Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 września 2013 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów Wydział XVII

Ochrony Konkurencji i Konsumentów

w składzie następującym:

Przewodniczący : SSR /del/ Daria Popłonyk

Protokolant: Andrzej Tracz

po rozpoznaniu w dniu 26 września 2013 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z odwołania A. K.

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

o nałożenie kary pieniężnej

oddala odwołanie.

Sygn. akt XVII AmE 143/11

UZASADNIENIE

Decyzją nr (...) z dnia 30 czerwca 2011 r. Prezes Urzędu Regulacji Energetyki orzekł, że przedsiębiorca (koncesjonariusz) – A. K., prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą P.H.U. (...) z siedzibą w R. naruszył warunek 2.1.1. koncesji na obrót paliwami ciekłymi. Naruszenie nastąpiło w wyniku sprzedaży paliw ciekłych – olejów napędowych ze zbiornika naziemnego typu (...). Przedsiębiorca wykonywał swoją działalność gospodarczą na mocy koncesji udzielonej mu decyzją z dnia 6 kwietnia 2005 r., która została później zmieniona decyzją z dnia 11 marca 2011 r. Koncesja na obrót paliwami ciekłymi została udzielona przedsiębiorcy na okres do dnia 10 kwietnia 2015 r. Za powyższe naruszenie Prezes URE wymierzył A. K. karę pieniężną w wysokości 20.000 zł.

Prezes URE podniósł, iż wykonywanie działalności gospodarczej, zgodnie z warunkiem 2.1.1. koncesji powinno być oparte na przepisach prawa oraz zasadach określonych w ustawie – Prawo Energetyczne i wydanych na jego podstawie przepisach wykonawczych. Wg rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21 listopada 2005 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać bazy
i stacje paliw płynnych, rurociągi przesyłowe dalekosiężne służące do transportu ropy naftowej i produktów naftowych i ich usytuowanie, od 1 stycznia 2006 roku kontenerowe stacje paliw mogły być użytkowane wyłącznie jako obiekty tymczasowe i przeznaczane do określonych w rozporządzeniu celów. Nie mogły być użytkowane do powszechnego obrotu paliwami ciekłymi. Natomiast w wyniku kontroli przeprowadzonej na należącej do A. K. stacji paliw stwierdzono, że znajduje się tam naziemny przenośny zbiornik oleju napędowego typu (...), z którego prowadzona była sprzedaż oleju napędowego.

Pismem z dnia 5 stycznia 2011 roku powiadomiono przedsiębiorcę o wszczęciu postępowania w sprawie wymierzenia kary pieniężnej za naruszenie warunku 2.1.1. koncesji. W odpowiedzi na powyższe pismo, koncesjonariusz oświadczył, że rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 listopada 2005 r. ma zastosowanie jedynie do obiektów wybudowanych po dniu 1 stycznia 2006 r. a także obiektów wcześniej powstałych, będących w przebudowie. Podniósł również, że do nadzoru nad przestrzeganiem warunków technicznych uprawnione są organy nadzoru budowlanego. Zdaniem przedsiębiorcy uprawnienia takie nie przysługują Prezesowi URE.

W uzasadnieniu decyzji z dnia 30 czerwca 2011 roku Prezes URE wskazał, iż kwestia sporna, wynikająca z wykładni § 99 ust. 1 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21 listopada 2005 roku dotyczy użytkowania stacji kontenerowych, nie zaś – jak twierdził A. K. – ich budowy czy przebudowy. Użytkowanie odnosi się do obiektów bez względu na czas ich wybudowania oraz bez względu na to, kiedy przedsiębiorca uzyskał pozwolenie na ich budowę.

Ponadto Prezes URE zarzucił koncesjonariuszowi niedochowanie należytej staranności przy wykonywaniu swojej działalności gospodarczej. Argumentował to brakiem przestrzegania przepisów Prawa Energetycznego i przepisów wykonawczych wydanych na jego podstawie. Zaznaczył, że w interesie przedsiębiorcy jest ciągłe dostosowywanie prowadzonej działalności do obowiązujących (zmieniających się) przepisów prawa. Naruszenie przepisów rozporządzenia zostało przez niego uznane jako świadome ze względu m.in. na fakt, iż koncesjonariusz, znając treść § 99 ust. 1 twierdził, że nie ma on w stosunku do niego zastosowania.

W piśmie z dnia 25 lutego 2011 r. A. K. oświadczył wprawdzie, że zaprzestał sprzedaży oleju napędowego, jednak na podstawie informacji pochodzących od Naczelnika Urzędu Celnego (...) w W. wynikało, iż w październiku 2010 roku naziemny przenośny zbiornik oleju napędowego był przez niego w dalszym ciągu eksploatowany.

