Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 października 2024 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie VI Wydział Cywilny Rodzinny Odwoławczy Sekcja rodzinna
II - instancyjna w składzie:

Przewodniczący:	sędzia (del.) Paweł Styrna
Protokolant:	Maciej Laszewski

po rozpoznaniu w dniu 8 października 2024 r. w Warszawie na rozprawie

sprawy z powództwa P. W.

przeciwko A. W. reprezentowanej przez matkę A. P. (1)

o ustalenie wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Pruszkowie

z dnia 26 kwietnia 2024 r., sygn. akt III RC 507/22

oddala apelację.

sędzia (del.) Paweł Styrna

Sygn. akt VI Ca 479/24

UZASADNIENIE

(wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 8 października 2024 r. – k. 250)

Zaskarżonym orzeczonemu z dnia 26 kwietnia 2024 r. Sąd Rejonowy w Pruszkowie w sprawie o sygn. akt III RC 507/22 z powództwa P. W. przeciwko A. W. reprezentowanej przez matkę A. P. (2) o uchylenie obowiązku alimentacyjnego

1.  uchylił z dniem 15 marca 2024r. obowiązek alimentacyjny P. W. wobec jego córki A. W. urodzonej (...) ustalony w pkt. III wyroku Sadu Okręgowego w Warszawie z 16 listopada 2016r. w sprawie IVC 234/16 w kwocie (...)( tysiąc) złotych miesięcznie;

2.  w pozostałym zakresie oddala powództwo;

3.  koszty postępowania pomiędzy stronami wzajemnie znosi (wyrok – k. 189; uzasadnienie – k. 193).

Apelację w przedmiotowej sprawie wywiodła strona powodowa zaskarżając orzeczenie Sądu I instancji w części określającej dzień 15 marca 2024 r. jako datę początkową uchylenia obowiązku alimentacyjnego ustalonego wyrokiem Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 6 listopada 2016 r. sygn. akt IV C 234/16. Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucił naruszenie prawa materialnego, a w szczególności art. 138 k.r.o. w zw. z art. 128 k.r.o. poprzez nieuzasadnione przyjęcie, że za zmianę stosunków w rozumieniu tego przepisu uznać należy, nie datę w jakiej w wyniku orzeczenia sądu następuje zmiana miejsca pobytu dziecka, ale dzień, w którym rodzic, któremu powierzono wykonywane władzy rodzicielskiej, podejmuje próbę przymusowej realizacji tego orzeczenia (zarzuty – k. 199v).

Mając na uwadze podniesione zarzuty apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w pkt. 1 przez uchylenie z dniem 25 stycznia 2023 r. obowiązku alimentacyjnego P. W. wobec jego córki A. W. urodzonej dnia (...) ustalony w pkt. III wyroku sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 16 listopada 2016 r. w sprawie o sygn. akt IV C 234/16 w kwocie (...)zł miesięcznie (apelacja – k. 199).

W odpowiedzi na apelację A. P. (2) wniosła o oddalenie apelacji strony powodowej w całości (odpowiedź na apelację – k. 213).

Podczas rozprawy apelacyjnej, która odbyła się dnia 8 października 2024 r. strony postępowania podtrzymały stanowiska wywiedzione dotychczas w postępowaniu apelacyjnym.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powoda nie zasługiwała na uwzględnienie.

Zarzut w niej podniesiony nie może skutkować zmianą zaskarżonego wyroku, ponieważ ma jedynie wymiar polemiczny.

Sąd Okręgowy poddał kontroli postępowanie przeprowadzone przez Sąd Rejonowy. Zbadał sposób gromadzenia materiału dowodowego i jego oceny, a także proces subsumpcji stanu faktycznego do zastosowanych norm prawa, jak również prawidłowość przedstawionych rozważań prawnych. Sąd Okręgowy dokonał analizy motywów, jakimi kierował się Sąd I instancji, wydając zaskarżony wyrok. Ustalenia faktyczne, na podstawie których Sąd I instancji dokonał rozstrzygnięcia, były wszechstronne i wyczerpujące, przez co Sąd Okręgowy przyjął je jako własne i nie dostrzegł potrzeby ich uzupełniania.

Odnosząc się do zarzutu powoda zawartego w apelacji, dotyczącego zasadności zmiany orzeczenia w zakresie daty od której powinien wygasnąć orzeczony wobec niego przez Sad obowiązek alimentacyjny wskazać należy, że Sąd Rejonowy prawidłowo określił datę wygaśnięci obowiązku alimentacyjnego, bowiem dopiero 15 marca 2024r. P. W. po raz pierwszy podjął realne kroki mające na celu przejęcie przez niego opieki nad małoletnią córką. Do tego dnia bowiem jedynymi podejmowanymi przez niego działaniami były działania prawne, których konsekwencją było wydawanie kolejnych orzeczeń dotyczących sprawowania opieki nad małoletnią A. W..

