Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 grudnia 2021 roku

Sąd Okręgowy w Warszawie XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SO Jolanta Stasińska

po rozpoznaniu w dniu 29 grudnia 2021 roku w Warszawie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z odwołania (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej z siedzibą w W.

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

o wymierzenie kary pieniężnej

na skutek odwołania (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej z siedzibą w W. od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 4 grudnia 2018 roku, Nr (...)

oddala odwołanie.

Sędzia SO Jolanta Stasińska

Sygn. akt XVII AmE 31/19

UZASADNIENIE

Prezes Urzędu Regulacji Energetyki decyzją z dnia 4 grudnia 2018 roku, numer (...), na podstawie art. 56 ust. 1 pkt 24a, ust 2, ust. 3 i ust. 6 w związku z art. 4e ^{( 1 )}ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz. U. z 2018 r. poz. 755, ze zm.), a także na podstawie art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2018 r. poz. 2096) w związku z art. 30 ust. 1 ustawy - Prawo energetyczne, po przeprowadzeniu wszczętego z urzędu w dniu 20 września 2017 r. na podstawie art 56 ust 1 pkt 24a ustawy - Prawo energetyczne, postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia kary pieniężnej przedsiębiorstwu energetycznemu (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa z siedzibą w W. za naruszenia art 4e ^{( 1)} ustawy - Prawo energetyczne poprzez świadczenie usługi dystrybucji energii elektrycznej nie będąc operatorem systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego wyznaczonym na podstawie art. 9h ustawy - Prawo energetyczne, orzekł co następuje:

1. (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa świadczyła usługę dystrybucji energii elektrycznej nie będąc operatorem systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego wyznaczonym na podstawie art 9h ustawy - Prawo energetyczne, co podlega karze pieniężnej określonej w art 56 ust. 1 pkt 24a tej ustawy.

2. Za działanie wskazane w punkcie 1 wymierzam (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa karę pieniężną w kwocie 100 000 zł (słownie: sto tysięcy złotych).

Od powyższej decyzji odwołanie wniósł powód (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa z siedzibą w W., zaskarżając ją w całości.

Zaskarżonej decyzji zarzucił:

1.  naruszenie przepisów prawa materialnego - art. 56 ust. 1 pkt 24 a w związku z art. 4e ¹ ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz.U. z 2018 r. poz. 755, z późn. zm.) poprzez nałożenie kary pieniężnej bez podstawy prawnej,

2.  naruszenie przepisów prawa materialnego art. 9h ustawy - Prawo energetyczne poprzez uznanie, że powód prowadził działalność gospodarczą w zakresie dystrybucji energii elektrycznej i powinien zostać wyznaczony operatorem systemu - dla obszarów objętych analizą Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki.

