Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Warszawa, dnia 30 kwietnia 2025 roku

Sąd Okręgowy w Warszawie I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący sędzia Marcin Polit

Protokolant sekretarz sądowy Zuzanna Kurek

po rozpoznaniu w dniu 17 kwietnia 2025 roku w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa Y. L.

przeciwko (...) S.A. w S.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego (...) S.A. w S. na rzecz powódki Y. L. kwotę 107 750,43 zł (sto siedem tysięcy siedemset pięćdziesiąt złotych i czterdzieści trzy grosze) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 13 września 2019 roku do dnia zapłaty;

II.  oddala powództwo w pozostałej części;

III.  zasądza od pozwanego (...) S.A. w S. na rzecz powódki Y. L. kwotę 3 089,32 zł (trzy tysiące osiemdziesiąt dziewięć złotych i trzydzieści dwa grosze) tytułem zwrotu kosztów procesu – z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia do dnia zapłaty;

IV.  nakazuje pobranie na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Warszawie tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych:

1.  od powódki Y. L. kwoty 6 552,32 zł (sześć tysięcy pięćset pięćdziesiąt dwa złote i trzydzieści dwa grosze), w tym 1 763,20 zł (tysiąc siedemset sześćdziesiąt trzy złote i dwadzieścia groszy) wyłącznie z roszczenia, zasądzonego na jej rzecz w punkcie I niniejszego orzeczenia,

2.  od pozwanego (...) S.A. w S. kwoty 17 335,12 zł (siedemnaście tysięcy trzysta trzydzieści pięć złotych i dwanaście groszy).

Sygn. akt I C 886/22

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym do tut. Sądu w dniu 17 marca 2020 roku (data prezentaty – k. 3) powódka Y. L. zastępowana przez profesjonalnego pełnomocnika będącego adwokatem wniosła o zasądzenie od pozwanego (...) S.A. w W. (dalej: (...)) na rzecz powoda:

I.  kwoty 8 672,67 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 12 września 2019 roku do dnia zapłaty tytułem odszkodowania za szkodę, której doznała na skutek wypadku z dnia 7 sierpnia 2018 roku,

II.  kwoty 141 700 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 12 września 2019 roku do dnia zapłaty tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, której doznała na skutek wypadku z dnia 7 sierpnia 2018 roku

III.  kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

Na dochodzoną tytułem odszkodowania kwotę 8 672,67 zł składają się kwoty:

­

3 885,25 zł tytułem zwrotu kosztów poniesionych w związku z leczeniem powódki, stanowiąca różnicę między kosztami rzeczywiście poniesionymi, a odszkodowaniem przyznanym przez ubezpieczyciela,

­

687,42 zł tytułem zwrotu kosztów pobytu w hotelu (...) w celu załatwienia spraw związanych z wypadkiem, w dniach 28-29 października 2018 roku oraz 25-26 listopada 2018 roku,

­

4 100 zł tytułem zwrotu poniesionych przez powódkę kosztów niezrealizowanego stażu (pozew – kk. 3-6)

W odpowiedzi na pozew wniesionej w dniu 26 kwietnia 2021 roku (data stempla pocztowego – k. 117) pozwany (...) S.A. wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania wg norm przepisanych. Pozwany wskazał, że kwestionuje:



doznanie przez powódkę krzywdy uzasadniającej żądanie wyższej kwoty zadośćuczynienia, aniżeli świadczenie wypłacone przez pozwanego,



występowanie adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy zdarzeniem z dnia 7 sierpnia 2018 roku a dolegliwościami bólowymi,



żądanie co do zwrotu kosztów leczenia w wyższym zakresie niż wypłacone z tego tytułu odszkodowanie przez pozwanego,



zasadność zwrotu kosztów stażu i pobytu w hotelu,



występowanie adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy zdarzeniem z dnia 7 sierpnia 2018 roku a uszczerbkiem na zdrowiu psychicznym,



zasadność przyznania powódce kwoty wyższej, niż wypłacona w toku postępowania likwidacyjnego (odpowiedź na pozew – kk. 101-106).

W dalszym toku postępowania stanowiska stron nie uległy zmianie.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 7 sierpnia 2018 roku na skrzyżowaniu ulic (...) i (...) doszło do wypadku drogowego, w którym kierujący pojazdem marki S. o nr rej. (...) F. J. podczas skręcania na skrzyżowaniu w lewo zderzył się z samochodem osobowym marki F. o nr rej. (...) kierowanym przez S. J. jadącym z przeciwnego kierunku na wprost, który następnie wjechał na chodnik, gdzie potrącił stojącą pieszą Y. L., w wyniku czego spowodował obrażenia jej ciała, wraz z utratą przytomności. Na skutek wypadku Y. L. została przetransportowana do (...) Szpitala (...) w W.. U poszkodowanej rozpoznano obrażenia ciała w postaci: urazu czaszkowo-mózgowego, śladowego krwiaka oponowego w okolicy bieguna prawego płata skroniowego mózgu, złamania łuski kości skroniowej, łuku jarzmowego, bocznej ściany oczodołu prawego oraz bocznej i przedniej ściany zatoki szczękowej po stronie prawej, powierzchownego uszkodzenia przewodu słuchowego zewnętrznego prawego. Widoczna była znaczna opuchlizna twarzy, krwiak na oku, wgniecenie kości twarzy. W szpitalu przebywała do dnia 10 sierpnia 2018 roku. Wykonano liczne badania, zastosowano leczenie zachowawcze, bez wskazań do leczenia operacyjnego. Przebieg hospitalizacji był niepowikłany, gojenie ran było prawidłowe. W stanie dobrym wypisano pacjentkę do domu z zaleceniami leczenia farmakologicznego oraz wystawiono skierowania do poradni specjalistycznych, w tym do poradni chirurgii szczękowo-twarzowej w celu ustalenia dalszego leczenia złamań twarzoczaszki (karta informacyjna leczenia szpitalnego – k. 15-17v.; kserokopie akt postępowania karnego: postanowienie o przedstawieniu zarzutów – k. 444; opinia biegłego – kk. 226-227; zeznania świadek A. L. – protokół kk. 145-146; zeznania powódki – protokół kk. 146v.-148).

