (...) z uwagi na znaczną od niej odległość – najbliższa wskazana rozdzielnia (...) (...)umiejscowiona jest w odległości 7,5 km w linii prostej. Dodatkowo z trzech wskazanych alternatywnych miejsc przyłączenia do sieci, jedyne wobec którego istnieje możliwość rozbudowy rozdzielni stanowi (...), który jednocześnie jest najbardziej oddalonym – 24,5 km w linii prostej, a przez to realizacja tego przyłącza wymagałoby znacznych nakładów inwestycyjnych niweczących ekonomiczny aspekt inwestycji”. Jednocześnie, Wnioskodawca ponowił wnioski dowodowe wskazane w piśmie z dnia 28 czerwca 2022 r.

Postanowieniem z dnia 6 grudnia 2022 r. Prezes URE domówił Wnioskodawcy przeprowadzenia wnioskowych przez niego dowodów w zakresie, w jakim dotyczyły informacji i dokumentów odnoszących się do sieci dystrybucyjnej eksploatowanej przez (...)S.A.

Pismem z dnia 28 grudnia 2022 r. Prezes URE zawiadomił strony o zakończeniu prowadzonego w sprawie postępowania dowodowego oraz o możliwości zapoznania się ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym w celu ewentualnego wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłaszanych żądań w terminie do dnia 13 stycznia 2023 r., informując jednocześnie, że niezapoznanie się aktami sprawy zostanie uznane za rezygnację z możliwości wypowiedzenia się w sprawie zgromadzonego materiału dowodowego.

W dniu 13 stycznia 2023 r. do Prezesa URE wpłynęło pismo Wnioskodawcy, w którym polemizując z treścią ww. postanowienia podniósł on m.in., iż „[…] Przede wszystkim należy odnieść się do twierdzeń Prezesa URE zawartych w Postanowieniu dotyczących obowiązków operatora systemu dystrybucyjnego (dalej jako: „OSD”) jakim oczywiście jest (...) S.A. ( (...)) a wynikających m.in. z treści art. 9c ust. 3 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne.

OSD jest odpowiedzialny m.in.:

a. prowadzenia ruchu sieciowego w sieci dystrybucyjnej w sposób efektywny, z zachowaniem wymaganej niezawodności dostarczania energii elektrycznej i jakości jej dostarczania oraz we współpracy z operatorem systemu przesyłowego elektroenergetycznego w obszarze koordynowanej sieci 110 kV;

b. zapewnienia rozbudowy sieci dystrybucyjnej, a tam gdzie ma to zastosowanie, rozbudowy połączeń międzysystemowych w obszarze swego działania;

c. współpracy z innymi operatorami systemów elektroenergetycznych lub przedsiębiorstwami energetycznymi w celu zapewnienia spójności działania systemów elektroenergetycznych i skoordynowania ich rozwoju, a także niezawodnego oraz efektywnego funkcjonowania tych systemów.

Jednocześnie w tym miejscu organ całkowicie pominął okoliczność, iż (...) na obszarze przyłączenia elektroenergetycznej elektrowni fotowoltaicznej (...)

o mocy 1000 kW zlokalizowanej w miejscowości S., gm. (...) (dz. nr ew. (...)) (dalej jako: (...)) pełni funkcję OSD, którego sieć dystrybucyjna nie posiada bezpośredniego połączenia z siecią przesyłowy(...). Tym samy mając na uwadze treść art. 9c ust. 3a Prawa energetycznego obowiązki określone w przedmiotowej ustawie OSD elektroenergetyczny, którego sieć dystrybucyjna nie posiada bezpośrednich połączeń z siecią przesyłową, realizuje w zakresie współpracy) z operatorem systemu przesyłowego elektroenergetycznego lub systemu połączonego elektroenergetycznego za pośrednictwem operatora systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego, z którego siecią jest połączony, który jednocześnie posiada bezpośrednie połączenie z siecią przesyłową.

