Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 czerwca 2007r. Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów W składzie:

Przewodniczący: SSO Bolesław Wadowski

Protokolant: referent stażysta Paweł Kępiński

po rozpoznaniu w dniu 29 czerwca 2007r. w Warszawie na rozprawie sprawy z odwołania K. A. (...) w N.

przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów

z udziałem zainteresowanej M. P. o ochronę konkurencji

na skutek odwołania od Decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 20 grudnia 2005 roku Nr. (...)

1.  oddala odwołanie

2.  zasądza od K. A. (...) w N. na rzecz Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów kwotę 360 zł (trzysta sześćdziesiąt) tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

SSO Bolesław Wadowski

XVII AmA 14/06

UZASADNIENIE

Wnioskodawca M. P., prowadząca działalność gospodarczą pod nazwą (...) w W., wniosła o wszczęcie i przeprowadzenie postępowania antymonopolowego przeciwko K. A. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą „(...) w N..

Na uzasadnienie swojego wniosku M. P. wskazała, iż K. A. podejmował działania polegające na ograniczaniu dostępu klientów M. P. do prowadzonego przez niego stoku narciarskiego w R., co mogło stanowić praktykę, polegającą na nadużyciu pozycji dominującej, poprzez przeciwdziałanie ukształtowaniu warunków niezbędnych do powstania lub rozwoju konkurencji na rynku lokalnym, tj. praktykę określoną w art. 8 ust 2 pkt. 5 Ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów z dnia 2000-12-15 (Dz.U. 2000 Nr 122, poz. 1319) zwanej dalej Ustawą.

W odpowiedzi na postanowienie o wszczęciu postępowania wyjaśniającego, K. A., zaprzeczył, iż by kiedykolwiek ograniczał dostęp do prowadzonego przez siebie stoku narciarskiego, klientom M. P.. Nadto, wskazał, iż samodzielnie ponosi wszelkie koszty funkcjonowania stoku narciarskiego, a jego propozycje skierowane do M. P. dotyczące jej partycypacji w tych kosztach nie zostały zaakceptowane.

Decyzją z dnia 20 grudnia 2005r., sygn. akt: (...), Prezes Urzędu Ochrony konkurencji i Konsumentów, uznał praktykę stosowaną przez K. A., polegającą na żądaniu od osób wypożyczających narty w konkurencyjnej firmie opłaty dodatkowej, w kwocie do 5 do 10 zł, nie pobieranej od innych osób korzystających ze stoku lub wyciągów lub na odmowie tym osobom udostępnienia wyciągów lub stoku narciarskiego, za nadużywanie pozycji dominującej na rynku lokalnym usług wypoczynkowo-rekreacyjnych w zakresie odpłatnego udostępniania wyciągu lub stoku narciarskiego zlokalizowanego w R.. Nadto, Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, uznał praktykę stosowaną przez K. A. za ograniczanie konkurencji na rynku świadczenia usług wypożyczania sprzętu sportowego poprzez przeciwdziałanie ukształtowaniu się warunków niezbędnych do rozwoju konkurencji. Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, nakazał K. A. zaniechania stosowania tych praktyk.

Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, nadał przedmiotowej decyzji rygor natychmiastowej wykonalności oraz nałożył na K. A. karę pieniężną w kwocie 2.367zł oraz nakazał zapłatę na rzecz M. P. kwoty 875 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, ustalił, iż K. A. prowadzi działalność gospodarczą pod nazwą „(...)” w N., polegającą na odpłatnym świadczeniu usług wypoczynkowo rekreacyjnych na stoku narciarskim R., wraz z trzema wyciągami, wypożyczalnią sprzętu sportowego, małą gastronomią i parkingiem bezpłatnym dla klientów, którzy wykupią u niego karnet na korzystanie ze stoku. Wstęp na stok i wyciągi jest płatny, i w sezonie zimowym 2004/2005r. kosztował 10 zł.

M. P., prowadzi działalność gospodarczą pod nazwa (...) w W., polegającą na świadczeniu od sezonu zimowego 2003/2004r., usług wypożyczania sprzętu

sportowego, małej gastronomii i płatnego parkingu, na działce sąsiadującej z działką K. A. w R..

Narty z wypożyczalni obydwu przedsiębiorców różnią się marką oraz widocznymi wyraźnymi oznaczeniami.

