Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 września 2023 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
w składzie:

Przewodniczący –	Sędzia SO Arkadiusz Zagrobelny
Protokolant –	Sekretarz sądowy Dominika Zajdowska

po rozpoznaniu w dniu 12 sierpnia 2023 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z odwołania (...) S.A. z siedzibą w W. (poprzednio: (...) S.A. w B.)

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

o kontynuowanie postępowania administracyjnego

na skutek odwołania od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z 13 maja 2021 r. Nr (...)

oddala odwołanie;

zasądza od (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz Prezes Urzędu Regulacji Energetyki kwotę 720 zł (siedemset dwadzieścia złotych) z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty, tytułem zwrotu kosztów procesu.

/sędzia Arkadiusz Zagrobelny/

Sygn. akt XVII AmE 236/21

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 12 września 2023 r.

Decyzją z dnia 13 maja 2021 r. znak: (...)Prezes Urzędu Regulacji Energetyki (dalej również jako: „Prezes URE”, „pozwany”) na podstawie:

- art. 105 § 1 z zw. z art. 98 § 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2021 r. poz. 735, dalej również jako: „k.p.a.”)

umorzył zawieszone na wniosek przedsiębiorcy: (...) S.A. z siedzibą w B. z dnia 7 września 2017 r. postępowanie administracyjne w sprawie wydania świadectwa pochodzenia potwierdzającego wytworzenie energii elektrycznej w ilości 41 686,770 MWh w instalacji odnawialnego źródła energii zlokalizowanej w miejscowości S., w okresie od dnia 1 lipca 2016 r. do dnia 31 lipca 2016 r.

(decyzja Prezesa URE z dnia 13.05.2021 r. k. 7-8v akt sąd.)

Odwołanie od decyzji wniósł (...) S.A. z siedzibą w B., a jego następcą procesowym stała się (...) S.A. ( dalej również jako: „Odwołujący”, „Powód”), zaskarżając ją w całości i zarzucając jej naruszenie:

przepisu art. 9 kpa w zw. z art. 105 §1 kpa poprzez brak powiadomienia Powoda o zbliżającym się upływie 3 letniego terminu na złożenie wniosku o podjęcie zawieszonego postępowania, czym organ nie dopełnił ciążącego na nim obowiązku należytego i wyczerpującego informowania stron o okolicznościach faktycznych i prawnych, które mogą mieć wpływ na ustalenie ich praw i obowiązków będących przedmiotem postępowania administracyjnego,

art. 10 k.p.a. w zw. z art. 105 § 1 k.p.a. poprzez brak zapewnienia Powodowi czynnego udziału w postępowaniu, gdyż przed wydaniem Decyzji nie poinformowano Powoda o zakończeniu postępowania, czym uniemożliwiono wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów, a także złożenia wniosku o podjęcie zawieszonego postępowania.

Na wypadek nieuwzględnienia powyższych zarzutów, dodatkowo Odwołujący podniósł zarzut:

naruszenia art. 105 §1 k.p.a. w zw. z art. 46 ust. 11 Ustawy z dnia 20 lutego 2015r. o odnawialnych źródłach energii (Dz. U. z 2021 poz. 610) poprzez wydanie decyzji o umorzeniu postępowania i stwierdzenie bezprzedmiotowości postępowania w niniejszej sprawie w sytuacji braku podstaw prawnych do zawieszenia postępowania z uwagi na brak możliwości stosowania w postępowaniu dotyczącym wydania świadectw pochodzenia przepisów kodeksu postępowania administracyjnego dotyczących zawieszenia postępowania.

Wskazując na powyższe zarzuty, Odwołujący wniósł o:

uchylenie zaskarżonej Decyzji przez Prezesa URE na podstawie art. 479 ⁴⁸ § 2 Kodeksu postępowania cywilnego, a w razie nieuwzględnienia powyższego wniosku przez Prezesa URE przekazanie odwołania do Sądu;

uchylenie zaskarżonej Decyzji przez Sąd w całości;

zasądzenie od Prezesa URE na rzecz Powoda zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych;

dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z dokumentów załączonych do niniejszego odwołania oraz znajdujących się w aktach sprawy administracyjnej zainicjowanej złożeniem wniosku przez Powoda, w toku którego wydana została Decyzja na okoliczność ich treści i przebiegu postępowania administracyjnego.

