Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 maja 2025 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie XVI Wydział Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Ewa Teofilak

Protokolant: sekretarz sądowy Wiktoria Sokulska

po rozpoznaniu w dniu 13 maja 2025 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa Polski Fundusz Rozwoju S.A. w W.

przeciwko Przedsiębiorstwo Handlowo - Usługowe Bar (...) spółce z o.o. w likwidacji z siedzibą w K.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego Przedsiębiorstwo Handlowo - Usługowe Bar (...) z siedzibą w K. na rzecz powoda Polski Fundusz Rozwoju S.A. w W. kwotę 198 338 zł (słownie: sto dziewięćdziesiąt osiem tysięcy trzysta trzydzieści osiem złotych) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie

a)  od kwoty 90 338 zł od dnia 10 lipca 2020 roku do dnia zapłaty;

b)  od kwoty 108 000 zł od dnia 16 marca 2021r do dnia zapłaty;

2.  kosztami postępowania w całości obciąża pozwanego pozostawiając ich szczegółowe wyliczenie referendarzowi sądowemu po prawomocnym zakończeniu postępowania.

SSO Ewa Teofilak

Sygn. akt XVI GC 347/24

UZASADNIENIE

wyroku z 30 maja 2025 roku

Pozwem datowanym na 13 grudnia 2023 roku Polski Fundusz Rozwoju S.A. wniósł o zasądzenie od Przedsiębiorstwa Handlowo – Usługowego Bar (...) sp. z o.o. w likwidacji z siedzibą w K. 198 338 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwoty 90 338 złotych od 10 lipca 2020 roku do dnia zapłaty oraz od kwoty 108 000 złotych od dnia 16 marca 2021 roku do dnia zapłaty. Nadto, powodowa spółka wniosła o zasądzenie od pozwanej na jej rzecz zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Uzasadniając pozew, strona powodowa wskazała, że pozwany zobowiązany jest zwrócić dochodzoną kwotę jako nienależnie uzyskane wsparcie finansowe, wypłacone w ramach rządowych projektów związanych z pandemią COVID-19. Pozwana spółka miała złożyć nieprawdziwe oświadczenie w przedmiocie spełniania przez nią warunków uzyskania pomocy. Do czasu całkowitego zwrotu subwencji finansowej, powodowa spółka miała prawo kontrolować prawdziwość złożonych oświadczeń, a w razie stwierdzenia nieprawdziwości – podjąć decyzję o konieczności zwrotu przez beneficjenta całości lub części subwencji.

(pozew z załącznikami k 3-159)

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym, wydanym 28 czerwca 2024 roku Sąd Okręgowy w Warszawie uwzględnił powództwo w całości.

(nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym k 175)

Pozwana spółka złożyła sprzeciw od nakazu zapłaty, w którym wniosła o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powódki na jej rzecz kosztów postępowania sądowego według norm przepisanych z uwzględnieniem kosztów zastępstwa procesowego.

Strona pozwana przyznała, że składała wnioski o środki finansowe, że je otrzymała w wysokości wskazanej przez powódkę oraz ich nie zwróciła. Jednocześnie spółka potwierdziła fakt, że w dwóch oświadczeniach wskazała na różny status jako przedsiębiorcy. Pozwana podniosła jednak, że powódka nie ma prawa dochodzić zwrotu środków wypłaconych z obu subwencji, ponieważ nieprawdziwe oświadczenie złożone zostało jedynie w toku ubiegania się o jedną z subwencji. Nadto, strona pozwana wskazała, że gdyby wskazała prawidłowo, że przysługuje jej status mikroprzedsiębiorcy, kwota wypłaconej subwencji byłaby znacząco wyższa. Tym samym, strona powodowa nie poniosła żadnego uszczerbku na skutek złożenia nieprawdziwego oświadczenia, a poza tym miała ona możliwość weryfikacji wniosków na podstawie dołączonych do nich dokumentów. Wreszcie, strona pozwana podniosła zarzut z art. 5 k.c., nie precyzując jednakże na czym dokładnie miałoby polegać, jej zdaniem, naruszenie zasad współżycia społecznego.

