Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 kwietnia 2024 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
w składzie:

Przewodniczący –	Sędzia SO Dariusz Dąbrowski
Protokolant –	starszy sekretarz sądowy Iwona Hutnik

po rozpoznaniu 22 kwietnia 2024 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z odwołania (...) Szkoły (...) w P.

przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów

o stwierdzenie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów

na skutek odwołania (...) Szkoły (...) w P. od decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z 29 grudnia 2021 r. Nr (...)

1.  oddala odwołanie;

2.  zasądza od (...) Szkoły (...) w P. na rzecz Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów kwotę 720,00 zł (siedemset dwadzieścia złotych) z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty, tytułem zwrotu kosztów procesu;

3.  nakazuje pobrać od (...) Szkoły (...) w P. na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Warszawie kwotę 7,55 zł (siedem złotych pięćdziesiąt pięć groszy) tytułem wydatków wyłożonych tymczasowo z sum Skarbu Państwa.

SSO Dariusz Dąbrowski

XVII AmA 5/22

UZASADNIENIE

Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów decyzją nr (...) z dnia 29 grudnia 2021 r. na podstawie 27 ust. 2 w zw. z art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. z 2021 r. poz. 275) po przeprowadzeniu postępowania w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów, wszczętego z urzędu wobec (...) Szkoły (...) w P. uznał za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów działania (...) Szkoły (...) w P. polegające na nieinformowaniu konsumentów przed zawarciem „Umowy o warunkach odpłatności za studia w (...) Szkole (...) z siedzibą w P.” w ramach promocji „(...)”, że warunkiem zachowania prawa do bonifikaty określonej w regulaminie dotyczącym ww. promocji jest brak zaległości w opłatach za studia powyżej 100 zł oraz zaliczenie kolejnych semestrów studiów ze średnią ocen nie niższą niż 4,50, co stanowi nieuczciwą praktykę rynkową w rozumieniu art. 6 ust. 1 i ust. 3 pkt 1 oraz ust. 4 pkt 3 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (Dz.U. z 2017 r. poz. 2070), a tym samym stanowi praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów, o której mowa w art. 24 ust. 1 i 2 pkt 3 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. z 2021 r. poz. 275) i stwierdził jej zaniechanie z dniem 30 września 2021 r.

W drugim punkcie decyzji Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów na podstawie art. 27 ust. 4 w zw. z art. 26 ust. 2 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. z 2021 r. poz. 275) po przeprowadzeniu postępowania w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów nałożył na (...) Szkołę (...) w P. środek usunięcia trwających skutków praktyki, o której mowa powyżej, poprzez:

1. zamieszczenie na stronie internetowej (...) w dacie wydania niniejszej decyzji jest to strona internetowa pod adresem: https://(...)/ komunikatu na następującej treści:

W związku z decyzją Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wydaną w dniu 29 grudnia 2021 r. informuje się, że (...) Szkoła (...) w P. stosowała praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów polegającą na nieinformowaniu konsumentów przed zawarciem „Umowy o warunkach odpłatności za studia w (...) Szkole (...) z siedzibą w P.” w ramach promocji „(...)”, że warunkiem zachowania prawa do bonifikaty określonej w regulaminie dotyczącym ww. promocji jest brak zaległości w opłatach za studia powyżej 100 zł oraz zaliczenie kolejnych semestrów studiów ze średnią ocen nie niższą niż 4,50, co stanowi nieuczciwą praktykę rynkową w rozumieniu art. 6 ust. 1 i ust. 3 pkt 1 oraz ust. 4 pkt 3 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (Dz.U. z 2017 r. poz. 2070), a tym samym stanowi praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów, o której mowa w art. 24 ust. 1 i 2 pkt 3 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. z 2021 r. poz. 275) i zaniechała stosowania tej praktyki z dniem 30 września 2021 r.

Decyzja Prezesa Urzędu (...) dostępna jest pod adresem (...)”.