(odwołanie powoda z dnia 7.06.2021 r. k. 10-16 akt sąd.)

W odpowiedzi na odwołanie Prezes URE wniósł o jego oddalenie, oraz zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego.

(pismo pozwanego z dnia 25.11.2021 r. k. 55-59 akt sąd.)

W dalszym toku postępowanie strony podtrzymały prezentowane stanowiska.

(protokół z rozprawy k. 112 akt sąd.)

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:

Powód pismem z dnia 7 września 2016 r. złożył do Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki wniosek o wydanie świadectwa pochodzenia.

Pismem z dnia 19 września 2016 r. powód uzupełnił powyższy wniosek o dokumentację źródła pochodzenia oraz dostaw biomasy pochodzącej z upraw energetycznych dostarczonych (...) S.A. Oddział (...) Elektrownia (...) w lipcu 2016 r.

Odwołujący pismem z dnia 28 października 2016 r. przesłał korekty wniosków o wydanie świadectw pochodzenia potwierdzającego wytworzenie energii elektrycznej w instalacji odnawialnego źródła energii.

(okoliczności bezsporne k. 1-10 akt adm., a ponadto pismo powoda wraz z załącznikami z dnia 19.09.2016 r. k. 11-138 akt adm., pismo powoda wraz z załącznikami z dnia 28.10.2016 r. k. 140-143 akt adm.)

Postanowieniem Prezesa URE z dnia 14 września 2017 r. znak: (...) wydanym na wniosek Przedsiębiorcy z dnia 7 września 2017 r., zawieszone zostało postępowanie administracyjne w sprawie wydania świadectwa pochodzenia potwierdzającego wytworzenie energii elektrycznej w ilości41 686,770 MWh w instalacji odnawialnego źródła energii zlokalizowanej w miejscowości S., w okresie od dnia 1 lipca 2016 r. do dnia 31 lipca 2016 r.

Prezes URE poinformował Przedsiębiorcę o treści art. 98 § 2 k.p.a. w pkt 4 pouczenia postanowienia z dnia 14 września 2017 r., znak: (...) tj. pouczono powoda o terminie na podjęcie zawieszonego postępowania oraz o skutkach zaniechania tej czynności.

(postanowienie k. 146-146v akt adm., pismo powoda z dnia 7.09.2017 r. k. 144 akt adm.)

Przedsiębiorca nie złożył w ustawowym terminie wniosku o podjęcie zawieszonego postępowania .

(okoliczność bezsporna)

Decyzją z 13 maja 2021 r. (zaskarżoną w niniejszym postępowaniu) Prezes URE umorzył na podstawie art. 105 § 1 w zw. z art. 98 § 2 k.p.a. postępowanie zawieszone na wniosek przedsiębiorcy wobec braku wniosku o podjęcie postępowania.

(decyzja Prezesa URE z dnia 13.05.2021 r. k. 7-8v akt sąd.)

Z dniem 1.07.2021 r. dokonany został podziału (...) S.A. w trybie art. 529 § 1 pkt 4 k.s.h. tj. poprzez wydzielenie części jej majątku m.in. w postaci Elektrociepłowni (...) i przeniesienia go na spółkę (...) S.A., na którą przeszły wszelkie prawa i obowiązki związane z działalnością prowadzoną w zakresie tej Elektrowni. Przedmiot sporu związany jest z działalnością Elektrociepłowni (...). W konsekwencji doszło do sukcesji uniwersalnej w omawianym zakresie.

(okoliczności niesporne, a ponadto pismo powódki w aktach sąd. k. 65-66, Informacja z KRS k. 68-76, akt notarialny k. 77-85, postanowienie KRS k. 86-87).