Y. L. jest Ukrainką. W okresie okołowypadkowym zamieszkiwała na Ukrainie, zaś w Polsce przebywała w celach kształcenia w ramach stażu, w związku ze studiami medycznymi (obecnie jest stomatologiem). W trakcie hospitalizacji w Polsce opiekowała się nią siostra A. L., pomagając jej w podstawowych czynnościach życiowych, w tym przynosząc specjalne pożywienie (w związku (Y. L. cierpi na celiakię). Po wypisie ze szpitala Y. L. powróciła na Ukrainę i w dniu 13 sierpnia 2018 roku odbyła wizytę u specjalisty traumatologa, gdzie wykonano badanie tomograficzne. Zalecono wykonanie operacji (choć z uwagi na wylew krwi do mózgu nie można było jej wykonać natychmiast, należało odczekać ok. tygodnia), stosowanie odpowiednich preparatów leczniczych, ćwiczenia oddechowe oraz zdjęcie szwów następnego dnia. Następnie w dniu 15 sierpnia 2018 roku zwróciła się do Szpitala (...) we L., uskarżając się na ból głowy. W szpitalu tym była hospitalizowana do dnia 20 sierpnia 2018 roku, kiedy to wypisano ją z zaleceniem dalszego leczenia na oddziale chirurgii szczękowo-twarzowej (na życzenie chorej) na dzień 21 sierpnia 2018 roku oraz z zaleceniami leczenia farmakologicznego, badania i porady u specjalisty neurochirurga. Wystawiono także zwolnienie lekarskie (medyczna karta chorego, tłumaczenie z j. ukraińskiego na j. polski – kk. 50-52; wypis z karty medycznej pacjenta, tłumaczenie z j. ukraińskiego na j. polski – kk. 38-39; zaświadczenie o czasowej niezdolności studenta, tłumaczenie z j. ukraińskiego na j. polski – k. 48; opinia biegłego – kk. 229-233; zeznania świadek A. L. – protokół k. 145v.; zeznania powódki – protokół kk. 146v.-148).

W dniu 21 sierpnia 2018 roku Y. L. stawiła się w (...)we L., gdzie stwierdzono u niej: stan po przeniesionym otwartym urazowym uszkodzeniu mózgu, siniaku mózgu w stopniu lekkim, ostrym krwotoku zewnątrzoponowym węzłów biegunkowych prawej kości skroniowej, liniowe złamanie dużego skrzydła głównej kości po prawej stronie z przejściem do podstawy czaszki, wokół oczodołu krwiak po prawej stronie. Pacjentka skarżyła się na: obecność „zapadnięcia” tkanek w obszarze łuku aktywnej objętości odkrywania ust, naruszenie wrażliwości skóry pod oczami, górnej wargi i zębów na górnej szczęce po prawej stronie, kosmetyczny defekt twarzy. Tego samego dnia przeprowadzono operację – osteosyntezę kości kompleksu jarzmowo-orbitralnego po prawej stronie za pomocą systemu (...) (polegającą na wszczepieniu pod skórę twarzy metalowych części – implantów złączających kości). Okres pooperacyjny przeszedł spokojnie, choć pacjentka skarżyła się na: odczucie „oniemiania” skóry pod oczami, skrzydeł nosowych, górnej wargi i zębów na górnej szczęce po prawej stronie. Stwierdzono pooperacyjną asymetrię twarzy w nieznacznym stopniu. Pooperacyjne rany były spokojne, szwy zafiksowane. W dniu 23 sierpnia 2018 roku pacjentkę wypisano z zaleceniami (wypis z karty medycznej, tłumaczenie z j. ukraińskiego na j. polski – kk. 41-43; zeznania świadek A. L. – protokół kk. 145-146; zeznania powódki – protokół kk. 146v.-148).

W dniu 11 września 2018 roku Y. L. przeszła badanie – tomografię komputerową w (...) Szpitalu (...), w ramach którego stwierdzono ubytek przegrody międzykomorowej (wynik badania, tłumaczenie z j. ukraińskiego na j. polski – k. 45; opinia biegłego – k. 232).

Aktualny stan zdrowia Y. L. jest zadowalający. Doznane obrażenia w wyniku wypadku z punktu widzenia ortopedii i traumatologii ustalono na 20% długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Rehabilitacja po przebytej operacji trwała 3 miesiące. Nie stwierdzono nieodwracalności następstw wypadku. Leczenie i rehabilitację można obecnie uznać za zakończone i przyniosły one pozytywne rezultaty, choć są jeszcze problemy z prawym stawem żuchwowo-skroniowym – można przypuszczać, iż z czasem ulegną one regresji, choć z drugiej strony może w przyszłości rozwinąć się artroza tego stawu. Widoczna jest asymetria twarzy, blizny. Obecnie Y. L. nie wymaga pomocy osób trzecich w wykonywaniu bieżących czynności życia codziennego, choć po zakończeniu hospitalizacji takiej pomocy i opieki wymagała:

­

przez 5 dni w wymiarze 5h dziennie – we wszystkich czynnościach jak karmienie, kąpiel, ubieranie, prowadzenie gospodarstwa domowego,

­

po opuszczeniu szpitala we L. od 23 sierpnia 2018 roku przez kolejne 2 tygodnie w wymiarze 3h dziennie – we wszystkich czynnościach jw.,

­

przez następne 2 tygodnie w wymiarze 2 h dziennie – we wszystkich czynnościach jw.,

­

przez 4 tygodnie przez średnio 3h w tygodniu – w niektórych czynnościach jak zakupy i sprzątanie (opinia biegłego – kk. 234-245; opinia uzupełniająca – kk. 375-377).

