Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 października 2022 roku

Sąd Okręgowy w Warszawie XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SO Jolanta Stasińska

Protokolant: sekretarz sądowy Magdalena Ratajczyk

po rozpoznaniu w dniu 26 października 2022 roku w Warszawie

na rozprawie

sprawy z odwołania (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W.

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

o wymierzenie kary pieniężnej

na skutek odwołania (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 8 marca 2021 roku, Nr (...)

1.  oddala odwołanie,

2.  zasądza od (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki kwotę 720,00 zł (siedemset dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sędzia SO Jolanta Stasińska

Sygn. akt XVII AmE 249/21

UZASADNIENIE

Prezes Urzędu Regulacji Energetyki decyzją z dnia 8 marca 2021 roku, numer (...), na podstawie art. 56 ust. 1 pkt la ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2016 r. - dalej: „ustawa - Prawo energetyczne) oraz na podstawie art. 168 pkt 1 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (Dz. U. z 2020 r. poz. 261, z późn. zm. - dalej: „ustawa OZE"), w związku z art. 56 ust. 2 pkt 1, ust. 2a, ust 3 i ust 6 ustawy - Prawo energetyczne (w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2016 r.), art. 169 ust 1 pkt 1, art. 170 ust. 1 i ust. 2 pkt 1, art. 174 ust 1 ustawy OZE, oraz w związku z art. 9a ust. 1 ustawy - Prawo energetyczne (w brzmieniu obowiązującym do dnia 3 kwietnia 2015 r.) i § 3 pkt 4 - obowiązującego do dnia 1 lipca 2018 r. rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 18 października 2012 r. w sprawie szczegółowego zakresu obowiązków uzyskania i przedstawienia do umorzenia świadectw pochodzenia, uiszczenia opłaty zastępczej, zakupu energii elektrycznej i ciepła wytworzonych w odnawialnych źródłach energii oraz obowiązku potwierdzania danych dotyczących ilości energii elektrycznej wytworzonej w odnawialnym źródle energii (Dz. U. z 2012 r. poz. 1229, z późn. zm.; dalej: „Rozporządzenie MG"), art. 186 ust 2 i 7 i art. 188 ust. 1 ust. 17 oraz art 190 (w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2016 r.) ustawy OZE oraz w związku z art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2020 r. poz. 256, z późn. zm., dalej: „Kpa") i art. 90 ust 1 ustawy OZE, po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia kary pieniężnej przedsiębiorcy (...) SA z siedzibą w W., posiadającemu numer identyfikacji podatkowej (NIP): (...), orzekł, że:

1)  przedsiębiorca: (...) SA. z siedzibą w W., nie przestrzegał za okres od dnia 1 stycznia 2015 roku do dnia 3 kwietnia 2015 r., określonego w art. 9a ust. 1 ustawy – Prawo energetyczne (w brzmieniu obowiązującym do dnia 3 kwietnia 2015 r.) i § 3 pkt 4 - obowiązującego do dnia 1 lipca 2018 r. - Rozporządzenia MG, obowiązku uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki świadectw pochodzenia, o których mowa wart. 9e ust. 1 lub w art. 9o ust. 1, wydanych dla energii elektrycznej wytworzonej w źródłach znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub zlokalizowanych w wyłącznej strefie ekonomicznej, lub obowiązku uiszczenia opłaty zastępczej obliczonej w sposób określony w art 9a ust. 2 ustawy - Prawo energetyczne, w terminie do dnia 31 marca 2016 r.;

2)  przedsiębiorca: (...) SA. z siedzibą w W. nie przestrzegał za okres od dnia 4 kwietnia 2015 r. do dnia 31 grudnia 2015 r., obowiązku określonego w art 188 ust 1 i art. 188 ust 17 oraz art. 190 (w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2016 r.) ustawy 0ZE, obowiązku uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki świadectw pochodzenia lub świadectw pochodzenia biogazu rolniczego wydanych odpowiednio dla energii elektrycznej lub biogazu rolniczego, wytworzonych w instalacjach odnawialnego źródła energii znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub zlokalizowanych w wyłącznej strefie ekonomicznej, lub obowiązek uiszczenia opłaty zastępczej obliczonej w sposób określony w art. 188 ust 16 ustawy OZE, w terminie do dnia 30 czerwca 2016 r.;

3)  za niewywiązanie się z obowiązku opisanego w punkcie pierwszym wymierzam przedsiębiorcy: (...) SA. z siedzibą w W., karę pieniężną w kwocie 31 859,80 zł (słownie złotych: trzydzieści jeden tysięcy osiemset pięćdziesiąt dziewięć złotych 80/100) to jest w wysokości (...) % przychodu osiągniętego przez tego przedsiębiorcę w 2019 r.;

4)  za niewywiązanie się z obowiązku opisanego w punkcie drugim wymierzam przedsiębiorcy: (...) SA. z siedzibą w W., karę pieniężną w kwocie 77 294,82 zł (słownie złotych: siedemdziesiąt siedem tysięcy dwieście dziewięćdziesiąt cztery złote 82/100) to jest w wysokości (...) % przychodu osiągniętego przez tego przedsiębiorcę w 2019 r.

Od powyższej decyzji odwołanie wniósł powód (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W., zaskarżając ją w całości.

Zaskarżonej decyzji zarzucił:

1. naruszenie przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na rozstrzygnięcie sprawy, tj.:

a. art. 189c KPA poprzez jego niezastosowanie i w konsekwencji błędne przyjęcie, że termin przedawnienia do wydania i doręczenia Powodowi Decyzji obejmującej nałożenie kar administracyjnych w niej określonych wynosił 5 lat, podczas gdy ze względu na konieczność uwzględniania w demokratycznym państwa prawa możliwości przedawnienia administracyjnych kar pieniężnych, do kar nałożonych Decyzją należy stosować w drodze analogii 3-letni termin przedawnienia przewidziany w art. 68 § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa („OP”), który to przepis jest tym samym względniejszy dla Powoda i ze względu na treść art. 189c KPA powinien znaleźć zastosowanie;

b. art. 7 KPA, art. 77 § 1 KPA oraz art. 107 § 1 pkt. 6) KPA poprzez nierozpatrzenie przez Prezesa URE zebranego materiału dowodowego w sposób prawidłowy, wszechstronny i wyczerpujący i w konsekwencji dokonanie błędu w ustaleniach faktycznych polegającego na przyjęciu, że Powód prowadził działalność w zakresie obrotu energią elektryczną, podczas gdy z dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy wynika, że:

i. działalność Powoda w zakresie obrotu energią elektryczną miała charakter incydentalny i niezwiązany z podstawowym obszarem jego działalności;