Ustalając powyższy stan faktyczny Sąd oparł się na niespornych twierdzeniach stron (art. 229 k.p.c. oraz art. 230 k.p.c.). Twierdzenia te, mając oparcie w znajdujących się w aktach sprawy dokumentach (art. 245 oraz art. 246 k.p.c.) nie budziły wątpliwości Sądu,.

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył co następuje.

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

W ocenie Sądu zaskarżona Decyzja jest prawidłowa i słuszna, a podnoszone przez powódkę w odwołaniu zarzuty nie mogą skutkować uchyleniem tej Decyzji.

W pierwszej kolejności w kontekście zarzutów dotyczących naruszenia procedury administracyjnej należy zaznaczyć, iż postępowanie w sprawach z zakresu regulacji energetyki należy do tych postępowań, w których postępowanie administracyjne zakończone wydaniem decyzji, stanowi jedynie pierwszy etap, zaś drugim etapem jest kontradyktoryjne postępowanie przed sądem powszechnym, wszczęte na skutek odwołania strony od wydanej przez organ regulacyjny decyzji. Odwołanie składane do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, podobnie jak pozew, uruchamia postępowanie sądowe w I instancji, w trakcie którego badaniu podlega nie tyle formalna poprawność decyzji, ile merytoryczna zasadność twierdzeń i żądań zawartych w odwołaniu w świetle obowiązujących przepisów prawa materialnego (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 7 kwietnia 2010 r., sygn. akt VI ACa 1077/09, Legalis). Postępowanie sądowe w sprawach z zakresu regulacji energetyki nie ogranicza się do kontroli zaskarżonego aktu Prezesa URE, lecz zmierza także do merytorycznego rozpoznania sprawy (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z 7 października 1998 r., sygn. akt I CKN 265/98, Legalis i z 11 sierpnia 1999 r., sygn. akt I CKN 351/99, Legalis).

Wobec zatem tego, że Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów rozpoznaje sprawę od nowa co do meritum, zarzuty dotyczące ewentualnych uchybień mających miejsce w toku postępowania administracyjnego poprzedzającego postępowanie sądowe co do zasady nie mogą odnieść skutku.

Tym niemniej należy podnieść, iż zgłoszone przez powódkę zarzuty dotyczące naruszenia przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego nie są trafne.

Jeśli chodzi o wskazywane przez powódkę naruszenie przepisu art. 9 k.p.a. poprzez jej niepowiadomienie o zbliżającym się upływie 3- letniego terminu na złożenie wniosku o podjęcie zawieszonego postępowania, czym według powódki organ nie dopełnił ciążącego na nim obowiązku należytego i wyczerpującego informowania stron o okolicznościach faktycznych i prawnych, które mogą mieć wpływ na ustalenie ich praw i obowiązków będących przedmiotem postępowania administracyjnego, należy zdecydowanie stwierdzić, że nie miało ono miejsca. Organ zrealizował bowiem ciążący na nim obowiązek informacyjny w związku z zamieszczeniem - w ramach doręczonego powódce postanowienia o zawieszeniu postępowania – pouczenia o treści art. 98 § 2 k.p.a. Organ przytoczył powódce treść tegoż przepisu, wskazując, że jeżeli w okresie trzech lat od daty zawieszenia postępowania żadna ze stron nie zwróci się o podjęcie postępowania, żądanie wszczęcia postępowania uważa się za wycofane. Dane pouczenie jest jasne i klarowne, a zatem było wystarczające, przez co trzeba przyjąć, że nie było potrzeby jego powtarzania. Organ nie był przy tym zobligowany prawnie, ani nawet uprawniony - ze względu na fakt zawieszenia postępowania - do ponowienia informacji czy wystosowania zapytania w tym przedmiocie przed upływem 3- letniego terminu. W sytuacji zawieszenia na wniosek, to strona jest dysponentem postępowania, od niej zależy dalszy jego byt, a zatem musi korzystać z przyznanych jej uprawnień samodzielnie, pamiętając kiedy może zgłosić wniosek o podjęcie postępowania.

