Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 czerwca 2023 roku

Sąd Okręgowy w Warszawie XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SO Arkadiusz Zagrobelny

Protokolant: Sekretarz Sądowy Dominika Zajdowska

po rozpoznaniu w dniu 20 czerwca 2023 roku w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) sp. z o.o. z siedzibą w O.

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

o wymierzenie kary pieniężnej

na skutek odwołania (...) sp. z o.o. od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 11 maja 2021 r. znak: (...)

I.  oddala odwołanie,

II.  zasądza od (...) sp. z o.o. z siedzibą w O. na rzecz Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki kwotę 720 zł (siedemset dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania.

/sędzia Arkadiusz Zagrobelny/

Sygn. akt XVII AmE 161/21

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 20 czerwca 2023 r.

Decyzją z 11 maja 2021 r. (znak: (...)) Prezes Urzędu Regulacji Energetyki, na podstawie art. 56 ust 1 pkt 12b, art. 56 ust. 2 i 3, art. 56 ust. 2h pkt 4 w związku z art. 56 ust. 6 i 6a ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz. U. z 2021 r., poz. 716) oraz na podstawie art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2021 r., poz. 735) i art. 30 ust. 1 ustawy - Prawo energetyczne oraz art. 75 ust. 2 ustawy z dnia 31 lipca 2019 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia obciążeń regulacyjnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1495 z późn.zm.), po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia kary pieniężnej przedsiębiorcy (...) sp. z o. o. (poprzednio: (...) S.A.) z siedzibą w O., w związku z nieprzekazaniem w terminie sprawozdań o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiące: maj, lipiec, sierpień, październik, listopad 2018 r.; od stycznia do czerwca i od sierpnia do grudnia 2019 r. oraz luty i marzec 2020 r., orzekł:

1.  iż Przedsiębiorca nie zachował terminu do przekazania sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiące: maj, lipiec, sierpień, październik, listopad 2018 r.; od stycznia do czerwca i od sierpnia do grudnia 2019 r. oraz luty i marzec 2020 r. do Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki;

2.  za działanie opisane w pkt 1 wymierzył Przedsiębiorcy karę pieniężną w wysokości 180.000 zł, w tym:

a)  10.000 zł za nieprzekazanie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiąc maj 2018 r.,

b)  10.000 zł za nieprzekazanie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiąc lipiec 2018 r.,

c)  10.000 zł za nieprzekazanie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiąc sierpień 2018 r.,

d)  10.000 zł za nieprzekazanie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiąc październik 2018 r.,

e)  10.000 zł za nieprzekazanie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiąc listopad 2018 r.,

f)  10.000 zł za nieprzekazanie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiąc styczeń 2019 r.,

g)  10.000 zł za nieprzekazanie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiąc luty 2019 r.,

h)  10.000 zł za nieprzekazanie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiąc marzec 2019 r.,

i)  10.000 zł za nieprzekazanie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiąc kwiecień 2019 r.,

j)  10.000 zł za nieprzekazanie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiąc maj 2019 r.,

k)  10.000 zł za nieprzekazanie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiąc czerwiec 2019 r.,

l)  10.000 zł za nieprzekazanie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiąc sierpień 2019 r.,

m)  10.000 zł za nieprzekazanie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiąc wrzesień 2019 r.,

n)  10.000 zł za nieprzekazanie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiąc październik 2019 r.,

o)  10.000 zł za nieprzekazanie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiąc listopad 2019 r.,

p)  10.000 zł za nieprzekazanie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiąc grudzień 2019 r.,

q)  10.000 zł za nieprzekazanie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiąc luty 2020 r.,

r)  10.000 zł za nieprzekazanie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiąc marzec 2020 r.