ii. działalność Powoda w zakresie obrotu energią elektryczną nie była nastawiona na zysk, bowiem co do zasady Powód rozliczał energię elektryczną na zasadzie refaktury prostej, a ewentualne narzuty w stosunku do cen dostawców energii elektrycznej nie powodowały po stronie Powoda uzyskania zysku, bowiem rekompensował on tym samym jedynie koszty administrowania nieruchomościami, które wynajmował kontrahentom oraz koszty konserwacji sieci przesyłowej;

c. art. 7 KPA, art. 77 § 1 KPA oraz art. 107 § 1 pkt. 6) KPA poprzez nierozpatrzenie przez Prezesa URE zebranego materiału dowodowego w sposób prawidłowy, wszechstronny i wyczerpujący i w konsekwencji dokonanie błędu w ustaleniach faktycznych polegającego na przyjęciu, że „sprzedaż energii elektrycznej tylko do 1 największego odbiorcy Powoda, u którego analiza umów i faktur potwierdziła niewłaściwe rozliczenie na zasadzie refaktur tj. (...) sp. z o.o. (...)MWh", podczas gdy 27 maja 2015 r. Powód oraz (...) Sp. z o.o. podpisały nową umowę o nr(...), która przenosiła postanowienia dotyczące m. in. cen energii elektrycznej do osobnego porozumienia (zawartego także 27 maja 2015 r.), zgodnie z którego treścią (...) sp. z o.o. zobowiązana była do zapłaty za zużytą energię elektryczną na rzecz Powoda według jej faktycznego zużycia, za cenę jaką Powód płacił zakładowi energetycznemu dostarczającemu energię elektryczną, a w wykonaniu tego porozumienia Powód od 1 czerwca 2016 r. wystawiał na (...) sp. z o.o. faktury na podstawie stawek zakładu energetycznego, co oznacza, że w tym zakresie brak jest podstaw do twierdzeń o niewłaściwym wystawianiu faktur przez Powoda, przy czym ilość związana z niewłaściwym rozliczeniem na zasadzie faktur wystawionych przed zawarciem Porozumienia wynosiła jedynie (...) MWh;

d. art. 7 KPA, art. 77 § 1 KPA oraz art. 107 § 1 pkt. 6) KPA poprzez nierozpatrzenie przez Prezesa URE zebranego materiału dowodowego w sposób prawidłowy, wszechstronny i wyczerpujący i w konsekwencji dokonanie błędu w ustaleniach faktycznych polegającego na przyjęciu, że w okresie od 1 stycznia 2015 r. do 3 kwietnia 2015 r. Powód dokonał „sprzedaży energii elektrycznej na rzecz odbiorców końcowych w ilości (...) MWh a w okresie od dnia 4 kwietnia 2015 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. (...) MWh", podczas gdy z dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy wynika, że ewentualne uchybienia Powoda z 2015 r. związane ze sprzedażą energii elektrycznej dotyczyły jedynie (...) Mwh, a pozostała ilość energii została rozliczona na zasadzie refaktury prostej, bez uzyskania w tym zakresie jakiegokolwiek zysku przez Powoda;

e. art. 7 KPA oraz art. 77 §1 KPA poprzez zaniechanie przez Prezesa URE zebrania materiału dowodowego w sposób wyczerpujący, co doprowadziło do nieustalenia przez Prezesa URE wysokości przychodu osiągniętego przez Powoda w 2020 r. i posłużenie się przy wydaniu Decyzji nieaktualnym danymi finansowymi Powoda, podczas gdy uzyskanie informacji o przychodzie Powoda było możliwe w terminie wydania Decyzji, czego jednak Prezes URE zaniechał;

2. naruszenie przepisów prawa materialnego, tj.:

a. art. 68 §1 OP poprzez jego niezastosowanie i wydanie oraz doręczenie Powodowi Decyzji po upływie terminu wskazanego w tym przepisie, podczas gdy kary nałożone Decyzją uległy przedawnieniu z upływem 3-letniego terminu przewidzianego tym przepisem;

b. art. 56 ust. 3 ustawy z 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (Dz.U. Nr 54, poz. 348 ze zm.) („PE") poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i wydanie Decyzji na podstawie danych finansowych Powoda za rok 2019, podczas gdy przed wydaniem Decyzji, Prezes URE miał możliwość uzyskania informacji o wysokości przychodu osiągniętego przez Powoda w roku 2020;

c. art. 56 ust. 6 i 6a PE oraz art. 174 ust. 1 i 2 ustawy z 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii („OZE") poprzez ich niezastosowanie i nieuwzględnienie stopnia szkodliwości czynu popełnionego przez Powoda, stopnia jego zawinienia oraz jego dotychczasowego zachowania, które świadczą o spełnieniu przesłanek odstąpienia przez Prezesa URE od wymierzenia Powodowi kar nałożonych Decyzją, w sytuacji gdy:

i. stopień naruszeń Powoda był niewielki i dotyczył pobocznej działalności Powoda, a w skutek wystawiania faktur na rzecz odbiorców końcowych z uwzględnieniem narzutu Powód uzyskał zysk w kwocie nie wyższej niż 8.500 zł, która to kwota jest ponad 13 krotnie niższa od łącznej wysokości kar nałożonych na Powoda;

ii. Powód zaprzestał naruszenia prawa w postaci sprzedaży energii elektrycznej, a jeszcze przed odebraniem mu koncesji na prowadzenie działalności w zakresie obrotu elektryczną podjął określone działania mające na celu unikanie naruszeń oraz usunięcie z umów z kontrahentami klauzul zakładających ponoszenie przez kontrahentów Powoda kosztów energii elektrycznej w kwotach wyższych niż koszty Powoda w tym zakresie;

iii. Powód nie posiada już koncesji na obrót energią elektryczną, co oznacza, że nie istnieje stan zagrożenia dalszego popełniana naruszeń przez Powoda, a zatem nałożenie kar objętych Decyzją nie spełni swojej funkcji prewencyjnej.

W związku z powyższym, wniósł o:

1.  uchylenie zaskarżonej Decyzji,

ewentualnie, wniósł o:

2.  zmianę zaskarżonej Decyzji przez odstąpienie od wymierzenia Powodowi kary pieniężnej,

ewentualnie, wniósł o:

3.  zmianę zaskarżonej Decyzji przez ustalenie kary pieniężnej na poziomie odpowiadającym uchybieniom Powoda, tj. w kwocie nie większej niż 8.500 zł,

a w każdym przypadku wniósł o :

4.  zasądzenie od Powoda na rzecz Pozwanego zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych;

5.  rozpoznanie niniejszej sprawy na rozprawie;

6.  rozpoznanie sprawy również pod nieobecność Powoda.

W odpowiedzi na odwołanie Prezes Urzędu Regulacji Energetyki wniósł o:

1.  oddalenie odwołania,

2.  zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Pozwany podtrzymał stanowisko zawarte w treści decyzji.

