Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 czerwca 2024 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie X Wydział Karny Odwoławczy

Przewodniczący - sędzia SO Wanda Jankowska – Bebeszko

Sędziowie SO Leszek Parzyszek

SO Grażyna Puchalska

Protokolant: inspektor Krzysztof Arasim

przy udziale prokuratora Pawła Hejmej

po rozpoznaniu w dniu 24 czerwca 2024 r. sprawy

1. B. T. (1) oskarżonego o czyny z art. 59 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii i in.

2. Ż. G. (poprzednio C.) oskarżonej o czyn z art. 59 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 k.k.

3. P. M. (1) oskarżonego o czyn z art. 59 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 k.k.

4. J. B. (1) oskarżonego o czyn z art. 59 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 k.k.

5. R. S. oskarżonego o czyn z art. 59 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 k.k.

na skutek apelacji wniesionych przez obrońców oskarżonych oraz prokuratora

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy - Śródmieścia w Warszawie z dnia 22 marca 2023 r. sygn. akt II K 445/17

orzeka:

I.  w odniesieniu do oskarżonego B. T. (1):

1.  uchyla orzeczenie z pkt IV zaskarżonego wyroku dotyczące wymierzenia łącznej kary pozbawienia wolności,

2.  uchyla orzeczenia z pkt I oraz III i w tym zakresie sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu dla Warszawy – Śródmieścia celem ponownego rozpoznania,

3.  zmienia rozstrzygniecie z pkt II ustalając, iż oskarżony posiadał 311,15 g ziela konopi innych niż włókniste (marihuany), 8,72 g kokainy, 117,7 g amfetaminy, 59 g mefedronu oraz 57,36 g alfa PVP,

4.  na poczet orzeczonej w pkt II kary pozbawienia wolności zalicza B. T. (1) okres rzeczywistego pozbawienia wolności od 1 lipca 2015 r. do 26 sierpnia 2015 r. oraz od 5 września 2015 r. do 18 grudnia 2015 r.,

5.  w pozostałej części wyrok w stosunku do B. T. (1) utrzymuje w mocy;

II. w odniesieniu do oskarżonych Ż. G., z d. C., P. M. (1), R. S. i J. B. (1) zaskarżony wyrok uchyla (pkt V, VI, VII, VIII) i sprawę w tym zakresie przekazuje Sądowi Rejonowemu dla Warszawy – Śródmieścia do ponownego rozpoznania,

III. zasądza od B. T. (1) na rzecz Skarbu Państwa kwotę 300 zł opłaty, zwalnia go od wydatków za postępowanie odwoławcze,

IV. przyznaje od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. S. oraz adw. K. R. kwoty po 1 176 (tysiąc sto siedemdziesiąt sześć) zł powiększone o podatek VAT tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu w postępowaniu odwoławczym.

X Ka 927/23

UZASADNIENIE

Kierując się względami wskazanymi w orzecznictwie Sądu Najwyższego (por.m.in. wyrok z 16 listopada 2021 r. IV KK 448/20, postanowienie w sprawie II KK 77/21), odstąpiono od sporządzenia uzasadnienia na formularzu, o którym mowa w art. 99a § 1 k.p.k.

1. B. T. (1) został oskarżony o to, że:

I. w okresie od 8 maja 2014 r. do 11 czerwca 2014 r. w W., wbrew przepisom ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii, działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, w krótkich odstępach czasu i z góry powziętym zamiarem, wielokrotnie udzielił nieustalonym osobom środków odurzających w postaci marihuany, kokainy, haszyszu oraz substancji psychotropowych w postaci amfetaminy, mefedronu, tabletek ekstazy, o łącznej wadze nie mniejszej niż 3 743,5 g i 369 tabletek, przyjmując od nich za każdy 1 gram marihuany kwotę nie mniejszą niż 40 zł, za 1 gram kokainy kwotę nie mniejszą niż 300 zł, za 1 gram haszyszu kwotę nie mniejszą niż 30 zł, za 1 gram amfetaminy kwotę nie mniejszą niż 30 zł, za 1 gram mefedronu kwotę nie mniejszą niż 50 zł, za 1 tabletkę ekstazy kwotę nie mniejszą niż 20 zł, przy czym czynu tego dopuścił się w ciągu 5 lat od odbycia co najmniej 6 miesięcy kary pozbawienia wolności za umyślne przestępstwo podobne,

tj. o czyn z art. 59 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 64 § 1 k.k. i art. 12 k.k.

II. w dniu 1 lipca 2015 r. znajdując się na rogu ulic (...) w W. oraz przy ul. (...) w mieszkaniach nr (...) posiadał, wbrew przepisom ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii, znaczną ilość środków odurzających i substancji psychotropowych w postaci: marihuany o łącznej wadze 313,95 g, amfetaminy o łącznej wadze 119,58 g, kokainy o łącznej wadze 8,72 g, mefedronu o łącznej wadze 116,36 g, przy czym czynu tego dopuścił się w ciągu 5 lat od odbycia co najmniej 6 miesięcy kary pozbawienia wolności za umyślne przestępstwo podobne,

tj. o czyn z art. 62 ust. 2 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 64 § 1 k.k.

III. w okresie od 1 czerwca 2015 r. do 1 lipca 2015 r. w W., wbrew przepisom ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii, działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, w krótkich odstępach czasu i z góry powziętym zamiarem, wielokrotnie udzielił nieustalonym osobom środków odurzających w postaci marihuany i kokainy oraz substancji psychotropowych w postaci amfetaminy i mefedronu, o łącznej wadze nie mniejszej niż 378,5 g, przyjmując od nich za każdy 1 gram marihuany kwotę nie mniejszą niż 29 zł, za 1 gram kokainy kwotę nie mniejszą niż 300 zł, za 1 gram amfetaminy kwotę nie mniejszą niż 12 zł, za 1 gram mefedronu kwotę nie mniejszą niż 30 zł, za 1 tabletkę ekstazy kwotę nie mniejszą niż 20 zł, przy czym czynu tego dopuścił się w ciągu 5 lat od odbycia co najmniej 6 miesięcy kary pozbawienia wolności za umyślne przestępstwo podobne,

tj. o czyn z art. 59 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 64 § 1 k.k. i art. 12 k.k.

2. Ż. C. została oskarżona o to, że:

w okresie od 8 maja 2014 r. do 11 czerwca 2014 r. w W., wbrew przepisom ustawy, działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, w krótkich odstępach czasu i z góry powziętym zamiarem, wielokrotnie udzielił nieustalonym osobom środków odurzających w postaci marihuany i kokainy oraz substancji psychotropowych w postaci amfetaminy, mefedronu, o łącznej wadze nie mniejszej niż 26 g, przyjmując od kupujących za każdy 1 gram marihuany kwotę nie mniejszą niż 40 zł, za 1 gram kokainy kwotę nie mniejszą niż 300 zł, za 1 gram amfetaminy kwotę nie mniejszą niż 30 zł, za 1 gram mefedronu kwotę nie mniejszą niż 50 zł,

tj. o czyn z art. 59 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 k.k.