(sprzeciw z załącznikami k.182-193)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny.

Polski Fundusz Rozwoju Spółka Akcyjna z siedzibą w W. prowadzi działalność gospodarczą jako instytucja finansowa.

( dowód: informacja z rejestru przedsiębiorców KRS powoda – k. 24-28)

Na dzień 31 grudnia 2019 roku J. M. i D. S. prowadziły działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej (...), D. S. .

(dowód: bezsporne)

W związku z Komunikatem Komisji Europejskiej określającym Tymczasowe ramy środków pomocy państwa w celu wsparcia gospodarki w kontekście trwającej epidemii (...)19 ( Dz.Urz. UE.C.2020.91I.1 z 20 marca 2020 r.), Polska podjęła działania legislacyjne zmierzające do uregulowania zasad udzielania pomocy. Zgodnie z art. 21a, dodanym do ustawy z 4 lipca 2019 r. o systemie instytucji rozwoju ( Dz.U. z 2020 r. poz. 2011 ze zm.), Rada Ministrów, w związku ze skutkami (...)19, mogła powierzyć (...) Funduszowi (...) realizację rządowego programu udzielania przedsiębiorcom wsparcia finansowego, w szczególności w formach, o których mowa w art. 13 ust. 1, lub w formach bezzwrotnych (art. 21a ust. 1). Program rządowy określał w szczególności warunki i okres udzielania przedsiębiorcom lub innym podmiotom wsparcia finansowego, o którym mowa w ust. 1, sposób przygotowania i elementy rocznych planów udzielania tego finansowania oraz sprawozdawczości z ich realizacji (art. 21a ust. 2).

Na podstawie wskazanego art. 21a ustawy o systemie instytucji rozwoju, Rada Ministrów podjęła 27 kwietnia 2020 r. uchwałę nr 50/2020 w sprawie programu rządowego „Tarcza finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju dla małych i średnich firm”. Na mocy uchwały Rady Ministrów nr 50/2020 roku powód realizował rządowy program udzielania przedsiębiorcom wsparcia finansowego w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem skutków epidemii COVID-19. Zgodnie z regulaminem ubiegania się o udział w programie Tarcza Finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju dla Małych i Średnich Firm, subwencja była udzielana na wniosek zainteresowanego.

(fakty znane z urzędu – treść powołanych aktów normatywnych)

W dniu 22 maja 2020 roku działalność wykonywana przez J. M. i D. S. w formie spółki cywilnej została przekształcona w Przedsiębiorstwo Handlowo – Usługowe Bar (...) sp. z o.o.

(bezsporne, odpis KRS pozwanej spółki kr 30-33)

W dniu 18 czerwca 2020 roku Bar (...) s.c. (...)złożył za pośrednictwem (...) Banku (...) S.A. wniosek w ramach Tarczy Finansowej 1.0, w wyniku którego zawarta została umowa subwencji finansowej numer (...)SP (zwana dalej umową 1.0). W § 1 ust. 2 umowy przedsiębiorca oświadczył, że na dzień 31 grudnia 2019 roku był małym lub średnim przedsiębiorcą. W dniu 19 czerwca 2020 roku Polski Fundusz Rozwoju S.A. podjęła decyzję o przyznaniu subwencji finansowej w wysokości 90 338 złotych, a w dniu 22 czerwca 2020 roku Polski Fundusz Rozwoju dokonał przelewu środków na wskazane przez wnioskującego konto.