Nie budzi wątpliwości, że obowiązek alimentacyjny jest świadczeniem na rzecz dziecka, które jest uprawnionym do alimentów. Rodzic lub opiekun, do rąk którego wypłacane są alimenty, działa w charakterze dysponenta tych środków wyłącznie w imieniu dziecka i na jego rzecz. Oznacza to, że celem alimentów jest zaspokajanie bieżących potrzeb dziecka, a nie wspieranie finansowe opiekuna, nawet jeśli to on administruje tymi środkami. Odpowiedzialność za zaspokojenie bieżących potrzeb dziecka spoczywa więc przede wszystkim na osobie faktycznie sprawującej nad nim pieczę. Z tej perspektywy kluczowe jest, aby środki alimentacyjne trafiały do osoby, która rzeczywiście realizuje obowiązki związane z wychowaniem i utrzymaniem dziecka. Dlatego też obowiązek alimentacyjny nie ustaje automatycznie w momencie wydania orzeczenia o zmianie opieki nad dzieckiem. Jak podkreślono w orzecznictwie (m.in. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 27 lutego 1981 r., III CRN 21/81), jedynie rzeczywista zmiana stosunków – a więc zmiana sytuacji faktycznej, a nie jedynie prawnej – może uzasadniać modyfikację obowiązku alimentacyjnego. Tak więc dopóki nie zostaną podjęte realne czynności zmierzające do przejęcia opieki nad dzieckiem, a faktyczna piecza pozostaje po stronie dotychczasowego opiekuna, alimenty powinny być wypłacane do rąk osoby faktycznie sprawującej opiekę. W niniejszej sprawie, kluczowe więc było ustalenie momentu, w którym powód faktycznie (nie tylko prawnie) podjął działania zmierzające do przejęcia opieki nad dzieckiem. Wcześniejsze działania powoda ograniczały się bowiem wyłącznie do postępowań prawnych, które nie zmieniły stanu faktycznego w zakresie sprawowania opieki nad dzieckiem. Dopiero w marcu 2024 r. powód przystąpił do realizacji orzeczenia sądu, co uzasadniało ustanie obowiązku wypłacania alimentów do rąk matki dziecka. Podkreślić trzeba, że do czasu rzeczywistego przejęcia pieczy nad dzieckiem przez drugiego rodzica, lub podjęcia czynności zmierzających do wykonania orzeczenia sadu w tym zakresie, obowiązek alimentacyjny powinien być realizowany do rąk osoby faktycznie sprawującej opiekę nad małoletnim, gdyż ta osoba zaspokaja bieżące, egzystencjonalne potrzeby uprawnionego. Wynika to także z zasady ochrony interesu dziecka, które nie może ponosić negatywnych konsekwencji, konfliktu rodzicielskiego.

Zgodnie z art. 138 k.r.o., zmiana stosunków może stanowić podstawę do modyfikacji wysokości lub czasu trwania świadczeń alimentacyjnych. Ustalając, czy doszło do zmiany stosunków, należy porównać stan istniejący w chwili orzekania o alimentach ze stanem istniejącym w czasie rozpoznawania powództwa. Istotne jest, aby zmiana ta miała charakter rzeczywisty i wpływała na sytuację uprawnionego dziecka. W analizowanej sprawie zmiana stosunków zaistniała dopiero w momencie podjęcia realnych działań przez powoda zmierzających do przejęcia pieczy nad małoletnim, tj. 15 marca 2024r. co wyznaczało datę ustania obowiązku wypłacania alimentów do rąk dotychczasowego opiekuna.

Podsumowując, alimenty mają charakter świadczenia na rzecz dziecka, a ich celem jest zaspokojenie jego bieżących potrzeb. Osoba faktycznie sprawująca opiekę nad dzieckiem działa niejako w zastępstwie dziecka, dysponując przysługującymi mu środkami finansowymi. Do czasu faktycznego przejęcia pieczy przez drugiego rodzica obowiązek alimentacyjny powinien być realizowany do rąk osoby, która rzeczywiście wykonuje obowiązki opiekuńcze. Wszelkie działania prawne mające na celu zmianę osoby sprawującej piecze muszą więc być skuteczne także w sferze faktycznej, aby uzasadniać zmianę po stronie osoby do rak, której będzie realizowany obowiązek alimentacyjny na rzecz małoletniego.

Z uwagi na powyższe w ocenie Sądu Okręgowego powód miał obowiązek płacenia alimentów na rzecz małoletniej córki do rąk A. P. (2) do dnia 15 marca 2024 r. jako do rąk osoby pod której realną opieką znajdowała się małoletnia.

Dlatego też, Sąd Okręgowy nie miał wątpliwości, że orzeczenie Sądu Rejonowego należało zaaprobować w całości. Z powyższych względów zarzuty apelacji nie zasługiwały na uwzględnienie.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy, na podstawie art. 385 k.p.c., oddalił apelację jako nieuzasadnioną.

sędzia Paweł Styrna