Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 maja 2025 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie V Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodnicząca:

Sędzia (del.) Anna Bednarek

po rozpoznaniu w dniu 6 maja 2025 r. w Warszawie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W.

przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy w Warszawie

z dnia 20 września 2024 r., sygn. akt I C 753/24 upr

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od powoda (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. na rzecz pozwanego (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. kwotę 450 zł (czterysta pięćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego w instancji odwoławczej wraz odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienie się orzeczenia w tym zakresie do dnia zapłaty.

Anna Bednarek

Sygn. akt V Ca 3700/24

UZASADNIENIE

Z uwagi na to, że niniejsza sprawa podlega rozpoznaniu według przepisów o postępowaniu uproszczonym, stosownie do treści art. 505 ¹³ § 2 k.p.c. Sąd Okręgowy ograniczył uzasadnienie wyroku do wyjaśnienia jego podstawy prawnej z przytoczeniem przepisów prawa.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja strony powodowej okazała się bezzasadna.

Należy podkreślić, iż w przedmiotowej sprawie nie można było udzielić ochrony prawnej powódce, bowiem nie wykazano, aby posiadała prawo do dochodzenia odszkodowania w trybie przepisów rozporządzenia (WE) nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. ustanawiającego wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów, uchylającego rozporządzenie (EWG) nr 295/91.

Z przedstawionych przez stronę powodową dokumentów wynika, że poprzednicy prawni powódki odbyli lot nr (...) na trasie M. – W. ( (...)). Z żadnego z przywołanych przez stronę powodową dokumentów jednakże w żadnej mierze nie wynika, by ostatecznie doszło do opóźnienia rzeczonego lotu. Stanowisko zaś strony powodowej, że lot został opóźniony o 3 godziny i 5 minut nie dość, że nie znajduje oparcia w materiale dowodowym, to zostało zakwestionowane przez stronę pozwaną. Zasadnie przyjął Sąd Rejonowy, iż dokument sporządzony przez Polską Agencję Żeglugi Powietrznej z 30 lipca 2024 r. (k. 60) w żadnej mierze nie wskazuje, kiedy w istocie miałoby dojść do ewentualnego opóźnienia lotu.

Odnosząc się do postawionych w apelacji zarzutów podkreślić należy, iż w istocie dotyczą one kwestii dowodzenia w procesie cywilnym. Zgodnie bowiem z art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktów mających znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, spoczywa na tej stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne. Obowiązek ten ma charakter procesowy, co oznacza, że nie może być on od strony egzekwowany.

W niniejszej sprawie, nie ulega wątpliwości, że powód jako występujący z pozwem winien dołączyć materiał dowodowy, z którego treści wynika zasadność dochodzonego roszczenia. Oczywistym zaś jest, że wywodząc roszczenie związane z opóźnieniem lotu, winien w pierwszej kolejności okoliczność opóźnienia wykazać. To właśnie otworzy drogę do obrony stronie pozwanej. W sprawie niniejszej, pozwany – jak zostało wskazane powyżej – kwestionował zasadność pozwu. W takim zaś wypadku przytoczyć należy trafne stwierdzenie Sądu Apelacyjnego w Warszawie w wyroku z dnia 21 czerwca 2021 r. VI ACa 275/18, że w procesie cywilnym fakty ustala się nie tylko na bazie zgromadzonych w toku postępowania dowodów, ale – niejednokrotnie – w oparciu o mechanizmy, które pozwalają zaakceptować twierdzenia jednej lub obu stron, często bez wnikania w to, czy twierdzenia te odpowiadają prawdzie. Sąd ma prawo oczekiwać, że osoba, która domaga się ochrony prawnej, wskaże fakty, na których zasadza swoje żądanie. Skoro powód nie wykazał, że doszło do opóźnienia lotu, to z faktu nieudowodnienia tej okoliczności wywieźć należy wniosek odnośnie skutków procesowych braku udowodnienia istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności faktycznych.

Zgodnie z treścią art. 232 k.p.c. strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. W procesie cywilnym zasada kontradyktoryjności zrezygnowała z zasady prawdy obiektywnej, do ustalenia której powinien dążyć sąd. Według uregulowania wymienionych przepisów ciężar dostarczenia w postępowaniu sądowym materiału procesowego spoczywa zasadniczo na stronach, a sąd utracił prawo prowadzenia dochodzenia w celu ustalenia dowodów koniecznych dla rozstrzygnięcia sprawy (K. Flaga-Gieruszyńska Komentarz do art. 232 k.p.c. red. Zieliński, wyd. 11, Legalis). Co więcej, poszukiwanie za stronę przez sąd z urzędu okoliczności przemawiających za jej stanowiskiem w istocie stanowi wyręczanie jej w obowiązkach procesowych, przez co sąd naraża się na uzasadniony zarzut nierównego traktowania stron procesu (wyr. SN z 12.3.2010 r., II UK 286/09, Legalis).