Istniejący pomiędzy przedsiębiorcami konflikt nasilił się w sezonie 2004/2005r. Na skutek czego, niektóre osoby wypożyczające sprzęt narciarski u M. P. nie były dopuszczane do korzystania ze stoku narciarskiego, lub nakazywano im opuszczenie stoku po wykorzystaniu karnetu, od niektórych pobierano dodatkową opłatę od 5 do lOzł ponad kwotę uiszczaną tytułem zakupu karnetu za korzystanie ze stoku i wyciągów. W zaistniałych okolicznościach część klientów M. P. dokonywała zwrotu wypożyczonego sprzętu co zmuszało M. P. do zwrot pieniędzy za ich wypożyczenie.

Dwukrotnie w sezonie zimowym 2004/2005r. dochodziło do interwencji policji wzywanej przez M. P. w związku z postępowaniem wobec jej klientów. W trakcie tych interwencji zarówno pracownicy, jak i sam K. A. potwierdzili fakt pobierania dodatkowych opłat od klientów M. P., oraz utrudniania im korzystania ze stoku, uzasadniając to brakiem uczestniczenia M. P. w ponoszeniu kosztów utrzymywania stoku i wyciągów.

Funkcjonowanie obydwu przedsiębiorstw było również przedmiotem kontroli Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej w związku ze skargą M. P.. Kontrola ta nie wskazała nieprawidłowości w funkcjonowaniu przedsiębiorstw w zakresie postępowania prowadzonego przez Prezesa Urzędu Konkurencji i Konsumentów.

Prezes Urzędu Konkurencji i Konsumentów, wskazał, iż w rozpoznawanej sprawie doszło do naruszenia lub zagrożenia interesu publicznego, co zgodnie z art. 1 ust. 1 Ustawy pozwala na stosowanie tej ustawy w tym właśnie przypadku. W szczególności wskazano, iż naruszeniem interesu publicznego może być działanie, które naruszając interesy jednego z uczestników rynku bezpośrednio narusza również interesy konsumentów.

W ocenie Prezesa Urzędu Konkurencji i Konsumentów, działania K. A. przeciwdziałają ukształtowaniu się warunków niezbędnych do powstania łub rozwoju konkurencji na rynku lokalnym, co jest sprzeczne z art. 8 ust. 2 pkt. 5 Ustawy. Działaniami wypełniającymi przesłanki wskazane w/w omawianym przepisie jest pobieranie od osób wypożyczających sprzęt w konkurencyjnej firmie opłat dodatkowych za korzystanie ze stoku i z wyciągu, a nie pobieranych od osób dysponujących własnym sprzętem lub wypożyczającym go u prowadzącego stok i wyciągi.

Prezes Urzędu Konkurencji i Konsumentów, zwrócił uwagę, iż działania podejmowane przez K. A., w świetle zgromadzonego materiału dowodowego, nie były jednostkowymi czy incydentalnymi, ale miały charakter taktyki gospodarczej, co pozwala uznać je za „praktykę”.

Prezes Urzędu Konkurencji i Konsumentów ustalił, iż rynkiem właściwym (relewantnym) w sprawie jest rynek świadczenia usług wypoczynkowo-rekreacyjnych w zakresie odplatanego udostępniania stoku i wyciągów w R., z uwagi na fakt, iż w znaczeniu produktowym jedynie w R. na tym obszarze można było uzyskać przedmiotowe usługi.

Prezes Urzędu Konkurencji i Konsumentów ustalił, iż K. A., posiada pozycję dominującą na rynku usług wypoczynkowo-rekreacyjnych w zakresie odplatanego udostępniania stoku i wyciągów z uwagi na fakt, iż jedynie on funkcjonuje na takim rynku w R..

Posiadanie przez K. A., pozycji dominującej na rynku właściwym, pozwala mu jednostronnie na kształtowanie zasad i warunków świadczenia usług i w takim zakresie działania tego przedsiębiorcy można zakwalifikować jako nadużycie jego pozycji dominującej.

W ocenie Prezesa Urzędu Konkurencji i Konsumentów, celem K. A. było zniechęcenie konsumentów do korzystania z usług konkurencyjnego przedsiębiorcy na rynku usług wypożyczania sprzętu sportowego. Do osiągnięcia tego celu, wykorzystywana była pozycja dominująca na rynku właściwym K. A. poprzez zniechęcanie konsumentów do korzystania z wypożyczalni u konkurencyjnego przedsiębiorcy, a efektem zwracanie mu nart i zwrot zapłaconych pieniędzy. Zatem zdaniem Prezesa Urzędu Konkurencji i Konsumentów praktyka stosowana przez K. A. bezpośrednio ingerowała w rynek konkurencyjny i była wymierzona w konkurencję jako taką. W konsekwencji dalsze stosowanie takich praktyk doprowadzić mogło by do wyparcia z rynku konkurencyjnego innych przedsiębiorców, co z zasady wpływa na pozycje konsumenta na takim rynku.