Trwały uszczerbek na zdrowiu związany z doznanym urazem, ze względu na złamanie kości twarzoczaszki, wraz z ew. zmianami w prawym stawie skroniowo-żuchwowym (ssż), określono na 6%. Żadne złamanie kości nie przebiega bez deformacji – gojenie kości to naddatek odczynów naprawczych i przebudowa kości, której struktura nigdy nie jest identyczna jak sprzed urazu. Każde złamanie powoduje trwałe naruszenie struktury anatomicznej narządu, a blizna kostna zawsze powoduje mniejszą lub większą deformację. Zmiany w prawym ssż mogą jeszcze ulec nasileniu w przyszłości (opinia biegłego – kk. 415-416).

Pod względem neurologicznym stan Y. L. jest dobry, nie stwierdzono trwałego uszczerbku na zdrowiu z przyczyn neurologicznych i nie wymaga ona dalszego leczenia pod tym kątem (opinia biegłego – kk. 256-258).

Y. L. zwróciła się także do przychodni (...) (...) w dniu 20 lutego 2019 roku w związku z przeżytym stresem. Zdiagnozowano u niej zespół stresu pourazowego (PTSD). Zalecono leczenie farmakologiczne oraz psychoterapię (zaświadczenie, tłumaczenie z j. ukraińskiego na j. polski – k. 47). W ramach stwierdzonego PTSD występowały u niej objawy takie jak: niepokój, napady lęku, unikanie sytuacji i osób przypominających o wypadku (np. podczas przechodzenia przez ulicę czy też lęk na skutek samego widoku samochodów, strach przed przemieszczaniem się po chodniku czy jazdą rowerem), nadmierna reaktywność na bodźce, bezsenność. Na dzień 2 czerwca 2023 roku (tj. na dzień przeprowadzenia badania przez biegłych z zakresu psychologii i psychiatrii) Y. L. wykazywała objawy łagodnych zaburzeń lękowych, napady lęku w sytuacjach kojarzonych z wypadkiem, brak reaktywności emocjonalnej, co wynika z utrzymujących się długotrwale niektórych objawów rozpoznanego po wypadku PTSD. Procentowy długotrwały uszczerbek na zdrowiu psychicznym Y. L. wynosił 10%. Obecnie nie ma ona objawów zaburzeń psychicznych, które uniemożliwiałyby jej codzienne funkcjonowanie, choć wpływ wypadku na nie jest zauważalny w postaci ograniczenia kontaktów społecznych, zubożenia sfery emocjonalnej, bezpośrednio wpływającej na możliwość nawiązywania i podtrzymywania relacji międzyludzkich. Urazy wpłynęły na jej samoocenę z uwagi na oszpecenie twarzy (widoczne niewielkie wgłębienie w okolicy prawego policzka), które stara się ukrywać w kontaktach społecznych i które to dla tak młodej kobiety w oczywisty sposób może być źródłem cierpienia i być postrzegane jako czynnik odbierający jej urodę i wpływający na obniżenie samooceny. Y. L. unika potencjalnych stresorów, nastąpiło u niej spłycenie potrzeb społecznych, wynikające z deficytu rozpoznawania, co niewątpliwie wiąże się z wyraźnym cierpieniem (opinia biegłych – kk. 272-278; zeznania świadek A. L. – protokół kk. 145-146; zeznania powódki – protokół kk. 146v.-148).

Y. L. obecnie pracuje jako lekarz stomatolog w K.. Na dzień 2 czerwca 2023 roku w dalszym ciągu skarżyła się na ból w obrębie stawu skroniowo-żuchwowego prawego (opinia biegłego – kk. 232-233). Przez długi czas po operacji doskwierał jej ból kości twarzy, bóle głowy, brak czucia („mrowienie”), skoki ciśnienia, krwotoki z nosa, pogorszenie nastroju, a nawet utrata świadomości na skutek zmian pogodowych. Obecnie z uwagi na wgniecenie kości twarzy rozważa operację plastyczną, ale jednocześnie obawia się, że na jej skutek stan jeszcze się pogorszy. Opisany wypadek miał miejsce trzeciego dnia odbywanego przez Y. L. stażu medycznego, który miał trwać 3 tygodnie. Staż był organizowany przez prywatną instytucję, która odmówiła zwrotu przeznaczonych na ten tytuł środków pieniężnych. Środki te stanowiły kwotę 4 100 zł. Ponadto celem załatwienia spraw związanych z postępowaniem likwidacyjnym, postępowaniem sądowym, wizyt w kancelarii prawnej itd. Y. L. (na co dzień zamieszkująca na Ukrainie) przebywała w Polsce w hotelu (...), z tytułu czego poniosła koszty w kwocie 687,42 zł (zeznania powódki – protokół kk. 146v.-148; zgłoszenie szkody – k. 62, ponadto fakty przyznane przez pozwanego: pismo (...) z 12.09.2019 – k. 64v.).

