Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 czerwca 2024 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
w składzie:

Przewodniczący –	Sędzia SO Małgorzata Wiliński
Protokolant –	sekretarz sądowy Magdalena Ratajczyk

po rozpoznaniu w dniu 19 czerwca 2024 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z odwołania (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej z siedzibą we W.

przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów

o nałożenie kary pieniężnej

na skutek odwołania od decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 29 grudnia 2022 r. nr (...)

1.  oddala odwołanie,

2.  zasądza od (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej z siedzibą we W. na rzecz Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów kwotę 720,00 (siedemset dwadzieścia) złotych tytułem kosztów procesu, wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

SSO Małgorzata Wiliński

Sygn. akt: XVII AmA 28/23

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 19 czerwca 2024 r.

Decyzją z dnia 29 grudnia 2022 r. Nr. (...) Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (dalej: Prezes Urzędu, Prezes UOKiK):

I.  na podstawie art. 107 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz.U. z 2021 r. poz. 275) (dalej: uokik), po przeprowadzeniu postępowania w sprawie nałożenia kary pieniężnej, nałożył na (...) sp. z o. o. sp. k. z siedzibą we W., karę pieniężną w wysokości 299 złotych (słownie: dwieście dziewięćdziesiąt dziewięć złotych), co stanowi równowartość 65 euro (słownie: sześćdziesiąt pięć euro), za każdy ze 201 dni opóźnienia w wykonaniu pkt. IV decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów nr (...) z dnia 27 lipca 2018 r., tj. obowiązku publikacji przez (...) sp. z o. o. sp. k. z siedzibą we W. wersji jawnej decyzji w całości, na koszt ww. spółki, na jej oficjalnej stronie internetowej (w dniu wydania decyzji była to strona: (...)) w ten sposób, że: odnośnik do treści wersji jawnej decyzji powinien zostać umieszczony na stronie głównej w jej górnej części i opisany w następujący sposób: „Decyzja Prezesa UOKiK nr (...)”, tekst odnośnika napisany czarną czcionką (kod szesnastkowy RGB -#000000) ARIAL na białym tle (kod szesnastkowy RGB - #ffffff) o rozmiarze nie mniejszym niż 36px oraz utrzymywania jej na stronie internetowej przez okres 3 (trzech) miesięcy od daty opublikowania na stronie internetowej, licząc od dnia 1 grudnia 2021 r. do dnia wykonania obowiązku tj. do dnia 20 czerwca 2022 r., to jest karę w wysokości 60 099 zł (słownie: sześćdziesiąt tysięcy dziewięćdziesiąt dziewięć złotych), co stanowi równowartość 13 065 euro (słownie: trzynaście tysięcy sześćdziesiąt pięć euro).

II.  na podstawie art. 77 ust. 1, w zw. z art. 80 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz.U. z 2021 r. poz. 275) oraz art. 263 § 1 i 264 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2022 r. poz. 2000 ze zm.) w zw. z art. 83 ww. ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów , postanowił obciążyć (...) Sp. z o. o. sp. k. z siedzibą we W., kosztami niniejszego postępowania w wysokości 25,20 zł (słownie: dwadzieścia pięć złotych 20/100) i zobowiązać do ich zwrotu - w terminie 14 dni od dnia uprawomocnienia się tej decyzji (k. 5).

Odwołanie od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki wniosła (...) sp. z o. o. sp. k., zaskarżając ją w całości.

Zaskarżonej decyzji spółka zarzuciła naruszenie przepisów:

1)  art. 111 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 275 z późn. zm.) poprzez jego niewłaściwe zastosowanie polegające na:

a.  uwzględnieniu uprzedniego naruszenia przepisów ustawy, podczas gdy naruszenie to miało charakter jednorazowy, tzn. w stosunku do podmiotu toczyło się tylko jedno postępowanie przed UOKiK zakończone wydaniem decyzji z dnia 28 lipca 2018 roku,

b.  nieuwzględnieniu, w zakresie przesłanki obejmującej ocenę zaistnienia negatywnych skutków rynkowych niewykonania decyzji z dnia 28 lipca 2018 roku w zakresie jej punktu IV. (obowiązek publikacji):