Odnosząc się natomiast do zarzutu naruszenia art. 10 k.p.a. poprzez brak zapewnienia powódce czynnego udziału w postępowaniu, gdyż przed wydaniem Decyzji nie poinformowano powódki o zakończeniu postępowania, czym uniemożliwiono wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów, a także złożenie wniosku o podjęcie zawieszonego postępowania, trzeba podkreślić, że skoro postępowanie było zawieszone organ nie miał możliwości działania jak w przypadku toczącego się postępowania, nie mógł zatem podejmować czynności w sprawie. Ponadto, należy zauważyć, że wobec upływu 3- letniego terminu na podjęcie postępowania wydana przez Prezesa URE Decyzja nie zmierzała do merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy tylko do formalnego zakończenia postępowania, toteż poinformowanie powódki o możliwości wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszenia żądań w postępowaniu dotyczącym wydania świadectwa pochodzenia, nie miałoby racji bytu.

Zaznaczenia wymaga, że całe powyżej przedstawione stanowisko jest zgodne z orzecznictwem sądów administracyjnych. Sądy uznają, że organ nie ma obowiązku informować strony o zbliżającym się upływie 3- letniego terminu, a że zgodnie z art. 102 k.p.a. w czasie zawieszenia postępowania organ może podejmować czynności niezbędne w celu zapobieżenia niebezpieczeństwu dla życia i zdrowia albo poważnym szkodom dla interesu społecznego, gdy nie zachodzą te przesłanki, jak w niniejszej sprawie, charakter prawny zawieszenia postępowania na zgodny wniosek stron odbiera organowi administracji możliwość ingerowania w sprawę w trakcie jej zawieszenia i w samo zawieszenie (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z siedzibą w Warszawie z dnia 23 listopada 2017 r., sygn. akt I SA/Wa 875/17, Legalis; wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 15 czerwca 2020 r. sygn. akt I OSK 2078/19, Legalis).

W tej sytuacji 3- letni termin z art. 98 § 2 k.p.a. na podjęcie zawieszonego na wniosek powódki postępowania, stanowiący nieprzywracalny termin prawa materialnego, upłynął bezpowrotnie i bezskutecznie (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia z dnia 17 maja 2019 r., sygn. akt I OSK 2265/17, Legalis). W związku z niezłożeniem przez powódkę w okresie trzech lat od daty zawieszenia postępowania - o wydanie świadectwa pochodzenia potwierdzającego wytworzenie energii elektrycznej w ilości 41 686,770 MWh w okresie od 1 do 31 lipca 2016 r., w instalacji odnawialnego źródła energii zlokalizowanej w S. - wniosku o podjęcie postępowania, pierwotne żądanie wszczęcia postępowania należało uznać za wycofane zgodnie z art. 98 § 2 k.p.a. Powyższe implikowało zaś bezprzedmiotowość postępowania i wywołało potrzebę jego umorzenia w oparciu o art. 105 § 1 k.p.a., zgodnie z którym gdy postępowanie z jakiejkolwiek przyczyny stało się bezprzedmiotowe w całości albo w części, organ administracji publicznej wydaje decyzję o umorzeniu postępowania odpowiednio w całości albo w części (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 19 listopada 2020 r., sygn. akt I OSK 3069/18, Legalis).

Za chybiony Sąd również uznał, zarzutu naruszenia art. 105 § 1 k.p.a. w zw. z art. 46 ust. 11 Ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (Dz.U. z 2021, poz. 610 – dalej „ustawa oze”) poprzez wydanie decyzji o umorzeniu postępowania i stwierdzenie bezprzedmiotowości postępowania w niniejszej sprawie w sytuacji braku podstaw prawnych do zawieszenia postępowania z uwagi na brak możliwości stosowania w postępowaniu dotyczącym wydania świadectw pochodzenia przepisów kodeksu postępowania administracyjnego dotyczących zawieszenia postępowania.