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:

Decyzją Prezesa URE z dnia 17 grudnia 2009 r., znak: (...), została udzielona Przedsiębiorcy: (...) S.A. z siedzibą w W. koncesja na obrót energią elektryczną na okres od dnia 1 stycznia 2010 r. do dnia 1 stycznia 2020 r. Koncesja ta została cofnięta Przedsiębiorcy z dniem 11 sierpnia 2017 r. (decyzja Prezesa URE znak: (...)). /k. 32-33 akt adm./

Pismem z dnia 31 maja 2017 r. Prezes Urzędu Regulacji Energetyki (zwany dalej: „Prezesem URE”), działając na podstawie art 28 ust. 2 ustawy - Prawo energetyczne wezwał Przedsiębiorcę do przedstawienia m.in. informacji, dotyczącej dokonanej w okresie od dnia 1 stycznia 2015 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. sprzedaży energii elektrycznej oraz realizacji obowiązków w zakresie uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi URE świadectw pochodzenia lub świadectw pochodzenia biogazu rolniczego. /k. 7-20 akt adm./

W odpowiedzi na ww. wezwanie, Przedsiębiorca pismem z dnia 31 lipca 2017 r., uzupełnionym następnie pismem z dnia 15 kwietnia 2019 r. wyjaśnił, że mimo posiadania w roku 2015 koncesji na obrót energią elektryczną nie prowadził działalności koncesjonowanej a jedynie „refakturował koszty energii elektrycznej na kontrahentów 1:1 po cenach dostawców". Przedsiębiorca nie przekazał żadnych informacji szczegółowych dotyczących sprzedaży energii elektrycznej w roku 2015 roku oraz podkreślił, że nie doliczał marży do „cen dostawców energii elektrycznej”. /k. 21-31, 34-44 akt adm./

Prezes URE pismem z dnia 24 lipca 2020 r. wezwał Przedsiębiorcę do przedstawienia dodatkowych dokumentów i wyjaśnień dotyczących dokonanej przez niego sprzedaży energii elektrycznej m.in. w roku 2015, w tym przekazania wykazu podmiotów, którym Przedsiębiorca udostępniał energię elektryczną wraz z podaniem ilości dostarczonej każdemu z nich oddzielnie dla okresu od dnia 1 stycznia 2015 r. do dnia 3 kwietnia 2015 r. oraz dla okresu od dnia 4 kwietnia 2015 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. Prezes URE wezwał Przedsiębiorcę do przesłania kopii umów, faktur zakupu i sprzedaży energii elektrycznej właściwych dla rozliczenia 3 największych odbiorców energii elektrycznej Przedsiębiorcy wraz z informacją o przyjętej metodologii wyliczenia jednostkowej ceny sprzedaży dla tych odbiorców. /k. 45-46, 47 akt adm./

W odpowiedzi na powyższe Przedsiębiorca pismem z dnia 28 września 2020 r. przekazał wymagane dokumenty. Przedsiębiorca wyjaśnił, że w przypadku refaktury energii elektrycznej do odbiorców: (...) Sp. z o.o. oraz (...) Sp. z o.o. cena sprzedaży odpowiadała cenie jej nabycia. W przypadku natomiast sprzedaży energii elektrycznej do odbiorcy (...) Sp. z o.o. zgodnie z zapisami umowy nr (...) zawartej z tym odbiorcą, cena sprzedaży energii elektrycznej odpowiadała cenie jej nabycia powiększonej o 5 %. Przedsiębiorca podkreślił przy tym, że zgodnie z zawartym dnia 27 maja 2015 r. porozumieniem i nową umową dokonał zmiany w sposobie rozliczeń z tym odbiorcą. Zgodnie z ww. porozumieniem (...) Sp. z o.o. był zobowiązany do zapłaty za zużytą energię elektryczną według jej faktycznego zużycia i po cenie zakupu wynajmującego (Przedsiębiorca). Ponadto strony ustaliły w ramach odrębnej umowy o rocznych kosztach ((...)zł) ponoszonych przez odbiorcę z tytułu konserwacji instalacji elektrycznej i obsługi administracyjnej najmu. Przedsiębiorca dodał, że - w jego ocenie - nie prowadził on m.in. w roku 2015 działalności gospodarczej w zakresie dystrybucji lub obrotu energią elektryczną. /k. 48-268 akt adm./

Pismem z dnia 20 października 2020 r. Prezes URE zawiadomił Przedsiębiorcę o wszczęciu z urzędu postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia kary pieniężnej. Prezes URE przy piśmie tym poinformował również Przedsiębiorcę, że z informacji przesłanej przez niego wynika, że brakująca ilość energii elektrycznej niezbędnej do realizacji obowiązku, o którym mowa w art. 9a ust 1 ustawy - Prawo energetyczne (w brzmieniu obowiązującym do dnia 3 kwietnia 2015 r.) w zakresie, o którym mowa w § 3 pkt 4 - obowiązującego do dnia 1 lipca 2018 r. - Rozporządzenia MG oraz w art. 188 ust. 1 ustawy OZE (obowiązującym od dnia 4 kwietnia 2015 r.) w zakresie, o którym mowa w art. 188 ust. 17 oraz art. 190 (w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2016 r.) tej ustawy, wynosi(...) MWh oraz wezwał Przedsiębiorcę do przedłożenia - w terminie 14 dni od dnia otrzymania zawiadomienia, dokumentów dotyczących działań jakie Przedsiębiorca podjął w związku z istniejącym za 2015 r. obowiązkiem uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi URE świadectw pochodzenia albo uiszczenia opłaty zastępczej oraz przesłania wszelkich dokumentów pozwalających na ustalenie sytuacji finansowej Przedsiębiorcy, w tym w szczególności bilansu oraz rachunku zysków i strat za ostatni rok podatkowy (lub sprawozdania finansowego) oraz o wskazanie właściwego dla Przedsiębiorcy Urzędu Skarbowego. Ponadto Prezes URE wezwał do przesłania czytelnych załączników (tj. dokumentów wskazujących na rozszacowanie ilości i kosztów energii elektrycznej) do faktur wystawionych przez Przedsiębiorcę za sprzedaż energii elektrycznej w roku 2015 odbiorcom: (...) Sp. z o.o. i (...) Sp. z o.o. a także kompletnych faktur otrzymanych przez Przedsiębiorcę od (...) S.A. właściwych do rozliczenia odbiorcy (...) S.A. za okres: marzec - maj 2015 r. /k. 269-272, 272a akt adm./