i.  okoliczności zaistniałych jeszcze w okresie przed wydaniem decyzji z dnia 28 lipca 2018 roku, a polegającej na tym, że podmiot dobrowolnie zaprzestał stosowania klauzul uznanych za niedozwolone i skorygował treść zawieranych umów z konsumentami, co musiało doprowadzić do minimalizacji negatywnych skutków rynkowych,

ii.  okoliczności dotyczącej publikacji decyzji z dnia 28 lipca 2018 roku, choć jeszcze nieprawomocnej, w gazecie Rzeczpospolita, co samo w sobie musiało doprowadzić do minimalizacji negatywnych skutków rynkowych (link dostępny: (...)),

b.  uznanie, że działanie podmiotu polegające na braku publikacji decyzji z dnia 28 lipca 2018 roku było działaniem celowym (umyślnym), podczas gdy w piśmie z dnia 31 sierpnia 2022 roku podmiot udzielił wyjaśnień wskazując zarówno na problemy techniczne (potrzeba przebudowy strony internetowej), problemu natury osobistej (ciężka choroba matki Prezesa Zarządu komplementariusza i opieka nad matką) oraz zawodowej (wrogie działania wspólnika, powodujące potrzebę podjęcia szeregu działań prawnych i faktycznych mających na celu zapobieżenie lub odwrócenie negatywnych skutków),

2)  art. 107 ustawy polegające na nałożeniu kary pieniężnej na podstawie tego przepisu, podczas gdy okoliczności sprawy wskazywały na możliwość odstąpienia od ukarania, względnie, na nałożeniu kary pieniężnej w wysokości 299 PLN/dziennie, stanowiącej równowartość 65 euro według kursu 4,5994 PLN), podczas gdy z okoliczności sprawy wynika, że jest to kara zbyt wygórowana.

Mając powyższe na uwadze odwołująca spółka wniosła o uchylenie zaskarżonej decyzji i odstąpienie od naliczenia kary, względnie o obniżenie wysokości nałożonej kary pieniężnej, wedle uznania Sądu (k. 15).

W odpowiedzi na odwołanie Prezes Urzędu wniósł o oddalenie odwołania oraz o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych (k. 46).

Podczas rozprawy pełnomocnik odwołującej spółki sprecyzował, że w zakresie żądania obniżenia wysokości nałożonej kary pieniężnej strona wnosi o obniżenie jej do 25 % kwoty wskazanej w decyzji, tj. 75 zł dziennie. Oświadczył nadto, że okres opóźnienia wskazany w decyzji tj. 201 dni, nie jest kwestionowany (k. 63).

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 27 lipca 2018 r. Prezes Urzędu ma podstawie art. 27 ust 1 i 2 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz.U. z 2021 r. poz. 275) wydał decyzję nr (...), w sprawie stosowania przez (...) sp. z o.o. sp. k. z siedzibą we W. praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów.

Spółka odwołała się od ww. decyzji, a Sąd Okręgowy w Warszawie Wydział XVII Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Warszawie wyrokiem z dnia 17 czerwca 2020 r. (sygn. akt: XVII AmA 48/18) oddalił odwołanie w całości. Od wyroku Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Warszawie spółka złożyła apelację do Sądu Apelacyjnego w Warszawie, gdzie wyrokiem z dnia 23 listopada 2021 r. (sygn. akt: VII AGa 708/20) apelacja została w całości oddalona.

Dowód: okoliczność bezsporna wynikająca z treści wydanej decyzji k. 5

wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 29 listopada 2021 r. k. 39 akt administracyjnych

Pełnomocnik Spółki pismem z dnia 26 listopada 2021 r., sprecyzowanym pismem z dnia 14 grudnia 2021 r. wniósł o sporządzenie uzasadnienia co do całości wyroku i doręczenie odpisu wyroku na adres siedziby (...) sp. z o.o. sp. k. z siedzibą we W., w związku z wypowiedzeniem pełnomocnictwa.

Dowód: Pismo procesowe pełnomocnika Spółki z dnia 26 listopada 2021 r. k. 34 akt administracyjnych,

Pismo procesowe pełnomocnika Spółki z dnia 14 grudnia 2021 r. k. 36 akt administracyjnych

W dniu 11 stycznia 2022 r. Sąd Apelacyjny w Warszawie VII Wydział Gospodarczy i Własności Intelektualnej nadał odpis wyroku z dnia 23 listopada 2021 r. wraz z uzasadnieniem przez Portal Informacyjny. Na skutek nieodebrania w terminie, z dniem 26 stycznia 2022 r. pismo uznano za doręczone.