(...) sp. z o.o. wniósł odwołanie od powyższej decyzji, zaskarżając ją w całości oraz wnosząc o zmianę decyzji w całości i odstąpienie od wymierzenia kary pieniężnej. Zaskarżonej decyzji zarzucono naruszenie przepisów prawa materialnego, tj.:

1)  art. 43d ust. 1 ustawy – Prawo energetyczne poprzez przyjęcie, że sprawozdania nieobejmujące przewozu, wytworzenia ani wywozu zostały objęte zakresem zastosowania normy prawnej, co w konsekwencji miało wpływ na zastosowanie art. 56 ust. 1 pkt 12 ustawy i wymierzenie kary finansowej za nieprzekazanie sprawozdania obejmującego brak czynności objętych dyspozycją przepisu art. 43d ust. 1 jako niezłożone w terminie;

2)  art. 56 ust. 6a ustawy – Prawo energetyczne poprzez jego błędną wykładnię i przyjęcie, że stopień szkodliwości czynu nie jest znikomy oraz pominięcie, że Odwołujący zaprzestał naruszania prawa i zrealizował obowiązek wynikający z art. 43d ust. 1 ustawy;

3)  przepisu art. 56 ust. 1 pkt 12 ustawy – Prawo energetyczne poprzez błędne przyjęcie, że kara pieniężna powinna być wyliczona od każdego niełożonego sprawozdania, przy czym przepis odnosi się wyłącznie do podmiotu, wskazując: „kto nie złożył sprawozdania”, nie obejmując dyspozycją ilości niezrealizowanego obowiązku, wobec czego organ błędnie wymierzył karę finansową za każde sprawozdanie, zamiast przyjąć jednostkową karę za brak realizacji obowiązku w kwocie 10.000 zł;

4)  pominięcie zastosowania przepisu art. 75 ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia obciążeń regulacyjnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1495 z późn.zm.), zgodnie z którym organ nie wszczyna postępowań administracyjnych za niezłożenie w terminie sprawozdań, o których mowa w art. 43d ust. 1 ustawy – Prawo energetyczne.

W odpowiedzi na odwołanie Prezes URE stwierdził, że brak jest podstaw do zmiany zaskarżonej decyzji. W związku z tym pozwany wniósł o oddalenie odwołania i o zasądzenie od Powoda na rzecz Pozwanego zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów

ustalił i zważył co następuje:

W dniu 19 kwietnia 2018 r. Przedsiębiorca – (...) sp. z o.o. z siedzibą w O. (dalej: Powód, Przedsiębiorca, Spółka, (...)) został wpisany do rejestru podmiotów przywożących prowadzonego przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki pod numerem (...).

(okoliczności bezsporne: m.in. k. 8 oraz k. 15v akt administracyjnych).

Zgodnie z art. 43d ust. 1 ustawy – Prawo energetyczne (dalej: Prawo energetyczne, ustawa) – w brzmieniu tego przepisu aktualnym na datę wydania zaskarżonej decyzji - przedsiębiorstwo energetyczne posiadające koncesję na wytwarzanie paliw ciekłych lub koncesję na obrót paliwami ciekłymi z zagranicą, a także podmiot przywożący stosownie do swojej działalności przekazuje Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki, Prezesowi Agencji Rezerw Materiałowych, ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych oraz ministrowi właściwemu do spraw energii miesięczne sprawozdanie o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu (dalej: sprawozdanie) - w terminie 20 dni od dnia zakończenia miesiąca, którego dotyczy sprawozdanie.

