Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 czerwca 2022 roku

Sąd Okręgowy w Warszawie XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SO Jolanta Stasińska

Protokolant: sekretarz sądowy Joanna Nande

po rozpoznaniu w dniu 25 maja 2022 roku w Warszawie

na rozprawie

sprawy z odwołania (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W.

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

o wymierzenie kary pieniężnej

na skutek odwołania (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 3 sierpnia 2020 roku, Nr (...)

1.  oddala odwołanie,

2.  zasądza od (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. na rzecz Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki kwotę 720,00 zł (siedemset dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sędzia SO Jolanta Stasińska

Sygn. akt XVII AmE 224/20

UZASADNIENIE

Prezes Urzędu Regulacji Energetyki decyzją z dnia 3 sierpnia 2020 r., numer (...), na podstawie art 56 ust. 1 pkt 12 w związku z art. 56 ust. 2, ust 3 i ust 6 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz. U. z 2020 r., poz. 833, z późn. zm.), oraz w związku z art 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2020 r., poz. 256, z późn. zm.), po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia kary pieniężnej przedsiębiorcy - (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W., posiadającemu numer identyfikacji podatkowej (NIP): (...), orzekł:

1.  że przedsiębiorca - (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W., posiadający numer identyfikacji podatkowej (NIP): (...), naruszył warunek 1, określający przedmiot i zakres działalności, koncesji na obrót paliwami ciekłymi z dnia 28 kwietnia 2016 r. Nr (...) z późn. zm., udzielonej Przedsiębiorcy na okres od 28 kwietnia 2016 roku do 28 kwietnia 2026 roku;

2.  za działania opisane w pkt 1 wymierzam przedsiębiorcy - (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W., posiadającemu numer identyfikacji podatkowej (NIP): (...), karę pieniężną w wysokości 150 000 zł (słownie: sto pięćdziesiąt tysięcy złotych).

Od powyższej decyzji odwołanie złożył powód (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W., zaskarżając ją w całości.

Zaskarżonej decyzji zarzucił:

I. naruszenie przepisów prawa materialnego, tj.:

1. art. 56 ust. 6a pr. energ. poprzez niewłaściwą wykładnię przesłanki znikomego stopnia szkodliwości czynu i całkowite pominięcie okoliczności zaprzestania przez Odwołującą naruszania prawa na długi okres przed wszczęciem postępowania, a w rezultacie niezastosowanie w sprawie instytucji odstąpienia od wymierzenia kary, mimo istniejących ku temu uzasadnionych podstaw;

2. art. 56 ust. 6 pr. energ. poprzez niewłaściwą i zbyt pobieżną wykładnię poszczególnych dyrektyw wymiaru kary, w tym poprzez szerokie ujmowanie okoliczności świadczących przeciwko Odwołującej, przy jednoczesnym pomijaniu zagadnień dla niej korzystnych, nieuwzględnienie wszystkich aspektów składających się na pojęcia stopnia szkodliwości czynu i stopnia zawinienia, nieprawidłową wykładnię przesłanki dotychczasowego zachowania podmiotu ukaranego oraz jego możliwości finansowych, a w konsekwencji pominięcie należytej wykładni tych przesłanek i ustalenie wymiaru kary w sposób nieadekwatny do zarzucanych czynów i z naruszeniem zasady proporcjonalności:

3. art. 56 ust. 1 pkt 12 pr. energ. poprzez jego błędną wykładnię i niezasadne obciążenie Odwołującej karą pieniężną z tytułu nieprzestrzegania obowiązków wynikających z udzielonej koncesji w sytuacji, gdy Strona w momencie wszczęcia wobec niej postępowania administracyjnego spełniała wszelkie warunki określone w treści przywołanej normy prawnej.

II. naruszenie przepisów postępowania, których uchybienie miało istotny wpływ na wynik sprawy, a mianowicie:

1. art. 7 i art. 8 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 256 ze zm.) dalej jako: k.p.a. w związku z art. 30 ust. 1 pr. energ. poprzez:

a) prowadzenie postępowania w sposób niebudzący zaufania do władzy publicznej i niezastosowanie się do zasady proporcjonalności oraz pominięcie przy rozstrzygnięciu sprawy ważnego interesu społecznego i słusznego interesu Strony postępowania;

b) nieustalenie wszystkich okoliczności sprawy i nie rozpatrzenie całości materiału dowodowego, a w szczególności nie wzięcie pod uwagę faktu, że Odwołująca zaprzestała naruszenia prawa na długi okres przed wszczęciem postępowania;