W uzasadnieniu odwołania powód podniósł, że przepis art. 4e ¹ ustawy - Prawo energetyczne dotyczy wyłącznie przedsiębiorców prowadzących działalność na rynku paliw gazowych. Przepis ten nie dotyczy dostaw energii elektrycznej i dostaw ciepła. Brak podstaw do stosowania art. 4e ¹ ustawy - Prawo energetyczne do podmiotów funkcjonujących na rynku energii elektrycznej czyni bezpodstawnym nałożenie kary pieniężnej na podstawie art.56 ust. 1 pkt 24 a ustawy - Prawo energetyczne. W przekonaniu powoda, przepis ten posługuje się wyłącznie oznaczeniem paliw gazowych i nie stosuje oznaczenia energia lub energia elektryczna. Ustawodawca posługuje się wyłącznie pojęciem paliw gazowych w tym przepisie nie adresując go do podmiotów świadczących usługę przesyłania lub dystrybucji w dostawach ciepła lub energii elektrycznej. Przyjęcie odmiennej interpretacji skutkowałoby uniemożliwieniem prowadzenia działalności w zakresie przesyłania i dystrybucji przedsiębiorcom prowadzącym działalność w zakresie dostaw ciepła. Nakładałoby bowiem konieczność uzyskania statusu operatora systemu przez przedsiębiorstwa ciepłownicze, w sytuacji gdy ustawodawca nie przewidział takiej instytucji (patrz art. 3 pkt 24 i 25 ustawy - Prawo energetyczne). Powód podniósł też, że w regulacjach dotyczących rozliczeń z tytułu opłaty oze i opłaty mocowej - ustawodawca - wyłącznie na gruncie dostaw energii elektrycznej - przewidział możliwość funkcjonowania przedsiębiorstw energetycznych świadczących usługę dystrybucji energii elektrycznej nie będących operatorami systemu dystrybucyjnego. Tym samy ustawodawca nie wprowadził zakazu wykonywania działalności w zakresie dystrybucji energii elektrycznej bez posiadania statusu operatora systemu dystrybucyjnego. Brak obowiązku posiadania statusu operatora systemu dystrybucyjnego przez podmiot prowadzący działalność w zakresie dystrybucji energii elektrycznej skutkuje wprost brakiem możliwości ponoszenia odpowiedzialności na podstawie art. 56 ust. 1 pkt 24 a ustawy - Prawo energetyczne. Powód podniósł też, że ostatnim rodzajem wykładni potwierdzającym brak możliwości stosowania art. 4e ¹ dla rynku energii elektrycznej jest wykładnia celowościowa (prowspólnotowa). Instytucja operatorów systemów funkcjonuje w polskim porządku prawnym - na mocy dwóch dyrektyw: Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/72/WE z dnia 13 lipca 2009 r. dotycząca wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej gazu zmiennego i uchylająca dyrektywę 2003/54/WE oraz Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/73/WE z dnia 13 lipca 2009 r. dotycząca wspólnych zasad rynku wewnętrznego gazu ziemnego i uchylająca dyrektywę 2003/55/WE. Obie dyrektywy wprowadzają pojęcie operatora systemu dystrybucyjnego - ale wyłącznie dyrektywa dotycząca rynku paliw gazowych wiąże to pojęcie z faktem wykonywania działalności w zakresie dystrybucji. Tym samym powód uznał, polski ustawodawca prawidłowo dokonał implementacji dyrektyw do polskiego porządku prawnego - ograniczając obowiązek wymagania statusu operatora systemu tylko dla przedsiębiorstw prowadzących działalność gospodarczą w zakresie dystrybucji paliw gazowych. Rozszerzanie tego przez Prezesa URE na dostawy energii elektrycznej jest nieuprawnione. Powód wskazał też, na dotychczasową praktykę w zakresie stosowania przepisu art. 4e ¹ ustawy – Prawo energetyczne, w której w ramach prowadzonych działań regulujących działanie operatorów dopuszczał funkcjonowanie przedsiębiorstw energetycznych prowadzących działalność w zakresie dystrybucji energii elektrycznej i nie będących jednocześnie operatorem systemu. Powód podniósł też, że nie uzyskiwał dochodu (zysku) z tytułu refakturowania kosztów dostaw energii elektrycznej do podmiotów, którym energia ta była sprzedawana, a zatem nie występował element zarobkowej działalności gospodarczej. Reasumując, zdaniem powoda, w świetle braku podstawy prawnej do wymierzenia kary pieniężnej:

— art. 4e ¹ ustawy - Prawo energetyczne dotyczy wyłącznie paliw gazowych i nie ma zastosowania do rynku energii elektrycznej - co przedstawiono w oparciu o podstawowe rodzaje wykładni;

— powód w stanach faktycznych objętych postępowaniem nie prowadził działalności gospodarczej w zakresie dystrybucji energii elektrycznej, ani nie świadczy usług dystrybucji - dokonując jedynie refakturowania kosztów dystrybucji energii elektrycznej ponoszonych na rzecz operatora;

przedmiotowa decyzja powinna zostać uchylona w całości.

W oparciu o powyższe powód wniósł o:

- uchylenie zaskarżonej decyzji w całości,

- zasądzenie od Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki na rzecz Powoda kosztów

postępowania i zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W odpowiedzi na odwołanie Prezes Urzędu Regulacji Energetyki wniósł o oddalenie odwołania. Pozwany podtrzymał stanowisko zawarte w treści decyzji.

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:

Przedsiębiorca: (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa z siedzibą w W. (dalej: „Przedsiębiorca”) posiada koncesję na dystrybucję energii elektrycznej udzieloną decyzją z dnia 20 sierpnia 2010 r. Nr (...) (z późn. zm.), na okres obowiązywania od dnia 20 sierpnia 2010 r. do dnia 20 sierpnia 2020 r. Udzielona koncesja obejmuje wykonywanie działalności gospodarczej polegającej na dystrybucji energii elektrycznej na potrzeby odbiorców zlokalizowanych na terenie na której położone jest:

1) (...) w L. sieciami o napięciu 20 kV oraz sieciami niskiego napięcia;

2) sieć elektroenergetyczna (...) w K. sieciami niskiego napięcia;

3) (...)w Ś., sieciami o napięciu 15 kV oraz wnętrzowej stacji transformatorowej 15/0,4 kV wraz z rozdzielnią główną

niskiego napięcia.