Poza sporem jest, że Przedsiębiorca był podmiotem przywożącym w rozumieniu art. 3 pkt 12c ustawy, zgodnie z którym podmiotem tym jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, która samodzielnie lub za pośrednictwem innego podmiotu dokonuje przywozu paliw ciekłych. Po stronie Powoda spoczywał zatem - zgodnie z wymogiem przewidzianym w art. art. 43d ust. 1 Prawa energetycznego - obowiązek złożenia do 20 czerwca 2018 r. miesięcznego sprawozdania za maj 2018 r., do 20 sierpnia 2018 r. miesięcznego sprawozdania za lipiec 2018 r., do 20 września 2018 r. miesięcznego sprawozdania za sierpień 2018 r., do 20 listopada 2018 r. miesięcznego sprawozdania za październik 2018 r., do 20 grudnia 2018 r. miesięcznego sprawozdania za listopad 2018 r., do 20 lutego 2019 r. miesięcznego sprawozdania za styczeń 2019 r., do 20 marca 2019 r. miesięcznego sprawozdania za luty 2019 r., do 20 kwietnia 2019 r. miesięcznego sprawozdania za marzec 2019 r., do 20 maja 2019 r. miesięcznego sprawozdania za kwiecień 2019 r., do 20 czerwca 2019 r. miesięcznego sprawozdania za maj 2019 r., do 20 lipca 2019 r. miesięcznego sprawozdania za czerwiec 2019 r., do 20 września 2019 r. miesięcznego sprawozdania za sierpień 2019 r., do 20 października 2019 r. miesięcznego sprawozdania za wrzesień 2019 r., do 20 listopada 2019 r. miesięcznego sprawozdania za październik 2019 r., do 20 grudnia 2019 r. miesięcznego sprawozdania za listopad 2019 r., do 20 stycznia 2020 r. miesięcznego sprawozdania za grudzień 2019 r., do 20 marca 2020 r. miesięcznego sprawozdania za luty 2020 r., do 20 kwietnia 2020 r. miesięcznego sprawozdania za marzec 2020 r.

Bezspornym między stronami był fakt, że w zdecydowanej większości sprawozdania te zostały złożone dopiero po wszczęciu przez pozwanego w dniu 6 listopada 2020 r. postępowania administracyjnego w sprawie niniejszej, tj. postępowania w przedmiocie wymierzenia powodowi kary pieniężnej za niedopełnienie obowiązku z art. 43d ust. 1 Ustawy. Sprawozdania za miesiące: maj, lipiec, sierpień, październik, listopad 2018 r. oraz od stycznia do czerwca i od sierpnia do grudnia 2019 r. wpłynęły bowiem do Prezesa URE w dniu 25 listopada 2020 r., natomiast za miesiące luty i marzec 2020 r. w dniu 4 czerwca 2020 r. Opóźnienia w przekazaniu sprawozdań wynosiły więc najdłużej 2 lata i 5 miesięcy, najkrócej zaś 1 miesiąc 14 dni.

(okoliczności bezsporne: m.in. k. 11, k. 16 oraz k. 4v, 15 akt administracyjnych).

Poza sporem było w niniejszej sprawie również i to, że wcześniej tj. pismem z dnia 28 maja 2020 r. pozwany poinformował powoda, że analiza złożonych przez powoda sprawozdań wykazała, że obowiązek sprawozdawczy o którym mowa w art. 43d ust. 1 p.e. został wypełniony przez powoda nieprawidłowo. W konsekwencji tym pismem pozwany wezwał powoda do złożenia korekty sprawozdania za miesiąc kwiecień 2020 wskazując, że powód dokonał błędnego przypisania kodu CN. Niezależnie od powyższego w omawianym piśmie pozwany poinformował powoda, że w sytuacji, gdy w danym miesiącu sprawozdawczym przedsiębiorca nie dokonał przywozu na teren RP, wywozu poza granice RP, ani też nie wytwarzał paliw ciekłych (o wskazanych w rozporządzeniu kodach), składa on sprawozdanie, w którym wskazuje we wszystkich polach wartości zerowe.

(okoliczności bezsporne: a ponadto pismo k. 77-79)

Powód, składając uprzednio sprawozdania (tj. przed datą otrzymania powyższego pisma) kierował się interpretacją treści art. 43d ust. 1 p.e. zamieszczoną przez Prezesa URE w 2018 r. na stronie internetowej. W konsekwencji powód uważał, że, tzw. „sprawozdań zerowych” nie należy składać albowiem nie ma takiego obowiązku.

