Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 listopada 2020 roku

Sąd Okręgowy w Warszawie XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia (del.) Jolanta Stasińska

Protokolant: staż. Magdalena Żabińska

po rozpoznaniu w dniu 18 listopada 2020 roku w Warszawie

na rozprawie

sprawy z odwołania (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w O.

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

o obliczenie opłaty koncesyjnej

na skutek odwołania (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w O. od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 22 marca 2018 roku, Nr (...)

1.  oddala odwołanie,

2.  zasądza od (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w O. na rzecz Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki kwotę 720,00 zł (siedemset dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sędzia (del.) Jolanta Stasińska

Sygn. akt XVII AmE 167/19

UZASADNIENIE

Prezes Urzędu Regulacji Energetyki decyzją z dnia 22 marca 2018 r., numer (...), na podstawie art. 34 ust. 1 w zw. z art. 30 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz.U. z 2017 r., poz. 220 z późn. zm.) oraz w związku z § 4 ust. 3 i § 6 ust. 4 w związku z ust. 1-3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 5 maja 1998 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki corocznych opłat wnoszonych przez przedsiębiorstwa energetyczne, którym została udzielona koncesja (Dz.U. z 1998 r., Nr 60, poz. 387 z późn. zm.) oraz w związku z art. 2 § 2 i 3 oraz art. 21 §3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2017 r., poz. 201 z późn. zm.) po przeprowadzeniu wszczętego z urzędu postępowania administracyjnego w sprawie obliczenia opłaty koncesyjnej określił dla (...) Sp. z o.o. opłatę należną z tytułu koncesji na wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie: obrót paliwami ciekłymi udzielonej decyzją Prezesa URE z dnia 31-10-2013 r., nr (...), na kwotę 23 113 zł (słownie: dwadzieścia trzy tysiące sto trzynaście złotych).

Od powyższej decyzji odwołanie złożył powód (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w O. zaskarżając ją w całości, wnosząc o jej uchylenie oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda zwrotu kosztów postępowania według spisu kosztów, a jeżeli taki nie zostanie przedstawiony do zamknięcia rozprawy, wg norm przepisanych.

Odwołujący zarzucił zaskarżonej decyzji:

1.  naruszenie art. 34 ust. 1 ustawy - Prawo energetyczne oraz § 1 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 5 maja 1998 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki corocznych opłat wnoszonych przez przedsiębiorstwa energetyczne, którym została udzielona koncesja (Dz.U. z 1998 r., Nr 60, poz. 387 z późn. zm.), zwanego dalej rozporządzeniem, poprzez nieprawidłowe uznanie, że gdy po 15 sierpnia 2013 roku wygasła jedna koncesja, a druga koncesja zaczynała obowiązywać od 31 października 2013 roku, powód powinien uiścić opłatę roczną za ten rok w wysokości iloczynu stosownego wskaźnika oraz jej przychodów z działalności koncesjonowanej osiągniętych nie w roku 2013, ale w roku 2012, a zatem w kwocie 23.113 zł,

2.  błąd w ustaleniach faktycznych, polegający na pominięciu okoliczności, że powód opłatę obliczoną na podstawie jej przychodów z działalności koncesjonowanej w roku 2012 w kwocie 23.113 zł zadeklarował i zapłacił już w 2013 roku,

3.  błąd w ustaleniach faktycznych, polegający na pominięciu okoliczności, że z kolei opłatę za 2013 rok spółka obliczyła na podstawie swoich przychodów z działalności koncesjonowanej osiągniętych w tym właśnie roku 2013, zadeklarowała ją i zapłaciła w 2014,

4.  naruszenie § 6 ust. 1 w zw. z § 6 ust. 4 Rozporządzenia, poprzez dokonanie obliczenia opłaty koncesyjnej i określenie jej na kwotę 23.113 zł, pomimo tego, że opłata ta została należycie obliczona i wniesiona we właściwym terminie przez skarżącą spółkę,

ewentualnie

5.  naruszenie art. 84 Konstytucji, poprzez wygenerowanie tytułu egzekucyjnego (decyzji administracyjnej określającej wysokość opłaty należnej z tytułu koncesji) na dodatkową kwotę 23.113 zł pomimo braku ustawowej podstawy do nałożenia na skarżącą takiego dodatkowego zobowiązania,