Y. L. poniosła też następujące koszty leczenia w związku z wypadkiem:

­

15 500 UAH (hrywien ukraińskich) – tytułem ceny zestawu do osteosyntezy żuchwy, którą powódka musiała samodzielnie kupić (faktura – k. 26; bankowe zaświadczenie płatności – k. 30);

­

538,90 UAH – tytułem kupna leków (paragon – k. 28, k. 29);

­

29 000 UAH – tytułem ceny operacji osteosyntezy w prywatnym szpitalu na Ukrainie (paragon – k. 32, k. 54),

co łącznie stanowi 45 038,90 UAH.

W ramach dochodzenia wszczętego postanowieniem z 9 sierpnia 2018 roku ((...)) o przestępstwo z art., 177§1 k.k., w treści opinii sądowo-lekarskiej z dnia 10 października 2018 roku sporządzonej przez dr n. med. K. L. – specjalistę chirurga, ortopedę, traumatologa, zostało stwierdzone, że Y. L., będąc pieszym potrąconym przez samochód osobowy, podczas zderzenia dwóch samochodów osobowych, w trakcie zdarzenia drogowego w dniu 7 sierpnia 2018 roku mogła doznać opisanych obrażeń ciała: uraz czaszkowo-mózgowy z utratą przytomności, złamanie łuski kości skroniowej, łuku jarzmowego, bocznej ściany oczodołu oraz bocznej i przedniej ściany zatoki szczękowej po stronie prawej, niewielki krwiak przymózgowy płata skroniowego prawego, powierzchowne uszkodzenie przewodu słuchowego zewnętrznego prawego. Obrażenia te, jakich mogła doznać Y. L., spowodowały naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia trwający dłużej niż 7 dni w rozumieniu art. 157§1 k.k. Mogły one powstać w czasie i okolicznościach opisanych w aktach sprawy i może istnieć związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy nimi a zdarzeniem drogowym w dniu 7 sierpnia 2018 roku.

W dniu 1 kwietnia 2019 roku zostało wydane postanowienie asp. sztab. B. D. o przedstawieniu zarzutów F. J., którego nie ogłoszono ani nie doręczono podejrzanemu. Postanowieniem z dnia 29 kwietnia 2019 roku zawieszono dochodzenie – wobec faktu, iż podejrzany nie przebywa obecnie w miejscu zamieszkania, areszcie śledczym i zakładzie karnym oraz nie jest znane miejsce aktualnego pobytu, co jest niezbędne do kontynuowania czynności procesowych. Postanowienie zostało zatwierdzone przez Prokuratora Prokuratury Rejonowej (...) w dniu 30 kwietnia 2019 roku.

Postanowieniem z dnia 15 listopada 2019 roku w sprawie o sygn. III Kp 1006/17 PR (...) Sąd Rejonowy dla Warszawy-Woli III Wydział Karny Sekcja Postępowania Przygotowawczego uwzględnił zażalenie zawiadamiającego pełnomocnika pokrzywdzonej i uchylił zaskarżone postanowienie o zawieszeniu dochodzenia – z uwagi na fakt, że w sprawie nie przeprowadzono wszystkich niezbędnych czynności zmierzających do ustalenia aktualnego miejsca pobytu podejrzanego.

Następnie postanowieniem z dnia 21 stycznia 2020 roku Prokurator Prokuratury Rejonowej (...) w W. ponownie zawiesił dochodzenie – z uwagi na fakt, iż koniecznym jest wykonanie w ramach międzynarodowej pomocy prawnej czynności zleconych przez Sąd Rejonowy dla Warszaw-Woli w Warszawie wskazanych w postanowieniu o uchyleniu postanowienia o zawieszeniu dochodzenia, w postaci wystąpienia do władz Ukrainy w celu przesłuchania Y. L. w charakterze świadka.

Następnie Y. L. została przesłuchana w charakterze świadka przez prokuratora Prokuratury dla obwodu (...) w dniu 23 kwietnia 2020 roku. Protokół został przesłany do Prokuratury Okręgowej w Warszawie Wydział VI Sądowy Dział Obrotu Prawnego z Zagranicą pismem z dnia 6 maja 2020 roku (kserokopie akt postępowania karnego: postanowienie o wszczęciu dochodzenia, opinia sądowo-lekarska, postanowienie o zawieszeniu dochodzenia, postanowienie o zawieszeniu dochodzenia, protokół przesłuchania świadka, pismo Prokuratury Ukrainy – k. 444).

Pismem z dnia 11 marca 2019 roku pełnomocnik Y. L. zgłosił szkodę osobową z obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych dotyczącą zdarzenia z dnia 7 sierpnia 2018 roku do (...) S.A., z uwagi na fakt posiadania ubezpieczenia OC w ruchu krajowym w (...) przez kierującego pojazdem marki S. o nr rej. (...), a także w trybie art. 108 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 125 z późn. zm.), za pośrednictwem (...) także do Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego w związku z brakiem ubezpieczenia obowiązkowego S. J. – kierującego pojazdem marki F. nr rej. (...). Wobec powyższego pełnomocnik wezwał ubezpieczyciela do zapłaty na rzecz poszkodowanej Y. L. następujących kwot:

­

300 000 zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdę,

­

9 080 zł tytułem zwrotu kosztów leczenia,

­

4 100 zł tytułem zwrotu kosztów niezrealizowanego stażu,

­

2 611,22 zł tytułem zwrotu kosztów związanych z transportem i pobytem w Polsce osób najbliższych,

w terminie 30 dni od dnia otrzymania wezwania. Następnie było prowadzone postępowanie likwidacyjne o nr szkody (...) (zgłoszenie szkody wraz z wezwaniem do zapłaty – kk. 61-63; akta szkody – płyta CD, k. 100; orzeczenie (...) – kk. 109-112).