(twierdzenie powoda k. 15-15v, protokół rozprawy z dnia 16.05.2023 r. k. 74v oraz z dnia 20.06.2023 r. k. 85v).

W dniu 14.08.2018 r. na stronie Prezesa URE została opublikowana Informacja nr 64/2018 w sprawie sprawozdawczości o rodzajach i ilości wytwarzanych, przywożonych i wywożonych paliwach ciekłych. Elementem tej Informacji był załącznik w postaci Wytycznych w zakresie prawidłowego wypełniania sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu. W treści Wytycznych zamieszczono stwierdzenie: „ W sprawozdaniu ujawnieniu podlega paliwo ciekłe przywiezione, wytworzone lub wywiezione w danym miesiącu sprawozdawczym. Nie ma znaczenia data wystawienia faktury, ani też data jej płatności”.

W dniu 3.06.2019 r. na stronie Prezesa URE została opublikowana Informacja nr 39/2019 w sprawie w sprawie wzoru sprawozdania o rodzajach i ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu. W treści tej informacji (tekstem pogrubionym) wskazano, że „ nie dokonanie przywozu paliw ciekłych zza granicy w danym okresie sprawozdawczym, nie zwalnia z obowiązku złożenia sprawozdania ”.

(okoliczności bezsporne: zamieszczone na stronie Prezesa URE: Informacja nr 64/2018, oraz Informacja nr 39/2019 )

Stosownie do treści art. 56 ust. 1 pkt 12b Prawa energetycznego , karze pieniężnej podlega ten, kto nie przekazuje w terminie sprawozdania, o którym mowa w art. 43d. Zgodnie zaś z art. 56 ust. 2h ustawy, wysokość kary wynosi w takim przypadku 10.000 zł.

Decyzją wydaną 11 maja 2021 r. Pozwany - po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego - nałożył na Powoda karę pieniężną w łącznej wysokości 180.000 zł za niezachowanie terminu na złożenie Prezesowi URE sprawozdań o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za wszystkie 18 miesięcy, w których Powód sprawozdań nie złożył, tj. karę po 10.000 zł za każde stwierdzone naruszenie. Rozstrzygnięcie to zostało zaskarżone przez Powoda w ramach niniejszego postępowania sądowego.

Stan faktyczny sprawy Sąd ustalił w oparciu o dowody z dokumentów, zgromadzonych w toku postępowania administracyjnego i sądowego, jak i w oparciu o niezaprzeczone twierdzenia stron. Sąd przyznał moc dowodową wszystkim zebranym w sprawie dokumentom, które nie były kwestionowane przez strony, a i Sąd nie znalazł podstaw, aby odmówić im mocy dowodowej.

Z punktu widzenia rozstrzygnięcia niniejszej sprawy istotnym jest, że niesporny w tej sprawie był fakt nieprzekazania przez powodową Spółkę w ustawowo określonym terminie sprawozdania, o którym mowa w art. 43d ust. 1 Prawa energetycznego, za miesiące: maj, lipiec, sierpień, październik, listopad 2018 r.; od stycznia do czerwca i od sierpnia do grudnia 2019 r. oraz luty i marzec 2020 r. do Prezesa URE. Istotne jest także to, że na mocy art. 14 pkt 8 ustawy z 31 lipca 2019 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia obciążeń regulacyjnych (dalej: ustawa deregulacyjna) - której przepisy zasadniczo weszły w życie 1 stycznia 2020 r. – do ustawy Prawo energetyczne dodano art. 62d, który w punkcie 4 przewiduje, że od dnia 1 stycznia 2020 r. do dnia 30 czerwca 2021 r. przedsiębiorstwo energetyczne posiadające koncesję na wytwarzanie paliw ciekłych lub koncesję na obrót paliwami ciekłymi z zagranicą, a także podmiot przywożący stosownie do swojej działalności przekazuje Prezesowi URE miesięczne sprawozdanie o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu – w terminie 20 dni od dnia zakończenia miesiąca, którego dotyczy to sprawozdanie. Nowelizacja ta przewidziała więc, od 1 stycznia 2020 r. do 30 czerwca 2021 r., obowiązek składania sprawozdania, o którym mowa w art. 43d PE, tylko Prezesowi URE, zaś nie objęła nim już innych organów (Prezesa Agencji Rezerw Materiałowych, ministra właściwego ds. finansów publicznych, ministra właściwego ds. energii).