(Dowód: bezsporne, umowa 1.0 k. 118 – 127v, decyzja k. 129, potwierdzenie wykonania przelewu k. 131)

W dniu 15 marca 2021 roku Przedsiębiorstwo Handlowo – Usługowe Bar (...) sp. z o.o. złożył za pośrednictwem (...) Banku (...) S.A. wniosek w ramach Tarczy Finansowej 2.0, w wyniku którego zawarta została umowa subwencji finansowej numer (...) (zwana dalej umową 2.0). W § 1 ust. 3 umowy Przedsiębiorstwo Handlowo – Usługowe Bar (...) sp. z o.o. oświadczyło, że na dzień 31 grudnia 2019 roku było mikrofirmą. W dniu 16 marca 2021 roku Polski Fundusz Rozwoju S.A. podjął decyzję o przyznaniu subwencji finansowej w wysokości 108 000 złotych, a w dniu 18 marca 2021 roku Polski Fundusz Rozwoju dokonał przelewu środków na wskazanego przez Przedsiębiorstwa Handlowo – Usługowego Baru (...) sp. z o.o. konto.

(Dowód: bezsporne a nadto umowa k. 133 – 140v, decyzja k. 142, potwierdzenie wykonania przelewu k. 144)

Polski Fundusz Rozwoju S.A. pismami z 29 września 2021 roku i 3 listopada 2021 roku wzywał Przedsiębiorstwo Handlowo – Usługowe Bar (...) sp. z o.o. do złożenia wyjaśnień w przedmiocie rozbieżności między dwoma wnioskami. Na pisma te Przedsiębiorstwo Handlowo – Usługowe Bar (...) sp. z o.o. nie odpowiedziało.

(Dowód: bezsporne, pisma k. 150 – 154)

Działając na podstawie § 3 ust. 6 Umowy 1.0 oraz w zw. z § 3 ust. 6 Regulaminu ubiegania się o udział w programie rządowym „Tarcza Finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju dla mikro, małych i średnich firm” (zwanego dalej Regulaminem 1.0), z uwagi na nieprawidłowe określenie statusu przedsiębiorcy przez beneficjenta, Polski Fundusz Rozwoju podjął decyzję o konieczności zwrotu całości wypłaconej subwencji w ramach Tarczy Finansowej 1.0. Jednocześnie na podstawie § 6 ^{( 1)} ust. 11 Regulaminu ubiegania się o udział w programie rządowym „Tarcza Finansowa 2.0 Polskiego Funduszu Rozwoju dla mikro, małych i średnich firm” (zwanego dalej Regulaminem 2.0) Polski Fundusz Rozwoju podjął także decyzję o konieczności zwrotu całości subwencji, wypłaconej w ramach Tarczy Finansowej 2.0 – także z uwagi na nieprawidłowe określenie statusu przedsiębiorcy przez beneficjenta.

(Dowód: bezsporne, decyzje k. 156, 158)

Zgodnie z § 3 ust. 6 Regulaminu 1.0, w przypadku stwierdzenia złożenia przez beneficjenta nieprawdziwych oświadczeń lub podania we wniosku nieprawdziwych informacji, Polski Fundusz Rozwoju może podjąć decyzję o zobowiązaniu beneficjenta do zwrotu całości lub części subwencji finansowej. Szczegółowe zasady i warunki zwrotu przez beneficjenta udzielonego mu finansowania określa umowa subwencji finansowej zawierana między beneficjentem a Polskim Funduszem Rozwoju (§ 3 ust. 4 Regulaminu 1.0). Nadto, zgodnie z § 11 ust. 13 Regulaminu 1.0, w przypadku, gdy beneficjent otrzymał subwencję finansową na postawie nieprawdziwych oświadczeń, od których uzależnione było udzielenie subwencji finansowej lub wysokość subwencji finansowej, beneficjent zobowiązany jest do niezwłocznego, nie później niż w terminie 14 dni roboczych od dnia otrzymania subwencji finansowej, zwrotu subwencji finansowej lub jej części.