Dowód: [Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 29 listopada 2021 r. k. 39 akt administracyjnych

Prezes Urzędu wszczął postępowanie wyjaśniające w sprawie wstępnego ustalenia, czy Przedsiębiorca (...) sp. z o.o. sp. k. z siedzibą we W. wykonała obowiązki nałożone prawomocną decyzją w terminach w niej określonych. W ramach gromadzenia materiału dowodowego, w dniu 21 stycznia 2022 r. utrwalono treść strony internetowej dostępnej po adresem: (...) na której brak było publikacji wersji jawnej prawomocnej decyzji .

Dowód: protokół z dnia 21 stycznia 2022 r. k. 6 akt administracyjnych

Spółka pismem z dnia 17 marca 2022 r. w kwestii udzielenia informacji na temat wykonania obowiązków nałożonych na spółkę prawomocną decyzją Prezesa Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, poinformowała iż podjęła niezbędne działania zmierzające do realizacji decyzji, jednakowoż nie jest właścicielem strony internetowej i zwróciła się do właściciela z wnioskiem o publikację oraz jednocześnie podjęte zostały działania zmierzające do rozwiązania kwestii technicznej w zakresie publikacji.

Dowód: Pismo Spółki z dnia 17 marca 2022 r. k. 7 akt administracyjnych

Spółka poinformowała Prezesa Urzędu pismem z dnia 11 lipca 2022 r., iż decyzja nr. (...) z dnia 27 lipca 2018 r. w wersji jawnej została opublikowana na stronie internetowej(...)w dniu 20 czerwca 2022 r.

Dowód: Pismo Spółki z dnia 11 lipca 2022 r. k. 10 akt administracyjnych

W dniu 27 lipca 2022 r. Prezes UOKiK wszczął postępowanie w sprawie nałożenia kary pieniężnej na (...) sp. z o.o. sp. k. z siedzibą we W., w związku z podejrzeniem opóźnienia w wykonaniu pkt IV decyzji Prezesa Urzędu nr (...) z dnia 27 lipca 2018 r., w zakresie, w jakim decyzja ta nakłada na wskazanego Przedsiębiorcę obowiązek publikacji wersji jawnej decyzji w całości, na koszt (...) sp. z o.o. sp. k. z siedzibą we W., na jej oficjalnej stronie internetowej (w dniu wydania decyzji była to strona: (...)) w ten sposób, że: odnośnik do treści wersji jawnej decyzji powinien zostać umieszczony na stronie głównej w jej górnej części i opisany w następujący sposób: „Decyzja Prezesa UOKiK nr (...)”, tekst odnośnika napisany czarną czcionką (kod szesnastkowy RGB -#000000) ARIAL na białym tle (kod szesnastkowy RGB - #ffffff) o rozmiarze nie mniejszym niż 36px oraz utrzymywania jej na stronie internetowej przez okres 3 (trzech) miesięcy od daty opublikowania na stronie internetowej.

Dowód: Postanowienie z dnia 27 lipca 2022 r. k. 1 akt administracyjnych

Pismem z dnia 31 sierpnia 2022 r. przedsiębiorca przedstawił powody w opóźnieniu dokonania nałożonego obowiązku z ww. decyzji. W jego treści wskazano, że jednym z nich były problemy techniczne na stronie internetowej, o których wcześniej informowano Organ. Innymi przyczynami w opóźnieniu były problemy natury osobistej, tj. problemy zdrowotne matki wspólnika, a także czynności dotyczące zmian strukturalnych w spółce.

Dowód: Pismo Spółki z 31 sierpnia 2022 r. k. 11 akt administracyjnych

W dniu 29 listopada 2022 r. Prezes Urzędu zawiadomił spółkę o zakończeniu zbierania materiału dowodowego, a 29 grudnia 2022 r. wydał zaskarżoną decyzję.

Dowód: Zawiadomienie z dnia 29 listopada 2022 r. k. 49 akt administracyjnych

Decyzja k. 5 akt administracyjnych

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o twierdzenia przedstawione w decyzji Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 29 grudnia 2022 r. w zakresie postępowania sądowego dotyczącego decyzji Prezesa UOKiK nr Nr (...) z dnia 27 lipca 2018 r. w sprawie stosowania przez (...) sp. z o.o. sp. k. z siedzibą we W., praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów. Informacje te nie były kwestionowane przez stronę przeciwną. W pozostałym zakresie Sąd oparł się na dokumentach zgromadzonych w aktach administracyjnych, mając na uwadze normę art. 229 i 230 k.p.c.