(...) w piśmie z dnia 14 kwietnia 2022 r. wskazała na obszarze jej działania operatorem systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego, z którego siecią jest połączona sieć dystrybucyjna (...), jest (...)S.A. ((...)). Nie sposób tym samym uznać w świetle powyższego, aby wyjaśnienia (...)zawarte w piśmie z dnia 8 czerwca 2021 r., a przekazanym przez (...) organowi wraz z pismem z dnia 14 kwietnia 2022 r. umożliwiały (...) sporządzenie kompleksowej i rzetelnej ekspertyzy wpływu przyłączenia(...) na system energetyczny. Powyższe znajduje potwierdzenie we wspomniany powyżej piśmie (...) w którym wskazano cyt.: „[...] (...) SA. Oddział w W. wystąpił do(...)S.A. z zapytaniem o opinię w sprawie przyłączenia (...) oraz możliwość udostępnienia przez ww. podmiot danych technicznych w celu poszerzenia zakresu ekspertyzy o sieć dystrybucyjną(...)SA. Ww. zapytanie pozostawało bez odpowiedzi skutkowało tym, że (...) SA. wyłoniła wykonawcę ekspertyzy związanej podstawowo z własną siecią”.

(...) potwierdziła, że nie jest wymagane dokonanie żadnych dodatkowych, inwestycyjnych czynności, poza zabudową standardowego złącza oraz że istnieją przesłanki techniczne dla przyłączenia do sieci (...) (...) Jednocześnie, skoro nie jest wymagana żadna inwestycja w remont sieci (...), to tym samy potwierdzone zostało istnienie również warunków ekonomicznych. Wobec powyższego infrastruktura energetyczna (...) jest w stanie wytrzymać obciążenie związane z przyłączeniem elektrowni (...), ale nie jest w stanie go wchłonąć. Jedyną przesłanką odmowy przyłączenia był brak możliwości odbioru wprowadzonej do sieci energii elektrycznej przez (...). (...) zaś nie podała żadnego argumentu natury technicznej odmowy absorbcji energii elektrycznej z (...), a jako operator systemu dystrybucyjnego nieprzyłączonego do sieci przesyłowej (...) S.A. (OSDn), posiadający zatwierdzoną Instrukcję Ruchu i Eksploatacji Sieci Dystrybucyjnej (IRiESD),(...)zobowiązana jest stosować się zapisów IRiESD oraz Prawa energetycznego. Tym samym (...) winna udowodnić w oparciu m.in. o treść przepisów art. 7 Prawa energetycznego, dlaczego nie jest w stanie absorbować energii wyprodukowanej przez(...) czego nie uczyniła.

W tym miejscu całkowicie niezrozumiałym jest dla Spółki oddalenie przez Prezesa URE wniosku Spółki o wezwanie do złożenia wyjaśnień(...) Zgodzić się należy, iż przedmiotowe postępowanie ma koncentrować się wokół publicznoprawnych obowiązków (...) jako OSD w zakresie realizacji obowiązku przyłączenia źródła wytwórczego do sieci dystrybucyjnej, jednakże nie jest możliwym dokonanie przez organ pełnej oceny istnienia warunków technicznych i ekonomicznych bez uzyskania żądanych w piśmie Spółki z dnia 26 października 2022 r. wyjaśnień (...). Nie znajduje również uznania argumentacja Prezesa URE, iż organ nie jest uprawniony do żądania w ramach postępowania do przedstawienia określonych dowodów przez podmiot, który nie jest stroną toczącego się postępowania administracyjnego. Zgodnie z art. 50 § 1 KPA organ administracji publicznej może wzywać osoby do udziału w podejmowanych czynnościach i do złożenia wyjaśnień lub zeznań osobiście, przez pełnomocnika, na piśmie, jeżeli jest to niezbędne dla rozstrzygnięcia sprawy lub dla wykonywania czynności urzędowych. Wezwanie do udziału w czynnościach postępowania może być skierowane do każdego podmiotu i uczestnika postępowania, który może dostarczyć niezbędnych wiadomości o faktach koniecznych dla biegu.