Pismem z dnia 12 września 2019 roku (...) poinformowało o przyznaniu zadośćuczynienia i odszkodowania w wysokości łącznej 10 520,55 zł, w tym:

­

8 300 zł tytułem zadośćuczynienia,

­

588 zł tytułem zwrotu kosztów dojazdów do placówek medycznych na Ukrainie zgodnie z roszczeniem,

­

1 335,80 zł tytułem zwrotu kosztów za podróż siostry poszkodowanej do Polski i pobyt w hotelu zgodnie z roszczeniem,

­

296,75 zł tytułem zwrotu kosztów leczenia w oparciu o faktury (...) ((...)), z wyjątkiem produktów żywieniowych.

Ponadto:

­

w celu rozpatrzenia roszczenia dotyczącego zwrotu kosztów leczenia na Ukrainie ubezpieczyciel wezwał do wyjaśnienia i udokumentowania, dlaczego koszty te nie były refundowane i poszkodowana musiała je ponieść,

­

w celu rozpatrzenia roszczenia dotyczącego dwukrotnego pobytu poszkodowanej w hotelu (28-29.10.2018 i 25-26.11.2018) wezwano do wskazania przyczyny poniesienia tych kosztów oraz ew. dokumentację medyczną potwierdzającą odbycie wizyt lekarskich,

­

wskazano, że roszczenie o zwrotu kosztów niezrealizowanego stażu oraz kosztu pobytu w hostelu w terminie 4-17.08.2018 ubezpieczyciel uznał za niezasadne, albowiem wg dokumentacji koszty te pokrywa (...), która organizowała praktyki poszkodowanej w Polsce (pismo z 12.09.2019 – kk. 64-65).

W piśmie z dnia 19 września 2019 roku stanowiącym odwołanie do decyzji z dnia 12 września 2019 roku pełnomocnik Y. L. wniósł o ponowne rozpatrzenie sprawy i wydanie decyzji zgodnie z wnioskiem, wskazując, że:

­

przeprowadzony u poszkodowanej na Ukrainie zabieg wszczepienia implantów nie jest refundowany i nie ma możliwości jego wykonania bezpłatnie, podobnie jak badanie tomografii; nadto zwrócono uwagę na niższy poziom usług świadczonych w placówkach państwowych w stosunku do usług prywatnych;

­

dwukrotny pobyt w hotelach był związany z koniecznością zgromadzenia materiału dowodowego dla potrzeb niniejszej sprawy oraz zlecenia prowadzenia sprawy o ochronę interesów poszkodowanej w kancelarii prawnej;

­

Fundacja nie zwróciła poszkodowanej poniesionych kosztów niezrealizowanego stażu oraz pobytu w hostelu, mimo wniosku;

­

przyznane zadośćuczynienie jest rażąco niskie, nie uwzględnia faktu, że poszkodowana została trwale oszpecona na twarzy, istnieje konieczność przeprowadzenia operacji plastycznej w przyszłości, a pewne dolegliwości bólowe nie ustępują mimo upływu czasu (odwołanie – kk. 66-67).

Pismem z dnia 23 października 2019 roku (...) poinformowała o przyznaniu dopłaty odszkodowania za koszty leczenia poniesione przez poszkodowaną na Ukrainie w wysokości 4 898 zł (31 000 UAH), obejmującej koszty wykonania TK mózgu i TK zatok przynosowych oraz zabiegu otwartego nastawienia osteosyntezy za pomocą metalowych płytek i wkrętów. W pozostałym zakresie ubezpieczyciel podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko (pismo z 23.10.2019 – kk. 68-69).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wymienionych wyżej dokumentów zgromadzonych w aktach przedmiotowej sprawy, które nie były kwestionowane przez żadną ze stron procesu, a Sąd nie znalazł podstaw, aby powziąć wątpliwość wobec ich prawdziwości.

Celem uzyskania wiadomości specjalnych – ustalenia zakresu obrażeń ciała powódki, zakresu leczenia i rehabilitacji, intensywności dolegliwości po wypadku, długości koniecznej opieki osób trzecich – Sąd oparł się na opiniach instytutu medycznego, sporządzonych przez biegłych z zakresu:

­

chirurgii, ortopedii i traumatologii – dr n. med. J. D.,

­

neurologii – dr n. med. A. D.,

­

psychologii – mgr I. R. oraz psychiatrii – lek. A. P.,

­

chirurgii szczękowo-twarzowej i chirurgii stomatologicznej – dr n. med. J. K..

Ww. opinie należało uznać w całości za prawidłowe, zgodne ze sztuką medyczną i brak było jakichkolwiek podstaw do zakwestionowania kompetencji ww. biegłych, zaś wszelkie wątpliwości biegły J. D. oraz biegłe z zakresu psychologii i psychiatrii wyjaśniły w ramach opinii uzupełniających (kk. 375-377, kk. 379-386).