(Dowód: regulamin 1.0 k. 41v)

Zgodnie z § 3 ust. 6 Umowy 1.0, do czasu całkowitego zwrotu subwencji finansowej przez przedsiębiorcę, Polski Fundusz Rozwoju może kontrolować prawdziwość informacji i oświadczeń złożonych w związku z zawarciem niniejszej umowy przez przedsiębiorcę lub osobę go reprezentującą. W przypadku stwierdzenia nieprawdziwości informacji lub oświadczeń zawartych w niniejszej umowie Polski Fundusz Rozwoju może podjąć decyzję o zwrocie przez przedsiębiorcę całości lub części subwencji finansowej. W takim przypadku subwencja finansowa stanie się wymagalna w terminie 14 dni roboczych od dnia udostępnienia przedsiębiorcy informacji o decyzji Polskiego Funduszu Rozwoju w sposób pozwalający przedsiębiorcy zapoznać się z informacją o decyzji Polskiego Funduszu Rozwoju.

(Dowód: umowa 1.0 k. 122v)

Stosownie do § 16 ust. 1 lit a) Regulaminu 2.0 Polski Funduszu Rozwoju ma prawo do wypowiedzenia umowy subwencji finansowej w każdym czasie w okresie jej obowiązywania w trybie natychmiastowym, bez zachowania jakiegokolwiek okresu wypowiedzenia, w przypadku stwierdzenia, że którekolwiek oświadczenie, informacja lub dokument przedstawione bankowi lub Polskiemu Funduszowi Rozwoju w treści, lub w związku z wnioskiem, odwołaniem, oświadczeniem o rozliczeniu lub umową subwencji finansowej jest nieprawdziwe lub wprowadzające w błąd. Z kolei zgodnie z § 16 ust. 7 Regulaminu 2.0 w przypadku, gdy beneficjent otrzymał subwencję finansową na podstawie nieprawdziwych oświadczeń, Polski Fundusz Rozwoju jest uprawniony do żądania zwrotu subwencji finansowej wraz z odsetkami liczonymi od dnia przekazania subwencji finansowej lub jej nienależnej części do dyspozycji beneficjenta.

(Dowód: regulamin 2.0 k. 86 – 87, 98v – 99)

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny w oparciu o dokumenty znajdujące się w aktach sprawy. Prawdziwości zdarzeń w nich stwierdzonych nie kwestionowały strony. Również sąd nie znalazł podstaw do podważenia wiarygodności przedstawionych dokumentów. W niniejszej sprawie spór dotyczył warstwy prawnej, a stan faktyczny pozostawał między stronami co do zasady zgodny, w związku z czym zebrane w toku postępowania dokumenty były wystarczające do rozstrzygnięcia zasadności zgłoszonego powództwa.

Z tego samego względu sąd pominął wniosek o przesłuchanie w charakterze świadka D. B..

Wniosek ten w ocenie sądu zmierzał bowiem jedynie do przedłużenia postępowania, a ponadto był niezasadny ze względu na to, że świadek zeznawać miał na okoliczności złożenia wniosków o przyznanie subwencji finansowych, które to okoliczności w ocenie sądu były bezsporne, albowiem strony pozostawały zgodne co do stanu faktycznego w niniejszej sprawie Nadto z uwagi na fakt, że sprawa niniejszą jest sprawą gospodarczą zastosowanie miał art. 458 ¹⁰ k.p.c. zgodnie z którym

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.

Powódka dochodziła w niniejszym postępowaniu zwrotu kwot wypłaconych pozwanej tytułem subwencji finansowej w ramach Tarczy Finansowej 1.0 i Tarczy Finansowej 2.0.

Pierwsze z żądań powódka oparła na § 3 ust. 6 umowy 1.0 oraz § 3 ust. 6 Regulaminu 1.0. Zgodnie z powyższymi postanowieniami, Polski Fundusz Rozwoju uprawniony był do kontrolowania prawdziwości informacji i oświadczeń złożonych w związku z zawarciem umowy o udzieleniu subwencji finansowej. Powódka zdecydowała się skontrolować oświadczenia złożone przez pozwaną, ze względu na to, że pozwana składając wnioski w ramach Tarczy 1.0 i Tarczy 2.0 odmiennie określiła swój status – raz jako małego i średniego przedsiębiorcę, a drugi raz jako mikrofirmę, pomimo tego, że status ten należało określić na dzień 31 grudnia 2019 roku. Status ten nie mógł być w związku z tym różny.