W odpowiedzi na zawiadomienie Prezesa URE o wszczęciu niniejszego postępowania pismem z dnia 18 listopada 2020 r. - które wpłynęło do Urzędu Regulacji Energetyki (dalej: „URE") w dniu 23 listopada 2020 r. i zostało przekazane do Departamentu Źródeł Odnawialnych URE w dniu 25 listopada 2020 r. - Przedsiębiorca wniósł o umorzenie postępowania jako bezprzedmiotowego bowiem w ocenie Przedsiębiorcy brak jest podstaw prawnych do wydania decyzji przez Prezesa URE względnie wniósł o odstąpienie od nakładania kary ze względu na znikomą szkodliwość czynu. Przedsiębiorca wskazał ponadto na błędy Prezesa URE w ustaleniu ilości przekazanej energii elektrycznej jego kontrahentom oraz poprosił o udostępnienie akt postępowania w formie skanów przesłanych pocztą elektroniczną. Uzasadniając swój wniosek w zakresie braku podstaw prawnych do wydania decyzji przez Prezesa URE Przedsiębiorca wyjaśnił, że mając na uwadze brzmienie art. 187 ustawy OZE zgodnie, z którym przepisy dotyczące obowiązku, o którym mowa w art. 9a ust. 1 ustawy zmienianej w art. 179, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, stosuje się w terminie do dnia 30 czerwca 2019 r. Prezes URE po tym terminie nie ma podstaw prawnych do oceny obowiązku w świetle ustawy OZE oraz ustawy - Prawo energetyczne. Niezależnie od powyższego Przedsiębiorca wskazał posiłkując się dorobkiem judykatury oraz doktryny, iż wobec brzmienia art. 68 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa, zgodnie z którym zobowiązanie podatkowe, o którym mowa w art. 21 § 1 pkt 2 tej ustawy, nie powstaje, jeżeli decyzja ustalająca to zobowiązanie została doręczona po upływie 3 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek, po dniu 31 grudnia 2019 r. doszło do przedawnienia prawa do wydania decyzji przez Prezesa URE. Przedsiębiorca wyjaśnił również, że nie prowadził działalności gospodarczej w zakresie obrotu energią elektryczną w 2015 roku, co implikuje, iż nie powinien być traktowany jako przedsiębiorstwo energetyczne a tym samym brak jest przesłanek zobowiązujących Przedsiębiorcę do wypełnienia obowiązków wynikających z art. 9a ust. 1 ustawy – prawo energetyczne (w brzmieniu obowiązującym do dnia 3 kwietnia 2015 r.) oraz art. 188 ust. 1 ustawy OZE. Przedsiębiorca powołując się na definicję działalności gospodarczej oraz na definicję przedsiębiorstwa energetycznego wskazał, że nie można uznać, iż prowadził działalność gospodarczą polegającą na obrocie energią elektryczną bowiem przedmiotem jego działalności jest budownictwo oraz produkcja elementów stalowych. Przedsiębiorca dodał, że z uwagi na wielkość przedsiębiorstwa i ilość posiadanych nieruchomości zawierał umowy najmu lub dzierżawy, które obejmowały zapisy dotyczące rozliczania kosztów zużytej przez najemców energii elektrycznej. Rozliczenia te „co do zasady" odbywały się na zasadzie refaktury. „Pojedyncze odstępstwa" od powyższej praktyki - zdaniem Przedsiębiorcy - wykluczają uznanie jego działań jako prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie obrotu energią elektryczną. Przedsiębiorca odnosząc się do wskazanej przez Prezesa URE w zawiadomieniu o wszczęciu niniejszego postępowania ilości sprzedanej energii elektrycznej wyjaśnił, że w zdecydowanej większości przypadków" przekazywał swoim kontrahentom energię elektryczną na zasadzie refaktury a więc jedynie w stosunku do „(...) MWh" można mówić o sprzedaży energii elektrycznej z uwagi na zastosowany narzut Przedsiębiorca wskazał, że dokonał w 2015 roku sprzedaży energii elektrycznej w przypadku 7 z 34 kontrahentów: (...), (...) Sp. z o.o., (...), (...), (...), (...) Sp. z o.o. i (...). W związku z powyższym pod kątem realizacji obowiązków umorzeniowych należy oceniać jedynie sprzedaż dokonaną do ww. podmiotów. Przedsiębiorca wskazał również, że z uwagi na niewielką ilość brakującej energii elektrycznej niezbędnej do realizacji obowiązku ewentualne uchybienia Przedsiębiorcy należy ocenić jako „przypadek mniejszej wagi i zachowanie o znikomej szkodliwości". Zdaniem Przedsiębiorcy zaprzestał on naruszenia prawa po 11 sierpnia 2017 r., gdy wydano mu decyzję o cofnięciu koncesji na obrót energią elektryczną. W związku z powyższym w ocenie Przedsiębiorcy spełnił on obie przesłanki uprawniające Prezesa URE do odstąpienia od wymierzenia kary pieniężnej a ewentualne nałożenie kary pieniężnej na Przedsiębiorcę, który nie posiada już koncesji na obrót energią elektryczną nie spełni już swojej roli prewencyjnej. /k. 276-278, 279-328 akt adm./

Prezes URE pismem z dnia 24 listopada 2020 r. zawiadomił Przedsiębiorcę o zakończeniu prowadzonego postępowania i przysługującym mu prawie do zapoznania się z całością zebranego w sprawie materiału dowodowego oraz wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów oraz złożenia dodatkowych uwag i wyjaśnień, jednocześnie Prezes URE zawiadomił Przedsiębiorcę o zakresie zgromadzonego materiału dowodowego w niniejszej sprawie . /k. 273-274, 275 akt adm./

W nawiązaniu do wniosku Przedsiębiorcy złożonego przy piśmie z dnia 18 listopada 2020 r. w dniu 27 listopada 2020 r. poprzez pocztę elektroniczną, zostały udostępnione Przedsiębiorcy skany akt postępowania. /k. 330 akt adm./

W odpowiedzi na powyższe zawiadomienie Prezesa URE z dnia 24 listopada 2020 r. Przedsiębiorca pismem z dnia 18 grudnia 2020 r. podtrzymał stanowisko zaprezentowane w piśmie z dnia 18 listopada 2020 roku. Jednocześnie wskazał że suma sprzedaży energii elektrycznej w roku 2015 od odbiorców (...), (...) Sp. z o.o., (...), (...), (...), (...) Sp. z o.o., (...) wyniosła (...) kWh. /k. 331 akt adm./

W dniu 8 marca 2021 roku Prezes URE wydał decyzję nr (...). /k. 420-430 akt adm./

Powyższy stan faktyczny został ustalony w oparciu o dowody z dokumentów zgromadzonych w postępowaniu administracyjnym, które nie były przez żadną ze stron niniejszego postępowania kwestionowane, jak również w ocenie Sądu nie budziły wątpliwości.