O rygorze natychmiastowej wykonalności Prezesa Urzędu Konkurencji i Konsumentów orzekł na podstawie art. 90 Ustawy.

0  karze pieniężnej Prezesa Urzędu Konkurencji i Konsumentów orzekł na podstawie art. 101 ust.

1  pkt. 1 Ustawy.

O kosztach postępowania Prezesa Urzędu Konkurencji i Konsumentów orzekł na podstawie art. 75 w zw. z art. 69 ust. 1 i 3 Ustawy.

Od powyższej decyzji odwołanie wniósł powód K. A., zaskarżając ją w całości i zarzucił jej naruszenie prawnych interesów powoda poprzez obciążenie go obowiązkami bez podstawy prawnej, z naruszeniem min. art. 1 ust.l, art. 4 pkt. 8 i 9, art. 8 ust. 1 i 2 oraz art. 9 Ustawy.

Powód wniósł również o uchylenie lub o zmianę zaskarżonej decyzji i orzeczenie co do istoty sprawy przez niestwierdzenie stosowania praktyki ograniczającej konkurencję. Nadto, powód wniósł o łączne rozpoznanie przedmiotowego odwołania i jego odwołania od postanowienia w sprawie kosztów postępowania przed Prezesem Urzędu Konkurencji i Konsumentów, oraz o zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania. Dodatkowo powód wniósł o dopuszczenie dowodu z zeznań szeregu świadków, pisma z dnia 08 lipca 2005r. oraz przesłuchania powoda w charakterze strony na okoliczność, iż ani powód ani jego pracownicy nie ograniczali dostępu do stoku ani nie pobierali opłat dodatkowych poza opłata za karnet od osób wypożyczających sprzęt w konkurencyjnej firmie.

Uzasadniając szczegółowo zarzut odwołania powód argumentował, iż Prezes Urzędu Konkurencji i Konsumentów, oparł decyzję na ustaleniach faktycznych nieodpowiadajacych stanowi rzeczy w oparciu o dowolną ocenę dowodów. Powód wskazał, iż bez przyczyny odmówiono wiary niemal wszystkim korzystnym dla niego dowodom na rzecz dania wiary dowodom korzystnym dla M. P.. Zdaniem powoda prawidłowa ocena dowodów doprowadzić musi do konkluzji iż, przypisywane powodowi praktyki w ogóle nie miały miejsca. Powód wskazuje również, iż Prezes Urzędu Konkurencji i Konsumentów, naruszył dyspozycje art. 8 ust. 1 i 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, przez ich błędną wykładnię, polegającą na przyjęciu, iż nadużycie pozycji dominującej na rynku właściwym może polegać na przeciwdziałaniu ukształtowaniu się warunków do powstania bądź rozwoju konkurencji na rynku innym niż właściwy. W szczególności powód zarzuca, iż w toku postępowania przed Prezesem Urzędu Konkurencji i Konsumentów, nie dokonano oceny rynku świadczenia usług wypożyczania sprzętu narciarskiego w R. i jego okolicy (K., P., L. i N.) oraz pozycji, jaką posiada powód na tym rynku oraz zakresu konkurencji na tym rynku. Dalej powód wskazał, iż to na Prezesie Urzędu Konkurencji i Konsumentów, ciąży ciężar udowodnienia okoliczności uzasadniających zapadłe rozstrzygniecie w zaskarżonej decyzji oraz wskazanie naruszenia interesu publicznego w kontekście art. 1 ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Powód wskazuje, iż przedstawione wyżej kwestie nie zostały w postępowaniu administracyjnym udowodnione, a wedle jego wiedzy w okolicy konkurencja na rynku usług wypożyczania sprzętu narciarskiego rozwija-się prawidłowo. Zdaniem powoda w oparciu o art. 4 pkt. 8 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów w zw. z art. 8 ust. 1 pkt. 5 tej ustawy, stosowanie praktyk niedozwolonych przy wykorzystaniu pozycji dominującej na rynku misi dotyczyć tego właśnie rynku niedozwolone. Dodatkowo pozwany wskazał, iż postępowania administracyjne dotyczyło tylko działań na rynku wypoczynkowo- rekreacyjnym i swym zakresem nie powinno obejmować działań na rynku usług wypożyczania sprzętu sportowego.

Pozwany Prezes Urzędu Konkurencji i Konsumentów w odpowiedzi na odwołanie, wniósł o oddalenie odwołania i zasądzenie na rzecz pozwanego od powoda kosztów postępowania.