Mając powyższe na uwadze, w oparciu o treść art. 77 § 2 KPA Wnioskodawca wnosi o:

1. zmianę postanowienia Prezesa URE z dnia 6 grudnia 2022 r. w przedmiocie oddalenia wniosku dowodowego Spółki oraz,

2. wezwanie (...)do złożenia wyjaśnień i wykazania (udowodnienia) braku możliwości technicznych do absorbcji wy generowanej przez elektrownię (...) energii elektrycznej, m.in. poprzez przedłożenie ekspertyzy wpływu przyłączanego źródła na sieć (...)), ewentualnie innego dokumentu potwierdzającego tę okoliczność;

3. wezwanie (...)do określenia planowanego terminu oraz warunków wykonania niezbędnej rozbudowy lub modernizacji sieci niezbędnej do absorbcji wygenerowanej przez elektrownię (...) energii elektrycznej;

4. wezwanie (...) do wykazania (udowodnienia) istnienia trwałych, nie dających się usunąć braku warunków technicznych do wydania warunków przyłączenia elektrowni (...)”.

Pismem z dnia 30 stycznia 2023 r. Prezes URE wezwał (...) S.A. do ustosunkowania się do powyższego pisma Wnioskodawcy, w tym do przedstawienia aktualnego stanowiska pozyskanego od (...)S.A. dotyczącego istnienia lub braku technicznych warunków (przyłączenia) – absorbcji energii elektrycznej wytworzonej w(...)przez sieć dystrybucyjną należącą do(...) S.A., w szczególności mając na uwadze treść pkt II. 1.15 Instrukcji Ruchu i Eksploatacji Sieci Dystrybucyjnej (...) S.A. regulującego kwestie uzgadniania pomiędzy OSD warunków przyłączenia do sieci.

Odpowiadając na powyższe wezwanie, w piśmie z dnia 22 lutego 2023 r. (...) S.A. przedstawiła dodatkowe informacje, wskazując przy tym, iż „[…] nasza Spółka informuje, iż […] pozyskała aktualne stanowisko (...) S.A. (OSDn) w sprawie istnienia lub braku technicznych warunków do absorbcji energii elektrycznej wytworzonej w […] elektrowniach fotowoltaicznych.(...) S.A. poinformowała naszą Spółkę o tym, że aktualnie nie ma warunków technicznych do absorpcji energii elektrycznej wytworzonej w elektrowniach fotowoltaicznych (...), (...), (...) ze względu na brak dostępnej mocy przyłączeniowej dla źródeł energii elektrycznej w węźle (...) ((...)). Powyższe wynika z zagrożenia w bezpiecznym funkcjonowaniu sieci dystrybucyjnej ww. OSDn ze względu na ryzyko wystąpienia przeciążeń istniejącego transformatora w (...) (brak spełnienia kryterium zapasu mocy w węźle(...)[…])”.

