Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 1 marca 2024 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSO Ewa Ligoń-Krawczyk

Protokolant: sekretarz sądowy Ewa Kocielnik

po rozpoznaniu w dniu 9 lutego 2024 r. w Warszawie

na rozprawie sprawy z powództwa H. C., G. C.

przeciwko (...) S.A. z siedzibą w W.

o zapłatę ewentualnie o zapłatę

I.  oddala powództwo,

II.  ustala, że powodowie przegrali proces w 100% i pozostawia rozliczenie kosztów postępowania referendarzowi sądowemu po uprawomocnieniu się niniejszego wyroku.

Sygn. akt I C 1127/23

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 28 stycznia 2021 r. H. C. i G. C., zastępowani przez profesjonalnego pełnomocnika, wnieśli przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W. o:

I. w zakresie żądań związanych z umową kredytu nr (...) z 21 marca 2006 r.:

1. zasądzenie od strony pozwanej na rzecz powodów łącznie kwoty 125.029,06 zł oraz kwoty 56.848,54 CHF tytułem bezpodstawnego wzbogacenia strony pozwanej w związku z nieważnością zawartej przez strony umowy kredytu i pobraniem świadczeń nienależnych w okresie od dnia 28 stycznia 2011 r. do dnia 8 listopada 2017 r. wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi:

a) co do kwoty 125.029,06 zł od dnia 9 czerwca 2020 r. do dnia zapłaty,

b) co do kwoty 56.848,54 CHF od dnia następnego po doręczeniu stronie pozwanej odpisu pozwu do dnia zapłaty:

ewentualnie, w przypadku uznania przez Sąd umowy zawartej przez strony za zgodną z prawem i mogącą dalej obowiązywać w kształcie pozbawionym zapisów abuzywnych, wnieśli o:

2. zasądzenie od strony pozwanej na rzecz powodów łącznie kwoty 5.753,82 zł oraz kwoty 56.848,54 CHF tytułem bezpodstawnego wzbogacenia pozwanej w związku z pobraniem środków tytułem spłaty kredytu w zawyżonej wysokości w okresie od dnia 28 stycznia 2011 r. do dnia 8 listopada 2017 r. wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi:

a) co do kwoty 5.753,82 zł od dnia 9 czerwca 2020 r. do dnia zapłaty,

b) co do kwoty 56.848,54 CHF od dnia następnego po doręczeniu stronie pozwanej odpisu pozwu do dnia zapłaty.

II. w zakresie żądań związanych z umową kredytu nr (...) z 18 listopada 2008 r.:

1. zasądzenie od strony pozwanej na rzecz powodów łącznie kwoty 21.309,60 zł oraz kwoty 57.901,07 CHF tytułem bezpodstawnego wzbogacenia strony pozwanej w związku z nieważnością zawartej przez strony umowy kredytu i pobraniem świadczeń nienależnych w okresie od dnia 28 stycznia 2011 r. do dnia 30 marca 2020 r. wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi:

a) co do kwoty 21.309,60 zł od dnia 9 lipca 2020 r. do dnia zapłaty,

b) co do kwoty 57.901,07 CHF od dnia następnego po doręczeniu stronie pozwanej odpisu pozwu do dnia zapłaty;

2. ustalenie nieistnienia pomiędzy stronami stosunku prawnego kredytu wynikającego z umowy kredytu nr (...) z dnia 18 listopada 2008 r.;

ewentualnie, w przypadku uznania przez Sąd umowy zawartej przez strony za zgodną z prawem i mogącą dalej obowiązywać w kształcie pozbawionym zapisów abuzywnych, wnieśli o:

3. zasądzenie od strony pozwanej na rzecz powodów łącznie kwoty 3.938,47 zł oraz kwoty 57.901,07 CHF tytułem bezpodstawnego wzbogacenia pozwanej w związku z pobraniem środków tytułem spłaty kredytu w zawyżonej wysokości w okresie od dnia 28 stycznia 2011 r. do dnia 30 marca 2020 r. wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi:

a) co do kwoty 3.938,47 zł od dnia 9 lipca 2020 r. do dnia zapłaty,

b) co do kwoty 57.901,07 CHF od dnia następnego po doręczeniu stronie pozwanej odpisu pozwu do dnia zapłaty.

III. W zakresie żądania zwrotu kosztów postępowania wnieśli o zasądzenie od strony pozwanej na rzecz strony powodowej łącznie zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych, w tym:

a) opłat skarbowych od pełnomocnictw,

b) kosztów zastępstwa procesowego w wysokości dwukrotności stawki minimalnej wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia prawomocności wyroku do dnia zapłaty (zgodnie z art. 98 § 1 ¹ k.p.c.) (pozew, k. 3-21).

W odpowiedzi na pozew (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powodów na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych (odpowiedź na pozew, k. 116-139).

Pismem procesowym z dnia 7 listopada 2023 r. strona powodowa cofnęła powództwo ze zrzeczeniem się roszczeń w zakresie żądań związanych z umową kredytu nr (...) z dnia 18 listopada 2008 r. z uwagi na zawarcie ugody pomiędzy stronami. Tym samym strona powodowa ograniczyła swoje roszczenie do roszczeń w zakresie żądań związanych z umową kredytu nr (...) z dnia 21 marca 2006 r. (pismo procesowe powodów z 7 listopada 2023 r., k. 327).

Postanowieniem z dnia 15 listopada 2023 r. Sąd umorzył postępowanie w sprawie (postanowienie z 15 listopada 2023 r., k. 333).

Na skutek zażalenia strony powodowej na ww. postanowienie, Sąd postanowieniem z dnia 20 grudnia 2023 r., na podstawie art. 395 § 2 k.p.c., uchylił postanowienie z dnia 15 listopada 2023 r. w całości (pkt 1) oraz umorzył postępowanie w sprawie w zakresie roszczeń związanych z umową kredytu nr (...) z dnia 18 listopada 2008 r. (postanowienie tut. Sądu z 20 grudnia 2023 r., k. 366).

Do czasu zamknięcia rozprawy stanowiska stron nie uległy zmianie (protokół rozprawy z 9 lutego 2024 r., k. 380).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

H. C. i G. C. poszukiwali środków na zakup lokalu mieszkalnego o pow. 69 m ² na rynku pierwotnym w W.. Udali się bezpośrednio do (...) Banku, gdzie posiadali rachunki bankowe. W banku przedstawiono im ofertę kredytu złotowego i frankowego oraz tabelarycznie przedstawiono koszty tych kredytów. Koszt kredytu w złotym był nieporównywalnie wyższy, od kosztów kredytu frankowego. Małżonkowie mieli świadomość, że w rozliczeniu umowy kredytu frankowego będzie stosowany kurs banku. Poinformowano ich też, że kurs waluty może ulec zmianie. (zeznania powódki H. C., protokół k. 247-249, nagranie 00:04:47-00:19:34; zeznania powoda G. C., protokół k. 249, nagranie 00:21:02).

W dniu 13 lutego 2006 r. H. C. i G. C. złożyli wniosek o udzielenie kredytu/pożyczki (...) hipoteczny na zakup lokalu mieszkalnego na rynku pierwotnym, wnosząc o kwotę 260.000 zł, w tym 7.4.048 tytułem, opłat okołokredytowych, w walucie CHF, na okres 180 miesięcy. W dacie złożenia wniosku H. C. miała wykształcenie wyższe. Pracowała na podstawie umowy o pracę w Banku (...) S.A. na stanowisku (...) za wynagrodzeniem w wysokości (...) zł netto miesięcznie. Posiadała zobowiązania finansowe w postaci kredytu w wysokości (...) zł w Banku (...) S.A. (kwota zadłużenia na dzień 13 lutego 2006 r. wynosiła (...)zł, zaś miesięczna spłata wynosiła (...) zł), limitu kredytowego w Banku (...) w wysokości (...) zł oraz karty kredytowej w Banku (...) S.A. w kwocie (...) zł. Z kolei G. C. miał wykształcenie średnie. Pracował na podstawie umowy o pracę w (...) sp. z o.o. na stanowisku kierownika za wynagrodzeniem (...) zł netto miesięcznie. Posiadali majątek w postaci nieruchomości o wartości (...) zł, samochodu osobowego (...) z 2002 r. o wartości (...) zł oraz środków pieniężnych w kwocie (...) zł (wniosek o udzielenie kredytu/pożyczki (...) hipoteczny z 13 lutego 2006 r., k. 153-154). W dniu 21 lutego 2006 r. otrzymali pozytywną decyzję kredytową (decyzja kredytowa z 21 lutego 2006 r., k. 155).

W dniu 22 marca 2006 r. H. C. i G. C. zawarli z (...) Bank Spółką Akcyjną z siedzibą w W., Oddziałem Bankowości Detalicznej w Ł. umowę nr (...) o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych (...) waloryzowany kursem CHF (dalej: Umowa). Na mocy ww. umowy bank udzielił kredytu w wysokości 260.000 zł na finansowanie przedpłat na poczet budowy i nabycia od Inwestora Zastępczego lokalu mieszkalnego oznaczonego numerem (...) wraz z prawem do wyłącznego korzystania z miejsca postojowego nr (...), położonego w budynku nr (...) w W. przy ul. (...) oraz pokrycie opłat okołokredytowych (§ 1 ust. 1, 1A i 2 Umowy).