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługiwało na uwzględnienie, albowiem zaskarżona decyzja jest prawidłowa i znajduje oparcie w przepisach prawa.

W niniejszej sprawie zastosowanie miał art. 107 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. z 2021 r. poz. 275) w brzmieniu stanowiącym, że Prezes Urzędu może nałożyć na przedsiębiorców, w drodze decyzji, karę pieniężną w wysokości stanowiącej równowartość do 10 000 euro za każdy dzień opóźnienia w wykonaniu decyzji wydanych na podstawie art. 10, art. 12 ust. 1, art. 19 ust. 1, art. 20 ust. 1, art. 21 ust. 2 i 4, art. 23b, art. 23c ust. 1, art. 26, art. 27 ust. 2, art. 28 ust. 1, art. 89 ust. 1 i 3 oraz art. 101a ust. 1 i 3, postanowień wydanych na podstawie art. 105g ust. 1 lub wyroków sądowych w sprawach z zakresu praktyk ograniczających konkurencję, praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów, niedozwolonych postanowień wzorców umów oraz koncentracji. Karę pieniężną nakłada się, licząc od daty wskazanej w decyzji.

Powyższy przepis został zmieniony ustawą z dnia 9 marca 2023 r. o zmianie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 852 z późn. zm.), która weszła w życie 20 maja 2023 r.

Jednak jak wynika z przepisu art. 13 ww. ustawy zmieniającej do spraw, w których postępowanie przed Prezesem Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wszczęto przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepisy dotychczasowe. Ze względu na powyższe należało uznać, iż do omawianego postępowania wszczętego w dniu 27 lipca 2022 r., zastosowanie ma przytoczona treść art. 107 uokik.

W przepisie tym ustawodawca w sposób jednoznaczny określił datę od jakiej nakłada się karę, jest to data wykonania obowiązku wskazana w decyzji.

W omawianej sprawie decyzja określająca obowiązek umieszczenia na stronie internetowej odnośnika do wersji jawnej decyzji z dnia 27 lipca 2018 r. wskazywała, że ma ona zostać wykonana w terminie 7 dni od dnia jej uprawomocnienia. W wyniku zaskarżenia tej decyzji do Sądu Okręgowego w Warszawie - Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, a następnie wniesienia apelacji do Sądu Apelacyjnego w Warszawie, datę prawomocności decyzji należy wiązać z datą prawomocności wyroku Sądu II instancji. W myśl art. 363 § 1 k.p.c. orzeczenie sądu staje się prawomocne, jeżeli nie przysługuje co do niego środek odwoławczy lub inny środek zaskarżenia. Ewentualna skarga kasacyjna, nie jest przy tym suspensywna, gdyż nie wstrzymuje prawomocności zaskarżonego orzeczenia.

W sprawie bezspornym było, że wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie zapadł w dniu 23 listopada 2021 r. i co najmniej od dnia 26 listopada 2021 r. (data złożenia wniosku o uzasadnienie) wiedział o tym pełnomocnik spółki. Dlatego też Prezes uUzędu słusznie uznał, że datę wykonania publikacji wersji jawnej decyzji należało określić na 01 grudnia 2021 r. (k. 7). Zresztą okres opóźnienie realizacji tegoż obowiązku ustalony na 201 dni, ostatecznie okazał się bezsporny, co zostało przyznane przez pełnomocnika strony odwołującej w toku rozprawy jaka odbyła się w dniu 19 czerwca 2024 r.

W orzecznictwie Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wielokrotnie odnoszono się już do kwestii kary pieniężnej nakładanej w oparciu o art. 107 uokik. Dla przykładu w orzeczeniu z dnia 21 marca 2017 r. sygn. XVII AmA 4/16 (opubl. Legalis) wskazano, iż kara ta ma charakter samoistny, gdyż jej nałożenie stanowi sprawę merytorycznie odrębną od sprawy, która została rozstrzygnięta w drodze orzeczenia Prezesa UOKiK lub wyroku Sądu. Nałożenie kary wymaga zatem przeprowadzenia odrębnego postępowania ze wskazaniem podstawy prawnej (tj. art. 107 wskazanej ustawy) oraz faktycznej (tj. niewykonanie orzeczenia przez przedsiębiorcę). Wydanie decyzji w przedmiocie nałożenia kary wymaga spełnienia dwóch warunków, mianowicie, po pierwsze – uprzedniego wydania orzeczenia przez Prezesa UOKiK oraz – po drugie – wykazania, że przedsiębiorca faktycznie nie wykonał danego orzeczenia.