3. P. M. (1) został oskarżony o to, że:

w okresie od 8 maja 2014 r. do 20 maja 2014 r. w W., wbrew przepisom ustawy, działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, w krótkich odstępach czasu i z góry powziętym zamiarem, wielokrotnie udzielił B. T. (1) środków odurzających w postaci marihuany oraz substancji psychotropowych w postaci mefedronu, o łącznej wadze nie mniejszej niż 1500 g, przyjmując od niego za każdy 1 gram marihuany kwotę nie mniejszą niż 23 zł, a za 1 gram mefedronu kwotę nie mniejszą niż 24 zł,

tj. o czyn z art. 59 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 k.k.

4. R. S. został oskarżony o to, że:

w okresie od 8 maja 2014 r. do 11 czerwca 2014 r. w W., wbrew przepisom ustawy, działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, w krótkich odstępach czasu i z góry powziętym zamiarem, wielokrotnie udzielił B. T. (1) substancji psychotropowych w postaci mefedronu o łącznej wadze nie mniejszej niż 520 g, przyjmując od niego za każdy 1 gram mefedronu kwotę nie mniejszą niż 22 zł,

tj. o czyn z art. 59 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 k.k.

5. J. B. (1) został oskarżony o to, że:

w okresie od 8 maja 2014 r. do 11 czerwca 2014 r. w W., wbrew przepisom ustawy, działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, w krótkich odstępach czasu i z góry powziętym zamiarem, wielokrotnie udzielił B. T. (1) środków odurzających w postaci marihuany oraz substancji psychotropowych w postaci tabletek ekstazy, o łącznej wadze nie mniejszej niż 700 g i 200 sztuk tabletek, przyjmując od niego za każdy 1 gram marihuany kwotę nie mniejszą niż 28 zł, a za 1 sztukę tabletki ekstazy kwotę nie mniejszą niż 9,5 zł,

tj. o czyn z art. 59 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 k.k.

Wyrokiem z dnia 22 marca 2023 r. Sąd Rejonowy dla Warszawy – Śródmieścia orzekł:

I.  oskarżonego B. T. (1) uznał za winnego popełnienia czynu zarzucanego mu w pkt I i na podstawie art. 59 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 64 § 1 k.k. i art. 12 k.k., przy zastosowaniu art. 4 § 1 k.k., skazał go, a na podstawie art. 59 ust. 1 w/w ustawy w zw. z art. 4 § 1 k.k. wymierzył mu karę 4 lat pozbawienia wolności,

II.  oskarżonego B. T. (1) uznał za winnego popełnienia czynu zarzucanego mu w pkt II i na podstawie art. 62 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 64 § 1 k.k., przy zastosowaniu art. 4 § 1 k.k., skazał go, a na podstawie art. 62 ust. 2 w/w ustawy w zw. z art. 4 § 1 k.k. wymierzył mu karę 2 lat pozbawienia wolności,

III.  oskarżonego B. T. (1) uznał za winnego popełnienia czynu zarzucanego mu w pkt III i na podstawie art. 59 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 64 § 1 k.k. i art. 12 k.k., przy zastosowaniu art. 4 § 1 k.k., skazał go, a na podstawie art. 59 ust. 1 w/w ustawy w zw. z art. 4 § 1 k.k. wymierzył mu karę 4 lat pozbawienia wolności,

IV.  na podstawie art. 85 § 1 k.k. i art. 86 § 1 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. połączył wymierzone w pkt I – III kary jednostkowe i wymierzył B. T. (1) karę łączną 5 lat pozbawienia wolności;

V.  oskarżoną Ż. C. uznał za winną popełnienia zarzucanego jej czynu i na podstawie art. 59 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 4 § 1 k.k. skazał ją, wymierzając jej karę 1 roku i 3 miesięcy pozbawienia wolności,

VI.  oskarżonego P. M. (1) uznał za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu i na podstawie art. 59 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 4 § 1 k.k. skazał go, wymierzając mu karę 2 lat pozbawienia wolności;

VII.  oskarżonego R. S. uznał za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu i na podstawie art. 59 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 k.k. i art. 4 § 1 k.k. skazał go, wymierzając mu karę 2 lat pozbawienia wolności,

VIII.  oskarżonego J. B. (1) uznał za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu i na podstawie art. 59 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 4 § 1 k.k. skazał go, wymierzając mu karę 1 roku i 3 miesięcy pozbawienia wolności;

IX.  na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. zwolnił oskarżonych od kosztów sądowych, wydatkami obciążył Skarb Państwa.

Apelacje od powyższego wyroku wnieśli obrońcy wszystkich oskarżonych, zaskarżając w całości orzeczenia dotyczące oskarżonych, których reprezentowali.

Obrońca oskarżonego B. T. (1) zarzucił:

I. mającą wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia, obrazę przepisów postępowania tj. art. 7 k.p.k., poprzez dokonanie wbrew zasadom logiki i doświadczenia życiowego, ustalenia iż oskarżony B. T. (1) „udzielał” w rozumieniu art. 59 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii, środków odurzających lub substancji psychotropowych innym osobom, w sytuacji gdy z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie wynika, że oskarżony swym zachowaniem dopuścił się co najwyżej posiadania środków odurzających lub substancji psychotropowych ewentualnie niekaralnego przygotowania do udzielenia ich innym osobom, co w konsekwencji doprowadziło do przyjęcia błędnej kwalifikacji prawnej przestępstwa tj. z art. 59 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii co do czynów w punktach I (jeden) i III (trzy),

II. mający wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia, błąd w ustaleniach faktycznych, polegający na przypisaniu oskarżonemu B. T. (1) posiadanie oraz udostępnienie środków odurzających lub substancji psychotropowych, z wymienieniem ilości, rodzajów środków odurzających lub substancji psychotropowych oraz uzyskanych kwot korzyści majątkowych, jedynie w oparciu o zeznania świadków w szczególności funkcjonariuszy Policji, w sytuacji gdy świadkowie w żadnej mierze nie zeznawali na okoliczność: ilości, rodzajów środków odurzających lub substancji psychotropowych oraz kwot korzyści majątkowych uzyskanych przez oskarżonego, ani czy określone rzeczy są w ogóle środkami odurzającymi lub substancjami psychotropowymi, zabronionymi przez ustawę, co w konsekwencji doprowadziło do przypisania oskarżonemu czynów z punktów I- III,

III. mającą wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia, obrazę przepisów postępowania tj. art. 7 k.p.k., art. 4 k.p.k., 92 k.p.k., 410 k.p.k., poprzez obdarzenie - wbrew wskazaniom wiedzy, logiki, doświadczenia życiowego i zasadzie swobodnej kontrolowanej oceny dowodów - w całości wiarygodnością zeznań świadków funkcjonariuszy Policji w szczególności w zakresie obciążenia B. T. (1) winą i sprawstwem odnośnie udostępniania i posiadania przez B. T. (1) środków odurzających oraz substancji psychotropowych, w sytuacji gdy funkcjonariusze znaleźli u oskarżonego jedynie „substancje nieznanego pochodzenia", a Sąd I instancji nie uwzględnił w podstawie dowodowej przypisanych czynów, protokołów z pozostałych czynności procesowych w tym opinii biegłych z zakresu badań chemicznych, ani również materiałów niejawnych,

