Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 lutego 2024 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie V Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący:	sędzia Joanna Dębkowska-Matwijów
Protokolant:	Urszula Kujawska

po rozpoznaniu w dniu 27 lutego 2024 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) w B.

przeciwko (...) S.A. z siedzibą w W.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy w Warszawie

z dnia 1 czerwca 2023 r., sygn. akt I C 404/23

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od (...) w B. na rzecz (...) S.A. z siedzibą w W. kwotę 450 (czterysta pięćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania w instancji odwoławczej wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia w przedmiocie kosztów procesu do dnia zapłaty.

Joanna Dębkowska-Matwijów

sygn. akt V Ca 3433/23

UZASADNIENIE

Z uwagi na to, że niniejsza sprawa podlega rozpoznaniu według przepisów o postępowaniu uproszczonym, stosownie do treści art. 505 ¹³ § 2 k.p.c., Sąd Okręgowy ograniczył uzasadnienie wyroku do wyjaśnienia jego podstawy prawnej z przytoczeniem przepisów prawa.

Dodatkowo, mając na uwadze treść art. 387 § 2 ¹ k.p.c. w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 4 lipca 2019 r. (Dz.U.2019.1469) Sąd Okręgowy nie uzupełniając postępowania dowodowego i nie uzupełniając ustaleń faktycznych zważył co następuje:

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

Sąd Okręgowy podziela i przyjmuje za własne wszystkie istotne dla rozstrzygnięcia ustalenia Sądu pierwszej instancji. Sąd Rejonowy w sposób prawidłowy przeprowadził postępowanie dowodowe i na jego podstawie poczynił adekwatne do treści materiału dowodowego ustalenia faktyczne. Ustalenia te Sąd odwoławczy przyjmuje za własną podstawę rozstrzygnięcia.

W ocenie Sądu Okręgowego nie ma podstaw do uznania za uzasadnione zarzutów naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. Wbrew zarzutom podniesionym w apelacji powoda, Sąd pierwszej instancji nie uchybił przepisom o postępowaniu dowodowym, a w szczególności nie dopuścił się naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. Jak wskazał Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 13 października 2004 r. III CK 245/04 przepis art. 233 § 1 k.p.c. określający obowiązujące zasady oceny dowodów może zostać naruszony w wyniku nieuwzględnienia przez sąd przy ocenie poszczególnych dowodów zasad logicznego rozumowania, doświadczenia życiowego, całokształtu zebranego materiału dowodowego, przeprowadzenia określonych dowodów niezgodnie z zasadami procedury cywilnej, na przykład niezgodnie z zasadą bezpośredniości. Postawienie zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. wymaga wskazania przez skarżącego konkretnych zasad lub przepisów, które naruszył sąd przy ocenie poszczególnych, określonych dowodów. Zasada swobodnej oceny dowodów określona powyższym przepisem wyraża się w jej ocenie według własnego przekonania Sądu, opartego na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego. Jej istotną cechą jest bezstronność, brak arbitralności i dowolności, przestrzeganie zasad logicznego rozumowania i zasad doświadczenia życiowego w wyciąganiu wniosków.

Ocena dowodów dokonana przez Sąd pierwszej instancji, w ocenie Sądu odwoławczego, odpowiada wskazanym wyżej kryteriom, jest wszechstronna i nie nosi cech dowolności. Apelujący nie wykazał także, aby ocena ta była nielogiczna i niezgodna z doświadczeniem życiowym.

W istocie przy tym uzasadnienie powyższych zarzutów apelacji sprowadza się do zaprezentowania odmiennej oceny prawnej roszczenia, a nie oceny dowodów. Mając na uwadze, że zarzuty te pokrywały się z zarzutami naruszenia przepisów prawa materialnego, Sąd Odwoławczy rozważy łącznie zasadność argumentów podniesionych w apelacji.

W ocenie Sądu Okręgowego istota rozstrzygnięcia niniejszej sprawy sprowadzała się do udzielenia odpowiedzi na pytanie, czy ograniczenia ruchu lotniczego nałożone przez służby kontroli lotów, stanowią okoliczność nadzwyczajną zwalniającą przewoźnika z obowiązku zapłaty odszkodowania.

Zgodnie z art. 5 ust. 3 rozporządzenia nr 261/04 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. ustanawiającego wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów, obsługujący przewoźnik lotniczy nie jest zobowiązany do wypłaty rekompensaty, jeżeli może dowieść, że odwołanie jest spowodowane zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności, których nie można było uniknąć pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków. Przewoźnik w celu uchylenia się od odpowiedzialności odszkodowawczej musi więc udowodnić wystąpienie dwóch przesłanek egzoneracyjnych: wystąpienia okoliczności nadzwyczajnej oraz podjęcia wszelkich racjonalnych środków celem uniknięcia skutków tego nadzwyczajnego zdarzenia.