W omawianej sprawie istotne przy tym było, że podstawę nałożonej sankcji stanowił przepis art. 107 uokik, ale w brzmieniu obowiązującym przed 20 maja 2023 r. Przepis ten, na co wskazano już we wstępnej części uzasadnienia, zakładał nałożenie kary pieniężnej za sam fakt opóźnienia w wykonaniu decyzji. Przesłanką nałożenia kary nie było zatem przymuszenie do wykonania decyzji. Tym samym okoliczność, że w omawianej sprawie ostatecznie decyzja została wykonana, nie stanowiła przeszkody dla zastosowania sankcji z art. 107 uokik (odmiennie niż ma to miejsce teraz, kiedy to przepis ustawy wprost wskazuje, że kara ma na celu przymuszenie przedsiębiorcy do wykonania nałożonych na niego obowiązków). Dlatego też trafna na tle omawianej sprawy jest konkluzja wynikająca z uzasadnienia wyrok Sądu Najwyższego - Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych z dnia 22 stycznia 2020 r. sygn. akt I NSK 105/18, ( opubl. Legalis) , że już co najmniej 1-dno dniowe opóźnienie w wykonaniu decyzji organu antymonopolowego, może stanowić podstawę nałożenia kary. Przesłanki nałożenia kary są jasne tj. uprzednie wydanie decyzji oraz niewykonanie tej decyzji przez przedsiębiorcę, i jest to spójne z rezultatami wykładni językowej, a także z poglądami doktryny ( K. Kohutek, uwaga nr 2 do art. 107, K. Kohutek, M. Sieradzka, Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów. Komentarz, Warszawa 2014, LEX). Brak negatywnego wpływu uchybienia przedsiębiorcy na konkurencję czy interesy konsumentów nie wyłącza możliwości nałożenia kary pieniężnej ( A. Stawicki, P. Komorowska, uwaga nr 4 do art. 107, w: A. Stawicki, E. Stawicki (red.), Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów. Komentarz, Warszawa 2016, LEX).

Należy nadto zaakcentować, że podstawą do nałożenia kary jest opóźnienie, a tym samym nie ma znaczenia, czy przedsiębiorca nie wykonał decyzji na skutek okoliczności, za które nie ponosi odpowiedzialności. Zwłoka uzasadniała nałożenie kary pieniężnej w pierwotnym brzmieniu przepisu, obowiązującym do dnia 18 stycznia 2015 r. Odnosząc się do kodeksowego rozumienia tego pojęcia, zwłoka jest opóźnieniem kwalifikowanym dłużnika, czyli wynikłym wskutek okoliczności, za które dłużnik ponosi odpowiedzialność. Natomiast jak wskazano w uzasadnieniu ustawy, możliwość nałożenia kary pieniężnej za niewykonanie decyzji lub wyroków sądowych należy wiązać z samym opóźnieniem, a nie zwłoką ( zob. str. 45 Rządowego projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów oraz ustawy - Kodeks postępowania cywilnego, druk 1703).

Tym samym uznać należało, że odpowiedzialność z tytułu naruszenia obowiązków wynikających z ustawy w omawianym zakresie ma charakter odpowiedzialności obiektywnej w tym sensie, że stwierdzenie zawinionego charakteru przedmiotowego naruszenia nie jest konieczną przesłanką. Rozważania w przedmiocie winy przedsiębiorcy są zatem zbędne z punktu widzenia możliwości zastosowania przepisów prawa materialnego. Element subiektywny w postaci umyślności lub nieumyślności naruszenia przepisów ustawy, określany mianem ”winy” jest okolicznością braną pod uwagę przy ustalaniu wysokości kary ( zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 17 maja 2012 r. sygn. akt: VI ACa 1428/11, opubl. Lex).