Zgodnie z art. 3 ust. 2 Rozporządzenia nr 261/2004 przepisy tego aktu prawnego znajdują zastosowanie do pasażerów, którzy: po pierwsze – posiadają potwierdzoną rezerwację na dany lot i po drugie – stawią się na odprawę. Nie można jednak uznać – co stara się zrobić apelujący - że inicjatywa dowodowa co do kwestii spełnienia przesłanek do domagania się odszkodowania obciąża przewoźnika lotniczego. Okoliczność opóźnienia samolotu winna być wykazana przez powoda, bo to opiera swoje żądanie na tejże okoliczności. Samo zaś uzasadnienie żądania zawierające stwierdzenie, że samolot przybył do destynacji z opóźnieniem dowodem jeszcze nie jest. Nie leży tez w interesie pozwanego wykazywanie okoliczności dla niego niekorzystnych. Wymagane treścią przepisów okoliczności faktyczne uzasadniające roszczenie winien udowodnić powód, zaś na pozwanym spoczywa ciężar wykazania ewentualnych okoliczności uwalniających go od odpowiedzialności. Nie można akceptować „przerzucania” ciężaru dowodu na pozwanego i dowodzenia przez niego wbrew własnym interesom.

W ocenie Sądu przepis powyższy nie znajdował zastosowania w realiach rozpoznawanej sprawy. W tym zakresie wymaga podkreślenia, że wskazana powyżej norma prawna dotyczy ewentualnego naruszenia uprawnień pasażerów, np. w kwestii odmowy wypłaty zryczałtowanego odszkodowania, a nie obowiązku wykazania fundamentalnego faktu – czy konkretna osoba była pasażerem danego rejs albo czy w ogóle doszło do opóźnienia lotu.

Powołanie w apelacji art. 7 i art. 5 ust. 3 ww. rozporządzenia było chybione. Artykuł 5 ust. 3 rozporządzenia należy interpretować w ten sposób, że w celu uzyskania zwolnienia z obowiązku wypłaty odszkodowania pasażerom w przypadku dużego opóźnienia lub odwołania lotu obsługujący przewoźnik lotniczy może powołać się na „nadzwyczajną okoliczność”, która miała wpływ na opóźnienie, pod warunkiem że istnieje bezpośredni związek przyczynowy między wystąpieniem owej okoliczności a opóźnieniem, względnie odwołaniem kolejnego lotu, czego ocena należy do sądu odsyłającego z uwzględnieniem w szczególności sposobu eksploatacji danego statku powietrznego (zob. wyrok Trybunału Sprawiedliwości z 11 czerwca 2020 r., C-74/19). Z kolei art. 7 dotyczy ogólnej regulacji w zakresie możliwości uzyskania odszkodowania przez pasażera, który doznał opóźnienia lotu. Brak jest zatem podstaw na podstwie tychże przepisów wysnuć wniosek o odmiennym rozkładzie ciężaru dowodzenia w procesie cywilnym

Z kolei zarzuty apelującego co do naruszenia reguł art. 233 k.p.c. są bezzasadne i również nie zasługują na uwzględnienie. Zarówno w treści zarzutu, jak i w uzasadnieniu apelacji nie wskazano na czym błąd sądu miałby polegać w kontekście ww. przepisu, poza lakonicznym stwierdzeniem, że Sąd błędnie uznał „że powód nie wykazał opóźnienia powyżej 3 godzin (…)”. Zarzut naruszenia art. 233 k.p.c. zasadny jest wówczas, gdy ocena dokonana przez sąd jest wadliwa, a nie wtedy kiedy na podstawie materiału dowodowego apelujący dokonuje odmiennej konkluzji niż poczynił to sąd.

Wbrew zarzutom powoda Sąd Rejonowy, dokonując oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego, nie dopuścił się naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. ani innych reguł postępowania dowodowego. Przypomnieć należy, że jak wielokrotnie podkreślano w orzecznictwie, prawidłowe postawienie zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. wymaga wykazania, że sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, to bowiem może być jedynie przeciwstawione uprawnieniu Sądu do dokonywania swobodnej oceny dowodów. Nie jest natomiast wystarczające przekonanie o innej, niż to przyjął sąd, wadze poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie niż ocena sądu.

W zakresie zaś pisma (k. 60) Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej, wskazać należy, że sam fakt przyjęcia – zgodnie z intencją apelującego – jakie były planowane oraz rzeczywiste godziny startu oraz lądowania samolotu na lotnisku docelowym. Nie wynika z wymienionego pisma o której godzinie dokładnie nastąpiła techniczna chwila wylądowania samolotu i umożliwienie wyjścia pasażerom.

Z tych wszystkich względów, w ocenie Sądu Okręgowego apelacja strony powodowej na podstawie art. 385 k.p.c. podlegała oddaleniu.

O kosztach w instancji odwoławczej orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c., przyznając od powoda na rzecz pozwanego kwotę 450 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego, ustaloną w oparciu o § 2 pkt 3 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 r.

Anna Bednarek