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Wskazywane przez powoda zarzuty dotyczące naruszenia prawa procesowego w postępowaniu administracyjnym, tj. art. 7, 77 oraz 107 § 1 pkt 6 k.p.a. nie mogły skutkować uchyleniem, ani też zmianą zaskarżonej decyzji. Niniejsze postępowanie sądowe zainicjowane odwołaniem powoda od decyzji Prezesa URE ma charakter postępowania rozpoznawczego, pierwszoinstancyjnego i kontradyktoryjnego, a Sąd rozstrzyga sprawę merytorycznie.

W myśl art. 9a ust 1 ustawy - Prawo energetyczne (w brzmieniu obowiązującym do dnia 3 kwietnia 2015 r.) za okres od dnia 1 stycznia 2015 r. do dnia 3 kwietnia 2015 r. na odbiorcach przemysłowych, przedsiębiorstwach energetycznych, odbiorcach końcowych oraz towarowych domach maklerskich lub domach maklerskich, o których mowa w art. 9a ust 1 a tej ustawy, ciążył obowiązek uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi URE świadectw pochodzenia, o których mowa wart. 9e ust 1 lub w art 9o ust. 1, wydanych dla energii elektrycznej wytworzonej w źródłach znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub zlokalizowanych w wyłącznej strefie ekonomicznej, lub obowiązek uiszczenia opłaty zastępczej obliczonej w sposób określony w art. 9a ust. 2 ustawy - Prawo energetyczne (w brzmieniu obowiązującym do dnia 3 kwietnia 2015 r.), w terminie do dnia 31 marca 2016 r. ( art. 9e ust. 14 ustawy - Prawo energetyczne w brzmieniu obowiązującym do dnia 3 kwietnia 2015 r.). Stosownie do § 3 pkt 4 - obowiązującego do dnia 1 lipca 2018 r. - Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 18 października 2012 r. w sprawie szczegółowego zakresu obowiązków uzyskania i przedstawienia do umorzenia świadectw pochodzenia, uiszczenia opłaty zastępczej, zakupu energii elektrycznej i ciepła wytworzonych w odnawialnych źródłach energii oraz obowiązku potwierdzania danych dotyczących ilości energii elektrycznej wytworzonej w odnawialnym źródle energii (Dz. U. z 2012 r. poz. 1229, z późn. zm. - dalej: „Rozporządzenie"), obowiązek uzyskania i przedstawienia Prezesowi URE do umorzenia świadectw pochodzenia albo uiszczenia opłaty zastępczej za okres od dnia 1 stycznia 2015 r. do dnia 3 kwietnia 2015 r. uznaje się za spełniony, jeżeli udział ilościowy sumy energii elektrycznej wynikającej ze świadectw pochodzenia, które przedsiębiorstwo energetyczne, o którym mowa w art. 9a ust. 1a pkt 2 ustawy - Prawo energetyczne, przedstawiło do umorzenia, lub z uiszczonej przez przedsiębiorstwo energetyczne opłaty zastępczej, w wykonanej całkowitej sprzedaży energii elektrycznej przez to przedsiębiorstwo odbiorcom końcowym, wynosił nie mniej niż 14%.

Zgodnie natomiast z treścią art. 188 ust. 1 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2016 r., Dz.U. z 2015 r. poz. 478, dalej: „ustawa OZE"), za 2015 r. na odbiorcach przemysłowych, przedsiębiorstwach energetycznych, odbiorcach końcowych oraz towarowych domach maklerskich lub domach maklerskich, o których mowa w art. 188 ust. 2 tej ustawy, w zakresie określonym w art 188 ust 17 ustawy OZE, ciążył obowiązek uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi URE świadectw pochodzenia lub świadectw pochodzenia biogazu rolniczego wydanych odpowiednio dla energii elektrycznej lub biogazu rolniczego, wytworzonych w instalacjach odnawialnego źródła energii znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub zlokalizowanych w wyłącznej strefie ekonomicznej, lub obowiązek uiszczenia opłaty zastępczej obliczonej w sposób określony w art. 188 ust. 16 ustawy OZE, w terminie do dnia 30 czerwca 2016 r. Zgodnie z treścią art. 188 ust. 1 pkt 2 ustawy OZE obowiązek, o którym mowa w ust. 1 wykonują przedsiębiorstwa energetyczne wykonujące działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania energii elektrycznej lub obrotu tą energią i sprzedające tę energię odbiorcom końcowym niebędącym odbiorcami przemysłowymi, o których mowa w pkt 1. Wskazać dalej należy, że według treści art. 188 ust. 17 ustawy OZE, obowiązek za okres od dnia 4 kwietnia 2015 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. uznaje się za spełniony przez podmioty zobowiązane o których mowa w art. 188 ust. 2 tej ustawy, jeżeli udział ilościowy sumy energii elektrycznej wytworzonej w instalacjach odnawialnego źródła energii wynikającej z umorzonych świadectw pochodzenia lub ekwiwalentnej ilości energii elektrycznej wynikającej z umorzonych świadectw pochodzenia biogazu rolniczego lub uiszczonej opłaty zastępczej, w: 1) sprzedaży energii elektrycznej odbiorcom końcowym niebędącym odbiorcami przemysłowymi, o których mowa w art. 188 ust. 2 pkt 1 ustawy OZE, albo 2) całkowitej ilości energii elektrycznej wynikającej z zakupu energii elektrycznej na własny użytek, na podstawie transakcji zawieranych we własnym imieniu na giełdzie towarowej lub na rynku organizowanym przez podmiot prowadzący na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej rynek regulowany, albo 3) całkowitej ilości energii elektrycznej wynikającej z zakupu energii elektrycznej na podstawie transakcji zawieranych na zlecenie odbiorców końcowych na giełdzie towarowej lub na rynku organizowanym przez podmiot prowadzący na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej rynek regulowany, albo 4) ilości energii elektrycznej zakupionej na własny użytek (dotyczy odbiorców przemysłowych, o których mowa w art. 188 ust. 7 ustawy OZE) - wynosi 14%. Również art. 190 ustawy OZE (w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2016 r.) zawiera analogiczną regulację.

Co istotne w niniejszej art. 186 ust. 2 ustawy OZE ustawodawca przewidział normy intertemporalne wskazując wprost, że do wykonania i rozliczenia obowiązku, o którym mowa w art 9a ust 1 i 8 ustawy - Prawo energetyczne, za okres przed dniem wejścia w życie art. 179 pkt 5 ustawy OZE (tj. przed dniem 4 kwietnia 2015 r.) oraz w zakresie kar pieniężnych za nieprzestrzeganie tego obowiązku w tym okresie stosuje się przepisy dotychczasowe, w tym art. 9a ust. 1 oraz art. 56 ust. 1 pkt la, ust 2 pkt 1, ust. 2a, ust. 3 i ust 6 ustawy - Prawo energetyczne. Natomiast do wykonania i rozliczenia obowiązku, o którym mowa w art. 188 tej ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe (art. 186 ust. 7 ustawy OZE). Jak wynika z rozdziału 9 ustawy OZE (art 168 i nast. tej ustawy) przepisy te stosuje się w zakresie kar pieniężnych za niewykonanie tych obowiązków.