Zdaniem pozwanego wszystkie zarzuty podniesione przez powoda są nieuzasadnione i nieudowodnione. Pozwany wskazując stosowne przepisu ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów określił, na jakiej podstawie prawnej wydał zaskarżona decyzje. Zdaniem pozwanego działania powoda naruszały interes publiczny z uwagi na ich wpływ w pierwszej kolejności na kształtowanie się konkurencji na rynku, a w konsekwencji przy jej braku na pozycję konsumenta zmuszonego do korzystania z usług jednego tylko przedsiębiorcy. Dalej pozwany argumentował, iż choć stwierdzone przez niego praktyki stosowane były przez powoda na rynku właściwym, to ich skutek odnosił się bezpośrednio do rynku konkurencyjnego wypożyczania sprzętu sportowego, i nie musi się ujawniać na rynku na którym przedsiębiorca posiada pozycję dominującą. Odnośnie zarzutu naruszenia zasady swobodnej oceny dowodów na rzecz dowodnej oceny dowodów, pozwany wskazał, iż w toku postępowania przesłuchano wszystkich zawnioskowanych przez powoda świadków a szczegółowej analizy zebranego materiału dowodowego w aspekcie jej oceny dokonał w uzasadnieniu swojej decyzji.

Odpowiedź na odwołanie wniosła również uczestnik postępowania M. P., wnosząc o oddalenie przedmiotowego odwołania. Zdaniem uczestnika postępowania, postępowanie dowodowe i ustalenia stanu faktycznego poczynione przez pozwanego zostały dokonane w sposób rzetelny i prawidłowy. W szczególności zostali przesłuchani wszyscy wskazani przez powoda świadkowie. Nadto, zdaniem uczestnika rynek właściwy i rynek konkurencyjny wypożyczania sprzętu narciarskiego pozostają ze Saba w głębokim związku co powoduje iż działania powoda na rynku właściwym wpływają na rynek konkurencyjny.

Pismem z dnia 29 czerwca 2007 roku złożonym na rozprawie powód złożył wniosek o przeprowadzenie dowodu z zeznań kolejnych sześciu świadków. Sąd Okręgowy zwarzył, co następuj:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy zgodnie z art. 131 pkt. 1 Ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów z dnia 2007-02-16 (Dz.U. 2007 Nr 50, poz. 331) zastosowanie będą miały przepisy ustawy z uwagi na fakt, iż postępowanie w niniejszej sprawie zostało wszczęte przed 21 kwietnia 2007 roku.

W ocenie Sądu Okręgowego powód nie przedstawił argumentacji uzasadniającej jego zarzuty w stosunku do zaskarżonej decyzji.

Na wstępie należy odnieść się do zarzutu formalnego, zgłoszonego przez powoda jedynie w treści uzasadnienia odwołania, w zakresie naruszenia przez pozwanego przy wydawaniu decyzji zasady swobodnej oceny dowodów. Sąd Okręgowy podziela utrwaloną w doktrynie i orzecznictwie praktykę zgodnie, z którą do naruszenia zasady swobodnej oceny dowodów mogłoby dojść tylko wówczas, gdyby skarżący wykazał uchybienie podstawowym regułom służącym ocenie wiarygodności i mocy poszczególnych dowodów, tj. regułom logicznego myślenia, zasadzie doświadczenia życiowego i właściwego kojarzenia faktów. Skarżący w swym odwołaniu nie wskazał żadnych argumentów wskazujących na logiczne uchybienia pozwanego przy ustaleniach stanu faktycznego. Pozwany nie wskazał również na jakiekolwiek sprzeczności wynikające z tak ustalonego stanu faktyczne. Argumentami takimi nie mogą być natomiast zastrzeżenia formułowane jedynie na zasadzie takiej, iż dano wiarę dowodom przedstawionym przez stronę przeciwną przy jednoczesnym odmówieniu tej wiary dowodom wskazanym przez skarżącego. W ocenie Sądu Okręgowego argumenty takie są jedynie polemiką z rozstrzygnięciem, a nie rzeczowym wskazaniem konkretnych zarzutów. Nadto, powód w swym odwołaniu nie uzasadnił, dlaczego w jego ocenie taka ocena wiarygodności dowodów przez pozwanego jest błędna. Dodatkowo Sąd Okręgowy stoi na stanowisku, iż dla ostania się zarzutu dowolnej oceny dowodów, niezbędne jest wskazanie przez skarżącego, iż w postępowaniu przed Prezes Urzędu Konkurencji i Konsumentów ustalenie stanu faktycznego nastąpiło na podstawie niekompletnego postępowania dowodowego. Zwrócić uwagę należy, iż w toku postępowania przed Prezesem Urzędu Konkurencji i Konsumentów, powód nie wskazywał na niekompletność materiału dowodowego a w odwołaniu powód wskazał jedynie błędną jego ocenę uzasadniając to swoim odmiennym stanowiskiem w tym zakresie.