IV. mającą wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia, obrazę przepisów postępowania tj. art. 7 k.p.k., art. 4 k.p.k., 92 k.p.k., 410 k.p.k., poprzez dowolne - wbrew wskazaniom wiedzy, logiki, doświadczenia życiowego i zasadzie swobodnej kontrolowanej oceny dowodów - pozbawienie w całości wiarygodności zeznań świadków: N. B., P. B., P. K., K. G., S. W., J. S., w sytuacji gdy wspomniani wyżej świadkowie, zeznali iż oskarżony B. T. (1), jedynie czym. handlował to pamiątkami klubowymi klubu „ (...)”, a zapiski w zatrzymanych oskarżonemu zeszytach i notesach, odnoszą się właśnie do środków finansowych uzyskiwanych ze sprzedaży tychże pamiątek; poza tym wyżej wymienieni świadkowie stwierdzili zgodnie, iż nie posługiwali się w rozmowach z oskarżonym B. T. (1) tzw. slangiem narkotykowym,

V. mającą wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia, obrazę przepisów postępowania tj. art. 7 k.p.k., art. 4 k.p.k., 92 k.p.k., 410 k.p.k., poprzez przypisanie oskarżonemu B. T. (1) jako odrębnego - czynu z punktu II tj. posiadania środków odurzających oraz substancji psychotropowych, w sytuacji gdy czyn z punktu II nie podlega odrębnemu ukaraniu (pozorny zbieg przestępstw) i stanowi czyn współukarany, z uwagi na zachowaną więź czasową i sytuacyjną z przestępstwem głównym tj. czynem z punktu III dotyczącego udostępniania środków odurzających oraz substancji psychotropowych,

VI. rażącą niewspółmierność orzeczonej kary, polegającą na skazaniu oskarżonego B. T. (1) na rażące surowe kary jednostkowe w oraz surową karę łączną tj. 5 lat pozbawienia wolności, w wyniku nieuwzględnienia okoliczności przemawiających na korzyść oskarżonego, takich jak: sposób życia oskarżonego przed i po popełnieniu przypisanych mu czynów, sytuacji rodzinnej i osobistej oskarżonego, upływu czasu od zdarzeń stanowiących podstawę wydania wyrok skazującego przy jednoczesnym zaakacentowaniu jedynie okoliczności dla oskarżonego niekorzystnych i w konsekwencji tego orzeczeniu kary w wysokości niewspółmiernej,

VII. naruszenie prawa materialnego tj. art. 63 § 1 k.k. (w razie nieuwzględnienia zarzutów co do winy), poprzez niezaliczenie oskarżonemu na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności okresu tymczasowego aresztowania począwszy od dnia 01.07.2015 r. do dnia 18.12.2015 r.

Podnosząc te zarzuty, obrońca wniósł o zmianę wyroku poprzez uniewinnienie B. T. (1) od wszystkich przypisanych mu przestępstw, ewentualnie, w razie nieuwzględnienia zarzutów co do winy, o wymierzenie kar jednostkowych oraz kary łącznej z zastosowaniem zasady pełnej absorpcji, ewentualnie, o uchylenie w całości zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji, nadto, o zwolnienie oskarżonego w całości z kosztów sądowych postępowania odwoławczego.

Obrońca oskarżonego P. M. (1) zarzucił:

I. naruszenie przepisów postępowania skutkujące błędem w ustaleniach faktycznych, które miały wpływ na wynik sprawy, które polegały na:

a) obrazie art. 2 k.p.k, art. 4 k.p.k. w zw. z art. 7 k.p.k. w zw. z art. 424 k.p.k. polegającą na uwzględnieniu w uzasadnieniu wyroku jedynie okoliczności przemawiających na niekorzyść oskarżonego M., rozstrzygnięcie istniejących w sprawie wątpliwości na niekorzyść oskarżonego poprzez dowolną ocenę materiału dowodowego zawartego w części jawnej i niejawnej materiału dowodowego w postaci utrwalonych stenogramów rozmów telefonicznych i przyjęcie, że dają one wystarczające i bezpośrednie podstawy, do uznania iż P. M. (1) realizował z B. T. transakcje narkotykowe i uzyskiwał za nie korzyść majątkową, podczas gdy:

a. z treści nagrań nie da się jednoznacznie stwierdzić, by z numeru przypisanego oskarżonemu zawsze kontaktował się P. M. (1), czy też robiły to inne osoby, bowiem nie wynika to z kontekstu rozmów, nadto brak ekspertyz w zakresie analizy głosu powoduje, że tezy oskarżenia nie mogą zostać obiektywnie potwierdzone,

b. z treści nagrań nie da się jednoznacznie stwierdzić, co było przedmiotem ustaleń pomiędzy rozmawiającymi osobami, i czy były to niedozwolone substancje, nadto w uzasadnieniu brak jest precyzyjnych ustaleń sądu dotyczących znaczenia formułowanych przez rozmówców określeń,

c. z treści nagrań nie da się jednoznacznie stwierdzić, by ustalenia jakie padają w rozmowach zawsze były zrealizowane, toteż ustalenie wolumenu domniemanych transakcji należy uznać za dowolne,

b) błąd w ustaleniach faktycznych polegających na poczynieniu przez Sąd ustaleń, iż substancje, które oskarżony M. miał udzielać B. T. zostały ujawnione i przebadane przez biegłego i stanowią substancje psychotropowe i środki odurzające w rozumieniu ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, podczas gdy substancje pochodzące bezpośrednio z tych transakcji nie zostały ujawnione w toku postępowania, a zatem nie mogły zostać przebadane,

c) obrazie art. 2 k.p.k, art. 4 k.p.k. w zw. z art. 7 k.p.k. polegającej na uznaniu, iż zgromadzony w sprawie materiał dowodowy w postaci osobowych źródeł dowodowych, tj. oskarżonych oraz świadków potwierdza udzielanie przez P. M. niedozwolonych substancji, podczas gdy wyjaśnienia świadków nie potwierdzają udziału oskarżonego P. M., bowiem świadkowie nie obejmują swoimi depozycjami osoby oskarżonego.

Podnosząc te zarzuty, obrońca wniósł o uniewinnienie oskarżonego, ewentualnie, mając na uwadze zakres kwestionowanego materiału dowodowego, o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji.

Obrońca oskarżonego R. S. zarzucił:

1. obrazę przepisów postępowania, mającą istotny wpływ na treść zaskarżonego wyroku, tj.:

- art. 7 k.p.k. oraz art. 2 § 2 k.p.k. i art. 4 k.p.k. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i dokonanie jej w sposób dowolny, w opozycji do zasad prawidłowego rozumowania, wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego oraz niedostrzeganie istotnych sprzeczności w dowodach uznanych przez Sąd za wiarygodne, a jednoznacznie wskazujących na niemożność przypisania pewnych działań oskarżonemu, jak również ocenianie dowodów przez pryzmat z góry przyjętej tezy i pomijanie szeregu dowodów nie przystających do z góry przyjętej tezy, tj. brak możliwości ustalenia czy faktycznie doszło do jakiejkolwiek transakcji, na temat której prowadzone były rozmowy, czy rozmowy były prowadzone przez oskarżonego R. S., a także brak możliwości ustalenia czy rozmowy dotyczyły narkotyków, a tym bardziej ich ilości;

- art. 5 k.p.k. poprzez wydanie rozstrzygnięcia w oparciu o błędne wnioski pozornie oparte na materiale dowodowym, w istocie jednak nie mające w nim oparcia, a zdaniem Sądu prowadzące do ustalenia winy oskarżonego, jak również poprzez niepowzięcie wątpliwości co do istotnych okoliczności, które to wątpliwości nie tylko są narzucające się, a też nie dają się usunąć, a tym samym rozstrzygnięte winny być na korzyść oskarżonego, tj. brak możliwości ustalenia czy faktycznie doszło do jakiejkolwiek transakcji, na temat której prowadzone były rozmowy, a także brak możliwości ustalenia czy rozmowy dotyczyły narkotyków, a tym bardziej ich ilości;