Walutę waloryzacji określono na CHF, z okresem kredytowania wynoszącym 180 miesięcy (§ 1 ust. 3 i 4 Umowy).

Zgodnie z § 1 ust. 7 Umowy, prowizja wynosiła 1% kwoty kredytu, tj. 2.600 zł. Z kolei prowizja tytułem ubezpieczenia spłaty kredytu w (...) S.A. i (...) S.A. została ustalona na 0,20% kwoty kredytu, tj. 520 zł (§ 1 ust. 7A Umowy).

Całkowity koszt inwestycji oszacowano na 286.752 zł. Kwota wniesionych środków własnych wynosiła 30.800 zł, co stanowiło 10,74% całkowitego kosztu Inwestycji (§ 1 ust. 12 i 13 Umowy).

Oprocentowanie kredytu w stosunku rocznym w dniu zawarcia umowy miało wynosić 2,45 %. W okresie ubezpieczenia kredytu jego oprocentowanie miało ulec podwyższeniu o 1,00 p.p. i wynosić 3,45 %, a po zakończeniu okresu ubezpieczenia obniżenie oprocentowania kredytu o 1,00 p.p. nastąpić miało od daty spłaty najbliższej raty (§ 1 ust. 8 Umowy).

Jako prawne zabezpieczenia kredytu ustalono: hipotekę kaucyjną do kwoty 390.000 zł, przelew na rzecz banku praw z umowy ubezpieczenia od ognia i innych zdarzeń losowych nieruchomości obciążonej hipoteką, weksel własny in blanco z wystawienia kredytobiorcy wraz z deklaracją wekslową, ubezpieczenie niskiego wkładu własnego, prawne zabezpieczenie kredytu na okres przejściowy do czasu przedłożenia w (...) odpisu księgi wieczystej nieruchomości (§ 3 ust. 1-4 i 6 Umowy).

W § 3 ust. 4 zd. pierwsze Umowy ustalono, że ubezpieczenie niskiego wkładu własnego w (...) S.A. i tym samym opłacenie składki ubezpieczeniowej za 36-miesięczny okres ubezpieczenia w wysokości 3,50% różnicy pomiędzy wymaganym wkładem własnym kredytobiorcy, a wkładem wniesionym faktycznie przez kredytobiorcę, tj. 1.070,94 zł.

W § 5 ust. 1 Umowy strony ustaliły sposób wypłaty kredytu. Ustalono, że kwota 255.952 zostanie wypłacona na wskazany w Umowie rachunek bankowy prowadzony przez (...) S.A., zaś kwota 4.048 zł na rachunek kredytobiorcy tytułem pokrycia opłat okołokredytowych. Wypłata kredytu miała nastąpić w pięciu transzach.

Zgodnie z § 7 ust. 1 Umowy, (...) udzielił kredytobiorcy, na jego wniosek, kredytu hipotecznego przeznaczonego na cel określony w § 1 ust. 1 zwanego dalej kredytem, w kwocie określonej w § 1 ust. 2, waloryzowanego kursem kupna waluty CHF wg tabeli kursowej (...) Banku S.A. Kwota kredytu wyrażona w CHF walucie jest określona na podstawie kursu kupna waluty CHF z tabeli kursowej (...) Banku S.A. z dnia i godziny uruchomienia kredytu/transzy.

W § 10 Umowy strony ustaliły, że (...) pobiera od kredytobiorcy prowizję w wysokości określonej w § 1 ust. 7 i ust. 7A płatną jednorazowo w dniu uruchomienia kredytu. Prowizja nie podlega zwrotowi.

Kredyt został oprocentowany według zmiennej stopy procentowej ustalonej w wysokości określonej w § 1 ust. 8 (§ 11 ust. 1 Umowy).

W myśl § 11 ust. 2 Umowy, zmiana wysokości oprocentowania kredytu mogła nastąpić w przypadku zmiany stopy referencyjnej określonej dla danej waluty oraz zmiany parametrów finansowych rynku pieniężnego i kapitałowego w kraju (lub krajów zrzeszonych w Unii Europejskiej), którego waluta jest podstawą waloryzacji.

Ustalenia w zakresie zmiany wysokości oprocentowania zostały opisane w § 11 ust. 3-6 Umowy.

Raty kapitałowo-odsetkowe oraz raty odsetkowe spłacane miały być w złotych po uprzednim ich przeliczeniu według kursu sprzedaży CHF z tabeli kursowej (...) Banku S.A., obowiązującego na dzień spłaty z godziny 14:50 ( § 12 ust. 5 Umowy).

W myśl § 14 ust. 5 Umowy, wcześniejsza spłata całości kredytu lub raty kapitałowo-odsetkowej, a także spłata przekraczająca wysokość raty powoduje, że kwota spłaty jest przeliczana po kursie sprzedaży CHF z tabeli kursowej (...) Banku S.A., obowiązującym w dniu i godzinie spłaty.

Stosownie do § 18 ust. 3 Umowy, z chwilą wystawienia bankowego tytułu egzekucyjnego/od dnia wytoczenia powództwa o zapłatę wierzytelności (...) z tytułu Umowy kredytowej, (...)dokonuje przeliczenia wierzytelności na złote po kursie sprzedaży CHF z tabeli kursowej (...) Banku S.A. z dnia wystawienia bankowego tytułu egzekucyjnego lub wytoczenia powództwa.

W § 28 ust. 1 Umowy wskazano, że integralną część Umowy stanowi „Regulamin udzielania kredytów i pożyczek dla osób fizycznych (...) Kredytobiorca oświadczył, że zapoznał się z niniejszym dokumentem i uznał jego wiążący charakter (umowa nr (...) o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych (...) waloryzowany kursem CHF z 22 marca 2006 r., k. 28-31v).

H. C. przeczytała umowę przed jej podpisaniem. W dacie zawierania umowy nic nie wzbudzało podejrzeń małżonków (zeznania powódki H. C., protokół k. 247-248, nagranie 00:06:47-00:14:15).

Kredyt w wysokości 260.000 zł został uruchomiony w czterech transzach:

- w dniu 30 marca 2006 r. wypłacono kwotę 54.048 zł, która została przeliczona przez bank na 21.975,20 CHF po kursie 2,4595;

- w dniu 16 czerwca 2006 r. wypłacono kwotę 50.000 zł, która została przeliczona przez bank na 19.535,83 CHF po kursie 2,5594;

- w dniu 15 września 2006 r. wypłacono kwotę 70.000,02 zł, która została przeliczona przez bank na 28.911,29 CHF po kursie 2,4212;

- w dniu 15 listopada 2006 r. wypłacono kwotę 85.952,01 zł, która została przeliczona przez bank na 36.792,95 CHF po kursie 2,3361.

Z tytułu ubezpieczenia niskiego wkładu własnego (NWW) pobrano w dniu 30 marca 2006 r. składki w wysokości 1.070,94 zł (zaświadczenie (...) z 6 kwietnia 2020 r., k. 44; opinia biegłego M. M. z 11 lutego 2023 r., k. 267-274).

W dniu 27 października 2008 r. H. C. i G. C. złożyli kolejny wniosek o udzielenie kredytu/pożyczki (...) hipoteczny na zakup działki budowlanej przy ul. (...) w miejscowości Z., wnosząc o kwotę 377.000 zł, w tym 7.000 zł tytułem refinansowania zadatku, w walucie CHF, na okres 360 miesięcy (wniosek o udzielenie kredytu/pożyczki (...) hipoteczny z 27 października 2008 r., k. 156-159). W dniu 10 listopada 2008 r. otrzymali pozytywną decyzję kredytową (decyzja kredytowa z 10 listopada 2008 r., k. 160-161).

W dniu 18 listopada 2008 r. H. C. i G. C. zawarli kolejną umowę o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych (...) waloryzowany kursem CHF nr (...). Na mocy ww. umowy bank udzielił kredytu w wysokości 377.000 zł na zakup prawa własności działki gruntu nr (...) położonej w Z. Wieź gm. S. oraz pokrycie opłat okołokredytowych. Walutę waloryzacji określono na CHF, z okresem kredytowania wynoszącym 360 miesięcy ( umowa nr (...) z 18 listopada 2008 r. o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych (...) waloryzowany kursem CHF, k. 67-70).

Aneksem nr 2 do umowy nr (...) z dnia 18 listopada 2008 r. zmieniły postanowienie § 1 ust. 8, § 1 ust. 9, § 4 ust. 3 pkt 2 oraz § 11 Umowy dotyczący oprocentowania kredytu.

Zapis § 1 ust. 8 Umowy otrzymał następujące brzmienie:

Na dzień wydania przez (...) Decyzji kredytowej o zmianie warunków Umowy oprocentowanie Kredytu w stosunku rocznym wynosi 3,00%, w tym marża (...)wynosi 2,60%. Dniem wydania ww. Decyzji jest dzień 25-02-2009r. W przypadku nie wywiązania się przez Kredytobiorcę z postanowień dodatkowych określonych w treści § 4 ust. 3 pkt 2 marża zostanie podwyższona o 0,20 p.p. i będzie wynosić po podwyższeniu 2,80%. Zwiększenie wysokości marży w powyższym trybie nie stanowi zmiany Umowy oraz skutkuje zmianą wysokości oprocentowania kredytu. Podwyższone oprocentowanie kredytu obowiązuje od dnia spłaty raty kapitałowo - odsetkowej Kredytu płatnej w najbliższym terminie po podwyższeniu.