Oświadczenie to (...) Szkoła (...) w P. opublikuje, w terminie 14 dni od dnia uprawomocnienia się przedmiotowej decyzji – na swój koszt, przy czym komunikat będzie spełniał następujące wymagania:

a) napisany będzie czarną czcionką (kod szesnastkowy RGB #000000) ARIAL na białym tle (kod szesnastkowy RGB#ffffff),

b) tekst powyższego oświadczenia będzie wyjustowany,

c) umieszczony zostanie w górnej części strony głównej domeny https://(...) i na każdej innej stronie internetowej przedsiębiorcy zastępującej tę stronę w przyszłości, z możliwością zamknięcia informacji przez użytkownika,

d) czcionka powinna odpowiadać wielkości czcionki zwyczajowo używanej na ww. stronie internetowej, tekst umieszczony zostanie w ramce, o rozmiarze takim, aby była ona w całości wypełniona oświadczeniem, o którym mowa w niniejszym punkcie, z uwzględnieniem marginesu 2,5 cm z każdej strony,

e) fragment: „Decyzja Prezesa UOKiK nr (...)” będzie stanowić hiperłącze prowadzące do strony internetowej: https://(...),

f) oświadczenie będzie utrzymane przez okres 3 miesięcy od dnia jego opublikowania.

2. zamieszczenie na należącej do (...) Szkoły (...) w P. koncie na portalu społecznościowym F.: https://www.(...)/komunikatu o następującej treści:

W związku z decyzją Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wydaną w dniu 29 grudnia 2021 r. informuje się, że (...) Szkoła (...) w P. stosowała praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów polegającą na nieinformowaniu konsumentów przed zawarciem „Umowy o warunkach odpłatności za studia w (...) Szkole (...) z siedzibą w P.” w ramach promocji „(...)”, że warunkiem zachowania prawa do bonifikaty określonej w regulaminie dotyczącym ww. promocji jest brak zaległości w opłatach za studia powyżej 100 zł oraz zaliczenie kolejnych semestrów studiów ze średnią ocen nie niższą niż 4,50, co stanowi nieuczciwą praktykę rynkową w rozumieniu art. 6 ust. 1 i ust. 3 pkt 1 oraz ust. 4 pkt 3 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (Dz.U. z 2017 r. poz. 2070), a tym samym stanowi praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów, o której mowa w art. 24 ust. 1 i 2 pkt 3 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. z 2021 r. poz. 275) i zaniechała stosowania tej praktyki z dniem 30 września 2021 r.

Decyzja Prezesa Urzędu (...) dostępna jest pod adresem (...)”.

Oświadczenie to (...) Szkoła (...) w P. opublikuje, w terminie 14 dni od dnia uprawomocnienia się przedmiotowej decyzji – na swój koszt, przy czym komunikat będzie spełniał następujące wymagania:

a) napisany będzie standardową, domyślną czcionką o wielkości zwyczajowo używanej do tworzenia komunikatów na wskazanych portalach społecznościowych,

b) fragment: „Decyzja Prezesa UOKiK nr (...)” będzie stanowić hiperłącze prowadzące do strony internetowej: https://(...),

c) do treści oświadczenia - na jego końcu - dodane zostaną znaczniki internetowe w formie poniższych hasztagów: (...) # (...), (...) #UOKiK, #decyzjaUOKiK,

d) oświadczenie będzie utrzymane przez okres 3 miesięcy od dnia jego opublikowania.

W punkcie III decyzji Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów na podstawie art. 106 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. z 2021 r. poz. 275), w związku z naruszeniem zakazu, o którym mowa w art. 24 ust. 1 i 2 pkt 3 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. z 2021 r. poz. 275), w zakresie opisanym w pkt I sentencji niniejszej decyzji nałożył na (...) Szkołę (...) w P. karę pieniężną w wysokości 61479,00 zł płatną do budżetu państwa, zaś w punkcie IV na podstawie art. 77 ust. 1 i art. 80 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. z 2021 r. poz. 275) zw. z art. 83 tej ustawy w zw. z art. 263 § 1 i 2 i art. 264 § 1 k.p.k. postanowił obciążyć (...) Szkołę (...) w P. kosztami postępowania w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów w kwocie 8,90 zł oraz zobowiązać (...) Szkołę (...) w P. do ich zwrotu Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Odwołanie od powyższej decyzji złożyła (...) Szkoła (...) w P. zaskarżając ja w całości i zarzucając jej:

1. naruszenie art. 233 k.p.c. w zw. z art. 84 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów poprzez błędne zastosowanie, tj. przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów, a w konsekwencji – błąd w ustaleniach faktycznych tj. nietrafne przyjęcie, że powódka nie informowała konsumentów na etapie przed zawarciem umowy (względnie: nie informowała konsumentów na etapie przedkontraktowym odpowiednio wcześnie), że warunkiem zachowania prawa do bonifikaty określonej w regulaminie promocji jest brak zaległości w opłatach za studia powyżej 100 zł oraz zaliczenie kolejnych semestrów studiów ze średnią ocen 4,50 albo wyższą,

2. naruszenie art. 24 ust. 2 w zw. z art. 1 ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów oraz w zw. z art. 3, art. 4 ust. 1 i art. 2 pkt 8 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym poprzez błędne zastosowanie,

3. naruszenie art. 107§ pkt 6 k.p.a. poprzez błędne zastosowanie polegającej na częściowej niespójności uzasadnienia faktycznego,

z ostrożności procesowej

4. naruszenie art. 111 ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów poprzez błędne zastosowanie tj. nałożenie kary nieadekwatnej w przedmiotowych okolicznościach (zbyt wysokiej).

Mając na uwadze powyższe zarzuty powódka wniosła o uchylenie skarżonej decyzji w całości ewentualnie o jej zmianę poprzez zmniejszenie nałożonej przez Prezesa UOKiK kary pieniężnej oraz zasądzenie od Prezesa UOKiK na rzecz powódki kosztów postępowania przedsądowego w wysokości 8,90 zł oraz kosztów procesu, w tym zastępstwa radcowskiego według norm przepisanych.

W odpowiedzi na odwołanie Prezes UOKiK wniósł o jego oddalenie oraz zasądzenie od powódki na jego rzecz kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W trakcie postepowania strony podtrzymały swoje stanowisko w sprawie.

Sąd Okręgowy w Warszawie, Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił co następuje:

(...) Szkoła (...) w P. jest niepubliczną uczelnią zawodową wpisaną do rejestru uczelni niepublicznych prowadzonego przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego pod nr (...). (bezsporne)

W 2020 i 2021 roku Szkoła zorganizowała promocję pod hasłem „(...)”. Promocja przewidywała obniżkę czesnego o 70% i była skierowana do byłych studentów, którzy z różnych powodów byli zmuszeni zrezygnować/przerwać naukę w (...) Szkole (...) w P.. (bezsporne)

(...) informowała o promocji poprzez komunikaty zamieszczane na swojej stronie Internetowej, profilu szkoły na portalu: (...), jak również telefonując do byłych studentów. Na stronie Internetowej (...) widniał komunikat dotyczący oferty bonów edukacyjnych, w tym bonu dotyczącego promocji „(...)”. (dowód: informacje, k. 118- 121)

Promocja została wprowadzona na podstawie zarządzenia Nr (...) Rektora (...) z dnia 1 kwietnia 2020 r. w sprawie Regulaminu Bonu Edukacyjnego „(...)”. Zgodnie z punktem 2 regulaminu w celu skorzystania z bonifikaty, należało złożyć w Dziekanacie Wydziału odpowiedni wniosek o ponowne przyjęcie, wznowienie studiów w celu powtarzania ostatniego semestru studiów lub wniosek o powtarzanie roku studiów. Wniosek należało złożyć w terminie wskazanym w regulaminie wraz w wydrukowanym ze strony Uczelni lub uzyskanym z innego źródła bonem edukacyjnym, stanowiącym załącznik do niniejszego zarządzenia. Osobom, które złożyły wniosek przysługiwała zniżka w opłatach za studia w wysokości 70% i w konsekwencji student płacił jedynie 30% należnej opłaty za studia. W kolejnych punktach regulaminu określono komu przysługuje bonifikata. (dowód: zarządzenie z dnia 1 kwietnia 2020 r. - k. 54 akt administracyjnych).