Do przedmiotowego pisma (...) S.A. dołączyła pismo (...) S.A. z dnia 20 lutego 2023 r., w którym stwierdzono, iż „W odpowiedzi na pismo (...)z dnia 07.02.2023 r. […] dotyczące możliwości absorbcji energii elektrycznej wytworzonej w (...)informujemy, iż zgodnie z przedstawioną informacją w naszym piśmie z dnia 08.06.2021 r. planowana jest budowa elektrowni słonecznej. Dla tego przedsięwzięcia zostały już wydane warunki przyłączenia dla obszaru Dystrybucyjnego (...) należącego do (...) i (...) S.A. o łącznej mocy 15,7 MWp. W oparciu o wykonaną „Ekspertyzę wpływu przyłączenia farm fotowoltaicznych (PV) na sieć dystrybutora OSDn w(...)w O. i (...) w D.” dla tego węzła sieci nie ma już dostępnej mocy przyłączeniowej. Przyłączanie dodatkowych źródeł do tego węzła spowoduje przeciążenie istniejącego transformatora, co zagraża jego bezpiecznej eksploatacji. Zgodnie z obowiązującym Prawem Energetycznym, art. 7, 8e „W przypadku urządzeń, instalacji lub sieci przyłączanych bezpośrednio do sieci elektroenergetycznej o napięciu wyższym niż 1 kV sporządza się ekspertyzę wpływu tych urządzeń na system elektroenergetyczny, z wyjątkiem przyłączanych jednostek wytwórczych o łącznej mocy zainstalowanej nie większej niż 2 MW. Wynikiem ekspertyzy może być określenie niezbędnego zakresu prac w sieci elektroenergetycznej w celu jej przystosowania do przyłączenia urządzeń po złożeniu stosownego Wniosku lub wskazanie konieczności ograniczenia mocy”.

Pismem z dnia 13 marca 2023 r. Prezes URE zawiadomił strony o zakończeniu prowadzonego w sprawie postępowania dowodowego oraz o możliwości zapoznania się ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym w celu ewentualnego wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłaszanych żądań w terminie do dnia 28 marca 2022 r., informując jednocześnie, że niezapoznanie się aktami sprawy zostanie uznane za rezygnację z możliwości wypowiedzenia się w sprawie zgromadzonego materiału dowodowego. Zawiadomienie to zostało doręczone stronom postępowania: w dniu 16 marca 2023 r. – (...) S.A., w dniu 17 marca 2023 r. – Wnioskodawcy. W piśmie z dnia 28 marca 2023 r. Wnioskodawca ustosunkował się do zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, podtrzymując dotychczas prezentowane stanowisko.

Powyższy stan faktyczny został ustalony w oparciu o bezsporne twierdzenia stron postępowania oraz o dowody z dokumentów zgromadzonych w postępowaniu administracyjnym, które nie były przez żadną ze stron niniejszego postępowania kwestionowane, jak też w ocenie Sądu nie budziły wątpliwości.

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, po ponownym rozpoznaniu sprawy zważył, co następuje.

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Źródłem żądania zawarcia umowy o przyłączenie jest istnienie po stronie, do której żądanie takie jest kierowane, publicznoprawnego obowiązku przyłączenia. Zakres tego obowiązku określa przepis art. 7 ust. 1 ustawy Prawo energetyczne. Zgodnie z tym przepisem, w brzmieniu obowiązującym w dacie wydania decyzji, przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się przesyłaniem lub dystrybucją paliw gazowych lub energii jest obowiązane do zawarcia umowy o przyłączenie do sieci z podmiotami ubiegającymi się o przyłączenie do sieci, na zasadzie równoprawnego traktowania i przyłączania, w pierwszej kolejności, instalacji odnawialnego źródła energii, jeżeli istnieją techniczne i ekonomiczne warunki przyłączenia do sieci i dostarczania tych paliw lub energii, a żądający zawarcia umowy spełnia warunki przyłączenia do sieci i odbioru.

W rozpoznawanej sprawie, sporządzona została przewidziana art. 7 ust. 8 e ustawy Prawo energetyczne ekspertyza wpływu tych urządzeń, instalacji lub sieci na system elektroenergetyczny (...), zgodnie z którą przyłączenie (...) do sieci zainteresowanego nie jest możliwe z uwagi na jej wpływ na bezpieczne funkcjonowanie systemu dystrybucyjnego należącego zarówno do powoda oraz połączonego z nim systemu dystrybucyjnego należącego do(...)S.A., tj. brak możliwości technicznych przyjęcia przez system dystrybucyjny (...) S.A. nadwyżki mocy w wielkości 2,68 MW pochodzącej z ww. źródła. Brak technicznych warunków przyłączenia w tym aspekcie przejawia się w braku dostępnej mocy przyłączeniowej w węźle(...) -(...), a ewentualne przyłączanie dodatkowych źródeł do tego węzła spowoduje przeciążenie istniejącego transformatora co zagraża jego bezpiecznej eksploatacji.