Z kolei w nowym § 1 ust. 9 Umowy ustalono, że Oprocentowanie dla należności przeterminowanych w stosunku rocznym w dniu wydania przez (...) Decyzji kredytowej o zmianie warunków Umowy wynosi: 13,00%.

W § 11 Umowy – Oprocentowanie kredytu, strony ustaliły, że:

1. Kredyt oprocentowany jest według zmiennej stopy procentowej, która w dniu wydania Decyzji kredytowej o zmianie warunków Umowy przez (...) ustalona jest w wysokości określonej w § 1 ust. 8.

2. Od dnia zawarcia niniejszego Aneksu wysokość zmiennej stopy procentowej Kredytu ustalona została jako stawka bazowa LIBOR 3M z dnia 2009-03-30 powiększona o stałą w całym okresie kredytowania marżę (...)w wysokości 2,60%.

3. (...), co miesiąc, dokona porównania aktualnie obowiązującej stawki bazowej ze stawką bazową ogłaszaną przedostatniego dnia roboczego (z wyłączeniem sobót) poprzedniego miesiąca i dokona zmiany wysokości oprocentowania Kredytu w przypadku, gdy stawka bazowa zmieni się o co najmniej 0,10 punktu procentowego w porównaniu do obowiązującej stawki bazowej.

4. Zmiany wysokości oprocentowania Kredytu (...) dokona najpóźniej piątego dnia roboczego miesiąca, z wyłączeniem sobót, następującego po miesiącu, w którym dokonana została zmiana stawki bazowej, o której mowa w ust. 3.

5. Informacja na temat obowiązującego oprocentowania Kredytu podawana będzie do wiadomości na stronie internetowej (...) dostępnej w sieci Internet pod adresem(...) O każdej zmianie oprocentowania Kredytobiorca oraz ustanowieni poręczyciele zostaną powiadomieni przez (...) za pośrednictwem:

1) (...) oraz strony internetowej (...)

2) poczty elektronicznej e-mail.

Informację o wysokości rat kapitałowo-odsetkowych po zmianie oprocentowania Kredytobiorca będzie mógł uzyskać za pośrednictwem (...) oraz strony internetowej (...)

6. W przypadku zmiany stóp procentowych w (...), zmiana oprocentowania dla uruchomionego Kredytu nastąpi w dniu spłaty najbliższej raty wynikającej z harmonogramu spłat, której płatność wypada po dniu, od którego obowiązuje zmienione oprocentowanie w (...)

7. Zmiana oprocentowania Kredytu nieuruchomionego następuje od dnia wejścia zmiany w życie.

8. Zmiana wysokości oprocentowania Kredytu dokonana zgodnie z postanowieniami niniejszego § nie stanowi zmiany Umowy (Aneks nr 2 do umowy nr (...) z dnia 18 listopada 2008 r., k. 34-35).

W dniu 9 września 2011 r. strony zawarły Aneks do Umowy, zgodnie z którym bank zapewnił kredytobiorcy możliwość dokonywania zmian waluty spłaty kredytu hipotecznego dla osób fizycznych (...) waloryzowanego kursem CHF, ze złotych polskich na walutę waloryzacji oraz z waluty waloryzacji na złote polskie w okresie obowiązywania Umowy (§ 1 ust. 1 ww. aneksu). Na dzień zawarcia aneksu kredytobiorca wybrał spłatę kredytu w walucie waloryzacji kredytu, tj. w CHF (aneks z 9 września 2011 r. do umowy nr (...) o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych (...) waloryzowany kursem CHF, k. 36-37).

Od września 2011 r. kredytobiorcy spłacali raty kapitałowo-odsetkowe kredytu bezpośrednio w walucie CHF (zaświadczenie (...) z 6 kwietnia 2020 r., k. 45v).

W dniu 5 czerwca 2020 r. H. C. i G. C., zastępowani przez profesjonalnego pełnomocnika, skierowali do (...) S.A. reklamację dotyczącą umowy o kredyt nr (...) w zakresie nienależnie pobranych środków w związku z nieważnością przedmiotowej umowy w świetle przepisów prawa w kwocie 368.763,90 zł. Jak również w przypadku zanegowania skutku w postaci nieważności wskazanej umowy w zakresie nienależnie pobranych rat kapitałowo-odsetkowych w wyższej wysokości, niż rzeczywiście powinien on spłacić w okresie od dnia 28 czerwca 2010 r. do dnia 28 listopada 2017 r. w związku z zawarciem w treści umowy niedozwolonych postanowień umownych, których treść miała wpływ na wysokość spłaconych rat kredytu w kwocie 115.992,54 zł (reklamacja z 5 czerwca 2020 r., k. 50-55).

W odpowiedzi na reklamację (...) wskazał, że reklamację rozpatrzył negatywnie. Jednocześnie bank poinformował o możliwości odwołania się od decyzji w terminie 30 dni od daty jej otrzymania (odpowiedź (...) z 8 czerwca 2020 r. na reklamację, k. 56-57).

W okresie od maja 2006 r. do sierpnia 2011 r. H. C. i G. C. w ramach zawartej umowy o kredyt nr (...) uiścili tytułem spłat rat kapitałowo-odsetkowych łącznie 232.735 zł, zaś od września 2011 r. do listopada 2017 r. uiścili bezpośrednio w walucie CHF łącznie 56.848,54 CHF tytułem spłat rat kapitałowo-odsetkowych (zaświadczenie (...) z 6 kwietnia 2020 r., k. 44; opinia biegłego M. M. z 11 lutego 2023 r., k. 267-274).

Przyjmując, że wysokość rat kapitałowo-odsetkowych spłaconych przez kredytobiorców w PLN byłaby wyliczona w oparciu o kurs średni CHF/PLN NBP, aktualny na dzień zapadalności raty w miejsce faktycznie zastosowanego kursu sprzedaży CHF/PLN pochodzącego z tabeli kursowej pozwanego banku, kredytobiorcy w ramach umowy o kredyt nr (...) w okresie od maja 2006 r. do sierpnia 2011 r. uiściliby łącznie 229.531,40 zł. Tym samym różnica pomiędzy wysokością rat kapitałowo-odsetkowych faktycznie uiszczonych przez powodów na rzecz banku oraz hipotetyczną wysokością rat przy powyższych założeniach wynosiłaby 3.204,30 zł. Różnica ta stanowiłaby hipotetyczną nadpłatę na kredycie dokonaną przez kredytobiorców na rzecz pozwanego (opinia biegłego M. M. z 11 lutego 2023 r., k. 267-274).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie złożonych do akt sprawy dokumentów. Sąd w całości dał wiarę dokumentom wymienionym w stanie faktycznym, bowiem żadna ze stron nie kwestionowała ich autentyczności, a Sąd nie miał podstaw do podważenia ich wiarygodności bądź zawartej w nich treści z urzędu.

Sąd nie przeprowadził dowodu z zeznań świadka M. P., dopuszczonych postanowieniem tut. Sądu z dnia 3 września 2021 r. (k. 214), z uwagi na cofnięcie ww. wniosku dowodowego przez stronę pozwaną (pismo procesowe pozwanego z 13 grudnia 2021 r., k. 232).

Dokonując ustaleń faktycznych Sąd oparł się również częściowo na dowodzie z przesłuchania powódki H. C. (protokół rozprawy, k. 247-249) i powoda G. C. (protokół rozprawy, k. 249) w zakresie wskazanym w stanie faktycznym. W ocenie Sądu zeznania powodów dotyczące niespełnienia w sposób należyty obowiązków informacyjnych przez bank, w tym braku należytego poinformowania o ryzyku walutowym, sposobie ustalania kursów przez bank itd. nie znajdują potwierdzenia w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym. Zebrane w sprawie dowody i ustalony stan faktyczny wskazują, że w chwili zawierania umowy kredytu powodowie zostali należycie poinformowani i posiadali pełną świadomość ryzyka walutowego oraz warunków oferowanego kredytu indeksowanego. Powodowie w oparciu o otrzymane dane dokonali własnej analizy opłacalności produktów bankowych i zdecydowali się na skorzystanie z kredytu waloryzowanego walutą CHF.

Postanowieniem z dnia 19 maja 2022 r. Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego z zakresu finansów, bankowości i rachunków (pkt 1), jednocześnie oddalając wniosek strony powodowej o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego, na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 2 k.p.c., jako nieistotny dla rozstrzygnięcia sprawy (postanowienie z 28 września 2022 r., k. 254).

Ustalając stan faktyczny Sąd oparł się na opinii z dnia 11 lutego 2023 r. M. M. biegłego sądowego w dziedzinie bankowości, dotyczącą umowy kredytu hipotecznego nr (...) (opinia biegłego sądowego M. M. z 11 lutego 2023 r., k. 267-274). Zdaniem Sądu opinia ta została sporządzona zgodnie z zasadami przyjętymi przy opracowywaniu tego rodzaju dokumentów, w oparciu o całokształt materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie.