6.  zastosowanie w sprawie § 4 ust. 3 Rozporządzenia, pomimo tego, że przepis ten został wprowadzony z naruszeniem ustawowej delegacji zamieszczonej w art. 34 ust. 3 ustawy Prawo energetyczne (w brzmieniu obowiązującym do 17 stycznia 2018 roku) i jest przez to sprzeczny z art. 92 ust. 1 Konstytucji,

ewentualnie

7.  naruszenie § 4 ust. 3 Rozporządzenia, poprzez bezpodstawne uznanie, że pierwszą opłatę koncesyjną można obliczyć na podstawie wysokości przychodów ze sprzedaży wyrobów i usług w zakresie działalności objętej tą koncesją w roku poprzedzającym udzielenie samej koncesji, a więc pomimo tego, że w roku poprzedzającym jej wydanie koncesja taka nie mogła obowiązywać a przedsiębiorca nie mógł wykonywać działalności w zakresie objętym „tą” koncesją,

8.  naruszenie art. 2 § 2 ustawy Ordynacja podatkowa, poprzez zastosowanie w sprawie art. 21 ust. 3 Ordynacji podatkowej, podczas gdy przepis szczególny, tj. § 6 rozporządzenia powołanego w punkcie 3 powyżej, autonomicznie określa postępowanie w przypadku stwierdzenia, że opłata koncesyjna została obliczona w sposób nieprawidłowy lub, że nie została uiszczona przez koncesjonariusza i w efekcie nałożenie na koncesjonariusza ciężaru publicznoprawnego nieznanego ustawie.

W odpowiedzi na odwołanie pozwany Prezes URE wniósł o jego oddalenie oraz o zasądzenie od powoda na rzecz Prezesa URE zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu odpowiedzi na odwołanie pozwany podtrzymał stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji.

W piśmie procesowym z dnia 26 września 2019 roku powód podtrzymał dotychczasowe stanowisko w sprawie, wskazując przy tym na planowane modyfikacje przepisów prawa, w tym § 4 rozporządzenia oraz dokonaną przy tej okazji wykładnię przepisów, które Rada Ministrów miała zmienić.

Na rozprawie w dniu 18 listopada 2020 roku pełnomocnik powoda wniósł o zasądzenie zwrotu kosztów procesu według spisu kosztów, który złożył na tej rozprawie.

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:

Decyzją z dnia 7 sierpnia 2003 roku Prezes URE udzielił przedsiębiorcy (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w O. koncesji na obrót paliwami ciekłymi przez numer (...) na okres od dnia 15 sierpnia 2003 r. do dnia 15 sierpnia 2013 r. /k. 132-136/

Przedsiębiorca w 2012 roku, uzyskał przychody w zakresie działalności objętej koncesją w wysokości (...) zł. /k.22 akt adm./

W dniu 15 marca 2013 roku przedsiębiorca uiścił na rzecz Urzędu Regulacji Energetyki kwotę 21.113 zł z tytułu: (...). /k. 15/

W dniu 31 października 2013 r. Prezes URE udzielił przedsiębiorcy koncesji na obrót paliwami ciekłymi przez., numer (...), na okres od dnia 31 października 2013 r. do dnia 31 października 2023 r. /k. 16-19/

W dniu 18 marca 2014 roku przedsiębiorca uiścił na rzecz Urzędu Regulacji Energetyki kwotę 7.707,00 zł z tytułu koncesji: (...). /k. 21/

W dniu 20 listopada 2017 r. zostało wszczęte z urzędu wobec przedsiębiorcy postępowanie administracyjne w sprawie obliczenia opłaty z tytułu koncesji udzielonej powyższą decyzją, która to opłata nie został wniesiona przez Przedsiębiorcę w terminie 30 dni od dnia wydania koncesji. Nie została również uiszczona pomimo wezwania Prezesa URE z dnia 31 sierpnia 2017 roku. Wraz z wezwaniem z dnia 20 listopada 2017 roku przedsiębiorca został również wezwany do złożenia stosownych wyjaśnień i nadesłania dokumentów. /k. 1, 2, 3 akt adm./

W odpowiedzi na powyższe, pismem z dnia 12 grudnia 2017 r. przedsiębiorca wskazał, że: „już raz, w dniu 15 marca 2013 r. uiścił opłatę roczną z tytułu prowadzenia działalności objętej koncesją w roku 2013”. /k. 5-7 akt adm./

Pismem z dnia 29 stycznia 2018 roku Prezes URE zawiadomił Przedsiębiorcę o zakończeniu prowadzonego postępowania i przysługującym mu prawie do zapoznania się z całością zebranego w sprawie materiału dowodowego. /k/ 20 akt adm./

W dniu 22 marca 2018 roku Prezes URE wydał decyzję Nr (...) /k. 24-26 akt adm./

Powyższy stan faktyczny został ustalony w oparciu o dowody z dokumentów, w tym zgromadzonych w postępowaniu administracyjnym, które nie były przez żadną ze stron niniejszego postępowania kwestionowane, jak również w ocenie Sądu nie budziły wątpliwości.