- art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k., polegający na zaniechaniu przez Sąd wskazania faktów, które Sąd uznał za udowodnione w zakresie zarzutu postawionego oskarżonemu R. S., albowiem „faktem" tym nie może być przepisana z aktu oskarżenia treść zarzutu, a także na sprzeczności treści uzasadnienia, w której Sąd wskazuje, że R. S. udzielił B. T. (3) 250 gramów mefedronu z sentencją wyroku, w której Sąd uznał oskarżonego S. udzielenia 520 gram mefedronu,

2. błąd w ustaleniach faktycznych mający wpływ na treść zaskarżonego wyroku polegający na przyjęciu, że oskarżony R. S. dopuścił się zarzucanego mu czynu, mimo że przeprowadzona zgodnie z regułami procedury karnej analiza i ocena materiału dowodowego nie pozwala na logiczne i spójne wyciąganie wniosków, do jakich doszedł Sąd I instancji, ze względu na wskazane wyżej uchybienia proceduralne.

Podnosząc te zarzuty, obrońca wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji, ewentualnie o uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu.

Obrońca oskarżonej Ż. C., obecnie G., zarzucił:

1) naruszenie przepisów prawa procesowego, mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, tj.:

a) art. 7 k.p.k. w zw. z 424 § 1 pkt. 1 k.p.k. polegające na błędnej i sprzecznej z zasadami prawidłowego rozumowania ocenie występującego w sprawie materiału dowodowego przez uznanie, że zebrany w sprawie materiał dowodowy jest wystarczający dla przyjęcia, iż oskarżona w celu osiągnięcia korzyści majątkowej wielokrotnie udzieliła nieustalonym osobom środków odurzających przy jednoczesnym braku wykazania faktów na których oparł się Sąd w zakresie uznania sprawstwa oskarżonej za udowodnione oraz braku wskazania dowodów stanowiących podstawę ustaleń faktycznych w sprawie,

b) art. 5 § 2 k.p.k. poprzez naruszenie zasady in dubio pro reo i rozstrzygnięcie niedających się usunąć wątpliwości na niekorzyść oskarżonej — Ż. G. (dawniej C.),

2) z ostrożności procesowej - rażącą surowość wymierzonej oskarżonej kąty 1 roku i 3 miesięcy pozbawienia wolności, w sytuacji gdy okoliczności popełnienia przedmiotowego czynu, okres jego trwania oraz ilości substancji odurzających, uzasadniają przekonanie, że wystarczające będzie orzeczenie kary w niższym wymiarze.

W konkluzji, obrońca wniósł o uniewinnienie oskarżonej, ewentualnie, o uchylenie wyroku w ww. zakresie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji, ewentualnie - w przypadku nieuwzględnienia powyższych wniosków - o zmianę wyroku w zakresie kary poprzez wymierzenie jej w niższym wymiarze.

Obrońca oskarżonego J. B. (1) zarzucił:

1. obrazę przepisów postępowania:

- art. 7 k.p.k. poprzez dokonanie dowolnej i powierzchownej, a nie swobodnej oceny materiału dowodowego w postaci rozmów telefonicznych oskarżonego ze współoskarżonym B. T. (4), utrwalonych w toku kontroli operacyjne), na podstawie na których to sąd I instancji poczynił kategoryczne ustalenia w zakresie m.in. rodzaju i ilości, a także ceny środków odurzających i substancji psychotropowych, których J. B. (1) miał udzielić B. T. (4), w sytuacji gdy poczynione ustalenia faktyczne nie mają oparcia w zgromadzonym materiale dowodowym, albowiem mając na względzie charakter przedmiotowych rozmów, w tym ich lakoniczność nie sposób wyprowadzić stanowczych wniosków na temat sprawstwa oskarżonego,

a w konsekwencji obrazy powyższych przepisów:

2. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku, mający wpływ na jego treść, a polegający na przyjęciu, że:

- oskarżony w okresie od 08.05.2014 r. do 11.06.2014 r. wielokrotnie udzielił B. T. (4) środków odurzających w postaci marihuany i substancji psychotropowych w postaci tabletek ekstazy, w sytuacji gdy w toku całego postępowania, zarówno oskarżony J. B., jak i B. T. temu zaprzeczyli, jednocześnie w sprawie brak jest innych dowodów potwierdzających sprawstwo oskarżonego, za takowy dowód nie sposób bowiem uznać materiałów niejawnych,

z daleko posuniętej ostrożności procesowej, na wypadek nieuwzględnienia powyższych zarzutów:

3. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku, mający wpływ na jego treść, a polegający na niesłusznym przyjęciu, że prognoza społeczno - kryminologiczna wobec oskarżonego J. B. (1) jest negatywna, że wymaga on resocjalizacji w warunkach zakładu karnego, co spowodowało orzeczenie wobec niego kary rażąco niewspółmiernie surowej w wymiarze 1 roku i 3 miesięcy pozbawienia wolności, bez warunkowego zawieszenia jej wykonania, podczas gdy należyte uwzględnienie występujących po stronie oskarżonego, w sprawie okoliczności takich jak, ilość i rodzaj środków, których miał udzielić oskarżony, brak jakichkolwiek wyroków skazujących począwszy od 2010 roku, a nadto prowadzenie ustabilizowanego trybu życia powinno skutkować ustaleniem pozytywnej prognozy i orzeczeniem kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania.

Podnosząc te zarzuty, obrońca wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego, ewentualnie, o zmianę orzeczenia o karze poprzez warunkowe zawieszenie orzeczonej wobec niego kary pozbawienia wolności na okres próby 3 lat.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacje wywiedzione przez obrońców oskarżonych (poza częścią apelacji obrońcy B. T. (1) dotyczącą skazania za czyn z art. 62 ust. 2 u.p.n.) musiały spowodować uchylenie zaskarżonego wyroku w zakresie odnoszącym się do skazań za czyny z art. 59 ust. 1 u.p.n. i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania w oparciu o przepis art. 437 § 2 zdanie drugie k.p.k., wobec stwierdzenia, że w sprawie konieczne jest przeprowadzenie na nowo, w całości, przewodu sądowego.

Na wstępie, wskazać należy, iż w świetle uchwały 7S Sądu Najwyższego z dnia 22 maja 2019 r., sygn. I KZP 3/19, konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu sądowego w całości, jako powód uchylenia przez sąd odwoławczy zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, zachodzi wówczas, gdy orzekający w sprawie sąd I instancji naruszył przepisy prawa procesowego, co skutkowało nierzetelnością prowadzonego postępowania sadowego, uzasadniającą potrzebę powtórzenia wszystkich czynności procesowych.