Postanowieniem z dnia 17 kwietnia 2023 r. Sąd dopuścił dowód z uzupełniającej pisemnej opinii biegłego M. M. celem udzielenia odpowiedzi na pytania i ustosunkowania się do zarzutów zawartych w piśmie strony pozwanej z dnia 5 kwietnia 2023 r. (k. 287) (postanowienie z 17 kwietnia 2023 r., k. 289).

Sąd nie oparł ustaleń faktycznych w sprawie na opinii uzupełniającej biegłego sądowego M. M. z dnia 17 lipca 2023 r. (opinia uzupełniająca biegłego sądowego M. M. z dnia 17 lipca 2023 r., k. 296-303), w której biegły odniósł się do pisma pozwanego z dnia 5 kwietnia 2023 r. (k. 287), a także dokonał wyliczeń co drugiej łączącej strony umowy kredytowej nr (...) z dnia 18 listopada 2008 r., co do której ostatecznie strona powodowa cofnęła powództwo w niniejszej sprawie ze zrzeczeniem się roszczeń (pismo procesowe powodów z 7 listopada 2023 r., k. 327).

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Powództwo główne oraz ewentualne nie zasługiwały na uwzględnienie.

Strona powodowa, cofając roszczenie ze zrzeczeniem się roszczenia dotyczącego umowy kredytu nr (...) z dnia 18 listopada 2008 r., w zakresie żądań związanych z umową kredytu nr (...) z dnia 22 marca 2006 r. (strona powodowa błędnie wskazywała datę zawarcia ww. Umowy na dzień 21 marca 2006 r., który stanowił datę sporządzenia umowy, zaś faktycznie umowa zawarta została w dniu 22 marca 2006 r., o czym świadczy data widniejąca przy podpisach kredytobiorców złożonych pod Umową), wniosła o zasądzenie od strony pozwanej na rzecz powodów łącznie kwoty 125.029,06 zł oraz kwoty 56.848,54 CHF tytułem bezpodstawnego wzbogacenia strony pozwanej w związku z nieważnością zawartej przez strony umowy kredytu i pobraniem świadczeń nienależnych w okresie od dnia 28 stycznia 2011 r. do dnia 8 listopada 2017 r. wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi:

a) co do kwoty 125.029,06 zł od dnia 9 czerwca 2020 r. do dnia zapłaty,

b) co do kwoty 56.848,54 CHF od dnia następnego po doręczeniu stronie pozwanej odpisu pozwu do dnia zapłaty. Ewentualnie, w przypadku uznania przez Sąd umowy zawartej przez strony za zgodną z prawem i mogącą dalej obowiązywać w kształcie pozbawionym zapisów abuzywnych, powodowie wnieśli o zasądzenie od strony pozwanej na rzecz powodów łącznie kwoty 5.753,82 zł oraz kwoty 56.848,54 CHF tytułem bezpodstawnego wzbogacenia pozwanej w związku z pobraniem środków tytułem spłaty kredytu w zawyżonej wysokości w okresie od dnia 28 stycznia 2011 r. do dnia 8 listopada 2017 r. wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi:

a) co do kwoty 5.753,82 zł od dnia 9 czerwca 2020 r. do dnia zapłaty,

b) co do kwoty 56.848,54 CHF od dnia następnego po doręczeniu stronie pozwanej odpisu pozwu do dnia zapłaty.

Strona powodowa wskazała, iż istotą sporu pomiędzy stronami w niniejszej sprawie pozostaje kwestia oceny zgodności z prawem powstałego między stronami stosunku prawnego oraz ocena treści postanowień zawartych w § ust. 3A, § 7 ust. 1, § 12 ust. 5, § 14 ust. 5, § 18 ust. 3 Umowy (zawierających klauzule indeksacyjne) oraz § 11 ust. 2 Umowy (zawierającej klauzulę zmiennego oprocentowania) (uzasadnienie pozwu, k. 7). Ocena ww. postanowień pod kątem ich abuzywności w świetle przepisów prawa, skutku ich abuzywności dla ostatecznego kształtu powstałego pomiędzy stronami stosunku prawnego, w tym również w kontekście oceny jego ewentualnej całkowitej nieważności na skutek ich bezwzględności.

W ocenie Sądu Umowa nr (...) z dnia 22 marca 2006 r. łącząca strony nie jest nieważna.

Zgodnie z art. 58 § 1 i 2 k.c. czynność sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż w miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy. Nieważna jest czynność prawna sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.

Istotne z punktu widzenia rozstrzygnięcia sprawy jest również wskazanie przepisów regulujących umowę kredytu bankowego, tj. art. 69 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (dalej: prawo bankowe). Zgodnie z art. 69 ust. 1 prawa bankowego, w brzmieniu obowiązującym na datę zawarcia umowy kredytowej, przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu. Stosownie do ust. 2 wskazanego przepisu, umowa kredytu powinna być zawarta na piśmie i określać w szczególności: strony umowy, kwotę i walutę kredytu, cel, na który kredyt został udzielony, zasady i termin spłaty kredytu, wysokość oprocentowania kredytu i warunki jego zmiany, sposób zabezpieczenia spłaty kredytu, zakres uprawnień banku związanych z kontrolą wykorzystania i spłaty kredytu, terminy i sposób postawienia do dyspozycji kredytobiorcy środków pieniężnych, wysokość prowizji, jeżeli umowa ją przewiduje, warunki dokonywania zmian i rozwiązania umowy.

W treści art. 69 ust. 2 prawa bankowego wskazano zatem, jakie niezbędne postanowienia powinny być zawsze ujawnione w umowie bankowej. Nie wszystkie z tych elementów stanowią essentialia negotii umowy kredytowej. Elementów konstrukcyjnych tej umowy poszukiwać należy w art. 69 ust. 1 prawa bankowego.

W ocenie Sądu przedmiotowa Umowa zgodna jest z art. 69 ustawy prawo bankowe i spełnia wszystkie wymogi zawarte w przytoczonym artykule, nie jest próbą obejścia przepisów prawa bankowego, jak również nie wypacza natury umowy kredytu. Kwotę kredytu w Umowie ustalono na 260.000 zł, walutę waloryzacji na CHF i w efekcie w chwili wypłaty transz kredytu ich kwotę poddano waloryzacji do CHF, wyrażając ostatecznie saldo kredytu na kwotę 107.215,27 CHF (§ 1 ust. 2 i 3 Umowy, k. 28; zaświadczenie (...) z 6 kwietnia 2020 r., k. 44).

Strona powodowa nie wnosiła przy tym, aby kwotę kredytu wypłacono we franku szwajcarskim . Zdaniem Sądu odpowiadają prawu również postanowienia Umowy odnoszące się do oprocentowania kredytu, w tym wysokość oprocentowania kredytu i warunki jego zmiany. Umowa przewidywała też okoliczności, w jakich może dojść do zmiany oprocentowania oraz sposoby jakimi kredytobiorca o tej zmianie zostanie poinformowany (§ 11 ust. 2-6 Umowy, k. 29). Zauważyć też należy, że w dacie podpisania Umowy przepisy prawa bankowego nie przewidywały obowiązku zawarcia w umowie postanowień określających mechanizm tworzenia tabel kursowych, kursów walut, czy też umożliwiających stronie wpływanie na ww. elementy. Zawarcia w umowach takich postanowień nie domagali się również powodowie.

Umowa kredytu waloryzowanego mieści się, w konstrukcji ogólnej umowy kredytu bankowego i stanowi jej możliwy wariant (art. 353 ¹ k.c. w zw. z art. 69 ustawy Prawo bankowe). Umowa ta nie jest zatem sprzeczna z art. 358 ¹ § 2 k.c. wedle którego strony mogą zastrzec w umowie, że wysokość świadczenia pieniężnego zostanie ustalona według innego niż pieniądz miernika wartości. Natomiast § 3 tego przepisu stanowi podstawę sądowej waloryzacji świadczeń. Należy wskazać, że przepis art. 69 prawa bankowego nie należy do przepisów określających w sposób sztywny wysokości świadczenia pieniężnego, w szczególności świadczenia kredytobiorcy, tj. kwoty kredytu, którą powinien zwrócić w wykonaniu zobowiązania wynikającego z umowy kredytu. Z tego względu waloryzacja umowna tego świadczenia była dopuszczalna na podstawie art. 358 ¹ § 2 k.c. Przyjęcie za miernik waloryzacji waluty obcej nie stanowiło również naruszenia bezwzględnie obowiązujących przepisów ani zasad współżycia społecznego. Waloryzacja umowna przy zastosowaniu jako jej miernika waluty obcej wyraża się w tym, że kredytobiorca zwraca kredytodawcy wykorzystaną sumę kredytu, przy czym w związku z kursem waluty obcej suma ta może być wyższa odpowiednio do relacji do waluty obcej. Suma wykorzystana w dniu wykonywania umowy kredytu może mieć bowiem inną wartość rynkową w wyniku indeksacji walutowej. Innymi słowy, kredytobiorca może być zobowiązany do zwrotu bankowi sumy pierwotnie wykorzystanego kredytu (w chwili wykonania umowy przez bank), ale taka wykorzystana suma (w całości lub części) może mieć inną (wyższą) wartość rynkową w okresie spłaty kredytu. Tym samym należy zaznaczyć, że zasada nominalizmu zawarta w artykule 358 ¹ k.c., znajduje rozszerzenie w ustępie 2 wspomnianego artykułu, umożliwiającego waloryzację w drodze umowy (wyrok Sądu Najwyższy z 22 stycznia 2016 r., sygn. akt I CSK 1049/14).

Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 29 kwietnia 2015 r. (sygn. V CSK 445/14, Lex nr 1751291), który to pogląd Sąd Okręgowy podziela i odnosi do przedmiotowej sprawy, potwierdził, że dopuszczalne jest ułożenie stosunku prawnego w taki sposób, że strony ustalą w umowie inną walutę zobowiązania i inną walutę wykonania zobowiązania. Wspomniany powyżej art. 69 Prawa bankowego statuuje, że waluty samego kredytu oraz waluta jego spłaty nie muszą być tożsame. Tym samym, dopuszczalne jest tworzenie umów realizujących essentialia negotii umowy kredytu przy założeniu spłaty wierzytelności w walucie obcej.

Biorący kredyt, zwłaszcza długoterminowy z przeliczeniem zobowiązań okresowych (rat spłacanego kredytu) według umówionej waluty (klauzula walutowa) ponosi ryzyko polegające albo na płaceniu mniejszych rat w walucie kredytu, albo większych, niż to wynika z obliczenia w tej walucie, gdyż na wysokość każdej raty miesięcznej wpływa wartość kursowa waluty kredytu w stosunku do waloryzacji tego kredytu (wyrok Sądu Najwyższego z 24 maja 2012 r., sygn. akt II CSK 429/11, Legalis nr 526856). Podkreślenia wymaga więc, że istotną konsekwencją umowy kredytu jest brak pewności w zakresie ostatecznego całkowitego jego kosztu zarówno ze strony banku, jak i kredytobiorcy. Dotyczy to także kredytów wyrażonych w PLN, nieindeksowanych do waluty obcej, szczególnie w przypadku zastosowania zmiennego oprocentowania kredytu, zależnego od szeregu czynników, na które kredytobiorca także nie ma wpływu. W przypadku wzrostu oprocentowania w okresie kredytowania, tak samo jak w przypadku zmian na rynku walutowym, które mogą dotykać CHF, kwota wierzytelności wobec banku może ulegać zmianie, jednak nawet wówczas będzie to jedno i to samo zobowiązanie z tego samego tytułu, bez cech innych stosunków zobowiązaniowych. Zjawisko to nie stanowi naruszenia ustawy Prawo bankowe, ani Kodeksu cywilnego w zakresie prawa zobowiązań. Brak ekwiwalentności świadczeń jest więc pozorny, z uwagi na konieczność zachowania wzajemnej wartości waluty PLN i CHF. Nie można oczekiwać od banku (który jako spółka prawa handlowego prowadzi nastawioną na zysk działalność gospodarczą) udzielania kredytów bez umożliwienia mu osiągnięcia korzyści z umowy kredytu, bo tylko wówczas nie dochodziłoby do rozbieżności pomiędzy udzielonym kredytem, a zobowiązaniem do zwrotu wykorzystanego kredytu. Kredytobiorca, niedysponujący własnymi środkami pieniężnymi oraz taki kredytobiorca, który nie zamierza zaangażować posiadanych przez siebie środków finansowych, musi skorzystać z finansowego wsparcia ze strony banku, dla którego umowa kredytu jest źródłem przychodu, tym samym dochodzi do naruszenia równowagi między stroną konsumencką a spółką prawa bankowego. Nie jest to jednak równoznaczne z nieważnością umowy kredytu, ponieważ wykorzystanie mechanizmu waloryzacji nie narusza natury kredytu, gdyż zapewnia kredytodawcy zarobek w zamian za udzielenie kredytu.

W sprawie bezsporne jest, że powodowie zawarli przedmiotową Umowę jako konsumenci w rozumieniu art. 22 ¹ k.c. Zgodnie z tym przepisem, konsumentem można być wyłącznie w zakresie czynności prawnych niezwiązanych bezpośrednio z własną działalnością gospodarczą lub zawodową. Decyduje więc brak związku danej czynności z wymienioną działalnością, a nie to, czy taka działalność jest w ogóle prowadzona przez osobę dokonującą czynności prawnej. Do uznania, że mamy do czynienia z konsumentem, wystarczy brak bezpośredniego związku czynności z działalnością gospodarczą lub zawodową; istnienie pośredniego związku nie wyklucza zatem uznania danej osoby za konsumenta (K. Osajda (red.), P. Miklaszewicz, Kodeks cywilny, Komentarz, wyd. 20, 2018, Legalis).

Zawarcie umowy jako konsument nie oznacza jednak „gwarancji satysfakcji”, tj. że umowa – w szczególności taka, która wiąże się z ryzykiem i uzależniona jest od czynników zewnętrznych, niezależnych od stron – będzie ostatecznie zawsze dla konsumenta korzystna. Jak wskazał Sąd Okręgowy w Warszawie w wyroku z dnia 18 kwietnia 2016 r. (sygn. III C 275/15, Mon.Pr.Bank. 2016 nr 10, str. 3) „działanie Państwa w zakresie ochrony konsumentów winno bowiem ograniczać się do ochrony przed działaniami podstępnymi bądź nieuczciwymi, nie mogą oni natomiast oczekiwać, że państwo ochroni ich przed wszelkimi negatywnymi konsekwencjami podejmowanych przez nich decyzji gospodarczych”, który to pogląd Sąd w tym składzie w pełni podziela. Podkreślić należy, że zawarcie umowy w charakterze konsumenta nie oznacza zwolnienia konsumenta z obowiązku dokonania przy zawieraniu umowy oceny rozmiaru zaciąganego zobowiązania i związanych z nim ryzyk. Jednocześnie żadne przepisy nie zabraniają konsumentom zawierania umów wiążących się z ryzykiem, jeżeli są oni gotowi je ponieść. Od konsumenta, należycie dbającego o własne interesy, należy oczekiwać aktywności i dążenia do wyjaśnienia wszelkich wątpliwości czy wszelkich niezrozumiałych kwestii szczególnie w kontekście umowy, która stanowi dla niego zobowiązanie. Jak słusznie wskazał Sąd Apelacyjny w Białymstoku w wyroku z dnia 5 października 2016 r. „w relacjach cywilnoprawnych nie jest dopuszczalne faworyzowanie żadnej ze stron, choćby była konsumentem, kosztem praw profesjonalisty. Trzeba też uwzględnić stale podnoszący się poziom wykształcenia, wiedzy, doświadczenia i świadomości prawnej ogółu społeczeństwa, w tym konsumentów, coraz lepiej przygotowanych do asertywnego uczestnictwa w obrocie prawnym” (wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 5 października 2016 r., sygn. I ACa 47/16, Legalis nr 1533035). W ocenie Sądu, nie ma podstaw do przyznania stronie powodowej uprzywilejowanej pozycji, w której byłaby zwolniona z obowiązku przejawiania jakiejkolwiek staranności przy dokonywaniu oceny treści zawieranej umowy i od odpowiedzialności za jej skutki.

Oceny wymaga więc czy przed zawarciem przedmiotowej Umowy powodowie zostali w sposób należyty poinformowani o treści umowy o kredyt hipoteczny waloryzowany do waluty obcej i związanych z jej zawarciem ryzykach.

W ocenie Sądu, z materiału dowodowego zgromadzonego w niniejszej sprawie wynika, że powodowie – zarówno na etapie składania wniosku o udzielenie kredytu, jak i zawierania samej Umowy kredytowej – zostali poinformowani m.in. o ryzyku związanym z zaciągnięciem kredytu hipotecznego waloryzowanego kursem waluty obcej, a przede wszystkim o ryzyku kursowym i tabelach kursowych. Powodowie udali się bezpośrednio do banku, gdzie przedstawiono im ofertę kredytu złotowego i frankowego oraz tabelarycznie przedstawiono koszty tych kredytów, gdzie koszt kredytu w złotym był nieporównywalnie wyższy, od kosztów kredytu frankowego. Małżonkowie mieli też świadomość, że w rozliczeniu umowy kredytu frankowego będzie stosowany kurs banku. Poinformowano ich też, że kurs waluty może ulec zmianie (zeznania powódki H. C., protokół k. 247-249, nagranie 00:04:47-00:19:34; zeznania powoda G. C., protokół k. 249, nagranie 00:21:02). O decyzji powodów odnośnie zaciągnięcia kredytu w walucie CHF zadecydowały więc istotnie niższe koszty kredytu walutowego w porównaniu z kredytem złotowym, a więc niższa rata kredytu. Strona powodowa nie wykazała, aby pozwany bank nie wypełnił względem powodów ciążącego na nim obowiązku informacyjnego. W ocenie Sądu kredytobiorcy posiadali pełną i niezbędną wiedzę na temat spłaty rat kredytu, jak również mieli świadomość istnienia kursu walutowego, jego wahań oraz tabel kursowych. Powodowie zostali też poinformowani, iż uruchomienie kredytu i spłata rat kredytowych następuje według kursu kupna i sprzedaży waluty obcej, do której waloryzowany jest kredyt.