Zeznania powódki, a także ww. świadka (siostry powódki) Sąd uznał za wiarygodne i stanowiące cenne uzupełnienie okoliczności faktycznych wynikających z dokumentów. W szczególności dano wiarę twierdzeniom strony powodowej, iż poniosła ona koszty w kwotach 4 100 zł (tytułem ceny utraconego na skutek wypadku stażu medycznego) oraz 687,42 zł (tytułem kosztów pobytu w hotelu (...) celem załatwienia spraw związanych z postępowaniem likwidacyjnym, postępowaniem sądowym, wizyt w kancelarii prawnej itd.), uznając, że pozwany nie kwestionował tych kwot, a kwestionował jedynie celowość ich poniesienia, która to z kolei w świetle całokształtu okoliczności sprawy nie budziła wątpliwości Sądu. Nie było bowiem przedmiotem sporu to, że w okresie, w którym nastąpił wypadek, powódka przebywała w Polsce w ramach stażu medycznego, zaś powoływana przez pozwanego okoliczność, iż koszty stażu miały być pokrywane przez odpowiednią fundację, nie została w żaden sposób udowodniona. Z kolei konieczność załatwienia spraw w związku z wypadkiem, w tym wiążąca się z tym konieczność poniesienia kosztów noclegu (w sytuacji, w której powódka zamieszkiwała na Ukrainie, była w okresie rekonwalescencji po wypadku, w dalszym ciągu odczuwała jego skutki zdrowotne i musiała przyjechać do Polski celem załatwienia ww. spraw), jest dla Sądu oczywista. W konsekwencji po myśli art. 229-231 k.p.c., Sąd uznał fakt poniesienia ww. kosztów za udowodniony.

Sąd nie uwzględnił pozostałych, niewymienionych dokumentów przedłożonych do akt sprawy, uznając je jako nieprzydatne w świetle rozstrzygnięcia (art. 227 k.p.c.).

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Powództwo podlegało uwzględnieniu w części.

Roszczenie powódki o zasądzenie zadośćuczynienia za doznaną krzywdę należy zakwalifikować jako żądanie oparte na art. 445§1 k.c. i art. 448§1 k.c., zaś roszczenie o odszkodowanie – na art. 444§1 k.c. Pozwany odpowiada za skutki zdarzenia z uwagi na treść art. 822§1 k.c. oraz art. 435§1 k.c. w zw. z art. 436§1 k.c.

Zgodnie z art. 445§1 k.c., w wypadkach przewidzianych w artykule poprzedzającym sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Krzywda polega na odczuwaniu cierpienia fizycznego (bólu i innych dolegliwości) i psychicznego (ujemnych uczuć przeżywanych w związku z wypadkiem). Zadośćuczynienie pieniężne ma na celu przede wszystkim złagodzenie cierpienia osoby poszkodowanej (tak: G. Bieniek w Komentarzu do kodeksu cywilnego, Księga trzecia, Zobowiązania, teza 13 i 14 do art. 445, Warszawa 1999). Ustawa stwierdza jedynie, że sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia. Ze względu na niewymierność krzywdy określenie w konkretnym wypadku odpowiedniej sumy pozostawione zostało Sądowi. Odpowiednia suma w rozumieniu omawianego przepisu nie oznacza jednak sumy dowolnej, określonej wyłącznie według uznania Sądu, a jej prawidłowe ustalenie wymaga uwzględnienia wszystkich okoliczności mogących mieć w danym przypadku znaczenie.

Z kolei zgodnie z art. 444§1 k.c. w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Zgodnie zaś z art. 448§1 k.c., w razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę albo zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez niego cel społeczny, niezależnie od innych środków potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia.

Na skutek zdarzenia drogowego z dnia 7 sierpnia 2018 roku powódka doznała urazu ciała, który następnie skutkował cierpieniem fizycznym i psychicznym. Należy wskazać, że pozwany co do zasady uznał swoją odpowiedzialność, jako ubezpieczyciel z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej właściciela pojazdu mechanicznego, którym kierował sprawca zdarzenia. Tym samym legitymacja bierna pozwanego opiera się na art. 822§1 i nast. k.c. i nie budziła wątpliwości Sądu. Stosownie zaś do art. 805 k.c. świadczenie ubezpieczyciela obejmuje zapłatę sumy pieniężnej odpowiadającej wysokości szkody poniesionej przez poszkodowanego. Wysokość odszkodowania powinna zostać ustalona zgodnie z regułami określonymi w art. 363 i 361 k.c., przy uwzględnieniu dodatkowych przesłanek zawartych w art. 444 i 445 k.c. W sytuacji przypisania odpowiedzialności wskazanemu ubezpieczycielowi jest on zobowiązany stosownie do treści art. 361 k.c. do pełnego naprawienia szkody poniesionej przez powoda.

Biorąc pod uwagę ustalenia stanu faktycznego nie budziły wątpliwości Sądu okoliczności dotyczące sprawstwa wypadku, a przede wszystkim tego, że pojazd, którym kierował sprawca wypadku, objęty był polisą OC wystawioną przez pozwanego. Jak wykazało postępowanie dowodowe, krzywda w postaci rozstroju zdrowia powódki co do zasady również nie budziła wątpliwości – pozwany bowiem wypłacił powódce zadośćuczynienie i odszkodowanie. Powódka żądała jednak zrekompensowania swojej krzywdy w większym wymiarze, a także zasądzenia odszkodowania w postaci zwrotu poniesionych kosztów leczenia, pobytu w hotelu (z uwagi na zamieszkiwanie na Ukrainie) oraz niezrealizowanego na skutek wypadku stażu na studiach medycznych.