Nie stanowiła w niniejszej sprawie przedmiotu sporu okoliczność, że powód posiadał w 2015 roku koncesję na obrót energią elektryczną. Z treści dokumentów nadesłanych przez powoda w toku postępowania administracyjnego wynika również, że dokonał w okresie od dnia 1 stycznia 2015 r. do dnia 3 kwietnia 2015 r. sprzedaży energii elektrycznej na rzecz odbiorców końcowych w ilości (...)MWh, a w okresie od dnia 4 kwietnia 2015 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. - (...) MWh. Powód poniósł jednak, że w ramach wykonywania działalności gospodarczej zawierał także umowy najmu lub dzierżawy, jednakże nie można przyjąć, iż prowadził działalność gospodarczą polegającą na obrocie energią elektryczną. Wskazał, że jego działalność miała w tym zakresie charakter poboczny do głównych obszarów jego działalności oraz nie była nastawiona na zysk. Powód co do zasady rozliczał bowiem energię elektryczną na zasadzie refaktury prostej, a ewentualny narzut w stosunku do cen dostawców energii elektrycznej nie powodował po stronie powoda uzyskania zysku, ponieważ rekompensował on jedynie koszty administrowania nieruchomościami, które wynajmował powód swoim kontrahentom oraz koszty konserwacji sieci przesyłowej. Dodał przy tym, że doliczany w przypadku (...)spośród (...) kontrahentów powoda w 2015 r. narzut nie może przesądzać o tym, że powód w sposób zorganizowany i nastawiony na zysk sprzedawał energię elektryczną.

W przekonaniu Sądu powyższa argumentacja powoda jest niezasadna. Odbiorcami końcowymi byli najemcy lub dzierżawcy, a nie powód. Okoliczność, że do sprzedaży energii elektrycznej najemcom lub dzierżawcom dochodziło w ramach realizacji umów cywilnoprawnych, nie zwalnia powoda z odpowiedzialności będącej przedmiotem niniejszego postępowania. Treść umów cywilnoprawnych i zakres ich realizacji nie może wpływać na zakres obowiązków publicznoprawnych. Tym samym, fakt zawarcia i realizacji tych umów nie może wyłączać odpowiedzialności powoda z tytułu deliktu administracyjnego. Powód nie kwestionował faktu, że wystawiał kontrahentom odrębne faktury z tytułu sprzedaży energii elektrycznej. Jak zasadnie podniósł pozwany w odpowiedzi na odwołanie, działania przedsiębiorcy w przedmiotowym aspekcie nie miały charakteru jednorazowego, okazjonalnego, czy sporadycznego, natomiast posiadały charakter powtarzalności, albowiem opłaty za sprzedawaną energię elektryczną podbierane były w sposób cykliczny. Niesporne jest w niniejszej sprawie, że powód zawierał te umowy od wielu lat i sprzedawał energię elektryczną do ponad (...) odbiorców. Niespornym jest również, że uzyskiwał nie tylko zapłatę za energie elektryczną, lecz stosował inny poziom kosztów, czyli stosował inne ceny oraz naliczał dodatkowe opłaty. Nie była to zatem wyłącznie refaktura kosztów nabytej od (...) S.A. energii elektrycznej na potrzeby własne. Sąd podziela pogląd prezentowany w doktrynie, że: „Zwolnieniem z realizacji obowiązku, o którym mowa w art. 9a ust. 1 PrEnerg, jest objęta sprzedaż dokonywania na zasadach refakturowania nabytej energii, gdy działalność prowadzona jest zgodnie z przepisami określonymi w art. 45a PrEnerg. Sprzedaż energii elektrycznej jest wówczas rozliczana na poszczególnych jej odbiorców na zasadzie refakturowania kosztów zakupu tej energii od sprzedawcy według przyjętego klucza podziału tych kosztów. Nie ma wówczas możliwości pokrycia wszystkich kosztów uzasadnionych, a w szczególności kosztów eksploatacji i remontów, amortyzacji związanych z infrastrukturą elektroenergetyczną wykorzystywaną do prowadzenia działalności, co jest możliwe dopiero po uzyskaniu koncesji i zatwierdzeniu przez Prezesa URE taryfy. W przypadku refakturowania energia elektryczna powinna być kupowana przez refakturującego na podstawie zestawu cen zawierającego koszty realizacji obowiązków, o których stanowi art. 9a ust. 1 PrEnerg, przez sprzedawcę energii. Energia elektryczna rozliczana z odbiorcą na podstawie refaktury musi zostać zadeklarowana sprzedawcy jako wykorzystana na potrzeby własne podmiotu dokonującego refakturowania. W takiej sytuacji podmiot refakturujący zakup energii elektrycznej nie wykonuje działalności gospodarczej, zatem całość nabywanej przez siebie energii powinien deklarować podmiotowi dokonującemu sprzedaży/zakupu na jego rzecz jako sprzedaż/zakup na potrzeby własne i to wówczas ten podmiot jest zobligowany do realizacji obowiązków, o których mowa w art. 9a ust. 1 PrEnerg.” (M. Kuliński (red.), Prawo energetyczne. Komentarz, Warszawa 2017, komentarz do art. 9a Pe za: Z. Muras, M. Swora (red.), Prawo energetyczne. Tom I, Legalis). W świetle powyższego w niniejszej sprawie przyjąć należało, że powód jedynie posłużył się konstrukcją refakturowania kosztów energii elektrycznej. W rzeczywistości bowiem, jak sam powód przyznał nie dokonywał jedynie refakturowania kosztów zakupu tej energii od sprzedawcy, lecz doliczał opłaty celem rekompensaty kosztów administrowania nieruchomościami, które wynajmował powód swoim kontrahentom oraz koszty konserwacji sieci przesyłowej. Powyższego faktu nie zmienia również wyjaśnienie powoda zawarte w odwołaniu, jak również podtrzymane na rozprawie dniu 26 października 2022 roku (k. 72), iż w odniesieniu do części faktur wystawionych z tytułu sprzedaży energii elektrycznej powód nie uzyskiwał żadnego zysku. Należy tu podkreślić, że powyższe jest kwestią rentowności działalności przedsiębiorcy, a zatem nie wpływa na zakres odpowiedzialności powoda za realizację obowiązku wynikającego z art. 9a ust. 1 Pe. Sąd podziela pogląd Sądu Apelacyjnego w Warszawie zawarty w wyroku z dnia 4 marca 2016 roku, w sprawie o sygn. akt VI ACa 42/15, w którym wskazano, że: „Jeżeli więc przedsiębiorstwo samo nie jest odbiorcą końcowym w rozumieniu art. 3 pkt 13a prawa energetycznego, tj. odbiorcą dokonującym zakupu paliw lub energii na własny użytek, ale odsprzedaje nabytą energię odbiorcom końcowym – czyli jak czyniła to powodowa Spółka – nawet bez jakiegokolwiek zysku – nie zwalnia to tego przedsiębiorstwa od obowiązku wynikającego z art. 9a ust. 1 cytowanie ustawy”. Nieuzasadnione było również stanowisko powoda, który twierdził, że do rozliczenia przedmiotowego obowiązku należało uwzględnić jedynie wolumen sprzedaży energii elektrycznej, co do której powód w sposób nieprawidłowy dokonał refaktury kosztów. Zasadnie przyjął Prezes URE, że w zakresie przedmiotowego obowiązku należało uwzględnić całkowitą roczną sprzedaż energii elektrycznej odbiorcom końcowym w 2015 roku, gdyż tak przewidział ustawodawca.

