Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

Formularz UWO

Sygnatura akt

XII Ko 6/23

1. WNIOSKODAWCA

B. K.

2. ZWIĘZŁE PRZEDSTAWIENIE ZGŁOSZONEGO ŻĄDANIA

1.

Odszkodowanie (kwota główna)

Odsetki

-------------------------------

-------------------------------

2.

Zadośćuczynienie (kwota główna)

Odsetki

1.377.676,50 złotych pomniejszoną o zasądzone uprzednio 25.000 złotych, czyli kwotę 1.352.676,50 zł,

tytułem zadośćuczynienia za krzywdę doznaną na skutek internowania w okresie od 13 grudnia 1981 r. do 07 lipca 1982 r. na mocy decyzji nr (...) Komendanta Wojewódzkiego MO o internowaniu z 13 grudnia 1981 r., w związku z działalnością na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego.

Odsetki ustawowe za opóźnienie od uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

3.

Inne

Zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz wnioskodawcy zwrotu poniesionych przez wnioskodawcę wydatków związanych z ustanowieniem pełnomocnika z wyboru według norm przypisanych w wysokości 6-krotności stawki minimalnej.

3. Ustalenie faktów

3.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Fakt

Dowód

Numer karty

1.

B. K. w 1980 r. był pracownikiem Przedsiębiorstwa (...) w R. oraz był aktywnym działaczem (...). W maju 1981 r. został przewodniczącym Komitetu (...) był także delegatem na I Krajowy Zjazd Delegatów (...) w G..

zeznania B. K.

144-146

48

informacje z IPN

53-54, 55, 56

2.

Za działalność związkową w nocy z 13 na 14 grudnia 1981 r. B. K. został zatrzymany na podstawie decyzji nr (...) o internowaniu wydanej 13 grudnia 1981 r. przez Komendanta Wojewódzkiego Milicji Obywatelskiej w R.. Jako przyczynę internowania B. K. została wskazana okoliczność, że nie przestrzega norm i zasad porządku prawnego oraz nawołuje do niepokojów społecznych. Początkowo został on przewieziony do aresztu w R.. Tam został osadzony w 13 osobowej celi. Następnie jeszcze tej samej nocy został przewieziony do Ośrodka Odosobnienia w K.. Po dwóch dniach B. K. został powrotem przewieziony do R.. Zarówno w K. jak i później w R. B. K. osadzony był w celach 4 osobowych. W celach było zimno, a jedzenie nie nadawało się do spożycia. Osadzonemu przysługiwał prysznic raz w tygodniu. Jego cela była na podsłuchu. W trakcie internowania wnioskodawca zachorował i trafił do szpitala w Ł.. Oprócz tego nie miał zapewnionej żadnej opieki medycznej. Internowany z żoną widywał się raz w miesiącu, większości korespondencji nie otrzymywał, gdyż była zatrzymywana. B. K. został zwolniony z internowania 07 lipca 1982 r.

decyzja nr (...) o internowaniu oraz nakaz zatrzymania

32, 33

notatka z zatrzymania

31

lista osób internowanych

39v

decyzja nr (...) o uchyleniu internowania oraz notatka

35, 36

zeznania B. K.

144-146

48

3.

Wyrokiem z 28 stycznia 2010 r. Sąd Okręgowy w Radomiu zasądził od Skarbu Państwa na rzecz B. K. kwotę 25.000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznane krzywdy wynikłe z pozbawienia go wolności związku z wykonaniem decyzji nr (...) o internowaniu na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, który to przepis (a dokładnie przepisy art. 8 ust. 1a i 1d) w momencie wydawania ww. orzeczenia limitował wysokość żądania odszkodowania za poniesioną szkodę oraz zadośćuczynienia za doznaną krzywdę na łącznie 25.000 zł. Wskazane przepisy w dniu 10 marca 2011 r. utraciły moc, gdyż zostały one uznane przez Trybunał Konstytucyjny, wyrokiem z dnia 01 marca 2011 r., sygn. akt P 21/09, za niezgodne z art. 64 ust. 2 w związku z art. 32 ust. 1 i art. 2 oraz z art. 41 ust. 5 w związku z art. 77 ust. 1 i art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej – w przypadku przepisu art. 8 ust. 1a ustawy lutowej oraz niezgodne z art. 41 ust. 5 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej – w przypadku przepisu art. 8 ust. 1d ustawy lutowej.

Wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 09 listopada 2022 r., sygn. akt II AKo 136/22 zostało wznowione postępowanie zakończone ww. prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Radomiu. Jednocześnie Sąd Apelacyjny w Lublinie uchylił wyrok Sądu Okręgowego w Radomiu, a sprawę przekazał do ponownego rozpoznania.

wyrok Sądu Okręgowego w Radomiu z dnia 28 stycznia 2010 r. sygn. akt II Ko 495/08

8, 52

wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 09 listopada 2022 r., sygn. akt II AKo 136/22

5-7

4.

B. K. mógł złożyć zeznania w przedmiotowej sprawie oraz świadomie złożył wniosek o zasądzenie zadośćuczynienia (za pośrednictwem pełnomocnika).

dokumentacja medyczna

70-82

opinia psychologiczna

113-120

148-152

3.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Fakt

Dowód

Numer karty

----

---------------------------------------

-------

-------

4. ocena DOWODów

4.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 3.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

3.1.1.

3.1.2.

3.1.3.

informacje z IPN, akta archiwalne – decyzja o internowaniu oraz nakaz zatrzymania, notatka dot. zatrzymania, lista internowanych decyzja o uchyleniu internowania

Sąd uznał za rzetelne informacje zawarte w aktach, gdyż autentyczność przedłożonych dokumentów oraz wyroków nie była kwestionowana przez strony i nie budziła wątpliwości Sądu. Na podstawie wskazanych dokumentów Sąd ustalił podstawę internowania wnioskodawcy, okres jego stosowania oraz miejsce osadzenia. Ponadto Sąd ustalił okoliczności dotyczące wydanego wyroku w przedmiocie przyznania zadośćuczynienia oraz powodów wznowienia postępowania.

zeznania B. K.

Sąd uznał zeznania wnioskodawcy za wiarygodne, gdyż są jasne, logiczne, konsekwentne, ponadto korespondują z zebranym materiałem dowodowym w postaci decyzji organów procesowych oraz ujawnionych dokumentów archiwalnych.

3.1.4.

opinia biegłego psychologa

Sporządzona opinia jest jasna, kompletna, rzeczowa, wewnętrznie spójna, sporządzona przez osobę do tego uprawnioną, a strony nie kwestionowały wniosków z nich wywiedzionych. Sąd podzielił wnioski opinii w zakresie ustalenia, iż stan zdrowia wnioskodawcy umożliwiał mu świadome sporządzenie wniosku w przedmiocie zasądzenia zadośćuczynienia, a także umożliwia mu złożenie zeznań, co znalazło swoje odzwierciedlenie w przeprowadzonej w miejscu zamieszkania wnioskodawcy czynności przesłuchania. Wskazana opinia została sporządzona przez biegłego po przeprowadzonym badaniu B. K..

4.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów

(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 3.1 albo 3.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.1.4.

opinia biegłego neurologa

W świetle treści opinii biegłego psychologa oraz samej treści opinii biegłego neurologa, Sąd uznał, że sporządzona opinia biegłego neurologa jest niepełna, zatem Sąd nie opierał swoich ustaleń na wnioskach wywiedzionych przez biegłego neurologa.

5. PODSTAWA PRAWNA

Odszkodowanie

1.

Kwota główna

Odsetki

-----------------------------

-----------------------------

Zwięźle o powodach podstawy prawnej

-----------------------------

Zadośćuczynienie

2.

Kwota główna

Odsetki

105.000 złotych

Odsetki ustawowe od uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

Zwięźle o powodach podstawy prawnej

Zgodnie z treścią art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, osobie, wobec której stwierdzono nieważność orzeczenia albo wydano decyzję o internowaniu w związku z wprowadzeniem w dniu 13 grudnia 1981 r. w Polsce stanu wojennego, przysługuje od Skarbu Państwa odszkodowanie za poniesioną szkodę i zadośćuczynienie za doznaną krzywdę wynikłe z wydania lub wykonania orzeczenia albo decyzji. Roszczenia o odszkodowanie i zadośćuczynienie nie przedawniają się.