2. art. 77 § 1 k.p.a. w związku z art. 80 k.p.a. i w związku z art. 30 ust. 1 pr. energ. poprzez niezebranie przez organ kompletnego materiału dowodowego niezbędnego do właściwego rozstrzygnięcia sprawy, zaniechanie podjęcia przez organ wszelkich czynności niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia i załatwienia sprawy, jak również dokonanie dowolnej w miejsce swobodnej oceny dowodów i nierozpatrzenie całości zgromadzonego w sprawie materiału dowodov/ego, a w szczególności pominięcie kwestii dotyczącej aktualnej, trudnej sytuacji finansowej Spółki, o której Odwołująca wspominała w piśmie z dnia 8 czerwca 2020 r., a która uzasadnia odstąpienie od wymierzenia kary lub jej zmniejszenie;

3. art. 107 § 1 pkt 6 i § 3 k.p.a. w związku z art. 30 ust. 1 pr. energ. poprzez niepełne, niekompletne, pobieżne i lakoniczne uzasadnienie skarżonej decyzji, a w szczególności zbyt ogólne, nieodnoszące się do konkretnych okoliczności przedmiotowej sprawy wyjaśnienie przyjęcia, iż stopień szkodliwości czynu (działanie w szerszym zakresie niż udzielona koncesja) był znaczny, a stopień zawinienia duży, w sytuacji gdy z treści decyzji Strona winna uzyskać dokładne informacje z jakich powodów została obciążoną karą pieniężną w znacznej wysokości (aż 150.000,00 zł), w szczególności z uwagi na fakt, iż Odwołująca zaprzestała naruszenia prawa na długi okres przed wszczęciem postępowania;

4. art. 31 ust. 3 Konstytucji RP poprzez naruszenie przez organ zawartej w tym przepisie zasady proporcjonalności poprzez stosowanie środków nieproporcjonalnych do popełnionego uchybienia i nakładanie rażąco wysokich kar za nieistotne uchybienia Spółki.

W oparciu o powyższe wniósł o:

1. w pierwszej kolejności na podstawie art. 479 ⁴⁸ § 2 k.p.c. o zmianę przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (w trybie autokontroli) zaskarżonej decyzji w części, tj. w zakresie pkt 2 poprzez odstąpienie od wymierzenia kary pieniężnej albo obniżenie nałożonej kary pieniężnej do kwoty 150.000,00 zł (słownie: sto pięćdziesiąt tysięcy złotych) do kwoty 10.000,00 zł (słownie: dziesięć tysięcy złotych), a w przypadku jego nieuwzględnienia o:

2. uchylenie zaskarżonej decyzji w całości, ewentualnie:

3. zmianę zaskarżonej decyzji w pkt 2 poprzez obniżenie nałożonej kary pieniężnej z kwoty 150.000,00 zł (słownie: sto pięćdziesiąt tysięcy złotych) do kwoty 10.000,00 zł (słownie: dziesięć tysięcy złotych),

4. zasądzenie od organu na rzecz Spółki kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych;

5. dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów z dokumentów w postaci:

a) bilansu Spółki według stanu na dzień 30 czerwca 2020 r.;

b) rachunku zysków i strat według stanu na dzień 30 czerwca 2020 r.; celem wykazania, że wysokość wymierzonej kary pieniężnej nie jest adekwatna do stopnia zawinienia i szkodliwości czynu oraz nie pozostaje we właściwej proporcji do osiągniętego w 2019 r. przychodu i aktualnej sytuacji finansowej Spółki;

6. rozpoznanie sprawy na rozprawie.

W odpowiedzi na odwołanie Prezes Urzędu Regulacji Energetyki wniósł o:

1.  oddalenie odwołania,

2.  zasądzenie od Powoda na rzecz Pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Pozwany podtrzymał stanowisko zawarte w treści decyzji.

Powód w piśmie procesowym z dnia 21 grudnia 2020 r. podtrzymał dotychczasowe stanowisko w sprawie.

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:

Decyzją z dnia 28 kwietnia 2016 r. Nr (...), udzielona została przedsiębiorcy - (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W., posiadającemu numer identyfikacji podatkowej (NIP): (...) (zwanemu dalej: „Przedsiębiorcą”) koncesja na obrót paliwami ciekłymi, która - zgodnie z treścią warunku 1 – uprawniała Przedsiębiorcę do wykonywania działalności objętej tą koncesją „benzynami silnikowymi innymi niż benzyny lotnicze, olejami napędowymi, gazem płynnym (...), z wyłączeniem obrotu tymi paliwami przy wykorzystaniu stacji paliw, autocystern i samodzielnych stacji gazu płynnego oraz z wyłączeniem obrotu konfekcjonowanymi paliwami ciekłymi”.