W odniesieniu do żądania zwrotu subwencji udzielonej w ramach Tarczy 1.0 pozwana przyznała, że omyłkowo wskazała, składając wniosek o przyznanie jej subwencji, że posiada status małego i średniego przedsiębiorcy. Okoliczność ta nie budziła więc żadnych wątpliwości, a do rozstrzygnięcia sądu koniecznym było ustalenie, czy w takiej sytuacji, Polski Fundusz Rozwoju uprawniony był do żądania zwrotu wypłaconych pozwanej kwot, a jeśli tak, to od jakiej daty powódce przysługiwały odsetki od wypłaconych kwot.

Postanowienia zarówno umowy zawartej w ramach Tarczy 1.0 (§ 3 ust. 6), jak i regulaminu uzupełniającego tę umowę (§3 ust. 6) wskazywały wprost, że w razie złożenia nieprawdziwego oświadczenia w ramach procesu ubiegania się o subwencję finansową, Polski Fundusz Rozwoju uprawniony będzie do wydania decyzji zobowiązującej przedsiębiorcę do zwrotu wypłaconej mu subwencji. W związku z tym, że pozwana złożyła nieprawdziwe oświadczenie, określając swój status na dzień 31 grudnia 2019 roku jako małego i średniego przedsiębiorcę, dochodzenie przez powódkę zwrotu wypłaconej subwencji było uzasadnione.

Również w zakresie żądania odsetkowego od kwoty wypłaconej pozwanej w ramach Tarczy 1.0 stwierdzić należało, że było ono uzasadnione. Zgodnie bowiem z § 11 ust. 13 Regulaminu 1.0, subwencja wypłacona na podstawie nieprawdziwych oświadczeń stawała się wymagalna w terminie 14 dni roboczych od dnia otrzymania subwencji. W związku ze złożeniem przez pozwaną nieprawdziwego oświadczenia w przedmiocie przysługującego jej statusu małego lub średniego przedsiębiorcy, wskazane postanowienie regulaminu znalazło zastosowanie, a w związku z tym, że do wypłacenia subwencji doszło 22 czerwca 2020 roku, powódce należały się odsetki ustawowe za opóźnienie (art. 481 § 1 k.c.) począwszy od 14. dnia roboczego po wypłacie środków.

Z powyższych względów, pierwsze z żądań zgłoszonych przez powódkę podlegało uwzględnieniu w całości.

Analogicznie sytuacja przedstawiała się w odniesieniu do żądania zwrotu subwencji udzielonej na podstawie programu Tarcza 2.0 wskazując jako podstawę § 5 ustęp 1 umowy 2.0 i § 2 ustęp 3 umowy 2.0 w związku z § 16 ustęp 7 Regulaminu 2.0 w związku z art. 353 kodeksu cywilnego w zakresie należności dotyczącej subwencji finansowej udzielonej w ramach Tarczy Finansowej 2.0, gdzie zgodnie z powołanymi wyżej postanowieniami w przypadku stwierdzenia złożenia przez przedsiębiorcę nieprawdziwych oświadczeń PFR może podjąć decyzję o zobowiązaniu przedsiębiorcy do zwrotu całości wypłaconej kwoty a przedsiębiorstwo ma obowiązek takie zobowiązanie wykonać . Wypłacone subwencje finansowe nie miały charakteru bezzwrotnego. Dopiero w przypadku spełnienia określonych przesłanek powód mógł podjąć decyzję o umorzeniu zobowiązania w części a wyjątkowo w całości. Decyzja o umorzeniu zobowiązania stanowiła zatem wyjątek od reguły przyjętej w regulaminie jak i w umowie subwencji finansowej.