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Stosowanie do treści art. 34 ust. 1 ustawy z 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (Dz.U. z 2017 r., poz. 220 ze zm.) przedsiębiorstwo energetyczne, któremu została udzielona koncesja, wnosi coroczne opłaty do budżetu państwa, obciążające koszty jego działalności.

Delegacja dla Rady Ministrów do określenia w drodze rozporządzenia wysokości i sposobu pobierania przez Prezesa URE opłat koncesyjnych zawarta w ust. 3 wskazanego przepisu wskazuje, że opłaty te należy określić z uwzględnieniem wysokości przychodów przedsiębiorstw energetycznych osiąganych z działalności objętej koncesją, a także kosztów regulacji. Rada Ministrów określiła w rozporządzeniu z 5 maja 1998 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania przez Prezesa URE corocznych opłat wnoszonych przez przedsiębiorstwa energetyczne, którym została udzielona koncesja, wysokość oraz zasady wnoszenia i obliczania opłaty (Dz.U. z 1998 r., Nr 60, poz. 387).

Stosownie do § 1 ust. 1 ww. Rozporządzenia (w brzmieniu obowiązującym w dacie wydania decyzji), wysokość corocznej opłaty, wnoszonej przez przedsiębiorstwo energetyczne, któremu została udzielona koncesja, stanowi iloczyn przychodów przedsiębiorstwa energetycznego, uzyskanych ze sprzedaży produktów (wyrobów i usług) lub towarów w zakresie jego działalności objętej koncesją, osiągniętych w roku poprzedzającym ustalenie opłaty, oraz współczynników opłat, z zastrzeżeniem § 2. Współczynniki opłat, o których mowa w ust. 1, określone zostały w tabeli stanowiącej złącznik do rozporządzenia.

Dalej wskazać należy, iż z treści §4 ust. 1 Rozporządzenia wynika, że opłatę wnosi się w terminie do 31 marca każdego roku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3. W treści zaś ust. 2 wskazano, że przedsiębiorstwo energetyczne, któremu udzielono koncesji z urzędu, wnosi pierwszą opłatę w terminie do 30 dni od dnia wydania koncesji. Zgodnie z ust. 3, w terminie określonym w ust. 2 pierwszą opłatę wnosi także przedsiębiorstwo energetyczne, któremu udzielono koncesji na wniosek, jeżeli w roku poprzedzającym udzielenie koncesji uzyskało przychody ze sprzedaży produktów (wyrobów i usług) lub towarów w zakresie działalności objętej tą koncesją.

Zasadniczo to przedsiębiorstwo energetyczne oblicza wysokość opłaty - § 3 Rozporządzenia i jest ono obowiązane udokumentować prawidłowość obliczonej opłaty oraz przedstawić Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki dane stanowiące podstawę jej obliczenia, niemniej jednak w razie stwierdzenia, że opłata została obliczona w sposób nieprawidłowy oraz w razie niewniesienia opłaty w terminie określonym, to Prezes Urzędu Regulacji Energetyki dokonuje obliczenia opłaty - § 6 Rozporządzenia.

Opłaty koncesyjne to opłaty o charakterze administracyjnym, które wnoszone są do budżetu państwa, stanowiąc jego dochód. Należą one do kategorii tzw. „niepodatkowych należności budżetu państwa”, do których stosownie do treści art. 2 § 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (tj. Dz.U. z 2005 r., Nr 8, poz. 60 ze zm.) mają zastosowanie przepisy Działu III ustawy ordynacja podatkowa, regulujące między innymi uprawnienie organu do wydania decyzji, w której określa wysokość zobowiązania, jeżeli podatnik nie zapłacił w całości lub w części podatku.

Obowiązek wnoszenia opłat koncesyjnych wyznaczony jest natomiast przez sam fakt posiadania ważnej koncesji i obliguje do uiszczenia opłaty koncesyjnej, bez względu na faktyczne wykonywanie działalności koncesjonowanej. Zasadnie też podniósł pozwany, że dla powstania obowiązku wniesienia przedmiotowej opłaty koncesyjnej, tj. opłaty od koncesji udzielonej w 2013 roku nie ma znaczenia, jaka jest wysokość przychodów w 2013 roku, gdyż jej wysokość ustalona powinna być na podstawie przychodów osiągniętych w roku poprzedzającym jej ustalenie. Powód twierdził jednak, że nie jest zasadne żądanie opłaty, gdyż w 2013 roku uiścił opłatę w wysokości 21.113,00 zł, natomiast opłatę z tytułu koncesji udzielonej w 2013 roku uiścił w roku następnym, tj. w 2014 roku obliczoną według przychodu z działalności koncesyjnej w 2013 roku. Stanowisko powoda w powyższym zakresie jest niezasadne i bezpodstawne.