/ k. 25-28 akt adm./

Następnie na wniosek Przedsiębiorcy, decyzją z dnia 15 czerwca 2016 r. Nr (...) dokonano zmiany udzielonej Przedsiębiorcy koncesji na obrót paliwami ciekłymi, poprzez zmianę adresu siedziby Przedsiębiorcy. /k. 29-30 akt adm./

Pismem, które wpłynęło do Urzędu Regulacji Energetyki dnia 9 stycznia 2017 r. Przedsiębiorca wystąpił z wnioskiem o dostosowanie posiadanej koncesji do treści definicji paliw ciekłych zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Energii z dnia 15 grudnia 2016 r. w sprawie szczegółowego wykazu paliw ciekłych, których wytwarzanie, magazynowanie lub przeładunek, przesyłanie i dystrybucja, obrót, w tym obrót z zagranicą, wymaga koncesji oraz których przywóz wymaga wpisu do rejestru podmiotów przywożących (Dz. U. z 2016 r. poz. 2039 ). /k. 23 akt adm./

Po przeprowadzonej kontroli z dnia 16 grudnia 2016 r., która ujawniła prowadzenie obrotu paliwami na stacjach paliw nieobjętych koncesją, pismem z dnia 16 stycznia 2017 r. Przedsiębiorca wystąpił z wnioskiem o zmianę ww. koncesji polegającej na rozszerzeniu jej zakresu o obrót paliwami ciekłymi przy wykorzystaniu środków transportu paliw ciekłych oraz na stacjach paliw zlokalizowanych w W., przy ul. (...) i przy (...). /k. 23v akt adm. zeznania P. C. w charakterze powoda k 98-99 akt sądowych/ Decyzja w tym zakresie została wydana w dniu 18 września 2017 roku. /k. 21-24 akt adm./

Pismem z dnia 22 grudnia 2016 r. Kierownik Oddziału Celnego w S. poinformował Urząd Regulacji Energetyki o kontrolach przeprowadzonych w dniu 16 grudnia 2016 r. na stacjach paliw w W. przy ul. (...) oraz przy (...), które według przedłożonych przez kontrolowanego dokumentów należały do przedsiębiorcy (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W.. /k. 20 akt adm./

Pismem z dnia 8 listopada 2019 r. zawiadomiono Przedsiębiorcę o wszczęciu z urzędu postępowania w sprawie wymierzenia kary pieniężnej w związku z możliwością naruszenia przez Przedsiębiorcę warunku punktu 1, określającego przedmiot i zakres działalności, koncesji na obrót paliwami ciekłymi z dnia 28 kwietnia 2016 r. Nr (...) z późn. zm., udzielonej Przedsiębiorcy na okres od 28 kwietnia 2016 r. do 28 kwietnia 2026 roku. Równocześnie, zwrócono się o złożenie szczegółowych wyjaśnień w tej sprawie oraz przesłanie wskazanych w wezwaniu dokumentów. /k. 31 -32 akt adm./

W odpowiedzi, w piśmie z dnia 21 listopada 2019 r., Przedsiębiorca nadesłał wszystkie wymagane informacje i dokumenty, do których przesłania został zobowiązany w piśmie z dnia 8 listopada 2019 r. Nr (...) Równocześnie Przedsiębiorca nadesłał wyjaśnienie, że Spółka rozpoczęła sprzedaż paliw ciekłych od dnia 18 października 2016 roku zarówno w hurcie i detalu na dwóch stacjach w W. oraz, że zarząd spółki w dniach 9 stycznia i 16 stycznia 2017 roku zwrócił się do Urzędu Regulacji Energetyki (zwany dalej URE) m.in. w przedmiocie rozszerzenia handlu paliwem na dwie ww. stacje.". Ponadto Przedsiębiorca poinformował, że „Pomimo tego, że dokumenty w sprawie zostały złożone w styczniu 2017 r. to decyzję organ wydał dopiero po ośmiu miesiącach". /k. 34, 35-37, 38-41 akt adm./