Przez niewykonanie decyzji Prezesa UOKiK, o której mowa w art. 107 ustawy, należy rozumieć działania i zaniechania, które stoją w sprzeczności z zakazami i nakazami określonymi w sentencji danej decyzji. Sprzeczność zachowania przedsiębiorcy z wytycznymi zawartymi w sentencji decyzji może przybrać postać sprzeczności logicznej (gdy przedsiębiorca w ogóle nie wykonuje zobowiązania lub podejmuje działania odmienne od działań opisanych w decyzji) albo niezgodności prakseologicznej (gdy przedsiębiorca podejmuje działania, które w całości lub w części unicestwiają zamierzony skutek decyzji). Ponadto o niewykonaniu decyzji Prezesa UOKiK można mówić nie tylko wtedy, gdy przedsiębiorca w ogóle nie wypełnia zobowiązania, ale także wtedy, gdy nałożony obowiązek wypełnił jedynie w części lub wypełnił w sposób niewłaściwy, wybiórczy ( zob. wyrok Sądu Najwyższego - Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych z dnia 22 stycznia 2020 r. sygn. akt I NSK 105/18, op. cit.). Dlatego też w sprawie nie miało znaczenia to, że strona poinformowała o wydanej decyzji poprzez publikację w gazecie Rzeczpospolita.

Rozpoznając sprawę Sąd miała nadto na uwadze, że odwołująca spółka jest profesjonalnym uczestnikiem obrotu rynkowego, działającym na nim od wielu lat, a więc podmiotem dysponującym szeroką wiedzą prawniczą i ekonomiczną, pozwalającą na rozpoznanie swoich działań, jako niespełniających wymagań określonych w decyzji zobowiązującej.

Z drugiej strony Sąd oceniła argumenty przedstawione w odwołaniu, mające usprawiedliwiać opóźnienie. Z konstrukcji odpowiedzialności za naruszenie przepisów prawa jako odpowiedzialności o charakterze obiektywnym wynika, iż na przedsiębiorstwo nie można nałożyć kary pieniężnej, jeżeli naruszenie obowiązków wynikających z prawa nie stanowi rezultatu jego zachowania (polegającego na działaniu bądź zaniechaniu), lecz jest sutkiem niezależnych od niego, a więc pozostających poza jego kontrolą okoliczności o charakterze zewnętrznym, uniemożliwiających nie tyle przypisanie takiemu przedsiębiorstwu winy (umyślnej lub nieumyślnej), co nie pozwalających na zbudowanie rozsądnego łańcucha przyczynowo - sutkowego pomiędzy zachowaniem przedsiębiorstwa stwierdzeniem stanu odpowiadającego hipotezie normy sankcjonowanej karą pieniężną ( zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 listopada 2010 r., III SK 21/10, Legalis nr 414134, Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie - VII Wydział Gospodarczy z dnia 27 marca 2018 r. VII AGa 761/18 nr 1808337). Ostatecznie Sąd doszedł jednak do przekonania, że w sprawie nie mógł zostać uwzględniony argument dotyczący ewentualnego sporu z pełnomocnikiem reprezentującym stronę. Po pierwsze mając świadomość takiego konfliktu spółka jako podmiot profesjonalny i to działający w sferze obsługi prawnej, powinna sama podjąć działania służące pozyskaniu informacji o stanie sprawy prowadzonej z odwołania od decyzji. Po drugie w sprawie nie zostało faktycznie wykazane, aby informacja o zapadłym wyroku nie została przekazana ukaranej. Mamy tu do czynienia z jednostronnymi pisemnymi usprawiedliwieniami spółki. Faktycznie żadne inne dowody mogące wykazać tę okoliczność nie zostały powołane. Podobnie odrzuć należało okoliczności związane z przeszkodami natury technicznej związanymi z publikacją odnośnika na stronie internetowej. Obrona spółki w tym zakresie była całkowicie gołosłowna. Nie wykazano faktycznie, kto jest właścicielem tej strony, a jeżeli jest nim podmiot trzeci, to nie wykazano aby zlecono podejmowanie czynności związanych z publikacją informacji. Podsumowując w żaden sposób nie zostało wykazane, aby zaniechanie wykonania obowiązkom wynikającym z decyzji było niezależne od strony. Słusznie w decyzji podkreślono, że spółka od wielu już miesięcy miała świadomość ewentualnych działań, jakie będzie musiała podjąć na wypadek uprawomocnienia się decyzji organu.