Wymierzając na podstawie art. 56 ust. 1 pkt 12 karę pieniężną w wysokości 20.000 zł Prezes URE uwzględnił stopień szkodliwości czynu, dotychczasowe zachowanie podmiotu, jego możliwości zarobkowe oraz wymóg, iż wysokość nałożonej kary nie może przekroczyć 15% przychodu ukaranego przedsiębiorcy. Wzięto także pod uwagę fakt wcześniejszego ukarania koncesjonariusza dokładnie za to samo naruszenie warunków koncesji oraz fakt, że nie usunął stanu niezgodnego z obowiązującymi przepisami prawa. Kara wymierzona koncesjonariuszowi stanowiła jedynie 1,5% przychodu z działalności, osiągniętego przez przedsiębiorcę w 2010 roku.

(Decyzja Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki nr (...) z dnia 30 czerwca 2011 r.)

Odwołując się od decyzji Prezesa URE, zarzucono naruszenie § 99 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21 listopada 2005 r. poprzez przyjęcie, że wprowadzone nim regulacje mają zastosowanie do koncesji udzielonych przed dniem obowiązywania rozporządzenia. Podniesiono także zarzut nieuwzględnienia wszystkich wyjaśnień przedsiębiorcy składanych podczas postępowania administracyjnego tj. naruszenie art. 7 k.p.a. i 77 k.p.a. Nadto wskazano na naruszenie art. 56 ust. 1 pkt 12 prawa energetycznego przez orzeczenie kary pieniężnej w sytuacji gdy nie zaistniały przesłanki do jego zastosowania.

W związku z powyższymi zarzutami skarżący wniósł o:

- zmianę zaskarżonego orzeczenia przez wskazanie, że nie doszło do naruszenia warunku 2.1.1 udzielonej koncesji a tym samym nie ma podstaw nałożenia kary pieniężnej,

-bądź uchylenie decyzji i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania,

-ewentualnie z ostrożności procesowej wnosi o odstąpienia od wymierzenia kary z uwagi na znikomą szkodliwość czynu.

Skarżący uznał, iż skoro koncesja została udzielona na okres 10 lat oraz nie nastąpiły jakiekolwiek zmiany w infrastrukturze, nie było podstaw do orzeczenia kary pieniężnej. Zdaniem koncesjonariusza uzyskanie koncesji na dłuższy okres stanowiło domniemanie spełniania wymogów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej przez okres, na jaki koncesja została udzielona.

A. K. zarzucił również uznaniu jego zachowania jako zawinionego zaniechania oraz nie zgodził się z określonym przez Prezesa URE stopniem szkodliwości czynu. Zdaniem skarżącego, stan niezgodny z prawem został przez niego w odpowiednim czasie usunięty. Nastąpiło to poprzez zaprzestanie prowadzenia działalności związanej z handlem olejem napędowym ze zbiorników naziemnych.

(odwołanie od Decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki nr (...) z dnia 30 czerwca 2011 r.)

Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:

A. K. prowadzi działalność gospodarczą pod firmą PHU (...). Przedmiotem działalności jest obrót paliwami ciekłymi na stacji paliw przy ul. (...) w W.. Działalność prowadzona jest na podstawie decyzji koncesyjnej z dnia 6 kwietnia 2005r. nr (...).

(decyzja z dnia 6.10.2005r. k-25-27, okoliczności niesporne)

Pismem z dnia 19 października 2010r. naczelnik Urzędu Celnego (...) w W. poinformował Prezesa URE o wynikach kontroli przeprowadzonej na stacji paliw należącej do A. K.. W toku kontroli stwierdzono, że na stacji znajduje się naziemny przenośny zbiornik oleju napędowego typu (...) o pojemności 5000 l, z którego prowadzona była sprzedaż oleju napędowego.

(dowód: pismo z dnia 19.10.2010r. str.2 akt adm.)

W dniu 5 stycznia 2011r. Prezes URE zawiadomił przedsiębiorcę o wszczęciu postępowania w przedmiocie nałożenia kary pieniężnej za naruszenie warunku 2.1.1 udzielonej koncesji.

(dowód: pismo z dnia 5 stycznia 2011r. str.6 akt adm.)

A. K. decyzją z dnia 9 lipca 2009r. nr (...) został ukarany karą pieniężną w związku z użytkowaniem zbiornika naziemnego (...). Decyzja Prezesa URE została podtrzymana przez Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

(fakt znany Sądowi z urzędu)

Przedsiębiorca uzyskał za 2010r. z działalności koncesjonowanej przychody w kwocie (...) zł.

(dane Koncesjonariusza na potrzeby wyliczenia opłaty od udzielonej koncesji str.25 akt adm.)

Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył co następuje:

Na mocy art. 56 ust. 1 pkt 12 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997r. Prawo energetyczne (Dz.U. nr 89, poz. 625 z 2006r. ze zm.) karze pieniężnej podlega ten kto nie przestrzega obowiązków wynikających z koncesji. Odpowiedzialność za naruszenie koncesji ma charakter obiektywny zaś Urząd zobowiązany jest do wymierzenia kary za jej naruszenie. Przedsiębiorca wykonujący działalność koncesjonowaną winien dopełnić wszelkich aktów staranności aby spełnić wymogi koncesji. Pośrednim obowiązkiem z niej wynikającym na mocy postanowienia 2.1.1 jest obowiązek utrzymywania stanu technicznego oraz wyposażenia użytkowanych obiektów, instalacji i urządzeń związanych z prowadzeniem działalności koncesjonowanej, zgodnie z obowiązującymi przepisami określającymi warunki techniczne, w tym meteorologiczne, jakościowe i ochrony środowiska. Orzecznictwo sądowe podkreśla obiektywny charakter odpowiedzialności przedsiębiorcy statuowanej przez art. 56 ust.1 pkt 12 Prawa energetycznego. W tej mierze jednolite jest orzecznictwo Sądu Najwyższego, a tytułem przykładu wspomnieć należy wyrok z dnia 12 kwietnia 2011r. sygn. III SK 46/10. Nie mniej jednak choć odpowiedzialność ta co do zasady ma taki charakter to czynniki natury subiektywnej i skutki naruszenia wpływają na rozmiar wymierzonej kary a nawet mogą powodować odstąpienie od jej wymierzenia.

Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 listopada 2005r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać bazy i stacje paliw płynnych, rurociągi dalekosiężne służące do transportu ropy naftowej, produktów naftowych i ich usytuowanie (Dz.U. nr 243,poz. 2063 z 2005r. ze zm.) określa w paragrafie 99 ust.1, że użytkowanie stacji kontenerowych dopuszczone jest jedynie tymczasowo i to jedynie w celu zaopatrywania w paliwa określonych podmiotów: Sił Zbrojnych oraz w celu realizacji inwestycji o znaczeniu krajowym, a także do zaopatrzenia jednostek pływających żeglugi morskiej i śródlądowej, kolejnictwa oraz statków powietrznych lotnictwa cywilnego. Użytkowanie tego typu urządzeń nie służy więc do powszechnego obrotu paliwami. Rozporządzenie weszło w życie w dniu 1stycznia 2006r. a jego przepisy przejściowe nie przewidują okresu przejściowego dla obowiązywania par.99. Oznacza to, że od dnia wejścia w życie rozporządzenia użytkowanie stacji kontenerowych do powszechnego zaopatrywania w paliwa jest niedopuszczalne. Nie mniej jednak warto wspomnieć, że poprzednio obowiązujące rozporządzenie z dnia 20 września 2000r. (Dz.U. nr nr 98 poz. 1067 z 2000r. ze zm) w par. 103 dopuszczało stosowanie stacji kontenerowych jako tymczasowych obiektów do czasowego zaopatrywania użytkowników w produkty naftowe. Rozporządzenie to również zatem określało tymczasowy charakter stacji kontenerowych. Określenie „tymczasowy” oznacza stan przejściowy, nietrwały. Zatem w dacie uzyskania koncesji koncesjonariusz mógł jedynie czasowo użytkować stacje kontenerowe, zaś od dnia 1 stycznia 2006r. nie mógł już ich użytkować zupełnie, bowiem prowadził z niej sprzedaż paliwa do użytku powszechnego.

W obu rozporządzeniach wskazano na jedynie czasową możliwość używania stacji kontenerowych, zaś użytkowanie stacji kontenerowej od początku istnienia stacji paliw tj od kwietnia 2005r. do 2011r. nie może zostać uznane za użytkowanie tymczasowe (abstrahując od kwestii niedopuszczalności powszechnego obrotu paliwami po dniu 1 stycznia 2006r).

Bez wątpienia zatem powód naruszył warunki koncesji.

Badając stopień zawinienia przedsiębiorcy trzeba stwierdzić, że A. K. był świadom warunków technicznych jakim winna odpowiadać prowadzona przez niego stacja. Jego świadomość wynika choćby z faktu, że za to samo przewinienie był już raz ukarany. Zatem A. K. świadomie naruszył przepisy ww rozporządzenia. Długotrwałe utrzymywanie stanu niezgodne z prawem oraz fakt że stan naruszenia utrzymywany jest mimo uprzedniego nałożenia kary pieniężnej wyłącza możliwość odstąpienia od wymierzenia kary z uwagi na znikomą szkodliwość czynu. Nałożona kara ma spełnić zadania prewencji szczególnej i ogólnej. Odstąpienie od wymierzenia kary zniweczyłoby te cele. Nie ma przy tym znaczenia, że jak twierdzi powód zaprzestał użytkowania stacji kontenerowej. Obowiązkiem A. K. było niedopuszczenie do powstania stanu niezgodnego z prawem a w dalszej kolejności jak najszybsze zaprzestanie naruszeń. Tymczasem stan niezgodny z prawem utrzymywany był przez powoda mimo wszczęcia po raz pierwszy przez Prezesa URE postępowania przeciw przedsiębiorcy.

Prezes URE jest władny nałożyć karę pieniężna do wysokości 15% przychodu przedsiębiorcy z działalności koncesjonowanej za rok ubiegły poprzedzający wydanie decyzji o ukaraniu. Za 2010r. A. K. uzyskał przychód w wysokości (...) zł. Wymierzona kara 20.000 zł mieści się w zakresie określonym ustawą.

Brak zatem podstaw aby uwzględnić wnioski powoda w jakimkolwiek zakresie i zmienić czy też uchylić skarżoną decyzję, czy też odstąpić od wymierzenia kary.

SSR (del.) Daria Popłonyk