Ponadto posiada koncesję na obrót energią elektryczną udzieloną decyzją z dnia 29 marca 2010 r. Nr (...) (z późn. zm.), z okresem ważności do dnia 1 kwietnia 2020 r., uprawniającą do wykonywania działalności gospodarczej polegającej na obrocie energią elektryczną na potrzeby odbiorców znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Prezes URE decyzją z dnia 4 czerwca 2013 r. Nr (...) wyznaczył Przedsiębiorcę operatorem systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego na okres od dnia 1 września 2013 r. do dnia 20 sierpnia 2020 r., na obszarze określonym w koncesji na dystrybucję energii elektrycznej - z wyłączeniem zlokalizowanych na tym obszarze sieci dystrybucyjnych, za których ruch jest odpowiedzialny inny operator systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego lub operator systemu połączonego elektroenergetycznego wyznaczony w trybie art. 9h ustawy - Prawo energetyczne. / okoliczności bezsporne/

W treści pism w pism z dnia: 30 maja 2017 r., 31 lipca 2017 r. oraz 6 września 2017 r., Przedsiębiorca wskazał, że na terenie kilkudziesięciu obiektów handlowo-usługowych i biurowych prowadzi działalność gospodarczą polegającą na sprzedaży energii elektrycznej i jej dostarczaniu, nie posiadając przy tym dla tych lokalizacji koncesji na dystrybucję energii elektrycznej oraz nie będąc operatorem systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego, wyznaczonym przez Prezesa URE zgodnie z art. 9h ustawy - Prawo energetyczne. Przedsiębiorca dzierżawi infrastrukturę elektroenergetyczną znajdującą się w tych obiektach, a odbiorcy nie mają zawartych umów o świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej z przedsiębiorstwem energetycznym prowadzącym działalność gospodarczą polegającą na dystrybucji energii elektrycznej . /k. 3-10, 11-35, 36-113 akt adm./

Zawiadomieniem z dnia 20 września 2017 roku Prezes URE zawiadomił Przedsiębiorcę o wszczęciu z urzędu postępowania w sprawie wymierzenia kary pieniężnej w związku z powzięciem uzasadnionego podejrzenia naruszenia przez Przedsiębiorcę art 4e ¹ ustawy - Prawo energetyczne, poprzez świadczenie usługi dystrybucji energii elektrycznej nie będąc operatorem systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego (dalej: „OSD”) wyznaczonym na podstawie art. 9h ustawy - Prawo energetyczne oraz wezwał do udzielenia informacji i złożenia dokumentów wskazanych w treści wezwania. /k. 1-2 akt adm./

W odpowiedzi na powyższe wezwanie Prezesa URE Przedsiębiorca udzielił pismem z dnia 27 października 2017 r., uzupełnionym pismem z dnia 3 listopada 2017 r., w których wskazał m.in., iż nie prowadzi w wymienionych przez Prezesa URE lokalizacjach usług dystrybucji w rozumieniu ustawy - Prawo energetyczne, usługi dystrybucji energii elektrycznej świadczy lokalny operator OSD, a koszty usług dystrybucji są ponoszone przez odbiorcę w wysokości wynikającej wprost z wystawionych przez lokalnego operatora OSD faktur na podstawie jego taryfy. Przedsiębiorca przedłożył wykaz odbiorców energii elektrycznej wraz ze wskazaniem daty rozpoczęcia jej sprzedaży, kopie trzech przykładowych umów, na podstawie których dostarcza energię elektryczną, kopie przykładowych faktur wystawionych odbiorcom, kopie przykładowych faktur od dostawców zewnętrznych. /k. 114-519, 520-521 akt adm./

W nawiązaniu do powyższej odpowiedzi Prezes URE wezwaniami z dnia 19 grudnia 2017 roku oraz z dnia 23 marca 2018 roku wezwał Przedsiębiorcę do udzielenia dalszych informacji oraz dokumentów. /k. 522, 657 akt adm./

Przedsiębiorca udzielił odpowiedzi w piśmie z dnia 8 maja 2018 r., w którym wskazał, że z dniem 31 grudnia 2017 r. zaprzestał sprzedaży energii elektrycznej na potrzeby obiektów: (...); dla pozostałych obiektów stroną aktualnych umów sprzedaży energii elektrycznej jest (...) Sp. z o.o. Sp. k.; dla czterech obiektów: (...), (...)i (...) wypowiedział umowy dystrybucji energii elektrycznej. Jednakże Przedsiębiorca nie przedstawił informacji o posiadanych przez odbiorców umowach o świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej. /k. 660-682 akt adm./