Wniosek o ponowne przyjęcie do szkoły był przedstawiany Dziekanowi, który wydawał stosowaną Decyzję o ponownym przyjęciu na studia. Następnie ze studentem była podpisywana umowa. W umowie nie było postanowień dotyczących przedmiotowej promocji, wskazywano pełną wysokość czesnego, tj. bez uwzględnienia bonifikaty. Po podpisaniu umowy Rektor (...) wydawał Decyzję w sprawie przyznania bonifikaty w opłatach za studia. Dopiero z decyzji Rektora wynikała wysokość samej bonifikaty oraz to, że „warunkiem zachowania prawa do bonifikaty jest brak zaległości w opłatach powyżej 100 zł oraz zaliczenie kolejnych semestrów studiów w terminie zasadniczym ze średnią ocen nie niższą niż 4,50”. (dowód: Decyzje Dziekana w przedmiocie ponownego przyjęcia na studia,, umowy ze studentami, Decyzje Rektora o przyznaniu bonifikaty w opłatach za studia, k. 12- 52 akt administracyjnych)

W ramach promocji „Dokończ to, co zacząłeś” z (...) umowę zawarło 89 osób. 45 z tych osób otrzymało decyzję Rektora datowaną na dzień późniejszy niż data zawartej umowy, w przypadku 12 osób data decyzji Rektora jest taka sama jak data podpisania umowy, natomiast w przypadku 32 osób decyzja Rektora została wydana przed podpisaniem przez konsumentów umowy. (dowód: k. 68-71 akt administracyjnych)

Ze względu na niespełnienie warunków określonych w decyzji Rektora tj. braku zaległości w opłatach powyżej 100 zł bonifikaty nie przyznano 11 osobom, a ze względu na niezaliczenie kolejnych semestrów studiów w terminie zasadniczym ze średnią ocen nie niższą niż 4,50 – 2 osobom. Dziesięć z jedenastu osób, którym ostatecznie nie przyznano bonifikaty ze względu na zaległości w opłatach za studia powyżej 100 zł, otrzymało decyzję Rektora po podpisaniu umowy, a jedna osoba w tym samym dniu. Spośród dwóch osób, które ostatecznie nie otrzymały bonifikaty ze względu na brak zaliczenia kolejnych semestrów studiów w terminie zasadniczym ze średnią nie niższą niż 4,50, jedna otrzymała decyzję Rektora po podpisaniu mowy, a jedna w tym samym dniu. (dowód: k. 67,75 akt administracyjnych)

W 2020 r. Przedsiębiorca osiągnął obrót w kwocie (...) zł. (dowód: k. 115-116 akt administracyjnych)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o wyżej wymienione dowody, których wiarygodność i moc dowodowa nie budziły zastrzeżeń.

Sąd dopuścił także dowód z przesłuchania świadków wskazanych przez powoda. Z uwagi na ilość świadków Sąd odebrał, na podstawie art. 271 ¹ k.p.c., zeznania na piśmie. Zeznania te nie stanowiły podstawy do ustalenia stanu faktycznego z uwagi na to, że większość świadków albo wskazała, że nie pamięta szczegółów sprawy, albo byli to pracownicy uczelni, którzy nie podpisywali umów na podstawie Promocji, a wskazywali jedynie, że o Promocji wiedzieli.

Sąd Okręgowy w Warszawie, Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył co następuje:

Odwołanie powoda nie jest zasadne.

Sąd w pełni podziela stanowisko przedstawione przez pozwanego w uzasadnieniu skarżonej decyzji oraz poszczególne wnioski w niej zawarte. Nadto zdaniem Sądu ustalony przez Organ stan faktyczny jest prawidłowy, a przeprowadzone postępowanie dowodowe nie mogło doprowadzić do wniosków przeciwnych niż wynikające z Decyzji.