Zgodnie z dorobkiem judykatury określając wysokość zadośćuczynienia Sąd powinien wziąć pod uwagę wszystkie okoliczności mające wpływ na rozmiar doznanej krzywdy, a zwłaszcza stopień i czas trwania cierpień psychicznych i fizycznych, trwałość skutków czynu niedozwolonego, prognozy na przyszłość, wiek osoby poszkodowanej, a także ewentualne przyczynienie się poszkodowanego do powstania szkody. W razie uszkodzeń ciała pierwszorzędne znaczenie muszą mieć orzeczenia lekarskie co do charakteru doznanych obrażeń, ich rodzaju i czasu leczenia. Zadośćuczynienie powinno uwzględniać nie tylko krzywdę istniejącą w chwili orzekania, ale również taką, którą poszkodowany będzie
w przyszłości na pewno odczuwać oraz krzywdę dającą się z dużym prawdopodobieństwem przewidzieć (tak: Sąd Najwyższy w uzasadnieniu do wyroku z dnia 10 marca 2006 roku, IV CSK 80/05, OSNC 2006/10/175). W orzecznictwie podnosi się uzupełniający charakter zasady umiarkowanego zadośćuczynienia w stosunku do kwestii zasadniczej, jaką jest rozmiar szkody niemajątkowej, i wskazuje się, że powołanie się przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia na potrzebę utrzymania go w rozsądnych granicach nie może prowadzić do podważenia jego kompensacyjnej funkcji (tak: Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 22 czerwca 2005 roku, III CK 392/04, Lex nr 177203, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 września 2002 roku, IV CKN 1266/00 niepubl. oraz z dnia 30 stycznia 2004 roku, I CK 131/03, OSNC 2005, nr 2, poz. 40). Zadośćuczynienie spełnia funkcję łagodzącą za doznaną niewymierną materialnie krzywdę (por.: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 października 1999 roku, II UKN141/99, Lex nr 151535). Długotrwałość cierpień i rodzaj skutków ma znaczenie i to istotne dla określenia wysokości zadośćuczynienia (por.: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 marca 1975 roku, II CR 18/75, LEX nr 7669).

Biorąc pod uwagę zakres cierpień powódki, w ocenie Sądu zadośćuczynienie jest uzasadnione w łącznej kwocie 110 000 zł, a skoro pozwany uiścił już 8 300 zł, zasądzeniu na drodze sądowej w niniejszym postępowaniu podlegała kwota 101 700 zł.

Powódka na skutek wypadku (będąc pieszym została uderzona przez pojazd, nad którym kierujący stracił panowanie, po uprzedniej kolizji z innym pojazdem) doznała urazu czaszkowo-mózgowego, śladowego krwiaka oponowego w okolicy bieguna prawego płata skroniowego mózgu, złamania łuski kości skroniowej, łuku jarzmowego, bocznej ściany oczodołu prawego oraz bocznej i przedniej ściany zatoki szczękowej po stronie prawej, powierzchownego uszkodzenia przewodu słuchowego zewnętrznego prawego. Na skutek tego straciła przytomność, po czym trafiła do (...) Szpitala (...) w W.. Tam zastosowano leczenie zachowawcze, bez wskazań do leczenia operacyjnego. Jednak po wypisaniu ze szpitala i powrocie na Ukrainę, z uwagi na znaczny uraz twarzy i dolegliwości bólowe, podjęła hospitalizację w swoim rodzinnym kraju. Tam w szpitalu (...)we L., przeprowadzono operację – osteosyntezę kości kompleksu jarzmowo-orbitralnego po prawej stronie za pomocą systemu (...), co następnie skutkowało koniecznością rehabilitacji i rekonwalescencji. Niewątpliwie towarzyszyło powódce związane z tym cierpienie fizyczne, dolegliwości bólowe, liczne utrudnienia w codziennym funkcjonowaniu. Nie bez znaczenia przy orzekaniu o zadośćuczynienie było również cierpienie psychiczne, jakiego niewątpliwie doznała powódka. Został u niej zdiagnozowany zespół stresu pourazowego: miała m.in. napady lęku, bezsenność, ponadto wycofała się z kontaktów społecznych. Urazy wpłynęły na jej samoocenę z uwagi na oszpecenie twarzy (asymetria, widoczne niewielkie wgłębienie w okolicy prawego policzka), które stara się ukrywać w kontaktach społecznych i które to dla tak młodej kobiety w oczywisty sposób jest źródłem cierpienia i może być postrzegane jako czynnik odbierający jej urodę i wpływający na obniżenie samooceny. Następstwa wypadku są więc obecne i widoczne, a powodują nie tylko dyskomfort psychiczny czy kosmetyczno-wizualny, ale również z ogólnego, medycznego punktu widzenia w dalszym ciągu stanowi źródło niepokoju. Z uwagi bowiem na widoczne wgniecenie kości twarzy powódka rozważa operację plastyczną, ale jednocześnie – co zrozumiałe – obawia się, że na jej skutek stan jeszcze się pogorszy. Jak stwierdzono w opinii biegłego, problemy z prawym stawem żuchwowo-skroniowym mogą z czasem ulec regresji, ale z drugiej strony mogą się też pogłębić (może w przyszłości rozwinąć się artroza tego stawu). Wszystkie te okoliczności świadczą o tym, iż w ocenie Sądu zasadne jest przyznanie zadośćuczynienia powódce w wysokości 110 000 zł.

Jednocześnie w ocenie Sądu kwota 150 000 zł była wygórowana. Sąd, miarkując przyznawaną wysokość zadośćuczynienia, musiał uwzględnić, że mimo niewątpliwego cierpienia powódki przejawiającego się w ww. sposób, jej aktualny stan zdrowia – jak uznali biegli – jest zadowalający. Nie stwierdzono nieodwracalności następstw wypadku, a leczenie i rehabilitacja przyniosły pozytywne rezultaty i można obecnie uznać je za zakończone. Obecnie nie wymaga też ona pomocy osób trzecich w wykonywaniu bieżących czynności życia codziennego. Ponadto powódka realizuje się zawodowo, ukończyła studia medyczne i pracuje jako stomatolog, a zatem mimo wszystko powróciła do względnie normalnego, codziennego życia.

Z kolei roszczenie o odszkodowanie podlegało uwzględnieniu co do kwoty 6 050,43 zł.