Odnośnie nieprawidłowego określenia statusu strona pozwana wskazała, że we wniosku składanego przy Tarczy Finansowej 1.0 prawdopodobnie pozwany wskutek pomyłki zaznaczył rubryka określającą firmę jako MŚP. Biorąc pod uwagę fakt, że status przedsiębiorcy był określany na dzień 31 grudnia 2019r, przy obydwu programach subwencyjnych strona pozwana powinna analogicznie wypełnić oba wnioski, co nie miało miejsca w przestawionym stanie faktycznym. Nadto pozwana wzywana do wyjaśnienia tychże niezgodności nie zareagowała , pozostawiając wezwania powódki bez reakcji i odpowiedzi. Także składając sprzeciw od nakazu zapłaty pozwana nie przedstawiła żadnej dokumentacji potwierdzającej spełnienie przez nią warunków określonych zarówno w Regulaminie 1.0 jak i 2.0 uprawniających do otrzymania subwencji.

Stosownie do art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne, zaś zgodnie z przepisem art. 232 k.p.c. strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Pierwszy z przywołanych przepisów, tj. art. 6 k.c. odnosi się do materialnoprawnego aspektu zagadnienia ciężaru udowodnienia faktu. Instytucja ciężaru dowodu w tym znaczeniu (materialnym) służy do kwalifikacji prawnej negatywnego wyniku postępowania dowodowego. Przepis regulujący rozkład ciężaru dowodu określa, kto poniesie wynikające z przepisów prawa materialnego negatywne konsekwencje ich nieudowodnienia. Funkcją reguły ciężaru dowodu jest umożliwienie sądowi merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy w sytuacji, gdy nie udało się ustalić leżących u podstaw sporu faktów. W każdym bowiem przypadku spełnienia przesłanek procesowych Sąd cywilny obowiązany jest wydać merytoryczne rozstrzygnięcie, niezależnie od tego, czy postępowanie dowodowe przyniosło jakikolwiek efekt. Wskazany przepis nakazuje rozstrzygnąć sprawę na niekorzyść osoby opierającej swoje powództwo lub obronę na twierdzeniu o istnieniu jakiegoś faktu prawnego, jeżeli fakt ten nie został udowodniony. W kontradyktoryjnym modelu postępowania cywilnego o zakresie i rodzaju roszczenia decyduje powód, a w konsekwencji to na nim spoczywa ciężar udowodnienia twierdzeń które mają popierać jego żądania (wyrok Sądu Najwyższego z 24 listopada 2010 r., sygn. akt II CSK 297/10, LEX nr 970074). Reguła ta nie może być jednak rozumiana w ten sposób, że zawsze, bez względu na okoliczności sprawy, ciężar dowodu spoczywa na powodzie (wyrok Sądu Najwyższego z 20 kwietnia 1982 r., sygn. akt I CR 79/82, LEX nr 8416, a także wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 30 września 2010 r., sygn. akt I ACa 572/10, LEX nr 756665). Rozkład ciężaru dowodu (art. 6 k.c.) i jego procesowy odpowiednik (art. 232 k.p.c.) należy rozumieć bowiem w ten sposób, że w razie sprostania przez powoda ciążącym na nim obowiązkom dowodowym, na stronie pozwanej spoczywa ciężar udowodnienia ekscepcji i faktów uzasadniających – jej zdaniem – oddalenie powództwa (tak Sąd Apelacyjny w Gdańsku w wyroku z 29 maja 2014 r., sygn. akt III APa 10/14, LEX nr 1488579).

W realiach niniejszej sprawy pozwana winna wykazać, że spełniła warunki do otrzymania subwencji zarówno w pierwszym jak i drugim programie Tarczy Finansowej , czego zaniechała i co w konsekwencji przeważyło za uwzględnieniem powództwa w całości .

Odnosząc się z kolei do żądania odsetkowego, również ono podlegało uwzględnieniu. Kwestię uprawnienia do żądania odsetek powódki regulowały postanowienia Regulaminu 2.0, a w szczególności § 16 ust. 7 tego regulaminu. Zgodnie z jego brzmieniem, w razie uzyskania subwencji na podstawie złożonego nieprawdziwego oświadczenia, powódka mogła dochodzić odsetek od wypłaconej kwoty od dnia przekazania subwencji finansowej do dyspozycji przedsiębiorcy. W związku z tym, że subwencja została wypłacona stronie pozwanej w dniu 16 marca 2021 roku, od tego dnia liczyć należało odsetki za opóźnienie (art. 481 § 1 k.c.) w zwrocie tej kwoty.