Zgodnie zaś z art. 75 ustawy deregulacyjnej, stanowiącym przepis przejściowy:

1.  Nie wszczyna się postępowań administracyjnych w przedmiocie nałożenia kary pieniężnej za niezłożenie w terminie, do organów innych niż Prezes URE, sprawozdań, o których mowa w art. 43d Prawa energetycznego.

2.  Postępowania w sprawie nałożenia kar pieniężnych za niezłożenie w terminie, do organów innych niż Prezes URE, sprawozdań, o których mowa w art. 43d Prawa energetycznego w brzmieniu dotychczasowym, wszczęte i niezakończone przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy umarza się.

Odnosząc powyższe unormowania do stanu faktycznego niniejszej sprawy należy zauważyć, że postępowanie administracyjne w przedmiocie nałożenia kary pieniężnej za niezłożenie przez Powoda w terminie sprawozdania, o którym mowa w art. 43d Prawa energetycznego, za miesiące: maj, lipiec, sierpień, październik, listopad 2018 r.; od stycznia do czerwca i od sierpnia do grudnia 2019 r. oraz luty i marzec 2020 r., zostało wszczęte przez Prezesa URE w dniu 6 listopada 2020 r. W dniu 8 czerwca 2021 r. Powód zaskarżył decyzję wydaną w tym postępowaniu przez Prezesa 11 maja 2021 r., zatem decyzja ta jest nieprawomocna. Decyzja Prezesa URE kończy bowiem etap postępowania administracyjnego, ale nie kończy postępowania w sprawie nałożenia kary, skoro podlega ona zaskarżeniu do sądu powszechnego. O ile art. 75 ust. 1 ustawy deregulacyjnej traktuje o „postępowaniu administracyjnym”, to w ust. 2 mowa jest o „postępowaniu w sprawie nałożenia kar pieniężnych”, a takim postępowaniem jest także postępowanie przed Sądem Okręgowym – Sądem Ochrony Konkurencji i Konsumentów, toczące się na skutek odwołania od decyzji Prezesa URE. W rozpatrywanym przypadku postępowanie w sprawie nałożenia kary pieniężnej (jak wyżej wskazano) zostało wszczęte 6.11.2020 r. i odnosiło się jedynie do kwestii niezłożenia wymaganych sprawozdań do Prezesa URE (nie zaś do pozostałych podmiotów wymienionych w art. 43d ust. 1 Prawa energetycznego). W konsekwencji podnoszony przez powoda zarzut naruszenia art. 75 ustawy deregulacyjnej nie mógł zostać uznany za trafny.