Prezes URE pismami z dnia 30 maja 2018 r. wystąpił do operatorów systemu dystrybucyjnego ((...)Sp. z o.o., (...) Sp. zo.o., (...) S.A., (...) S.A., (...) S.A., (...) S.A.) właściwych dla lokalizacji danego obiektu o przesłanie kopii aktualnie obowiązujących umów o świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej zawartych przez tego operatora w celu dostarczania energii elektrycznej do poszczególnych obiektów, wraz z wykazem wcześniejszych umów, a także wskazanie tytułu prawnego przedstawionego przez odbiorców. /k. 683, 684, 685, 686, 687, 688 akt adm./

(...) Sp. z o.o. udzielił odpowiedzi w piśmie z dnia 14 czerwca 2018 r., przesłał kopie obowiązujących umów o oświadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej zawartych i (...) Sp. z o.o. Sp. k. /k. 690-793 akt adm./

(...) Sp. z o.o. przy piśmie z dnia 15 czerwca 2018 r., przesłała wyjaśnienia i kopie obowiązujących umów o świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej dla wyszególnionych przez Prezesa URE obiektów. Z przedstawionych informacji wynikało, że w celu dostarczania energii elektrycznej do obiektu (...) w L. OSD zawarł nowe umowy o oświadczenie usług dystrybucji z nowym odbiorcą tej energii (...) Sp. z o.o. Sp. k. (Umowa nr (...) i Umowa nr (...) z dnia 29 marca 2018 r.). Natomiast w celu dostarczania energii elektrycznej do obiektu (...) we W. nadal obowiązuje umowa o oświadczenie usług dystrybucji zawarta z Przedsiębiorcą (Umowa nr (...) z dnia 23 stycznia 2017 r.). /k. 794-816 akt adm./

(...) SA w piśmie z dnia 15 czerwca 2018 r., znak (...)wskazała, iż dla wyszczególnionych przez Prezesa URE obiektów zawarła umowy o świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej z nowym odbiorcą (...) Sp. z o.o. Sp. k. (dla (...)w P.: Umowa nr (...) i Umowa nr (...) z dnia 12 lutego 2018 r.; dla (...)w P.: Umowa nr (...) z dnia 10 maja 2018 r.). Jednocześnie poinformowała, iż nie ma zawartych umów o oświadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej z Przedsiębiorcą. /k. 818-823 akt adm./

(...) SA przy piśmie z dnia 19 czerwca 2018 r., znak (...) przesłała wyjaśnienia i kopie obowiązujących umów o oświadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej dla wyszczególnionych przez Prezesa URE obiektów, zawartych z (...) Sp. z o.o. Sp. k., jako nowym odbiorcą energii elektrycznej. /k. 825-850 akt adm./

(...) S.A. przy piśmie z dnia 18 czerwca 2018 r., znak (...) przesłał wyjaśnienia i kopie obowiązujących umów o oświadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej dla wyszczególnionych przez Prezesa URE obiektów, zawartych z (...) Sp. z o.o. Sp. k., jako nowym odbiorcą energii elektrycznej . /k. 851-956 akt adm./

(...) S.A. przy piśmie z dnia 19 czerwca 2018 r., (...), przesłała wyjaśnienia i kopie obowiązujących umów o oświadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej dla wyszczególnionych przez Prezesa URE obiektów, zawartych z (...) Sp. z o.o. Sp. k., jako nowym odbiorcą energii elektrycznej. /k. 958-1164 akt adm./

Pismem z dnia 31 lipca 2018 r., znak: (...), Prezes URE wezwał Przedsiębiorcę do wyjaśnienia wątpliwości, jakie powstały w związku z informacjami przedstawionymi przez ww. operatorów systemu dystrybucyjnego, co Przedsiębiorca uczynił w piśmie z 20 sierpnia 2018 r. / k. 1165, 1166 akt adm./

Pismem z dnia 4 października 2018 r., znak: (...) na podstawie art. 10 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego, Prezes URE zawiadomił Przedsiębiorcę o zakończeniu postępowania dowodowego i przysługującym mu prawie do zapoznania się z całością zebranego w sprawie materiału dowodowego i wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów oraz złożenia dodatkowych dokumentów i wyjaśnień w siedzibie Urzędu w terminie 14 dni od dnia otrzymania w/w zawiadomienia. /k. 1171 akt adm./