Taka sytuacja zaistniała, zdaniem Sądu Okręgowego w niniejszej sprawie, a to z uwagi na szereg rażących uchybień proceduralnych, które dyskwalifikują postępowanie przed Sądem Rejonowym dla Warszawy – Śródmieścia jako podstawy rozstrzygnięcia kwestii odpowiedzialności karnej oskarżonych B. T. (1), P. M. (1), R. S., J. B. (1) i Ż. C. w zakresie przypisanych im przestępstw z art. 59 ust. 1 u.p.n. Zdaniem Sądu Okręgowego, postępowanie przed sądem I instancji nie spełniało standardu rzetelnego procesu, z puntu widzenia zachowania minimalnego standardu uprawnień procesowych oskarżonych w zakresie ich prawa do obrony, przede wszystkim wobec nieprzeprowadzenia dowodów, które były jedynymi dowodami przypisania oskarżonym popełnionych czynów (nadto, szeregu innych uchybień powołanych także w apelacjach obrońców).

W odniesieniu do wszystkich oskarżonych (poza zarzutem z pkt 2 zarzuconego B. T. (1)) zarzuty popełnienia przestępstw z art. 59 ust. 1 u.p.n. oparte były na materiałach niejawnych uzyskanych z kontroli rozmów telefonicznych. Wynika to wprost z uzasadnienia aktu oskarżenia, gdzie prokurator stwierdza, że dowodami odnoszącymi się do czynów B. T. (1) są materiały jawne i niejawne, zaś materiały niejawne dały podstawy do przedstawienia zarzutów oskarżonym P. M. (1), R. S., J. B. (1) i Ż. C..

Z akt sprawy (jawnych i niejawnych) wynika, iż Sąd Rejonowy dowodów tych w ogóle nie przeprowadził. Analiza przebiegu postępowania prowadzi bowiem do wniosku, że Sąd Rejonowy – w ramach postępowania dowodowego – przesłuchał oskarżonych, świadków oraz przeprowadził inne dowody wskazane do ujawnienia w akcie oskarżenia, korzystając z przepisu art. 405 § 2 k.p.k. (w związku z art. 405 § 3 pkt 1 k.p.k.).

Trzeba przy tym zauważyć, że wniosek prokuratora o ujawnienie „innych dowodów”, szczegółowo wskazanych w akcie oskarżenia, nie zawierał materiałów niejawnych. Także niejawna część uzasadnienia aktu oskarżenia nie zawiera takiego wniosku. Z powyższego jasno wynika, iż nie nastąpiło ujawnienie dowodów niejawnych we wskazanym trybie art. 405 k.p.k. Sąd Rejonowy także, co bezsporne, nie odtwarzał na rozprawie nagrań zawierających utrwalone rozmowy, nie odczytywał protokołów oględzin tych nagrań ani stenogramów. Nie wydał również w odniesieniu do tej części dowodów jakiegokolwiek postanowienia.

Ponadto, sąd I instancji zignorował wnioski stron. Oskarżony B. T. (1) składał bowiem wnioski o bezpośrednie przeprowadzenie tych dowodów na rozprawie (tom XIV, k. 2772), a jego obrońca (tom XIV, k. 2617) wnosił o ujawnienie przez odczytanie na rozprawie wszystkich dokumentów stanowiących niejawne dowody. Na rozprawie w dniu 17.10.2022 r. oskarżony T. oświadczył poza tym, że kwestionuje prawidłowość przeprowadzenia dowodów niejawnych (k. 2729). Sąd Rejonowy nie ustosunkował się do tych wniosków. Na jedynej rozprawie, przeprowadzonej z wyłączeniem jawności (19 stycznia 2023 r.), nie przeprowadzono jakichkolwiek dowodów niejawnych, sąd jedynie oddalił wniosek oskarżonego B. T. (1) o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego celem dokonania identyfikacji głosów.

Zgodnie z treścią art. 410 k.p.k., podstawę wyroku może stanowić tylko całokształt okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej, a więc tylko taki materiał dowodowy, który w sposób prawidłowy został włączony do materiału dowodowego w danej sprawie. Przepis ten zostaje naruszony, gdy sąd opiera wyrok na okolicznościach nieujawnionych w toku rozprawy głównej bądź ujawnionych w sposób niepoprawny.

Sąd Rejonowy, procedując w niniejszej sprawie, choć powołał dowody niejawne w pisemnym uzasadnieniu wyroku jako podstawę skazania oskarżonych, to ich w ogóle nie przeprowadził, co stanowi rażące uchybienie przepisu art. 410 k.p.k., dyskwalifikując wyrok w tej części.

Materiał dowodowy w postaci płyt z zapisem nagrań rozmów telefonicznych nie został bowiem ujawniony na rozprawie, a tym samym nie został wprowadzony do ogółu dowodów. Nagrania dźwiękowe rozmów winny być natomiast odtworzone i odsłuchane na rozprawie (ujawnione w sposób, jakiego wymaga treść art. 410 k.p.k.), a czynność powyższa powinna znaleźć odzwierciedlenie w treści protokołu.

Kolejność czynności procesowych uwzględniająca reguły rzetelnego procesu wymagała najpierw poddania weryfikacji nagrań rozmów telefonicznych co do ich autentyczności, następnie zweryfikowania osób prowadzących rozmowy, odtworzenia rozmów z wprowadzeniem tej czynności do protokołu rozprawy, ujawnienia stenogramów z odtworzonych rozmów, końcowo zaś tak zweryfikowany materiał dowodowy należało poddać stosownej ocenie.

Prawidłowe ustalenia faktyczne mogą być bowiem poczynione tylko wówczas, gdy zostaną przeanalizowane wszystkie istotne dowody we wzajemnym powiązaniu, a następnie zostaną one ocenione przy zastosowaniu reguł prawidłowego rozumowania, wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego.

Powyższe uchybienie w postaci rażącej obrazy art. 410 k.p.k., choć nie dostrzeżone wprost przez apelujących, nie mogło pozostać niedostrzeżone przez sąd odwoławczy w ramach uprawnienia wynikającego z art. 440 k.p.k.

W orzecznictwie przyjmuje się, że odwołanie się do instytucji rażącej niesprawiedliwości wyroku jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy jest połączone z wykazaniem konkretnego uchybienia w postępowaniu przed sądem I instancji, które rażąco narusza poczucie sprawiedliwości. Uchybienie może dotyczyć każdej przyczyny odwoławczej z art. 438 k.p.k., stwierdzonej poza granicami zaskarżenia, co do której konieczne jest wykazanie, że wywarła wpływ na treść orzeczenia oraz występuje w takim natężeniu, że czyni to orzeczenie niesprawiedliwym w stopniu rażącym (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 1 października 2010 r., V KK 71/10, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 2 kwietnia 2012 r., III KK 98/12, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 stycznia 2016 r., V KK 286/16).

W ocenie Sądu Okręgowego, wskazane wyżej naruszenie art. 410 k.p.k. spełnia powyższe wymogi, gdyż doszło do skazania oskarżonych na podstawie dowodów nieprzeprowadzonych w toku postępowania przed sądem I instancji. Oznacza to zarówno oczywisty wpływ na treść wyroku, jak i rażące poczucie sprawiedliwości.