W pierwszej kolejności należy wskazać na przepisy, których naruszenia dopuścił się Powód. Zgodnie z art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (dalej „uokik”), zakazane jest stosowanie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów. Przez praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów rozumie się godzące w nie bezprawne działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami zachowanie przedsiębiorcy (art. 24 ust. 2 uokik), w szczególności: nieuczciwe praktyki rynkowe lub czyny nieuczciwej konkurencji (art. 24 ust. 2 pkt 3 uokik). Mając na uwadze powyższe przepisy wskazać należy, że bezprawność w rozumieniu art. 24 ust. 1 uokik polega na zachowaniu przedsiębiorcy - w postaci działania, jak również zaniechania - które jest sprzeczne z powszechnie obowiązującym porządkiem prawnym lub dobrymi obyczajami, a dla stwierdzenia, iż zachowanie przedsiębiorcy spełnia przesłanki ww. praktyk niezbędne jest, aby zachowanie przedsiębiorcy było bezprawne i naruszało zbiorowy interes konsumentów.

Nadto zgodnie z art. 3 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (dalej: „u.p.n.p.r.”), stosowanie nieuczciwych praktyk rynkowych jest zakazane. Definicję praktyki rynkowej zawiera zaś art. 2 pkt 4 przedmiotowej ustawy wskazując, iż za taką uznaje się działanie lub zaniechanie przedsiębiorcy, sposób postępowania, oświadczenie lub informację handlową, w szczególności reklamę i marketing, bezpośrednio związane z promocją lub nabyciem produktu przez konsumenta. Zgodnie zaś z art. 6 ust. 1 u.p.n.p.r. za praktykę rynkową uznaje się zaniechanie wprowadzające w błąd, jeżeli pomija istotne informacje potrzebne przeciętnemu konsumentowi do podjęcia decyzji dotyczącej umowy i tym samym powoduje lub może powodować podjęcie przez przeciętnego konsumenta decyzji dotyczącej umowy, której inaczej by nie podjął. Natomiast art. 6 ust. 3 pkt 1 wskazuje, iż wprowadzającym w błąd zaniechaniem może być w szczególności zatajenie lub nieprzekazanie w sposób jasny, jednoznaczny lub we właściwym czasie istotnych informacji dotyczących produktu.

Sąd w pełni podziela rozważania Prezesa UOKiK co do interesu publicznego, statusu (...) jako przedsiębiorcy, bezprawności, niedozwolonych praktyk rynkowych, określenia konsumenta, praktyki wprowadzającej w błąd oraz naruszenia zbiorowego interesu konsumenta zawartych na stornach 7- 13 skarżonej Decyzji. Dlatego też Sąd nie będzie powtarzał tych rozważań o ile nie odnosi się do nich bezpośrednio treść wniesionego odwołania.