Pełnomocnik Przedsiębiorcy zapoznał się ze zgromadzonym materiałem dowodowym w dniu 18 października 2018 r., a następnie w piśmie z dnia 31 października 2018 r., w którym wniósł o umorzenie postępowania, a ponadto wskazał, „(...) że z dniem 30 września rozwiązana została ostatnia umowa sprzedaży energii uwzględniająca jednocześnie rozliczanie usług dystrybucji zgodnie z art 45a ustawy Prawo energetyczne"./k. 1172-1173 akt adm./

W dniu 4 grudnia 2018 roku Prezes URE wydał decyzją nr (...).

Powyższy stan faktyczny został ustalony w oparciu o dowody z dokumentów zgromadzonych w postępowaniu administracyjnym, które nie były przez żadną ze stron niniejszego postępowania kwestionowane, jak również w ocenie Sądu nie budziły wątpliwości.

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył, co następuje:

Strony nie wystąpiły o przeprowadzenie rozprawy, natomiast rozpoznanie sprawy na rozprawie nie było konieczne, wobec czego wystąpiły podstawy rozstrzygnięcia sprawy na posiedzeniu niejawnym.

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Strona powodowa zarzuciła przede wszystkim, że przepis art. 4e ¹ ustawy - Prawo energetyczne dotyczy wyłącznie przedsiębiorców prowadzących działalność na rynku paliw gazowych.

Zgodnie z treścią art. 4e ¹ ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz. U. z 2018 r. poz. 755, ze zm.), usługi przesyłania, dystrybucji, magazynowania paliw gazowych, skraplania gazu ziemnego lub regazyfikacji skroplonego gazu ziemnego mogą być świadczone wyłącznie odpowiednio przez operatora systemu przesyłowego, operatora systemu dystrybucyjnego, operatora systemu magazynowania paliw gazowych, operatora systemu skraplania gazu ziemnego lub operatora systemu połączonego.

Wbrew twierdzeniom powoda, nie sposób wywieść, aby literalne brzmienie powyższego przepisu wskazywało, na to, że ustawodawca posługuje się wyłącznie pojęciem paliw gazowych w tym przepisie, nie adresując go do podmiotów świadczących usługę przesyłania lub dystrybucji w dostawach ciepła lub energii elektrycznej. Należy tu przede wszystkim zwrócić uwagę, że ustawodawca wymieniając podmioty świadczące poszczególne usługi, dokonał również wyszczególnienia określonych usług. Uwzględniając zatem literalne brzmienie powyższego przepisu, ustawodawca wymienił następujące usługi: „przesyłania”, „dystrybucji”, „magazynowania paliw gazowych”, „skraplania gazu ziemnego lub regazyfikacji skroplonego gazu zmiennego”. Wobec tego, że wspomniana ustawa – Prawo energetyczne, w treści art. 3 zawiera definicje poszczególnych pojęć, należy z nich skorzystać, celem należytego zrozumienia języka ustawy. Jako pierwsza została wymieniona usługa przesyłania. Według treści art. 3 pkt 4 ustawy, użyte w ustawie określenie „przesyłanie – transport” oznacza przesyłanie – transport: paliw gazowych oraz energii elektrycznej sieciami przesyłowymi w celu ich dostarczania do sieci dystrybucyjnych lub odbiorcom końcowym przyłączonym do sieci przesyłowych, paliw ciekłych siecią rurociągów, ciepła siecią ciepłowniczą do odbiorców przyłączonych do tej sieci. W dalszej kolejności, według treści art. 3 pkt 5 ustawy, użyte w ustawie określenie „dystrybucja” oznacza dystrybucję paliw gazowych oraz energii elektrycznej sieciami przesyłowymi w celu ich dostarczania do sieci dystrybucyjnych lub odbiorcom końcowym przyłączonym do sieci przesyłowych, paliw ciekłych siecią rurociągów, ciepła siecią ciepłowniczą do odbiorców przyłączonych do tej sieci. Według treści art. 3 pkt 56 ustawy – Prawo energetyczne, użyte w ustawie określenie „magazynowania paliw gazowych” oznacza: świadczenie usług przechowywania paliw gazowych w instalacji magazynowej. Wbrew twierdzeniom powoda, dopiero zatem trzecia z wymienionych usług dotyczy stricte paliw gazowych, tak samo, jak skraplanie gazu ziemnego lub regazyfikacja skroplonego gazu zmiennego. Z powyższego wynika zatem wprost, że ilekroć w ustawie mowa o usłudze przesyłania, jak również o usłudze dystrybucji, dotyczy to usług obejmujących rynek energii elektrycznej, paliw gazowych, jak i ciepła. Niewątpliwie konsekwencją powyższego było również wskazanie w treści art. 9h ust. 3 ustawy – Prawo energetyczne, kto może być operatorem systemu przesyłowego, systemu dystrybucyjnego, systemu magazynowania paliw gazowych, systemu skraplania gazu ziemnego lub operatorem systemu połączonego. Ustawodawca konsekwentnie bowiem, w analogiczny sposób użył nazw poszczególnych systemów, tj. adekwatnie do wymienionych wcześniej rodzajów usług.