Kwestia konieczności przeprowadzenia na nowo przewodu sądowego w całości wiąże się nie tylko z samym faktem oparcia skazań na dowodach nieprzeprowadzonych przez sąd I instancji. Zakres postępowania dowodowego, które należy uzupełniająco przeprowadzić przekracza zakres i cel postępowania odwoławczego. Nie chodzi bowiem o proste ,,zaliczenie” do materiału dowodowego dowodów niejawnych, ale o ich prawidłowe przeprowadzenie na rozprawie, o czym była mowa powyżej. Wzgląd na zachowanie rzetelności procesu karnego nakazuje bowiem w tym przypadku odtworzenie wszystkich nagrań celem ustosunkowania się oskarżonych do tych dowodów. Należy zauważyć, iż zasadą jest w tego rodzaju sprawach, w ramach postępowania przygotowawczego, przesłuchiwanie podejrzanych wraz z odsłuchiwaniem podczas przesłuchania stosownych fragmentów nagrań, które ich dotyczą, celem ustosunkowania się (choćby potwierdzenia lub zanegowania, czy rozpoznają swój głos, kim jest rozmówca, czego dotyczy rozmowa, itp.). W ramach niniejszego postępowania od tej zasady odstąpiono. Nie zwrócono się również do odpowiedniego organu o uchylenie klauzuli poufności, co bez wątpienia ułatwiłoby procedowanie w tym zakresie. Sąd Rejonowy mógł z tych powodów zwrócić sprawę prokuratorowi celem dokonania powyższych czynności, czego zaniechał. Obecnie zwrot sprawy do postępowania przygotowawczego, z uwagi na upływ czasu od wniesienia aktu oskarżenia, byłby oczywiście niecelowy. Na Sądzie Rejonowym ciąży zatem obowiązek dopełnienia wszystkich zaniechanych czynności procesowych.

Prawidłowe przeprowadzenie dowodów niejawnych jest konieczne z tego powodu, że żadna osoba oskarżona nie przyznała się do winy, nie ustalono ani jednej osoby – nabywcy narkotyków od B. T. (1) oraz Ż. C., a w opisach czynów zarzucanych (i przypisanych) wszystkim oskarżonym nie sprecyzowano ilości poszczególnych środków odurzających oraz substancji psychotropowych, jakie miały być udzielane.

Ogólnikowe ustalenia nie mają sprecyzowanych podstaw faktycznych w materiale niejawnym. Sąd Rejonowy posługuje się sformułowaniami typu: „np. świadczy o tym”. Obowiązkiem było natomiast wskazanie konkretnych podstaw dowodowych poszczególnych ustaleń, to jest konkretnych rozmów, a nie „przykładowych” rozmów.

Nie jest też znana podstawa faktyczna i dowodowa ustalenia łącznych ilości przyjętych w zarzutach a/o oraz w wyroku.

Nie można pomijać i tej okoliczności, że w utrwalonych rozmowach telefonicznych nigdy nie padają właściwe nazwy środków odurzających oraz substancji psychotropowych. Rozmowy są prowadzone slangiem. Aby prawidłowo je zrozumieć, konieczne zatem jest wyjaśnienia, co używane słowa, zastępujące właściwe nazwy poszczególnych narkotyków oznaczają. Słusznie więc zwraca uwagę część apelujących na kwestię interpretacji utrwalonych rozmów telefonicznych (przy założeniu, że odbyły się faktycznie między oskarżonymi a B. T. (1) lub między Ż. C. bądź B. T. (1) a nieustalonymi nabywcami). Sąd Rejonowy bowiem bezkrytycznie przyjmuje – za aktem oskarżenia – określenia dotyczące poszczególnych rodzajów środków odurzających i substancji psychotropowych, nie wskazując, na jakiej czyni to podstawie. Tymczasem, tylko niektóre nazwy można uznać za powszechnie znane (typu ,,trawka” to marihuana). W rozmowach pojawia się szereg różnych określeń nieznanych powszechnie, należało zatem wskazać, jaki dowód pozwalał na dokonanie kategorycznych ustaleń w tym zakresie. Nie może być takim dowodem notatka funkcjonariusza policji, który dokonuje interpretacji poszczególnych ,,nazw”. Należało, co najmniej, osobę tę przesłuchać w charakterze świadka, by zweryfikować, na jakiej podstawie notatka powstała i skąd pochodzi wiedza funkcjonariusza.

Wypada też zauważyć, iż kwestia używanego slangu ,,narkotykowego” była przedmiotem zeznań części świadków (M. C., S. K., K. G., P. J.), lecz sąd I instancji dowody te uznał za nie mające znaczenia i nic nie wnoszące do sprawy. Tymczasem, mogły one posłużyć do weryfikacji ustaleń w omawianym zakresie.

Pominięte zostały dowody w postaci trzech zeszytów z odręcznymi zapiskami (dowody rzeczowe, wykaz nr (...), k. 260) oraz protokół oględzin telefonu (...) należący do B. T. (1) (k.230-234).

Oględziny zeszytów wraz z dokumentacja zdjęciową (k. 72-112) wskazują na zapisy różnych transakcji narkotykowych, niektóre z datami. Należało więc sprowadzić te dowody, przeanalizować zapisy pod kątem dat (zarzut I B. T.), zapisów (używane są nazwy stosowane w rozmowach telefonicznych, także notatki z k. 146 i 147), przesłuchać oskarżonego na okoliczność tych zapisów, odnieść się do jego wyjaśnień z k. 163-164).

Z kolei w trakcie oględzin telefonu (...) ujawniono wiadomość z dnia 3 czerwca 2014 r., czyli z okresu zarzutu, o treści wskazującej na zamówienie środka odurzającego (k.231).

Dowody te mogły przyczynić się do weryfikacji materiałów niejawnych i powinny być oceniane w powiązaniu z pozostałym materiałem dowodowym.

W każdym razie, dokonanie precyzyjnych ustaleń, jakie środki miały być udostępniane i w jakiej ilości, jest niezbędne do prawidłowego wyrokowania.

Nadto, o ile nawet częściowo można na podstawie utrwalonych rozmów zorientować się o jaki rodzaj środka chodzi, nie oznacza to jeszcze wystarczającej podstawy do ustalenia, że transakcja, zgodnie z treścią rozmowy, faktycznie się odbyła.

W odniesieniu do oskarżonej Ż. C. zauważyć wypada, że takie formy działania, jak prowadzenie księgowości, zapisywanie zamówień, odbieranie telefonów w imieniu B. T. (1) – jak wskazywał Sąd Rejonowy w uzasadnieniu części niejawnej, nie stanowią sprawstwa czynu z art. 59 ust. 1 u.p.n. (można w tym zakresie rozważać pomocnictwo), chyba, że przy konstrukcji współsprawstwa, w ramach podziału ról, czego jednak oskarżonej nie przypisano.

O braku rzetelności przy rozpoznaniu sprawy świadczy również pisemne uzasadnienie zaskarżonego wyroku (część jawna i niejawna), rażąco naruszające przepis art. 424 k.p.k. Sąd Okręgowy ma oczywiście w polu widzenia art. 455a k.p.k., jednak dodatkowo należy wskazać i to uchybienie, podnoszone zresztą w apelacjach obrońców oskarżonych P. M. (1), R. S., i Ż. C.. W rzeczywistości, w odniesieniu do wszystkich czynów z art. 59 ust. 1 u.p.n., przypisanych oskarżonym, pisemne motywy wyroku nie pozwalają odtworzyć toku rozumowania sądu I instancji, prowadzącego do rozstrzygnięcia skazującego. Brak jest ustaleń faktycznych, bo prawidłowymi ustaleniami nie są powtórzone treści poszczególnych zarzutów aktu oskarżenia. Na ich podstawie nie można odtworzyć faktów, to jest konkretnych transakcji, ich dat, stron, rodzaju narkotyków będących ich przedmiotem, ilości środków lub substancji, korzyści majątkowych osiągniętych w wyniku transakcji. Brak jest również wskazania okoliczności towarzyszących, np. miejsca, rodzaju uzgodnień, rodzaju rozliczeń, itp.