Do rozważenia pozostała kwestia zasadności orzeczenia wobec Powoda kary pieniężnej za niewykonanie obowiązku sprawozdawczego wobec Prezesa URE. W ocenie Sądu, nie budzi wątpliwości, że w świetle przywołanych powyżej regulacji prawnych, nieterminowe wypełnienie przez Powoda obowiązku przedłożenia sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiące: maj, lipiec, sierpień, październik, listopad 2018 r.; od stycznia do czerwca i od sierpnia do grudnia 2019 r. oraz luty i marzec 2020 r., stanowi podstawę do nałożenia na stronę kary pieniężnej w wysokości 10.000 zł za każdy przypadek niezłożenia wymaganego sprawozdania. Wbrew bowiem stanowisku prezentowanemu przez Powoda, każdy przypadek niezłożenia w terminie sprawozdania za określony miesiąc, stanowi samodzielne, odrębne naruszenie, stąd za każdy z nich wymierzana jest kara w sztywnej, nie podlegającej miarkowaniu, wysokości 10.000 zł. Skoro zatem Powód nie przedłożył wymaganego sprawozdania za 18 miesięcy, to zasadnie nałożono na stronę karę w wysokości 18 x 10 000 zł tj. 180.000 zł. Wykładnia uprzedniego i aktualnego brzmienia art. 56 ust. 1 pkt 12b PE nie nasuwa żadnych wątpliwości. Użycie w tym przepisie - w jego brzmieniu obowiązującym w dacie wydania zaskarżonej decyzji – słowa „sprawozdanie” w liczbie mnogiej ( nie przekazuje w terminie sprawozdań), a obecnie w liczbie pojedynczej ( nie przekazuje w terminie sprawozdania) wynika z tego, że uprzednio należało składać sprawozdanie, o którym mowa w art. 43d Prawa energetycznego, do czterech organów (więc de facto składano cztery sprawozdania), natomiast obecnie tylko do Prezesa URE.

Wymaga przy tym podkreślenia, że odpowiedzialność za dopuszczenie się danego deliktu administracyjnego ma charakter obiektywny, zatem bez znaczenia pozostaje kwestia, czy został on popełniony w sposób zawiniony, czy też niezawiniony. Kwestia winy miałaby ewentualnie znaczenie przy ustalaniu wymiaru kary pieniężnej, jednakże w tym przypadku, jak wskazano powyżej, przepis prawa przewiduje karę w niezmiennej wysokości.

W rozpatrywanym zakresie w odwołaniu zarzucono nieprawidłową ocenę przez Prezesa URE przesłanki znikomego stopnia szkodliwości czynu, a także pominięcia, że Spółka zaprzestała naruszenia prawa i zrealizowała obowiązek sprawozdawczy, i w konsekwencji nieodstąpienie od wymierzenia kary, mimo istnienia ku temu podstaw określonych w art. 56 ust. 6a Prawa energetycznego .

Zdaniem Sądu Okręgowego, w rozpatrywanej sprawie Prezes URE poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne, prawidłowo i wszechstronnie ocenił zgromadzony materiał dowodowy.

Art. 56 ust. 6a Prawa energetycznego przewiduje kompetencję Prezesa URE do odstąpienia od wymierzenia kary pieniężnej. Przepis ten nie zobowiązuje Prezesa URE do zastosowania tej instytucji, lecz tylko przyznaje mu takie uprawnienie, z którego organ może, lecz nie musi skorzystać. Nawet w przypadku wystąpienia przesłanek odstąpienia od wymierzenia kary, organ może bowiem uznać, że jej wymierzenie będzie zasadne, na przykład z punktu widzenia realizacji celów przepisów prawa energetycznego. Zgodnie z tym przepisem, Prezes URE może odstąpić od wymierzenia kary, jeżeli stopień szkodliwości czynu jest znikomy, a podmiot zaprzestał naruszania prawa lub zrealizował obowiązek. Istotne jest przy tym, że obie wymienione przesłanki muszą zostać spełnione łącznie. Nadto, skorzystanie z instytucji odstąpienia od wymierzenia kary nie ma charakteru obligatoryjnego, gdyż decyzję o jej zastosowaniu pozostawiono uznaniu administracyjnemu Prezesa URE.

W niniejszej sprawie Pozwany uznał, że nie zachodziły okoliczności uzasadniające skorzystanie z dobrodziejstwa przepisu art. 56 ust. 6a ustawy, z uwagi na brak spełnienia przesłanki „znikomej szkodliwości czynu”. Zaprezentowana przez Prezesa URE argumentacja odnośnie do oceny analizowanej przesłanki, jest trafna i Sąd orzekający w niniejszym składzie w pełni ją podziela.