Odnosząc się do zarzutu naruszenia przez Organ art. art. 24 ust. 2 w zw. z art. 1 ust. 1 uokik oraz w zw. z art. 3, art. 4 ust. 1 i art. 2 pkt 8 u.p.n.p.r. to nie jest on prawidłowy. Wbrew opinii powodowej Szkoły, która twierdziła, że jeżeli doszło do naruszenia, to dotyczyło ono indywidualnych interesów poszczególnych konsumentów, a nie zbiorowego interesu konsumentów, to wskazać należy, że sprawa dotyczyła szerszego kręgu konsumentów niż indywidualne jednostki. Sąd Najwyższy w cytowanym tak w skarżonej Decyzji, jak i w odpowiedzi na odwołanie uzasadnieniu wyroku z dnia 10 kwietnia 2008 r. wydanego w sprawie III SK 27/07 wskazał, że pojęcie „zbiorowego interesu konsumenta” nie może opierać się tylko i wyłącznie na tym, czy oceniana praktyka skierowana jest do nieoznaczonego z góry kręgu podmiotów. wystarczające powinno być ustalenie, że zachowanie przedsiębiorcy nie jest podejmowane w stosunku do zindywidualizowanych konsumentów, lecz względem członków danej grupy (określonego kręgu podmiotów), wyodrębnionych spośród ogółu konsumentów za pomocą wspólnego dla nich kryterium. Sąd Najwyższy uznał, że praktyką naruszającą zbiorowe interesy konsumentów jest (...) takie zachowanie przedsiębiorcy, które podejmowane jest w warunkach wskazujących na powtarzalność zachowania w stosunku do indywidualnych konsumentów wchodzących w skład grupy, do której adresowane są zachowania przedsiębiorcy, w taki sposób, że potencjalnie ofiarą takiego zachowania może być każdy konsument będący klientem lub potencjalnym klientem przedsiębiorcy. Sąd ponownie przytacza ten fragment (po cytowaniu go przez Prezesa UOKiK), albowiem dokładnie opisuje on sytuację zastaną w stanie faktycznym sprawy. Co więcej od wydania powyższego wyroku przez Sąd Najwyższy opisane pojęcie „zbiorowego interesu konsumenta” nie zostało zanegowane, nie dokonał tego także skarżący w przedmiotowy postępowaniu.

Dlatego też Sąd w pełni podziela stanowisko Prezesa UOKiK, że dla wystąpienia przesłanki naruszenia zbiorowego interesu konsumenta istotne jest ustalenie, że działanie przedsiębiorcy nie ma ściśle określonego, konkretnego adresata. Oznacza to, że nie ilość faktycznych, potwierdzonych naruszeń, ale przede wszystkim ich charakter, a w związku z tym możliwość (chociażby tylko potencjalna) wywołania negatywnych skutków wobec określonej zbiorowości przesądza o naruszeniu zbiorowego interesu konsumentów. Godzenie w zbiorowe interesy konsumentów może przy tym polegać zarówno na ich naruszeniu, jak i na zagrożeniu ich naruszenia. Nie jest tym samym konieczne, aby którykolwiek z konsumentów został dotknięty skutkami stosowanych przez przedsiębiorcę praktyk. Wystarczająca jest choćby potencjalna możliwość wystąpienia negatywnych skutków praktyki wobec nieograniczonej liczby konsumentów. W niniejszej sprawie skutkami działań (...) dotknięty mógł zostać nieoznaczony z góry krąg konsumentów – wszyscy konsumenci, którzy z różnych przyczyn zrezygnowali w przeszłości z nauki w tej szkole. W konsekwencji działania (...) mogły naruszać zbiorowe interesy konsumentów.

Nie można się również zgodzić z zarzutami co do nieprawidłowego określenia przez Organ „przeciętnego konsumenta” w przedmiotowej sprawie. Zgodnie z art. 2 pkt 8 u.p.n.p.r., pod pojęciem przeciętnego konsumenta rozumieć należy konsumenta, który jest dostatecznie dobrze poinformowany, uważny i ostrożny. Oceny tej powinno się dokonywać z uwzględnieniem czynników społecznych, kulturowych, językowych i przynależności danego konsumenta do szczególnej grupy konsumentów, przez którą rozumie się dającą się jednoznacznie zidentyfikować grupę konsumentów, szczególnie podatną na oddziaływanie praktyki rynkowej lub na produkt, którego praktyka rynkowa dotyczy, ze względu na szczególne cechy, takie jak wiek, niepełnosprawność fizyczna lub umysłowa. Bezpodstawne i niczym nie udowodnione są rozważania powódki, że osoby, do których kierowana była oferta są osobami świadomymi istnienia wzorców umownych i analizujących je na etapie przedkontraktowym w stopniu wyższym niż przeciętny konsument. Nie zostało także udowodnione, że byli oni informowani o wszystkich warunkach bonifikaty. Za pozwanym można jedynie wskazać, że przeciętny konsument ma prawo odbierać kierowane do niego przekazy reklamowe w sposób dosłowny zakładając, że przedsiębiorca, od którego pochodzą, przekazuje mu informacje prawdziwe, w sposób dostatecznie jasny, jednoznaczny i niewprowadzający w błąd. Adresatem reklam (...) nie jest konsument bardziej niż przeciętnie zorientowany w specyfice języka reklamy. Jest to więc osoba, która wie, że szczegółowe warunki promowanej powinny być zawarte w Regulaminie promocji. Tym samym nieinformowanie konsumentów przed zawarciem „Umowy o warunkach odpłatności za studia w (...) Szkole (...) z siedzibą w P.”, że warunkiem zachowania prawa do bonifikaty w ramach promocji „(...)” jest brak zaległości w opłatach powyżej 100 zł oraz zaliczenie kolejnych semestrów studiów w terminie zasadniczym ze średnią ocen nie niższą niż 4,50 stanowi nieuczciwą praktykę rynkową, określoną w art. 6 ust. 1 i 3 pkt 1 oraz ust. 4 pkt 3 u.p.n.p.r. Z zarządzenia Rektora dotyczącego wprowadzenia Promocji wynikało jedynie, że „Zniżka, o której mowa w pkt 1 i 2 udzielana jest na podstawie pisemnej decyzji administracyjnej Rektora, określającej szczegółowe warunki bonifikaty.