(...) S.A. jako OSD, którego sieć dystrybucyjna nie posiada bezpośredniego połączenia z siecią przesyłową stosownie do treści art. 9c ust. 3a ustawy Prawo energetyczne zobowiązana jest do realizacji określonych w ustawie obowiązków w zakresie współpracy z operatorem systemu przesyłowego elektroenergetycznego lub systemu połączonego elektroenergetycznego za pośrednictwem operatora systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego, z którego siecią jest połączony, który jednocześnie posiada bezpośrednie połączenie z siecią przesyłową. Z uwagi na fakt, iż sieć dystrybucyjna (...) S.A. w (...) zdolna jest do przyjęcia jedynie 320 kW mocy wytworzonej w(...), zaś powyższa podstacja trakcyjna zasilana jest podstawowo ze stacji transformatorowej (...), wchodzącej w skład sieci dystrybucyjnej innego operatora systemu dystrybucyjnego.

Należy podkreślić, że powód nie kwestionuje konkluzji zawartych w „Ekspertyzie wpływu projektowanych (...)na istniejący system elektroenergetyczny, w części podległej (...) S.A.”, a w szczególności tego, że w obrębie eksploatowanej przez niego sieci elektroenergetycznej istnieją techniczne warunki przyłączenia (...) wyłącznie z maksymalną mocą 320 kW, co oznacza istnienie nadwyżki o wolumenie ok. 2,68 MW, która nie może być przyjęta przez system dystrybucyjny (...) S.A.

Ani przepis art. 9c ust. 3a ustawy Prawo energetyczne ani § 8 ust. 3 a obowiązującego w dacie wydania decyzji rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 4 maja 2007 r. w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu elektroenergetycznego nie zawierają publicznoprawnego obowiązku rozbudowy lub przebudowy swoich sieci przez operatorów systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego. Wskazany w powyższym przepisie obowiązek polega na uzgadnianiu przed wydaniem warunków przyłączenia dla wytwórcy należącego do (...)grupy przyłączeniowej z operatorem systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego, którego sieć dystrybucyjna posiada bezpośrednie połączenia z siecią przesyłową, z którego siecią ten operator lub to przedsiębiorstwo są połączeni. Oznacza to, że wydane warunki przez podmiot przyłączający muszą być zgodne z warunkami sieci do której operator lub to przedsiębiorstwo są połączeni. W żadnym przypadku nie oznacza to obowiązku występowania w roli akwizytora energii wyprodukowanej przez podmiot ubiegający się o przyłączenie, ani też nie daje podstaw do żądania rozbudowy, czy modernizacji sieci innego operatora.

Niezależnie od powyższego, zważyć należało, jak trafnie podniósł pozwany, postępowanie administracyjne w niniejszej sprawie dotyczyło rozstrzygnięcia sporu w sprawie odmowy zawarcia przez zainteresowanego, tj. obecna nazwa: (...) S.A., umowy o przyłączenie do sieci tego operatora (...) a nie odmowy zawarcia takiej umowy przez spółkę (...)S.A. Ocena możliwości technicznych sieci spółki(...) S.A. nie wchodziła w zakres postępowania, gdyż w niniejszym postępowaniu administracyjnym rozstrzygany był spór dotyczący dotyczy możliwości wykreowania stosunku zobowiązaniowego w zakresie przyłączenia do sieci pomiędzy (...) S.A. a powodem (jako wnioskodawcą). Tak więc ustalenie i ocena dowodów w tym postępowaniu powinno ograniczać się jedynie do obowiązków i uprawnień publicznoprawnych stron tego stosunku zobowiązaniowego, a nie innych OSD.