Jak opisano wyżej, udowodnione koszty leczenia poniesione przez powódkę wyniosły łącznie 45 038,90 UAH. Z tego tytułu pozwany w ramach postępowania likwidacyjnego uiścił na rzecz powódki 31 000 UAH. Tym samym do zasądzenia na drodze sądowej pozostaje różnica wynosząca 14 038,90 UAH. Przyjmując zatem kurs UAH w przeliczeniu na polski złoty w okresie najbliższym orzekaniu jako 1 UAH = 0,09 PLN (zgodnie z tabelą kursów dostępną na stronie internetowej NBP – fakt notoryjny, dostęp: (...)), 14 038,90 UAH stanowi kwotę 1 263,01 zł tytułem należnego powódce zwrotu kosztów leczenia. Nadto, jak już zaznaczono wyżej, zasądzeniu podlegały kwoty 687,42 zł (tytułem kosztów pobytu w hotelu (...) celem załatwienia spraw związanych z wypadkiem) i 4 100 zł (tytułem ceny utraconego na skutek wypadku stażu medycznego).

W konsekwencji po zsumowaniu wszystkich ww. kwot przyznanych z tytułu zadośćuczynienia oraz odszkodowania (zwrotu kosztów leczenia, noclegu, utraconego stażu medycznego), zasądzeniu podlega łączna kwota 107 750,43 zł (101 700 + 1 263,01 + 687,42 + 4 100) tytułem roszczenia głównego.

W przedmiocie odsetek, w oparciu o art. 455 k.c. w zw. z art. 481§1 i 2 k.c., Sąd orzekł o ich zasądzeniu od dnia 13 września 2019 roku, tj. od dnia następującego po dniu wydania decyzji ubezpieczyciela z dnia 12 września 2019 roku w przedmiocie zadośćuczynienia i odszkodowania (k. 64), albowiem dopiero wtedy pozwany popadł w opóźnienie.

Mając na uwadze powyższe rozważania, należało orzec jak w punkcie I sentencji wyroku.

Jednocześnie w nawiązaniu do powyższych rozważań, po myśli art. 6 k.c. w zw. z art. 232 k.c. powództwo w zakresie roszczenia głównego, jak i odsetkowego ponad zasądzone jw. podlegało oddaleniu jako nieudowodnione, o czym orzeczono jak w punkcie II sentencji wyroku.

O kosztach procesu (punkt III sentencji wyroku) Sąd orzekł na podstawie art. 98§1, §1 ¹, §3 i art. 100 k.p.c. Na koszty poniesione przez powódkę, która wygrała sprawę w wymiarze 72,53%, złożyły się uiszczona opłata od pozwu w wysokości 1 000 zł, koszty zastępstwa procesowego w wysokości jednej stawki minimalnej zgodnie z wartością przedmiotu sporu w kwocie 5 400 zł (w myśl §2 pkt 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie), opłata skarbowa od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł oraz zaliczka na poczet wynagrodzenia biegłego w kwocie 500 zł (kwit – k. 359) – łącznie 6 917 zł. Koszty poniesione przez pozwanego, który wygrał sprawę w wymiarze 27,47%, stanowiła kwota 7 017 zł obejmująca odpowiednio wynagrodzenie profesjonalnego pełnomocnika będącego adwokatem w kwocie 5 400 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł, zaliczki na poczet wynagrodzeń biegłych w łącznej kwocie 1 500 zł (kwity – k. 186, k. 358) oraz opłata od skargi na orzeczenie referendarza sądowego w kwocie 100 zł (potwierdzenie przelewu – k. 361). Koszty należne powódce to kwota 5 016,90 zł (72,53% x 6 917), natomiast koszty należne pozwanemu to kwota 1 927,57 zł (27,47% x 7 017). Po kompensacie należne powódce koszty procesu stanowią 3 089,32 zł (5 016,90 – 1 927,57).

W przedmiocie nakazania pobrania nieuiszczonych kosztów sądowych Sąd orzekł na podstawie art. 98§1 i art. 100 k.p.c. w zw. z art. 113 ust. 1 u.k.s.c. Koszty te stanowiły kwoty:

­

215,77 zł tytułem wynagrodzenia tłumacza za tłumaczenie na rozprawie (postanowienie – k. 160),

­

268 zł tytułem zwrotu kosztów podróży i parkowania świadka w związku ze stawiennictwem na rozprawie (postanowienie – k. 161),

­

12 408,98 zł tytułem wynagrodzenia instytutu medycznego za sporządzenie opinii (postanowienie – k. 328),

­

2 703,83 zł tytułem wynagrodzenia instytutu medycznego za sporządzenie opinii uzupełniającej (postanowienie – k. 391),

­

1 862,87 zł tytułem wynagrodzenia instytutu medycznego za sporządzenie opinii (postanowienie – k. 421),

łącznie 17 459,45 zł. Ponadto należało uwzględnić, iż powódka została zwolniona od kosztów sądowych w zakresie części opłaty od pozwu, tj. w zakresie kwoty 6 428 zł. W myśl ww. wyniku sprawy strona powodowa obowiązana jest zatem pokryć te koszty w kwocie 6 552,32 zł, zaś strona pozwana w kwocie 17 335,12 zł, przy czym od strony powodowej nakazano pobranie części nieuiszczonej opłaty od pozwu, stosownie do wymiaru, w którym przegrała sprawę, tj. kwoty 1 763,20 zł, wyłącznie z roszczenia zasądzonego na jego rzecz w punkcie I niniejszego orzeczenia (na mocy art. 113 ust. 2 pkt 1 u.k.s.c.). Tak też orzeczono jak w punkcie IV sentencji wyroku.