W niniejszej sprawie bezsporne były okoliczności dotyczące tego, że powód posiadał koncesję na dystrybucję energii elektrycznej udzieloną decyzją z dnia 20 sierpnia 2010 r. Nr (...) (z późn. zm.), na okres obowiązywania od dnia 20 sierpnia 2010 r. do dnia 20 sierpnia 2020 r., która obejmowała wykonywanie działalności gospodarczej polegającej na dystrybucji energii elektrycznej na potrzeby odbiorców zlokalizowanych na określonym w koncesji terenie. Ponadto, powód posiadał koncesję na obrót energią elektryczną udzieloną decyzją z dnia 29 marca 2010 r. Nr (...) (z późn. zm.), z okresem ważności do dnia 1 kwietnia 2020 r., uprawniającą do wykonywania działalności gospodarczej polegającej na obrocie energią elektryczną na potrzeby odbiorców znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Bezsporne było też to, że Prezes URE decyzją z dnia 4 czerwca 2013 r. Nr (...) wyznaczył powoda operatorem systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego na okres od dnia 1 września 2013 r. do dnia 20 sierpnia 2020 r., na obszarze określonym w koncesji na dystrybucję energii elektrycznej - z wyłączeniem zlokalizowanych na tym obszarze sieci dystrybucyjnych, za których ruch jest odpowiedzialny inny operator systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego lub operator systemu połączonego elektroenergetycznego wyznaczony w trybie art. 9h ustawy - Prawo energetyczne.