Na ważność umowy kredytu nie wpływa również fakt, że waloryzacja kredytu była dokonywana jednostronnie przez bank w oparciu o kurs waluty u niego obowiązujący. Powodowie zawierali Umowę dobrowolnie, zgadzając się na wprowadzenie do niej obecnie kwestionowanych przez nich klauzul. Zdecydowali się na wybór kredytu waloryzowanego kursem waluty obcej, co potwierdza zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, w tym treść wniosku o udzielenie kredytu, a także treść samej Umowy (wniosek o udzielenie kredytu/pożyczki (...) hipoteczny z 13 lutego 2006 r., k. 153-154; § 1 ust. 3 Umowy, k. 28).

Podnoszone przez stronę powodową zarzuty dotyczące umowy o kredyt hipoteczny waloryzowany do waluty CHF wynikają, w ocenie Sądu, ze wzrostu kursu franka szwajcarskiego. Pozwany bank nie miał jednak żadnego wpływu na wzrost kursu franka szwajcarskiego i z tego wzrostu nie odniósł żadnej korzyści. Wzrost kursu CHF wynikał bowiem z działań Centralnego Banku Szwajcarii, który w 2011 r. i 2015 r. doprowadził do uwolnienia sztywnego kursu CHF do innych walut. Zmiana kursu waluty, obiektywnie niekorzystna dla kredytobiorcy, nie może stanowić podstawy do stwierdzenia, że zawarta przez powoda umowa jest nieważna.

Zdaniem Sądu, na ważność umowy kredytu nie wpływa fakt, że waloryzacja kredytów jest dokonywana jednostronnie przez bank w oparciu o kurs waluty u niego obowiązujący. Powodowie zdecydowali się na wybór kredytu waloryzowanego kursem waluty obcej, co potwierdza zgromadzony w sprawie materiał dowodowy (wniosek o udzielenie kredytu/pożyczki (...) hipoteczny z 13 lutego 2006 r., k. 153-154). Bank spełnił też względem powodów wszelkie wymagane w dacie zawierania Umowy obowiązki informacyjne. Wskazać należy, że trudno jest oczekiwać od banku, by na chwilę zawierania kredytu przedstawiał kredytobiorcom np. symulacje kredytu, w których kurs waluty rośnie o 100 lub 200%. Wystarczające jest, w ocenie Sądu, aby bank poinformował kredytobiorców o ryzyku kursowym. Ostatecznie każdy kredytobiorca ryzyko to oceni inaczej. Na kredytobiorcy „odważnym”, „ryzykancie” nawet informacja o ryzyku wzrostu kursu waluty o 200% nie zrobi wrażenia, zaś inaczej zareaguje kredytobiorca „ostrożny” i „zapobiegliwy”. Sąd przyjął zatem, że strona powodowa posiadała pełną wiedzę na temat spłaty rat kredytu, to znaczy, że wysokość zadłużenia tytułem zaciągniętego kredytu (koszt kredytu), przeliczona na złotówki na dany dzień, podlega ciągłym wahaniom zgodnie z prawami rynków walutowych, w zależności od aktualnego kursu PLN i CHF, jak również miała świadomość istnienia kursu walutowego, jego wahań i tabel kursowych. Nie ma też wątpliwości, że wybierając zadłużenie w CHF, powodowie świadomie chcieli skorzystać z oprocentowania niższego w porównaniu z kredytem złotowym i tym samym z miesięcznie niższej raty kredytu, a tym samym zauważali korzyści płynące z zawartej umowy kredytu.

Uznać również należy, iż dopuszczalne było zawarcie z bankiem umowy o kredyt waloryzowany do waluty obcej. Przedmiotowa Umowa nie może być zatem uznana za bezwzględnie nieważną w związku z art. 58 k.c., gdyż nie narusza przepisów prawa, ani nie zmierza do obejścia ustawy, jak również nie jest sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.

Strona powodowa wskazała, że postanowienia § ust. 3A, § 7 ust. 1, § 12 ust. 5, § 14 ust. 5, § 18 ust. 3 Umowy (zawierających klauzule indeksacyjne) oraz § 11 ust. 2 Umowy (zawierającej klauzulę zmiennego oprocentowania) – stanowią klauzule niedozwolone (abuzywne). Sąd zauważa przy tym, iż w Umowie nr (...) z dnia 22 marca 2006 r. nie ma § 28 ust. 4 Umowy, na który powołuje się strona powodowa jako zawierający klauzulę abuzywną.

W tym miejscu należy wskazać, iż w niniejszej sprawie strona powodowa sformułowała roszczenie o zapłatę powołując się na abuzywność zapisów umownych, które – zdaniem powodów – mogą doprowadzić nawet do całkowitej nieważności Umowy. Podkreślić należy, że żądanie uznania postanowienia wzorca umowy za niewiążące konsumenta (art. 385 ¹ k.c.) nie jest tożsame ani nie zawiera się w żądaniu ustalenia nieważności umowy (art. 58 k.c.), na co zwrócił uwagę Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 15 września 2020 r. (sygn. akt III CZP 87/19, Legalis nr 2468020). Tym samym nawet w sytuacji uznania przez Sąd, że część postanowień umowy stanowi niedozwolone postanowienia umowne w rozumieniu art. 385 ¹ k.c. nie prowadzi to do stwierdzenia nieważności umowy.

Mając na uwadze, iż strona powodowa powołała się na abuzywność ww. postanowień umownych Sąd dokonał analizy kwestionowanych zapisów.

Uznanie kwestionowanych przez stronę powodową postanowień za abuzywne wymaga subsumpcji przepisu art. 385 ¹ § 1 k.c., zgodnie z którym postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. Paragraf 2 powołanego przepisu wskazuje, że jeżeli postanowienie umowy zgodnie z § 1 nie wiąże konsumenta, strony są związane umową w pozostałym zakresie. Z kolei paragraf 3 wskazanego artykułu definiuje nieuzgodnione indywidualnie postanowienia umowy jako te, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu. W szczególności odnosi się to do postanowień umowy przejętych z wzorca umowy zaproponowanego konsumentowi przez kontrahenta. Zgodnie z § 4 powołanego przepisu ciężar dowodu, że postanowienie zostało uzgodnione indywidualnie spoczywa na tym, kto się na to powołuje.

Zakres zastosowania przytoczonej regulacji art. 385 ¹ k.c. sprowadza się do umów zawieranych przez przedsiębiorców z konsumentami. Dotyczy on jedynie postanowień innych niż określające główne świadczenia stron, nieuzgodnionych z konsumentem indywidualnie. Ponadto przesłankami uznania postanowień umownych jest taka ich treść, która kształtuje prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając ich interesy. Należy, wobec tego zbadać umowy wiążące strony w aspekcie wszystkich powołanych przesłanek.

W ocenie Sądu w niniejszej sprawie należy zastosować tzw. kontrolę incydentalną, tj. zbadanie spornych postanowień pod kątem tego, czy wypełniły one znamiona przewidziane w art. 385 ¹ § 1 k.c.

Zdaniem Sądu niedopuszczalne jest uproszczenie rozpoznania niniejszej sprawy poprzez odwołanie się tylko i wyłącznie do prejudycjalnego charakteru wyroków Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Tym samym dotychczasowe orzecznictwo nie ma decydującego wpływu na interpretację sprawy, albowiem każdorazowo sąd obowiązany jest do dokonania całościowej oceny materiału dowodowego w celu ustalenia wiążącej strony treści stosunku prawnego. Jak stwierdził Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 19 grudnia 2003 r. (sygn. akt III CZP 95/03), kontrola dokonywana w trybie przepisów art. 479 ³⁶ -479 ⁴⁵ k.p.c. dotyczy nie analizy konkretnego stosunku zobowiązaniowego, lecz abstrakcyjnie rozumianej treści normatywnej wzorca umownego (niezależnie od tego nawet, czy znalazł on zastosowanie w następstwie zawarcia umowy), tj. na kontroli wzorca jako takiego, w oderwaniu od konkretnej umowy, której wzorzec dotyczy.

Postanowienia umowy kredytu, które łączą strony postępowania, ustalone zostały w oparciu o preferencje powodów (konsumentów), zgłoszone we wniosku o udzielenie kredytu (wniosek o udzielenie kredytu/pożyczki (...) hipoteczny z 13 lutego 2006 r., k. 153-154). Ostatecznie sama treść Umowy, z wyjątkiem postanowień odzwierciedlających dane zawarte we wniosku kredytowym, nie były indywidualnie uzgadniane, co do końcowego słownego brzmienia, lecz na kształt ostatecznie przyjętego wariantu tej umowy i w ogóle na decyzję o jej zawarciu decydujący wpływ mieli powodowie, o czym w dalszej części uzasadnienia.

Sąd stanął na stanowisku, że w niniejszej sprawie konieczna jest całościowa kontrola, polegająca na badaniu wszystkich przesłanek abuzywności. Jest to sytuacja najwłaściwsza z punktu widzenia założeń procedury cywilnej, gdyż pozwala w oparciu o przeprowadzone postępowanie dowodowe w sposób wszechstronny i niezredukowany zrekonstruować wszystkie istotne dla przedmiotowego indywidualnego stosunku prawnego okoliczności.