Pismem z dnia 2 grudnia 2019 r. Przedsiębiorca zawiadomiony został o zakończeniu postępowania dowodowego w niniejszej sprawie oraz poinformowany o możliwości zapoznania się ze zgromadzonym w niniejszej sprawie materiałem dowodowym w siedzibie Urzędu w terminie 7 dni od dnia otrzymania niniejszego pisma. Pismo powyższe zostało doręczone Przedsiębiorcy prawidłowo w dniu 6 grudnia 2019 roku. Przedsiębiorca nie skorzystał w wyznaczonym terminie z przysługujących mu uprawnień. /k. 43, 44 akt adm./

Następnie pismem z dnia 28 maja 2020 r. poinformowano Przedsiębiorcę o podjęciu zakończonego postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia kary pieniężnej Przedsiębiorcy oraz wezwano do złożenia dodatkowych dokumentów w sprawie . /k. 45, 46 akt adm./

W odpowiedzi, w piśmie z dnia 8 czerwca 2020 r., Przedsiębiorca nadesłał wszystkie wymagane informacje i dokumenty, do których przesłania został zobowiązany w piśmie z dnia 28 maja 2020 r . /k. 47, 48-52 akt adm./

Pismem z dnia 24 czerwca 2020 r. Przedsiębiorca zawiadomiony został o zakończeniu postępowania dowodowego w niniejszej sprawie oraz poinformowany o możliwości zapoznania się ze zgromadzonym w niniejszej sprawie materiałem dowodowym w siedzibie Urzędu. Pismo powyższe zostało doręczone Przedsiębiorcy prawidłowo w dniu 29 czerwca 2020 roku. W odpowiedzi, pismem z dnia 1 lipca 2020 r. Przedsiębiorca wniósł o przesłanie kopii zgromadzonego materiału dowodowego na wskazany adres e-mail . /k. 54-55, 56, 58, 59, 60 akt adm./

Przedsiębiorca w 2019 roku osiągnął przychód z tytułu koncesjonowanej działalności gospodarczej w wysokości (...) zł. /k. 60 akt adm./

Prezes Urzędu Regulacji Energetyki w dniu 3 sierpnia 2020 r. wydał decyzję z numer (...). k. 61-64 akt adm./

Powyższy stan faktyczny został ustalony w oparciu o dowody z dokumentów, w tym zgromadzonych w postępowaniu administracyjnym, które nie były przez żadną ze stron niniejszego postępowania kwestionowane, jak również w ocenie Sądu nie budziły wątpliwości.

Sąd dał wiarę zeznaniom P. C. w charakterze strony powodowej, z uwagi na ich spójność.

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył, co następuje.

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

W odniesieniu do zarzutów powoda dotyczących naruszenia prawa procesowego wskazać należy, że zasadniczo są one nieskuteczne przed Sądem Ochrony Konkurencji i konsumentów. Sąd ten, na skutek wniesionego przez powoda odwołania od decyzji Prezesa URE rozpoznaje sprawę merytorycznie, jako Sąd I instancji.

Stosownie do art. 56 ust. 1 pkt 12 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz. U. z 2020 r., poz. 833, z późn. zm., dalej: „ustawa – Prawo energetyczne”), karze pieniężnej podlega ten, kto nie przestrzega obowiązków wynikających z koncesji.

Powyższe oznacza, że naruszenie jednego z warunków koncesji jest wystarczającą przesłanką do nałożenia na przedsiębiorcę przez prezesa Urzędu Regulacji Energetyki kary pieniężnej przy czym nie jest wymagane wykazanie zawinionego działania przedsiębiorcy. Z tego też względu niezasadnie twierdził powód, iż pozwany niezasadnie ocenił, iż zaszły przesłanki do nałożenia na powoda kary pieniężnej. Wymierzenie na tej podstawie kary pieniężnej ma ponadto charakter obligatoryjny. Wskazuje on na odpowiedzialność za nieprzestrzeganie różnego rodzaju obowiązków koncesyjnych. Odpowiedzialność określona w przywołanym przepisie ma charakter obiektywny, ponieważ dla stwierdzenia naruszenia przez koncesjonariusza ciążących na nim obowiązków wystarczające jest ustalenie, że dany podmiot zachował się w sposób sprzeczny z wiążącym go nakazem lub zakazem. Odpowiedzialność ta jest niezależna od możliwości przypisania podmiotowi winy, czy też od stopnia jego winy w danym przypadku. Zarzucalność czynu związana jest bowiem z samym faktem popełnienia czynu o znamionach określonych we wskazanym przepisie prawa.