W dalszej części omówienia wymagają merytoryczne zarzuty powoda.

Odnośnie zarzutu wydania decyzji i obciążenia powoda bez podstawy prawnej, Sąd Okręgowy podziela stanowisko pozwanego wyrażone w odpowiedzi na odwołanie, wskazujące, iż powód w żaden sposób nie uzasadnił omawianego zarzutu. Jednakże zarzut ten jest niezasadny również z innych przyczyn. W zaskarżonej decyzji zarówno przy nałożeniu na powoda zakazu stosowania praktyk niedozwolonych jak i przy nałożeniu na powoda kary pieniężnej pozwany wskazał stosowne przepisy prawa mające zastosowanie w tego typu sytuacjach i zdaniem Sądu Okręgowego ustalony przez pozwanego stan faktyczny wypełnia przesłanki zastosowania tych przepisów.

Kolejny zarzut powoda dotyczy nieudowodnienia przez pozwanego naruszenia interesu publicznoprawnego, co powoduje niewypełnienie normy art. 1 ust. 1 Ustawy. W ocenie Sądu Okręgowego, wyprowadzony na podstawie ustaleń stanu faktycznego przez pozwanego wywód w zakresie skutków działań powoda zarówno dla innych przedsiębiorców jak i w konsekwencji da konsumentów jest spójny i logicznie uzasadniony. W przypadku zaś, gdy skutki działań powoda mogły wpłynąć, a zgodnie z ustaleniami stanu faktycznego wpływały, na pozycje innych przedsiębiorców, w szczególności konsumentów, bezsprzecznym jest, iż naruszają one interes publiczny i stanowią podstawę do zastosowania przepisów ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów.

Sąd Okręgowy podziela również stanowisko pozwanego w zakresie możliwości nadużycia pozycji dominującej na rynku właściwym, którego skutki powstają na rynku konkurencyjnym. Wbrew twierdzeniom powoda Ustawa (art. 8) kategorycznie nie wskazuje, iż skutek nadużycia pozycji dominującej musi nastąpić na tym właśnie rynku. Wprost przeciwnie, zgodnie z tym przepisem zabronione jest nadużywanie pozycji dominującej na rynku, gdy tego skutkiem jest przeciwdziałanie ukształtowaniu się bądź rozwojowi konkurencji co do zasady. W panujących realiach rynkowo-gospodarczych ograniczenie nadużywania pozycji dominującej tylko do rynku, na którym posiada się taką pozycję byłoby nieuzasadnione w szczególności z uwagi na cel ochronny ustawy wskazany w jej art. 1 tj. z uwagi na interes publiczny. W przedmiotowej sprawie, w związku z ustalonym stanem faktycznym nie powinno budzić wątpliwości, iż negatywne oddziaływanie powoda na rynek konkurencyjny jest możliwy jedynie, dlatego, iż posiada on pozycje dominującą na rynku właściwym. Stanowisko takie jest jednoznacznie dominującym poglądem w orzecznictwie antymonopolowym, czego wyrazem może być np. wyrok Sądu OKiK z 2004-11-08, XVII Ama 81/03, Wokanda 2005/10/54, zgodnie, z którym działanie polegające na nadużyciu posiadanej pozycji dominującej na rynku działalności w zakresie odzysku lub unieszkodliwiania odpadów (rynek właściwy) poprzez przeciwdziałanie ukształtowania się warunków niezbędnych do powstania bądź rozwoju konkurencji na powiązanym rynku odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości (rynek konkurencyjny), narusza zakaz zawarty w art. 8 ust. 1 pkt 5 ustawy. W tym też zakresie Sąd Okręgowy nie podziela zarzutów formułowanych przez powoda dotyczących naruszenia wskazanych przez niego przepisów ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów.

Z powyższych względów na podstawie art. 479 ^31a § 1 k.p.c. należało orzec jak w sentencji.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 108 § 1 k.p.c, 98 § 1 i 2 k.p.c. w zw. z §14 ust. 3 pkt. 1 Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu z dnia 2002-09-28 (Dz.U. 2002 Nr 163, poz. 1349)