Prezes URE prawidłowo przyjął, że powód, jako podmiot który uzyskał koncesję w 2013 roku, tj. w dniu 31 października 2013 roku winien uiścić opłatę w terminie 30 dni od dnia jej udzielenia. Sposób określenia wysokości naliczonej przez pozwanego opłaty jest w ocenie Sądu prawidłowy, gdyż opiera się o wspomina wyżej treść § 4 ust. 3 Rozporządzenia oraz z uwzględnieniem treści § 1 i 2 rozporządzenia, tj. w oparciu o przychody z działalności koncesyjnej w 2012 roku, gdyż taka była prowadzona. Dodać należy, że powód pomimo wezwania z dnia 31 sierpnia 2018 roku do uiszczenia przedmiotowej opłaty, zignorował ciążący na nim obowiązek. Wynika on z samej treści art. 34 – Prawa energetycznego, albowiem wyraźnie stwierdza, że coroczne opłaty do budżetu państwa, obciążające koszty jego działalności (opłaty koncesyjne) wnosi przedsiębiorstwo energetyczne, któremu została udzielona koncesja. Na podkreślenie wymaga zatem sam fakt udzielenia koncesji. Wskazany wyżej przepis wyraźnie to wskazuje. W niniejszej sprawie należy też podkreślić, że koncesja udzielona powodowi w dniu 7 sierpnia 2003 roku wygasła wraz z upływem wskazanego w jej treści okresu jej obowiązywania tj. w dniu 15 sierpnia 2013 roku, natomiast powód wystąpił z wnioskiem o udzielenie kolejnej koncesji dopiero w dniu 22 sierpnia 2013 roku. Powyższe oznacza, że koncesja z dnia 7 sierpnia 2003 roku wygasła, a powód uniemożliwił pozwanemu przedłużenie okresu jej obowiązywania, składając wniosek o kolejną koncesję dopiero po jej wygaśnięciu. Powód nie tylko nie skorzystał z możliwości złożenia wniosku o przedłużenie koncesji z dnia 7 sierpnia 2003 roku obowiązującej do dnia 15 sierpnia 2013 roku w trybie art. 39 ustawy – Prawo energetyczne, ale również uniemożliwił Prezesowi URE wydanie decyzji koncesyjnej umożliwiającej prowadzenie działalności koncesyjnej od kolejnego dnia, tj. od dnia 16 sierpnia 2013 roku. Ponad wszelką wątpliwość, nie zachodzi zatem jakakolwiek kontynuacja działalności koncesjonowanej, do której powód nabył prawo wraz z wydaniem decyzji koncesyjnej z dnia 7 sierpnia 2003 roku. Koncesja z dnia 31 października 2013 roku (nawet gdyby zachodziła tożsamość przedmiotu i zakresu jej prowadzenia z koncesją z dnia 7 sierpnia 2003 roku) jest nową koncesją wydaną na wniosek, a w związku z tym powód winien był uiścić pierwszą opłatę koncesyjną płatną w terminie 30 dni po uzyskaniu koncesji na wniosek, czego jednak nie uczynił. Mylnie zatem powód przyjął, że „już raz” uiścił opłatę z tytułu koncesji w 2013 roku, gdyż uiszczona przez niego opłata w wysokości 21.113 zł w dniu 15 marca 2013 roku (k. 15) dotyczyła innej koncesji. Z tych względów uzasadnione było obliczenie przedmiotowej opłaty koncesyjnej z urzędu z tytułu z tytułu koncesji na wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie: obrót paliwami ciekłymi udzielonej decyzją Prezesa URE z dnia 31-10-2013 r., nr (...), wskazanej w sentencji zaskarżonej decyzji. Niezasadnie zatem powód twierdził, że wskutek wydania zaskarżonej decyzji doszło do nałożenia na koncesjonariusza ciężaru publicznoprawnego nieznanego ustawie. W świetle powyższego, irrelewantna dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy była argumentacja powoda dotycząca planowanych zmian w relewantnych przepisach prawa, jak również zmiany treści art. 34, w tym 34 ust. 4 ustawy – Prawo energetyczne dokonanej z dniem 18 stycznia 2018 roku (bez przepisów przejściowych w tym zakresie), gdyż zaskarżona decyzja dotyczy opłaty koncesyjnej w związku z decyzją koncesyjną wydaną w dniu 31 października 2013 roku.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy, na podstawie art. 479 ⁵³ § 1 k.p.c., orzekł jak w sentencji.

O kosztach procesu Sąd orzekł zgodnie z art. 98 § 1 i 3 k.p.c. stosownie do wyniku sporu. Do kosztów niezbędnych do celowej obrony zaliczono poniesione przez pozwanego koszty zastępstwa procesowego w wysokości 720 zł określonej w § 14 ust 2 pkt 3) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 265).

Sędzia (del.) Jolanta Stasińska