Bezspornym w przedmiotowej sprawie jest, że powód związany był warunkiem numer 1 koncesji na obrót paliwami ciekłymi udzielonej przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki decyzją z dnia 28 kwietnia 2016 r. Nr (...), zmienionej decyzją z 15 czerwca 2016 r. Nr (...). W treści punktu 1 powyższej koncesji wyraźnie bowiem zaznaczono, że powód jest uprawniony do obrotu wskazanymi paliwami – z wyłączeniem obrotu tymi paliwami przy wykorzystaniu, w szczególności, stacji paliw.

Bezsporny był również fakt, że pomimo powyższego, powód dokonywał obrotu paliwami na stacjach paliw w W. przy ul. (...) w okresie od 18 października 2016 roku do dnia 18 września 2017 roku.

W nawiązaniu do powyższego wskazać należy, iż w uzasadnieniu wyroku z dnia 20 marca 2018 r. (sygn. akt III SK 14/17, Lex Nr 2522946) Sąd Najwyższy dokonał analizy pojęcia "obowiązku wynikającego z koncesji". Sąd Najwyższy wskazał, że przepis art. 56 ust. 1 pkt 12 ustawy - Prawo energetyczne uznaje za czyn podlegający karze pieniężnej zachowanie przedsiębiorstwa energetycznego polegające na nieprzestrzeganiu przez koncesjonariusza obowiązków wynikających z koncesji. Skoro zatem podstawę do nałożenia kary pieniężnej stanowi nieprzestrzeganie tylko takich obowiązków, które wynikają z koncesji, to decyzja o jej udzieleniu musi być autonomicznym źródłem przedmiotowych obowiązków. Nie można natomiast traktować jako wynikającego z koncesji obowiązku, którego bezpośrednim źródłem jest przepis obowiązującego prawa, określający dany obowiązek w sposób umożliwiający jego bezpośrednią realizację bez potrzeby dodatkowej konkretyzacji. Obowiązek taki nie wypływa bowiem z samej koncesji, lecz z przepisu ustawy lub aktu wykonawczego, odnoszącego się do działalności koncesjonowanej. Obowiązkiem wynikającym z koncesji w rozumieniu art. 56 ust. 1 pkt 12 ustawy - Prawo energetyczne może być obowiązek zawarty w decyzji o jej udzieleniu, który konkretyzuje wobec indywidualnego koncesjonariusza wykonywanie przez niego działalności koncesjonowanej w sposób bardziej szczegółowy, niż wynika to z obowiązujących w danej dziedzinie uregulowań. Sąd Najwyższy podkreślił jednak, że użyte w art. 56 ust. 1 pkt 12 ustawy - Prawo energetyczne sformułowanie "wynikające z koncesji" nie może być rozumiane w ten sposób, że to koncesja jest samoistnym, wyłącznym i autonomicznym źródłem obowiązku prawnego koncesjonariusza. W demokratycznym państwie prawnym prawa i obowiązki osób są określane w drodze ustawy, a zatem to akty normatywne rangi ustawy mogą nakładać na osoby obowiązki prawne. Co więcej, niedopuszczalne jest kształtowanie praw i obowiązków osób w drodze decyzji niemającej właściwej ustawowej podstawy prawnej. Organy administracji publicznej w drodze decyzji administracyjnej jedynie konkretyzują obowiązki wynikające z ustawy, nie są natomiast upoważnione do nakładania na osoby obowiązków prawnych, które nie mają podstawy ustawowej. W rezultacie obowiązkiem wynikającym z koncesji jest obowiązek zawarty w decyzji o jej udzieleniu, która konkretyzuje określony w ustawie obowiązek prawny wobec indywidualnego koncesjonariusza w sposób bardziej szczegółowy, niż wynika to z przepisów prawa (tj. ustaw i wydanych na ich podstawie rozporządzeń).