Podniesione przez powoda zarzuty naruszenia art. 7 ust. 1 i 8 ust. 1 ustawy Prawo energetyczne oraz § 8 ust. 3 a obowiązującego w dacie wydania decyzji rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 4 maja 2007 r. w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu elektroenergetycznego są z powyższych względów bezzasadne.

Odnosząc się natomiast do wysuwanych przez powoda w odwołaniu zarzutów naruszenia przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki przepisów postępowania administracyjnego Sąd uznał je za bezzasadne.

Zgodnie, bowiem z ugruntowanym w orzecznictwie poglądem (vide: Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 maja 1991 roku sygn. akt III CRN 120/91 OSNC 1992 Nr 5, poz. 87; Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 7 października 1998 roku sygn. akt I CKN 265/98 OSP 2000 Nr 5 poz. 68; Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 sierpnia 1999 roku sygn. akt 351/99 OSNC 2000 Nr 3 poz. 47; Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 stycznia 2001 roku sygn. akt I CKN 1036/98 LEX Nr 52708; Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 września 2005 roku, sygn. akt III SZP 2/05 OSNP 2006/19-20/312) Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów nie może ograniczyć sprawy wynikającej z odwołania od decyzji Prezesa Urzędu tylko do funkcji sprawdzającej prawidłowość postępowania administracyjnego, które poprzedza postępowania sądowe. Celem postępowania nie jest przeprowadzenie kontroli postępowania administracyjnego, ale merytoryczne rozstrzygnięcie sprawy, której przedmiotem jest spór między stronami powstający dopiero po wydaniu decyzji przez Prezesa Urzędu. Postępowanie sądowe przed Sądem Ochrony Konkurencji i Konsumentów jest postępowaniem kontradyktoryjnym, w którym uwzględnia się materiał dowodowy zebrany w postępowaniu administracyjnym, co nie pozbawia jednak stron możliwości zgłoszenia nowych twierdzeń faktycznych i nowych dowodów, według zasad obowiązujących w postępowaniu odrębnym w sprawach gospodarczych. Sąd antymonopolowy jest sądem cywilnym i prowadzi sprawę cywilną, wszczętą w wyniku wniesienia odwołania od decyzji Prezesa Urzędu, w tym wypadku Urzędu Regulacji Energetyki, według reguł kontradyktoryjnego postępowania cywilnego, a nie sądem legalności decyzji administracyjnej, jak to czynią sądy administracyjne w postępowaniu sądowo-administracyjnym. Tylko takie odczytanie relacji pomiędzy postępowaniem administracyjnym i postępowaniem sądowym może uzasadniać dokonany przez racjonalnego ustawodawcę wybór między drogą postępowania cywilnego i drogą postępowania sądowo-administracyjnego dla wyjaśnienia istoty sprawy.

Sąd uznał, że nawet gdyby przyjąć, że w postępowaniu administracyjnym doszło do uchybień proceduralnych to nie mogą one być przedmiotem postępowania sądowego mającego na celu merytoryczne rozstrzygnięcie sporu, bowiem Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zobowiązany jest do wszechstronnego zbadania wszystkich istotnych okoliczności sprawy, przy uwzględnieniu zasad rozkładu ciężaru dowodu i obowiązku stron w postępowaniu dowodowym.

Powód nie kwestionuje faktu, że została sporządzona „Ekspertyza wpływu projektowanych (...)na istniejący system elektroenergetyczny , w części podległej (...) S.A.”, nie też okoliczności faktycznych w niej przywołanych, jak również wniosków końcowych. Zgłaszane przez powoda wnioski dotyczyły sieci spółki (...)S.A., a więc podmiotu nie objętego wnioskiem powoda o przyłączenie, a zatem także sporu rozstrzyganego przez pozwanego w trybie art.8 ust. 1 ustawy Prawo energetyczne.

Mając na uwadze przestawione okoliczności Sąd Okręgowy na podstawie art. 479 53 § 1 k.p.c. oddalił odwołanie.

O kosztach postępowania za obie instancje orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. stosownie do wyniku sporu.