Mając powyższe na uwadze Sąd uznał, że Prezes Urzędu prawidłowo przypisał powodowej Szkole popełnienie deliktu administracyjnego wskazanego w art. 24 ust. 1 i 2 pkt 3 uokik.

Odnosząc się do zarzutów naruszenia przez Pozwanego przepisów postępowania administracyjnego (art. 107§1 k.p.a.) i cywilnego (art. 233 k.p.c.), należy wskazać, iż co do zasady tego typu zarzuty są nieskuteczne przed Sądem Ochrony Konkurencji i Konsumentów, ponieważ Sąd ten nie może ograniczyć sprawy wynikającej z odwołania od decyzji Prezesa Urzędu tylko do funkcji sprawdzającej prawidłowość postępowania administracyjnego, poprzedzającego postępowania sądowe. Celem postępowania sądowego nie jest bowiem przeprowadzenie kontroli postępowania administracyjnego, ale merytoryczne rozstrzygnięcie sprawy, której przedmiotem jest spór między stronami powstający dopiero po wydaniu decyzji przez Prezesa Urzędu. Postępowanie sądowe przed Sądem Ochrony Konkurencji i Konsumentów jest postępowaniem kontradyktoryjnym, w którym uwzględniany jest materiał dowodowy zebrany w postępowaniu administracyjnym, co nie pozbawia jednak stron możliwości zgłoszenia nowych twierdzeń faktycznych i nowych dowodów, według zasad obowiązujących w postępowaniu przed sądem cywilnym. Tutejszy Sąd jest sądem cywilnym i prowadzi sprawę cywilną, wszczętą w wyniku wniesienia odwołania od decyzji Prezesa Urzędu, według reguł kontradyktoryjnego postępowania cywilnego, a nie sądem legalności decyzji administracyjnej, jak to czynią sądy administracyjne w postępowaniu sądowo-administracyjnym. Tylko takie odczytanie relacji pomiędzy postępowaniem administracyjnym i postępowaniem sądowym może uzasadniać dokonany przez racjonalnego ustawodawcę wybór między drogą postępowania cywilnego i drogą postępowania sądowo-administracyjnego dla wyjaśnienia istoty sprawy (por. np.: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 maja 1991 r., sygn. akt III CRN 120/91; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 7 października 1998 r., sygn. akt I CKN 265/98; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 sierpnia 1999 r., sygn. akt I CKN 351/99; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 stycznia 2001 r., sygn. akt I CKN 1036/98; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 września 2005 r., sygn. akt III SZP 2/05).