Mając na względzie powyższe oraz okoliczności niniejszej sprawy, nie ulega wątpliwości, że powód naruszył obowiązek wynikający z koncesji, zawarty w decyzji o jej udzieleniu, która konkretyzuje określony w ustawie obowiązek prawny wobec indywidualnego koncesjonariusza, w szczególności co do wskazania wprost o prowadzeniu działalności koncesyjnej, bez wykorzystania stacji paliw. Stało się to bowiem możliwe dopiero wraz z wydaniem decyzji zmieniającej decyzję koncesyjną z dnia 28 kwietnia 2016 roku i z dnia 15 czerwca 2016 r., tj. wraz z wydaniem decyzji z dnia 18 września 2017 (k. 21-24 akt adm.). Przypomnieć tu należy, że zgodnie z art 35 ust. 1 pkt 2 ustawy – Prawo energetyczne, wniosek o udzielenie koncesji powinien zawierać w szczególności określenie przedmiotu oraz zakresu prowadzonej działalności, na którą ma być wydana koncesja (…). Zgodnie natomiast z art. 37 ust. 1 pkt 2 ustawy – Prawo energetyczne, koncesja powinna określać przedmiot oraz zakres działalności objętej koncesją. Tym samym określenie w decyzji koncesyjnej, w szczególności przedmiotu i zakresu działalności skutkuje zaistnieniem po stronie koncesjonariusza ustawowego obowiązku prowadzenia działalności koncesyjnej w według treści tego warunku wskazanego w decyzji koncesyjnej. Przedmiotowy obowiązek w niniejszej sprawie został skonkretyzowany w szczególności poprzez wskazanie przedmiotu i zakresu działalności w zakresie obrotu wymienionymi paliwami ciekłymi, bez wykorzystania stacji paliw. Pomimo tego, obowiązek powód jednak naruszył, prowadząc obrót paliwami ciekłymi przy wykorzystaniu 2 stacji paliw, tj. wbrew treści decyzji koncesyjnej. Powyższego w żaden sposób nie niweczy fakt, że decyzja koncesyjna dotycząca powoda zawiera również inny warunek, tj. warunek 2.4.1., który dotyczy obowiązku koncesjonariusza w zakresie zawiadomienia Prezesa URE o zmianach dotyczących działalności objętej koncesją.

W tym miejscu należy też wskazać, że Sąd podziela pogląd pozwanego wyrażony zarówno w treści zaskarżonej decyzji, jak również w treści odpowiedzi na odwołanie, dotyczący określenia powoda, jako podmiotu profesjonalnego, który na podstawie udzielonej mu koncesji miał obowiązek jej wypełniania w sposób zgodny z prawem. Odnośnie działania profesjonalnego przez podmiot stanowi przepis art. 355 § 2 k.c., który wymaga od podmiotów prowadzących działalność gospodarczą przy uwzględnieniu ich zawodowego charakteru, staranności szczególnego rodzaju. Przedsiębiorca obowiązany jest, na jego podstawie, do zwiększonej skrupulatności, rzetelności, zapobiegliwości i zdolności przewidywania, jak również uzasadnione jest oczekiwanie od niego wiedzy na temat zasad prowadzenia działalności dotyczącej obrotu paliwami ciekłymi i związanymi z tym wiedzą w zakresie obowiązujących przepisów prawa. W istotę działalności gospodarczej wpisane jest bowiem posiadanie specjalistycznej wiedzy nie tylko obejmującej czysto formalne kwalifikacje, lecz także doświadczenie wynikające z praktyki zawodowej i ustalone standardy wymagań. Powód powyższych kryteriów nie spełnił, naruszając warunek wprost wskazany w koncesji. Wymóg zachowania przez tego rodzaju podmiot należytej staranności uzasadnia ponadto zwiększone oczekiwania co do umiejętności, wiedzy, rzetelności, zapobiegliwości, zdolności przewidywania, jak również znajomości obowiązujących przepisów prawa oraz konsekwencji wynikających z niego dla wykonywanej działalności gospodarczej. Ocena przedmiotowej staranności jest surowsza z uwagi na to, że w istotę działalności regulowanej wkomponowane jest wymaganie posiadania niezbędnej wiedzy specjalistycznej, obejmującej nie tylko czysto formalne kwalifikacje, lecz także doświadczenie wynikające z praktyki zawodowej i ustalone zwyczajowo standardy wymagań. Powód jako przedsiębiorca zobligowany jest zatem do wypełniania obowiązków, wynikających z obowiązujących przepisów prawa oraz udzielonej mu koncesji, powinien być również świadomy następstw, jakie wiążą się z uchybieniem tym obowiązkom.

W niniejszej sprawie strona powodowa nie zdołała wykazać, iż zaistniały przesłanki do zmniejszenia nałożonej kary. Z treści zaskarżonej decyzji wynika bowiem, iż pozwany przy wymiarze kary uwzględnił wszystkie przesłanki, o których mowa w treści cytowanego wyżej art. 56 ust. 6 ustawy – Prawo energetyczne.