Wobec powyższego, mając w szczególności na uwadze powołane wyżej regulacje prawne zasadnie przyjął pozwany, że powód był zobowiązany do realizacji obowiązku, o którym mowa w art. 9a ust. 1 ustawy - Prawo energetyczne (w brzmieniu obowiązującym do dnia 3 kwietnia 2015 r.) w zakresie, o którym mowa w § 3 pkt 4 Rozporządzenia, za okres od dnia 1 stycznia 2015 r. do dnia 3 kwietnia 2015 r., na ilość (...) MWh, a następnie obowiązku, o którym mowa w art. 188 ust. 1 ustawy OZE (jako obowiązującym od dnia 4 kwietnia 2015 r.) w zakresie, o którym mowa w treści art. 188 ust. 17 tej ustawy, tj. za okres od dnia 4 kwietnia 2015 r. do dnia 31 grudnia 2015 r., na ilość (...) MWh. Istotnie zatem, powód był zobowiązany do realizacji obowiązku za 2015 r. na łączną ilość(...) MWh lub uiszczenia opłat zastępczych w wysokości odpowiadającej powyższemu wolumenowi energii elektrycznej. Niesporne było, że pomimo powyższego, powód nie przedstawił pozwanemu do umorzenia świadectwa pochodzenia energii elektrycznej, ani też nie uiszczał opłaty zastępczej na konto NFOŚiGW.

Z powyższego wynika, że brakująca ilość energii elektrycznej niezbędnej do realizacji obowiązku, o którym mowa w art 9a ust. 1 ustawy - Prawo energetyczne (w brzmieniu obowiązującym do dnia 3 kwietnia 2015 r.) w zakresie, o którym mowa w § 3 pkt 4 Rozporządzenia MG oraz art. 188 ust 1 ustawy OZE (obowiązującym od dnia 4 kwietnia 2015 r. w zakresie, o którym mowa w art 188 ust. 17 tej ustawy, wynosi (...) MWh.

Z powyższych względów zasadnie przyjął pozwany w treści punktu 1 zaskarżonej decyzji, że: powód nie przestrzegał za okres od dnia 1 stycznia 2015 roku do dnia 3 kwietnia 2015 r., określonego w art. 9a ust. 1 ustawy – Prawo energetyczne (w brzmieniu obowiązującym do dnia 3 kwietnia 2015 r.) i § 3 pkt 4 - obowiązującego do dnia 1 lipca 2018 r. - Rozporządzenia MG, obowiązku uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi URE świadectw pochodzenia, o których mowa wart. 9e ust. 1 lub w art. 9o ust. 1, wydanych dla energii elektrycznej wytworzonej w źródłach znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub zlokalizowanych w wyłącznej strefie ekonomicznej, lub obowiązku uiszczenia opłaty zastępczej obliczonej w sposób określony w art 9a ust. 2 ustawy - Prawo energetyczne, w terminie do dnia 31 marca 2016 r., jak również w punkcie 2 zaskarżonej decyzji, że: powód nie przestrzegał za okres od dnia 4 kwietnia 2015 r. do dnia 31 grudnia 2015 r., obowiązku określonego w art 188 ust 1 i art. 188 ust 17 oraz art. 190 (w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2016 r.) ustawy 0ZE, tj. obowiązku uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi URE świadectw pochodzenia lub świadectw pochodzenia biogazu rolniczego wydanych odpowiednio dla energii elektrycznej lub biogazu rolniczego, wytworzonych w instalacjach odnawialnego źródła energii znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub zlokalizowanych w wyłącznej strefie ekonomicznej, lub obowiązku uiszczenia opłaty zastępczej obliczonej w sposób określony w art. 188 ust 16 ustawy OZE, w terminie do dnia 30 czerwca 2016 r.

Powyższe niewątpliwie determinowało również nałożenie kar pieniężnych, stosownie do okresu: od dnia 1 stycznia 2015 r. do dnia 3 kwietnia 2015 r. (według art. 56 ust. 1 pkt 1 a i art. 56 ust. 2a ustawy – Prawo energetyczne) – przy czym, kara ta została podwyższona ponad minimalną jej wartość (31.235,10 zł) do wysokości 31.859,80 zł z uwagi na dwa wcześniejsze naruszenia tego obowiązku za lata 2013 i 2014; oraz od dnia 4 kwietnia 2015 roku do dnia 31 grudnia 2015 r. (według art. 168 pkt 1 i art. 170 ust.2 pkt 1 ustawy OZE) w najniższej możliwości wysokości, tj. w kwocie 77.294,82 zł. Należy też wskazać przy tym, że nałożone na powoda kary pieniężne wskazane w punkcie 3 i 4 zaskarżonej decyzji (co bezsporne) nie przewyższają wartości (...) % przychodu w 2019 roku - zgodnie z treścią art. 56 ust. 3 ustawy – Prawo energetyczne, jak również z treścią art. 170 ust. 1 ustawy OZE. Należy tu dodać, że prawidłowo pozwany uwzględnił wartość przychodów powoda z 2019 roku, gdyż wartość przychodów powoda za 2020 rok nie była Prezesowi URE znana w dacie wydania zaskarżonej decyzji. Wobec argumentacji strony powodowej podniesionej w odwołaniu w przedmiocie powyższej kwestii zasadnie zauważył pozwany w odpowiedzi na odwołanie, że sprawozdanie finansowe powoda za 2020 rok zostało sporządzone dopiero w dniu 21 kwietnia 2021 roku, a zatem po dniu wydania zaskarżonej decyzji. Nie ulega też wątpliwości Sądu, że na potrzeby ustalenia wysokości kar pozwany w sposób prawidłowy uwzględnił zarówno w myśl art. 56 ust. 6 ustawy – Prawi energetyczne, jak również według treści art. 174 ust. 1 ustawy OZE: stopień szkodliwości czynu, stopień zawinienia, zakres naruszenia, dotychczasowe zachowanie podmiotu, możliwe korzyści finansowe z tytułu naruszenia, ale również możliwości finansowe powoda.