W odniesieniu do oskarżonego B. T. (1), materiały niejawne w ogóle nie zostały wskazane jako dowody sprawstwa czynów z art. 59 ust. 1 u.p.n.

Uzasadnienie wyroku, w części niejawnej, dotyczące oskarżonych C., M., S. i B. stanowi w istocie przepisanie znacznych fragmentów uzasadnienia niejawnej części aktu oskarżenia, przy czym zostało tak sporządzone, że nie sposób prześledzić rozumowania Sądu Rejonowego co do postaw skazania oskarżonych za czyny im przypisane. Czyny B. T. (1) w części niejawnej zostały w ogóle pominięte.

Reasumując, Sąd Rejonowy nie przeprowadził podstawowych dowodów z punktu widzenia odpowiedzialności oskarżonych za zarzucane im czyny. Brak przeprowadzenia tych dowodów, nadto przy braku prawidłowej oceny dowodów jawnych i w zasadzie braku uzasadnienia dowodów niejawnych, dyskwalifikuje zaskarżony wyrok.

W tej sytuacji, konieczne jest, w przekonaniu Sądu Okręgowego, dokonanie nie tylko wskazanego powyżej uzupełnienia przewodu sądowego, ale jego powtórzenie w całości, celem prawidłowego przeprowadzenia postępowania dowodowego, następnie, rzetelnego ustosunkowania się do materiału dowodowego, a w konsekwencji poczynienie w postępowaniu ponownym klarownych ustaleń faktycznych z respektowaniem wszystkich zasad procesowych, gwarantujących standard praw oskarżonych. Każdy bowiem dowód i wszystkie razem, we wzajemnym powiązaniu podlegają ocenie w ramach kryteriów wskazanych w art. 7 k.p.k. i sąd rozpoznający sprawę nie może uchylić się od dokonania kompleksowej ich oceny. Niedopuszczalne jest także pominięcie istotnych okoliczności, lecz niezbędne jest zawsze ustalenie zależności każdego z dowodów w całości lub w konkretnym fragmencie od poszczególnych okoliczności faktycznych, które w sprawie wymagają udowodnienia.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Rejonowy powtórzy przeprowadzenie całości przewodu sądowego, uzupełniając je o prawidłowe przeprowadzenie dowodów niejawnych w sposób powyżej wskazany. Przed przeprowadzeniem tych materiałów sąd powinien rozważyć celowość zwrócenia się do właściwego organu o uchylenie klauzuli poufności. W odniesieniu do dowodów jawnych sąd zwróci uwagę na te pominięte oraz te, które mogą przyczynić się do prawidłowej oceny dowodów głównych, czyli utrwalonych rozmów telefonicznych. W zależności od wyników postępowania dowodowego obejmującego dowody niejawne, można rozważyć potrzebę dopuszczenia dowodu z opinii biegłego z zakresu fonoskopii. Kompletny materiał dowodowy należy poddać ocenie z zachowaniem zasad procesowych. Ustalenia faktyczne muszą uwzględniać efekty tej oceny.

W przypadku sporządzania pisemnego uzasadnienia wyroku, sąd będzie respektował treść przepisu art. 424 k.p.k. Powinno być ono tak sporządzone, by jasno wynikał z niego tok rozumowania sądu prowadzący do określonego rozstrzygnięcia.

Zarzuty apelacji prokuratora odnoszące się do orzeczenia o karach (kara łączna orzeczona wobec B. T., nieorzeczenie grzywien, przepadku korzyści majątkowej, zwolnienie od kosztów sądowych) oraz zarzuty apelacji obrońców dotyczące obrazy art. 5 § 2 k.p.k. oraz wymiaru kary oskarżonym zostały uznane za przedwczesne na tym etapie, wobec uchylenia wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania (art. 436 k.p.k.). Wnioski o uniewinnienie oskarżonych również sąd odwoławczy uznał za nie mające podstaw na tym etapie, przed powtórnym przeprowadzeniem postępowania przed sądem I instancji.

Odmiennie należało rozstrzygnąć w zakresie apelacji obrońcy B. T. (1) odnoszącej się do skazania oskarżonego za czyn z art. 62 ust. 2 u.p.n. (zarzuty z pkt II, III, V, VI).

Zarzut z pkt V jest niezasadny.

Sąd Okręgowy nie podzielił poglądu obrońcy, iż posiadanie przez oskarżonego środków odurzających w dniu 1 lipca 2015 r. stanowi czyn współukarany w stosunku do czynu zarzucanego mu w pkt 3 polegającego na udzielaniu środków odurzających w okresie od 1 czerwca do 1 lipca 2015 r.).

Zakładając nawet, że oskarżony popełnił zarzucane mu przestępstwo z art. 59 ust. 1 u.p.n., czyli udzielał w okresie od 1 czerwca do 1 lipca 2015 r. nieustalonym osobom środki w postaci marihuany, kokainy, amfetaminy i mefedronu, nie uprawnia to do uznania, że posiadanie przez niego w dniu 1 lipca 2015 r. środków odurzających i substancji psychotropowych tego samego rodzaju, powinno być kwalifikowane jako czyn współukarany.

Jak sam obrońca stwierdza, powołując się na wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu, aby w powyższy sposób potraktować czyn polegający na posiadaniu niedozwolonych środków, musi istnieć więź czasowa i sytuacyjna z przestępstwem głównym. Sam fakt, iż końcowy okres zarzutu z pkt 3 a/o dotyczącego udzielania narkotyków jest tożsamy z datą tego czynu (1 lipca 2015 r.) nie upoważnia jeszcze do przyjęcia, że stanowi on czyn współukarany uprzedni w stosunku do czynu z pkt 3. Nie wykazano bowiem więzi sytuacyjnej między tymi czynami.

Więź sytuacyjną potencjalnie można rozważać jedynie w odniesieniu do środków odurzających, które oskarżony posiadał przy sobie w czasie zatrzymania w dniu 1 lipca 2015 r. (2 torebki strunowe z zawartością suszu – marihuany w ilości 0,24 g i 1,93 g, t. III k. 486, 502, 504, t. V opinia chemiczna), przy założeniu, że oskarżony usiłował wówczas popełnić przestępstwo z art. 59 u.p.n., to jest zamierzał udostępnić (odpłatnie lub nieodpłatnie) powyższą ilość marihuany konsumentowi, lecz do dokonania nie doszło. Sąd Rejonowy takiego ustalenia jednak nie dokonał, a obrońca w apelacji również takiej sytuacji nie dostrzega, nie wskazuje bowiem, jakie dowody miałyby potwierdzać, że w dniu 1 lipca 2015 r. w okolicy ulicy (...)/róg (...) miał przeprowadzić transakcję narkotykową. Jeśli takich ustaleń nie ma, to chybione jest twierdzenie, jakoby w układzie czynów 3 i 2 aktu oskarżenia, czyn 2 należało uznać za czyn współukarany uprzedni. Fakt posiadania w mieszkaniu oraz w mieszkaniu sąsiada większej ilości różnych narkotyków, w żadnym natomiast wypadku nie stanowi, w realiach tej sprawy, zbiegu pozornego z czynem polegającym na udzielaniu narkotyków nieustalonym osobom, pomijając brak prawomocnego skazania za ten czyn.