Z treści art. 46 ust. 11 ustawy oze wynika, że do wydawania świadectw pochodzenia stosuje się odpowiednio przepisy ustawy - Kodeks postępowania administracyjnego o wydawaniu zaświadczeń. Przepisy k.p.a. dopuszczają możliwość zawieszenia postępowania na zgodny wniosek stron (art. 98 k.p.a.). Jak wskazuje się powszechnie w doktrynie oraz orzecznictwie odpowiednie stosowanie przepisów innej ustawy oznacza, że przepisy tej ustawy mogą mieć zastosowanie bez żadnych ograniczeń (wprost), z odpowiednimi modyfikacjami usprawiedliwionymi podobieństwami i odmiennościami między danymi postępowaniami, albo - ze względu na występujące różnice między tymi postępowaniami - nie mogą być stosowane w ogóle. W ocenie Sądu nie ma wystarczających podstaw aby twierdzić, że przepisy ustawy o odnawialnych źródłach energii sprzeciwiają się stosowaniu art. 98 § 2 k.p.a. tj. zawieszaniu postępowania na zgodny wniosek stron.

Jednocześnie zauważyć należy, iż bezsporne jest, że postanowienie o zawieszeniu postępowania zostało wydane na wniosek samego powoda, z kolei na to postanowienie Prezesa URE z dnia 14 września 2017 r. odwołującemu przysługiwało zażalenie do Sądu Okręgowego w Warszawie - Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, o czym powód został poinformowany w pouczeniu do niniejszego postanowienia (pkt 1 pouczenia k. 146v akt adm.), albowiem postanowienie to zostało prawidłowo doręczone powodowi w dniu 25 września 2017 r. (kopia z.p.o. k. 147 akt adm.). Zatem termin na jego zaskarżenie upłynął 2 października 2017 r. Powód nie skorzystał z możliwości zaskarżenia tego postanowienia. Samo wydanie postanowienia o zawieszeniu postępowania administracyjnego nie naruszało istoty postępowania o wydanie świadectwa pochodzenia i nie prowadziło do przekroczenia granic tego postępowania, gdyż konsekwencją wydania powyższego postanowienia było wstrzymanie postępowania w sprawie wydania świadectwa pochodzenia, na wniosek samej strony. Z treści art. 98 § 2 wynika, że jedynie strony uprawnione są do podjęcia zawieszonego postępowania, mając na to trzy lata od daty zawieszenia postępowania, co prowadzi do wniosku, że organ administracji publicznej nie ma legitymacji do podjęcia tego postępowania.

Reasumując powyższe rozważania należy stwierdzić, że wraz z upływem 3-letniego terminu, powód utracił uprawnienie do skutecznego żądania podjęcia zawieszonego postępowania. W konsekwencji, postępowanie w sprawie wydania świadectwa pochodzenia, zawieszone postanowieniem Prezesa URE z dnia 14 września 2017 r, należało umorzyć jako bezprzedmiotowe, na podstawie art. 105 § 1 k.p.a. w myśl, którego gdy postępowanie z jakiejkolwiek przyczyny stało się bezprzedmiotowe w całości albo w części, organ administracji publicznej wydaje decyzję o umorzeniu postępowania odpowiednio w całości albo w części.

W tym miejscu należy nadmienić, iż analogiczny pogląd (co do zasadności umorzenia zawieszonego postępowania w sprawie o wydania świadectwa pochodzenia) został wyrażony również w wyrokach Sądu Okręgowego w Warszawie – Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 12.10.2022 r. (sygn. akt XVII AmE 233/21) oraz z dnia 31.01.2023 r. (sygn. akt XVII AmE 234/21), a także w wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 6.06.2023 r. (sygn. akt VII AGa 401/23).

Mając powyższe na uwadze, Sąd oddalił wniesione przez powoda odwołanie na podstawie art. 479 ⁵³ § 1 k.p.c. (pkt I wyroku).

O kosztach procesu (pkt II wyroku) Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Z uwagi na oddalenie odwołania, należało powoda uznać za stronę, która przegrała proces i zasądzić od niego na rzecz pozwanego zwrot kosztów procesu, które w sprawie niniejszej obejmowały wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego w kwocie 720 zł, ustalonej w oparciu § 14 ust. 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. 2015, poz. 1804 z zm.).

/sędzia Arkadiusz Zagrobelny/

Sygn. akt XVII AmE 236/21

ZARZĄDZENIE

(...)

/sędzia Arkadiusz Zagrobelny)