Nietrafny jest argument Powoda, że o znikomym stopniu szkodliwości czynu świadczy to, że w okresie, w którym Spółka była wpisany do rejestru podmiotów przywożących, w ogóle nie podjął działalności jako podmiot przywożący w rozumieniu przepisów Prawa energetycznego. Obowiązek przewidziany w art. 43d ust. 1 Prawa energetycznego obejmuje bowiem wszystkie podmioty przywożące wpisane do rejestru podmiotów przywożących i nie przewiduje w tym zakresie żadnych ilościowych ograniczeń. Oznacza to, że również informacje dotyczące niewielkich ilości, a także ilości zerowych, przywiezionego paliwa są istotne z punktu widzenia całego rynku paliw, bo gdyby przedsiębiorcy przywożący niewielkie ilości paliwa lub wcale go nie przywożący, masowo nie przedstawiali sprawozdań, Prezes URE miałyby niepełny obraz tego rynku, co uznać należy za zagrażające jego bezpieczeństwu. Jak słusznie zauważył Pozwany, rozmiaru szkody należy w danym przypadku upatrywać nie w ilości przywożonych paliw, lecz w chronionych wartościach, która w odnosi się przede wszystkim do zwalczania szarej strefy w zakresie paliw ciekłych i uzyskiwania na bieżąco informacji o rynku tych paliw.

Co więcej, nieterminowe przekazanie sprawozdania pozbawiło Prezesa URE informacji niezbędnych do wykonywania jego zadań ustawowych. Dostęp do informacji na temat ilości produktów paliwowych wprowadzonych na rynek przez przedsiębiorców ma istotne znaczenie, między innymi, z punktu widzenia nadzoru i kontroli rynku paliw, w tym zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego, zapobiegania ewentualnym nadużyciom, czy ochrony interesu fiskalnego państwa. Przedkładane sprawozdanie stanowi podstawę do opracowania przez Prezesa URE raportu kwartalnego (art. 43d ust. 4 Prawa energetycznego), jak również jest źródłem bieżących informacji o funkcjonowaniu poszczególnych przedsiębiorców na rynku paliw ciekłych, pozwala na weryfikację zgodności wykonywanej działalności z uprawnieniami wynikającymi z koncesji lub wpisu do rejestru podmiotów przywożących, umożliwiając szybką reakcję w przypadku stwierdzenia jakichkolwiek nieprawidłowości w tym zakresie, jak i służą przeprowadzeniu kontroli, o której mowa w art. 23r ust. 1 ustawy. W kontekście art. 56 ust. 1 pkt 12b Prawa energetycznego, dobrem chronionym jest terminowość w składaniu sprawozdania, o którym mowa w art. 43d ustawy, a wyrządzona szkoda jest tym większa, im większe opóźnienie w jego złożeniu. W niniejszej sprawie najdłuższe opóźnienie w przekazaniu sprawozdania wynosiło 2 lata i 5 miesięcy. Uchybiając terminowości składania sprawozdań o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za okres 18 miesięcy, swoim zaniechaniem (...) negatywnie wpłynęło na zapewnienie wiarygodnej, aktualnej i pełnej informacji na temat ilości produkowanych w Rzeczpospolitej Polskiej i przywożonych na jej terytorium paliw ciekłych. Z tego powodu nie można mówić o znikomej szkodliwości czynu Powoda.