W pkt II i III apelacji obrońca podnosi, iż – zgodnie z pisemnym uzasadnieniem wyroku – Sąd Rejonowy jako podstawę dowodową ustaleń w zakresie czynu 2 a/o, przypisanego oskarżonemu w takiej postaci, jak w a/o, wskazał jedynie wyjaśnienia B. T. (1) oraz zeznania świadków – funkcjonariuszy policji D. S. i Z. S. oraz sąsiada M. P. (właściciela sąsiedniego mieszkania, w którym ujawniono plecak z narkotykami). W związku z tym, obrońca wywodzi, iż nie są to dowody wystarczające do skazania za czyn z art. 62 ust. 2 u.p.n., brak bowiem dowodów z protokołów przeprowadzonych czynności procesowych, a przede wszystkim opinii chemicznej na potwierdzenie, że ujawnione narkotyki stanowiły środki odurzające i substancje psychotropowe w rozumieniu ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, zgodnie z opisem czynu, w ilościach tamże wskazanych.

Co do zasady, rację ma obrońca, iż Sąd Rejonowy nie wskazał w uzasadnieniu wyroku pełnej podstawy dowodowej czynu. Nie ulega jednak wątpliwości, że błąd ten stanowi wyłącznie uchybienie przepisowi art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k., które samo w sobie nie podważa jeszcze prawidłowości rozstrzygnięcia.

Należy zwrócić uwagę, że jakkolwiek opinie biegłego są zawsze przeprowadzane w sytuacji zabezpieczenia środków narkotycznych, to jednak bywają sytuacje, kiedy do skazania dochodzi bez tego rodzaju badania narkotyków. Nie zawsze bowiem badanie jest możliwe, np. kiedy podstawę dowodową stanowią wyjaśnienia lub zeznania dotyczące czynów sprzed lat, co nie uniemożliwia skazania.

W niniejszej sprawie jednak opinia chemiczna została przeprowadzona w postępowaniu przygotowawczym (tom V, k. 940-948), zaś ujawnienie narkotyków przy oskarżonym T., w jego mieszkaniu oraz w mieszkaniu sąsiada M. P. dokumentują prawidłowo protokoły przeszukań osoby, mieszkań, oględzin zabezpieczonych rzeczy wraz z materiałem zdjęciowym (tom III od k. 482 do 545).

Zdaniem Sądu Okręgowego, przyjąć należy, iż wszystkie wymienione wyżej dowody zostały ujawnione na rozprawie. Prokurator bowiem wskazał je w wykazie innych dowodów do ujawnienia na rozprawie (tom VIII, k. 1569, 1569v), a Sąd Rejonowy na rozprawie 8 marca 2023 roku (tom XIV, k. 2781) ujawnił je bez odczytywania w trybie art. 405 § 2 k.p.k. (dokumentami tymi są miedzy innymi dowody wskazane przez oskarżyciela w akcie oskarżenia, których przeprowadzenia na rozprawie się domaga – art. 405 § 3 pkt 1 k.p.k.). Faktycznie więc dowody, o których mowa w apelacji istnieją i zostały na rozprawie przeprowadzone, choć Sąd Rejonowy nie powołał ich w uzasadnieniu wyroku. Jak już powyżej sąd odwoławczy wskazywał, pisemne uzasadnienie wyroku sporządzone w tej sprawie jest wyjątkowo niepoprawne, jednak w odniesieniu do omawianego czynu nie wpływa na treść rozstrzygnięcia.

Nie można bowiem pomijać okoliczności, że oskarżony B. T. (1), generalnie, przyznawał się w toku postępowania do tego czynu (k. 574, 577, 787, 1890), przy czym wprost przyznawał się do posiadania określonych rodzajów narkotyków – marihuany, amfetaminy, mefedronu (k.577), co odpowiada większości zabezpieczonych środków. Tym samym, nie ma wątpliwości co do tego, jakiego rodzaju środki odurzające i substancje psychotropowe policjanci ujawnili w trakcie przeszukania.

Z opinii chemicznej wynika, że zabezpieczony susz to ziele konopi innych niż włókniste, białe substancje to amfetamina i kokaina, natomiast beżowa i biała lekko krystaliczna substancja to mefedron i alfa-PVP. Badana zawartość sumy Δ-9 THC i kwasu tetrahydrokannabinolowego odpowiada normie obowiązującej od 7 maja 2022 r. (powyżej 0,3%).

Sąd Okręgowy zweryfikował jedynie ilości poszczególnych środków, zgodnie z wynikami uzyskanymi przez biegłego (są to wyniki nieznacznie niższe od przyjętych w opisie czynu przez sąd I instancji, oprócz kokainy). Należało też rozdzielić substancję, której miało być 116,36 g na mefedron (59 g) i alfa-PVP (57,36 g), zgodnie z opinią chemiczną.

Alfa-PVP, czyli alfa-pirolidynopentiofenon, była pierwotnie dopalaczem. Od 1 lipca 2015 r. substancja ta stała się niedozwoloną na mocy ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii.

W pkt VI apelacji obrońca kwestionował kary (jednostkowe i karę łączną) wymierzone oskarżonemu. Z uwagi na rodzaj rozstrzygnięcia co do czynów z pkt 1 i 3, zarzut został rozpoznany tylko w odniesieniu do kary wymierzonej za czyn z pkt 2 a/o.

Zarzut wymierzenia oskarżonemu kary rażąco surowej jest pozbawiony podstaw.

Kara 2 lat pozbawienia wolności za czyn z art. 62 ust. 2 u.p.n. takiej cechy nie ma. Przeciwnie, karę w tej wysokości można uznać za wyważoną, a nawet dość łagodną, biorąc pod uwagę popełnienie czynu w warunkach recydywy z art. 64 § 1 k.k., nadto, niemal bezpośrednio po odbyciu kary pozbawienia wolności orzeczonej za czyn tożsamy. Z drugiej strony, ilości wagowe oraz ilość porcji środków odurzających i substancji psychotropowych, choć łącznie znaczne, nie były ilościami hurtowymi.

Nie ma, zdaniem Sądu Okręgowego, żadnych przesłanek do obniżenia kary za ten czyn i takich powodów obrońca w apelacji nie wskazał.

Trafny okazał się zarzut z pkt VII dotyczący niezaliczenia oskarżonemu okresu tymczasowego aresztowania, z wyłączeniem okresu od 26 sierpnia do 5 września 2015 r., kiedy odbywał karę w sprawie II K 293/15.

W ramach orzeczenia o kosztach za postępowanie odwoławcze, Sąd Okręgowy obciążył oskarżonego B. T. (1) częścią kosztów sądowych, to jest opłatą w kwocie 300 zł (art. 8 w zw. z art. 2 ust. 1 pkt 4 ustawy o opłatach w sprawach karnych), zwalniając go od wydatków, zważywszy na aktualne pozbawienie wolności w innej sprawie oraz skazanie na karę bezwzględnego pozbawienia wolności w niniejszej sprawie, co pozbawia go możliwości zarobkowania.

O wynagrodzeniu dla obrońców z urzędu orzeczono w oparciu o przepisy § 17 ust. 2 pkt 4 w zw. z § 4 ust. 3 oraz § 20 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 21 maja 2024 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U.2024.763).