Zgodnie z treścią 56 ust. 3 ustawy – Prawo energetyczne (w brzmieniu obowiązującym w dacie wydania zaskarżonej decyzji), wysokość kary pieniężnej, o której mowa w ust. 1 pkt 1-2, 3a-12, 12b-27, 30a-32 i 34-38, nie może przekroczyć 15% przychodu ukaranego przedsiębiorcy, osiągniętego w poprzednim roku podatkowym, a jeżeli kara pieniężna związana jest z działalnością prowadzoną na podstawie koncesji, wysokość kary nie może przekroczyć 15% przychodu ukaranego przedsiębiorcy, wynikającego z działalności koncesjonowanej, osiągniętego w poprzednim roku podatkowym. Zgodnie natomiast z ust. 6 ustalając wysokość kary pieniężnej, Prezes URE uwzględnia stopień szkodliwości czynu, stopień zawinienia oraz dotychczasowe zachowanie podmiotu i jego możliwości finansowe. Jeśli chodzi o miarkowanie kary, stwierdzić należy że strona powodowa nie wykazała żadnych przesłanek, które wskazywałyby, że należy zmniejszyć karę pieniężną. Całkowity przychód powoda osiągnięty w roku podatkowym 2019 z tytułu koncesjonowanej działalności gospodarczej wyniósł (...) zł. Prezes URE nałożył za to przewinienie karę pieniężną w kwocie 150.000,00 zł, co stanowi zaledwie (...) % przychodu osiągniętego z działalności gospodarczej objętej koncesją na obrót paliwami ciekłymi w 2019 roku. Należy przy tym wskazać, że skoro Prezes URE ustalił wysokość przychodów z działalności koncesjonowanej, których wartość została określona przez powoda na powyższą kwotę w treści formularza w sprawie opłaty koncesyjnej, w pozycji: „Przychody z działalności objętej koncesją osiągnięte w 2019 roku” (k. 60 akt adm.) – zarzut powoda, jakoby pozwany nie wyodrębnił kwot pochodzących tylko z handlu paliwami od kwot z tytułu sprzedaży innych produktów jest niezrozumiały. Prawidłowo zatem Prezes URE uwzględnił wysokość przychodu ukaranego powoda, wynikającego z działalności koncesjonowanej, osiągniętego w poprzednim roku podatkowym. Reasumując, nałożona na powoda kara pieniężna nie przekraczała 15 % przychodu powoda osiągniętego z działalności gospodarczej objętej koncesją na obrót paliwami ciekłymi w 2019 roku. Ponadto, wymierzona kara pieniężna mieści się w dolnych granicach maksymalnego wymiaru kary. Pozwany ustalając wysokość kary w sposób prawidłowy uwzględnił również stopień szkodliwości czynu. Sąd nie podzielił argumentacji ocennej powoda, iż naruszenie nie jest znaczne, gdyż to pozwany przyczynił do powyższego poprzez wydanie decyzji z dnia 18 września 2017 r., tj. dopiero po 8 miesiącach od dnia złożenia wniosku tj. od dnia 16 stycznia 2017 r. Należy tu zauważyć, że pozwany jako organ administracji zobowiązany jest do przeprowadzenia postępowania administracyjnego, podjęcia wszelkich działań, aby możliwe było zakończenie postępowanie administracyjnego wydaniem decyzji administracyjnej. Wbrew oczekiwaniom powoda, czasokres trwania postępowania administracyjnego w żaden sposób nie umniejsza odpowiedzialności powoda z tytułu przedmiotowego deliktu administracyjnego. Wbrew przekonaniu powoda, prowadzenie obrotu na 2 stacjach paliw ciekłych, niewskazanych w decyzji koncesyjnej, a tym samym pozbawionych należytej kontroli mogło narazić na negatywne i nieodwracalne, w tym ekonomiczne skutki względem konsumenta. Należy tu też mieć na względzie fakt, że aby określona stacja paliw mogła służyć do wykonywania działalności koncesjonowanej powinna była spełniać określone warunki we właściwym czasie tj. w niniejszej sprawie w okresie 18 października 2016 r. do dnia 18 września 2017 r. Niezasadnie zatem powód wywodził, że popełnione przez spółkę uchybienie nie miało żadnego wpływu na realizację celów ustawy – Prawo energetyczne. Należy też zauważyć, że powód prowadził obrót paliwami ciekłymi przy wykorzystaniu przedmiotowych stacji z pełną świadomością treści decyzji koncesyjnej w tej mierze. O powyższym świadczy fakt, że (jak sam powód wskazał w treści odwołania) od dnia 16 stycznia 2017 r. oczekiwał na rozpoznanie jego wniosku o rozszerzenie przedmiotu i zakresu koncesji.

W świetle powyższego zasadnie wskazał pozwany w treści decyzji, że uznanie szkodliwości czynu powoda w stopniu wyższym niż znikomy, uniemożliwiło odstąpienie od nałożenia na powoda kary na podstawie art. 56 ust. 6a ustawy – Prawo energetyczne.