Podobnie nie został przyjęty argumentu o konieczności sprawowania przez członka zarządu komplementariusza, opieki na chorą matką. Sąd nie neguje tej okoliczności oraz powinności wynikających z więzi rodzinnych. Należy jednak pamiętać, że po stronie odwołującej mamy do czynienia z podmiotem profesjonalnym. W takiej sytuacji, jeżeli zachodzą przeszkody w zarządzaniu spółką, należy podjąć niezwłocznie działania pozwalające na niezakłócone prowadzenie jej spraw. Przedsiębiorcy obowiązani są działać ze szczególną starannością, której miernik podlega podwyższeniu (zob. art. 355 k.c.).

Co do wysokości nałożonej kary należało mieć na uwadze, że kara pieniężna nakładana na przedsiębiorcę nie powinna być karą symboliczną, ale stanowić pewną dolegliwość dla podmiotu dopuszczającego się naruszenia prawa. Odczuwalność kary stanowi o jej skuteczności. Zasadnie zatem uznano, że potencjał ekonomiczny strony, uzasadniał nałożenie kary pieniężnej w wysokości stanowiącej równowartość 65 euro za każdy dzień opóźnienia. Jak wynika z uzasadnienia zaskarżonej decyzji przy wymiarze kary uwzględniono fakt, że odwołująca naruszyła wcześniej przepisy ustawy, ostatecznie wykonała decyzję z 2018 r., ale przez opóźnienie spowodowało to naruszenie dobra chronionego, a mianowicie ochrony konkurencji.

Odnosząc się bezpośrednio do zarzutów odwołania, to na wysokość kary nie mogły wpływać okoliczności związane z wydaniem pierwotnej decyzji z dnia 27 lipca 2018 r. Dobrowolne zaniechanie stosowania klauzul niedozwolonych mogło być uwzględnione jedynie przy wymiarze kary objętej pierwotną decyzją. Jak to już wskazywano na wstępie, postępowanie oparte o normę art. 107 uokik ma charakter odrębny.

Prezes Urzędu, ustalając wysokość nakładanej kary pieniężnej, uwzględnia w szczególności okoliczności naruszenia przepisów ustawy oraz uprzednie naruszenie przepisów ustawy, a także skutki rynkowe niewykonania decyzji, postanowień lub wyroków, o których mowa w art. 107 ust. 1 ustawy. Wszelkie te okoliczności zostały prawidłowo ocenione w wydanym rozstrzygnięciu. Ponadto podstawową cechą nakładanych przez Prezesa UOKiK kar pieniężnych powinna być ich proporcjonalność. Karanie musi być sprawiedliwe oraz odpowiadać szkodliwości czynu z punktu widzenia indywidualnego i społecznego, by wychowawczo i motywująco wpływać na ukaranego. określenie w wysokości 299 zł dziennie, przy ustawowych granicach wynoszących 10 000 euro, również nie jawi się jako wygórowane.

Prawidłowo uwzględniono wcześniejszą karalność strony oraz skutki rynkowe zaniechania. Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów wielokrotnie dokonywał już wykładni omawianych przepisów. W wyroku z dnia 11 marca 2020 r. sygn. akt: XVII AmA 50/18 (opubl. Legalis) określił, że wykładnia art. 111 w zw. z art. 107 ustawy prowadzi do uznania, że uprzednie naruszenie przez przedsiębiorcę przepisów ustawy może być uznane za okoliczność wpływającą na podwyższenie wymiaru kary pieniężnej za kolejne naruszenie wówczas, gdy co najmniej godziły w tożsame dobra chronione prawem. Praktyki rynkowe wprowadzające w błąd uznać należy za szczególnie nieuczciwe, a co za tym idzie szkodliwe, gdyż one najczęściej oddziałują na sferę decyzyjną konsumenta, prowadząc do zniekształcenia jego decyzji rynkowych. Wykluczają tym samym możliwość podjęcia świadomej decyzji rynkowej przez konsumenta. "Uprzednie naruszenie ustawy" oznacza jedynie analogiczne uprzednie uchybienie przepisom uokik., które narusza to samo dobro chronione prawem. Należy się jednak zgodzić z Prezesem Urzędu, że taka sytuacja ma właśnie miejsce w niniejszej sprawie, albowiem decyzja z dnia 27 lipca 2018 r., dotyczy tego samego dobra chronionego, a mianowicie ochrony konkurencji. Istotne jest bowiem to, że decyzja nakładająca karę pieniężną za częściowe niewykonanie uprzedniej decyzji zobowiązującej zmierza do wyegzekwowania obowiązku realizacji zobowiązania przedsiębiorcy złożonego celem podjęcia lub zaniechania określonych działań zmierzających do zakończenia naruszenia prawa konkurencji lub usunięcia jego skutków.