Zasadnie zatem konstatował pozwany, że powód będąc operatorem systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego mógł świadczyć usługi dystrybucji energii elektrycznej wyłącznie na obszarze określonym w ww. koncesji na dystrybucję energii elektrycznej. Niewątpliwie jednak, według informacji przedstawionych Prezesowi URE przez samego powoda, powód sprzedawał energię elektryczną i jednocześnie dostarczał tę energię również do odbiorców zlokalizowanych poza terenem określonym w koncesji na dystrybucję energii elektrycznej - tj. na terenie kilkudziesięciu obiektów handlowo-usługowych i biurowych (45 miejsc działalności). Z informacji tych wynikało również, że powód zawarł ze swoimi odbiorcami (tj. właścicielami bądź zarządcami obiektów) umowy sprzedaży energii elektrycznej oraz umowy rozliczeń kosztów dystrybucji energii elektrycznej. Z umów tych wynikało, że powód zobowiązał się jedynie do sprzedaży energii elektrycznej do odbiorcy. W przypadku odbiorców powoda, dostarczanie energii elektrycznej odbywało się jedynie na podstawie umowy sprzedaży energii elektrycznej. Właściwy miejscowo operator systemu dystrybucyjnego świadczył usługi dystrybucji wyłącznie energii zakupionej przez powoda do miejsca dostarczenia tej energii, określonego w łączącej ich umowie, a nie do miejsca dostarczenia energii elektrycznej do odbiorców powoda. W konsekwencji, żeby energia elektryczna zakupiona przez powoda i przeznaczona do dalszej odsprzedaży dostarczona została do jego odbiorców musiała zostać przetransportowana za pomocą fragmentu „sieci elektrycznej od przyłącza z lokalnym OSD" do punktu odbioru energii przez odbiorców, a tytuł prawny do tego fragmentu sieci posiadał powód, na podstawie umów dzierżawy. Zasadnie zatem wnioskował pozwany, że w takim razie, to powód, a nie lokalny operator systemu dystrybucyjnego świadczył usługę dystrybucji energii elektrycznej na rzecz odbiorców, którym powód sprzedawał energię elektryczną. Zasadnie zatem przyjął pozwany, że dostarczanie energii elektrycznej do odbiorców końcowych w powyższy sposób, tj. bez koncesji na dystrybucję energii elektrycznej oraz bez umowy o świadczenie usług dystrybucyjnych pomiędzy powodem a jego odbiorcami, prowadziło do naruszenia obowiązujących przepisów prawa. Przede wszystkim powoduje bowiem naruszenie przepisu art. 4e ¹ ustawy, zgodnie z którym świadczenie usług dystrybucji może wykonywać tylko właściwy operator systemu dystrybucyjnego. W ocenie Sądu bezprzedmiotowa jest wskazywana przez powoda okoliczność złożonego przez powoda oświadczenia o refakturowaniu działalności dystrybucyjnej, zmierzającego do wykazania, że wykonywana działalność nie ma charakteru zarobkowego. Nie budzi bowiem żadnej wątpliwości Sądu, że wykonywanie działalności gospodarczej polegającej na dystrybucji energii elektrycznej wymaga uzyskania koncesji na dystrybucję energii elektrycznej, o której mowa w art. 32 ust. 1 pkt 3 ustawy - Prawo energetyczne. Powyższe zaś implikuje przyjęcie wniosku, że niezbędne jest uzyskanie statusu operatora systemu dystrybucyjnego, a w konsekwencji, posiadanie zatwierdzonej przez Prezesa URE stosownej taryfy dla energii elektrycznej, a także spełnienia innych obowiązków przewidzianych dla przedsiębiorstw zajmujących się koncesjonowaną działalnością dystrybucyjną energii elektrycznej. Wskazywane przez powoda zagadnienie dotyczące refakturowania, w tym ewentualna prawidłowość fakturowania, stanowi w rzeczywistości zagadnienie dotyczące sposobu dokonywania rozliczeń dystrybuowanej przez powoda energii, a ponadto, wskazany sposób rozliczeń nie jest jednoznaczny z przyjęciem, że działalność powoda w przedmiotowym zakresie nie stanowiła zarobkowej działalności. Nie ma to zatem wpływu na odpowiedzialność powoda z tytułu deliktu administracyjnego. W odniesieniu do zarzutu dotyczącego pojęcia operatora systemu dystrybucyjnego w treści powołanych przez powoda dyrektyw, Sąd podziela pogląd pozwanego, że z całokształtu ich brzmienia wynika, że działalność polegającą na przesyłaniu i dystrybucji zarówno energii, jak i paliw gazowych powinni prowadzić niezależni operatorzy.

W świetle powyższego przyjąć należało, że powód świadczył usługi dystrybucji energii elektrycznej poza obszarem określonym w udzielonej mu koncesji na dystrybucję energii elektrycznej, nie będąc wyznaczonym operatorem systemu dystrybucyjnego na podstawie art. 9h ustawy - Prawo energetyczne. Zgodnie z treścią art. 56 ust. 1 pkt 24a ustawy - Prawo energetyczne karze pieniężnej podlega ten, kto nie będąc operatorem systemu przesyłowego, dystrybucyjnego, magazynowania paliw gazowych lub operatorem systemu skraplania gazu ziemnego lub operatorem systemu połączonego wyznaczonym na podstawie art. 9h świadczy usługi przesyłania, dystrybucji, magazynowania paliw gazowych, skraplania gazu ziemnego lub regazyfikacji skroplonego gazu ziemnego. Powyższe oznacza, że dokonanie naruszenia, o którym mowa art. 56 ust. 1 pkt 24a ustawy - Prawo energetyczne jest wystarczającą przesłanką do nałożenia na przedsiębiorcę przez prezesa Urzędu Regulacji Energetyki kary pieniężnej, przy czym nie jest tu wymagane wykazanie zawinionego działania przedsiębiorcy. Odpowiedzialność określona w przywołanym przepisie ma charakter obiektywny, ponieważ dla stwierdzenia naruszenia wystarczające jest ustalenie, że dany podmiot zachował się w sposób opisany w treści powołanego wyżej przepisu. Odpowiedzialność ta jest niezależna od możliwości przypisania podmiotowi winy, czy też od stopnia jego winy w danym przypadku. Zarzucalność czynu związana jest bowiem z samym faktem popełnienia czynu o znamionach określonych we wskazanym przepisie prawa.