Powoda, jako profesjonalistę, obowiązują podwyższone reguły staranności i zwiększone oczekiwania co do umiejętności, wiedzy, rzetelności, zapobiegliwości, zdolności przewidywania, jak również znajomości obowiązujących przepisów prawa oraz konsekwencji wynikających z niego dla wykonywanej działalności gospodarczej. Powinien on zatem w taki sposób prowadzić działalność, aby nie naruszać przepisów prawa. W konsekwencji, wskazywane przez stronę zastosowanie się do błędnie zrozumianych wytycznych poprzez przyjęcie, że brak dostawy towaru w danym miesiącu nie stanowi przesłanki uzasadniającej konieczność sporządzenia sprawozdania, nie może mieć wpływu na zwolnienie Spółki z odpowiedzialności z tytułu niewykonania ustawowego obowiązku sprawozdawczego. Kwestia zorganizowania prawidłowego funkcjonowania przedsiębiorstwa należy bowiem do przedsiębiorcy, zatem to jego obciążają ewentualne zaniedbania i nieprawidłowości w tym zakresie oraz ich konsekwencje. W orzecznictwie wielokrotnie już wskazywano (i ten pogląd Sąd orzekający w niniejszej sprawie podziela), że w sytuacji braku przywozu w paliw okresie sprawozdawczym przedsiębiorca wpisany do rejestru podmiotów przywożących także powinien składać sprawozdanie ( tzw. sprawozdanie zerowe) - (zob. np. wyrok tut. Sadu z dnia 15.07.2022 r. sygn. akt XVII AmE 110/21).

Niezależnie od powyższego zauważyć należy, iż skoro powód powoływał się na to, że jego sposób wykładni treści art. 43d ust. 1 p.u. opierał się na Informacji Prezesa URE nr 64/2018 (z sierpnia 2018 r.), to powód może zasadnie powoływać się na takie rozumienie omawianego przepisu (przy jego niezmienionym brzmieniu), tak długo, jak taka wykładnia nie będzie przez Prezesa URE zmieniona (sprostowana, skorygowana, uaktualniona). Jak wyżej zostało ustalone, Prezes URE w czerwcu 2019 r. w sposób jednoznaczny (tj. w sposób nie pozwalający już na odmienną wykładnię) wskazał, że „nie dokonanie przywozu paliw ciekłych zza granicy w danym okresie sprawozdawczym, nie zwalnia z obowiązku złożenia sprawozdania”. W konsekwencji powód, skoro dla niego interpretacja Prezesa URE była decydująca, powinien był złożyć niezwłocznie tj. w następnym miesiącu (czyli w lipcu 2019 r.) stosowne sprawozdania za okres do czerwca 2019 r. (łącznie 11 m-cy). Poza sporem jest, że powód nie uczynił tego w lipcu 2019 r. (uczynił to dopiero w listopadzie 2020 r). W związku z powyższym omawiany zarzut powoda nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Jednocześnie okoliczność, iż dodatkowo powód został poinformowany (bezpośrednio) przez pozwanego o ew. nowej interpretacji przepisu art. 43dust. 1 pe nie może zmienić powyższej oceny chociażby z tej przyczyny, iż powód jako źródło swej wiedzy o wykładni tego przepisu wskazywał na Informację 64/2018 (opublikowaną na stronie Prezesa URE), nie zaś na pisma kierowane bezpośrednio do powoda w tym przedmiocie. W konsekwencji, jeżeliby chcieć podzielić tok rozumowania powoda, powód powinien był śledzić informacje Prezesa URE na jego stronie, nie zaś powoływać się na to, że wiążąca dla niego jest interpretacja zamieszczona w doręczonym mu piśmie (które w istocie nie dotyczyło bezpośrednio i wyłącznie omawianego zagadnienia).

Przypomnieć jednocześnie w tym miejscu trzeba, że powód również za kolejne okresy sprawozdawcze, tj. od lipca 2019 r. (wymienione w sentencji wyroku) sprawozdań w terminie nie złożył.

Z uwagi na powyższe, Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumenta, na podstawie art. 479 ⁵³ § 1 k.p.c., oddalił odwołanie jako bezzasadne.

O kosztach procesu, Sąd orzekł stosownie do wyników postępowania na podstawie art. 98 k.p.c. oraz w oparciu o przepis § 14 ust. 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2018r. poz. 265). Na koszty procesu po stronie pozwanego złożył się koszt zastępstwa procesowego w wysokości 720 zł.

/sędzia Arkadiusz Zagrobelny/