Niewątpliwie przedstawiony stan faktyczny potwierdza, że B. K. na mocy decyzji nr (...) został internowany na okres od 13 grudnia 1981 r. do 07 lipca 1982 r. w związku ze swoją działalnością na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego.

W związku z powyższym B. K. miał prawo domagać się zadośćuczynienia za doznane krzywdy.

Inne

3.

W myśl § 11 ust. 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie stawka minimalna za prowadzenie spraw o odszkodowanie za niesłuszne skazanie lub ukaranie, aresztowanie lub zatrzymanie, w tym spraw wynikających z przepisów o uznanie za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego wynosi 240 zł. Z uwagi to, że pełnomocnik był obecny na dwóch terminach rozprawy, powyższą kwotę należało podwyższyć o 20% - zgodnie z § 17 pkt 1 ww. rozporządzenia, co daje łączną kwotę 288 zł. Pełnomocnik wnioskodawcy nie uzasadnił w sposób dostateczny powodów, dla których należałoby wskazaną stawkę zasądzić w 6-krotnym powiększeniu, gdyż samoistnie ani zawiłość, ani obszerność sprawy tego nie uzasadnia.

Zwięźle o powodach podstawy prawnej

Na podstawie art. 13 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego koszty postępowania w sprawach objętych tą ustawą, w tym z tytułu ustanowienia pełnomocnika, ponosi Skarb Państwa.

6. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU W PRZEDMIOCIE ŻĄDANIA

Zwięźle o powodach rozstrzygnięcia

Odszkodowanie

1.

Kwota główna

Odsetki

------------------------

-----------------

Zadośćuczynienie

2.

Kwota główna

Odsetki

Ustalając wysokość zasądzonego zadośćuczynienia, Sąd miał na uwadze, że winno być one „odpowiednie” do poniesionej krzywdy. Ma ono odzwierciedlać rzeczywiście doznaną przez osobę represjonowaną krzywdę i służyć skompensowaniu doznanych cierpień. Zadośćuczynienie powinno być odczuwalne dla wnioskodawcy, jednakże nie może być źródłem nieuzasadnionego przysporzenia majątkowego.

Przy szacowaniu wysokości zadośćuczynienia Sąd miał na względzie rodzaj krzywdy doznanej przez B. K. w przypadku pozbawienia go wolności na mocy decyzji o internowaniu.

Sąd uwzględniając roszczenie wnioskodawcy wziął pod uwagę czas trwania internowania, czyli 7 miesięcy, warunki jego pobytu w aresztach w R., K. oraz szpitalu w Ł., obciążenie psychiczne, utrudniany przez aparat państwowy kontakt z najbliższymi – widzenia raz w miesiącu, a także stres związany z pozbawieniem wolności.

Rekompensując doznaną krzywdę wynikłą z internowania B. K., Sąd uznał za zasadne przyznanie zadośćuczynienia w wysokości 105.000 zł. Sąd przyjął, że kwota ta jest adekwatna w stosunku do doznanej krzywdy, gdyż jest to kwota 15.000 zł za każdy miesiąc pozbawienia wolności w warunkach internowania.

Odsetki ustawowe od uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

Inne

---

-------------------------

7. Inne ROZSTRZYGNIĘCIA Zawarte w WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

3.

Sąd oddalił żądanie wnioskodawcy w pozostałej części, uznając, że roszczenie o zasądzenie zadośćuczynienia w pełnej kwocie 1.377.676,50 zł na rzecz wnioskodawcy jest niewspółmierne do doznanej krzywdy, a wyliczenia tej kwoty przez pełnomocnika wnioskodawcy w żaden sposób nie adekwatne do krzywdy doznanej przez B. K..

8. KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

4.

Zgodnie z art. 13 ustawy z 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego sprawy objęte tą ustawą są wolne od kosztów sądowych, zatem ponosi je Skarb Państwa.

9. PODPIS