Zgodnie z treścią art. 56 ust. 3 ustawy – prawo energetyczne, wysokość kary pieniężnej, o której mowa w ust. 1 pkt 1-38, nie może przekroczyć 15% przychodu ukaranego przedsiębiorcy, osiągniętego w poprzednim roku podatkowym, a jeżeli kara pieniężna związana jest z działalnością prowadzoną na podstawie koncesji, wysokość kary nie może przekroczyć 15% przychodu ukaranego przedsiębiorcy, wynikającego z działalności koncesjonowanej, osiągniętego w poprzednim roku podatkowym. Zgodnie natomiast z ust. 6 ustalając wysokość kary pieniężnej, Prezes URE uwzględnia stopień szkodliwości czynu, stopień zawinienia oraz dotychczasowe zachowanie podmiotu i jego możliwości finansowe.

Jeśli chodzi o analizę zaskarżonej decyzji i analizę przesłanek, które były wzięte pod uwagę, to wskazać należy, że zostały one wskazane prawidłowo i zaskarżona decyzja stanowi zindywidualizowany akt administracyjny w nawiązaniu do wszystkich okoliczności, które powinny być wzięte pod uwagę, jeżeli chodzi o dyrektywy wymiaru kary.

Niewątpliwie w niniejszej sprawie stopień szkodliwości czynu powoda był znaczny. Pozwany prawidłowo uwzględnił okoliczność, że ustawodawca poprzez wprowadzenie powyższego przepisu chciał zapewnić, aby każda sieć dystrybucyjna elektroenergetyczna była eksploatowana przez wyznaczonego operatora systemu, na którego nałożył odpowiednie obowiązki, określone w art. 9c ust. 3 ustawy - Prawo energetyczne, które mają zapewnić ujednolicenie statusu sieci i instalacji w całym kraju, ułatwić realizację zasady TPA (zasada dostępu stron trzecich do sieci), czy też zapewnić bezpieczeństwo dostaw energii elektrycznej do odbiorców. Z oczywistych względów zatem, w interesie każdego odbiorcy jest, aby usługi dystrybucji energii elektrycznej były świadczone na jego rzecz tylko i wyłącznie przez wyznaczonego przez Prezesa URE operatora systemu. Niewątpliwie również, w przypadku podmiotu profesjonalnie prowadzącego działalność gospodarczą przyjmuje się konieczność realizacji obowiązku prowadzenia działalności gospodarczej z należytą starannością, zgodnie z treści art. 355 § 2 k.c. Z treści tego przepisu wynika, że należytą staranność określa się przy uwzględnieniu „charakteru tej działalności”. Do decyzji powoda pozostawał zatem dobór odpowiednich działań, dzięki którym nie doszłoby do naruszeń prowadzących do popełniania przedmiotowego deliktu administracyjnego.

Uznanie szkodliwości czynu powoda w stopniu wyższym niż znikomy, uniemożliwiało odstąpienie od nałożenia na powoda kary na podstawie powołanego wyżej art. 56 ust. 6a ustawy – Prawo energetyczne.

W odniesieniu do wysokości nałożonej na powoda kary przyjąć zatem należało, iż została ona ustalona w granicach swobodnego uznania administracyjnego. Pozwany w należyty sposób dokonał oceny stopnia zawinienia, jak również oceny zachowania powoda. Pozwany uwzględnił bowiem podjęte przez powoda działania zmierzające do jak najszybszego dostosowania swojej działalności do obowiązujących regulacji w zakresie świadczenia usług dystrybucji energii elektrycznej. Uwzględnił też okoliczność, że powód nie był dotychczas karany za czyn, o którym mowa w art. 56 ust 1 pkt 24a ustawy - Prawo energetyczne. W sposób prawidłowy uwzględnił również możliwości finansowe powoda (k. 1167-117 akt adm.).

Z powyższych względów pozwany doszedł do uprawnionego przekonania, że kara w wysokości 100.000,00 zł, tj. znacznie niższej od limitu wyznaczonego treścią art. 56 ust. 3 ustawy – Prawo energetyczne, będzie adekwatna do zakresu stwierdzonego naruszenia, będzie również odpowiednio odczuwalna, na tyle dolegliwa, aby spełniła swoje funkcje, sprawiając, że powód, jako podmiot ukarany będzie stosował się do obowiązującego porządku prawnego, a także wychowawczą oddziałując zniechęcająco na innych przedsiębiorców do podejmowania działań niezgodnych z prawem.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 479 ⁵³ § 1 k.p.c. Sąd oddalił odwołanie, stwierdzając brak podstaw do jego uwzględnienia.

Sędzia SO Jolanta Stasińska