Sąd w niniejszym składzie za trafną uznaje również konstatację Prezesa Urzędu, iż działa on w ramach uznania administracyjnego. W tym zakresie powinien kierować się zasadami równości i proporcjonalności, jak również kryteriami określonymi w art. 111 tej ustawy. W niektórych przypadkach zasada proporcjonalności może uzasadniać odstąpienie od nakładania kary pieniężnej na Przedsiębiorcę, pomimo dopuszczenia się przez niego zachowań wymienionych w art. 107 uokik. Jest tak wówczas, gdy waga naruszenia prawa jest znikoma, a strona zaprzestała naruszenia prawa. Natomiast odwołująca spółka pomimo świadomości ciążącego na niej obowiązku, nie dokonała w wyznaczonym terminie publikacji treści jawnej decyzji, co skutkowało, że konsumenci, potencjalnie chętni do zawarcia umowy, bądź też ci, którzy ją zawarli, wprowadzeni zostali w błąd odnośnie poczynań przedsiębiorcy, tj. stosowania naruszeń potwierdzonych wydaną decyzją.

Poza sporem jest okoliczność, iż spółka wykonała ostatecznie obowiązek nałożony decyzją Prezesa Urzędu, aczkolwiek nie z własnej inicjatywy, a dopiero po podjęciu działań przez Organ, tak więc dopiero po około 7 miesiącach.

Przedstawione argumenty przemawiają za przyjęciem, że kara wyznaczona przez Prezesa UOKiK będzie stanowiła odpowiednią dolegliwość oraz wpłynie na zdyscyplinowanie, jak i zniechęcenie do podobnych naruszeń w przyszłości. Prewencja indywidualna pozwoli zatem na zapobiegnięcie sytuacji ponownego naruszenia przepisów prawa. Kara w tej wysokości zadziała też, w ramach prewencji ogólnej, odstraszająco na inne podmioty, tak aby nie kalkulowało się im dopuszczanie takich naruszeń.

Odnosząc się do zarzutu dotyczącego nieodstąpienia od wymierzenia kary, to podobnie jak w przypadku ustalenia jej wysokości, odstąpienie od nałożenia kary stanowi domenę uznania administracyjnego, i co do zasady leży w gestii organu wydającego decyzję. Do tego odstąpienie od nałożenia kary powinno dotyczyć tylko wyjątkowych sytuacji, gdy wymierzenie kary, nawet w symbolicznej wysokości, stanowiłoby dla przedsiębiorcy znaczącą dolegliwość, pozostającą w istotnej sprzeczności ze stopniem winy oraz szkodliwością praktyki dla sfery interesów konsumentów. Okoliczność ta nie została w sprawie wykazana. Ponadto jak to już wskazano wyżej, za wymierzeniem przedsiębiorcy kary przemawia także to, że kara pieniężna ma spełniać swoistego rodzaju funkcję represyjną, ale przede wszystkim wychowawczą i prewencyjną, co oznacza, że kara ma zapobiegać podejmowaniu zakwestionowanych zachowań w przyszłości przez tego samego (prewencja indywidualna), ale także innych przedsiębiorców (prewencja ogólna). Zdaniem Sądu, odstąpienie od wymierzenia kary mogłoby nie przynieść pożądanych skutków.

Biorąc powyższe względy pod uwagę Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, nie znajdując podstaw do jego uwzględnienia, oddalił wniesione przez Powódkę odwołanie na podstawie art. 479 ^31a § 1 k.p.c.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Z uwagi na oddalenie odwołania, spółę należało uznać za stronę, która przegrała proces i zasądzić od niego na rzecz Pozwanego zwrot kosztów procesu, na które złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości 720,00 zł ustalone w oparciu o § 14 ust. 2 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 265 ze zm.).

10.07.2024 r.

SSO Małgorzata Wiliński

Sygn. akt XVII AmA 28/23

ZARZĄDZENIE

(...)

10.07.2024 r.

SSO Małgorzata Wiliński