W odniesieniu do wysokości nałożonej na powoda kary przyjąć zatem należało, wbrew twierdzeniom powoda, iż została ona ustalona w granicach swobodnego uznania administracyjnego. Wskazać tu należy, iż kara administracyjna nie stanowi odpłaty za popełniony czyn, lecz ma charakter środka przymusu służącego zapewnieniu realizacji wykonawczo – zarządzających zadań administracji agregowanych przez pojęcie interesu publicznego (wyrok TK z dnia 31 marca 2008r., SK 75/06, OTK-A 2008, Nr 2, poz. 30). Powód w toku niniejszego postępowania nie wykazał, aby nałożona kara zachwiała jego płynność finansową. Z treści zeznań P. C. w charakterze strony powodowej wynika bowiem, że strona powodowa reguluje na bieżąco swoje zobowiązania, nie posiada zaległości publicznoprawnych, nie dokonywała redukcji miejsc pracy. Jak słusznie zauważył pozwany w odpowiedzi na odwołanie, kwota przychodu osiągnięta przez powoda w pierwszej połowie 2020 roku świadczy o tym, że sytuacja spółki jest porównywalna do sytuacji finansowej spółki w 2019 roku. Należy tu dodać, że powód nie wykazał w niniejszym procesie, aby aktualna wartość przychodów z działalności koncesyjnej - która powinna być brana pod uwagę według ustawodawcy (art. 56 ust. 3 ustawy – Prawo energetyczne), uległa znaczącej zmianie wobec jej poziomu z 2019 r. Należy też wskazać, że nieuzasadnione jest stanowisko powoda co do obowiązku ustalania wysokości zysku, względem wartości ustalonej kary pieniężnej. Jak już zostało to bowiem wskazane, ustawodawca przyjął dla celów ustalenia wysokości kary pieniężnej wartość przychodu, nie zaś dochodu. Nawet zatem prowadzenie działalności gospodarczej ze stratą nie z stoi na przeszkodzie wymierzeniu kary pieniężnej. Wskazać przy tym należy, iż kara w nałożonej wysokości jest adekwatna do zakresu stwierdzonego naruszenia, ale również z uwzględnieniem okoliczności łagodzącej w postaci braku wcześniejszego ukarania powoda, będzie również odpowiednio odczuwalna, na tyle dolegliwa, aby spełniła swoje funkcje. Proponowana przez powoda kara pieniężna w wysokości 10.000,00 zł w niniejszej sprawie z uwagi na jej proponowaną wysokość nie spełniłaby powyższych celów. Należy zauważyć przy tym, że wbrew zarzutom powoda, pozwany uwzględnił przy wymiarze kary okoliczność, iż w odniesieniu do powoda jest to „ (…) pierwszy stwierdzony przypadek naruszenia prze Przedsiębiorcę warunku 1 koncesji na obrót paliwami ciekłymi.” W świetle powyższe należało przyjąć, że powód nie zdołał wykazać w niniejszym procesie, aby pozwany przekroczył zasady uznania administracyjnego, poprzez niedostateczne rozpoznanie sprawy. W szczególności, Prezes URE w ramach swojej kompetencji zasadnie przyjął, że w niniejszej sprawie brak jest podstaw do przyjęcia, że stopień szkodliwości czynu był znikomy, co wyklucza zastosowanie w niniejszej sprawie instytucji odstąpienia od wymierzania kary (art. 56 ust. 6a ustawy – Prawo energetyczne). Należało zatem przyjąć, iż kara w wysokości nałożonej decyzją z dnia 3 sierpnia 2020 r., będzie na tyle odczuwalna dla powoda, aby spełniła swoje funkcje represyjną i zapobiegawczą sprawiając, że powód, jako podmiot ukarany będzie już stosował się do obowiązującego porządku prawnego, a także wychowawczą oddziałując zniechęcająco na innych przedsiębiorców do podejmowania działań niezgodnych z prawem.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy w Warszawie, na podstawie art. 479 ⁵³ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie, jako niezasadne.

O kosztach postępowania rozstrzygnięto zgodnie z wyrażoną w art. 98 § 1 k.p.c. zasadą odpowiedzialności za wynik procesu przyjmując, że na koszty należne Prezesowi URE, jako wygrywającemu przedmiotowy spór, złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika procesowego w wysokości 720 zł, ustalone na podstawie § 14 ust. 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

Sędzia SO Jolanta Stasińska