W związku z powyższym, żądanie pozwu było uzasadnione także w tym zakresie.

Jednocześnie bez znaczenia pozostawały zarzuty podniesione przez pozwaną. W pierwszej kolejności wskazać należy, że pełnomocnik strony pozwanej nie sprecyzował na czym dokładnie miałaby polegać podniesiona przez niego sprzeczność ze społeczno – gospodarczym przeznaczeniem prawa lub z zasadami współżycia społecznego żądania zwrotu wypłaconej subwencji (art. 5 k.c.). Przytoczenie wskazanego przepisu, bez uzasadnienia podstaw do jego zastosowania, w szczególności w stosunkach między przedsiębiorcami, nie może stanowić skutecznie podniesionego zarzutu z art. 5 k.c. Nadto, zarzut naruszenie zasad współżycia społecznego uwzględniony może zostać jedynie wyjątkowo, gdy przemawiają za tym szczególne okoliczności konkretnego przypadku. Sąd nie dopatrzył się w żądaniu powódki okoliczności, które świadczyć by miały o wystąpieniu szczególnych okoliczności, które uzasadniać by miały oddalenie powództwa, pomimo wykazania zasadności roszczenia. Uzyskanie subwencji finansowej przez pozwaną oraz skutki złożenia nieprawidłowych oświadczeń zostały szczegółowo uregulowane zarówno w umowach, jak i w regulaminach, z którymi zapoznać mogła się strona pozwana jeszcze przed wystąpieniem o udzielnie subwencji i podpisaniem umowy. Od przedsiębiorcy wymagać można należytej staranności, określanej przy uwzględnieniu zawodowego charakteru prowadzonej działalności gospodarczej (art. 355 § 2 k.c.). W związku z tym, pozwana winna dołożyć należytej staranności przy wnioskowaniu o udzielenie subwencji i upewnić się, że podane przez nią dane są nieprawidłowe.

Także zarzut obejmujący brak powstania szkody po stronie powódki nie mógł zostać uznany za zasadny. Roszczenie powódki nie jest oparte na przepisach o odpowiedzialności odszkodowawczej, a na postanowieniach umowy i regulaminu. W związku z powyższym, wystąpienie szkody nie jest przesłanką warunkującą możliwość dochodzenia zwrotu wypłaconej subwencji. Szczegółowo kwestię zwrotu subwencji regulowały postanowienia łączące strony, które nie przewidywały, że jakiekolwiek znaczenie dla zwrotu subwencji będzie miała kwestia, czy podając nieprawdę, przedsiębiorca doprowadził do powstania szkody u strony powodowej w postaci wypłaty świadczenia w większej wysokości, niż przysługiwałoby pozwanej w razie prawidłowego określenia swojego statusu. Jedynym warunkiem wydania decyzji o konieczności zwrotu całej wypłaconej subwencji było złożenie nieprawdziwego oświadczenia, co miało miejsce w niniejszej sprawie. Bez znaczenia dla rozstrzygnięcia było więc, czy kwota zawnioskowana przez pozwaną mogła zostać uzyskana również w sytuacji, w której doszłoby do prawidłowego określenia swojego statusu.

Rozstrzygnięcie o kosztach sąd oparł na zasadzie odpowiedzialności za wynik procesu, tj. na art. 98 § 1 k.p.c. Powódka wygrała postępowanie w całości, w związku z czym pozwana została zobowiązana do zwrotu kosztów procesu, które poniosła strona powodowa. Jednocześnie szczegółowe wyliczenie kosztów sąd pozostawił referendarzowi sądowemu, działając na podstawie art. 108 § 1 k.p.c.

Mając na uwadze powyższe, orzeczono jak na wstępie.

SSO Ewa Teofilak

(...)