Zakres zastosowania przytoczonej regulacji art. 385 ¹ k.c. sprowadza się do umów zawieranych przez przedsiębiorców z konsumentami. Dotyczy on jedynie postanowień innych niż określające główne świadczenia stron, nieuzgodnionych z konsumentem indywidualnie. Ponadto przesłankami uznania postanowień umownych jest taka ich treść, która kształtuje prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając ich interesy. Należy wobec tego zbadać umowę wiążącą strony w aspekcie wszystkich powołanych przesłanek.

W judykaturze istnieje spór co do przyjęcia czy klauzule waloryzacyjne regulują świadczenie główne, czy też nie.

Zdaniem Sądu regulacje umowne związane z waloryzacją kredytu dotyczą głównych świadczeń stron. Co prawda ustawodawca nie określił, co należy rozumieć przez sformułowanie „główne świadczenia stron”, wskazane w art. 385 ¹ § 1 k.c., ale niewątpliwie są to takie elementy konstrukcyjne umowy, bez których uzgodnienia nie doszłoby do jej zawarcia. Pojęcie to z pewnością należy interpretować w nawiązaniu do elementów przedmiotowo istotnych umowy. Strona powodowa kwestionowała zapisy przedmiotowej Umowy dotyczące indeksacji, a zatem sposobu przeliczenia udzielonego im kredytu i rozliczenia wpłat dokonywanych przez nich na rzecz pozwanego tytułem spłaty zaciągniętego zobowiązania. Pojęcie „głównych świadczeń stron” w odniesieniu do umowy należy rozpatrywać w kontekście art. 69 ust. 1 Prawa bankowego, zawierającego essentialia negotii umowy kredytu. Analizując kwestionowane przez powodów postanowienia umowne stwierdzić należy, że miały one wpływ na wysokość kredytu oraz wysokość poszczególnych rat. Stanowiły częściowo klauzulę waloryzacyjną, która wprost oddziałuje na wysokość świadczenia głównego stron. Z uwagi na powyższe, nie ulega wątpliwości, że w niniejszej sprawie nie wystąpiła podstawowa przesłanka wynikająca z art. 385 ¹ § 1 k.c. Kwestionowane postanowienia określały bowiem główne świadczenia stron, a strona powodowa nie wykazała, aby zostały one sformułowane w sposób niejednoznaczny. Omawiane regulacje odwołują się wprost do kursu kupna lub sprzedaży waluty obowiązującego w pozwanym banku w chwili wypłaty lub spłaty kredytu. Wskazać również należy, że kredytujący bank de facto nie miał technicznej możliwości wykonania umowy w inny sposób niż w oparciu o własne tabele kursów. Zdaniem Sądu treść tych postanowień nie budzi też wątpliwości.

Przyjmując nawet, że postanowienia te – jako dotyczące głównych świadczeń stron – nie zostały określone w sposób jednoznaczny, ewentualnie, że regulacje dotyczące waloryzacji nie regulują głównych świadczeń stron, to żądanie pozwu również nie zasługiwało na uwzględnienie.

W przedmiotowej sprawie należy zwrócić uwagę na realia zawierania umów w sprawach takich jak niniejsza, polegające na tym, że z jednej strony bank posiada pewną paletę produktów finansowych do wyboru i uzgodnienia, zaś z drugiej strony konsument zgłasza swoje konkretne potrzeby najpierw w drodze ustnej, a po dopasowaniu konkretnego instrumentu do jego potrzeb – w drodze wniosku o udzielenie kredytu.

Niewątpliwie, z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie wynika, że powodowie chcieli uzyskać środki na finansowanie zakupu lokalu mieszkalnego w rynku pierwotnym i poszukiwali kredytu, który zapewniłby uzyskanie potrzebnej im kwoty, przy jednocześnie możliwie najniższych kosztach uzyskania kredytu. W rezultacie zgłoszone przez kredytobiorców potrzeby wywołały ze strony banku reakcję w postaci przedstawienia oferty, która mogłaby sprostać zgłoszonym potrzebom. Kształt zaproponowanych warunków umownych był więc zdeterminowany potrzebami powodów świadomie przez nich zgłoszonymi. Strona powodowa nie podnosiła też twierdzeń jakoby poszczególne zapisy Umowy były dla powodów nieodpowiednie w momencie jej zawierania.

Należy podkreślić, iż wskazane okoliczności nie obalają wprawdzie przesłanki nieuzgodnienia indywidualnego kwestionowanych postanowień z konsumentem, ale mają zdecydowany wpływ na ocenę zaistnienia dalszych przesłanek, o których mowa w przepisie art. 385 ¹ k.p.c. (rażącego naruszenia interesu konsumenta i sprzeczności dobrymi obyczajami).

W odniesieniu do przesłanek sprzeczności postanowień z dobrymi obyczajami i rażącego naruszenia interesów konsumenta, a także naruszenia zasad współżycia społecznego Sąd uznał, że strona powodowa nie wykazała zajścia tychże przesłanek w niniejszym postępowaniu, co do żadnej ze spornych klauzul.

Jak podnosi się w doktrynie i orzecznictwie „dobre obyczaje” są w zasadzie odpowiednikiem „zasad współżycia społecznego”. Zgodnie z utrwaloną judykaturą do zasad tych zalicza się reguły postępowania niesprzeczne z etyką, moralnością, aprobowanymi społecznie zasadami. W rozumieniu art. 385 ¹ § 1 k.c. „działanie wbrew dobrym obyczajom” w zakresie kształtowania treści stosunku obligacyjnego wyraża się w tworzeniu przez partnera konsumenta takich klauzul umownych, które godzą w równowagę kontraktową tego stosunku, zaś „rażące naruszenie interesów konsumenta” oznacza nieusprawiedliwioną dysproporcję praw i obowiązków na jego niekorzyść w określonym stosunku zobowiązaniowym. Rażące naruszenie należy interpretować jako znaczne odbieganie przyjętego uregulowania od zasad uczciwego wyważenia praw i obowiązków. Naruszenie interesów konsumenta ma być niewątpliwe, bezsporne i nacechowane znacznym ujemnym ładunkiem (por. m. in. wyrok Sądu Najwyższego z 13 lipca 2005 r., sygn. I CK 832/04, Biul. SN 2005 nr 11).

Wskazane w tym przepisie formuły prawne, służą do oceny tego, czy standardowe klauzule umowne zawarte we wzorcu umownym przekraczają zakreślone przez ustawodawcę granice rzetelności kontraktowej twórcy wzorca w zakresie kształtowania praw i obowiązków konsumenta (por. wyrok Sądu Najwyższego z 13 lipca 2005 r., sygn. I CK 832/2004, Biul. SN 2005/11/13). Nie jest zatem wystarczające ustalenie nierównomiernego rozkładu praw i obowiązków stron umowy (sprzeczność z dobrymi obyczajami), lecz konieczne jest stwierdzenie prawnie relewantnego znaczenia tej nierównowagi (rażące naruszenie interesów konsumenta).

W kontekście stosunków prawnych łączących bank z jego klientami (stosunków umownych o charakterze ekonomicznym) przyjąć należy, że zasady współżycia społecznego wymagają od stron tych stosunków uczciwości (uczciwego obrotu) oraz lojalności. Powodowie złożyli wniosek kredytowy, zostali zapoznani z ryzykiem kursowym, ryzykiem zmiany stopy procentowej oraz oprocentowania. W takiej sytuacji brak jest podstaw dla twierdzenia, że Umowa, którą zawarli, narusza zasady współżycia społecznego czy też dobre obyczaje.

Strona powodowa nie wykazała również, by kurs CHF z tabeli kursowej pozwanego banku był ustalony dowolnie, a w szczególności z rażącym pokrzywdzeniem interesów kredytobiorców.

Sąd zważył nadto, że ustawodawca nie sprecyzował stopnia szczegółowości postanowień przewidujących sposób i termin ustalania przez bank kursu wymiany walut, na podstawie którego obliczane są raty kapitałowo-odsetkowe. Zdaniem Sądu, sporne postanowienia zostały sformułowane na tyle precyzyjnie, na ile pozwala na to materia, której one dotyczą, a stosowanie przez bank dyrektyw wyznaczania kursów walutowych i spreadu skutkowało tym, że nie mogły one zostać ustalane w sposób dowolny, lecz podążały za kursami NBP i kursami rynkowymi.

W niniejszej sprawie biegły sądowy M. M. wyliczył jaka byłaby wysokość rat kapitałowo-odsetkowych spłaconych przez kredytobiorców w PLN byłaby wyliczona w oparciu o kurs średni CHF/PLN NBP, aktualny na dzień zapadalności raty w miejsce faktycznie zastosowanego kursu sprzedaży CHF/PLN pochodzącego z tabeli kursowej pozwanego banku, kredytobiorcy w ramach umowy o kredyt nr (...) w okresie od maja 2006 r. do sierpnia 2011 r. Biegły oszacował, iż kredytobiorcy hipotetycznie uiściliby wówczas łącznie 229.531,40 zł. Tym samym różnica pomiędzy wysokością faktycznych spłat dokonanych przez kredytobiorców w tym okresie, a wysokością spłat wyliczonych w oparciu o kurs średni NBP, wyniósłby 3.204,30 zł, która stanowiłaby hipotetyczną nadpłatę na kredycie dokonaną przez kredytobiorców na rzecz pozwanego (232.735 zł minus 229.531,40 zł) (zaświadczenie (...) z 6 kwietnia 2020 r., k. 44; opinia biegłego M. M. z 11 lutego 2023 r., k. 267-274).