Powód zarzucił pozwanemu brak zastosowania instytucji odstąpienia od wymierzenia kary przewidzianej zarówno w treści art. 56 ust. 6a ustawy – Prawo energetyczne, jak również w treści art. 174 ust. 2 ustawy OZE.

Niewątpliwie w niniejszej sprawie stopień szkodliwości czynu, którego dopuścił się powód był znaczny, z uwagi na rodzaj i charakter naruszonego dobra. Jak zasadnie zauważył pozwany, celem regulacji zawartych w art. 188 ust. 1 ustawy OZE (a poprzednio 9a ust. 1 ustawy – Prawo energetyczne) było zapewnienie odpowiednich źródeł finansowania m.in. energetyki odnawialnej, która odgrywa coraz większą rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa energetycznego kraju poprzez dywersyfikację źródeł pozyskania energii, jak i dla umożliwienia wykonania przez Polskę zobowiązań międzynarodowych w obszarze zapewnienia odpowiedniego wolumenu energii elektrycznej wytwarzanej ze źródeł odnawialnych. Niezasadnie też twierdził powód, że należy przyjąć, iż zaprzestał naruszania prawa po dniu 11 sierpnia 2017 roku, gdyż względem powoda wydano decyzję o cofnięciu koncesji. Wobec tego, że powód nie zaprzestał naruszania prawa i nie zrealizował obowiązku (art. 56 ust. 6a ustawy – prawo energetyczne), jak również, że powód nie zaprzestał naruszania prawa i nie zrealizował obowiązku zanim organy, o których mowa w art. 169 ust. 1 ustawy OZE, powzięły o tym wiadomość (art. 174 ust. 2 ustawy OZE), brak było możliwości zastosowania instytucji odstąpienia od wymierzenia kary.

Z powyższych względów pozwany doszedł do uprawnionego przekonania, że kary w wysokości: 31.859,80 zł (punkt 3 decyzji); 77.294,82 zł (punkt 4 decyzji) będą adekwatne do zakresu stwierdzonego naruszenia, będą również odpowiednio odczuwalne, na tyle dolegliwe, aby spełniły swoje funkcje, sprawiając, że powód, jako podmiot ukarany będzie stosował się do obowiązującego porządku prawnego, a także będą oddziaływały wychowawczo, zniechęcając innych przedsiębiorców do podejmowania działań niezgodnych z prawem.

Powód w niniejszej sprawie podniósł również zarzut naruszenia art. 68 § 1 ustawy - Ordynacja podatkowej. Zgodnie z treścią art. 68 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku - Ordynacja podatkowa (dalej: „Ordynacja podatkowa”), zobowiązanie podatkowe, o którym mowa w art. 21 § 1 pkt 2, nie powstaje, jeżeli decyzja ustalająca to zobowiązanie została doręczona po upływie 3 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy. W przekonaniu Sądu, administracyjne kary pieniężne nie są niepodatkowymi należnościami budżetowymi w rozumieniu Ordynacji podatkowej, gdyż nie są należnościami wynikającymi ze stosunków publicznoprawnych. Administracyjna kara pieniężna nie jest zobowiązaniem podatkowym, które powstaje w sposób określony w art. 21 § 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej, a zatem brak jest podstaw do odpowiedniego zastosowania art. 68 § 1 Ordynacji podatkowej. Na brak możliwości zastosowania przepisu art. 68 § 1 Ordynacji podatkowej do administracyjnych kar pieniężnych wskazuje się również orzecznictwie sądów administracyjnych (np. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 29-06-2021 r., sygn. akt II GSK 1339/18, Legalis nr 2625895; wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z dnia 13-04-2021 r., sygn. akt II SA/Rz 1391/20, Leglis nr 2565063). Faktem jest, że z dniem 30 października 2015 roku wprowadzono art. 56 ust. 7a ustawy – Prawo energetyczne (dodany ustawą z dnia 11.09.2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 1618), która weszła w życie 30.10.2015 r.,), zgodnie z którym w sprawach dotyczących kar pieniężnych, o których mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio przepisy Działu III Ordynacji podatkowej. Przepis ten, obowiązujący do dnia 2 września 2016 roku, ponownie został znowelizowany poprzez wyłączenie stosowania art. 68 § 1 Ordynacji podatkowej (art. 56 ust. 7a w brzmieniu ustawy z dnia 22.07.2016 r. (Dz.U. z 2016 r. poz. 1165), która weszła w życie 2.09.2016 r.). Zasadnie zatem przyjął pozwany, że przepisy ustawy – Prawo energetyczne w brzmieniu z dnia 3 kwietnia 2015 r. nie odsyłały do przepisów Działu III Ordynacji Podatkowej. W odniesieniu do kolejnego okresu tj. od dnia 4 kwietnia 2015 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku, do którego zastosowanie znajdują przepisy ustawy OZE (o czym wyżej była już mowa), rozdział 9 ustawy OZE (mający zastosowanie do kar pieniężnych) nie zawiera regulacji co do przedawnienia kary pieniężnej. Niekwestionowana jest również okoliczność, że w dniu 1 czerwca 2017 roku wszedł w życie art. 189g k.p.a. zgodnie z którym, administracyjna kara pieniężna nie może zostać nałożona, jeżeli upłynęło pięć lat od dnia naruszenia prawa albo wystąpienia skutków naruszenia prawa. Wobec powyższego, skoro w czasie deliktu przepisy prawa energetycznego ani też ustawy OZE nie przewidywały przedawnienia kar pieniężnych, ani też w dniu wydania zaskarżonej decyzji, tj. w dniu 8 marca 2021 roku, nie upłynęło 5 lat od dnia naruszenia, nie doszło zatem do przedawnienia przedmiotowych kar administracyjnych. Wobec powyższego Sąd nie podzielił też poglądu powoda, aby w myśl art. 189c k.p.a. w niniejszej sprawie zachodził przypadek, w którym ustawa poprzednio obowiązująca była względniejsza dla sprawcy.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy w Warszawie, na podstawie art. 479 ⁵³ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie stwierdzając brak podstaw do jego uwzględnienia.

O kosztach procesu rozstrzygnięto, zgodnie z wyrażoną w art. 98 § 1 k.p.c., zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, przyjmując, że powód, jako strona przegrywająca sprawę, zobowiązany jest do zwrotu pozwanemu kosztów procesu, na które złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika procesowego w wysokości 720 zł ustalone na podstawie § 14 ust. 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

Sędzia SO Jolanta Stasińska