Jednocześnie należy podkreślić, że nawet gdyby przyjąć, że w postępowaniu administracyjnym doszło do uchybień proceduralnych, to zarzuty w tym zakresie nie mogą być skuteczne, o ile uchybienia te mogą być sanowane w toku postępowania sądowego mającego na celu merytoryczne rozstrzygnięcie sporu, bowiem tutejszy Sąd zobowiązany jest do wszechstronnego zbadania wszystkich istotnych okoliczności sprawy, przy uwzględnieniu zasad rozkładu ciężaru dowodu i obowiązku stron w postępowaniu dowodowym.

Dodać przy tym należy, że dokonana przez pozwanego ocena materiału dowodowego i wyciągnięte przez niego wnioski nie uchybiają regułom logicznego rozumowania, posiadanej wiedzy i doświadczeniu życiowemu. Sąd po przeprowadzeniu postępowania doszedł do takich samych wniosków jak Urząd i dał temu wyraz w orzeczeniu kończącym postępowanie.

Natomiast zarzut naruszenia art. 107§1 pkt 6 k.p.a. jest niezrozumiały. Uzasadnienie decyzji jest jasne i spójne z jej treścią, a twierdzenia powódki o niejasności decyzji nie znajdują żadnego uzasadnienia.

Wobec braku zarzutów co do pkt II decyzji, Sąd uznał, że powódka godzi się z nałożonymi na nią obowiązkami usunięcia trwałych skutków praktyki.

Niezasadne są także zarzuty dotyczące naruszenia art. 111 ust. 1 uokik. Zgodnie z art.111 u.o.k.i.k. Prezes Urzędu, ustalając wysokość nakładanej kary pieniężnej, uwzględnia w szczególności okoliczności naruszenia przepisów ustawy oraz uprzednie naruszenie przepisów ustawy, a także, w przypadku kary pieniężnej, o której mowa w art. 106 ust. 1 - okres, stopień oraz skutki rynkowe naruszenia przepisów ustawy, przy czym stopień naruszenia Prezes Urzędu ocenia biorąc pod uwagę okoliczności dotyczące natury naruszenia, działalności przedsiębiorcy, która stanowiła przedmiot naruszenia. Ustalając wysokość kar pieniężnych zgodnie z ust. 1, Prezes Urzędu bierze pod uwagę okoliczności łagodzące lub obciążające, które wystąpiły w sprawie, oraz sankcje, o których mowa w ust. 5 powyższego przepisu. Kara nałożona na przedsiębiorcę została określony w prawidłowy sposób zgodny z zasadami wymiaru kary. Kara nie przekracza maksymalnego wymiaru kary, nadto stanowi zaledwie (...) obrotu osiągniętego w 2020 r. Zdaniem Sądu wymierzona kara stanowi także zadość zasadom prewencji ogólnej i szczególnej. Kara pieniężna nałożona na przedsiębiorcę zaskarżoną decyzją, pozwala skutecznie ukarać nielegalne zachowanie Powoda w sposób dla niego odczuwalny i wystarczająco odstraszający- także wobec innych podmiotów z tożsamej branży- stanowiąca przynajmniej w realnej części odczuwalną dolegliwość. Zdaniem Sądu powodowa Szkoła nie wykazała także, że kara wymierzona przez Prezesa UOKiK we wskazanej w decyzji wysokości będzie miała bezpośredni wpływ na jakość świadczonych usług edukacyjnych. Twierdzenia powódki w tym zakresie są gołosłowne i niczym nie udowodnione.

Z powyższych względów brak jest podstaw do przyjęcia, że pozwany wymierzając karę pieniężną naruszył art. 111 u.o.ki.k.

Z tych wszystkich względów, na podstawie art. 479 ^31a § 1 k.p.c., Sąd oddalił odwołanie, wobec braku podstaw do jego uwzględnienia.

O kosztach postępowania orzeczono w oparciu o - wyrażoną w art. 98 § 1 k.p.c. - zasadę odpowiedzialności za wynik procesu przyjmując, że na koszty należne Pozwanemu, jako stronie wygrywającej sprawę, złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika procesowego w wysokości 720 zł, kreślonej w § 14 ust. 2 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

O punkcie III wyroku Sąd orzekł na podstawie art. 113 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

SSO Dariusz Dąbrowski