W ocenie Sądu z powyższego wynika, że zastosowany przez pozwany bank kurs sprzedaży CHF/PLN pochodzący z Tabeli Kursów Walut Obcych pozwanego banku nie odbiegał w sposób istotny od kursów rynkowych a nawet od kursu średniego NBP, tym samym nie można uznać, że doszło do rażącego pokrzywdzenia interesów kredytobiorców.

Zdaniem Sądu, nie do zaakceptowania natomiast jest koncepcja przedstawiona przez stronę powodową we wniosku o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego sądowego dotycząca kredytu złotowego z oprocentowaniem LIBOR (pkt 4 lit d) ppkt i) pozwu, k. 5), a de facto taką koncepcję zawierał wniosek dowodowy strony powodowej w tym zakresie. Przyjmując koncepcję ferowaną przez powodów nastąpiłaby niedopuszczalna zmiana przedmiotu świadczenia głównego. W takim przypadku doszłoby bowiem do zniekształcenia konstrukcji prawnej i ekonomicznej takiego typu kredytów z uwagi na zastosowanie nieadekwatnego wskaźnika oprocentowania. Kredyt złotówkowy podlega bowiem oprocentowaniu zmiennym wskaźnikiem WIBOR (plus stała marża banku), o którego wahaniach decydują inne czynniki, aniżeli czynniki w odniesieniu do wskaźnika LIBOR. Sąd nie ma też wątpliwości, że wybierając zadłużenie w walucie szwajcarskiej, powodowie świadomie chcieli skorzystać z niższego oprocentowania (LIBOR) w porównaniu z kredytem złotowym (gdzie obowiązywał WIBOR) i tym samym miesięcznie niższej raty kredytu. Modyfikacja treści umowy jedynie poprzez wyeliminowanie klauzul uznanych za niedozwolone w sposób zaproponowany przez powodów nie może zyskać aprobaty. Proste wyeliminowanie zakwestionowanych klauzul doprowadziłoby do niedopuszczalnej zmiany pierwotnego charakteru stosunku prawnego, łączącego strony. Doszłoby de facto do zastąpienia kredytu indeksowanego kursem waluty CHF kredytem złotowym. Sąd aprobuje w tym zakresie pogląd wyrażony przez Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 29 marca 2017 r. (sygn. akt I Aca 1233/16, LEX nr 2287417), gdzie Sąd ten wskazał, iż „zmiana charakteru zobowiązania (z kredytu walutowego na kredyt stricte złotowy) musiałaby pociągać za sobą konsekwentnie zmianę stawki referencyjnej oprocentowania na stawkę WIBOR (znacznie mniej korzystną dla kredytobiorców), czyli indeks funkcjonujący dla obrotu złotowego przy giełdzie (...)”.

Kolejnym argumentem wykluczającym możliwość przyjęcia, iż w niniejszej sprawie doszło do rażącego pokrzywdzenia interesów kredytobiorców jest okoliczność czasookresu obowiązywania Umowy, która została zawarta na 180 miesięcy, tj. 15 lat (§ 1 ust. 4 Umowy, k. 28). Strona powodowa, mając na uwadze chwilową zmianę kursu waluty CHF, wniosła o uznanie jej za rażąco krzywdzącą niejako wyjmując część rozliczeń Umowy z całego okresu kredytowania, a nie jest wiadome jak w ostatecznym rozrachunku zostałyby one rozliczone i czy rzeczywiście doszłoby do jakiegokolwiek pokrzywdzenia powodów oraz czy kurs waluty stosowany przez bank byłby końcowo dla nich krzywdzący, czy odbiegałby od kursu rynkowego, gdyby Umowa trwały przez cały okres pierwotnie ustalony. Nie można tutaj tracić z pola widzenia treści art. 385 ² k.c. który stanowi, iż według stanu z chwili zawarcia umowy dokonuje się oceny jej postanowień wyłącznie co do zgodności z dobrymi obyczajami.

Reasumując poczynione powyżej rozważania wskazać należy, iż powodowie nie wykazali, aby ich interes jako konsumentów w omawianym stosunku zobowiązaniowym został w jakikolwiek sposób naruszony. W chwili zawierania Umowy powodowie znali kwestionowane postanowienia, wiedzieli o tym, że kredyt jest waloryzowany do waluty obcej. Mieli również wiedzę w zakresie postanowień dotyczących ryzyka walutowego, zabezpieczenia kredytu i początkowo odnosili wymierne korzyści z wyboru tego rodzaju instrumentu finansowego.

Zgodnie z art. 354 k.c. dłużnik powinien wykonywać zobowiązanie zgodnie z jego treścią i w sposób odpowiadający jego celowi społeczno-gospodarczemu oraz zasadom współżycia społecznego, a jeżeli istnieją w tym zakresie ustalone zwyczaje – także w odpowiadający tym zwyczajom. Jest niewątpliwe, że strona powodowa dokonała świadomie wyboru kredytu i jego warunków, które to w chwili zawierania umowy były dla niej korzystne. Dopiero, gdy wahania rynku walutowego doprowadziły do znaczącego wzrostu kwoty rat kredytu powodowie ocenili, że kredyt nie był dla nich korzystny, a ryzyko, o którym zostali poinformowani, faktycznie było znaczące. Nie było to jednak wynikiem naruszenia dobrych obyczajów przy zawieraniu umowy kredytu przez pozwanego. Niewątpliwie ryzyko jest zawsze wpisane w tego rodzaju transakcje z uwagi na wahania kursów walut, co jednak nie daje podstaw do uznania w efekcie postanowień umownych jako naruszających dobre obyczaje, czy też uzasadnione interesy strony.

Żądanie powodów, zdaniem Sądu, jest też sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, tj. zasadą uczciwego postępowania w obrocie gospodarczym, równego traktowania kontrahentów czy lojalności. Gdyby bowiem roszczenie strony powodowej zostało uwzględnione, a pozwany zobowiązany zostałby do zapłaty dochodzonych przez powodów kwot, pomimo że powodowie zrealizowali cel umowy, tj. przez wiele lat korzystali z udostępnionego im kapitału i nabyli określoną nieruchomość (lokal mieszkalny), to stanowiłoby to naruszenie praw osób, które w tym samym okresie zaciągały kredyty, jednak z uwagi na ryzyko związane z kredytami indeksowanymi nie zdecydowały się na ich zaciągnięcie i zaciągnęły kredyt złotówkowy, który w tym czasie był znacznie mniej korzystny finansowo.

Zasadą jest, że każde przejście wartości majątkowej z jednej osoby na drugą musi być prawnie uzasadnione. W związku z tym stosownie do art. 405 k.c., kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby nie było to możliwe, do zwrotu jej wartości.

Przepis ten – w myśl art. 410 § 1 k.c. – stosuje się w szczególności do świadczenia nienależnego. Świadczenie jest nienależne, jeżeli ten, kto je spełnił, nie był w ogóle zobowiązany lub nie był zobowiązany względem osoby, której świadczył, albo jeżeli podstawa świadczenia odpadła lub zamierzony cel świadczenia nie został osiągnięty, albo jeżeli czynność prawna zobowiązująca do świadczenia była nieważna i nie stała się ważna po spełnieniu świadczenia (§ 2).

Okoliczności sprawy i dokonana ocena dowodów prowadzą do wniosku, iż wpłacone przez powodów na rzecz pozwanego, na podstawie postanowień Umowy kredytu kwoty nie stanowiły świadczenia nienależnego. Uiszczane były na ważnej podstawie, a powódka zobowiązana była i nadal jest względem pozwanego banku. Sąd nie dopatrzył się podstaw do stwierdzenia nieważności umowy w całości lub w części oraz nie uznał kwestionowanych postanowień Umowy za niedozwolone, tym samym powództwo o zapłatę (w zakresie roszczenia głównego i ewentualnego) podlegało oddaleniu w całości (pkt I wyroku).

Zgodnie z art. 108 §1 k.c. sąd rozstrzyga o kosztach w każdym orzeczeniu kończącym postępowanie w instancji. Podstawę rozstrzygnięcia o kosztach procesu w niniejszej sprawie stanowi przepis art. 98 §1 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu).

W niniejszej sprawie Sąd, w myśl przepisu art. 108 § 1 zd. 2 k.p.c., rozstrzygnął jedynie o zasadach ponoszenia kosztów procesu ustalając, że powodowie przegrali proces w 100% i pozostawił rozliczenie kosztów postępowania referendarzowi sądowemu po uprawomocnieniu się niniejszego wyroku, o czym orzekł w punkcie II wyroku.

Mając na uwadze powyższe Sąd orzekł jak w wyroku.

sędzia Ewa Ligoń-Krawczyk