Jak wskazuje się w orzecznictwie za nadzwyczajne okoliczności w rozumieniu art. 5 ust. 3 ww. rozporządzenia można uznać zdarzenia, które ze względu na swój charakter lub swoje źródło nie wpisują się w ramy normalnego wykonywania działalności danego przewoźnika lotniczego i nie pozwalają na skuteczne nad nim panowanie (zob. wyroki TSUE: z dnia 22 grudnia 2008 r., C 549/07; z dnia 31 stycznia 2013 r., C 12/11; z dnia 17 września 2015 r., C 257/14).

W niniejszej sprawie pozwana spółka nie kwestionowała tego, że poprzednik prawny powoda posiadał potwierdzoną rezerwację na sporny lot, ani faktu jego ostatecznego opóźnienia. Pozwana podnosiła natomiast, że przyczyną opóźnienia lotu było ograniczenie ruchu w przestrzeni powietrznej wprowadzone przez kierownictwo lotów na locie poprzedzającym lot poprzednika prawnego powoda.

W ocenie Sądu Okręgowego w niniejszej sprawie niewątpliwie nastąpiły nadzwyczajne okoliczności wyłączające odpowiedzialność przewoźnika do przyznania powodowi zryczałtowanego odszkodowania w oparciu o art. 7 ust. 1 b powołanego rozporządzenia. Wskazać należy, że okoliczność zmniejszenia przepustowości ruchu lotniczego przez kierownictwo lotów jest okolicznością zewnętrzną, w żadnej mierze niezwiązaną z przewoźnikiem lotniczym, który nie ma panowania nad tą sytuacją. Sytuacje takie mogą oczywiście zdarzać się w ruchu lotniczym, jednak nie sposób przewidzieć każdej takiej decyzji kierownictwa lotów i tym samym nie sposób wpisać czasowego ograniczenia przepustowości ruchu lotniczego w ramy normalnego wykonywania działalności. Przewoźnik lotniczy nie ma możliwości realnego wpływu na ewentualne ograniczenia w ruchu wprowadzane czasowo na wybranym obszarze przez międzynarodową kontrolę lotów.

Ponadto wskazać w tym miejscu należy na motyw 15 rozporządzenia nr 261/2204 który stanowi, iż za nadzwyczajne okoliczności powinno się uważać sytuację, gdy decyzja kierownictwa lotów w stosunku do danego samolotu spowodowała danego dnia powstanie dużego opóźnienia, przełożenie lotu na następny dzień albo odwołanie jednego lub więcej lotów tego samolotu pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków przez zainteresowanego przewoźnika, by uniknąć tych opóźnień lub odwołań lotów. Z tych względów uznać należy, że okoliczność w postaci ograniczenia ruchu w przestrzeni powietrznej wprowadzonych przez kierownictwo lotów, należy uznać za okoliczność nadzwyczajną o której mowa w art. 5 ust. 3 rozporządzenia nr 261/04. Skoro bowiem opóźnienie ponad 3 godzinne dawało możliwość ubiegania się o odszkodowanie na podstawie rozporządzenia nr 261/04, z pewnością można je uznać za opóźnienie duże.

Odnosząc się do drugiej przesłanki egzoneracyjnej tj. podjęcia wszelkich racjonalnych środków celem uniknięcia skutków tego nadzwyczajnego zdarzenia, podkreślić należy, że system rotacyjnego korzystania ze statku powietrznego jest systemem ogólnie przyjętym, znanym i stosowanym przy organizacji lotów różnych przewoźników lotniczych, uwzględniającym logikę i sensowność organizacji lotów i koszty funkcjonowania linii lotniczych. Przewoźnik lotniczy nie jest w stanie przewidzieć ograniczeń wprowadzanych przez kierownictwo lotów. Dodatkowo podkreślić należy, że pozwany zaoferował poprzednikowi prawnemu powoda lot alternatywny, dzięki któremu dotarł na miejsce docelowe tego samego dnia, w odniesieniu do lotu, na który posiadał bilet. W ocenie Sądu Okręgowego przewoźnik lotniczy zastosował wszelkie możliwe środki, żeby zredukować powstałe opóźnienie i wykonać usługę przewozu w jak najszybszym czasie.

Jako, iż sprawa niniejsza dotyczy okoliczności stricte „zewnętrznej” dla przewoźnika przyjąć należy, że ograniczenia lotów wprowadzone przez kierownictwo lotów jest okolicznością nadzwyczajną wyłączającą odpowiedzialność pozwanego, a ponadto przewoźnik podjął wszelkie racjonalne środki celem uniknięcia skutków nadzwyczajnego zdarzenia. Z tych wszystkich względów, na podstawie art. 385 k.p.c. Sąd Okręgowy oddalił apelację powoda.

O kosztach postępowania w instancji odwoławczej Sąd Okręgowy orzekł na podstawie zasady odpowiedzialności za wynik procesu, wyrażonej w art. 98 § 1 k.p.c., tj. zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Na koszty te złożyło się wynagrodzenie zawodowego pełnomocnika pozwanego w kwocie 450 zł, obliczone na podstawie § 2 pkt. 3 w zw. z § 10 ust. 1 pkt. 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych według stanu na dzień wniesienia apelacji.

Joanna Dębkowska - Matwijów